Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Tröôøng Boä Kinh
Digha Nikaya16. Kinh Ñaïi Baùt-Nieát-Baøn
(Mahaøparinibbaøna sutta)
Tuïng phaåm I1. Nhö vaày toâi nghe. Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Raøjagaha (Vöông Xaù), treân nuùi Gijjhakuøta (Linh Thöùu). Luùc baáy giôø, Ajaøtasattu Vedehiputta (A-xaø-theá, con baø Vi-ñeà-hi), vua nöôùc Magadha (Ma-kieät-ñaø), muoán chinh phuïc daân Vajjì (Baïc-kyø). Vua töï noùi: "Ta quyeát chinh phaït daân Vajjì naøy, daàu chuùng coù uy quyeàn, coù huøng maïnh; ta quyeát laøm coû daân Vajjì; ta seõ tieâu dieät daân Vajjì; ta seõ laøm cho daân Vajjì bò hoaïi vong".
2. Roài Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha, noùi vôùi Baø-la-moân Vassakara (Vuõ-xaù), ñaïi thaàn nöôùc Magadha:
- Naøy Baø-la-moân, haõy ñi ñeán Theá Toân, vaø nhaân danh ta, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Ngaøi, vaán an. Ngaøi coù thieåu beänh, thieåu naõo, khinh an, khoûe maïnh, laïc truù: "Baïch Theá Toân, Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, vaán an Ngaøi coù thieåu beänh, thieåu naõo, khinh an, laïc truù". Vaø khanh baïch tieáp: "Baïch Theá Toân, Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha muoán chinh phuïc daân Vajjì, vua töï noùi: "Ta quyeát chinh phaït daân Vajjì naøy, daàu chuùng coù uy quyeàn, coù huøng maïnh; ta quyeát laøm coû daân Vajjì; ta seõ tieâu dieät daân Vajjì; ta seõ laøm cho daân Vajjì bò hoaïi vong". Theá Toân traû lôøi khanh theá naøo, haõy ghi nhôù kyõ vaø noùi laïi ta bieát. Caùc baäc Theá Toân khoâng bao giôø noùi lôøi hö voïng.
- Ñaïi vöông, xin vaâng!
3. Baø-la-moân Vassakara, ñaïi thaàn nöôùc Magadha vaâng theo lôøi daïy cuûa Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha cho thaéng nhöõng coã xe thuø thaéng, töï mình côõi leân moät chieác, cuøng vôùi caùc coã xe aáy ñi ra khoûi Raøjagaha (Vöông Xaù), ñeán taïi nuùi Linh Thöùu, ñi xe ñeán choã coøn duøng xe ñöôïc, roài xuoáng xe ñi boä ñeán choã Theá Toân, khi ñeán lieàn noùi nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm xaõ giao vôùi Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, Baø-la-moân Vassakara, ñaïi thaàn nöôùc Magadha, baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Toân giaû Gotama, vaán an ngaøi coù thieåu beänh, thieåu naõo, khinh an, khoûe maïnh, laïc truù. Toân giaû Gotama, Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha muoán chinh phuïc daân xöù Vajjì. Vua töï noùi: "Ta quyeát chinh phaït daân Vajjì naøy, daàu chuùng coù uy quyeàn, coù huøng maïnh, ta quyeát laøm coû daân Vajjì, ta seõ tieâu dieät daân Vajjì, ta seõ laøm cho daân Vajjì bò hoaïi voïng".
4. Luùc baáy giôø, Toân giaû Ananda ñöùng quaït sau löng Theá Toân. Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì thöôøng hay tuï hoïp vaø tuï hoïp ñoâng ñaûo vôùi nhau khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù nghe daân Vajjì thöôøng hay tuï hoïp vaø tuï hoïp ñoâng ñaûo.
- Naøy Ananda, khi naøo daân Vajjì thöôøng hay tuï hoïp vaø tuï hoïp ñoâng ñaûo vôùi nhau, thôøi naøy Ananda, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì tuï hoïp trong nieäm ñoaøn keát giaûi taùn trong nieäm ñoaøn keát, vaø laøm vieäc trong nieäm ñoaøn keát khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù nghe daân Vajjì tuï hoïp trong nieäm ñoaøn keát, giaûi taùn trong nieäm ñoaøn keát, vaø laøm vieäc trong nieäm ñoaøn keát.
- Naøy Ananda, khi naøo nghe daân Vajjì tuï hoïp trong nieäm ñoaøn keát, giaûi taùn trong nieäm ñoaøn keát, vaø laøm vieäc trong nieäm ñoaøn keát, naøy Ananda daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì khoâng ban haønh nhöõng luaät leä khoâng ñöôïc ban haønh, khoâng huûy boû nhöõng luaät leä ñaõ ñöôïc ban haønh, soáng ñuùng vôùi truyeàn thoáng cuûa daân Vajjì nhö ñaõ ban haønh thôøi xöa khoâng?
- Baïch Theá Toân, con nghe daân Vajjì khoâng ban haønh nhöõng luaät leä khoâng ñöôïc ban haønh, khoâng huûy boû nhöõng luaät leä ñaõ ñöôïc ban haønh, soáng ñuùng vôùi truyeàn thoáng cuûa daân Vajjì nhö ñaõ ban haønh thuôû xöa.
- Naøy Ananda khi naøo daân Vajjì, khoâng ban haønh nhöõng luaät leä khoâng ñöôïc ban haønh, khoâng huûy boû nhöõng luaät leä ñaõ ñöôïc ban haønh, soáng ñuùng vôùi truyeàn thoáng cuûa daân Vajjì nhö ñaõ ban haønh thuôû xöa thôøi, naøy Ananda, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc baäc tröôûng laõo Vajjì vaø nghe theo lôøi daïy cuûa nhöõng vò naøy khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù nghe daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc baäc tröôûng laõo Vajjì vaø nghe theo lôøi daïy cuûa nhöõng vò naøy.
- Naøy Ananda, khi naøo daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc baäc tröôûng laõo Vajjì vaø nghe theo lôøi daïy cuûa nhöõng vò naøy, thôøi daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì khoâng coù baét coùc vaø cöôõng eùp nhöõng phuï nöõ vaø thieáu nöõ Vajjì phaûi soáng vôùi mình khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù nghe daân Vajjì khoâng coù baét khoùc vaø cöôõng eùp nhöõng phuï nöõ vaø thieáu nöõ Vajjì phaûi soáng vôùi mình.
- Naøy Ananda, khi naøo Vajjì khoâng coù baét coùc vaø cöôõng eùp nhöõng phuï nöõ vaø thieáu nöõ Vajjì phaûi soáng vôùi mình thôøi, naøy Ananda, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc töï mieáu cuûa Vajjì ôû tænh thaønh vaø ngoaøi tænh thaønh, khoâng boû pheá caùc cuùng leã ñaõ cuùng töø tröôùc, ñaõ laøm töø tröôùc ñuùng vôùi quy phaùp khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù nghe daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc töï mieáu cuûa Vajjì ôû tænh thaønh vaø ngoaøi tænh thaønh, khoâng boû pheá caùc cuùng leã ñaõ cuùng töø tröôùc, ñaõ laøm töø tröôùc ñuùng vôùi quy phaùp.
