( Töø ngöõ quen thuoäc )

II. NOÄI DUNG KINH GHATÌKAØRA

1. Moät thôøi taïi xöù daân Kosala, Theá Toân döøng laïi taïi moät ñòa ñieåm beân ñöôøng, nôi ngaøy xöa laø tu vieän maø Theá Toân Kassapa ñaõ truù. Theá Toân ngoài nghæ taïi ñoù vaø keå cho toân giaû AØnanda veà tieàn thaân cuûa Theá Toân vaø thanh nieân Jotipaøla, baïn thaân cuûa ngöôøi thôï goám Ghaøtìkaøra, moät cö só hoä trì ñaùng tin töôûng cuûa Theá Toân Kassapa, ñaõ xuaát gia vôùi Theá Toân Kassapa.

2. Theá Toân thuaät tieáp moái lieân heä giöõa Theá Toân Kassapa vôùi ñeä töû tònh tín Ghatìkaøra : Theá Toân ñaõ duøng chaùo vaø thöùc aên töø beáp ngheøo cuûa Ghatìkaøra khieán Ghatìkaøra haïnh phuùc suoát hai tuaàn; baø meï muø loøa cuûa Ghatìkaøra ñöôïc haïnh phuùc keùo daøi suoát moät tuaàn. Theá Toân Kassapa ñaõ cho ruùt tranh coû treân maùi nhaø ngheøo cuûa Ghatìkaøra ñeå ngoá tònh thaát cuûa Ngaøi : söï kieän naøy khieán gia ñình Ghatìkaøra haïnh phuùc trong moät thôøi gian daøi. Nhaø troáng maùi nhöng möa naéng khoâng loït vaøo trong nhaø, thaät laø kyø dieäu! Theá Toân Kassapa nhaän lôøi Ghatìkaøra an cö muøa möa taïi xöù cuûa Ghatìkaøra, do ngöôøi thôï goám naày hoä trì, maø töø choái lôøi thænh caàu ñeán sau cuûa vua Kiki. Nhaø vua ñaõ cho chôû ñaày ñuû löông thöïc, thöïc phaåm ñeán nhaø Ghatìkaøra ñeå daâng cuùng Theá Toân vaø chö Taêng suoát muøa an cö.

3. Ghatìkaøra ñaõ döôïc Theá Toân Kassapa taùn thaùn laø ñeä töû ñeä nhaát hoä trì vaø xaùc nhaän Ghatìkaøra seõ ñaéc A-na-haøm luùc meänh chung, ñöông thôøi ñaõ ñaéc ñeán quaû Tö-ñaø haøm.

III. BAØN THEÂM

1. Thanh nieân Jotipaøla thoaït ñaàu khoâng öa thích ñeán gaàn caùc tu só ñaàu troïc, nhöng sau khi nghe phaùp do Theá Toân Kassapa daïy ñaõ laäp töùc xuaát gia, veà sau laø Theá Toân Gotama.

Ñaây laø söï kieän raát töï nhieân ñoái vôùi taát caû: Tröôùc khi ñeán vôùi Chaùnh phaùp thì coøn laø xa laï, taø kieán. Roài ñeán vôùi Chaùnh phaùp, Hoïc phaùp, Haønh phaùp, baát thoái ñoái vôùi Chaùnh phaùp vaø cuoái cuøng laø giaùc ngoä ñaïi giaùc.

2. Neùt sinh hoaït cuûa chö Theá Toân, qua Theá Toân Kassapa, raát laø dung dò, ôû ñoù coù maët cuûa trí tueä toaøn giaùc: Hình aûnh Theá Toân xôi böõa trong caên beáp nhaø ngheøo thaät laø tuyeät vôøi! Hình aûnh ngoá tònh thaát baèng maáy taám tranh coû cuûa nhaø ngheøo thaät laø tuyeät vôøi! Ñaây laø hình aûnh maø ngöôøi tu só cuûa thôøi hieän ñaïi caàn chieâm ngöôõng, thieàn quaùn!

3. Söï kieän Theá Toân vaø chuùng ñeä töû cuûa Theá Toân Kassapa an cö muøa möa taïi moät truù xöù do ñeä töû cö só ngheøo naøn hoä trì laø söï kieän caàn ñöôïc Giaùo Hoäi caùc ñôøi sau suy nghó!

