Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
I. Phaåm Bhandagana
(I) (1) Giaùc Ngoä
Nhö vaäy, toâi nghe:
Moät thôøi, Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Vajji, taïi laøng Bhanda. Taïi ñaáy, Theá Toân baûo caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Caùc tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá toân noùi nhö sau:
2.- Naøy caùc Tyû-kheo, do khoâng giaùc ngoä, khoâng theå nhaäp boán phaùp, nhö vaäy phaûi chaïy daøi, luaân chuyeån trong moät thôøi gian daøi, ñoái vôùi Ta vaø ñoái vôùi caùc Thaày! Theá naøo laø boán?
3. Naøy caùc Tyû-kheo, do khoâng giaùc ngoä, khoâng theå nhaäp Thaùnh giôùi, nhö vaäy phaûi chaïy daøi, phaûi luaân chuyeån trong moät thôøi gian daøi, ñoái vôùi Ta vaø ñoái vôùi caùc Thaày. Naøy caùc Tyû-kheo, do khoâng giaùc ngoä, khoâng theå nhaäp Thaùnh ñònh, ... Thaùnh tueä, ... Thaùnh giaûi thoaùt, nhö vaäy phaûi chaïy daøi, phaûi luaân chuyeån trong moät thôøi gian daøi, ñoái vôùi Ta vaø ñoái vôùi caùc Thaày.
4. Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo Thaùnh giôùi naøy ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc theå nhaäp; Thaùnh tueä ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc theå nhaäp; Thaùnh ñònh ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc theå nhaäp; Thaùnh giaûi thoaùt ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc theå nhaäp; höõu aùi ñöôïc chaët ñöùt, daây coät cuûa höõu ñöôïc ñoaïn taän, nay khoâng coøn taùi sanh.
5.-Theá Toân noùi nhö vaäy. Thieän Theä sau khi noùi vaäy xong, baäc Ñaïo sö laïi noùi theâm:
Giôùi, Thieàn ñònh, Trí tueä(II) (2) Rôøi Khoûi
Vôùi giaûi thoaùt voâ thöôïng
Gotama danh xöng
Giaùc ngoä nhöõng phaùp naøy
Ñöùc Phaät thaéng tri chuùng
Thuyeát phaùp cho Tyû-kheo
Ñaïo sö ñoaïn taän khoå
Baäc Tueä nhaõn tòch tònh.1.- Ngöôøi khoâng thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø bò rôøi khoûi phaùp luaät naøy. Theá naøo laø boán?
Khoâng thaønh töïu Thaùnh giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø bò rôøi khoûi phaùp luaät naøy. Khoâng thaønh töïu Thaùnh Thieàn ñònh, naøy caùc Tyû-kheo, ... khoâng thaønh töïu Thaùnh Trí tueä, naøy caùc Tyû-kheo ... khoâng thaønh töïu Thaùnh giaûi thoaùt, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø bò rôøi khoûi phaùp luaät naøy.
Khoâng thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø bò rôøi khoûi phaùp luaät naøy.
2. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø khoâng rôøi khoûi phaùp luaät naøy. Theá naøo laø boán?
3. Thaønh töïu Thaùnh giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø khoâng rôøi khoûi phaùp luaät naøy. Thaønh töïu Thaùnh ñònh, naøy caùc Tyû-kheo, ... thaønh töïu Thaùnh Trí tueä, naøy caùc Tyû-kheo ... thaønh töïu Thaùnh giaûi thoaùt, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø khoâng rôøi khoûi phaùp luaät naøy.
Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø khoâng rôøi khoûi phaùp luaät naøy.
Sau khi cheát hoï rôi(III) (3) Maát Goác (1)
Bò rôi hoï tham aùi
Do vaäy hoï trôû laïi
Moät laàn nöõa taùi sanh
Ñaõ laøm vieäc phaûi laøm
Ñaõ thích vieäc ñaùng thích
Ngöôøi aáy ñöôïc an laïc
Do an laïc ñöa ñeán- Taùn thaùn, khoâng taùn thaùn, tín nhieäm, khoâng tín nhieäm.
1. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï nhö moât keû maát goác, bò thöông tích, phaïm toäi, bò keû trí quôû traùch, vaø taïo neân nhieàu ñieàu voâ phöôùc. Theá naøo laø boán?
Khoâng coù suy xeùt, khoâng coù cöùu xeùt, taùn thaùn ngöôøi khoâng ñaùng taùn thaùn; Khoâng coù suy xeùt, khoâng coù cöùu xeùt, khoâng taùn thaùn ngöôøi ñaùng taùn thaùn; Khoâng coù suy xeùt, khoâng coù cöùu xeùt, toû baøy söï tín nhieäm ôû nhöõng choã khoâng ñaùng tín nhieäm; Khoâng coù suy xeùt, khoâng coù cöùu xeùt, baát tín nhieäm taïi nhöõng choã ñaùng tín nhieäm.
Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï nhö moât keû maát goác, bò thöông tích, phaïm toäi, bò keû trí quôû traùch, vaø taïo neân nhieàu ñieàu voâ phöôùc.
2. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï nhö moât ngöôøi khoâng maát goác, khoâng bò thöông tích, khoâng phaïm toäi, khoâng bò keû trí quôû traùch, vaø taïo neân nhieàu ñieàu phöôùc ñöùc. Theá naøo laø boán?
Sau khi suy xeùt, sau khi cöùu xeùt, khoâng taùn thaùn nhöõng ngöôøi khoâng ñaùng ñöôïc taùn thaùn; Sau khi suy xeùt, sau khi cöùu xeùt, taùn thaùn nhöõng ngöôøi ñaùng ñöôïc taùn thaùn; Sau khi suy xeùt, sau khi cöùu xeùt, toû baøy söï tín nhieäm ôû nhöõng choã ñaùng tín nhieäm; sau khi suy xeùt, sau khi cöùu xeùt, toû baøy söï tín nhieäm taïi nhöõng choã ñaùng tín nhieäm. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï nhö moât ngöôøi khoâng maát goác, khoâng bò thöông tích, khoâng phaïm toäi, khoâng bò keû trí quôû traùch, vaø taïo neân nhieàu phöôùc ñöùc.
Ai khen ngöôøi ñaùng cheâ(IV) (4) Maát Goác (2)
Ai cheâ ngöôøi ñaùng khen
Keû aáy vôùi mieäng löôõi
Chöùa chaáp ñieàu baát haïnh
Do vì baát haïnh aáy
Khoâng tìm ñöôïc an laïc
Nhoû nhen khoâng ñaùng keå
Laø loaïi baát haïnh naøy
Baát haïnh do côø baïc
Phaù hoaïi caùc taøi saûn
Lôùn hôn, lôùn hôn nhieàu
Laø loaïi baát haïnh naøy
Cho taát caû moïi ngöôøi
Vaø caû vôùi rieâng mình
Nhöõng ai vôùi aùc yù
Ñoái vôùi baäc Thieän theä
Traûi qua moät traêmngaøn
Thôøi Nirabbudaø
Vaø coäng ba möôi saùu
Vôùi naêm Abbudaø
Bò sanh vaøo ñòa nguïc
Trong suoát thôøi gian aáy
Neáu maéng nhieác baäc Thaùnh
Vôùi lôøi, yù, nguyeän aùc.1.- Do taø haïnh trong boán söï, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï nhö moât keû maát goác, bò thöông tích, phaïm toäi, bò keû trí quôû traùch, vaø taïo nhieàu ñieàu voâ phöôùc. Theá naøo laø taø haïnh trong boán söï?
Taø haïnh ñoái vôùi meï, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu, khoâng thoâng minh ... taïo neân nhieàu ñieàu voâ phöôùc. Taø haïnh ñoái vôùi cha, naøy caùc Tyû-kheo, ... Taø haïnh ñoái vôùi Nhö Lai, naøy caùc Tyû-kheo,... Taø haïnh ñoái vôùi ñeä töû cuûa Nhö Lai, naøy caùc Tyû-kheo....., keû ngu, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân ... vaø taïo neân nhieàu ñieàu voâ phöôùc. Taø haïnh trong boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu, khoâng thoâng minh, ... taïo neân nhieàu ñieàu voâ phöôùc.
2. Chaùnh haïnh trong boán söï naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï khoâng nhö ngöôøi maát goác, khoâng bò thöông tích, khoâng phaïm toäi, khoâng bò keû trí quôû traùch, vaø taïo neân nhieàu ñieàu phöôùc ñöùc. Theá naøo laø chaùnh haïnh trong boán söï?
Chaùnh haïnh ñoái vôùi meï, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh ... taïo nhieàu phöôùc ñöùc. Chaùnh haïnh ñoái vôùi cha, naøy caùc Tyû-kheo, ... Chaùnh haïnh ñoái vôùi Nhö Lai, naøy caùc Tyû kheo... Chaùnh haïnh ñoái vôùi ñeä töû Nhö Lai, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, töï mình söû xöï khoâng nhö ngöôøi maát goác ... taïo nhieàu phöôùc ñöùc. Chaùnh haïnh trong boán söï naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn trí, thoâng minh, ... taïo nhieàu phöôùc ñöùc.
3.