- Naøy Ananda, khi naøo daân Vajjì toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc töï mieáu cuûa Vajjì ôû tænh thaønh vaø ngoaøi tænh thaønh, khoâng boû pheá caùc cuùng leã ñaõ cuùng töø tröôùc, ñaõ laøm töø tröôùc ñuùng vôùi quy phaùp, thôøi naøy Ananda, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm. Naøy Ananda, Ngöôi coù nghe daân Vajjì baûo hoä, che chôû, uûng hoä ñuùng phaùp caùc vò A-la-haùn ôû taïi Vajjì khieán caùc vò A-la-haùn chöa ñeán seõ ñeán trong xöù, vaø nhöõng vò A-la-haùn ñaõ ñeán ñöôïc soáng an laïc khoâng?
- Baïch Theá Toân, con nghe daân Vajjì baûo hoä, che chôû, uûng hoä ñuùng phaùp caùc vò A-la-haùn ôû taïi Vajjì khieán caùc vò A-la-haùn chöa ñeán seõ ñeán trong xöù, vaø nhöõng vò A-la-haùn ñaõ ñeán ñöôïc soáng an laïc.
- Naøy Ananda, khi naøo daân Vajjì baûo hoä, che chôû, uûng hoä ñuùng phaùp caùc vò A-la-haùn ôû taïi Vajjì khieán caùc vò A-la-haùn chöa ñeán seõ ñeán trong xöù, vaø nhöõng vò A-la-haùn chöa ñeán seõ ñeán trong xöù vaø nhöõng vò A-la-haùn ñaõ ñeán ñöôïc soáng an laïc, thôøi naøy Ananda, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
5. Roài Theá Toân noùi vôùi Baø-la-moân Vassakara, ñaïi thaàn nöôùc Magadha:
- Naøy Baø-la-moân, moät thôøi Ta soáng ôû Vesaøli taïi töï mieáu Saørandada, Ta daïy cho daân Vajjì baûy phaùp baát thoái naøy. Naøy Baø-la-moân, khi naøo baûy phaùp baát thoái ñöôïc duy trì giöõa daân Vajjì, khi naøo daân Vajjì ñöôïc giaûng daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi Baø-la-moân, daân Vajjì seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Khi ñöôïc noùi vaäy, Baø-la-moân Vassakara, ñaïi thaàn nöôùc Magadha baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, neáu daân Vajjì chæ hoäi ñuû moät phaùp baát thoái naøy, thôøi daân Vajjì nhaát ñònh ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm, huoáng nöõa laø ñuû caû baûy phaùp baát thoái. Toân giaû Gotama, Ajaøtasattu Vedehiputta, vua nöôùc Magadha khoâng theå ñaùnh baïi daân Vajjì ôû chieán traän tröø phi duøng ngoaïi giao hay keá ly giaùn. Toân giaû Gotama, nay chuùng con phaûi ñi, chuùng con coù nhieàu vieäc vaø coù nhieàu boån phaän.
- Naøy Baø-la-moân, Ngöôøi haõy laøm nhöõng gì Ngöôøi nghó laø hôïp thôøi.
Baø-la-moân Vassakara, vò ñaïi thaàn nöôùc Magadha hoan hyû, taùn thaùn lôøi daïy cuûa Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø töø bieät.
6. Khi Baø-la-moân Vassakara ñi chöa bao laâu, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy ñi vaø taäp hoïp taïi giaûng ñöôøng taát caû nhöõng vò Tyû-kheo soáng gaàn Raøjagaha (Vöông Xaù).
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng theo lôøi daïy Theá Toân, ñi taäp hoïp taát caû nhöõng vò Tyû-kheo soáng gaàn Vöông Xaù roài ñi ñeán Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi, ñöùng moät beân vaø baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Taêng ñaõ tu hoïp. Baïch Theá Toân, Ngaøi haõy laøm nhöõng gì Ngaøi nghó laø hôïp thôøi.
Roài Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi ñeán giaûng ñöôøng, ngoài treân choã ngoài ñaõ soaïn saün vaø noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng baûy phaùp baát thoái. Haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ giaûng.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Nhöõng vò Tyû-kheo aáy traû lôøi Theá Toân. Theá Toân giaûng nhö sau:
- Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo thöôøng hay tuï hoïp vaø tuï hoïp ñoâng ñaûo vôùi nhau, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo tuï hoïp trong nieäm ñoaøn keát, giaûi taùn trong nieäm ñoaøn keát, vaø laøm vieäc Taêng söï trong nieäm ñoaøn keát, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng ban haønh nhöõng luaät leä khoâng ñöôïc ban haønh, khoâng huûy boû nhöõng luaät leä ñaõ ñöôïc ban haønh, soáng ñuùng vôùi nhöõng hoïc giôùi ñöôïc ban haønh, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo toân suøng, kính troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng caùc baäc Tyû-kheo thöôïng toïa nhöõng vò naøy laø nhöõng vò giaøu kinh nghieäm, nieân cao laïp tröôûng, baäc cha cuûa chuùng Taêng, baäc thaày cuûa chuùng Taêng vaø nghe theo lôøi daïy cuûa nhöõng vò naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng bò chi phoái bôûi tham aùi, tham aùi naøy taùc thaønh moät ñôøi soáng khaùc, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo thích soáng nhöõng choã nhaøn tònh, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo töï thaân an truù chaùnh nieäm, khieán caùc baïn ñoàng tu thieän chí chöa ñeán muoán ñeán ôû, vaø caùc baïn ñoàng tu thieän chí ñaõ ñeán ôû, ñöôïc soáng an laïc, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo baûy phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
7. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng baøy phaùp baát thoái khaùc, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ noùi.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Nhöõng vò Tyû-kheo ñaùp öùng Theá Toân. Theá Toân noùi:
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng öa thích laøm theá söï, khoâng hoan hyû laøm theá söï, khoâng ñam meâ laøm theá söï, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng öa thích phieám luaän, khoâng hoan hyû phieám luaän, khoâng ñam meâ phieám luaän, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng öa thích nguû nghæ, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng öa thích quaàn tuï, khoâng hoan hyû quaàn tuï, khoâng ñam meâ quaàn tuï, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng coù aùc duïc voïng, khoâng bò chi phoái bôûi aùc duïc voïng, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng baïn beø aùc duïc voïng, khoâng thaân tín aùc duïc voïng, khoâng coäng haønh vôùi aùc duïc voïng, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo khoâng döøng ôû nöûa chöøng, giöõa söï ñaït ñaùo nhöõng quaû vò thaáp keùm vaø nhöõng quaû vò thuø thaéng, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo baûy phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
8. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng baûy phaùp baát thoái khaùc, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ noùi.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Nhöõng vò Tyû-kheo aáy ñaùp öùng Theá Toân. Theá Toân noùi:
- Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo coù tín taâm, coù taøm, coù quyù, coù nghe nhieàu, coù tinh taán, coù chaùnh nieäm, coù trí tueä, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo baûy phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
9. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng baûy phaùp baát thoái khaùc, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ noùi.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Chö Tyû-kheo ñaùp öùng. Theá Toân noùi:
- Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo tuï taäp nieäm giaùc chi, tuï taäp traïch phaùp giaùc chi, tu taäp tinh taán giaùc chi, tu taäp khinh an giaùc chi, tu taäp ñònh giaùc chi, tu taäp xaû giaùc chi, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo baûy phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
10. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng baûy phaùp baát thoái khaùc, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ noùi.
