1. (26) Chuyeän Khoâng Chìm Trong Nöôùc (Abhijjamaøna)

Baäc Ñaïo Sö keå chuyeän naøy trong luùc ñang truù taïi Veluvana (Truùc Laâm)

Veà phía Taây Benares (Ba-la-naïi) beân kia soâng Haèng, khi ta ñi qua thò traán Vaøsabha, trong thoân laøng teân goïi Cundatthilaø coù moät ngöôøi thôï saên.

Y gieát höôu nai trong röøng, naáu loaïi thòt ngon nhaát treân than hoàng vaø khi aên xong, y buoäc nhöõng thöù coøn laïi trong caùi thuùng baèng laù, mang treân ñoøn gaùnh ñi vaøo laøng.

Khi ñaùm treû con thaáy y ôû coång thò traán, chuùng chìa tay ra, chaïy tôùi xin:

- Cho toâi mieáng thòt! Cho toâi mieáng thòt!

Vì theá y cho moãi ñöùa treû moät mieáng thòt nhoû. Moät hoâm y chæ mang hoa vaø cho moãi ñöùa moät chuøm. Khi töø traàn, y taùi sanh laøm ngaï quyû. Vöøa ñoùi vöøa khaùt, y böôùc ñi treân soâng Haèng maø khoâng bò chìm, mong tìm veà queâ laøng cuøng baø con thaân thuoäc.

Vò ñaïi thaàn cuûa vua Bimbisaøra (Taàn-baø-sa) sau khi ñi deïp quaân phieán loaïn xong, trôû veà baèng thuyeàn xuoáng doøng soâng, troâng thaáy ngaï quyû kia ñang ñi xuoâi doøng, beøn hoûi:

1. Ngöôi chaúng bò chìm xuoáng nöôùc soâng,
Ngöôi ñi treân maët nöôùc soâng Haèng,
Thaân mình traàn truïi, vaø tuy theá,
Ngöôøi ñoäi voøng hoa kheùo ñieåm trang,
Nhö theå thoaùt ly thaân phaän quyû,
Ngöôi ñi ñaâu ñoù, ôû ñaâu chaêng?

2. Ngaï quyû ñaùp lôøi: 'Toâi seõ ñi
Veà thoân laøng cuõ Cun-dat-thi,
Giöõa nôi ñaây vôùi Vaø-sa phoá,
Keá caän Ba-la-naïi saù gì!

3. Khi aáy, ñaïi thaàn noåi tieáng kia,
Ngöôøi mang danh hieäu Ko-li-ya,
Ñem cho ngaï quyû phaàn côm chín,
Moät boä aùo vaø baùnh maïch nha.

4. Ngöøng chieác thuyeàn kia, vò ñaïi thaàn
Baûo tìm ngöôøi hôùt toùc cuùng daâng,
Khi ngöôøi hôùt toùc duøng ñoà cuùng,
Ngaï quyû höôûng ngay quaû phöôùc aân.

5. Töùc thì quyû phuïc söùc cao sang
Mang ñuû voøng hoa kheùo ñieåm trang,
Ngaï quyû ñöùng nôi kia höôûng thoï
Leã daâng cuùng taïo phöôùc aân traøn,
Vì duyeân côù aáy ta neân cuùng
Cho ngaï quyû vì bieát xoùt thöông.

Ñöùc Theá Toân du haønh qua khoâng gian ñeå ñoùn möøng hoäi chuùng vaø ñöùng treân bôø.

Ñaïi thaàn Koliya voâ cuøng hoan hyû, thænh caàu ñöùc Theá Toân thoï trai taïi nhaø vò aáy. Ñöùc Theá Toân im laëng nhaän lôøi.

Vôùi taâm thanh thaûn, ñaïi thaàn Koliya cuùng döôøng thöïc phaåm leân ñöùc Phaät vaø chuùng Taêng. Sau ñoù, khi moät ñaùm ñoâng daân chuùng tuï hoïp laïi, ñöùc Theá Toân vì loøng laân maãn chuùng sanh ñaõ laøm pheùp maàu khieán cho moät soá ngaï quyû xuaát hieän tröôùc quaàn chuùng vaø keå chuyeän chuùng ñaõ ñoïa laïc nhö vaäy baèng caùch naøo.

Chö vò keát taäp Kinh ñieån dieãn taû nhö sau:

6. Moät boïn mang ñaày gieû raùch bung,
Boïn kia laáy toùc ñeå che thaân,
Caû baày ngaï quyû tìm löông thöïc,
Lang baït ñi quanh quaån khaép vuøng.

7. Ra ñi tìm kieám xöù xa xoâi,
Song chaúng nhaän ñaâu ñöôïc mieáng moài,
Ñoùi khaùt trôû veà naèm baát tænh,
Ngaõ nhaøo xuoáng ñaát troán ñi thoâi.

8. Moät boïn ngaõ naèm xuoáng ñaát dô,
Chuùng khoâng laøm thieän nghieäp ngaøy xöa,
Chuùng troâng nhö theå ñang thieâu ñoát
Vì löûa haï vaø caát tieáng thöa: 

9-10. 'Xöa laø aùc phuï maãu trong nhaø,
Chaúng taïo nôi an truù chuùng ta
Qua caùc vieäc thi aân boá ñöùc,
Duø nhieàu thöïc phaåm ñöôïc quaêng xa,
Chuùng ta ñaõ chaúng ñem phaân phaùt
Cho nhöõng ñoaøn du só xuaát gia.

11. Trong luùc muoán laøm vieäc aùc gian,
Bieáng löôøi, böôùng bænh, laïi tham aên,
Chuùng ta cho chuùt phaàn thöøa thaûi
Vaø phæ baùng ngöôøi ñöôïc phaùt ban.

12. Noâ tyø vaø saûn nghieäp toaøn gia,
Ngay caû ñoà trang söùc ngoïc ngaø,
Giôø ñaây phuïc vuï bao ngöôøi khaùc,
Ñau buoàn giaønh laïi soá phaàn ta.

13. Nhöõng ngöôøi ñan gioû ñaùng cheâ bai,
Nhöõng keû ñoùng xe bò ñoïa ñaøy,
Nhöõng boïn taém thueâ cho keû khaùc,
Chieân-ñaø haï ñaúng, ñaùm aên maøy. 

14-15. Trong nhaø haï lieät, boïn cuøng ñinh
Nhö vaäy, boïn naøy ñöôïc taùi sanh,
AÁy phaän daønh cho ngöôøi bieån laän;
Coøn ngöôøi xöa taïo nghieäp an laønh,
Laø ngöôøi boá thí, tay haøo phoùng,
Chieáu saùng vöôøn Thieân laïc hieån vinh.

16. Höôûng thoï bao hoan laïc coõi trôøi,
Hoï laøm chuùa teå caùc laâu ñaøi,
Töø ñaây hoï taùi sanh cao quyù,
Giöõa caùc phuù gia ôû coõi ngöôøi.