Ñoái vôùi meï vaø cha(V) (5) Thuaän Doøng
Ai haønh xöû taø vaïy
Vôùi Nhö Lai Chaùnh Giaùc
Hay vôùi ñeä töû Ngaøi
Ngöôøi xöû söï nhö vaäy
Taïo nhieàu ñieàu voâ phöôùc
Nhöõng ai coù aùc haïnh
Ñoái vôùi meï vaø cha
Ñôøi naøy, baäc trí traùch
Ñôøi sau sanh ñoïa xöù
Ñoái vôùi meï vaø cha
Ai haønh xöû chôn chaùnh
Vôùi Nhö Lai Chaùnh Giaùc
Hay vôùi ñeä töû Ngaøi
Ngöôøi xöû söï nhö vaäy
Taïo nhieàu ñieàu phöôùc ñöùc
Nhöõng ai coù chaùnh haïnh
Ñoái vôùi meï vaø cha
Ñôøi naøy, baäc trí khen
Ñôøi sau höôûng Thieân giôùi1.- Coù boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, hieän höõu coù maët ôû ñôøi. Theá naøo laø boán? Haïng ngöôøi ñi thuaän doøng, haïng ngöôøi ñi nghòch doøng, haïng ngöôøi töï ñöùng laïi, vò Baø-la-moân ñaõ vöôït qua ñeán bôø bieân kia, ñöùng treân ñaát lieàn.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi ñi thuaän doøng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi thoï höôûng caùc duïc vaø laøm caùc nghieäp aùc. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi ñi thuaän doøng.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi ñi ngöôïc doøng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng thoï höôûng caùc duïc, khoâng laøm aùc nghieäp, vôùi khoå, vôùi öu, nöôùc maét ñaày maët, khoùc than, soáng Phaïm haïnh vieân maõn thanh tònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi ñi ngöôïc doøng.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi töï ñöùng laïi?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi do dieät taän naêm haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh, taïi ñaáy nhaäp Nieát-baøn, khoâng coøn trôû laïi ñôøi aáy nöõa. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi töï ñöùng laïi.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò Baø-la-moân ñaõ vöôït qua ñeán beân bôø kia, ñöùng treân ñaát lieàn?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi do hoaïi dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vò Baø-la-moân ñaõ vöôït qua ñeán bôø beân kia, ñöùng treân ñaát lieàn.
Boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.
2.
Nhöõng ai soáng ôû ñôøi3.
Khoâng cheá ngöï caùc duïc
Khoâng töø boû ly tham
Thoï höôûng caùc duïc voïng
Hoï ñi ñeán sanh giaø
Ñeán roài laïi ñeán nöõa
Bò khaùt aùi troùi buoäc
Hoï ñi thuaän doøng ñôøi
Do vaäy baäc coù trí
ÔÛ ñôøi, truù chaùnh nieäm
Khoâng thoï höôûng caùc duïc
Khoâng haønh trì ñieàu aùc
Daàu chòu söï khoå ñau
Töø boû caùc duïc voïng
Hoï ñöôïc goïi haïng ngöôøi
Ñi ngöôïc laïi doøng ñôøi.Nhöõng ai quyeát ñoaïn taän(VI) (6) Hoïc Hoûi Ít.
Naêm phieàn naõo kieát söû
Baäc höõu hoïc vieân maõn
Khoâng coøn bò thoái thaát
Ñaït ñöôïc taâm ñieàu phuïc
Caùc caên ñöôïc ñònh tónh
Vò aáy ñöôïc goïi laø
Ngöôøi ñaõ töï ñöùng laïi
Ñoái caùc phaùp thaéng lieät
Vò aáy ñöôïc giaùc tri
Ñaõ ñöôïc queùt, quaït saïch
Caùc phaùp ñöôïc chaám döùt
Vò aáy baäc trí giaû
Phaïm haïnh ñöôïc thaønh töïu
Ñöôïc teân goïi danh xöng
Baäc ñaõ ñi ñeán nôi
Choã taän cuøng theá giôùi
Baäc ñaõ ñeán bôø kia.1.- Coù boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø boán? Nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân; Nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe ñöôïc khôûi leân; Nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân; Nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe coù khôûi leân.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc nghe ít veà kinh: öùng tuïng, kyù thuyeát, caùc Baøi keä, Caûm höùng ngöõ, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu, Phöông quaûng. Ngöôøi aáy, vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc nghe ít oûi naøy, khoâng bieát nghóa, khoâng bieát phaùp, khoâng thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe coù khôûi leân?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc nghe ít veà kinh: öùng tuïng, kyù thuyeát, caùc Baøi keä, Caûm höùng ngöõ, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu, Phöông quaûng. Ngöôøi aáy, vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc nghe ít oûi naøy, bieát nghóa, bieát phaùp, thöïc haønh phaùp ñuùng phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi nghe ít, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe coù khôûi leân.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc nghe nhieàu veà kinh: öùng tuïng, kyù thuyeát, caùc Baøi keä, Caûm höùng ngöõ, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu, Phöông quaûng. Ngöôøi aáy, vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc nghe nhieàu naøy, khoâng bieát nghóa, khoâng bieát phaùp, khoâng thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe khoâng khôûi leân.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe ñöôïc khôûi leân?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc nghe nhieàu veà kinh: öùng tuïng, kyù thuyeát, caùc Baøi keä, Caûm höùng ngöõ, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu, Phöông quaûng. Ngöôøi aáy, vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc nghe nhieàu naøy, bieát nghóa, bieát phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi nghe nhieàu, ñieàu ñaõ ñöôïc nghe coù khôûi leân.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán haïng ngöôøi naøy coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.
2.
Neáu laø ngöôøi nghe ít(VI I) (7) Choùi Saùng Taêng Chuùng
Khoâng ñònh tónh trong giôùi
Hoï chæ trích ngöôøi aáy,
Caû hai, giôùi vaø ngheNeáu laø ngöôøi nghe ít
Nhöng kheùo ñònh trong giôùi
Hoï khen veà giôùi ñöùc
Veà nghe khoâng ñaày ñuûNeáu laø ngöôøi nghe nhieàu
Khoâng ñònh tónh trong giôùi
Hoï chæ trích ngöôøi aáy,
Veà nghe ñöôïc ñaày ñuûNeáu laø ngöôøi nghe nhieàu
Laïi kheùo ñònh trong giôùi
Hoï taùn thaùn ngöôøi aáy
Caû hai, giôùi vaø nghePhaät ñeä töû nghe nhieàu
Trì phaùp, coù trí tueä
Nhö vaøng coõi dieâm phuû
Ai coù theå chæ trích?
Chö thieân khen vò aáy
Phaïm thieân cuõng ngôïi khen- Coù boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thoâng minh, ñöôïc huaán luyeän, khoâng sôï haõi, nghe nhieàu, trì phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp, choùi saùng taêng chuùng. Theá naøo laø boán?
Tyû-kheo, naøy caùc Tyû-kheo, thoâng minh, ñöôïc huaán luyeän, khoâng sôï haõi, nghe nhieàu, trì phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp, choùi saùng taêng chuùng. Tyû-kheo-ni, naøy caùc Tyû-kheo, ... nam cö só, naøy caùc Tyû-kheo, ... , nöõ cö só, naøy caùc Tyû-kheo, thoâng minh, ñöôïc huaán luyeän, khoâng sôï haõi, nghe nhieàu, trì phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp, choùi saùng taêng chuùng.
Ai laø ngöôøi thoâng minh(VIII ) (8) Voâ Sôû UÙy
Laø ngöôøi khoâng sôï haõi
Laïi laø ngöôøi nghe nhieàu
Vaø cuõng haïng trì phaùp
Ñoái vôùi chaùnh dieäu phaùp
Thöïc haønh phaùp tuøy phaùp
Ngöôøi nhö vaäy ñöôïc goïi
Vò choùi saùng taêng chuùng
Vò Tyû-kheo ñuû giôùi
Tyû-kheo-ni nghe nhieàu
Baäc cö só tín nam
Baäc cö só tín nöõ
Hoï choùi saùng Taêng chuùng
Laø aùnh saùng Taêng chuùng- Coù boán voâ sôû uùy cuûa Nhö Lai, naøy caùc Tyû-kheo, do thaønh töïu boán voâ sôû uùy naøy, Nhö Lai töï nhaän cho mình ñòa vò ngöu vöông, roáng tieáng con sö töû trong caùc hoäi chuùng vaø chuyeån phaùp luaân. Theá naøo laø boán?
Ngaøi töï nhaän laø Chaùnh Ñaúng Giaùc, nhöng nhöõng phaùp naøy khoâng ñöôïc Ngaøi Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaáy, neáu coù Baø-la-moân, Sa-moân, hay Thieân, Nhaân, hay Ma vöông, hay Phaïm thieân, hay baát cöù ai ôû ñôøi buoäc toäi ta ñuùng phaùp nhö vaäy; naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy. Naøy caùc Tyû-kheo, do Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy, neân Ta truù, ñaït an oån, ñaït ñöôïc khoâng run sôï, ñaït ñöôïc khoâng sôï haõi.
Nhö Lai töï nhaän laø Ngaøi ñaõ ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc, nhöng caùc laäu hoaëc naøy chöa ñöôïc ñoaïn tröø. ÔÛ ñaáy, neáu coù vò Baø-la-moân, Sa-moân, hay Thieân, Nhaân, hay Ma vöông, hay Phaïm thieân, hay baát cöù ai ôû ñôøi buoäc toäi ta ñuùng phaùp nhö vaäy; naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy. Naøy caùc Tyû-kheo, do Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy, neân Ta truù, ñaït an oån, ñaït ñöôïc khoâng run sôï, ñaït ñöôïc khoâng sôï haõi.
Caùc phaùp Nhö Lai noùi laø caùc chöôùng ngaïi phaùp, ai coù thoï duïng chuùng khoâng ñuû coù chöôùng ngaïi gì. ÔÛ ñaáy, neáu coù Baø-la-moân, Sa-moân, hay Thieân, Nhaân, hay Ma vöông, hay Phaïm thieân, hay baát cöù ai ôû ñôøi buoäc toäi ta ñuùng phaùp nhö vaäy; naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy. Naøy caùc Tyû-kheo, do Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy, neân Ta truù, ñaït an oån, ñaït ñöôïc khoâng run sôï, ñaït ñöôïc khoâng sôï haõi.
