Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Trang chuû]

Kinh Ví Duï Con Raén
(Kinh soá 22, Trung Boä)

Thích Minh Chaâu


Ñaây laø moät baøi Kinh hay, moät baøi Kinh ñaëc bieät, noùi leân nhöõng nhaän thöùc saâu saéc ñoái vôùi nhöõng lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät, ñoái vôùi caùc duïc (kaøma), ñoái vôùi muïc tieâu thuyeát phaùp cuûa ñöùc Boån Sö veà nhöõng tai haïi do nhöõng chaáp thuû noùi treân ñöa ñeán. Tieáp ñeán ñöùc Phaät trình baøy 6 kieán xöù, chaáp thuû 5 thuû uaån laø cuûa ta, laø ta, laø töï ngaõ cuûa ta; chaáp thuû töï ngaõ vaø theá giôùi laø thöôøng coøn, thöôøng haèng sau khi cheát. Chính söï chaáp thuû 6 kieán xöù naøy ñem laïi söï taùi sanh ñôøi naøy sang ñôøi khaùc, keå caû nhöõng saàu bi lo aâu phieàn naõo trong ñôøi soáng hieän taïi. Tieáp tuïc, Kinh naày ñeà caäp ñeán thuyeát Voâ ngaõ giuùp ñoaïn tröø 6 kieán xöù, chöùng ñaït quaû A-la-haùn, Nieát-baøn. Cuoái cuøng, ñöùc Phaät ñeà caäp ñeán vaán ñeà ngoaïi ñaïo xuyeân taïc raèng lôøi daïy Voâ ngaõ cuûa ñöùc Phaät laø daïy hö voâ chuû nghóa; ñöùc Phaät noùi leân thaùi ñoä cuûa Ngaøi ñoái vôùi vaán ñeà khen cheâ. Cuoái cuøng ñöùc Phaät khuyeân caùc ñeä töû haõy töø boû nhöõng gì khoâng phaûi laø cuûa mình. Töø boû nhö vaäy seõ ñem laïi haïnh phuùc an laïc laâu daøi cho chính mình. Haõy haønh trì theo lôøi thuyeát phaùp cuûa ñöùc Phaät. Vì chính nhôø nghe theo lôøi thuyeát phaùp maø caùc ñeä töû coù khaû naêng chöùng ñöôïc Thaùnh quaû tuøy phaùp haønh, tuøy tín haønh, ñöôïc sanh Thieân.

I- ARITTHA CHAÁP THUÛ CAÙC DUÏC KHOÂNG PHAÛI LAØ CHÖÔÙNG NGAÏI VAØ ÑÖÙC THEÁ TOÂN GIAÛI THÍCH CAÙC DUÏC LAØ CHÖÔÙNG NGAÏI PHAÙP VÔÙI 10 VÍ DUÏ NEÂU ROÕ CAÙC DUÏC LAØ VUI ÍT, KHOÅ NHIEÀU, NAÕO NHIEÀU, VAØ CAÙC NGUY HIEÅM NÔI ÑAÂY LAÏI NHIEÀU HÔN.