17. Trong nhaø noùc nhoïn coù nhieàu taàng,
Ngay caû hoaøng cung, vôùi toïa saøng
Bao phuû chaên maøn loâng thuù quyù,
Nhöõng ngöôøi ñaõ nhieáp phuïc ñieàu thaân,
Taùi sanh vaøo caùc nhaø löông thieän,
Ñaày ñuû tieän nghi giöõa theá nhaân,
Tay cuûa moãi ngöôøi caàm chieác quaït
Ñöôïc laøm baèng caùc sôïi loâng coâng.

18. Baát cöù nôi naøo hoï böôùc ra,
Hoï ñeàu ñieåm ngoïc vôùi caøi hoa;
Gia nhaân hoä toáng ngay beân caïnh,
Tìm ñuû thuù vui saùng toái maø.

19. Nan-da-ra, Hyû laïc Vieân naøy
Khoâng phaûi ñeå daønh cho nhöõng ai
Chaúng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Maø daønh rieâng bieät ñeå cho ngöôøi
Ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc nhieàu coâng ñöùc,
Laø Ñaïi Laâm Vieân cuûa coõi trôøi
Tam thaäp tam thieân ñaày laïc thuù,
Khoâng vì phieàn naõo, maõi vui töôi.

20. Chaúng ñôøi naøy hoaëc coõi ñôøi sau
Haïnh phuùc daønh cho nhöõng keû naøo
Khoâng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Song ñôøi naøy laãn coõi ñôøi sau
Ñeå daønh haïnh phuùc cho bao keû
Laøm caùc thieän haønh phöôùc nghieäp cao.

21. Vaäy nhöõng ai mong chuùng baïn hieàn,
Phaûi hoaøn thaønh thieän nghieäp tinh chuyeân,
Bôûi vì ngöôøi taïo nhieàu coâng ñöùc
Höôûng laïc thuù nhieàu ôû coõi thieân.

2. (27) Chuyeän Ngaï Quyû Nuùi Saønuvaøsin (Saønuvaøsinpeta)

Baäc Ñaïo Sö keå chuyeän naøy trong luùc ñang truù taïi Veluvana (Truùc Laâm).

Ngaøy xöa ôû thaønh Ba-la-naïi, vöông töû cuûa vua Kitava, trong luùc daïo chôi töø vöôøn ngöï uyeån veà, thaáy moät vò Ñoäc Giaùc Phaät teân laø Sunetta ñang ñi khaát thöïc, beøn buoâng lôøi thoâ loã phæ baùng Ngaøi. Ngay khi vöông töû tieán böôùc leân thì caûm thaáy cô theå noùng böøng nhö thieâu ñoát trong löûa ñòa nguïc.

Vì beänh naøy vò aáy töø traàn vaø taùi sanh vaøo ñòa nguïc Avìci (A-tyø hay Voâ giaùn). Sau ñoù vò aáy maïng chung vaø taùi sanh laøm ngaï quyû vaø keá tieáp trong thôøi kyø coù ñöùc Theá Toân Gotama xuaát hieän, vò aáy taùi sanh vaøo moät laøng chaøi löôùi gaàn thò traán Kundi.

Vì nhôù laïi caùc kieáp tröôùc, vò aáy khoâng ñi ñaùnh caù cuøng caùc ngöôøi khaùc vaø thöôøng quaêng caù trôû ra bieån khi hoï mang veà. Quyeán thuoäc trong gia ñình ñuoåi vò aáy ra khoûi nhaø, nhöng moät ngöôøi em trai vaãn thöông meán vò aáy.

Roài Tröôûng laõo Ananda khuyeán giaùo vò aáy xuaát gia laøm Tyû-kheo; veà sau ñaéc quaû A-la-haùn, vò aáy cö truù cuøng nhoùm möôøi hai Tyû-kheo treân nuùi Saønuvaøsin.

Coøn quyeán thuoäc vò aáy taùi sanh laøm ngaï quyû. Baáy giôø cha meï vò aáy hoå theïn vì suy nghó: 'Kieáp tröôùc ta ñaõ ñuoåi con ra khoûi nhaø', neân khoâng ñeán gaàn vò aáy, nhöng baûo ngöôøi em trai xöa kia thöông yeâu vò aáy ra ñi.

Khi quyû nhaân naøy ñaõ vaøo laøng cuûa vò Tröôûng laõo ñang ñi khaát thöïc, noù quyø xuoáng ñaát vôùi ñaàu goái beân phaûi, xuaát hieän nguyeân hình vôùi daùng ñieäu ñaûnh leã toân kính vaø ngaâm vaàn keä:

- Kính thöa Toân giaû, meï vaø cha....

Song naêm vaàn keä ñaàu do chö vò keát taäp Kinh ñieån ñöa vaøo ñaây ñeå laøm saùng toû vaán ñeà naøy:

1. Coù vì Tröôûng laõo ôû Kun-di,
Truù taïi nuùi Saø-nu-vaø-si,
Ñieàu phuïc caùc caên, ngöôøi khoå haïnh,
Pot-tha-paø aáy chính danh kia.

2. Em trai, cuøng vôùi meï vaø cha,
Khoán khoå thaàn daân coõi Daï-ma,
Vì taïo aùc haønh trong kieáp tröôùc,
Töø ñôøi naøy ñaõ hoùa ra ma.

3. ÔÛ nôi ñoïa xöù, oám trô xöông
Nhö chieác kim, lao nhoïc, ôû truoàng,
Hoác haùc, lo aâu, ñaày sôï haõi,
Chuùng khoâng coøn coù veû hung taøn.

4. Coù chuù em kia voäi böôùc chaân,
Coâ thaân treân neûo vaéng, mình traàn,
Quyø tay chaân xuoáng nhö thuøng nöôùc
Tröôùc Tröôûng laõo naøy, quyû hieän thaân.

5. Baáy giôø Tröôûng laõo chaúng quan taâm,
Laëng leõ ngöôøi ñi, caát böôùc chaân,
Song ngaï quyû lieàn cho Tröôûng laõo
Bieát ngay söï vieäc, voäi thöa raèng:
'Toâi laø em cuûa ngaøi tieàn kieáp,
Ñaõ ñoïa vaøo loaøi quyû ñoùi aên.

6. Kính thöa Toân giaû, meï cuøng cha
Khoán khoå, thaàn daân coõi Daï-ma.
Vì taïo aùc haønh trong kieáp tröôùc,
Töø ñôøi naøy ñaõ hoùa ra ma.

7. ÔÛ nôi ñoïa xöù oám trô xöông
Nhö chieác kim, lao nhoïc, ôû truoàng,
Hoác haùc, lo aâu, ñaày sôï haõi,
Chuùng khoâng coøn coù veû hung taøn.

8. Xin haõy töø bi, haõy xoùt thöông,
Cuùng döôøng hoài höôùng ñeán vong nhaân.
Phöôùc phaàn nhôø leã ngaøi daâng cuùng
Nhöõng keû hung taøn ñöôïc mieáng aên'.

9. Khi Tröôûng laõo naøy vôùi chuùng Taêng
Möôøi hai vò khaát thöïc quanh vuøng,
Theá roài tuï taäp cuøng nôi choán,
Muïc ñích laø chieâu ñaõi böõa aên.