- Xin vaâng baïch Theá Toân!
Nhöõng vò Tyû-kheo aáy ñaùp öùng Theá Toân. Theá Toân noùi:
- Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo chuùng Tyû-kheo tuï taäp voâ thöôøng töôûng, tu taäp voâ ngaõ töôûng, tu taäp baát tònh töôûng, tu taäp nguy hieåm töôûng, tu taäp xaû ly töôûng, tu taäp voâ tham töôûng, tu taäp dieät töôûng, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo baûy phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy baûy phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
11. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng saùu phaùp baát thoái, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ giaûng.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Nhöõng vò Tyû-kheo aáy ñaùp öùng Theá Toân. Theá Toân noùi:
- Naøy caùc, Tyû-kheo khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñoái vôùi caùc vò ñoàng tu phaïm haïnh, taïi choã ñoâng ngöôøi vaø vaéng ngöôøi, gìn giöõ thaân nghieäp töø hoøa, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñoái vôùi caùc vò ñoàng tu phaïm haïnh, taïi choã ñoâng ngöôøi vaø vaéng ngöôøi gìn giöõ khaåu nghieäp töø hoøa, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñoái vôùi caùc vò ñoàng tu phaïm haïnh, taïi choã ñoâng ngöôøi vaø vaéng ngöôøi, gìn giöõ yù nghieäp töø hoøa, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo phaân phoái khoâng thieân vò, chung thoï höôûng vôùi caùc baïn giôùi ñöùc ñoàng tu, moïi lôïi döôõng chôn chaùnh, hôïp phaùp, cho ñeán nhöõng vaät thoï laõnh trong bình baùt khaát thöïc, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo soáng vôùi caùc baïn ñoàng tu, taïi choã ñoâng ngöôøi vaø vaéng ngöôøi, trong söï thoï trì nhöõng giôùi luaät ñuùng vôùi Sa-moân haïnh, nhöõng giôùi luaät khoâng bò gaãy vuïn, khoâng bò söùt meû, khoâng bò tyø veát, khoâng bò ueá tröôïc, nhöõng giôùi luaät ñöa ñeán giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi coù trí taùn thaùn, khoâng bò oâ nhieãm bôûi muïc ñích sai laïc, nhöõng giôùi luaät höôùng ñeán ñònh taâm, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo soáng vôùi caùc baïn ñoàng tu, taïi choã ñoâng ngöôøi vaø vaéng ngöôøi, trong söï thoï trì nhöõng tri kieán ñuùng vôùi Sa-moân haïnh, nhöõng thaùnh tri kieán ñöa ñeán giaûi thoaùt, höôùng ñeán söï dieät taän khoå ñau cho nhöõng ai thöïc haønh theo, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
Naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo saùu phaùp baát thoái naøy ñöôïc duy trì giöõa caùc vò Tyû-kheo, khi naøo caùc vò Tyû-kheo ñöôïc daïy saùu phaùp baát thoái naøy, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo seõ ñöôïc cöôøng thònh, khoâng bò suy giaûm.
12. Trong thôøi gian Theá Toân ôû Vöông Xaù taïi nuùi Linh Thöùu, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo: "Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu".
13. Theá Toân ôû Vöông Xaù cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, roài Ngaøi goïi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Ambalatthikaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda ñaùp öùng Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Ambalatthikaø.
14. Taïi Ambalatthikaø, Theá Toân thaân truù taïi nhaø nghæ maùt cuûa vua. Trong thôøi gian Theá Toân ôû Ambalatthikaø, taïi nhaø nghæ maùt cuûa vua, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo.
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä, Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
15. Theá Toân ôû Ambalatthikaø cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, roài Ngaøi baûo toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Nalandaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Nalandaø. Taïi ñaây, Theá Toân ôû Pavarikambavana (Ba-ba-lôïi AÂm-baø-laâm).
16. Toân giaû Saøriputta (Xaù-lôïi-phaát) ñeán taïi choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø xuoáng moät beân. Toân giaû Saøriputta baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con tin töôûng Theá Toân ñeán noãi con nghó raèng, ôû quaù khöù, ôû töông lai cuõng nhö ôû hieän taïi khoâng theå coù moät Sa-moân, moät Baø-la-moân naøo coù theå vó ñaïi hôn, saùng suoát hôn Theá Toân veà phöông dieän chaùnh giaùc.
- Naøy Saøriputta, lôøi noùi cuûa Ngöôi thaät laø ñaïi ngoân, thaät laø gan daï. Ngöôi thaät ñaõ roáng tieáng roáng con sö töû: "Con tin töôûng Theá Toân ñeán noãi con nghó raèng, ôû quaù khöù, ôû töông lai cuõng nhö ôû hieän taïi khoâng theå coù moät Sa-moân, moät Baø-la-moân naøo coù theå vó ñaïi hôn, saùng suoát hôn Theá Toân veà phöông dieän chaùnh giaùc". Naøy Saøriputta, coù phaûi Ngöôi ñaõ bieát taát caû nhöõng Theá Toân, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri ôû quaù khöù, Ngöôi ñaõ bieát taâm nhöõng Vò naøy noùi vôùi taâm cuûa Ngöôi: "Nhöõng Theá Toân naøy ôû quaù khöù coù giôùi ñöùc nhö vaäy, coù thieàn ñònh nhö vaäy, coù trí tueä nhö vaäy, coù haïnh truù nhö vaäy, coù giaûi thoaùt nhö vaäy"?
- Baïch Theá Toân, khoâng!
- Naøy Saøriputta, coù phaûi Ngöôi ñaõ bieát taát caû nhöõng Theá Toân, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri ôû töông lai, Ngöôi ñaõ bieát taâm nhöõng vò naøy vôùi taâm cuûa Ngöôi: "Nhöõng Theá Toân naøy ôû töông lai coù giôùi ñöùc nhö vaäy, coù thieàn ñònh nhö vaäy, coù trí tueä nhö vaäy, coù haïnh truù nhö vaäy, coù giaûi thoaùt nhö vaäy"?
- Baïch Theá Toân, khoâng!