Phaùp vaø muïc ñích maø Nhö Lai tuyeân boá, khoâng ñöôïc Ngöôøi chôn chaùnh thöïc haønh ñoaïn dieät khoå ñau. ÔÛ ñaáy, neáu coù vò Baø-la-moân, Sa-moân, hay Thieân, Nhaân, hay Ma vöông, hay Phaïm thieân, hay baát cöù ai ôû ñôøi buoäc toäi ta ñuùng phaùp nhö vaäy; naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy.
Naøy caùc Tyû-kheo, do Ta khoâng thaáy coù tröôøng hôïp naøy, neân Ta truù, ñaït an oån, ñaït ñöôïc khoâng run sôï, ñaït ñöôïc khoâng sôï haõi.
Boán phaùp khoâng sôï haõi naøy cuûa Nhö Lai, naøy caùc Tyû-kheo, do thaønh töïu boán voâ sôû uùy naøy, Nhö Lai töï nhaän cho mình ñòa vò ngöu vöông, roáng tieáng con sö töû trong caùc hoäi chuùng vaø chuyeån phaùp luaân.
Caùc loaïi luaän ñaøm naøy,(IX) (9) Khaùt AÙi
Ñöôïc y chæ roäng raõi
Sa-moân, Baø-la-moân,
Nöông töïa, y chæ hoï
Khi hoï ñeán Nhö Lai
Hoï khoâng coøn toàn taïi
Caùc luaän ñaøm ñöôïc noùi
Hoï run sôï, sôï haõi
Ai chinh phuïc taát caû
Chuyeån vaän ñöôïc Phaùp luaân
Vì loøng thöông taát caû
Moïi chuùng sanh höõu tình
Vôùi nhöõng baäc nhö vaäy
Toái thaéng giöõa Thieân nhaân
Moïi chuùng sanh ñaûnh leã
Baäc vöôït quan sanh höõu.- Coù boán aùi sanh khôûi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo aùi sanh, coù theå sanh khôûi nôi vò Tyû-kheo. Theá naøo laø boán?
Do nhaän y aùo, naøy caùc Tyû-kheo, aùi khi khôûi leân, khôûi leân nôi vò Tyû-kheo, hay do nhaän ñoà aên khaát thöïc ... hay do nhaän saøng toïa ... hay do nhaän ñaây laø höõu, ñaây laø phi höõu, aùi khi khôûi leân, khôûi leân vò Tyû-kheo.
Boán aùi sanh khôûi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo aùi sanh, coù theå sanh khôûi nôi vò Tyû-kheo.
Ngöôøi coù aùi laøm baïn(X) (10) Caùc AÙch
Seõ luaân chuyeån daøi daøi
Khi hieän höõu choã naøy
Khi hieän höõu choã khaùc
Ngöôøi aáy khoâng döøng ñöôïc
Söï luaän chuyeån taùi sanh
Roõ bieát nguy haïi naøy
Chính aùi sanh ñau khoå
Tyû-kheo töø boû aùi
Khoâng naém giöõ chaáp thuû
An truù, khoâng thaát nieäm
Vò aáy soáng xuaát gia.1.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán aùch naøy. Theá naøo laø boán? Duïc aùch, höõu aùch, kieán aùch, voâ minh aùch.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø duïc aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly caùc duïc. Do nhö khoâng thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly caùc duïc, neân duïc tham, duïc hyû, duïc luyeán, duïc ñam meâ, duïc khaùt, duïc naõo, duïc chaáp thuû, duïc aùi trong caùc duïc xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø duïc aùch.
Vaø theá naøo laø höõu aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly caùc höõu. Do nhö khoâng thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly caùc höõu, neân höõu tham, höõu hyû, höõu luyeán, höõu ñam meâ, höõu khaùt, höõu naõo, höõu chaáp thuû, höõu aùi trong caùc höõu xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø höõu aùch.
Vaø theá naøo laø kieán aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc kieán. Do nhö khoâng thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly caùc kieán, neân kieán tham, kieán hyû, kieán luyeán, kieán ñam meâ, kieán khaùt, kieán naõo, kieán chaáp thuû, kieán aùi trong caùc kieán xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø kieán aùch.
Vaø theá naøo laø voâ minh aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa saùu xuùc xöù. Do nhö khoâng thaät quaùn tri söï taäp khôûi ... söï xuaát ly cuûa saùu xuùc xöù, neân voâ minh, voâ trí trong saùu xuùc xöù xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø voâ minh aùch.
Ñaây laø duïc aùch, höõu aùch, kieán aùch vaø voâ minh aùch.
Bò troùi buoäc bôûi caùc aùc baát thieän phaùp, caùc phieàn naõo, caùc phaùp bò taùi sanh, phieàn nhieãu, caùc quaû khoå dò thuïc trong töông lai, bôûi sanh giaø, cheát, do vaäy ñöôïc goïi laø khoâng an oån khoûi caùc aùch. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán aùch naøy.
2. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán aùch ly naøy. Theá naøo laø boán? Ly duïc aùch, ly höõu aùch, ly kieán aùch, ly voâ minh aùch.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ly duïc aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc duïc. Do nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc duïc, neân duïc tham, duïc hyû, duïc luyeán, duïc ñam meâ, duïc khaùt, duïc naõo, duïc chaáp thuû, duïc aùi trong caùc duïc khoâng xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ly duïc aùch.
Vaø theá naøo laø ly höõu aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc höõu. Do nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc höõu, neân höõu tham, höõu hyû, höõu luyeán, höõu ñam meâ, höõu khaùt, höõu naõo, höõu chaáp thuû, höõu aùi trong caùc höõu khoâng xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ly höõu aùch.
Vaø theá naøo laø ly kieán aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc kieán. Do nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa caùc kieán, neân kieán tham, kieán hyû, kieán luyeán, kieán ñam meâ, kieán khaùt, kieán naõo, kieán chaáp thuû, kieán aùi trong caùc kieán khoâng xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ly kieán aùch.
Vaø theá naøo laø ly voâ minh aùch?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi, söï chaám döùt, vò ngoït, söï nguy haïi, söï xuaát ly cuûa saùu xuùc xöù. Do nhö thaät quaùn tri söï taäp khôûi ... söï xuaát ly cuûa saùu xuùc xöù, neân voâ minh, voâ trí trong saùu xuùc xöù khoâng xaâm chieám vaø toàn taïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ly voâ minh aùch.
Ñaây laø ly duïc aùch, ly höõu aùch, ly kieán aùch vaø ly voâ minh aùch.
Khoâng bò troùi buoäc bôûi caùc aùc baát thieän phaùp, caùc phieàn naõo, caùc phaùp bò taùi sanh, phieàn nhieãu, caùc quaû khoå dò thuïc trong töông lai, bôûi sanh giaø, cheát, do vaäy ñöôïc goïi laø an oån khoûi caùc aùch. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ly aùch naøy.
3.
Bò troùi buoäc caû hai
Duïc aùch vaø höõu aùch
Bò troùi buoäc kieán aùch
Vôùi voâ minh thöôïng phuû
Chuùng sanh bò luaân chuyeån
Ñi ñeán sanh vaø cheát
Nhöõng ai lieãu tri duïc
Vaø toaøn boä höõu aùch
Nhoå vaát boû kieán aùch
Vaø töø boû voâ minh
Ly heä taát caû aùch
Hoï vöôït khoûi caùc aùchII. Phaåm Haønh I. (11) Haønh.
1.- Naøy caùc Tyû-kheo, Neáu Tyû-kheo khi ñang ñi khôûi leân duïc taàm, hay saân taàm, hai haïi taàm maø neáu Tyû-kheo chaáp nhaän, khoâng coù töø boû, khoâng coù taåy saïch, khoâng coù chaám döùt, khoâng coù ñi ñeán khoâng hieän höõu; naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo ñang ñi coù sôû haønh nhö vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi khoâng coù nhieät tình, khoâng coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng bieáng nhaùc, tinh taán haï lieät. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo khi ñang ñöùng ... khi ñang ngoài ... khi ñang naèm, thöùc khôûi leân duïc taàm, hay saân taàm, hai haïi taàm maø neáu Tyû-kheo chaáp nhaän, khoâng coù töø boû, khoâng coù taåy saïch, khoâng coù chaám döùt, khoâng coù ñi ñeán khoâng hieän höõu; naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo khi ñang naèm, thöùc coù sôû haønh nhö vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi khoâng coù nhieät tình, khoâng coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng bieáng nhaùc, tinh taán haï lieät.
2. Naøy caùc Tyû-kheo, Neáu Tyû-kheo khi ñang ñi khôûi leân duïc taàm, hay saân taàm, hai haïi taàm maø neáu Tyû-kheo khoâng chaáp nhaän, töø boû, taåy saïch, chaám döùt, ñi ñeán khoâng hieän höõu; naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo ñang ñi coù sôû haønh nhö vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi coù nhieät tình, coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng, tinh caàn tinh taán, sieâng naêng. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo khi ñang ñöùng ... khi ñang ngoài ... khi ñang naèm, thöùc khôûi leân duïc taàm, hay saân taàm, hai haïi taàm maø neáu Tyû-kheo khoâng chaáp nhaän, töø boû, taåy saïch, chaám döùt, ñi ñeán khoâng hieän höõu; naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo khi ñang naèm, thöùc coù sôû haønh nhö vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi coù nhieät tình, coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng, tinh caàn tinh taán, sieâng naêng.
