( Töø ngöõ quen thuoäc )

II NOÄI DUNG KINH MAØGANDIYA

1. Khi Theá Toân truù taïi thò traán Kammasadhamma, taïi nhaø thôø löûa cuûa Baø-la-moân Bharadvaøja, du só Maøgandiya yeát kieán Theá Toân vaø noùi vôùi Baø-la-moân Bharadvaøja raèng :"Toân giaû Gotama laø vò phaù hoaïi söï soáng" - do vì Theá Toân chuû tröông ñoaïn tröø tham duïc sinh khôûi töø maét, tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù.

Theá Toân vôùi thieân nhó nghe ñöôïc ñieàu ñoù vaø hoûi Maøgandiya raèng :" Moät ngöôøi hoä trì maét, tai... nhö theá, ñoaïn tröø khaùt aùi, noäi taâm ñöôïc an tònh, oâng nghó gì veà ngöôøi naày."

- Maøgandiya ñaùp ;" Khoâng coù gì, toân giaû ûGotama ". Theá laø trong phuùt choác Maøgandiya töï ñoäng rôøi khoûi ñieàu ñaõ keát aùn Theá Toân.

2. Roài Theá Toân tieáp phaân tích cho Maøgandiya thaáy roõ duïc voïng ôû ñôøi laø thaáp keùm, nguy hieåm, ñang nhai nghieán, thieâu ñoát con ngöôøi, nhöõng gì maø Theá Toân luùc coøn laø Thaùi töû ñaõ coù ñaày ñuû vaø ñaõ töø boû ñeå xuaát gia ñöôïc soáng trong laïc giaûi thoaùt. Theá Toân daïy :

" Khoâng beänh, lôïi toái thaéng,

Nieát baøn, laïc toái thaéng,

Baùt chaùnh laø ñoäc ñaïo,

An oån laø baát töû."

3. Caàn thaân caän chaân nhaân, nghe dieäu phaùp, soáng ñuùng chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp thì seõ töï mình bieát, töï mình thaáy : Duïc laø beänh chöôùng, duïc laø cuïc böôùu, duïc laø muõi teân; vaø do ñoaïn dieät tham aùi, chaáp thuû, neân Höõu dieät; do Höõu dieät neân Sanh dieät; do Sanh dieät neân giaø, cheát, saàu, bi, khoå, öu, naõo dieät. Nhö vaäy laø ñoaïn dieät toaøn boä khoå uaån.

4. Nghe vaø hieåu, Maøgandiya xin xuaát gia vaø thoï ñaïi giôùi. Tinh caàn thöïc hieän ñoäc cö, thöïc haønh phaïm haïnh vaø khoâng bao laâu Maøgandiya ñaéc A-la-haùn quaû.

III. BAØN THEÂM

1. Qua caùi nhìn Phaät giaùo cuûa du só Maøgandiya cho thaáy raèng ñoù laø caùi nhìn tieâu bieåu cho soá ñoâng cuûa ngöôøi ñôøi: xem duïc voïng vaø söï thoõa maõn loøng khaùt aùi veà saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp laø leõ soáng, laø söï soáng. Do vì Phaät giaùo chuû tröông ñoaïn tröø khaùt aùi neân bò keát aùn laø " phaù hoaïi söï soáng ".

Thöïc söï, neáu hieåu roõ söï thaät chính duïc voïng vaø söï thoõa maõn cuûa duïc laø nguoàn goác cuûa saàu, bi, khoå, öu, naõo ôû ñôøi thì hieåu ngay raèng : Phaät giaùo chuû tröông dieät tröø khoå ñau xaây döïng söï soáng, cuoäc soáng. Chính söï dieät tröø duïc voïng laø dieät tröø khoå ñau, ñem laïi an vui, haïnh phuùc cho ñôøi. Ñaïo Phaät trôû neân khoù hieåu, khoù chaáp nhaän, khoù thöïc haønh do vì ngöôøi ñôøi naém giöõ quaù chaët loøng khaùt aùi. Ñaïp Phaät trôû neân deã hieåu, ñôn giaûn, deã chaáp nhaän, deã thöïc haønh khi naøo con ngöôøi thaáy roõ caùi thaáp keùm, nguy hieåm cuûa duïc voïng, thaáy roõ ñeán gôøm tôûm noù : baáy giôø an laïc töï coù.

2. ÔÛ ñôøi cuõng coù keû chuû tröông " khoâng beänh lôïi toái thaéng; Nieát baøn, laïc toái thaéng " nhöng khoâng töï mình bieát roõ chaân nghóa theá naøo laø beänh, theá naøo laø laïc cuûa Nieát baøn. Phaûi gaàn Theá Toân vaø caùc ñeä töû cuûa Theá Toân hoïc ñöôïc Chaùnh phaùp môùi naém ñöôïc chaân nghóa aáy : khaùt aùi ( duïc aùi, höõu aùi,voâ höõa aùi ) laø beänh; AÙi dieät laø Nieát baøn, Baùt Thaùnh ñaïo laø con ñöôøng ñoäc nhaát daãn ñeán Nieát baøn.