10. Tyû-kheo beøn noùi vôùi chö Taêng:
'Xin haõy cho toâi taát caû phaàn
Ñaõ nhaän, ñeå toâi daâng Giaùo hoäi,
Vì thöông xoùt quyeán thuoäc thaân nhaân'.

11. Chuùng Taêng giao thöïc phaåm cho ngöôøi,
Tröôûng laõo daâng trai phaïn thænh môøi,
Trong luùc cuùng döôøng phaàn thöïc phaåm,
Ngöôøi ñem coâng ñöùc höôùng veà nôi
Song thaân, tieåu ñeä vaø caàu nguyeän:
'Mong quyeán thuoäc nay höôûng phöôùc trôøi'.

12. Laäp töùc sau khi chuyeån phöôùc phaàn,
Cao löông lieàn xuaát hieän daàn daàn
Ngon laønh, thònh soaïn, ñaày höông vò,
Sau ñoù chuù em cuûa Thaùnh Taêng
Ñaõ trôû thaønh chaøng trai tuaán tuù,
Traùng cöôøng, haïnh phuùc, laïi thöa raèng:

13. 'Toân giaû, xin thöa, caùc thöùc aên
Giôø ñaây phong phuù, haõy nhìn troâng,
Chuùng toâi traàn truïi, xin caàu nguyeän
Mong öôùc sao cho ñuû aùo quaàn'.

14. Khi gieû raùch ngöôøi ñaõ löôïm xong
Töø trong ñoáng raùc ôû beân ñöôøng,
Ngöôøi may gieû raùch thaønh y phuïc
Daâng cuùng Tyû-kheo khaép boán phöông.

15. Trong luùc ngöôøi laøm leã cuùng daâng,
Tyû-kheo hoài höôùng ñeán thaân nhaân
Phöôùc phaàn leã vaät naøy mang ñeán
Cha meï, chuù em, öôùc nguyeän raèng:
'Mong leã vaät naøy cho quyeán thuoäc
Hoï haøng ñöôïc höôûng troïn hoàng aân'.

16. Laäp töùc sau khi chuyeån phöôùc phaàn,
Xieâm y lieàn xuaát hieän daàn daàn; 
Theá roài phuïc söùc xieâm y ñeïp,
Chaøng hieän nguyeân hình tröôùc Thaùnh Taêng:

17. 'Xin thöa, ôû quoác ñoä Nan-da,
Caùc thöù meàn chaên quaû thöïc laø
Phong phuù, song coøn hôn theá nöõa,
AÙo quaàn, maøn phuû ôû quanh ta.

18. Chuùng laøm baèng luïa hoaëc baèng loâng,
Baèng vaûi daøy hay caùc sôïi boâng,
Chuùng thaät doài daøo vaø quyù baùu,
Ñang treo lô löûng giöõa hö khoâng.

19. Y phuïc chuùng toâi nay cöù mang
Thöù gì yeâu quyù taän taâm can,
Kính thöa Toân giaû, xin caàu nguyeän
Cho chuùng toâi nhaø ñeå truù an'.

20. Tröôûng laõo lieàn xaây moät thaûo am
Cuùng döôøng leân caû töù phöông Taêng,
Ngay khi daâng leã, ngöôøi caàu nguyeän
Coâng ñöùc chuyeån cho caù hoï haøng.

21. Laäp töùc sau khi chuyeån phöôùc phaàn,
Cöûa nhaø lieàn xuaát hieän daàn daàn,
Coù nhieàu toøa lôùn xaây laàu caùc,
Thieát keá ñaày caân xöùng moïi taàng.

22. 'Nhaân giôùi khoâng sao coù loaïi nhaø
Cao sang toát ñeïp gioáng nhö ta,
Nhöõng laâu ñaøi thaáy treân thieân giôùi
Cuõng gioáng nhaø ta coù ñaáy maø!

23. Röïc rôõ huy hoaøng khaép moïi nôi
Laâu ñaøi chieáu saùng boán phöông trôøi;
Giôø ñaây, Toân giaû, xin caàu nguyeän
Cho chuùng toâi ñaày nöôùc uoáng thoâi'.

24. Trí giaû ñoå ñaày thuøng nöôùc trong,
Roài ñem daâng cuùng töù phöông Taêng,
Ngay khi laøm leã, ngöôøi caàu nguyeän
Coâng ñöùc chuyeån cho caùc hoï haøng.

25. Laäp töùc sau khi chuyeån phöôùc phaàn,
Nöôùc trong lieàn xuaát hieän daàn daàn,
Coù boán hoà sen saâu thaêm thaúm
Xaây döïng ñaày caân xöùng tuyeät traàn.
26. Nöôùc hoà trong vaét ñeán beân bôø
Maùt laïnh muøi höông nheï thoaûng ñöa,
Bao phuû toaøn sen xanh, ñoû thaém,
Traøn ñaày hoa suùng vôùi caønh tô.

27. Sau khi taém röûa, uoáng vöøa xong,
Chuùng laïi hieän leân tröôùc Thaùnh Taêng:
'Toân giaû, chuùng toâi nhieàu nöôùc laém,
Song chaân caúng laïi bò ñau raàn.

28. Trong luùc quaån quanh ôû moïi nôi,
Ngaõ nhaøo treân soûi ñaù, caây gai,
Kính thöa Toân giaû, xin caàu nguyeän
Cho ñöôïc chieác xe chôû chuùng toâi'.

29. Tröôûng laõo caàm leân moät chieác haøi
Cuùng daâng Giaùo hoäi boán phöông trôøi,
Trong khi laøm leã ngöôøi caàu nguyeän
'Mong quyeán thuoäc nay ñöôïc thaûnh thôi'.

30. Laäp töùc sau khi chuyeån phöôùc laønh,
Caû baày ngaï quyû hieän nguyeân hình
Treân xe tieán ñeán ñoàng thanh noùi:
'Toân giaû töø bi vôùi chuùng sanh.

31. Nhaän ñöôïc xieâm y thöïc phaåm roài
Ngoâi nhaø, nöôùc uoáng, chieác xe ngoài,
Toân giaû, chuùng toâi xin kính leã
Baäc Thaùnh töø bi giöõa coõi ñôøi'.

3. (28) Chuyeän Nöõ Quyû Hoà Raøthakaøraø (Rathakaøraøpeti)

Trong luùc ñang truù taïi Saøvatthi (Xaù-veä), baäc Ñaïo Sö keå chuyeän naøy lieân heä ñeán moät nöõ quyû thaàn.

Thuôû xöa vaøo thôøi ñöùc Theá Toân Kassapa, coù moät nöõ nhaân kia thöïc haønh nhieàu coâng ñöùc thieän söï vaø cuùng döôøng Taêng chuùng moät tinh xaù toát ñeïp, roài töø traàn, vaø do moät aùc nghieäp khaùc, naøng taùi sanh laøm nöõ quyû thaàn trong moät laâu ñaøi ôû vuøng Tuyeát Sôn, chuùa teå cuûa nuùi non, gaàn hoà Ratthakaøra.

