( Caùc töø ngöõ quen thuoäc )

II. NOÄI DUNG KINH ASSALAØYANA

1. Assalaøyana ôû Saøvatthì laø moät thieáu nieân 16 tuoåi nhöng laø ngöôøi thaàn ñoàng, tinh thoâng ba taäp Veä-ñaø, thaâm hieåu caùc trieát lyù ôû ñôøi (thuaän theá luaän) vaø " ñaïi nhaân töôùng "... ñöôïc caùc Baø-la-moân ôû Xaù-veä cöû ñeán ñeå tranh luaän vôùi Theá Toân veà thuyeát " Boán giai caáp " ôû AÁn.

Assalaøyana bieát roõ laø khoâng theå ñoái thoaïi ñöôïc vôùi Theá Toân, vò ñaõ chöùng ngoä, chöùng nhaäp thöïc taïi, ñaõ töø choái söï ñeà cöû, nhöng vì vò neå caùc Baø-la-moân neân ñi ñeán yeát kieán Theá Toân vôùi ñaïi chuùng Baø-la-moân.

2. Theá Toân chæ cho Assalaøyana roõ : caùc Baø-la-moân ñeàu do meï sanh vaø ñöôïc buù môùm, nuoâi döôõng nhö caùc treû Khattiya, Vessa vaø Sudda. Ñaây laø yù nghóa bình ñaúng veà sinh döôõng.

-Theá Toân cho bieát xaõ hoäi Yona vaø Kamboja thì chuû tröông chæ coù hai giai caáp : chuû, tôù ( thay ñoåi vò trí nhau ).

Ñaây laø yù nghóa noùi leân raèng : söï phaân bieät giai caáp laø do cheá ñoä xaõ hoäi cuûa moät xöù sôû naøo ñoù thoâi, maø khoâng phaûi laø thöôïng ñeá sinh, khoâng phaûi töï nhieân.

- Theá Toân chæ cho Assalaøyana veà söï thaät boán giai caáp bình ñaúng tröôùc 10 thieän nghieäp vaø 10 aùc nghieäp.

- Theá Toân laïi chæ roõ theâm cho Assalaøyana veà söï thaät bình ñaúng giöõa boán giai caáp veà maët phaùt trieån taâm, veà tu taäp giaûi thoaùt vaø veà giaûi thoaùt.

- Theá Toân chæ roõ cho Assalaøyana söï thaät bìng ñaúng giöõa boán giai caáp ñoái vôùi löûa, nöôùc.

- Theá Toân chæ roõ söï thaät treân thöïc teá xaõ hoäi ñaõ coù söï giao phoái laãn loän giöõa caùc giai caáp.

* Sau cuøng vaø quan troïng hôn caû, Theá Toân gôïi yù cho Assalaøyana töï ñi ñeán keát luaän : giaù trò ñaùng toân quyù cuûa con ngöôøi laø trí thöùc thoâng roõ caùc Veä-ñaø, ñaùng quyù hôn laø ñöùc haïnh : do haønh vi, thaùi ñoä soáng cuûa moät ngöôøi noùi leân giaù trò toân quyù cuûa ngöôøi ñoù maø khoâng phaûi laø doøng doõi.

2. Theá Toân keå caâu chuyeän veà AÅn só Asita Devala ñaõ ñaùnh baïi thuyeát phaân bieät boán giai caáp cuûa baûy Baø-la-moân coù thaàn thoâng cuûa chuù thuaät, ñaõ chæ roõ söï môø mòt cuûa chuû thuyeát cuûa hoï : söï tình laø hoï khoâng bieát toå tieân cuûa hoï laø Baø-la- moân hay taïp chuûng.

Cuoái cuøng Assalaøyana xin quy höôùng Theá Toân ñeán troïn ñôøi.

III. BAØN THEÂM

1. Ngoaïi ñaïo luoân tìm moïi caùch ñeå tranh luaän vôùi Theá Toân, coøn Theá Toân thì khoâng. Ngay caû thieáu nieân Assalaøyana laø thieáu tö caùch toân troïng ñeå ñoái thoaïi, Theá Toân vaãn töø bi vaø oân toàn chæ daïy.

2. Coù raát nhieàu kinh chæ roõ söï troáng roãng cuûa chuû thuyeát phaân bieät boán giai caáp : moãi kinh, Theá Toân neâu leân caùc söï thaät ôû ñôøi khaùc nhau ñeå vaïch roõ caùc sai laàm cuûa chuû thuyeát.

Chuû tröông bình ñaúng boán giai caáp, hay caùc giai caáp xaõ hoäi laø chuû tröông raát thöïc teá, raát coâng baèng vaø nhaân aùi, raát ñaùng ñöôïc xieån döông trong moïi thôøi ñaïi, ôû moïi xaõ hoäi con ngöôøi.