Neáu khi ñi khi ñöùng(II) (12) Cheá Ngöï
Khi ngoài hay khi naèm
Khôûi leân aùc taàm tö
Lieân heä ñeán gia ñình
Thöïc haønh theo aùc ñaïo
Môø aùm bôûi si meâ
Vò Tyû-kheo nhö vaäy
Khoâng chöùng Voâ thöôïng giaùc
Ai khi ñi khi ñöùng
Khi ngoài hay khi naèm
Ñieàu phuïc ñöôïc taâm tö
Yeâu thích taàm chæ ñònh
Vò Tyû-kheo nhö vaäy
Chöùng ñöôïc Voâ thöôïng giaùc- Naøy caùc Tyû-kheo, haõy soáng ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû giôùi boån Paøtimokkha, ñöôïc cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa Paøtimokkha. Haõy soáng ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp. Ñaõ soáng soáng ñaày ñuû giôùi, naøy caùc Tyø kheo, ñaày ñuû giôùi boån Paøtimokkha, ñaõ ñöôïc cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa Paøtimokkha, soáng ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp, coøn coù gì caàn phaûi laøm theâm nöõa?
Neáu Tyû-kheo trong khi ñi, tham, saân, si ñöôïc töø boû, hoân traàm thuïy mieân, traïo hoái, nghi ñöôïc töø boû, tinh caàn, tinh taán, khoâng coù thuï ñoäng, nieäm ñöôïc an truù khoâng coù thaát nieäm, thaân ñöôïc khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät, taâm ñöôïc ñònh tónh nhaát taâm. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc Tyû-kheo khi ñang ñi coù sôû haønh nhö vaäy; vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi coù nhieät taâm, coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng, tinh caàn tinh taán, sieâng naêng.
Neáu Tyû-kheo trong khi ñöùng, ... neáu Tyû-kheo trong khi ngoài ... neáu Tyû-kheo trong khi naèm thöùc, tham, saân, si ñöôïc töø boû ... hoân traàm thuïy mieân, traïo hoái, nghi ñöôïc ñoaïn taän , tinh caàn, tinh taán, khoâng coù thuï ñoäng, nieäm ñöôïc an truù khoâng coù thaát nieäm, thaân ñöôïc khinh an, khoâng coù cuoáng nhieät, taâm ñöôïc ñònh tónh nhaát taâm. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc Tyû-kheo khi ñang thöùc coù sôû haønh nhö vaäy; vò aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi coù nhieät taâm, coù xaáu hoå, lieân tuïc thöôøng haèng, tinh caàn tinh taán, sieâng naêng.
Ñi ñöùng bieát töï cheá(III) (13) Chaùnh Caàn
Ngoài naèm bieát töï cheá
Tyû-kheo bieát töï cheá
Khi co tay, duoãi tay
Phía treân, ngang cuøng khaép
Xa cho ñeán cuøng toät
Baát cöù sanh thuù naøo
ÔÛ taïi theá giôùi naøy
Kheùo quaùn saùt sanh dieät
Cuûa taát caû phaùp uaån
Taâm chæ tònh chaùnh haïnh
Thöôøng xuyeân chuyeân hoïc taäp
Lieân tuïc, haèng sieâng naêng
Tyû-kheo ñöôïc goïi vaäy.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán chaùnh caàn naøy. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh khoâng ñöôïc sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp ñaõ sanh ra ñöôïc dieät tröø, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh khoâng ñöôïc sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp ñaõ ñöôïc sanh coù theå duy trì, khoâng coù muø môø, ñöôïc taêng tröôûng, ñöôïc quaûng ñaïi, ñöôïc tu taäp, ñöôïc vieân maõn, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø boán chaùnh caàn.
Vôùi caùc phaùp chaùnh caàn(IV) (14) Cheá Ngöï
Chuùng chinh phuïc Ma giôùi
Khoâng dính chuùng vöôït qua
Sôï haõi veà sanh töû
Hoan hyû ly duïc voïng
Chuùng thaéng Ma, Ma quaân
Moïi löïc namuci
Chuùng thoaùt ly an laïc.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán tinh caàn naøy. Theá naøo laø boán? Tinh caàn cheá ngöï, tinh caàn ñoaïn taän, tinh caàn tu taäp, tinh caàn hoä trì.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø tinh caàn cheá ngöï? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vôùi maét thaáy saéc, khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân vì, vì nhaõn caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì nhaõn caên, thaät haønh söï hoä trì nhaõn caên. Khi tai nghe tieáng ... muõi ngöûi höông ... löôõi neám vò ... thaâm caûm xuùc ... yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì, vì yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thaät haønh söï hoä trì yù caên. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø tinh caàn cheá ngöï.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø tinh caàn ñoaïn taän? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù chaáp nhaän duïc taàm khôûi leân, töø boû, taåy saïch, chaám döùt, khieán cho khoâng hieän höõu laïi; khoâng coù chaáp nhaän saân taàm khôûi leân ... khoâng coù chaáp nhaän haïi taàm khôûi leân, töø boû, taåy saïch, chaám döùt, khieán cho khoâng hieän höõu laïi, khoâng coù chaáp nhaän caùc aùc baát thieän khôûi leân, töø boû, taåy saïch, chaám döùt, khieán cho khoâng hieän höõu laïi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø tinh caàn ñoaïn taän.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø tinh caàn tu taäp? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, ñöa ñeán xaû ly; tu taäp traïch phaùp giaùc chi ... tu taäp tinh taán giaùc chi ... tu taäp hyû giaùc chi ... tu taäp khinh an giaùc chi ... tu taäp ñònh giaùc chi ... tu taäp xaû giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, ñöa ñeán xaû ly. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø tinh caàn tu taäp.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø tinh caàn hoä trì? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo hoä trì ñònh töôùng hieàn thieän ñaõ sanh, töôùng boä xöông, töôùng truøng aên, töôùng baàm xanh, töôùng ñaày öù, muû noàng, töôùng nöùt neû, töôùng phoàng tröôùng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø tinh caàn hoä trì.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán naøy tinh caàn naøy.
Cheá ngöï vaø ñoaïn taän(V) (15) Thi Thieát
Tu taäp vaø hoä trì
Boán loaïi tinh caàn naøy
Ñöôïc baø con maët trôøi
Tuyeân boá vaø thuyeát giaûng
ÔÛ ñôøi vò Tyû-kheo
Nhieät tình ñoái vôùi chuùng
Ñaït ñöôïc dieät khoå taän- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán thi thieát toái thöôïng naøy. Theá naøo laø boán?
Toái thöôïng trong nhöõng keû coù töï ngaõ, naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø Raøhu, A-tu-la vöông. Toái thöôïng trong caùc vò thoï höôûng caùc duïc, naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø vua Mandhaøtaø. Toái thöôïng trong caùc vò coù quyeàn löïc toái thaéng, naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø aùc Ma. Trong theá giôùi chö Thieân, AÙc ma, Phaïm thieân, cuøng vôùi caùc Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai ñöôïc goïi laø toái thöôïng, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán söï thi thieát toái thöôïng naøy.
Raøhuø laø toái thöôïng(VI) (16).- Trí Teá Nhò
Trong caùc vò töï ngaõ
Mandhaøtaø toái thöôïng
Trong caùc vò höôûng duïc
Maøraø laø toái thöôïng
Giöõa nhöõng baäc uy quyeàn
Vôùi thaàn tuùc danh xöng
Vò aáy ñöôïc choùi saùng
Phía treân, ngang phía döôùi
Khaép sanh thuù ôû ñôøi
Trong theá giôùi chö Thieân
Phaät ñöôïc goïi toái thöôïng.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán trí teá nhò naøy. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu trí teá nhò ñoái vôùi saéc, khoâng thaáy moät trí teá nhò ñoái vôùi saéc naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Vò aáy khoâng coù phaùt nguyeän ñaït ñeán moät trí teá nhò ñoái vôùi saéc naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Vò aáy thaønh töïu trí teá nhò ñoái vôùi thoï, khoâng thaáy moät trí teá nhò ñoái vôùi thoï naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Vò aáy khoâng coù phaùt nguyeän ñaït ñeán moät trí teá nhò ñoái vôùi thoï naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Vò aáy thaønh töïu trí teá nhò ñoái vôùi töôûng ... thaønh töïu trí teá nhò ñoái vôùi caùc haønh, khoâng thaáy moät trí teá nhò ñoái vôùi haønh naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Vò aáy khoâng coù phaùt nguyeän ñaït ñeán moät trí teá nhò ñoái vôùi haønh naøo khaùc toái thöôïng hôn, thuø dieäu hôn trí teá nhò thuø thaéng aáy. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø boán trí teá nhò.
Bieát trí teá nhò saéc(VI) (17) Sanh Thuù Khoâng Neân Ñi
Bieát hieän höõu caùc thoï
Töø ñaâu töôûng sanh khôûi
Taïi ñaâu töôûng chaám döùt
Bieát caùc haønh bieán khaùc
Laø khoâng, khoâng laø ngaõ
Neáu Tyû-kheo thaáy chaùnh
Tòch tònh, öu tòch tònh
Thoï trì thaân toái haäu
Thaéng Ma vaø Ma quaân.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán sanh thuù naøy khoâng neân ñi maø ñi. Theá naøo laø boán?
Ñi ñeán sanh thuù vì duïc, ñi ñeán sanh thuù vì saân, ñi ñeán sanh thuù vì si, ñi ñeán sanh thuù vì sôï haõi. Coù boán sanh thuù khoâng neân ñi maø ñi naøy.
Daét daãn bôûi duïc saân(VIII) (18) Sanh Thuù Neân Ñi
Bôùi sôï haõi si meâ
Ai vöôït qua chaùnh phaùp
Thôøi danh xöng ngöôøi aáy
Bò toån haïi hö haïi
Nhö traêng trong thôøi toái.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán sanh thuù naøy neân ñi maø ñi. Theá naøo laø boán?
Khoâng vì duïc ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì saân ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì si ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì sôï haõi ñi ñeán sanh thuù. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán sanh thuù neân ñi maø ñi naøy.