- Naøy Saøriputta, coù phaûi Ngöôi bieát Ta laø baäc ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri ôû hieän taïi, Ngöôi ñaõ bieát taâm Ta vôùi taâm cuûa Ngöôi. "Theá Toân coù giôùi ñöùc nhö vaäy, coù thieàn ñònh nhö vaäy, coù trí tueä nhö vaäy, coù haïnh truù nhö vaäy, coù giaûi thoaùt nhö vaäy"?
- Baïch Theá Toân, khoâng!
- Naøy Saøriputta, nhö vaäy Ngöôi khoâng coù tha taâm thoâng ñoái vôùi caùc vò ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri ôû quaù khöù, töông lai vaø hieän taïi. Nhö vaäy, naøy Saøriputta, vì sao Ngöôi laïi thoát ra nhöõng lôøi ñaïi ngoân, lôøi noùi gan daï, roáng leân tieáng roáng con sö töû: "Baïch Theá Toân, con tin töôûng Theá Toân ñeán noãi con nghó raèng, ôû quaù khöù, ôû töông lai cuõng nhö ôû hieän taïi khoâng theå coù moät Sa-moân, moät Baø-la-moân naøo coù theå vó ñaïi hôn, saùng suoát hôn Theá Toân veà phöông dieän chaùnh giaùc"?
17. - Baïch Theá Toân, con khoâng coù tha taâm thoâng ñoái vôùi caùc vò ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri ôû quaù khöù, töông lai vaø hieän taïi. Nhöng con bieát truyeàn thoáng veà chaùnh phaùp. Baïch Theá Toân, nhö vò vua coù moät thaønh trì taïi Bieân caûnh, thaønh naøy coù haøo luõy kieân coá, coù thaønh quaùch thaùp canh kieân coá vaø chæ coù moät cöûa ra vaøo. Taïi ñaây coù moät ngöôøi gaùc cöûa thoâng minh, bieät taøi vaø nhieàu kinh nghieäm, khoâng cho vaøo caùc ngöôøi laï maët, chæ cho vaøo nhöõng ngöôøi quen maët. Ngöôøi naøy trong khi ñi tuaàn treân con ñöôøng chaïy voøng quanh thaønh trì aáy coù theå khoâng thaáy caùc choã noái hay khe hôû cuûa töôøng, cho ñeán choã moät con meøo coù theå loït ra ñöôïc, nhöng ngöôøi aáy chæ caàn bieát raèng caùc sinh vaät to lôùn vaøo hay ra thaønh trì naøy taát caû ñeàu ñi vaøo hay ñi ra bôûi cöûa naøy. Baïch Theá Toân, cuõng vaäy con bieát truyeàn thoáng veà chaùnh phaùp. Baïch Theá Toân, taát caû caùc vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc trong quaù khöù, taát caû vò Theá Toân naøy ñaõ dieät tröø Naêm Trieàn caùi, nhöõng nhieãm taâm khieán cho trí tueä yeáu ôùt, ñaõ an truù taâm vaøo Boán Nieäm xöù, ñaõ chaân chaùnh tu taäp Baûy Giaùc chi, ñaõ chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baïch Theá Toân, taát caû caùc vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc trong töông lai, taát caû Theá Toân naøy ñaõ dieät tröø Naêm Trieàn caùi, nhöõng nhieãm taâm khieán cho trí tueä yeáu ôùt, ñaõ an truù taâm vaøo Boán Nieäm xöù, ñaõ chaân chaùnh tu taäp Baûy Giaùc chi, ñaõ chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baïch Theá Toân, Theá Toân hieän taïi ñaõ dieät tröø Naêm Trieàn Caùi, nhöõng nhieãm taâm khieán cho trí tueä yeát ôùt, ñaõ an truù taâm vaøo Boán Nieäm xöù, ñaõ chaân chaùnh tu taäp Baûy Giaùc chi, ñaõ chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
18. Trong thôøi gian Theá Toân ôû taïi Nalandaø, röøng Pavarikamba, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo.
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
19. Theá Toân ôû Nalandaø cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, roài goïi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Paøtaligaøma.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Paøtaligaøma.
20. Luùc baáy giôø, caùc cö só ôû Paøtaligaøma ñöôïc nghe Theá Toân ñaõ ñeán laøng Paøtaligaøma. Caùc cö só ôû Paøtaligaøma ñi ñeán Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, caùc cö só ôû Paøtaligaøma baïch Theá Toân: "Baïch Theá Toân, mong Theá Toân haõy ñeán ôû taïi nhaø nghæ maùt cuûa chuùng con". Theá Toân im laëng nhaän lôøi.
21. Caùc cö só ôû Paøtaligaøma ñöôïc bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi vaø töø bieät. Caùc cö só naøy ñi ñeán nghæ maùt, raûi caùt khaép taát caû saøn nhaø, saép ñaët choã ngoài, ñaët gheø nöôùc, chuaån bò daàu ñeøn roài ñi ñeán Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ñöùng moät beân, caùc cö só ôû Paøtaligaøma baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, taát caû nhaø nghæ maùt ñaõ ñöôïc raõi caùt, caùc choã ngoài ñaõ ñöôïc saép ñaët, gheø nöôùc ñaõ ñaët saün, daàu ñeøn ñaõ ñöôïc chuaån bò. Baïch Theá Toân, Ngaøi haõy laøm nhöõng gì Ngaøi nghó laø phaûi thôøi.
22. Roài Theá Toân ñaép y, caàm y baùt, cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán nhaø nghæ maùt, sau khi ñeán lieàn röûa chaân böôùc vaøo nhaø, ngoài xuoáng, löng döïa vaø böùc töôøng ôû giöõa, maët höôùng veà phía Ñoâng. Chuùng Tyû-kheo sau khi röûa chaân, böôùc vaøo nhaø ngoài xuoáng, löng döïa vaøo böùc töôøng phía Ñoâng, höôùng maët phía Taây, ñoái dieän Theá Toân.
23. Theá Toân noùi vôùi caùc cö só ôû Pataligama:
- Naøy caùc Gia chuû, coù naêm söï nguy hieåm cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät. Theá naøo laø naêm?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät seõ bò tieâu hao tieàn cuûa raát nhieàu vì soáng phoùng daät. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù nhaát cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät bò tieáng döõ ñoàn xa. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù hai cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät khi vaøo hoäi chuùng naøo, hoaëc Saùt Ñeá Lî, hoaëc Baø-la-moân, hoaëc gia chuû, hoaëc Sa-moân, ngöôøi aáy ñi vaøo vôùi taâm thaàn sôï haõi, boái roái. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù ba cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät seõ cheát vôùi taâm hoàn roái loaïn. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù tö cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ bò sanh vaøo khoå caûnh, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù naêm cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
Naøy caùc gia chuû, ñoù laø naêm ñieàu nguy hieåm cho nhöõng ai phaïm giôùi, soáng traùi giôùi luaät.
