- Sanh y : Upadhi : Clinging : söï baùm chaët vaøo caùc xuùc xöù, caùc hieän höõu.

I. NOÄI DUNG KINH SUNAKKHATTA

1. Luùc Theá Toân truù ôû Truøng Caùc giaûng ñöôøng taïi Vesalì (Tyø-xaù-ly ), coù nhieàu vò Tyû kheo tuyeân boá thaønh töïu phaïm haïnh, coù moät nghi ngôø khôûi leân trong moät soá Tyû kheo. Sunnakkhatta baïch hoûi Theá Toân veà söï thaät cuûa caùc lôøi tuyeân boá treân.

Theá Toân daïy :

- Moät soá Tyû kheo ñaõ tuyeân boá moät caùch chaân thaät, moät soá thì tuyeân boá khoâng thaät veà söï thaønh töïu cuûa mình. Ñoái vôùi caùc Tyû kheo tuyeân boá khoâng thaät ( Taêng thöôïng maïn ), Theá Toân nghó raèng caàn phaûi thuyeát phaùp cho hoï.

- Moät soá Tyû kheo si aùm thì baøy chuyeän hoûi Nhö Lai; ñoái vôùi haïng Tyû kheo naày, Theá Toân nghó cuõng caàn thuyeát phaùp cho hoï.

2. Theá Toân daïy veà caùc haïng ñeä töû cuûa theá Toân :

2.1. Haïng ñang vöôùng vaøo nguõ duïc laïc thì taâm höôùng höôùng veà theá giôùi cuûa nguõ duïc laïc ...

2.2. Haïng ñang höôùng veà baát ñoäng thì laùnh xa theá giôùi cuûa nguõ duïc laïc ...

2.3. Haïng ñang höôùng veà Voâ sôû höõu thì traùnh xa theá giôùi cuûa baát ñoäng vaø nguõ duïc laïc ...

2.4. Haïng ñang höôùng veà Phi töôûng phi phi töôûng thì traùnh khoûi Voâ sôû höõu, baát ñoäng vaø nguõ duïc laïc...

2.5. Haïng höôùng veà Nieát baøn, thì traùnh xa caùc höôùng treân.

2.6. Haïng höôùng veà Nieát baøn, bieát tham aùi laø muõi teân, thuoác ñoäc, voâ minh gaây naõo haïi vôùi duïc, tham, saân, nhöng saùu caên laïi coøn truy caàu vò ngoït cuûa saùu traàn; neân taâm bò nhieãu loaïn bôûi tham duïc... khoâng thoaùi ly noãi tham duïc, ñi ñeán ñau khoå, coù theå hoaøn tuïc; coù ngöôøi thì kòp giaùc tænh trôû veà coâng phu höôùng ñeán ly tham, Nieát baøn; coù ngöôøi thì coù giaùc tænh maïnh khoâng truy caàu saùu traàn, taâm khoâng rôi vaøo ñau khoå, phaùt trieån ñònh, tueä vaø giaûi thoaùt, nhaát höôùng ñi ñeán Nieát baøn.

III. BAØN THEÂM

1. Theá Toân, qua kinh soá 105, ñaõ xaùc nhaän moät söï thaät trong Giaùo Hoäi cuûa Theá Toân.

- Coù moät Tyû kheo taêng thöôïng maïn, chöa chöùng caùc Quaû vò giaûi thoaùt maø töï tuyeân boá ñaõ chöùng. Tình traïng naày thì raát phoå bieán vaø khaù traàm troïng trong Giaùo Hoäi xa daàn thôøi kyø Chaùnh phaùp. Ñaây laø daïng taâm lyù giaûi thoaùt suy thoaùi, ñi ngöôïc laïi vôùi yeâu caàu cuûa giaûi thoaùt : Leõ ñaùng giaûi thoaùt laø thoaùt ly khoûi tham aùi, chaáp thuû töï ngaõ, thì taâm lyù suy thoaùi laïi vì tham aùi, vì chaáp thuû töï ngaõ, vì cung kính, danh voïng vaø lôïi döôõng maø tuyeân boá giaûi thoaùt.

Nhaân ñaây, Theá Toân daïy veà truyeàn thoáng cuûa caùc taâm lyù giaûi thoaùt cuûa caùc ñeä töû cuûa Theá Toân giuùp ngöôøi hoïc Phaät vaø haønh giaûi thoaùt coù cô sôû ñeå thaåm ñònh.

- Coù haïng ngöôøi ñaët ra caùc caâu hoûi nhöng laø vì taâm lyù huyeânh hoang, maø khoâng phaûi vì " caàu tri ". Haïng taâm lyù naày cuõng caàn bieát truyeàn thoáng cuûa taâm lyù giaûi thoaùt ñeå töï bieát mình, töï söûa mình.

Baûn kinh 105 laø thaùi ñoä giaùo duïc cuûa Theá Toân veà hai haïng taâm lyù suy thoaùi treân.

2. Tuyeân boá chöùng ñaéc A-la-haùn laø truyeàn thoáng cuûa Phaùp vaø luaät : Laøm vaäy laø ñeå cho caùc tyû kheo treû tuoåi vaø caùc Tyû kheo Höõu hoïc bieát ñeåaø toân kính, traùnh caùc loãi laàm. Moät vò Thaùnh Voâ hoïc laø vò ñaõ caét ñöùt chaáp thuû töï ngaõ neân khoâng bao giôø tuyeân boá chöùng ñaéc ñeå ñeà cao töï ngaõ. Noùi khaùc ñi, vì khoâng coøn vöôùng maéc töï ngaõ neân tuyeân boá chöùng ñaéc vaäy.

3. Ngoaïi tröø chöùng ñaéc A-la-haùn, moät vò Tyû kheo caàn tuyeân boá, caùc Quaû vò chöùng ñaéc khaùc neáu ñöôïc tuyeân boá thì traùi vôùi truyeàn thoáng cuûa Phaùp vaø Luaät cuûa baäc Thaùnh maø moät vò chaân tu seõ khoâng bao giôø laøm.