1. Cö só Mahaønaøma, doøng Thích Ca, soáng höôûng thuï duïc laïc cuûa ñôøi soáng gia ñình, muoán cheá ngöï tham, saân, si, nhöng thöôøng thaát baïi - bò tham, saân, si cheá ngöï taâm - mong bieát lyù do taïi sao?

Ñöùc Theá Toân daïy: do vì höôûng thuï duïc laïc theá gian neân duïc voïng taêng tröôûng, tham, saân, si ñöôïc nuoâi döôõng vaø toàn taïi. Muoán thoaùt khoûi söï troùi buoäc cuûa loøng duïc voïng, caàn phaûi thaáy roõ vôùi trí tueä raèng: duïc vui ít, khoå nhieàu, ñaày nguy hieåm.

Thaáy roõ nhö vaäy thì taâm seõ ly duïc, ly tham aùi vaø seõ coù ñöôïc hyû laïc do ly duïc sanh.

2. Ngoaïi ñaïo phaùi Ni Kieàn Töû (Nigantha) thì duøng bieän phaùp haønh khoå thaân khoác lieät ñeå tieâu tröø aùc nghieäp gaây ra quaû khoå, ñoàng thôøi ngöng taïo nghieäp aùc môùi trong hieän taïi. 

Ni Kieàn Töû quan nieäm raèng haïnh phuùc khoâng theå ñem laïi haïnh phuùc; chæ coù haønh khoå (khoå ñau) môùi ñem laïi haïnh phuùc. Ñaây laø taø kieán naëng!

Ñöùc Phaät soi saùng taø kieán aáy baèng caùch neâu roõ haïnh phuùc toái thaéng maø Ñöùc Phaät ñang coù laø do thöïc hieän Giôùi-Ñònh-Tueä: chæ coù vieäc thöïc hieän Giôùi-Ñònh-Tueä môùi coù theå daäp taét nghieäp vaø khoå.

III. BAØN THEÂM

1. Cö só Mahaønaøma duø loøng muoán deïp boû tham, saân, si, nhöng khoâng coù nhaän thöùc vaø thöïc haønh ñuùng theo Giôùi hoïc, neân tham, saân, si vaï caùc taâm caáu ueá khaùc tieáp tuïc laøm chuû taâm.

Khi baøn tay cuûa Mahaønaøma ñang baän naém giöõ duïc voïng thì baøn tay aáy khoâng coøn raûnh ñeå naém giöõ voâ tham, voâ saân vaø voâ si, hyû laïc do ly duïc sanh. Söï thaät ñôn giaûn laø theá. Phaûi bieát buoâng boû duïc voïng thì töùc khaéc chính söï buoâng boû aáy, töùc ly duïc, ñem laïi hyû laïc cuûa ly duïc.

2. Ni Kieàn Töû coù kinh nghieäm khoå ñau, vaø muoán thoaùt ly khoå ñau, nhöng khoâng thaáy roõ caùi nhaân cuûa khoå neân khoâng theå thaáy roõ con ñöôøng ñoaïn khoå. Do ñoù, Ni Kieàn Töû phaùt sinh taø kieán vaø taø nghieäp töï haønh khoå mình: ñaõ khoå caøng theâm khoå.

Söï kieän ñoù tieát loä raèng Ni Kieàn Töû thieáu haún tueä tri veà Khoå ñeá, veà Töù Thaùnh ñeá, veà söï thaät nhaân quaû laø nhöõng giaùo lyù chæ tìm thaáy trong Phaät giaùo. 

3. Ni Kieàn Töû cuõng khoâng nhaän ra: Nghieäp laø do taùc yù maø sinh; nghieäp aùc do aùc taâm (tham, saân, si) taùc ñoäng, hình thaønh. Muoán thay ñoåi quaû baùo khoå thì caàn chuyeån ñoåi töø nghieäp nhaân (hay taùc yù). Chuyeån ñoåi nghieäp nhaân laø thay theá duïc baèng ly duïc; thay tham, saân, si baèng khoâng tham, khoâng saân, khoâng si. Chæ coù theá!

Ñoù laø noäi dung maø kinh 14 ñeà caäp.