Tyû-kheo Arittha khôûi leân aùc taø kieán chuû tröông raèng thoï duïng caùc phaùp ñöôïc Theá Toân goïi laø chöôùng ngaïi phaùp thöïc söï khoâng chöôùng ngaïi gì. Sau khi khuyeân baûo khoâng coù hieäu quaû, caùc Tyû-kheo trình leân Theá Toân vaø Theá Toân cho goïi Arittha ñeán quôû traùch aùc taø kieán cuûa Arittha vaø chính thöùc xaùc nhaän caùc duïc laø chöôùng ngaïi phaùp cho ngöôøi tu haønh. Ngaøi duøng 10 ví duï xaùc nhaän caùc duïc laø chöôùng ngaïi phaùp, vui ít khoå nhieàu, caùc nguy hieåm ôû ñaây laïi nhieàu hôn. Theá Toân duøng 10 ví duï ñeå chöùng minh caùc duïc laø vui ít khoå nhieàu, naõo nhieàu, söï nguy hieåm nôi ñaây laïi nhieàu hôn. Caùc duïc, ñöùc Theá Toân thuyeát nhö khuùc xöông, nhö mieáng thòt, nhö boù ñuoác coû khoâ, nhö hoá than höøng, nhö côn moäng, nhö vaät duïng cho möôïn, nhö traùi caây, nhö loø thòt, nhö gaäy nhoïn. Theá Toân thuyeát caùc duïc ñöôïc ví nhö ñaàu raén, vui ít khoå nhieàu naõo nhieàu, vaø do vaäy, söï nguy hieåm caøng nhieàu hôn. Tyû-kheo Arittha khoâng nhöõng xuyeân taïc Theá Toân vì ñaõ töï chaáp thuû sai laïc coøn töï phaù hoaïi mình vaø taïo neân nhieàu toån ñöùc. Vaø nhö vaäy seõ ñöa ñeán baát haïnh vaø ñau khoå laâu ngaøy cho keû ngu si aáy. Thaät söï, söï kieän naøy khoâng xaûy ra. Ngöôøi ta coù theå thoï duïng caùc duïc ngoaøi caùc duïc, ngoaøi caùc duïc töôûng, ngoaøi caùc duïc taàm.

II- TAI HAÏI NAÉM GIÖÕ SAI LAÏC CAÙC PHAÙP.

Tieáp ñeán, Theá Toân ñeà caäp ñeán söï tai haïi do naém giöõ sai laïc caùc phaùp ñöôïc Theá Toân thuyeát giaûng. Coù haïng ngöôøi ngu si hoïc "Kinh phuùng tuïng, giaûi thích, keä tuïng, caûm höùng ngöõ, nhö thò ngöõ, boån sanh, vò taèng höõu phaùp, phöông quaûng. "Sau khi hoïc phaùp, hoï khoâng quaùn saùt caùc phaùp aáy vôùi trí tueä. Do vaäy hoï khoâng hieåu roõ raøng yù nghóa phaùp aáy. Hoï hoïc phaùp chæ vì muoán chæ trích ngöôøi khaùc, chæ vì muoán khoaùi khaåu bieän luaän. Hoï khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu maø söï hoïc phaùp höôùng ñeán. Vaø vì naém giöõ sai laïc nhöõng phaùp aáy neân ñöa hoï ñeán baát haïnh, ñau khoå laâu daøi. Nhö moät ngöôøi muoán baét con raén nöôùc laïi naém baét ôû löng hay ôû ñuoâi. Con raén aáy coù theå quay ñaàu caén ngöôøi aáy nôi tay hay nôi moät phaàn thaân khaùc, vaø ngöôøi aáy coù theå bò cheát hay bò ñau khoå gaàn nhö cheát. Vì sao vaäy? Vì baét raén moät caùch sai laïc. ÔÛ ñaây cuõng vaäy, hoïc phaùp, naém phaùp sai laïc cuõng ñöa ñeán khoå ñau vaø baát haïnh.