Daét daãn bôûi duïc saân(IX) (19) Khoâng Neân Ñi
Bôûi sôï haõi si meâ
Ai khoâng vöôït chaùnh phaùp
Thôøi danh xöng ngöôøi aáy
Ñöôïc ñaày ñuû vuoâng troøn
Nhö traêng trong thôøi saùng(Kinh naøy laø kinh 17 vaø kinh 18 hôïp laïi)(X) (20) Ngöôøi Ñaàu Beáp- Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ñaàu beáp nhö vaäy töông xöùng bò quaêng vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø boán?
Ñi ñeán sanh thuù vì duïc, ñi ñeán sanh thuù vì saân, ñi ñeán sanh thuù vì si, ñi ñeán sanh thuù vì sôï haõi. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi ñaàu beáp nhö vaäy töông xöùng bò quaêng vaøo ñòa nguïc.
- Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi ñaàu beáp nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân coõi Trôøi. Theá naøo laø boán?
Khoâng vì duïc ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì saân ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì si ñi ñeán sanh thuù, khoâng vì sôï haõi ñi ñeán sanh thuù. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân coõi Trôøi.
Nhöõng ai ñoái vôùi duïc
Haïng ngöôøi khoâng cheá ngöï
Laø haïng ngöôøi phi phaùp
Toân troïng ñieàu phi phaùp
Hoï ñi bò daét daãn
Bôûi duïc saân, sôï haõi
Laøm ueá nhieãm hoäi chuùng
Hoï ñöôïc goïi nhö vaäy
Nhö vaäy hoï ñöôïc goïi
Bôûi Sa-moân hieåu bieát
Do vaäy baäc Chaân nhaân
Caùc baäc ñaùng taùn thaùn
Hoï truù vaøo Chaùnh phaùp
Hoï khoâng laøm ñieàu aùc
Hoï ñi, khoâng bò daãn
Bôûi duïc, saân, sôï haõi
Tinh hoa cuûa hoäi chuùng
Hoï ñöôïc goïi nva
Nhö vaäy hoï ñöôïc goïi
Bôûi Sa-moân hieåu bieátIII. Phaåm Uruvelaø (I) (21) Taïi Uruvelaø (1)
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ôû khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Theá Toân noùi nhö sau:
- Moät thôøi, naøy caùc Tyû-kheo, ta truù ôû Uruvelaø treân bôø soáng Neranjaraø, döôùi caây baøng ajapaøla, khi môùi thaønh Chaùnh giaùc. Trong khi ta Thieàn tònh ñoäc cö, naøy caùc Tyû-kheo, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: "Thaät laø khoù khaên, soáng khoâng cung kính, khoâng vaâng lôøi, vaäy Ta haõy cung kính, ñaûnh leã vaø soáng y chæ vaøo moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân". Roài naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó: "Vôùi muïc ñích laøm cho giôùi uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, ñaûnh leã vaø soáng y chæ vaøo moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc. Nhöng Ta khoâng thaáy moät choã naøo trong theá giôùi chö Thieân, Auøc ma vaø Phaïm thieân, giöõa quaàn chuùng Sa-moân vaø Baø-la-moân, chö Thieân hay loaøi Ngöôøi, khoâng coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc vôùi giôùi ñaày ñuû hôn Ta, maø ta coù theå cung kính, ñaûnh leã, soáng y chæ. Vôùi muïc ñích laøm cho ñònh uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, ñaûnh leã vaø soáng y chæ vaøo moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc ... Vôùi muïc ñích laøm cho tueä uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, ñaûnh leã vaø soáng y chæ vaøo moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc ... Vôùi muïc ñích laøm cho giaûi thoaùt uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, ñaûnh leã vaø soáng y chæ vaøo moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc. Nhöng Ta khoâng thaáy moät choã naøo trong theá giôùi chö Thieân, AÙc ma vaø Phaïm thieân, giöõa quaàn chuùng Sa-moân vaø Baø-la-moân, chö Thieân hay loaøi Ngöôøi, khoâng coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc vôùi giôùi ñaày ñuû hôn Ta, maø ta coù theå soáng cung kính, ñaûnh leã, soáng y chæ". Roài naøy caùc Tyû-kheo, ta suy nghó nhö sau: "Vôùi phaùp naøy maø Ta ñaõ chôn chaùnh giaùc ngoä, Ta haõy cung kính ñaûnh leã vaø soáng y chæ phaùp aáy".
2. Roài Phaïm thieân Sahampati vôùi taâm tö cuûa mình bieát taâm tö cuûa ta, nhö moät nhaø löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi baøn tay ñang duoãi ra. Cuõng nhö vaäy, Phaïm thieân Sahampati bieán maát ôû Phaïm thieân giôùi vaø hieän ra tröôùc maët ta.
Roài Phaïm thieân Sahampati ñaép thöôïng y vaøo moât beân vai, vôùi ñaàu goái chaân maët quyø treân ñaát, chaép tay höôùng ñeán ta vaø thöa vôùi ta: "Nhö vaäy laø phaûi, baïch Theá Toân! Nhö vaäy laø phaûi, baïch Thieän Theä! Baïch Theá Toân, trong thôøi quaù khöù, caùc vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, chö Toân giaû aáy ñaõ cung kính ñaûnh leã, soáng y chæ vaøo Chaùnh phaùp. Baïch Theá Toân, trong thôøi vò lai, caùc vò seõ thaønh A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, caùc Toân giaû aáy seõ cung kính ñaûnh leã, soáng y chæ vaøo Chaùnh phaùp. Baïch Theá Toân, mong raèng thôøi hieän taïi, Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, haõy cung kính ñaûnh leã, soáng y chæ vaøo Chaùnh phaùp". Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, laïi noùi theâm nhö sau:
Chö Phaät thôøi quaù khöùNaøy caùc Tyû-kheo, Phaïm Thieân Sahampati noùi nhö vaäy; noùi vaäy xong, ñaûnh leã ta, thaân höõu höôùng veà beân ta roài bieán maát taïi choã. Roài naøy caùc Tyû-kheo, sau khi bieát ñöôïc thænh nguyeän cuûa Phaïm thieân, vaø thích öùng vôùi Ta, Ta soáng cung kính, toân troïng vaø y chæ phaùp aáy vaø ta ñaõ töï Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, vì raèng chuùng Taêng thaønh töïu söï cao caû neân ta toân troïng ñaëc bieät chuùng Taêng.
Chö Phaät thôøi vò lai
Vaø ñöùc Phaät hieän taïi
Ñoaøn saàu muoän nhieàu ngöôøi.
Taát caû caùc vò aáy
Ñaõ ñang vaø seõ soáng
Cung kính vaø ñaûnh leã
Phaùp chôn chaùnh vi dieäu
Phaùp nhó laø nhö vaäy
Ñoái vôùi chö Phaät-ñaø
Vaäy muoán lôïi cho mình
Öôùc voïng laøm ñaïi nhaân
Haõy cung kính ñaûnh leã
Phaùp chôn chaùnh vi dieäu
Haõy ghi nhôù giaùo phaùp
Chö Phaät Chaùnh Ñaúng Giaùc(II) (22) Taïi Uruvelaø (2)
1. Moät thôøi, naøy caùc Tyû-kheo, Ta truù ôû Uruvelaø, treân bôø soáng Neranjaraø, döôùi caây baøng Nigrodha, khi môùi thaønh Chaùnh giaùc. Roài naøy caùc Tyû-kheo, raát nhieàu Baø-la-moân giaø caû, tröôûng laõo, caùc baäc tröôûng thöôïng, ñaõ ñi quaù nöûa cuoäc ñôøi, ñaõ ñaït cuoái möùc tuoåi ñôøi, ñi ñeán ta; sau khi ñeán, noùi leân vôùi ta nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm; sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Baø-la-moân aáy noùi vôùi Ta nhö sau: "Thöa Toân giaû Gotama, chuùng toâi ñöôïc nghe nhö sau: "Sa-moân Gotama khoâng coù kính leã, khoâng coù ñöùng daäy, khoâng coù laáy gheá môøi ngoài caùc baäc Baø-la-moân giaø caû, tröôûng laõo, caùc baäc tröôûng thöôïng ñaõ ñi quaù nöûa cuoäc ñôøi, ñaõ ñaït cuoái möùc tuoåi ñôøi". Thöa Toân giaû Gotama, coù phaûi söï tình laø nhö vaäy khoâng? Neáu Toân giaû moân Gotama khoâng coù kính leã, khoâng coù ñöùng daäy, khoâng coù laáy gheá môøi ngoài caùc baäc Baø-la-moân giaø caû, tröôûng laõo, caùc baäc tröôûng thöôïng ñaõ ñi quaù nöûa cuoäc ñôøi, ñaõ ñaït cuoái möùc tuoåi ñôøi, söï tình nhö vaäy, thöa Toân giaû Gotama laø khoâng ñöôïc toát ñeïp".
2. Naøy caùc Tyû-kheo, veà vaán ñeà aáy, Ta suy nghó nhö sau: "Caùc Toân giaû naøy khoâng hieåu gì veà tröôûng laõo, hay caùc phaùp taùc thaønh vò tröôûng laõo".
Neáu tröôûng laõo, naøy caùc Tyû-kheo, laø 80 tuoåi, hay 90 tuoåi, hay 100 tuoåi ñôøi, vaø neáu vò aáy noùi phi thôøi, noùi phi chaân, noùi phi nghóa, noùi phi phaùp, noùi phi luaät, noùi nhöõng lôøi khoâng ñaùng giöõ gìn, lôøi noùi khoâng hôïp thôøi cô, khoâng hôïp lyù, khoâng coù giôùi haïn, khoâng coù lieân heä ñeán muïc ñích, thôøi vò aáy chæ ñöôïc goïi laø vò tröôûng laõo ngu. Neáu laø moät vò tuoåi treû, naøy caùc Tyû kheo, moät thanh nieân coøn non treû, toùc ñen nhaùnh, trong tuoåi hieàn thieän cuûa ñôøi, coøn trong tuoåi thanh xuaân, vò aáy noùi lôøi ñuùng thôøi, noùi lôøi chaân thöïc, noùi lôøi coù nghóa, noùi lôøi ñuùng phaùp, noùi lôøi ñuùng luaät, noùi nhöõng lôøi ñaùng giöõ gìn, lôøi noùi hôïp thôøi cô, hôïp lyù, coù giôùi haïn, lieân heä ñeán muïc ñích, thôøi vò aáy chæ ñöôïc goïi laø vò tröôûng laõo hieàn trí.
3. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán phaùp taùc thaønh tröôûng laõo naøy. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo coù giôùi, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp. Laø vò nghe nhieàu, thoï trì ñieàu ñaõ nghe, tích tuï ñieàu ñaõ nghe, nhöõng phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, coù nghóa coù vaên, ñeà cao Phaïm haïnh hoaøn toaøn vieân maõn thanh tònh, caùc phaùp nhö vaäy, vò aáy nghe nhieàu, thoï trì ñoïc tuïng baèng lôøi, quaùn saùt vôùi yù, theå nhaäp vôùi chaùnh kieán, ñoái vôùi boán thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc; do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, boán phaùp naøy taùc thaønh vò tröôûng laõo.
Ai vôùi taâm coáng cao(III) (23). Theá Giôùi.
Noùi nhieàu lôøi phuø phieám
Vôùi tö duy khoâng ñònh
Nhö thuù khoâng öa phaùp
Xa ñòa vò tröôûng laõo
AÙc kieán, khoâng kính troïng
Vaø ai ñuû giôùi haïnh
Nghe nhieàu trí bieän taøi
Soáng cheá ngöï baäc trí
Ñoái vôùi taát caû phaùp
Vò aáy vôùi trí tueä
Quaùn thaáy chôn yù nghóa
Ñaït cöùu caùnh caùc phaùp
Khoâng hoang vu, bieän taøi
Ñoaïn taän sanh vaø cheát
Vieân maõn haønh Phaïm haïnh
Vò aáy ta goïi teân
Tröôûng laõo khoâng laäu hoaëc
Do ñoaïn tröø laäu hoaëc
Ñöôïc goïi laø tröôûng laõo.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, theá giôùi ñöôïc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc, Nhö Lai khoâng heä luïy ñoái vôùi ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, theá giôùi taäp khôûi ñöôïc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc. Theá giôùi taäp khôûi ñöôïc Nhö Lai ñoaïn taän. Naøy caùc Tyû-kheo, theá giôùi ñoaïn dieät ñöôïc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc. Theá giôùi ñoaïn dieät ñöôïc Nhö Lai ñoaïn taän. Theá giôùi ñoaïn dieät ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, con ñöôøng ñöa ñeán theá giôùi ñoaïn dieät ñöôïc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc. Con ñöôøng ñöa ñeán theá giôùi ñoaïn dieät ñöôïc Nhö Lai tu taäp.
2. Caùi gì, naøy caùc Tyû-kheo, trong toaøn theá giôùi vôùi Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, ñöôïc thaáy, ñöôïc nghe, ñöôïc caûm giaùc, ñöôïc thöùc tri, ñöôïc ñaït ñeán, ñöôïc taàm caàu, ñöôïc yù tö saùt, taát caû ñeàu ñöôïc Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Giaùc. Do vaäy, ñöôïc goïi laø Nhö Lai. Töø ñeâm, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai ñöôïc Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñeán ñeâm Nhö Lai nhaäp Nieát-baøn, trong thôøi gian aáy, ñieàu gì Nhö Lai noùi, noùi leân, tuyeân boá, taát caû laø nhö vaäy, khoâng coù khaùc ñöôïc. Do vaäy, ñöôïc goïi laø Nhö Lai.
3. Naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai noùi gì thì laøm vaäy, laøm gì thì noùi vaäy. Vì raèng noùi gì thì laøm vaäy, laøm gì thì noùi vaäy, neân ñöôïc goïi laø Nhö Lai.
Naøy caùc Tyû-kheo, trong toaøn theå theá giôùi vôùi Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, Nhö Lai laø baäc chieán thaéng, khoâng bò ai chieán baïi, toaøn tri, toaøn kieán ñaïi töï taïi, do vaäy ñöôïc goïi laø Nhö Lai.
Do thaéng tri theá giôùi(IV) (24) Kaølaka
ñúng nhÜ thÆt nhÜ vÆy
Ly hŒ m†i th‰ gi§i
Không chÃp thû th‰ gi§i
Th¡ng tÃt cä bÆc trí
Giäi thoát m†i bu¶c ràng
Cäm th† tÓi th¡ng tÎnh
Ni‰t-bàn, không s® hãi
VÎ này Çoån lÆu ho¥c
BÆc Giác ng¶, Trí giä
Không dao Ƕng nhiÍu loån
Nghi ng© ÇÜ®c ch¥t ÇÙt
ñåt diŒn tÆn m†i nghiŒp
Giäi thoát diŒt sanh y
Là Th‰ Tôn là PhÆt
BÆc SÜ tº vô thÜ®ng
Trong th‰ gi§i, Thiên gi§i
Chuy‹n bánh xe pháp luân
NhÜ vÆy hàng Thiên, Nhân
ñ‰n quy y ÇÙc PhÆt
G¥p nhau Çänh lÍ Ngài
Vï Çåi không sanh h»u
ñiŠu phøc bÆc tÓi thÜ®ng
Trong ngÜ©i ÇÜ®c ÇiŠu phøc
Anh tÎnh bÆc Än sï
Nh»ng ngÜ©i ÇÜ®c an tÎnh
Giäi thoát bÆc tÓi thÜ®ng
Nh»ng ngÜ©i ÇÜ®c giäi thoát
VÜ®t qua bÆc tÓi th¡ng
Nh»ng ngÜ©i ÇÜ®c vÜ®t qua
NhÜ vÆy h† lÍ Ngài
Vï Çåi, không sanh h»u
Thiên gi§i, th‰ gi§i này
Không ai ÇÜ®c b¢ng ngài.1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøketa, taïi khu vöôøn Kaølaka. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Caùc tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá toân noùi nhö sau:
- Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì trong toaøn theá giôùi vôùi Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, ñöôïc thaáy ... ñöôïc yù tö saùt, taát caû ta ñeàu bieát. Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì trong toaøn theá giôùi naøy ... ñöôïc thaáy, ñöôïc yù tö saùt, Ta ñaõ ñöôïc bieát roõ nhö sau: "Taát caû ñeàu ñöôïc Nhö Lai bieát ñeán. Nhö Lai khoâng coù döïng ñöùng leân". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu ta noùi raèng: "Ta bieát taát caû, caùi gì trong toaøn theá giôùi ... ñöôïc thaáy, ñöôïc yù tö saùt". Nhö vaäy, laø coù noùi laùo trong ta. Neáu ta noùi nhö sau: "Ta caû hai bieát vaø khoâng bieát". Nhö vaäy, laø coù noùi laùo trong ta. Neáu Ta noùi nhö sau: "Ta khoâng bieát vaø cuõng khoâng phaûi bieát". Nhö vaäy laø coù noùi laùo trong Ta. Nhö vaäy coù loãi trong Ta.
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai laø vò ñaõ thaáy nhöõng gì caàn thaáy, nhöng khoâng coù töôûng töôïng ñieàu ñaõ ñöôïc thaáy, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng caùi gì khoâng ñöôïc thaáy, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng gì caàn phaûi thaáy, khoâng coù töôûng töôïng ñoái vôùi ngöôøi thaáy. Ñaõ nghe nhöõng gì caàn nghe, nhöng khoâng coù töôûng töôïng ñieàu ñaõ ñöôïc nghe, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng caùi gì khoâng ñöôïc nghe, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng gì caàn phaûi nghe, khoâng coù töôûng töôïng ñoái vôùi ngöôøi nghe. Ñaõ caûm giaùc nhöõng gì caàn caûm giaùc, nhöng khoâng coù töôûng töôïng ñieàu ñaõ ñöôïc caûm giaùc, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng caùi gì khoâng ñöôïc caûm giaùc, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng gì caàn phaûi caûm giaùc, khoâng coù töôûng töôïng ñoái vôùi ngöôøi caûm giaùc. Ñaõ thöùc tri nhöõng gì caàn thöùc tri, nhöng khoâng coù töôûng töôïng ñieàu ñaõ ñöôïc thöùc tri, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng caùi gì khoâng ñöôïc thöùc tri, khoâng coù töôûng töôïng nhöõng caùi gì caàn phaûi thöùc tri, khoâng coù töôûng töôïng ñoái vôùi ngöôøi thöùc tri. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai ñoái vôùi caùc phaùp ñöôïc thaáy, ñöôïc nghe, ñöôïc caûm giaùc, ñöôïc thöùc tri, neân vò aáy laø nhö vaäy. Laïi nöõa, hôn ngöôøi nhö vaäy, khoâng coù ai khaùc toái thöôïng hôn vaø thuø thaéng hôn, Ta tuyeân boá nhö vaäy.
Caùi gì ñöôïc thaáy, nghe(V) (25) Phaïm Haïnh
Ñöôïc caûm giaùc chaáp tröôùc
Ñöôïc nghó laø chaân thöïc
Bôûi caùc haïng ngöôøi khaùc
Giöõa nhöõng ngöôøi thaáy vaäy
Ta khoâng phaûi nhö vaäy
Nhöõng ñieàu chuùng tuyeân boá
Daàu laø thaät hay laùo
Ta khoâng xem toái haäu
Ta trong thôøi ñaõ qua
Thaáy ñöôïc muõi teân naøy
Loaøi Ngöôøi bò caâu moùc
Ta bieát vaø Ta thaáy
Caùc ñöùc Phaät Nhö Lai
Khoâng tham ñaém nhö vaäy.1.- Phaïm haïnh ñöôïc soáng, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng vì muïc ñích löøa doái quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñính môn trôùn quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñích ñöôïc lôïi ích veà lôïi döôõng, cung kính, danh voïng, khoâng vì muïc ñích ñöôïc lôïi ích thoaùt khoûi lôøi pheâ bình baøn taùn, khoâng vôùi yù nghó: "Mong quaàn chuùng bieát ta nhö vaäy". Vaø naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm haïnh naøy ñöôïc soáng vôùi muïc ñích ñöôïc cheá ngöï, vôùi muïc ñính ñoaïn taän, vôùi muïc ñích ly tham, vôùi muïc ñích ñoaïn dieät.