Nhôø caùc coâng ñöùc thieän söï, nôi ñoù hieän ra cho naøng moät laâu ñaøi tuyeät myõ laøm toaøn baèng ngoïc baùu, khaép nôi ñeàu ñaày laïc thuù haáp daãn, laïi coù moät hoà sen, gioáng nhö vöôøn thieân giôùi Nandana (Hoan laïc Vieân).

Toaøn thaân naøng coù maøu vaøng roøng, yeâu kieàu dieãm leä, ñöôïc kheùo ñieåm trang raát khaû aùi. Naøng cö truù taïi laâu ñaøi aáy khoâng coù nam nhaân naøo caû. Tuy theá, trong loøng naøng laïi khôûi leân öôùc voïng baàu baïn vôùi nam nhaân.

Theá roài naøng thaû vaøi quaû xoaøi xuoáng doøng soâng, suy nghó: 'Ñaây laø moät möu keá'. Taát caû ñeàu ñöôïc hieåu nhö trong chuyeän Hoà Kannamunda (Chuyeän 12, phaåm II).

Trong tröôøng hôïp naøy, coù moät thanh nieân soáng ôû Ba-la-naïi thaáy treân soâng Haèng moät quaû xoaøi vaø muoán bieát nguoàn goác cuûa noù. Vì vaäy, ñi theo doøng chaøng tìm kieám ñöôïc ñoái töôïng cuûa mình ôû taän nôi cö truù cuûa naøng.

Naøng haân hoan ñoùn tieáp chaøng vaøo nhaø naøng vaø khi chaøng ñaõ nhìn thaáy moïi veû nguy nga loäng laãy cuûa noù, chaøng ngaâm keä hoûi naøng:

1. Naøng ñi leân ñeán moät laâu ñaøi
Coù coät truï xanh bieác saùng ngôøi
Kieåu caùch muoân maøu, phong phuù quaù,
ÔÛ ñaây tieân nöõ thaät huøng oai,
Troâng naøng chaúng khaùc vaàng traêng saùng
Vaèng vaëc troøn quay ôû giöõa trôøi.

2. Da naøng quaû thaät gioáng vaøng roøng,
Hình daùng huy hoaøng ñeïp maét troâng,
An toïa treân ngai cao toät ñænh,
Coâ ñôn vì thieáu boùng lang quaân.

3. Chung quanh naøng coù ñuû hoà sen,
Nhieàu loaïi hoa sen traéng moïc chen,
Caùt phuû ñaùy hoà, quanh beán nöôùc
Baèng vaøng, chaúng thaáy laám buøn ñen.

4. Thieân nga xinh ñeïp thoûa loøng mô,
Bôi loäi chung quanh maët nöôùc hoà;
Khi tuï hoïp, keâu aàm yû quaù,
Vui tai nhö tieáng troáng rung to.

5. Huy hoaøng röïc rôõ boùng thuyeàn quyeân,
Naøng döïa mình treân moät chieác thuyeàn,
Mí maét voøng cung ñang toûa saùng,
Gioïng cöôøi, tieáng noùi thaät eâm ñeàm,
Töù chi naøng thaäp phaàn thanh lòch,
Naøng raïng ngôøi trong veû dieäu huyeàn.

6. Laàu caùc naøng khoâng chuùt buïi traàn,
Coù vöôøn tieân laïc thuù voâ ngaàn,
Hieän thaân haïnh phuùc gia taêng maõi,
Ñang ñöùng ôû treân khoaûng ñaát baèng,
Tieân nöõ coù dung nhan toái thaéng,
Ta mong höôûng laïc thuù cuøng naøng.

7. Laøm nghieäp naøo mang quaû ñeán ñaây,
Trí chaøng haõy höôùng ñeán nôi naøy,
Hoaøn thaønh nhöõng nghieäp naøo sanh quaû
Coù theå nhaän ra ôû choán naøy.
Nhôø caùch aáy, sau chaøng seõ ñöôïc 
Thieáp laø tieân nöõ thích vui vaày.

Caùc vò keát taäp Kinh ñieån ghi vaàn keä cuoái cuøng keå laïi chuyeän chaøng coäng truù cuøng naøng:

8. 'Mong vaäy!' Chaøng trai voäi ñaùp lôøi,
Roài chaøng taïo caùc nghieäp treân ñôøi
Phaùt sinh keát quaû veà nôi noï,
Khi ñaõ laøm xong phöôùc nghieäp roài,
Chaøng ñöôïc taùi sanh vaøo choán aáy
Cuøng naøng baàu baïn caûnh boàng lai.

4. (29) Chuyeän Rôm Traáu (Bhusa)

Trong luùc ñang truù taïi Saøvatthi (Xaù-veä), baäc Ñaïo Sö keå chuyeän naøy lieân heä ñeán boán ngaï quyû.

Trong moät ngoâi laøng noï khoâng xa Saøvatthi, moät gian thöông kieám keá sinh nhai baèng caùch ñong löôøng doái traù vaø caùc phöông phaùp baát löông khaùc nhö pha troän taïp chaát vaøo luùa gaïo. Vôï, con trai, con daâu keû aáy cuõng gian aùc nhö caùc vaàn keä keå laïi.

Khi taùi sanh laøm ngaï quyû ôû röøng Vindhya, noãi thoáng khoå cuûa chuùng ñeàu ñöôïc noùi ra ñaây.

Baáy giôø Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñang ñi du haønh qua vuøng nuùi ñoài, moät hoâm ñeán taän nôi aáy, thaáy chuùng, lieàn hoûi chuùng ñaõ taïo caùc aùc nghieäp naøo: 

1. Teân naøy aên traáu, noï aên rôm,
Trong luùc ngöôi aên phaån ñaùng nhôøm,
Coøn nöõ quyû naøy aên thòt noù,
Quaû gì nghieäp aáy thaät kinh hoàn?

2. Teân naøy ñaùnh meï thuôû xöa xa,
Teân noï baùn buoân chaúng thaät thaø,
Coøn nöõ quyû naøy aên thòt noù,
Ñaùnh löøa vôùi voïng ngöõ gian taø.

3. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa chuùng sanh,
Toâi laø ngöôøi vôï, chuû gia ñình,
Ñem taøi saún giaáu ngöôøi chaân chaùnh,
Cuõng chaúng heà cho chuùt ñeå daønh.
Toâi ñaõ giaáu che bao cuûa caûi,
Coøn buoâng lôøi doái traù gian manh:
'Neáu toâi caát giaáu gì trong ñoù,
Thì phaån laø löông thöïc cuûa mình'.

4. Do keát quaû töø vieäc tröôùc ñaây,
Cuøng lôøi doái traù cuûa toâi vaày,
Böõa côm toâi coù muøi ngon ngoït
Ñaõ hoùa thaønh phaân thoái theá naøy.

5. Haønh nghieäp naøo ñeàu coù quaû mang,
Vì haønh nghieäp chaúng töï tieâu tan,
Neân toâi aên uoáng phaân dô baån
Gioøi boï hoâi tanh thaät ñaùng nhaøm.