Traùi laïi, coù moät soá thieän nam töû hoïc phaùp xong, quaùn saùt yù nghóa nhöõng phaùp aáy vôùi trí tueä. Nhöõng phaùp aáy, vì ñöôïc trí tueä quaùn saùt neân ñöôïc roõ raøng. Hoï hoïc phaùp khoâng phaûi vì muoán chæ trích ngöôøi khaùc, khoâng phaûi vì khoaùi khaåu bieän luaän, vaø chöùng ñaït ñöôïc muïc tieâu maø hoïc phaùp höôùng ñeán. Nhöõng phaùp aáy vì kheùo naém giöõ neân ñöa ñeán haïnh phuùc an laïc laâu daøi. Vì sao vaäy? Vì khoâng naém giöõ sai laïc caùc phaùp. Cuõng vaäy, moät ngöôøi muoán baét con raén nöôùc, ngöôøi aáy coù theå ñeø con raén nöôùc vôùi caây gaäy coù naïng. Sau khi ñeø con raén vôùi caây gaäy coù naïng, ngöôøi aáy coù theå naém giöõ coå con raén. Ñaàu con raén coù theå uoán thaân cuûa noù xung quanh tay hay caùnh tay hay moät phaàn cuûa thaân, ngöôøi aáy khoâng theå bò raén caén cheát hay ñau khoå gaàn nhö cheát. Vì sao vaäy? Vì kheùo naém giöõ con raén nöôùc. ÔÛ ñaây cuõng vaäy, nhöõng thieän nam töû aáy, vì kheùo naém giöõ phaùp, vì kheùo quaùn saùt yù nghóa phaùp aáy vôùi trí tueä. Do vaäy Theá Toân khuyeân caùc Tyû-kheo haõy hieåu roõ yù nghóa lôøi Theá Toân thuyeát giaûng vaø nhö vaäy thoï trì. Vaø neáu coù keû khoâng hieåu roõ yù nghóa lôøi Theá Toân thuyeát giaûng vaø nhö vaäy thoï trì. Vaø neáu coù keû khoâng hieåu roõ yù nghóa lôøi Theá Toân thuyeát giaûng, thôøi caùc ngöôøi aáy ôû nôi ñaây neân ñeán hoûi Theá Toân hay hoûi nhöõng baäc Tyû-kheo coù trí.

III- THEÁ TOÂN GIAÛNG PHAÙP CHO CAÙC TYÛ-KHEO NHÖ CHIEÁC BEØ ÑEÅ VÖÔÏT QUA, KHOÂNG PHAÛI ÑEÅ NAÉM GIÖÕ LAÁY. CHAÙNH PHAÙP COØN PHAÛI BOÛ ÑI, HUOÁNG NÖÕA LAØ PHI PHAÙP.

Tieáp theo ñöùc Theá Toân xaùc ñònh Theá Toân thuyeát phaùp, nhö chieác beø ñeå vöôït qua, khoâng phaûi ñeå naém giöõ laáy. Ví nhö moät ngöôøi ñi ñeán moät vuøng nöôùc roäng, bôø beân naày, nguy hieåm haõi huøng, bôø beân kia thì an oån, khoâng coù gì sôï haõi. Nhöng khoâng coù thuyeàn ñeå vöôït qua, ngöôøi aáy beøn thaâu goùp caønh laù coû caây coät laïi thaønh chieác beø, vaø döïa treân chieác beø naøy ñeå vöôït qua bôø beân kia moät caùch an toaøn, khi qua bôø beân kia roài, laïi suy nghó chieác beø ñöôïc xaây döïng leân moät caùch coâng phu, boû laïi thì luyeán tieác, neân ngöôøi aáy ñoäi chieác beø treân vai vaø tieáp tuïc ñi. Haønh ñoäng aáy khieán moïi ngöôøi ñaøm tieáu, vì söû duïng khoâng ñuùng vôùi sôû duïng cuûa chieác beø. Ngöôøi aáy, khi qua bôø beân kia roài, coù theå keùo chieác beø treân bôø, hoaëc nhaän chìm xuoáng nöôùc roài tieáp tuïc ñi theo coâng vieäc cuûa mình. Vaø ñeán ñaây thì Theá Toân noùi leân moät lôøi daïy baát huû, maõi maõi ñöôïc truyeàn tuïng cho ñeán ngaøy nay: 

"Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thuyeát phaùp nhö chieác beø ñeå vöôït qua, khoâng phaûi ñeå naém giöõ laáy. Chö Tyû-kheo, caùc thaày caàn hieåu ví duï caùi beø, chaùnh phaùp coøn phaûi boû ñi, huoáng nöõa laø phi phaùp".
IV- CHAÁP THUÛ 6 KIEÁN XÖÙ LAØ TÖÏ NGAÕ. THAÙI ÑOÄ CUÛA KEÛ VOÂ VAÊN PHAØM PHU VAØ BAÄC THAÙNH ÑEÄ TÖÛ.