24. Naøy caùc Gia chuû coù naêm söï lôïi ích cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät. Theá naøo laø naêm?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät seõ coù tieàn cuûa doài daøo raát nhieàu vì soáng khoâng phoùng daät. Ñoù laø söï lôïi ích thöù nhaát cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät ñöôïc tieáng toát ñoàn xa. Ñoù laø söï lôïi ích thöù hai cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät khi ñi vaøo hoäi chuùng naøo, hoaëc Saùt Ñeá Lî, hoaëc Baø-la-moân, hoaëc gia chuû, hoaëc Sa-moân, ngöôøi aáy ñi vaøo vôùi taâm thaàn khoâng sôï haõi, khoâng boái roái. Ñoù laø söï lôïi ích thöù ba cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät seõ cheát vôùi taâm hoàn khoâng roái loaïn. Ñoù laø söï lôïi ích thöù tö cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät.
Laïi nöõa, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ ñöôïc sanh vaøo thieän thuù, thieân giôùi. Ñoù laø söï lôïi ích thöù naêm cho nhöõng ai giöõ giôùi, soáng theo giôùi luaät.
25. Theá Toân giaûng phaùp cho nhöõng cö só ôû Paøtaligaøma cho ñeán khuya, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû roài baûo caùc cö só aáy:
- Naøy caùc Gia chuû, ñeâm ñaõ khuya, nay caùc Ngöôi haõy laøm nhöõng gì caùc Ngöôi nghó laø phaûi thôøi.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Caùc ngöôøi cö só cuûa Paøtaligaøma vaâng lôøi Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi töø taï ra veà. Theá Toân, sau khi caùc cö só ôû Paøtaligaøma ñi khoâng bao laâu, lieàn trôû vaøo phoøng rieâng.
26. Luùc baáy giôø Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha ñang döïng thaønh trì ñeå ngaên chaën daân Vajjì. Moät soá raát lôùn caùc thieân thaàn tuï hoïp haøng ngaøn taïi caùc truù ñòa ôû Paøtaligaøma. Choã naøo coù thieân thaàn coù ñaïi oai löïc tuï hoïp, caùc vò naøy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn coù ñaïi oai löïc, höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù. Taïi choã naøo caùc thieân thaàn baäc trung tuï hoïp, caùc vò naøy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn baäc trung höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù. Taïi choã naøo caùc thieân thaàn baäc haï ñaúng tuï hoïp, caùc vò naøy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn baäc haï ñaúng höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù.
27. Theá Toân vôùi thieân nhaõn, thanh tònh, sieâu nhaân thaáy haøng ngaøn caùc thieân thaàn tuï hoïp taïi caùc truù ñòa ôû Paøtaligaøma, Theá Toân thöùc daäy khi ñeâm chöa taøn vaø noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, ai ñang xaây döïng thaønh trì ôû Pataligama?
- Sunidha vaø Vassakara, baïch Theá Toân, hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha, ñang xaây döïng thaønh trì ôû Pataligama ñeå ngaên chaän daân Vajjì.
28. Naøy Ananda, thaät gioáng nhö ñaõ hoûi yù kieán caùc vò thieân thaàn ôû coõi trôøi Ba möôi ba, caùc ñaïi thaàn ôû Magadha, Sunidha vaø Vassakara ñang xaây thaønh trì ôû Pataligama ñeå ngaên chaän daân Vajjì. Naøy Ananda ôû ñaây vôùi thieân nhaõn, thanh tònh, sieâu nhaân Ta thaáy haøng ngaøn thieân thaàn tuï hoïp taïi caùc truù ñòa ôû Pataligama. Choã naøo coù thieân thaàn coù ñaïi oai löïc tuï hoïp, caùc vò aáy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn coù ñaïi oai löïc, höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù. Choã naøo caùc thieân thaàn baäc trung tuï hoïp, caùc vò aáy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn baäc trung höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù. Choã naøo caùc thieân thaàn baäc haï ñaúng tuï hoïp, caùc vò naøy khieán taâm caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn baäc haï ñaúng höôùng ñeán söï xaây döïng caùc truù xaù. Naøy Ananda, choã naøo caùc vò Ariyans an truù, choã naøo caùc nhaø thöông maõi qua laïi, choã aáy seõ thieát laäp moät thaønh thò baäc nhaát teân goïi laø Paøtaliputta, moät trung taâm thöông maõi. Nhöng naøy Ananda, Paøtaliputta seõ bò ba hieåm naïn veà löûa, veà nöôùc hay chia reõ baát hoøa.
29. Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn nöôùc Magadha, ñeán taïi choã Theá Toân ôû, khi ñeán xong lieàn noùi nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm xaõ giao roài ñöùng moät beân. Sau khi ñöùng moät beân, vò ñaïi thaàn xöù Magadha, Sunidha vaø Vassakara baïch Theá Toân: "Mong Theá Toân nhaän lôøi môøi duøng côm taïi nhaø chuùng con hoâm nay cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo". Theá Toân im laëng nhaän lôøi.
30. Hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha, Sunidha vaø Vassakara sau khi bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi lieàn ñi veà nhaø ôû, cho soaïn taïi nhaø cuûa mình caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm, roài cöû ngöôøi ñeán tin Theá Toân: "Toân giaû Gotama, giôø ñaõ ñeán, côm ñaõ saün saøng".
Roài Theá Toân buoåi saùng ñaép y, mang theo y baùt cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán truù sôû cuûa hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha, Sunidha vaø Vassakara, sau khi ñi ñeán lieàn ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Roài hai vò thaàn xöù Magadha, Sunidha vaø Vassakara töï tay môøi chuùng Tyû-kheo vôùi Theá Toân laø thöôïng thuû, caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm. Sau khi Theá Toân duøng côm xong vaø caát tay khoûi bình baùt, Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha lieàn laáy chieác gheá thaáp khaùc vaø ngoài xuoáng moät beân.
31. Sau khi Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn thöù Magadha ñaõ ngoài xuoáng moät beân, Theá Toân ñoïc baøi keä caûm taï:
Taïi choã naøo ngöôøi saùng suoát laáy laøm choã truù xöù.Sau khi Theá Toân taùn thaùn Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha vôùi baøi keä naøy, Ngaøi töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra veà.
Haõy nuoâi döôõng ngöôøi giöõ giôùi vaø ngöôøi phaïm haïnh.Vaø san seõ coâng ñöùc vôùi Chö Thieân truù taïi choã aáy.
Ñöôïc toân kính, chuùng seõ toân kính laïi.
Ñöôïc troïng voïng, chuùng seõ troïng voïng laïi.Chuùng seõ meán thöông ngöôøi aáy nhö ngöôøi meï thöông meán con.