2.
Vôùi muïc ñích cheá ngöï,(VI) (26) Keû Löøa Doái.
Vôùi muïc ñích ñoaïn taän,
Laø ñôøi soáng Phaïm haïnh,
Traùnh xa lôøi noùi suoâng,
Theá Toân ñaõ tuyeân boá,
Ñi ñeán nhaäp Nieát-baøn,
Con ñöôøng naøy ñöôïc ñi,
Bôûi ñaïi nhaân, ñaïi só,
Ai daán böôùc thöïc haønh,
Ñuùng nhö lôøi Phaät daïy,
Seõ chaám döùt khoå ñau,
Laøm theo Ñaïo Sö daïy.1.- Nhöõng vò Tyû-kheo naøo, naøy caùc Tyû-kheo, löøa doái cöùng ñaàu, laém moàm laém mieäng, hoang daâm, hoãn haøo, khoâng coù ñònh tónh, nhöõng Tyû-kheo aáy khoâng phaûi laø Tyû-kheo cuûa Ta. Nhöõng Tyû-kheo aáy ñaõ rôi khoûi Phaùp Luaät naøy. Vaø hoï khoâng ñi ñeán taêng tröôûng, taêng thònh, taêng roäng trong Phaùp Luaät naøy. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo naøo khoâng löøa doái, khoâng laém moàm laém mieäng, coù trí, khoâng cöùng ñaàu, kheùo ñònh tónh, nhöõng Tyû-kheo aáy phaûi laø Tyû-kheo cuûa Ta. Vaø nhöõng Tyû-kheo aáy khoâng rôi khoûi Phaùp Luaät naøy, vaø hoï ñi ñeán taêng tröôûng, taêng thònh, taêng roäng trong Phaùp Luaät naøy.
2.
Keû löøa doái cöùng ñaàu,(VII) (27) Bieát Ñuû
Keû laém moàm, hoang daâm,
Keû hoãn haøo, khoâng ñònh,
Khoâng taêng tröôûng caùc phaùp,
Ñöôïc baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Tuyeân boá vaø thuyeát giaûng,
Khoâng löøa, khoâng laém moàm,
Coù trí, khoâng cöùng ñaàu,
Vôùi taâm kheùo ñònh tónh,
Chuùng taêng tröôûng caùc phaùp,
Ñöôïc baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Tuyeân boá vaø thuyeát giaûng.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán phaùp naøy laø khoâng quan troïng, deã ñöôïc vaø khoâng coù phaïm loãi. Theá naøo laø boán?
Trong caùc loaïi y, naøy caùc Tyû-kheo, y phaán taûo (y löôïm töø ñoáng raùc) laø khoâng quan troïng, deã ñöôïc vaø khoâng coù phaïm loãi. Trong caùc loaïi ñoà aên, naøy caùc Tyû-kheo, khi khaát thöïc töøng mieáng laø khoâng quan troïng, deã ñöôïc vaø khoâng vi phaïm. Trong caùc saøng toïa, naøy caùc Tyû-kheo, goác caây laø khoâng quan troïng, deã ñöôïc vaø khoâng coù phaïm loãi. Trong caùc loaïi döôïc phaåm, naøy caùc Tyû-kheo, nöôùc ñaùi quæ laø khoâng quan troïng, deã ñöôïc vaø khoâng coù phaïm loãi.
Boán loaïi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng quan troïng deã ñöôïc, khoâng coù phaïm loãi naøy, neáu Tyû-kheo, naøy caùc Tyû-kheo, bieát ñuû, vôùi caùc loaïi khoâng quan troïng deã ñöôïc naøy, Ta tuyeân boá raèng ñaây laø moät trong nhöõng chi phaàn cuûa Sa-moân haïnh.
2.
Bieát ñuû vôùi söï vaät,(VIII) (28) Truyeàn Thoáng.
Khoâng quan troïng, deã ñöôïc,
Laïi khoâng coù phaïm toäi,
Taâm khoâng bò phieàn nhieãu,
Veà vaán ñeà truù xöù,
Y aùo vaø aên uoáng,
Taâm khoâng bò lo laéng,
Veà phöông höôùng phaûi ñi,
Caùc phaùp ñöôïc tuyeân boá,
Thuaän lôïi Sa-moân haïnh,
Chuùng ñöôïc coù ñaày ñuû.
Vôùi vò bieát vöøa ñuû,
Vôùi vò khoâng phoùng daät,
Tinh caàn trong hoïc taäp.1. - Coù boán truyeàn thoáng baäc Thaùnh naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc bieát laø toái sô, coù ñaõ laâu ñôøi, ñöôïc bieát laø truyeàn thoáng, kyø cöïu, khoâng coù taïp nhieãm, tröôùc khoâng bò taïp nhieãm, nay khoâng bò taïp nhieãm, seõ khoâng bò taïp nhieãm, khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo, vaø noùi lôøi taùn thaùn söï bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo, khoâng vì nhaân y phuïc rôi vaøo söï taàm caàu baát chính, khoâng thích hôïp. Neáu khoâng ñöôïc y, khoâng coù lo aâu tieác nuoái; neáu ñöôïc y khoâng coù tham lam, meâ say, tham ñaém; thaáy söï nguy hieåm vaø vôùi trí tueä thaáy ñöôïc söï xuaát ly, vò aáy höôûng thoï y, khoâng vì bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo, khoâng coù khen mình cheâ ngöôøi. Ai ôû ñaây, khoâng kheùo (thieän xaûo), khoâng coù thuï ñoäng, tænh giaùc, chaùnh nieäm, naøy caùc Tyû-kheo, ñaáy goïi laø Tyû-kheo ñöùng ôû treân Thaùnh truyeàn thoáng, kyø cöïu, ñöôïc nhaän bieát laø toái sô.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi ñoà aên khaát thöïc naøo, vaø noùi lôøi taùn thaùn söï bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi ñoà aên khaát thöïc naøo...
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi khaát thöïc naøo, vaø noùi lôøi taùn thaùn söï bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi khaát thöïc naøo, khoâng vì nhaân khaát thöïc rôi vaøo söï taàm caàu baát chính, khoâng thích hôïp. Neáu khoâng ñöôïc ñoà aên khaát thöïc, khoâng coù lo aâu tieác nuoái; neáu ñöôïc ñoà aên khaát thöïc, khoâng coù tham lam, meâ say, tham ñaém; thaáy söï nguy hieåm vaø vôùi trí tueä thaáy ñöôïc söï xuaát ly, vò aáy höôûng thoï ñoà aên khaát thöïc, khoâng vì bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi ñoà aên khaát thöïc naøo, khoâng coù khen mình, cheâ ngöôøi. Ai ôû ñaây khoân kheùo (thieän xaûo), khoâng coù thuï ñoäng, tænh giaùc, chaùnh nieäm, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo ñöùng ôû treân Thaùnh truyeàn thoáng, kyø cöïu, ñöôïc nhaän bieát laø toái sô.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi saøng toïa naøo, vaø noùi lôøi taùn thaùn söï bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi saøng toïa naøo, khoâng vì nhaân saøng toïa rôøi vaøo söï taàm caàu baát chính, khoâng thích hôïp. Neáu khoâng ñöôïc saøng toïa, khoâng coù lo aâu tieác nuoái; neáu ñöôïc saøng toïa, khoâng coù tham lam, meâ say, ñaém ñuoái; thaáy söï nguy hieåm vaø vôùi trí tueä thaáy ñöôïc söï xuaát ly, vò aáy höôûng thoï saøng toïa, khoâng coù khen mình cheâ ngöôøi. Ai ôû ñaây khoân kheùo, (thieän xaûo), khoâng coù thuï ñoäng, tænh giaùc, chaùnh nieäm, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vò Tyû-kheo ñöùng ôû treân Thaùnh truyeàn thoáng kyø cöïu, ñöôïc nhaän bieát laø toái sô.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo öa thích tu taäp, vui thích tu taäp, öa thích ñoaïn taän, vui thích ñoaïn taän, nhöng khoâng vì öa thích tu taäp, vui thích tu taäp, öa thích ñoaïn taän, vui thích ñoaïn taän maø khen mình cheâ ngöôøi. Ai ôû ñaây khoân kheùo, khoâng coù thuï ñoäng, tænh giaùc, chaùnh nieäm, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo ñöùng treân Thaùnh truyeàn thoâng, kyø cöïu, ñöôïc nhaän bieát laø toái sô.
Boán truyeàn thoáng baäc Thaùnh naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc bieát laø toái sô, coù ñaõ laâu ñôøi, ñöôïc bieát laø truyeàn thoáng kyø cöïu, khoâng coù taïp nhieãm, tröôùc khoâng bò taïp nhieãm, nay khoâng bò taïp nhieãm, seõ khoâng bò taïp nhieãm, khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
2. Thaønh töïu boán Thaùnh truyeàn thoáng naøy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo truù ôû phöông Ñoâng, vò aáy nhieáp phuïc khoâng hoan hyû, khoâng hoan hyû khoâng nhieáp phuïc vò aáy. Neáu truù ôû phöông Taây, vò aáy nhieáp phuïc khoâng hoan hyû, khoâng hoan hyû khoâng nhieáp phuïc vò aáy. Neáu truù ôû phöông Baéc, vò aáy nhieáp phuïc khoâng hoan hyû, khoâng hoan hyû khoâng nhieáp phuïc vò aáy. Neáu truù ôû phöông Nam, vò aáy nhieáp phuïc khoâng hoan hyû, khoâng hoan hyû khoâng nhieáp phuïc vò aáy. Vì côù sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì baäc trí nhieáp phuïc khoâng hoan hyû vaø hoan hyû.