Keû voâ vaên phaøm phu, khoâng yeát kieán caùc baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng yeát kieán caùc baäc Chaân nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân. Xem saéc phaùp, xem caùc caûm thoï, xem caùc töôûng, xem caùc haønh, xem caùi gì ñöôïc thaáy, ñöôïc nghe, ñöôïc caûm xuùc, ñöôïc yù thöùc, ñöôïc ñaït tôùi, ñöôïc taàm caàu, ñöôïc yù suy tö: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi", vaø baát cöù kieán xöù naøo, noùi raèng "Ñaây laø theá giôùi, ñaây laø töï ngaõ, sau khi cheát toâi seõ thöôøng coøn, thöôøng haèng, seõ truù nhö theá naøy cho ñeán maõi maõi, xem nhö vaäy laø caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi". Thaùi ñoä cuûa vò Thaùnh ñeä töû nghe nhieàu thôøi khaùc haún, khoâng nhöõng caùc vò naøy yeát kieán, thuaàn thuïc, tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, caùc baäc Chaân nhaân, caùc vò naøy ñoái vôùi 5 thuû uaån laø caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, khoâng phaûi laø toâi, khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi, vaø baát cöù kieán xöù naøo noùi raèng: "Ñaây laø theá giôùi, ñaây laø töï ngaõ, sau khi cheát toâi seõ thöôøng haèng, thöôøng truù, khoâng bieán chuyeån, toâi seõ truù nhö theá naøy cho ñeán maõi maõi, xem nhö vaäy laø caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi" Vò naøy do quan saùt nhö vaäy, ñoái vôùi söï vaät thaáy khoâng thaät coù, neân khoâng coù lo aâu phieàn naõo.

V- LO AÂU PHIEÀN NAÕO ÑEÁN VAØ KHOÂNG ÑEÁN VÔÙI NHÖÕNG AI.

a) Coù theå coù caùi khoâng thaät coù ôû ngoaøi coù theå gaây lo aâu phieàn muoän.

Coù ngöôøi nghó nhö sau: "Caùi gì chaéc chaén ñaõ laø cuûa toâi nay chaéc chaén khoâng coøn laø cuûa toâi. Caùi gì chaéc chaén coù theå laø cuûa toâi, chaéc chaén toâi khoâng ñöôïc caùi aáy". Ngöôøi aáy saàu muoän than van khoùc loùc ñi ñeán baát tænh.

b) Coù theå coù caùi gì khoâng thaät coù ôû ngoaøi khoâng coù theå gaây lo aâu phieàn muoän.

Coù ngöôøi khoâng nghó nhö sau: "Caùi gì chaéc chaén ñaõ laø cuûa toâi, nay chaéc chaén khoâng coøn laø cuûa toâi. Caùi gì chaéc chaén coù theå laø cuûa toâi, chaéc chaén toâi khoâng ñöôïc caùi aáy". Ngöôøi aáy khoâng saàu muoän than van khoùc loùc ñi ñeán baát tænh.

c) Coù theå coù caùi gì khoâng thaät coù ôû trong coù theå gaây ra lo aâu phieàn muoän.

ÔÛ ñaây coù ngöôøi khoâng khôûi leân taø kieán nhö sau: "Ñaây laø theá giôùi, ñaây laø töï ngaõ. Sau khi cheát toâi seõ thöôøng coøn, thöôøng haèng, thöôøng truù. Toâi seõ truù nhö vaäy cho ñeán maõi maõi. Ngöôøi naày nghe Nhö Lai hay ñeä töû cuûa Nhö Lai thuyeát phaùp ñeå baøi tröø taát caû caùc kieán xöù, coá chaáp, luaän chaáp, thieân kieán, tuøy mieân, söï ñình chæ moïi haønh ñoäng, söï töø boû moïi danh y, söï dieät tröø moïi khaùt aùi, ñöa ñeán ly tham, ñoaïn dieät, Nieát-baøn. Vò aáy khoâng coù nghó nhö sau: "Chaéc chaén ta seõ bò ñoaïn dieät, chaéc chaén ta seõ bò hoaïi dieät, chaéc chaén ta seõ khoâng toàn taïi. Vò aáy khoâng saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaám ngöïc, ñi ñeán baát tænh.