5. (30) Chuyeän Chaøng Trai (Kumaøra)

Taïi Saøvatthi (Xaù-veä), nhieàu ñeä töû taïi gia trôû thaønh hoäi chuùng nghe phaùp, xaây döïng trong thaønh phoá naøy moät ngoâi ñình lôùn roài cuùng döôøng thöïc phaåm leân baäc Ñaïo Sö vaø Taêng chuùng.

Moät ngöôøi phaûn ñoái nhöõng gì ñem daâng cuùng caùc 'Sa-moân troïc ñaàu'. Meï y xin saùm hoái vôùi ñöùc Theá Toân vaø cuùng döôøng chaùo gaïo suoát moät tuaàn. Con trai baø töø traàn chaúng bao laâu sau ñoù vaø taùi sanh laøm con moät kyõ nöõ sang troïng.

Khi naøng bieát ñoù laø moät nam nhi, naøng cho ngöôøi ñem noù quaêng ra nghóa ñòa. Taïi ñoù haøi nhi ñöôïc coâng naêng thieän nghieäp cuûa chính noù baûo veä neân khoâng bò ai phaù haïi, cöù naèm nguû ngon laønh nhö trong loøng meï.

Chuyeän keå raèng chö thaàn linh ñaõ chaêm soùc noù. Theá roài khi ñöùc Theá Toân vôùi loøng ñaïi bi, thöùc daäy töø saùng sôùm, duøng Phaät nhaõn quaùn saùt theá gian, Ngaøi thaáy beù trai naøy vaø ñi ñeán nghóa ñòa.

Nhieàu ngöôøi tuï taäp laïi, baûo nhau:

- Baäc Ñaïo Sö ñaõ ñeán ñaây chaéc phaûi vì moät duyeân côù naøo ñoù ôû choán naøy.

Roài hoï thöa Ngaøi:

- Baïch Theá Toân, ñöùa beù naøy ñaõ laøm nghieäp gì trong ñôøi tröôùc?

Ñöùc Phaät lieàn keå chuyeän cho hoï nghe.

Sau ñoù moät ñaïi phuù gia nhaän nuoâi ñöùa beù vaø noùi:

- Tröôùc söï hieän dieän cuûa chính ñöùc Theá Toân, con xin nhaän ñöùa treû naøy laøm con.

Ñöùc Theá Toân trôû veà tinh xaù vôùi lôøi sau:

- Ñöùa beù naøy ñaõ ñöôïc phuù gia kia baûo hoä vaø seõ laøm lôïi ích cho nhieàu ngöôøi.

Sau khi ngöôøi aáy töø traàn, chaøng trai thöøa höôûng gia taøi vaø thích thuù caùc vieäc boá thí cuøng nhieàu thieän söï khaùc.

Chö vò keát taäp Kinh ñieån neân vaán ñeà naøy qua saùu vaàn keä sau:

1. Kyø dieäu thay tri kieán Phaät-ñaø,
Caùch Ngaøi tieân ñoaùn nghieäp ngöôøi ta,
Bao ngöôøi ñaõ taïo neân coâng lôùn,
Laém keû ít gaây thieän nghieäp maø.

2. Caäu beù bò quaêng boû nghóa trang,
Buù tay, soáng soùt caû ñeâm tröôøng,
Khoâng thaàn hay raén laøm thöông toån,
Vì phöôùc nghieäp töø kieáp tröôùc mang.
Baày choù lieám ñoâi chaân caäu beù,
Quaï dieàu, sôn caåu chæ ñi ngang.

3. Ñaøn chim ñaõ taåy saïch ñoà dô,
Baày quaï lau ñoâi maét treû thô,
Chaúng coù ngöôøi chaêm lo baûo hoä,
Cuõng khoâng höông caûi, thuoác ñem cho.

4. Chuùng chaúng bieát ñaâu ñeán maët traêng
Keát giao vôùi nguyeät ñieän, cung Haèng,
Cuõng khoâng raûi haït caàu may maén
Cho treû ñoïa trong caûnh khoán cuøng,
Ñaõ bò mang ñi ñeâm toái noï,
Quaêng vaøo nghóa ñòa ôû trong röøng.

5. Haøi nhi aáy ñöôïc caû chö thaàn
Ñaûnh leã, cuøng beân caùc theá nhaân
Thaáy treû cöïa mình nhö moät ñoáng
Sanh toâ, trong caûnh ngoä nguy nan,
Chæ coøn söùc soáng theâm ñoâi chuùt
Khi Ñaïi Trí Nhaân thaáy, baûo raèng:
'Ñöùa treû naøy nhôø taøi saûn lôùn
Seõ thaønh ñaïi phuù hoä trong vuøng'.

6. Haïnh nguyeän naøo ñaây cuûa treû thô?
Tu haønh gì cuoäc soáng baây giôø?
Vì sao thieän nghieäp naøy sanh quaû,
Khi hoïa nhö vaày ñaõ xaûy ra
Cho treû, roài ngaøy sau höôûng thoï
Uy quyeàn ñaày phuù quyù vinh hoa?

7. Nhöõng ngöôøi kia ñaõ cuùng Taêng-giaø,
Vôùi thöôïng thuû laø ñöùc Phaät-ñaø,
Dòp aáy, treû khoâng ñoàng yù kieán
Buoâng lôøi thoâ loã, chaúng oân hoøa.

8. Töø khi xua ñuoåi yù nhö treân,
Hyû laïc veà sau, trí thaûn nhieân, 
Daâng cuùng suoát tuaàn phaàn chaùo gaïo
Ñöùc Nhö Lai truù taïi Kyø Vieân.

9. AÁy nguyeän ñôøi xöa cuûa treû thô,
Coøn ñôøi tu taäp chính baây giôø,
Thieän haønh kia ñaõ mang thaønh quaû,
Khi hoïa nhö vaày ñaõ xaûy ra
Cho treû, roài veà sau höôûng thoï
Uy quyeàn ñaày phuù quyù vinh hoa.

10. Chaøng soáng ñôøi tröôøng thoï baùch nieân,
Höôûng bao nieàm laïc thuù voâ bieân,
Ñeán khi huûy hoaïi thaân phaøm tuïc,
Ñöôïc taùi sanh ñoàng truù coõi thieân.

6 (31) Chuyeän Ngaï Quyû Serinì (Serinì)

Baäc Ñaïo Sö keå chuyeän naøy trong khi ñang truù taïi Jetavana (Kyø Vieân).

Töông truyeàn ôû quoác ñoä Kuru (Caâu-laâu) taïi thaønh phoá Hatthinipura coù moät gaùi giang hoà teân laø Serinì. Khi daân trong thaønh chaøo ñoùn chö Taêng ñeán thuyeát phaùp, hoï thuùc giuïc naøng:

- Naøng haõy ñeán cuùng döôøng chö Taêng ñeå taï aân.

Naøng töø choái ñaùp:

- Sao toâi laïi phaûi cuùng döôøng leã vaät cho caùc Sa-moân troïc ñaàu naøy chöù? Sao toâi laïi phaûi töø boû moät thöù gì ñoù vì con ngöôøi voâ duïng aáy?

Khi töø traàn, naøng taùi sanh laøm moät nöõ ngaï quyû ôû sau haøo luõy cuûa moät töôøng thaønh nôi bieân ñòa. Theá roài moät cö só taïi gia töø thaønh Hatthinipura ñeán vuøng thaønh luõy naøy ñeå buoân baùn, vaøo luùc raïng ñoâng ñi ngang haøo luõy ñeå ñieàu haønh coâng vieäc, troâng thaáy nöõ ngaï quyû lieàn hoûi, qua vaàn keä: 

1. Traàn truoàng vaø xaáu xí hình dung,
Hoác haùc, vaø thaân theå noåi gaân
Ngöôøi oám yeáu, xöông söôøn loä roõ,
Ngöôi laø ai hieän ñeán ñaây chaêng?

2. Toân giaû, con laø ngaï quyû nöông,
Thaàn daân khoán khoå cuûa Dieâm Vöông,
Vì con ñaõ phaïm haønh vi aùc,
Con ñeán coõi ma ñoùi aån thaân.

3. Ngaøy xöa ñaõ phaïm aùc haønh gì
Do khaåu, yù, thaân ñaõ thöïc thi?
Vì haïnh nghieäp naøo ngöôi ñaõ taïo
Töø ñaây tôùi caûnh giôùi aâm ty?

4. Con ñaõ ñi quanh beán taém coâng,
Lang thang suoát caû nöûa tuaàn traêng.
Maëc duø boá thí laø coâng ñöùc,
Con chaúng cho mình choã truù thaân.

5. Khi con khaùt nöôùc, ñeán doøng soâng,
Soâng nöôùc trôû thaønh baõi troáng khoâng;
Nhöõng luùc naéng, con ngoài boùng maùt,
Taøng caây laïi hoùa noùng böøng böøng.

6. Côn gioù nhö thieâu ñoát, löûa hoàng,
Thoåi aøo leân khaép caû thaân con,
Nhöng con xöùng ñaùng nhieàu ñau khoå
Hôn theá naøy, Toân giaû ñoaùi thöông.

7. Xin Toân giaû ñeán Hat-pu-ra,
Vaø keå chuyeän ngay vôùi meï giaø:
'Ta ñaõ thaáy con baø thuôû tröôùc,
Thaàn daân khoán khoå coõi Dieâm-la.
Vì naøng ñaõ phaïm haønh vi aùc,
Töø coõi ñôøi ñi ñeán coõi ma'.

8. Giôø ñaây con coù moùn tö trang
Ñeå daønh leân ñeán boán traêm ngaøn,
Con khoâng heà noùi cho ai bieát,
Con ñaõ giaáu ngay döôùi toïa saøng.

9. Xin meï con daâng leã cuùng döôøng,
Phöôùc phaàn hoài höôùng ñeán teân con,
Chuùc baø ñöôïc soáng ñôøi tröôøng thoï;
Khi meï con daâng leã cuùng döôøng,
Hoài höôùng veà con phaàn phöôùc ñöùc,
Thoûa nguyeàn, con haïnh phuùc haân hoan'.

Caùc vò keát taäp Kinh ñieån ghi laïi caùc vaàn keä sau:

10. Ngöôøi aáy thuaän loøng, voäi noùi ra:
'Ñöôïc roài!' vaø ñeán Hat-pu-ra,
Noùi: 'Ta ñaõ thaáy con baø ñoù,
Khoán khoå, thaàn daân coõi Daï-ma.
Vì ñaõ taïo neân ñieàu aùc nghieäp
Töø ñôøi naøy ñeán coõi taø ma'.

11. Dòp kia, naøng ñaõ baûo cuøng ta:
'Xin keå chuyeän ngay vôùi meï giaø:
Ta ñaõ thaáy con baø thuôû tröôùc
Thaàn daân khoán khoå coõi Dieâm-la.
Vì naøng ñaõ phaïm haønh vi aùc,
Töø coõi ñôøi ñi ñeán coõi ma'.

12. Giôø ñaây naøng coù moùn tö trang
Ñeå daønh leân ñeán boán traêm ngaøn,
Naøng khoâng heà noùi cho ai bieát
Naøng ñaõ giaáu ngay döôùi toïa saøng.

13. Xin meï naøng daâng leã cuùng döôøng,
Phöôùc phaàn hoài höôùng ñeán cho naøng,
Chuùc baø ñöôïc soáng ñôøi tröôøng thoï;
Khi meï naøng daâng leã cuùng döôøng,
Hoài höôùng veà naøng phaàn phöôùc ñöùc,
Thoûa nguyeàn, naøng haïnh phuùc haân hoan'.

14. Do vaäy, baø daâng leã cuùng döôøng
Phöôùc phaàn hoài höôùng ñeán teân naøng,
Töùc thì nöõ quyû lieàn an laïc,
Haïnh phuùc, dung nhan ñeïp laï thöôøng!

7. (32) Chuyeän Ngöôøi Saên Nai (Migaludda)

Ñöùc Theá Toân keå chuyeän naøy trong luùc ñang truù taïi Truùc Laâm.

ÔÛ thaønh Raøjagaha (Vöông Xaù) coù ngöôøi thôï saên kia soáng baèng caùch saên baén vaø gieát höôu nai suoát ngaøy ñeâm. Tuy nhieân, y laïi coù moät baïn thaân laø cö só taïi gia thöôøng khuyeân raên y, nhöng y chæ nghe theo moät phaàn. Do ñoù, y taùi sanh laøm quyû thaàn ôû trong laâu ñaøi.

Toân giaû Tröôûng laõo Narada thaáy quyû vaø ngaâm keä hoûi:

1. Chaøng nay laø moät ñaáng nam nhi,
Haàu caän ñuû noâ boäc, nöõ tyø,
Ñeâm toái, saùng ngôøi bao duïc laïc,
Ban ngaøy phaûi chòu laém saàu bi,
Nhö vaày do ôû trong tieàn kieáp
Chaøng ñaõ taïo neân caùc nghieäp gì?
Quyû naøy giaûi thích caùc nghieäp ñaõ laøm:

2. Trong thaønh Vöông Xaù, nöôùc non xinh,
Xöa taïi Ña Sôn, caûnh höõu tình,
Toâi keû saên nai, loøng ñoäc aùc
Vôùi baøn tay vaáy maùu vì mình.

3. Giöõa loaøi voâ haïi ôû trong röøng
Toâi quaån quanh vôùi trí baïo hung,
Luoân thaáy laïc hoan khi gieát haïi
Nhöõng con vaät aáy, thaät buoâng lung.

4. Maëc duø toâi baûn tính nhö vaày,
Toâi coù baïn thaân thieát laém thay,
Cö só taïi gia loøng moä ñaïo
Tín thaønh, laân maãn vôùi toâi ñaây,
Caûn ngaên toâi, ñaõ nhieàu laàn noùi:
'Ñöøng taïo haønh vi aùc theá naøy'.

5. 'Baïn hôõi, ñöøng neân taïo aùc haønh,
Sôï raèng seõ gaëp caûnh khoâng laønh,
Neáu mong haïnh phuùc khi thaân hoaïi,
Ñöøng thích thuù vì vieäc saùt sanh'.

6. Maëc duø nghe lyù leõ khuyeân can
Cuûa chính ngöôøi ñaây, moät baïn vaøng
Thöông xoùt, mong toâi nhieàu haïnh phuùc,
Toâi khoâng tuaân Giaùo phaùp hoaøn toaøn,
Vì töø laâu ñaõ tìm vui thuù
Vieäc aùc, neân khoâng coù trí quang.

7. Laàn nöõa, chính laø baäc trí nhaân
Xoùt thöông, daïy baûo phaûi ñieàu thaân:
'Ban ngaøy neáu saùt sanh', chaøng daën,
Ñeâm toái, phaûi ñieàu phuïc phaùt taâm!'.

8. Vì vaäy ban ngaøy toâi saùt sanh,
Veà ñeâm, toâi cheá ngöï thaân mình,
Giôø ñaây, daïo böôùc trong ñeâm toái,
Nhöng saùng ngaøy toâi chòu khoå hình.

9. Nhôø thieän haønh, toâi höôûng moät ñeâm
Vôùi bao laïc thuù cuûa thaàn tieân;
Ban ngaøy baày choù ngao uøa tôùi,
Nhaûy voït khaép nôi xeù xaùc lieàn!

10. Nhöõng ngöôøi naøo nhaát möïc tinh caàn,
Lôøi Thieän Theä tuaân thuû quyeát taâm,
Seõ ñaït veïn toaøn Baát töû giôùi,
Nieát-baøn, laø traïng thaùi sieâu nhaân.

8. (33) Chuyeän Ngöôøi Saên Nai Thöù Hai (Dutiyaludda)

Ñöùc Theá Toân keå theâm chuyeän naøy nöõa trong luùc ñang truù taïi Veluvana (Truùc Laâm).

Töông truyeàn taïi Raøjagaha moät ngöôøi thôï saên treû tuoåi kia, maëc duø giaøu coù, vaãn rôøi boû moïi laïc thuù giaøu sang vaø ñi saên höôu nai suoát ngaøy ñeâm. Keû aáy cuõng theo lôøi khuyeân cuûa moät vò Tröôûng laõo khi coù ngöôøi baïn cö só khaån caàu, vaø töø boû vieäc ñi saên ban ñeâm, neân nhaän quaû baùo ôû ñôøi sau gioáng nhö chuyeän treân.

Tröôûng laõo Naørada hoûi quyû aáy qua caùc vaàn keä sau:

1. Trong toøa cao oác, moät laâu ñaøi,
Treân toïa saøng, loâng thuù phuû ngoaøi,
Naêm thöù ñaøn tô ñang nheï troåi,
Loøng chaøng thích thuù nhaïc eâm tai.

2-3. Ban ngaøy vaøo luùc môùi höøng ñoâng,
Chaøng bò ñuoåi ra taän nghóa trang,
Vaø phaûi chòu bao ñieàu thoáng khoå,
Nghieäp naøo ñaõ taïo aùc veà thaân,
Veà lôøi, hay yù trong tieàn kieáp,
Nay chòu khoå naøy coù phaûi chaêng?
Sau ñoù quyû lieàn keå chuyeän sau:

4. Trong thaønh Vöông Xaù thaät xinh töôi,
Coå luõy Ña Sôn caûnh tuyeät vôøi,
Toâi chính thôï saên trong kieáp tröôùc,
Buoâng lung, toâi thích thuù vui chôi.

5. Maëc duø toâi baûn tính hung taøn,
Toâi coù baïn thaân, caän söï nam,
Moä ñaïo, tín thaønh, thöôøng ñoùn tieáp
Tyû-kheo, ñeä töû ñöùc Coà-ñaøm,
Vieáng thaêm gia quyeán; chaøng thöông xoùt
Ngaên caûn toâi, vaø vaãn baûo ban:

6-10. (Gioáng caùc vaàn keä 5-10 ôû chuyeän tröôùc).

9. (34) Chuyeän Nhöõng Phaùn Quyeát Gian Doái (Kuøtavinicchayika)

Trong luùc baäc Ñaïo Sö ñang truù taïi Veluvana (Truùc Laâm), ngaøi keå chuyeän naøy lieân quan ñeán nhöõng phaùn quyeát gian doái.

Thôøi aáy, vua Bimbisaøra (Taàn-baø-sa) haønh trì Trai giôùi (Boà-taùt giôùi) saùu ngaøy moãi thaùng. Nhieàu ngöôøi theo göông vua giöõ giôùi. Nhaø vua thöôøng hoûi nhöõng ngöôøi thænh thoaûng vaøo trieàu kieán:

- Naøy, khanh coù haønh trì ngaøy trai giôùi hay khoâng haønh trì?

Theá roài coù moät ngöôøi kia ñaõ ñöôïc boå nhieäm laøm phaùn quan, moät keû löøa doái, baát löông, thöôøng nhaän hoái loä vaø hung baïo nhöng laïi sôï noùi ra: 'Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi giöõ giôùi'. Vì vaäy, y noùi:

- Taâu Ñaïi vöông, haï thaàn coù giöõ giôùi.

Khi ñaõ ra veà sau buoåi trieàu kieán vua, moät ngöôøi baïn hoûi y:

- Naøy hieàn höõu, hieàn höõu coù giöõ giôùi gì hoâm nay chaêng?

Y ñaùp:

- Naøy hieàn höõu, vì sôï haõi neân toâi ñaõ noùi theá luùc yeát kieán ñöùc vua, chöù toâi khoâng giöõ giôùi.

Sau ñoù ngöôøi baïn baûo y:

- Neáu chæ coøn nöûa ngaøy trai giôùi thì hoâm nay baïn haõy giöõ nhö vaäy. Haõy phaùt nguyeän giöõ giôùi ñi.

Y ñoàng yù, trôû veà nhaø, röûa maët vaø chuyeân taâm giöõ giôùi. Ñeâm aáy y vöøa veà ñeán nhaø thì maïng soáng bò giaùn ñoaïn vì moät caây coät ñoå xuoáng töø ngoâi nhaø oïp eïp cuûa y trong moät côn gioù maïnh.

Ngay sau khi cheát, y taùi sanh laøm moät quyû thaàn trong laâu ñaøi ôû vöïc saâu döôùi nuùi. Duø y chæ giöõ nöûa ngaøy trai giôùi trong moät ñeâm thoâi, y vaãn ñöôïc phöôùc baùo vôùi moät ñoaøn tuøy tuøng goàm möôøi ngaøn tieân nöõ hoä toáng vaø höôûng laïc thuù thaàn tieân, nhöng do quaû baùo töø caùc phaùn quyeát gian doái vaø noùi laùo kia, y töï laáy tay moùc thòt treân löng mình vaø xeù ra aên.