Vaø nhöõng ai ñöôïc thieân thaàn thaân meán luoân luoân ñöôïc thaáy may maén.32. Sunidha vaø Vassakara, hai vò ñaïi thaàn xöù Magadha ñi sau löng Theá Toân vaø noùi:
- "Hoâm nay Sa-moân Gotama ñi ra cöûa naøo cöûa aáy seõ ñöôïc ñaët teân laø Gotama; Sa-moân Gotama loäi qua soâng töø beán naøo, beán aáy seõ ñöôïc ñaët teân laø Gotama. Vaø cöûa Sa-moân Gotama ñi ra ñöôïc ñaët teân laø cöûa Gotama".
33. Roài Theá Toân ñi ñeán soâng Gangaø (soâng Haèng). Luùc baây giôø, soâng Gangaø traøn ngaäp nöôùc ñeán bôø ñeán noãi con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Coù ngöôøi ñang ñi tìm thuyeàn, coù ngöôøi ñang ñi tìm phao, coù ngöôøi coät beø ñeå qua bôø beân kia. Theá Toân mau leï nhö ngöôøi löïc só duoãi caùnh tay ñöôïc co laïi hay co caùnh tay ñaõ duoãi ra, bieán maát töø bôø beân naøy vaø hieän ra treân bôø beân kia vôùi chuùng Tyû-kheo.
34. Theá Toân thaáy nhöõng ngöôøi kia, ngöôøi ñang ñi tìm thuyeàn, ngöôøi ñang ñi tìm phao, ngöôøi ñang ñi coät beø ñeå qua bôø beân kia. Theá Toân hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caûnh naøy, luùc aáy beøn öùng khaåu lôøi caûm khaùi:
"Nhöõng ai laøm caàu vöôït bieån truøng döông, boû laïi ñaát suõng ñaàm ao, trong khi ngöôøi phaøm phu ñang coät beø.Tuïng phaåm II
Nhöõng ngöôøi aáy thaät laø nhöõng vò trí tueä ñöôïc giaûi thoaùt"1. Roài Theá Toân goïi toân giaû Ananda: "Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Kotigaøma"
- "Xin vaâng, baïch Theá Toân". Toân giaû Ananda ñaùp öùng Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Kotigaøma. Taïi ñaây, Theá Toân ôû taïi Kotigaøma.
2. Theá Toân noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng thoâng hieåu Boán Thaùnh ñeá maø chuùng ta phaûi löu chuyeån luaân hoài laâu naêm, Ta vaø caùc Ngöôi. Boán Thaùnh ñeá aáy laø gì?
Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng thoâng hieåu Khoå Thaùnh ñeá maø chuùng ta phaûi löu chuyeån luaân hoài laâu naêm, Ta vaø caùc Ngöôi.
Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng thoâng hieåu Khoå Taäp Thaùnh ñeá maø chuùng ta phaûi löu chuyeån luaân hoài laâu naêm, Ta vaø caùc Ngöôi.
Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng thoâng hieåu Khoå Dieät Thaùnh ñeá maø chuùng ta phaûi löu chuyeån luaân hoài laâu naêm, Ta vaø caùc Ngöôi.
Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng thoâng hieåu Khoå Dieät Ñaïo Thaùnh ñeá maø chuùng ta phaûi löu chuyeån luaân hoài laâu naêm,
Ta vaø caùc Ngöôi. Naøy caùc Tyû-kheo khi Khoå Thaùnh ñeá naøy ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc thoâng hieåu; khi Khoå Taäp Thaùnh ñeá naøy ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc thoâng hieåu; khi Khoå Dieät Thaùnh ñeá naøy ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc thoâng hieåu; khi Khoå Dieät Ñaïo Thaùnh ñeá naøy ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc thoâng hieåu, thôøi höõu aùi ñöôïc dieät tröø, söï daét daãn ñeán moät ñôøi soáng ñöôïc ñoaïn tuyeät, nay khoâng coøn haäu höõu nöõa.
3. Theá Toân thuyeát nhö vaäy. Thieän Theä laïi noùi theâm:
- Chính vì khoâng thaáy nhö thaät Boán Thaùnh ñeá neân coù söï luaân chuyeån laâu ngaøy trong nhieàu ñôøi. Khi nhöõng söï thöïc naøy ñöôïc nhaän thöùc, nguyeân nhaân cuûa moät ñôøi soáng khaùc ñöôïc tröø dieät, khi khoå caên ñöôïc ñoaïn tröø, seõ khoâng coøn moät ñôøi soáng khaùc nöõa.
4. Trong thôøi gian Theá Toân ôû Kotigama, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo:
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
5. Theá Toân, sau khi ôû Kotigama cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, lieàn baûo toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Nadika.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán. Nadika, taïi ngoâi nhaø gaïch (Ginjakaøvasatha).
6. Roài Toân giaû Ananda ñeán choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Salada meänh chung taïi Nadika ñaõ ñöôïc sanh ôû coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo? Tyû-kheo ni Nandaø meänh chung taïi Nadika ñaõ ñöôïc sanh ôû coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo? Baïch Theá Toân, cö só Sudatta meänh chung taïi Naødika ñaõ ñöôïc sanh coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo? Baïch Theá Toân, nöõ cö só Sujaøtaø meänh chung taïi Naødika ñaõ ñöôïc sanh ôû coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo? Baïch Theá Toân, cö só Kakudha meänh chung taïi Naødika ñaõ ñöôïc sanh coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo? Baïch Theá Toân, cö só Kaølinga... Baïch Theá Toân, cö só Nikata... Baïch Theá Toân, cö só Katissabha... Baïch Theá Toân, cö só Tuttha... Baïch Theá Toân, cö só Santuttha..., Baïch Theá Toân cö só Bhadda... Baïch Theá Toân, cö só Subhadda ñaõ meänh chung taïi Nadika ñaõ ñöôïc sanh ôû coõi naøo, haäu theá traïng thaùi nhö theá naøo?
7. Naøy Ananda, Tyû-kheo Saøtha dieät taän caùc laäu hoaëc, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù ngay hieän taïi voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Naøy Ananda, Tyû-kheo ni Nandaø ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, hoùa sanh (thieân giôùi) vaø töø ñoù nhaäp Nieát Baøn khoâng coøn trôû laïi ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, cö só Sudatta, dieät tröø ba kieát söû laøm giaûm thieåu tham, saân, si, chöùng quaû Nhöùt lai sau khi trôû laïi ñôøi naøy moät laàn nöõa seõ dieät taän khoå ñau. Naøy Ananda nöõ cö só Sujata dieät tröø ba kieát söû, chöùng quaû Döï löu, nhöùt ñònh khoâng coøn ñoïa vaøo aùc ñaïo, ñaït ñeán Chaùnh giaùc. Naøy Ananda cö só Kakudha ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, hoùa sanh (thieân giôùi), vaø töø ñoù nhaäp Nieát Baøn khoâng coøn trôû laïi ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, cö só Kalinga... Naøy Ananda cö só Nikata... Naøy Ananda, cö só Katissabha... Naøy Ananda, cö só Tuttha... Naøy Ananda, cö só Santuttha... Naøy Ananda, cö só Bhadada... Naøy Ananda, cö só Subhadda ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh (thieân giôùi), vaø töø ñoù nhaäp Nieát Baøn khoâng coøn trôû laïi ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, hôn naêm möôi cö só meänh chung taïi Naødita, ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, hoùa sanh (thieân giôùi) vaø töø ñoù nhaäp Nieát Baøn khoâng coøn trôû laïi ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, hôn chín möôi chín nam nöõ cö só meänh chung taïi Naødika, dieät tröø ba kieát söû, laøm giaûm thieåu tham, saân si, chöùng quaû Nhöùt lai, sau khi trôû laïi ñôøi naøy moät laàn nöõa seõ dieät taän khoå ñau. Naøy Ananda, hôn naêm traêm cö só, meänh chung taïi Nadika, dieät tröø ba kieát söû, chöùng quaû Döï löu, nhöùt ñònh khoâng coøn ñoïa vaøo aùc ñaïo, ñaït ñeán Chaùnh giaùc.