VI- THEÁ TOÂN ÑAËT MOÄT SOÁ CAÂU HOÛI.

a) Caùc ngöôøi coù theå naém giöõ moät vaät sôû höõu gì maø vaät sôû höõu ñöôïc naém giöõ seõ thöôøng haèng, thöôøng coøn, thöôøng truù, khoâng chuyeån bieán? - Thöa khoâng!

b) Caùc ngöôøi coù theå thaáy moät vaät sôû höõu gì ñöôïc naém giöõ vaø vaät sôû höõu ñöôïc naém giöõ aáy seõ thöôøng coøn, thöôøng haèng, thöôøng truù maõi maõi? - Thöa khoâng!

c) Theá Toân xaùc nhaän: "Theá Toân cuõng khoâng thaáy vaät sôû höõu naém giöõ naøo, maø vaät sôû höõu ñöôïc naém giöõ aáy seõ thöôøng coøn, thöôøng haèng, thöôøng truù, khoâng bieán chuyeån, coù theå truù nhö theá naøy maõi maõi".

d) Caùc ngöôøi coù theå chaáp thuû moät ngaõ luaän thuû naøo maø ngaõ luaän thuû aáy ñöôïc chaáp thuû nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo? - Thöa khoâng.

ñ) Caùc ngöôøi coù thaáy moät ngaõ luaän thuû naøo maø ngaõ luaän thuû aáy ñöôïc chaáp thuû nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo? - Thöa khoâng.

e) Theá Toân cuõng khoâng thaáy ngaõ luaän thuû naøo, maø ngaõ luaän thuû aáy ñöôïc chaáp thuû nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo.

g) Caùc ngöôøi coù y chæ kieán y naøo maø kieán y aáy ñöôïc y chæ nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo khoâng? - Thöa khoâng.

h) Caùc ngöôøi coù thaáy kieán y naøo maø kieán y aáy ñöôïc y chæ nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo? - Thöa khoâng!

i) Theá Toân cuõng khoâng thaáy kieán y naøo maø kieán y ñöôïc y chæ nhö vaäy laïi khoâng khôûi leân saàu bi khoå öu naõo.

k) Neáu coù ngaõ thôøi coù ngaõ sôû thuoäc, neáu coù ngaõ sôû thuoäc thôøi coù ngaõ cuûa toâi. Neáu ngaõ vaø ngaõ sôû thuoäc khoâng theå ñöôïc chaáp nhaän laø thöôøng coøn, thôøi kieán xöù naøy: "Ñaây laø theá giôùi ñaây laø töï ngaõ, sau khi cheát toâi seõ thöôøng coøn, thöôøng haèng", kieán xöù aáy coù hoaøn toaøn ngu si khoâng? - Kieán xöù aáy thöïc söï laø trieät ñeå ngu si.

VII- QUAN ÑIEÅM "VOÂ NGAÕ" CUÛA ÑÖÙC PHAÄT.

Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi thaät khoâng hôïp lyù khi chaùnh quaùn 5 thuû uaån: "Caùi naøy laø toâi, laø cuûa toâi, laø töï ngaõ cuûa toâi".

Baát cöù saéc phaùp naøo, thoï phaùp naøo, töôûng phaùp naøo, haønh phaùp naøo, thöùc phaùp naøo, quaù khöù töông lai hieän taïi, noäi hay ngoaïi thoâ hay teá, lieät hay thaéng, xa hay gaàn, taát caû caùc phaùp aáy laø "caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, khoâng phaûi laø toâi, khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi"; caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi trí tueä.