Khi Toân giaû Naørada töø ñænh nuùi Linh Thöùu ñi xuoáng, thaáy y, lieàn hoûi qua boán vaàn keä:

1. Ngöôi ñoäi traøng hoa, mieän, voøng vaøng,
Töù chi ngöôi taåm öôùt chieân-ñaøn,
Troâng ngöôi coù daùng ñaày thanh thaûn,
Ngöôi gioáng maët trôøi röïc aùnh quang.

2-3. Ñoaøn thò nöõ naøy hoä toáng ngöôi,
Möôøi ngaøn tieân nöõ raát xinh töôi
Ñeo voøng voû oác vaø trang ñieåm
Taám löôùi vaøng kia laáp laùnh hoaøi,
Hình daùng ngöôi gaây nieàm caûm phuïc,
Ngöôi ñaày quyeàn löïc thaät huøng oai.

4. Tay ngöôi moùc thòt ôû löng aên,
AÙc nghieäp naøo do khaåu, yù, thaân
Ñaõ taïo? Giôø ñaây ngöôi caáu xeù
Thòt löng mình bôûi nghieäp naøo chaêng?
Quyû naøy keå chuyeän mình qua boán vaàn keä:

5. Toâi haønh ñoäng giöõa coõi phaøm traàn
Ñem toån haïi cho chính baûn thaân
Baèng caùch vu oan vaø voïng ngöõ,
Doái löøa vaø phæ baùng tha nhaân.

6. Taïi ñoù, xöa toâi hoïp vieäc chung
Ñeán khi toâi phaûi noùi chaân ngoân,
Thì toâi baøi baùc ñieàu coâng chaùnh,
Vaø laïi quay veà vieäc doái gian.

7. Vaäy ngöôøi naøo phæ baùng tha nhaân
Seõ phaûi töï mình xeù naùt thaân,
Nhö chính hoâm nay toâi phaûi chòu
Töï mình laáy thòt ôû löng aên.

8. Naø-ra-da ñaõ thaáy ñieàu naøy:
Bi maãn laø ngöôøi noùi thaúng ngay.
Ñöùng phæ baùng, buoâng lôøi doái traù,
E ngaøi seõ xeû thòt löng vaày!

10. (35) Chuyeän Khinh Khi Xaù Lôïi (Dhaøtuvivanna)

Khi ñöùc Theá Toân dieät ñoä taïi Kusinara (Caâu-thi-na), ôû Laâm Vieân Upavattana trong röøng Saøla song thoï, vaø sau khi vieäc phaân chia xaù lôïi ñaõ hoaøn thaønh, vua Ajaøtasattu (A-xaø-theá) nhaän phaàn cuûa mình xong, lieàn laøm leã cuùng döôøng suoát baûy naêm baûy thaùng baûy ngaøy.

Nhöng coù taùm vaïn saùu ngaøn ngöôøi, vì khoâng coù loøng tin vaø ñaày taø kieán töø laâu, ñaõ meâ laàm vaø coù nhieàu voïng töôûng ñieân ñaûo, cho neân duø ñaõ soáng trong moät hoaøn caûnh an laønh, cuõng taùi sanh vaøo loaøi ngaï quyû.

Chính trong thaønh Vöông Xaù naøy, coù baø vôï, con gaùi, con daâu cuûa moät phuù gia kia vôùi taâm thaønh tín ñem höông lieäu, voøng hoa vaø nhieàu leã vaät khaùc khôûi haønh ñi ñeán baûo Thaùp xaù-lôïi, baûo nhau:

- Chuùng ta muoán ñi cuùng döôøng xaù-lôïi. 

Ngöôøi gia chuû phæ baùng vieäc cuùng döôøng naøy vôùi nhöõng lôøi maï lî:

- Cuùng döôøng ñoáng xöông thì coù yù nghóa gì chöù?

Song hoï khoâng quan taâm ñeán lôøi noùi cuûa keû aáy vaø ra ñi. Khi töø traàn hoï taùi sanh leân thieân giôùi, coøn keû aáy taùi sanh laøm ngaï quyû.

Theá roài moät hoâm, Toân giaû Mahaø-Kassapa vì loøng bi maãn ñöùng taïi khuoân vieân baûo Thaùp, ngaâm ba vaàn keä hoûi ngaï quyû ñaõ khinh thöôøng xaù-lôïi:

1. Ngöôi ñang lô löõng giöõa hö khoâng,
Ngöôi thôû muøi hoâi thoái naëc noàng,
Saâu boï ñang ñua nhau caáu xeù
Maët ngöôøi raùch naùt thoái voâ cuøng.

2. Ngaøy xöa ngöôi phaïm aùc haønh naøo,
Nay chuùng caàm göôm maõi cheùm vaøo,
Chuùng raûy cöôøng toan khaép caû maët,
Thaân ngöôi, roài caét maõi, vì sao?

3. Ngöôi ñaõ laøm neân aùc nghieäp gì
Do töø thaân, khaåu, yù tö duy?
Haønh vi naøo kieáp xöa gaây taïo,
Nay phaûi chòu ñau khoå cöïc kyø?

4. Trong thaønh Vöông Xaù thaät xinh töôi, 
Coå luõy Ña Sôn, caûnh tuyeät vôøi,
Toân giaû, toâi laø ngöôøi ñaïi phuù
Baïc vaøng thoùc luùa khaép nôi nôi.

5. Vôï toâi, con gaùi, vôï con trai
Ñem ñuû sen xanh, caùc ñoùa laøi,
Cuøng vôùi daàu thôm daâng baûo Thaùp,
Toâi ngaên caûn hoï maõi khoâng thoâi.
Ñoù laø aùc nghieäp ngaøy xöa aáy
Ñaõ ñöôïc taïo ra bôûi chính toâi.

6. Taùm vaïn saùu ngaøn boïn chuùng toâi
Chòu bao ñau khoå chaúng rieâng ai,
Vì toâi khinh vieäc ngöôøi daâng cuùng
Baûo Thaùp, nay toâi chòu khoå hoaøi.

7. Vaäy ngöôøi naøo loä veû hung taøn,
Khi Thaùnh leã ñang ñöôïc cuùng döôøng
Leân baûo Thaùp toân vinh xaù-lôïi,
Xin Toân giaû caát tieáng khuyeân can.

8. Toân giaû nhìn kìa ñaùm myõ nöông
Ñeo voøng hoa ñeïp kheùo trang hoaøng,
Höôûng nhieàu phöôùc baùo vì daâng leã,
Phuù quyù vinh hoa thaät rôõ raøng.

9. Khi caùc trí nhaân thaáy vieäc naøy
Gaây nieàm caûm xuùc, dieäu kyø thay,
Hoï lieàn suøng baùi vaø toân kính
Baäc ñaïi hieàn nhaân aáy chính ngaøi.

10. Khi toâi rôøi caûnh ngoä thöông ñau,
Vaø ñöôïc laøm ngöôøi ôû kieáp sau,
Toâi seõ tinh caàn daâng leã baùi
Cuùng döôøng Thaùp xaù-lôïi daøi laâu.