8. Naøy Ananda, thaät khoâng coù gì laï, vaán ñeà con ngöôøi phaûi meänh chung. Nhöng moãi laàn coù ngöôøi meänh chung laïi ñeán hoûi Nhö Lai veà vaán ñeà naøy thôøi Ananda, nhö vaäy laøm phieàn nhieãu Nhö Lai. Naøy Ananda, vì vaäy ta seõ giaûng Phaùp kính (Göông chaùnh phaùp) ñeå Thaùnh ñeä töû, sau khi chöùng ñaït phaùp nghóa naøy, neáu muoán, seõ töï tuyeân boá veà mình nhö sau: "Ñoái vôùi ta, seõ khoâng coøn ñòa nguïc, seõ khoâng coøn taùi sanh coõi baøng sanh, ngaï quyû, ñoïa xöù, aùc thuù. Ta ñaõ chöùng quaû Döï löu, nhöùt ñònh khoâng ñoïa aùc ñaïo, seõ ñaït Chaùnh giaùc".
9. Naøy Ananda, Phaùp kính aáy laø gì maø Thaùnh ñeä töû, sau khi chöùng ñaït phaùp nghóa naøy, neáu muoán, seõ töï tuyeân boá veà mình nhö sau: "Ñoái vôùi ta, seõ khoâng coøn ñòa nguïc, seõ khoâng coøn taùi sanh coõi baøng sanh, ngaï quyû, ñoïa xöù, aùc thuù. Ta ñaõ chöùng quaû Döï löu, nhöùt ñònh khoâng ñoïa aùc ñaïo, seõ ñaït Chaùnh giaùc". Naøy Ananda, vò Thaùnh ñeä töû coù chaùnh tín ñoái vôùi ñöùc Phaät: "Theá Toân laø baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân". Vò aáy coù chaùnh tín ñoái vôùi chaùnh phaùp: "Chaùnh phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo giaûng daïy, thieát thöïc, vöôït ngoaøi thôøi gian chi phoái, ñeán ñeå maø thaáy, coù khaû naêng giaûi thoaùt, ñöôïc keû trí töï mình thaâm hieåu". Vò aáy coù chaùnh tín ñoái vôùi chuùng Taêng: "Chuùng Taêng ñeä töû Theá Toân chaân chaùnh tu haønh, chuùng Taêng ñeä töû Theá Toân chaân tröïc tu haønh, chuùng Taêng ñeä töû Theá Toân chaân trí tu haønh, chuùng Taêng ñeä töû Theá Toân chaân tònh tu haønh, töùc laø boán ñoâi taùm vò. Chuùng Taêng ñeä töû Theá Toân ñaùng ñöôïc ngheânh ñoùn, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chieâm ngöôõng, ñaùng ñöôïc chaáp tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû treân ñôøi, cuï tuùc giôùi haïnh, ñöôïc baäc Thaùnh meán chuoäng, ñöôïc vieân maõn khoâng maûy muùn, ñöôïc veïn toaøn khoâng söùt meû, khoâng tyø veát, khoâng oâ nhieãm, nhöõng giôùi haïnh ñöa ñeán giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng bò aûnh höôûng bôûi ñôøi sau, höôùng daãn ñeán thieàn ñònh".
Naøy Ananda, chính Phaùp kính naøy maø Thaùnh ñeä töû sau khi chöùng ñaït phaùp nghóa naøy, neáu muoán seõ töï tuyeân boá veà mình nhö sau: "Ñoái vôùi ta, seõ khoâng coøn ñòa nguïc, seõ khoâng coøn taùi sanh coõi baøng sanh, ngaï quyû, ñoïa xöù, aùc thuù. Ta ñaõ chöùng quaû Döï löu, nhöùt ñònh khoâng ñoïa aùc ñaïo, seõ ñaït chaùnh giaùc".
10. Khi Theá Toân ôû Naødika, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo:
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
11. Roài Theá Toân, sau khi ôû Naødika cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, lieàn baûo toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Vesaøli.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Vasali. ÔÛ ñaây, Theá Toân truù taïi vöôøn Ambapaøli.
12. Theá Toân baûo caùc vò Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi phaûi soáng an truù chaùnh nieäm, tænh giaùc. Ñoù laø lôøi daïy cuûa Ta cho caùc Ngöôi.
Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo an truù chaùnh nieäm? Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi thaân, quaùn thaân, tinh taán, tænh giaùc, chaùnh nieäm nhieáp phuïc moïi tham aùi, öu bi ôû treân ñôøi, ñoái vôùi caùc caûm thoï... ñoái vôùi taâm... ñoái vôùi caùc phaùp, quaùn phaùp, tinh taán, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc moïi tham aùi, öu bi ôû treân ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy goïi laø chaùnh nieäm.
13. Naøy caùc Tyû-kheo theá naøo laø Tyû-kheo tænh giaùc? Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây Tyû Kheo tænh giaùc khi ñi tôùi, ñi lui, tænh giaùc khi ngoù tôùi, ngoù lui; tænh giaùc khi co tay, duoãi tay, tænh giaùc khi mang aùo sanghati (taêng-giaø-leâ) mang baùt, mang y, tænh giaùc khi aên, khi uoáng, khi nhai, khi neám, tænh giaùc khi ñaïi tieän, tieåu tieän; tænh giaùc khi ñi; khi ñöùng, khi ngoài, khi naèm, khi thöùc, khi noùi, khi im laëng. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy Tyû-kheo soáng tænh giaùc. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi soáng an truù chaùnh nieäm tænh giaùc. Ñoù laø lôøi daïy cuûa Ta cho caùc Ngöôi.
14. Luùc baáy giôø daâm nöõ Ambapaøli ñöôïc nghe: "Theá Toân ñaõ ñeán Vesaøli vaø ôû taïi vöôøn xoaøi cuûa ta". Daâm nöõ Ambapaøli lieàn cho thaéng caùc coã xe thuø thaéng, töï leo leân moät chieác, cuøng vôùi caùc coå xe thuø thaéng xuaát phaùt ra khoûi Vesaøli vaø ñi ñeán vöôøn xoaøi. Naøng côõi xe cho ñeán choã coøn coù theå côõi xe ñöôïc, roài xuoáng xe ñi boä ñeán taïi choã Theá Toân, khi ñeán lieàn ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân, Theá Toân thuyeát phaùp cho daâm nöõ Ambapaøli ñang ngoài moät beân, giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû.