VIII- NHÔØ QUAÙN VOÂ NGAÕ ÑÖA ÑEÁN GIAÛI THOAÙT.

Nhôø quaùn nhö vaäy, thaáy nhö vaäy, vò Thanh vaên nhaøm chaùn ñoái vôùi saéc, nhaøm chaùn ñoái vôùi thoï, nhaøm chaùn ñoái vôùi töôûng, nhaøm chaùn ñoái vôùi haønh, nhaøm chaùn ñoái vôùi thöùc. Do nhaøm chaùn neân ly tham, do ly tham neân ñöôïc giaûi thoaùt. Trong söï giaûi thoaùt coù trí khôûi leân bieát ñöôïc "ta ñaõ giaûi thoaùt". Vò aáy bieát "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng gì neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû laïi ñôøi naøy nöõa".

IX- NHÖÕNG ÑAËC TAÙNH CUÛA MOÄT VÒ ÑAÕ GIAÛI THOAÙT.

1) Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø vò ñaõ vaát boû caùc chöôùng ngaïi nghóa laø ñaõ ñoaïn tröø voâ minh, caét taän goác reã, laøm cho nhö caây tala bò chaët ñaàu, khoâng theå taùi sanh trong töông lai.

2) Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø ñaõ laáp ñaày caùc thoâng haøo töùc laø ñaõ ñoaïn tröø taùi sanh vaø söï luaân chuyeån sanh töû.

3) Tyû-kheo aáy ñaõ nhoå leân coät truï, töùc laø ñaõ ñoaïn tröø khaùt aùi, ñaõ caét taän goác reã.

4) Tyû-kheo aáy ñaõ môû tung caùc oå khoùa, ñaõ ñoaïn tröø 5 haï phaàn kieát söû...

5) Laø baäc Thaùnh ñaõ haï caây côø xuoáng, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, khoâng coù gì heä luïy, töùc laø ñaõ ñoaïn tröø ngaõ maïn.

X- THEÁ TOÂN BÒ XUYEÂN TAÏC LAØ CHUÛ TRÖÔNG CHUÛ NGHÓA HÖ VOÂ.

Vì Theá Toân thuyeát moät vò Tyû-kheo ñöôïc giaûi thoaùt nhö vaäy seõ khoâng moät ai tìm ñöôïc daáu veát. Ngaøi noùi theâm: "Ta noùi ngay ôû hieän taïi, moät Nhö Lai khoâng theå tìm thaáy daáu veát". Vì luùc Ngaøi thuyeát giaûng nhö vaäy, moät soá ngoaïi ñaïo xuyeân taïc Theá Toân laø chuû tröông chuû nghóa hö voâ, ñeà cao ñoaïn dieät, huûy dieät vaø söï tieâu dieät caùc höõu tình. Theá Toân phuû nhaän lôøi xuyeân taïc nhö vaäy. Xöa cuõng nhö nay, Theá Toân noùi leân söï khoå vaø söï dieät khoå. Neáu coù ai phæ baùng Nhö Lai, nhieác maéng Nhö Lai, Theá Toân khoâng coù saân haän. Neáu coù ai toân troïng cuùng döôøng Nhö Lai, Theá Toân khoâng coù hoan hyû, khoâng coù thích thuù. Theá Toân chæ suy nghó: "Ñaây laø ñieàu xöa kia ñaõ töøng bieát roõ. ÔÛ ñaây laø nhöõng traùch nhieäm ta phaûi laøm". Do vaäy Theá Toân khuyeân caùc Tyû-kheo chôù coù töùc toái saân haän neáu bò ngöôøi chæ trích; chôù coù hoan hyû thích thuù neáu ñöôïc ngöôøi taùn thaùn. Do vaäy, neáu coù ngöôøi cung kính toân troïng leã baùi cuùng döôøng, caùc Tyû-kheo haõy suy nghó: "Ñaây laø ñieàu xöa kia ñaõ töøng bieát roõ. ÔÛ ñaây laø nhöõng traùch nhieäm ta phaûi laøm".