3.
Hoan hyû khoâng nhieáp phuïc,(IX) (29) Phaùp Cuù
Khoâng nhieáp phuïc baäc trí,
Khoâng hoan hyû khoâng nhieáp,
Khoâng nhieáp phuïc baäc trí,
Baäc trí nhieáp phuïc ñöôïc,
Nhieáp phuïc khoâng hoan hyû.
Vò xoùa boû moïi nghieäp,
Tröø khöû vaø ngaên chaën,
Nhö vaøng roøng Dieâm-phuø.
Ai xöùng ñaùng caát giöõ?
Chö Thieân khen vò aáy,
Phaïm thieân cuõng taùn thaùn.1. - Coù boán phaùp cuù naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc bieát laø toái sô, coù ñaõ laâu ñôøi, ñöôïc bieát laø truyeàn thoáng, kyø cöïu, khoâng coù taïp nhieãm, tröôùc khoâng bò taïp nhieãm, nay khoâng bò taïp nhieãm, seõ khoâng bò taïp nhieãm, khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch. Theá naøo laø boán?
Khoâng tham, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp cuù ñöôïc bieát laø toái sô... coù trí quôû traùch. Khoâng saân, naøy caùc Tyû-kheo, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp cuù ñöôïc bieát laø toái sô... coù trí quôû traùch. Chaùnh nieäm, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp cuù ñöôïc bieát laø toái sô... coù trí quôû traùch. Chaùnh ñònh, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp cuù ñöôïc bieát laø toái sô... coù trí quôû traùch.
Boán phaùp cuù naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc bieát laø toái sô, coù ñaõ laâu ñôøi, ñöôïc bieát laø truyeàn thoâng, kyø cöïu, khoâng coù taïp nhieãm, tröôùc khoâng bò taïp nhieãm, nay khoâng bò taïp nhieãm, seõ khoâng bò taïp nhieãm, khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
2.
Haõy soáng khoâng coù tham,(X) (30) Caùc Du Só
Vôùi taâm khoâng coù saân,
Chaùnh nieäm vaø nhaát taâm,
Noäi taâm kheùo ñònh tónh.1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), taïi nuùi Gijihakuøta (Linh Thöùu). Luùc baáy giôø, nhieàu du só danh tieáng, coù danh tieáng, soáng taïi khu vöôøn du só treân bôø soâng Sappini, nhö caùc du só Annabhaøra, Varadhara, Sakuludaøyi, vaø moät soá du só coù danh tieáng khaùc.
Roài Theá Toân vaøo buoåi chieàu, töø choã Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán khu vöôøn cuûa caùc du só treân bôø soâng Sappini, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Ngoài xuoáng, Theá Toân noùi vôùi caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau:
2. Coù boán phaùp cuù naøy, naøy caùc Du só, ñöôïc bieát laø toái sô... (gioáng nhö kinh soá 29, chæ khaùc laø kinh naøy noùi vôùi caùc Du só, khoâng phaûi vôùi caùc Tyû-kheo nhö kinh tröôùc vaø khoâng coù baøi keä)...
Naøy caùc Du só, coù boán phaùp cuù naøy ñöôïc bieát laø toái sô... khoâng bò quôû traùch.
3. Naøy caùc Du só, ai noùi nhö sau: "Nhöng toâi seõ chæ ra moät Sa-moân hay Baø-la-moân, daàu cho vò naøy coù töï chöùng ñöôïc phaùp cuù khoâng tham naøy; tuy vaäy vò aáy vaãn coù loøng tham, tham ñaém saéc beùn trong caùc duïc". Ñoái vôùi ngöôøi aáy, Ta coù theå noùi nhö theá naøy: "Haõy ñeå vò aáy noùi leân. Haõy ñeå vò aáy traû lôøi, roài Ta thaáy uy ñöùc cuûa vò aáy". Thaät vaäy, naøy caùc Du só, söï kieän naøy khoâng xaûy ra, raèng moät Sa-moân hay Baø-la-moân nhö vaäy ñaõ töï mình chöùng ñöôïc phaùp cuù khoâng tham seõ ñöôïc neâu roõ laø coù loøng tham, tham ñaém saéc beùn trong caùc duïc. Naøy caùc Du só, ai noùi nhö sau: "Nhöng toâi seõ chæ ra moät Sa-moân hay Baø-la-moân, daàu cho vò naøy coù töï chöùng ñöôïc phaùp cuù khoâng saân naøy, tuy vaäy, taâm cuûa vò aáy vaãn coù saân, trong yù vaãn coù tö duy hieàm haän". Ñoái vôùi ngöôøi aáy, Ta coù theå noùi nhö theá naøy: "Haõy ñeå vò aáy noùi leân, haõy ñeå vò aáy traû lôøi, roài Ta thaáy uy ñöùc cuûa vò aáy". Thaät vaäy, naøy caùc Du só, söï kieän naøy khoâng xaûy ra: raèng moät Sa-moân hay Baø-la-moân ñaõ töï chöùng ñöôïc phaùp cuù khoâng saân naøy seõ ñöôïc neâu roõ laø taâm vaãn coù saân, trong yù vaãn coù tö duy hieàm haän. Naøy caùc Du só, ai noùi nhö sau: "Nhöng toâi seõ chæ ra moät Sa-moân hay Baø-la-moân, daàu cho vò naøy coù töï chöùng ñöôïc phaùp cuù chaùnh nieäm naøy, tuy vaäy, taâm cuûa vò aáy vaãn thaát nieäm, khoâng coù tænh giaùc". Ñoái vôùi ngöôøi aáy, Ta coù theå noùi nhö theá naøy: "Haõy ñeå vò aáy noùi leân, haõy ñeå vò aáy traû lôøi, roài Ta thaáy uy ñöùc cuûa vò aáy". Thaät vaäy, naøy caùc Du só, söï kieän naøy khoâng xaûy ra: raèng moät Sa-moân hay Baø-la-moân, ñaõ töï mình chöùng ñöôïc phaùp cuù chaùnh nieäm seõ ñöôïc neâu roõ laø thaát nieäm khoâng coù tænh giaùc". Naøy caùc Du só, ai noùi nhö sau: "Nhöng toâi seõ chæ ra moät Sa-moân hay Baø-la-moân, daàu cho vò naøy coù töï chöùng ñöôïc phaùp cuù chaùnh ñònh naøy, tuy vaäy vò aáy vaãn khoâng ñònh tónh, taâm vaãn dao ñoäng". Ñoái vôùi ngöôøi aáy, Ta coù theå noùi nhö theá naøy: "Haõy ñeå vò aáy noùi leân. Haõy ñeå vò aáy traû lôøi, roài Ta thaáy uy ñöùc cuûa vò aáy". Thaät vaäy, naøy caùc Du só, söï kieän naøy khoâng xaûy ra, raèng moät Sa-moân hay Baø-la-moân ñaõ töï mình chöùng ñöôïc phaùp cuù chaùnh ñònh, seõ ñöôïc neâu roõ laø khoâng ñònh tónh, taâm vaãn dao ñoäng.
4. Naøy caùc Du só, neáu coù ai nghó raèng, caàn phaûi chæ trích, caàn phaûi baøi xích boán phaùp cuù naøy, thôøi ngay trong hieän taïi, boán söï phaûn khaùng chæ trích xöù ñuùng phaùp ñöôïc khôûi leân cho vò aáy. Theá naøo laø boán?
Neáu Toân giaû chæ trích, baøi xích phaùp cuù khoâng tham, thôøi caùc Sa-moân hay Baø-la-moân naøo coù loøng tham, coù loøng tham saéc beùn ñoái vôùi caùc duïc, caùc vò aáy caàn phaûi ñöôïc Toân giaû ñaûnh leã, caùc vò aáy caàn phaûi ñöôïc Toân giaû taùn thaùn. Neáu Toân giaû chæ trích phaùp cuù khoâng saân.. chæ trích phaùp cuù chaùnh nieäm... chæ trích phaùp cuù chaùnh ñònh, thôøi caùc Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khoâng ñònh taâm, taâm bò dao ñoäng, caùc vò aáy caàn phaûi ñöôïc Toân giaû ñaûnh leã, caùc vò aáy caàn phaûi ñöôïc Toân giaû taùn thaùn.
5. - Naøy caùc Du só, ai nghó raèng caàn phaûi chæ trích, caàn phaûi baøi xích boán phaùp cuù naøy, thôøi ngay trong hieän taïi, boán söï phaûn khaùng chæ trích xöù ñuùng phaùp naøy, ñöôïc khôûi leân cho vò aáy. Naøy caùc Du só, cho ñeán caùc daân chuùng ôû Ukkala vaø daân chuùng Vassaø, daân chuùng Bhannaø theo voâ nhaân luaän, theo voâ taùc luaän, theo hö voâ luaän, nhöõng vò aáy cuõng ñaõ khoâng nghó raèng boán phaùp cuù naøy caàn phaûi chæ trích, caàn phaûi baøi xích. Vì côù sao? Vì sôï bò quôû traùch, phaãn noä, coâng kích.
6.
Thöôøng khoâng saân, chaùnh nieäm,
Noäi taâm kheùo ñònh tónh,
Tham nhieáp phuïc, hoïc taäp,
Ñöôïc goïi khoâng phoùng daät.-ooOoo-
Muïc Luïc caùc Chöông: 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu