( Goàm nhöõng töø ngöõ quen thuoäc )

II. NOÄI DUNG KINH NGAÉN XOÙM NGÖÏA

1. Taïi Assapura, ñöùc Theá Toân theâm moät laàn giaûng daïy veà haïnh Sa-moân. Laàn naày Theá Toân môû roäng moät soá chi tieát vaø daïy theâm moät soá ñieåm môùi.

Veà giai ñoaïn ñaàu coâng phu taåy saïch caáu ueá cuûa taâm, Theá Toân neâu ra 12 taâm caáu ueá: tham duïc, saân haän, phaãn noä, thuø haän, giaû doái, naõo haïi, taät ñoá, xan laãn, man traù, xaûo traù, aùi duïc vaø taø kieán.

Taïi ñaây, Theá Toân daïy roõ caùc hình thöùc mang ñaïi y ( Sanghaøtì ), hay nhö ngoaïi ñaïo khoå haïnh loõa theå, hoaëc thoa buïi ñaát leân thaân, hoaëc leã nghi taém röûa, hoaëc soáng döôùi goác caây, hoaëc soáng ôû ngoaøi trôøi, hoaëc ñöùng thaúng, hoaëc aên uoáng giôùi haïn ñònh kyø, hoaëc soáng theo chuù thuaät, hoaëc haïnh beän toùc, v.v... taát caû caùc hình thöùc aáy khoâng phaûi laø giaù trò laøm neân Sa-moân, khoâng phaûi laø linh hoàn cuûa haïnh Sa-moân, bôûi vì chuùng khoâng ñoaïn dieät ñöôïc caùc taâm caáu ueá ñaõ neâu. Ñoaïn tröø taâm caáu ueá môùi xöùng ñaùng haïnh Sa-moân mang ñaïi y.

2. Sau khi taâm caáu ueá ñöôïc ñoaïn tröø, taâm haân hoan seõ lieàn sanh khôûi; do haân hoan maø hyû sanh; do hyû sanh maø thaân ñöôïc khinh an; do khinh an maø laïc sanh; do laïc maø taâm ñònh tónh. Treân cô sôû thaønh töïu taâm ñònh tónh, haønh giaû truù taâm vaø bieán maõn töø taâm, bi taâm, hyû taâm, vaø xaû taâm heát thaûy möôøi phöông, khoâng haän, khoâng saân. Phaùp moân " Töù voâ löôïng taâm " ñöôïc haønh naày raát xöùng ñaùng vôùi haïnh Sa-moân, seõ daãn ñeán keát quaû ñoaïn taän laäu hoaëc, chöùng ñaéc voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.

III. BAØN THEÂM

Baûn Kinh 40 naày coù hai neùt giaùo lyù ñaëc bieät:

1. Ñònh nghóa veà thöïc chaát cuûa haïnh Sa-moân, Baø-la-moân hay Phaïm haïnh.

2. Giôùi thieäu phaùp haønh " Töù voâ löôïng taâm " treân cô sôû thaønh töïu taâm ñònh tónh cuûa Töù thieàn saéc ñònh. Ñaây laø Kinh thöù hai, sau Kinh soá 7 veà ví duï Taám Vaûi, Theá Toân daïy phaùp tu Töù voâ löôïng taâm.

3. Phaùp tu naày, ñöôïc giôùi thieäu ôû Kinh ngaén Xoùm Ngöïa, coù theå daønh cho caùc tu só ñeán töø moïi giai caáp khaùc nhau trong xaõ hoäi, phuø hôïp vôùi höôùng phaùt trieån taâm cho caùc caên cô taâm lyù khaùc nhau...