( Töø ngöõ quen thuoäc )

II. NOÄI DUNG KINH CAØTUMAØ

1. Naêm traêm Tyû kheo, do toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna höôùng daãn, ñeán yeát kieán Theá Toân, gaây nhieàu tieáng ñoäng oàn aøo neân bò Theá Toân quôû traùch, xua ñi. Caùc Thích töû ôû Catumaø vaø Phaïm Thieân Sahampati ( Chuû Ta Baø ) baïch xin Theá Toân hoan hyû cho pheùp caùc Tyû kheo yeát kieán ñeå ñöôïc lôïi ích.

Caùc Thích töû vaø Sahampati neâu leân ví duï caùc haït gioáng caây vaø con ngheù : Ví nhö caùc haït gioáng caây khoâng ñöôïc nöôùc thì seõ hö, ñoåi khaùc, cuõng theá, caùc vò taân Tyû kheo seõ ñoåi khaùc neáu khoâng ñöôïc yeát kieán Theá Toân. Ví nhö con ngheù neáu ôû xa boø meï noù seõ ñoåi khaùc, cuõng theá, caùc taân Tyû kheo neáu xa rôøi Theá Toân seõ ñoåi khaùc.

2. Ñöùc Theá Toân neâu leân ví duï soùng, caù saáu, nöôùc xoaùy vaø caù döõ ñeå ví vôùi caùc taäp quaùn môùi cuûa ñôøi soáng xuaát gia: caùc vò taân Tyû kheo seõ khoù thích öùng vôùi taäp quaùn môùi nghieâm khaéc, goø boù, tôï nhö ngöôøi ñôøi loäi nöôùc sôï soùng, caù saáu, nöôùc xoaùy vaø caù döõ.

3. Theá toân xua ñuoåi chuùng taân Tyû kheo, nhöng daïy toân giaû veà traùch nhieäm höôùng daãn hoï, khoâng boû rôi duø hoï ñang thaùo ñoäng. Ngaøi neâu ra cuøng moät caâu hoûi cho toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna raèng : " OÂng nghó gì khi chuùng Tyû kheo bò Ta ñuoåi ?"

- Toân giaû Xaù-lôïi-phaát ñaùp : Theá Toân ñôõ baän roän, an truù hieän taïi laïc. Toân giaû cuõng theá.

- Toân giaû Muïc-kieàn-lieân thì ñaùp: Theá Toân ñôõ baän roän vaø ñöôïc an truù hieän taïi laïc, coøn hai toân giaû thì phaûi laõnh ñaïo, höôùng daãn hoï.

III. BAØN THEÂM

Baûn kinh 67 ñeå laïi baøi hoïc chính cho nhöõng vò höôùng daãn chuùng Tyû kheo vaø caùc Tyû kheo :

1. Baøi hoïc cho caùc taân Tyû kheo :

- Caàn thuùc lieãm caùc haønh ñoäng cuûa thaân, khaåu, yù saün saøng cho moät ñôøi soáng phaïm haïnh, xuaát gia.

- Giöõ gìn oai nghi, teá haïnh. ( tröø thaùo ñoäng )

- AÊn uoáng ñuùng thôøi, coù tieát ñoä ( tröø tham aên, uoáng )

- Töø boû nguõ duïc laïc ( tröø tham duïc saéc, thinh, höông, vò, xuùc ôû ñôøi )

- Töø boû taâm ham muoán duïc tình.

2. Baøi hoïc cho caáp höôùng daãn, laõnh ñaïo :

Neâu cao tinh thaàn traùch nhieäm cuûa vai troø laõnh ñaïo, giaùo duïc :

- Theá Toân quôû traùch caùc taân Tyû kheo thoâ ñoäng laø vì tinh thaàn traùch nhieäm cuûa baäc ñaïo sö: nhaéc nhôû, thöùc tænh caùc taân Tyû kheo caàn thuùc lieãm thaân, taâm.

- Theá Toân nhaéc nhôû toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna theo doõi, giaûng daïy, höôùng daãn caùc taân Tyû kheo, khoâng boû rôi hoï duø hoï bò Theá Toân xua ñuoåi.

3. Giaùo hoäi Taêng giaø döôùi söï höôùng daãn cuûa Theá Toân coù raát nhieàu ñaïi toân giaû coù ñaày ñuû taâm vaø tueä giaûi thoaùt, coù ñeán hôn hai ngaøn vò ñaéc quûa-A-la-haùn, nhöng Theá Toân xaùc ñònh chæ coù Theá Toân coù theå laõnh ñaïo chuùng Tyû kheo. Ngoaøi Theá Toân, thì chæ coù duy nhaát toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna môùi coù theå laõnh ñaïo chuùng Tyû kheo. Taïi ñaây, vai troø laõnh ñaïo coù yù nghóa raát ñaëc bieät : khoâng phaûi chæ coù ñaày tinh thaàn traùch nhieäm vaø söï nhaãn naïi kieân coá laø coù theå laõnh ñaïo, maø laø phaûi coù ñaày ñuû khaû naêng ñeå thaáy roõ " Con ñöôøng ", thaáy roõ caùc vöôùng maét taâm lyù cuûa nhieàu haøng caên cô vaø thaáy roõ chæ roõ con ñöôøng ñoaïn taän laäu hoaëc thích hôïp vôùi töøng caên cô. Taïi ñaây coù moät ñieåm caàn ñöôïc teá nhò hieåu raèng : khaû naêng coù theå laõnh ñaïo chuùng Taêng laø khaû naêng theå nhaäp Phaùp, nhuaàn nhuyeãn ngoä nhaäp Phaùp toái thöôïng, maø khoâng bao giôø vò coù khaû naêng laõnh ñaïo laïi töï cho mình laø ngöôøi laõnh ñaïo chuùng Taêng, nhö trong kinh Nieát baøn, Tröôøng Boä II, Theá Toân daïy toân giaû A-nan raèng :" Nhö Lai khoâng nghó raèng ' Nhö Lai laõnh ñaïo chuùng Taêng ' ".