- Visaøkha : Theo Tröôûng laõo Taêng keä vaø Ni keä, Dhammadinnaø voán laø vôï cuûa Visaøkha soáng haïnh phuùc trong ñôøi soáng gia ñình. Visaøkha nghe Theá Toân thuyeát phaùp vaø ñaéc quaû A- na-haøm. Töø ñoù Visaøkha khoâng nhaän caùc cöû chæ thaân maät ñoái xöû töø vôï, quyeát ñònh giao toaøn hoä gia saûn cho vôï vaø xuaát gia.

Dhammadinaø nghó raèng Visaøkha coù theå ñaéc Thaùnh quaû thì baø cuõng coù theå, lieàn xin Tröôõng laõo Ni Ma-ha-ba-xaø-ba-ñeà xuaát gia, tinh caàn tu taäp, khoâng bao laâu baø ñaéc quaû A-la- haùn khi Visaøkha chöa kòp xuaát gia.

Ñöôïc tin Tyû-kheo-ni Dhammadinnaø ñaéc Thaùnh quaû, Visaøkha ñeán yeát kieán, thöû tìm hieåu söï thaät. Caâu chuyeän vaán ñaïo cuûa Visaøkha ñöôïc kieát taäp thaønh baûn kinh 44.

Dhammadinaø traû lôøi caâu hoûi veà Dieät thoï töôûng ñònh vaø Nieát baøn chöùng toû ni coâ ñaõ ñaéc A la-haùn, quaû vò maø Visaøkha chöa coù kinh nghieäm giaûi thoaùt.

Caùc caâu hoûi töø ñaàu ñeán "Thaân kieán" laø traéc nghieäm veà söï chöùng ngoä quaû Tu-ñaø hoaøn.

Caâu hoûi veà " Baùt thaùnh ñaïo " laø höõu vi hay voâ vi laø traéc nghieäm kinh nghieäm giaûi thoaùt ñeán A-na- haøm (Höõu hoïc).

Caâu hoûi veà Dieät thoï töôûng ñònh vaø Nieát baøn laø traéc nghieäm quaû chöùng A-la-haùn, Caùc caâu traû lôøi cuûa ni coâ Dhammadinaø ñaõ vöôït khoûi hieåu bieát cuûa Visaøkha, chæ coù ñöùc Theá Toân môùi daïy roõ, vaø ñöùc Theá Toân ñaõ xaùc nhaän; "Tyû-kheo-ni Dhammadinaø laø baäc Hieàn trí! laø baäc Ñaïi tueä..."

- Khoâng xuùc : Sunnato phasso : Impingement thas is void: Haønh giaû thaáy khoâng coù ngaõ, khoâng coù ngaõ sôû: thaáy roõ söï thaät voâ ngaõ.

- Voâ töôùng xuùc : Amimitto phasso : Impingement that is signless : Thaáy roõ voâ thöôøng.

- Voâ Nguyeän xuùc : Appanihito phasso : Impingement that is undirected (to ill) : haønh giaû nhaän ra tham, saân, si daãn ñeán khoå ñau neân taâm khoâng coøn tham, saân, si.

I I. NOÄI DUNG KINH NGAÉN PHÖÔNG QUAÛNG

1. Baûn kinh coù caùc neùt giaùo lyù ñaùng chuù yù:

1.1. Phaân bieät naêm uaån vaø naêm " thuû " uaån...

1.2. Ñònh nghóa thöïc chaát cuûa " thaân kieán " (Sakkaøyaditthi): Xem saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø töï ngaõ...

1.3. Baùt Thaùnh ñaïo laø phaùp höõu vi...

1.4. Thôû voâ, ra laø thaân haønh; taàm, töù laø khaåu haønh vaø thoï, töôûng laø taâm haønh.

1.5. Veà taâm haønh cuûa moät vò chöùng nhaäp Dieät thoï töôûng ñònh vaø xuaát khôûi Dieät thoï töôûng ñònh...

1.6. Ñònh nghóa veà Nieát baøn: Nieát baøn khoâng theå baøn ñöôïc, vì ñaõ thoaùt ly Nguõ thuû uaån

2. Visaøkha chöa chöùng quaû "Voâ hoïc" neân khoâng theå löôïng ñònh ñöôïc veà Dieät thoï töôûng ñònh vaø Nieát baøn. Chæ coù theå chöùng môùi bieát, chöù khoâng theå bieát qua ngoân ngöõ.

III. BAØN THEÂM

1. Tyû-kheo-ni Dhammadinaø ñeán vôùi Theá Toân, Taêng giaø, sau cö só Visakhaø, nhöng laïi chöùng quaû A-la-haùn tröôùc Visaøkha. Ñieàu naày noùi leân raèng veà maët giaûi thoaùt, ñoaïn tröø laäu hoaëc, hay maët trí tueä giaûi thoaùt, thaân nöõ khoâng coù gì vöôùng ngaïi.

2. Nam cö só Visaøkha, duø ñaõ ñaéc A-na haøm, vaãn theo phaùp, cung kính ñaûnh leã Tyû-kheo-ni Dhammadìna. Ñaûnh leã naøy coøn bieåu hieän yù nghóa laø ñaûnh leã moät trí tueä giaûi thoaùt. Thaät ñaùng suy gaãm!