Caû moät ñaïi gia saûn giaûi thoaùt tuyeät vôøi cuûa moät heä thoáng giaùo lyù trí tueä tuyeät vôøi, thaät söï caùc Giaùo hoäi Phaät giaùo coù maët nhöõng tu só giaûi thoaùt khoâng caàn baän taâm ñeán caùc cô sôû vaät chaát tieän nghi, loäng laãy: söï hieän dieän cuûa nhieàu Taêng, Ni baûo veä ñôøi soáng phaïm haïnh caàn thieát cho söï höng thaïnh cuûa Giaùo hoäi hôn laø söï coù maët cuûa nhieàu cô sôû vaät chaát vaø toå chöùc mang tính hình thöùc.

4. Söï kieän Theá Toân, taïi xöù daân Kosala, böôùc xuoáng leà ñöôøng ñi ñeán moät ñòa ñieåm, döøng laïi roài mæm cöôøi: noùi leân raát roõ ñòa ñieåm naày ñuùng laø choã ngoài cuûa Theá Toân Kassapa, khoâng phaûi laø chæ tay ñeán moät vuøng, söï kieän naøy xaùc ñònh roõ nôi ñoù coøn ñeå laïi daáu tích maø Thieân nhaõn, Phaät nhaõn cuûa Theá Toân ñaõ nhaän ra, heät nhö laø daáu chaân ñeå laïi: haàu nhö boùng daùng sinh hoaït cuûa Hoäi chuùng cuûa Theá Toân Kassapa vaãn coøn hieän dieän, khoâng maát. Cuõng theá, caùc hình aûnh sinh hoaït cuûa Theá Toân Gotama vaãn coøn hieän dieän ôû Baéc AÁn : Linh Thöùu sôn, thaønh Vöông Xaù, Ba-la-naïi, Loäc Uyeån, Laâm Tyø Ni; Kusinaøra v.v... Khoâng bieát ngoaøi Thieân nhaõn vaø Phaät nhaõn, khoa hoïc hieän ñaïi coù theå ghi nhaän ñöôïc khoâng baèng caùch ñoù ? Haàu nhö thieân nhieân, coù ghi laïi caùc hình aûnh ñoù ? Coù leõ caû aâm thanh nöõa ? trong yù nghóa chö Theá Toân thöôøng thuyeát.

Hình aûnh ñeå laïi vaø caû aâm thanh nöõa, laø söï thaät neân môùi coù söï kieän ñaéc quaû "Tuùc meänh minh" vaø "Thieân nhaõn minh", coù theå ñoïc ñöôïc, nghe ñöôïc, thaáy ñöôïc nhieàu kieáp quaù khöù cöûa töï thaân vaø thaáy ñöôïc con ñöôøng sinh töû cuûa chuùng sinh. Söï kieän ñoù noùi leân hai ñieåm veà söï thaät :

- Theá giôùi coù phaùp tính ghi laïi hình aûnh vaø aâm thanh cuûa caùc hieän höõu ñeå ngöôøi ñaéc Tuùc meänh minh vaø Thieân nhaõn minh coù theå ñoïc laïi trong caùc kieáp sau (nhaát laø ñoái vôùi Thieân nhaõn minh)

- Taâm thöùc con ngöôøi cuõng ghi vaø giöõ laïi caùc hình aûnh vaø aâm thanh aáy (ñaëc bieät ñoái vôùi Tuùc meänh minh)

Söï kieän treân coøn tieát loä raèng caùc phaùp goïi laø höõu vi chæ bieán maát ( hay dieät ñi ) ñoái vôùi caùi nhìn höõu ngaõ naøo ñoù; chuùng seõ haàu nhö baát dieät ñoái vôùi caùi nhìn voâ ngaõ ( trí tueä voâ ngaõ ) khi maø trí tueä voâ ngaõ coù theå ñoïc ñöôïc voâ löôïng kieáp quaù khöù.

Caùc ñieàu phaân tích treân chæ ñeå hieåu theâm veà phaùp taùnh, thöïc söï ta khoâng theå ñi ñeán keát luaän sau cuøng khi maø taâm thöùc ta chöa saïch heát laäu hoaëc. Baây giôø thaùi ñoä thieát thöïc vaø trí tueä nhaát vaãn laø trôû veà vôùi coâng phu ñoaïn dieät AÙi ñeå ñoaïn dieät laäu hoaëc cuûa moãi caù nhaân. /.