( Töø ngöõ quen thuoäc )

Noùi ñuùng phaùp vaø tuøy phaùp veà Theá Toân : caét nghóa phuø hôïp vôùi Phaùp

( exlaining in accordance with dhamma ).

II. NOÄI DUNG BAÛN KINH 71

1. Du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta ghi laïi dö luaän nhaän xeùt veà Theá Toân raèng :

" Sa - moân Gotama laø baäc Nhaát Thieát Trí, laø baäc Nhaát Thieát Kieán. Ngaøi töï cho raèng laø coù tri kieán hoaøn toaøn : " Khi Ta ñi, khi Ta ñöùng, khi Ta nguû vaø khi Ta thöùc, tri kieán luoân luoân toàn taïi lieân tuïc ".

Ñaây laø dö luaän khoâng ñuùng veà Theá Toân. Ñöùc Theá Toân daïy lôøi nhaän xeùt ñuùng veà Theá Toân laø :

" Sa-moân Gotama laø baäc coù Tam minh ", khi naøo Theá Toân muoán khôûi daäy Tam minh, thì Tam minh môùi sinh khôûi.

2. Vacchagotta hoûi :

2.1. " Coù theå coù ngöôøi taïi gia naøo khoâng ñoaïn tröø caùc kieát söû taïi gia maø maø khi thaân hoaïi maïng chung laïi coù theå ñoaïn taän khoå ñau.

- Theá Toân daïy :" Khoâng coù "

2.2. " Coù theå coù ngöôøi taïi gia naøo khoâng ñoaïn tröø kieát söû taïi gia maø khi thaân hoaïi maïng chung laïi coù theå sanh Thieân ".

- " Coù raát nhieàu ", Theá Toân daïy.

3. Vacchagotta laïi hoûi :

3.1. " Coù taø maïng ngoaïi ñaïo naøo, sau khi thaân hoaïi maïng chung coù theå dieät taän khoå ñau.

- " Theá Toân daïy : " khoâng coù ".

3.2. " Coù taø maïng ngoaïi ñaïo naøo, sau khi thaân hoaïi maïng chung coù theå sanh thieân ?"

- Theá Toân daïy : " Theá Toân duø nhôù ñeán 91 kieáp, thì thaáy chæ coù moät vò taø maïng ngoaïi ñaïo duy nhaát ñöôïc sanh thieân : vò naày thuyeát veà nghieäp vaø taùc duïng cuûa nghieäp.

III. BAØN THEÂM

1. Vacchagotta vaø moät soá ngöôøi cho raèng baäc Toaøn giaùc thì luoân luoân thaáy bieát vaïn höõu duø laø khi ñi, ñöùng, naèm, ngoài hay caû khi nguû, nghóa laø xem trí tueä toaøn giaùc nhö laø chính cô theå cuûa Phaät, nhö laø taám göông soi, vaïn vaät luoân luoân töï hieän roõ thaät töôùng cuûa chuùng trong göông. Ñaây thaät söï laø moät aûo töôûng!

Theá Toân chæ bieát caùc phaùp khi naøo taùc yù muoán bieát, khi naøo höôùng taâm veà caùc phaùp. Ngaøi töï mình ñaõ ñoaïn saïch caùc laäu hoaëc; töï mình thaáy roõ voâ löôïng kieáp quaù khöù cuûa töï thaân neáu taùc yù muoán thaáy; töï mình thaáy roõ con ñöôøng sinh töû cuûa taát caû chuùng sinh; laøm haïnh nghieäp gì seõ thaùc sinh veà nôi töông öùng vôùi haïnh nghieäp. Neáu neâu roõ chi tieát hôn veà trí tueä cuûa Ngaøi thì neâu roõ noäi dung cuûa " Thaäp Nhö Lai löïc ": thaáy roõ söï thaät cuûa taát caû phaùp, söï thaät taâm höôùng cuûa taát caû chuùng sanh vaø ñaày ñuû taát caû caùc phaùp thöôïng nhaân.

2. Moät ngöôøi chæ ñoaïn taän khoå, theo kinh 71, chæ khi naøo caét ñöùt heát thaûy caùc kieát söû, duø ngöôøi aáy laø taïi gia hay xuaát gia. Neáu chæ caét ñöùt " naêm haï phaàn kieát söû " tröôùc khi cheát, thì khi meänh chung chæ ñaéc quaû Thaùnh Höõu hoïc A-na-haøm, khoâng trôû lui ñôøi naày nöõa, vaø sanh veà coõi trôøi Nguõ Baát Hoaøn ( coõi trôøi Töù thieàn Saéc giôùi ) vaø nhaäp Nieát baøn taïi ñoù.

3. Ñieåm giaùo lyù raát ñaëc bieät cuûa kinh 71 laø : nhöõng keû taø maïng ngoaïi ñaïo, vì laø ñaày taø kieán vaø taø maïng, töông ñöông vôùi aùc phaùp, baát thieän phaùp, thì sau khi thaân hoaïi meänh chung khoâng theå sanh Thieân, khoâng theå ñoaïn khoå. Trong suoát 91 kieáp ( thôøi gian haàu nhö baát khaû nieäm ) môùi chæ coù moät ngöôøi taø maïng ngoaïi ñaïo sanh Thieân, do vì ngöôøi naày tin veà Nghieäp, thuyeát veà Nghieäp vaø taùc duïng cuûa Nghieäp.

Thaät laø ñieàu ñaùng gaãm! Taïi ñaây, vaán ñeà Taø kieán hay Chaùnh kieán noåi baäc haún leân laø yeáu toá quyeát ñònh caûnh giôùi thaùc sinh.