( Caùc töø ngöõ quen thuoäc )

II. NOÄI DUNG KINH 64

1. Theá Toân giaûng daïy laäp laïi veà naêm haï phaàn kieát söû (Thaân kieán, nghi, giôùi caám thuû, duïc, saân) cho toân giaû Maølunkyaøputta vaø caùc vò Tyû kheo.

- ÔÛ treû nít ngaây thô, naêm haï phaàn kieát söû coù maët ôû daïng "tuøy mieân".

- ÔÛ ngöôøi lôùn, naêm haï phaàn kieát söû hieän haønh.

2. Vôùi nhöõng ai khoâng coù Chaùnh kieán, chaáp caùc uaån ( Nguõ uaån ) laø cuûa ta, laø ta, laø töï ngaõ cuûa ta thì nuoâi döôõng thaân kieán khieán noù trôû thaønh "kieát söû", nuoâi döôõng "nghi hoaëc " khieán noù" trôû thaønh "kieát söû ", nuoâi döôõng giôùi caám thuû khieán noù trôû thaønh kieát söû, nuoâi döôõng duïc tham khieán noù trôû thaønh kieát söû, vaø nuoâi döôõng saân khieán noù trôû thaønh kieát söû.

3. Vôùi nhöõng ai coù Chaùnh kieán, trí tueä khoâng xem caùc uaån (Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc) laø cuûa ta, laø ta, laø töï ngaõ cuûa ta thì khoâng bò naêm kieát söû treân troùi buoäc maø thaáy roõ söï xuaát ly khoûi chuùng; do ñoù tuøy mieân cuûa naêm kieát söû laàn löôït ñöôïc ñoaïn tröø.

Nhöõng ngöôøi naày do ñoaïn tröø naêm trieàn caùi, ñoaïn tröø caùc taâm caáu ueá chöùng ñöôïc sô thieàn Saéc giôùi. Taïi ñaây caùc vò naày chaùnh quaùn saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ, laø nhö beänh, cuïc böôùu, nhö ñieàu baát haïnh, nhö keû ñòch, nhö nhaân toá phaù hoaïi. Nhôø theá töï taâm giaûi thoaùt khoûi söï troùi buoäc cuûa naêm uaån, roài taäp trung taâm vaøo "baát töû giôùi" , xem ñaây laø tòch tònh, an chæ taát caû haønh, xaû ly moïi sanh y, laø aùi dieät, voâ tham, Nieát baøn. Neáu an truù vöõng chaéc ôû ñaây, caùc vò aáy seõ caét ñöùt naêm haï phaàn kieát söû, hoaëc coù theåñoaïn taän laäu hoaëc.

Ñaây laø con ñöôøng, loä trình caét ñöùt naêm haï phaàn kieát söû. Töông töï nhö theá, haønh giaû sau khi chöùng nhò thieàn, tam thieàn hay töù thieàn Saéc giôùi, hoaëc chöùng sô thieàn, nhò thieàn, tam thieàn Voâ saéc giôùi, coù theå taäp trung taâm vaøo chaùnh quaùn naêm uaån nhö treân, roài taäp trung vaøo "baát töû giôùi" ... haønh giaû seõ ñi ñeán keát quaû thaønh töïu nhö theá.

III. BAØN THEÂM

1. Khi caùc ngaõ töôûng chìm laéng xuoáng trong taâm thöùc cuûa toân giaû Maølunkyaøputta, khi maø caùc tö duy ngaõ tính khoâng coøn quaáy ñoäng nöõa, nghóa laø khi toân giaû khoâng tieáp tuïc tìm ñaïo trong caùc caâu hoûi vaø traû lôøi, thì toân giaû ñònh tónh "thoï trì " töøng lôøi daïy cuûa Theá Toân veà coâng phu haønh trì taåy saïch "Nguõ caùi ", caùc caáu ueá cuûa taâm, vaøo caùc caûnh giôùi thieàn vaø taäp trung taâm thöùc vaøo chaùnh quaùn "Nguõ thuû uaån" ñeå ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû; roài ôû moät thôøi ñieåm khoâng laâu sau ñoù, toân giaû seõ ñi vaøo caùc caûnh giôùi vaéng boùng taát caû caùc ngaõ töôûng, vaéng boùng heát thaûy khaùi nieäm, hoûi vaø traû lôøi cuûa tòch tónh, cuûa ly tham, cuûa khoå taän, khoâng bao giôøi rôøi khoûi theá giôùi aáy ñeå trôû lui laïi caûnh giôùi cuûa nghi hoaëc, baên khoaên, thaéc maéc, saàu muoän nöõa : caûnh giôùi cuûa caùc baäc Thaùnh Baát Lai.

2. ÔÛ caûnh giôùi chöùng ñaéc "Baát Lai " aáy, toân giaû Maølunkyaøputta baáy giôø môùi ñoùn nhaän ñöôïc caùc caâu traû lôøi chaân thaät nhaát, môùi giaùc ngoä taän töôøng thaùi ñoä im laëng cuûa Theá Toân veà caùc caâu hoûi sieâu hình vaø chuû tröông giaùo hoaù cuûa Theá Toân, môùi tænh giaùc raèng moïi caâu hoûi veà nguoàn goác cuûa caùc ngaõ töôûng, caùc hieän höõu, ñeàu laø tieáng noùi meâ saûng cuûa moät ngöôøi ñang leân côn soát naëng. Côn soát chaám döùt thì tieáng noùi meâ saûng seõ khoâng coøn nhaân duyeân ñeå toàn taïi.

Ñöùc Theá Toân, trong baûn kinh 64 naày, hieän ra nhö moät ñaïi danh y, chæ taäp trung chöõa laønh côn soát, maø chaúng bao giôø chöõa lôøi meâ saûng .