XI- LÔØI THEÁ TOÂN KHUYEÂN DAÏY.

Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì khoâng phaûi caùc ngöôøi, caùc ngöôøi haõy töø boû. Caùc ngöôøi töø boû seõ ñem laïi haïnh phuùc an laïc laâu daøi. Saéc khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû saéc. Thoï khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû thoï. Töôûng khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû töôûng. Caùc haønh khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû haønh... Thöùc khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû thöùc. Caùc ngöôøi töø boû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc thôøi seõ ñöôïc haïnh phuùc an laïc laâu daøi cho caùc ngöôøi.

Nhö trong röøng Jetavana naøy, neáu ngöôøi thaâu löôïm coû, caây nhaønh laù, ñoát leân hay laøm theo yù hoï muoán. Caùc Tyû-kheo khoâng nghó raèng ngöôøi aáy thaâu löôïm chuùng ta, ñoát chuùng ta vaø laøm vôùi chuùng ta tuøy theo yù muoán. Vì sao vaäy? Vì coû caây hoa laù khoâng phaûi töï ngaõ, khoâng phaûi sôû thuoäc cuûa töï ngaõ. Cuõng vaäy caùi gì khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, haõy töø boû chuùng. Töø boû chuùng seõ ñem laïi haïnh phuùc cho caùc ngöôøi. Vaø caùi gì khoâng phaûi cuûa caùc ngöôøi, chính laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc.

XII- NHÖÕNG LÔ ÏI ÍCH THIEÁT THÖÏC CUÛA PHAÙP ÑÖÙC PHAÄT THUYEÁT GIAÛNG.

Vì phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát giaûng, kheùo khai thoâng kheùo khai thò, neân giuùp caùc vò haønh trì coù theå chöùng ñöôïc boán Thaùnh quaû, laø quaû A-la-haùn, quaû Baát lai, Quaû Nhaát lai, quaû Döï löu.

1) Caùc vò A-la-haùn laø nhöõng vò ñaõ ñoaïn taän caùc laäu hoaëc tu haønh thaønh maõn, vieäc neân laøm ñaõ laøm, gaùnh naëng ñaõ ñaët xuoáng, lyù töôûng ñaõ thaønh ñaït, höõu kieát söû ñaõ ñoaïn tröø, ñöôïc giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, voøng luaân chuyeån cuûa nhöõng vò naøy khoâng theå chæ baøy.

2) Caùc vò Baát lai laø nhöõng vò ñaõ ñoaïn tröø 5 haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh, nhaäp dieät taïi ñaây, khoâng phaûi trôû lui taïi ñôøi naøy nöõa.

3) Caùc vò Nhaát lai laø nhöõng vò ñaõ ñoaïn tröø 3 kieát söû, ñaõ laøm cho muoäi löôïc tham, saân, si, chæ ñeán ñôøi naøy moät laàn nöõa seõ dieät taän khoå ñau.

4) Caùc vò Döï löu laø nhöõng vò ñaõ ñoaïn tröø 3 kieát söû, khoâng coøn bò ñoïa laïc trong ñöôøng aùc thuù, quyeát ñònh höôùng ñeán chaùnh quaû.

5) Nhöng Tyû-kheo naøo laø nhöõng vò tuøy phaùp haønh, tuøy tín haønh; taát caû nhöõng vò aáy ñeàu höôùng ñeán Chaùnh giaùc.

6) Vì phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo giaûng, neân nhöõng vò naøo chæ ñuû nieàm tin nôi Theá Toân, chæ ñuû loøng thöông meán ñoái vôùi Theá Toân, taát caû nhöõng vò aáy ñöôïc höôùng veà chö Thieân.

-ooOoo-


[Trích giaûng Trung Boä][Trôû veà trang Thö Muïc]

last updated: 23-11-2002