Daâm nöõ Ambapaøli sau khi ñöôïc Theá Toân giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû, lieàn baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, mong Theá Toân ngaøy mai nhaän lôøi môøi duøng côm cuûa chuùng con vôùi chuùng Tyû-kheo.
Theá Toân im laëng nhaän lôøi. Daâm nöõ Ambapali ñöôïc bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân beân phaûi höôùng veà ñöùc Phaät vaø töø bieät.
15. Caùc ngöôøi Licchavi ôû Vesaøli ñöôïc nghe: "Theá Toân ñeán Vesaøli hieän ôû vöôøn Ambapaøli", lieàn cho thaéng caùc coã xe thuø thaéng leo leân xe roài xuaát phaùt ra khoûi Vesaøli vôùi nhöõng coã xe aáy. Coù nhöõng vò Licchavi toaøn xanh, maøu saéc xanh, maëc vaûi maøu xanh, mang ñoà trang söùc maøu xanh. Coù nhöõng vò Licchavi toaøn vaøng, maøu saéc vaøng, maëc vaûi maøu vaøng, mang ñoà trang söùc maøu vaøng. Coù nhöõng vò Licchavi toaøn ñoû, maøu saéc ñoû, maëc vaûi maøu ñoû, mang ñoà trang söùc maøu ñoû. Coù nhöõng vò Licchavi toaøn traéng, maøu saéc traéng, maëc vaûi maøu traéng, mang ñoà trang söùc maøu traéng.
16. Luùc baáy giôø daâm nöõ Ambapaøli ñaùnh xe va chaïm vôùi caùc thanh nieân Licchavi, truïc xe chaïm vôùi truïc xe, baùnh xe chaïm vôùi baùnh xe, goïng xe chaïm vôùi goïng xe. Caùc Licchavi noùi vôùi daâm nöõ Ambapaøli:
- Naøy Ambapaøli, taïi sao naøng laïi ñaùnh xe va chaïm vôùi caùc thanh nieân Licchavi, truïc xe chaïm vôùi truïc xe, baùnh xe chaïm vôùi baùnh xe, goïng xe chaïm vôùi goïng xe?
- Naøy quyù Coâng töû cuûa toâi, toâi vöøa môùi môøi Theá Toân cuøng chuùng Tyû-kheo ngaøy mai ñeán duøng côm.
- Naøy Ambapaøli, haõy nhöôøng cho chuùng ta böõa côm aáy ñoåi laáy moät traêm ngaøn.
- Daàu quyù Coâng töû coù cho toâi caû thaønh Vesaøli cuøng vôùi caùc ñaát phuï thuoäc, toâi cuõng khoâng nhöôøng böõa côm quan troïng naøy.
Caùc vò Licchavi naøy töùc toái buùng ngoùn tay vaø noùi:
- Chuùng ta bò coâ thieáu nöõ xoaøi naøy ñaû thaéng! Chuùng ta bò coâ thieáu nöõ xoaøi naøy phoång tay treân. Vaø caùc vò Licchavi naøy cuøng ñi ñeán vöôøn Ambapaøli.
17. Theá Toân töø xa thaáy caùc vò Licchavi lieàn noùi vôùi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo neáu coù vò Tyû-kheo naøo chöa thaáy caùc chö Thieân ôû coõi Tam thaäp tam thieân, haõy ngoù chuùng Licchavi, haõy nhìn chuùng Licchavi. Naøy caùc Tyû-kheo chuùng Licchavi cuõng gioáng nhö chuùng Tam thaäp tam thieân".
18. Caùc vò Licchavi aáy côõi xe cho ñeán choã coøn coù theå côõi xe ñöôïc, roài xuoáng xe ñi boä ñeán taïi choã Theá Toân, khi ñeán, lieàn ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân thuyeát phaùp cho nhöõng vò Licchavi ñang ngoài moät beân, giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû.
Caùc vò Licchavi sau khi ñöôïc Theá Toân giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû lieàn baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, mong Theá Toân ngaøy mai nhaän lôøi môøi duøng côm cuûa chuùng con vôùi chuùng Tyû-kheo.
- Naøy caùc Licchavi, ngaøy mai Ta ñaõ nhaän lôøi môøi duøng côm cuûa daâm nöõ Ambapaøli roài.
Caùc vò Licchavi naøy töùc toái buùng ngoùn tay vaø noùi: "Chuùng ta bò coâ thieáu nöõ xoaøi naøy ñaû thaéng! Chuùng ta bò coâ thieáu nöõ xoaøi naøy phoång tay treân... "
Roài nhöõng vò Licchavi naøy, hoan hyû taùn thaùn lôøi daïy Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân beân höõu höôùng veà ñöùc Phaät vaø töø bieät.
19. Luùc baáy giôø daâm nöõ Ambapali, ñeâm vöøa taøn canh, lieàn cho söûa soaïn taïi vöôøn cuûa mình caùc moùn aên thöôïng vò loaïi cöùng vaø loaïi meàm vaø cho baùo tin Theá Toân: "Baïch Theá Toân, giôø ñaõ ñeán, côm ñaõ saün saøng". Theá Toân buoåi saùng ñaép y, ñem theo y baùt, cuøng vôùi chuùng Tyû-kheo ñeán taïi tuùc xaù cuûa daâm nöõ Ambapaøli, sau khi ñeán lieàn ngoài xuoáng choã ñaõ soaïn saün. Roài daâm nöõ Ambapaøli töï tay thaân haønh môøi chuùng Tyû-kheo vôùi ñöùc Phaät laø vi thöôïng thuû, duøng caùc moùn aên thöôïng vò loaïi cöùng vaø loaïi meàm.
Khi Theá Toân duøng xong, tay ñaõ rôøi baùt, daâm nöõ Ambapaøli laáy moät gheá thaáp khaùc vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, daâm nöõ Ambapaøli baïch Theá Toân: "Baïch Theá Toân, con xin cuùng döôøng ngoâi vöôøn naøy cho chuùng Tyû-kheo vôùi ñöùc Phaät laø vò thöôïng thuû".
Theá Toân nhaän laõnh khu vöôøn. Theá Toân thuyeát phaùp cho daâm nöõ Ambapaøli, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû, roài ñöùng daäy ra veà.
20. Trong thôøi gian Theá Toân ôû Vesaøli, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo:
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
21. Roài Theá Toân, sau khi ôû Vesaøli cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, lieàn baûo toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán laøng Baluvaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán laøng Baluvaø. Vaø Theá Toân truù taïi laøng naøy.
22. Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû Kheo haõy an cö trong muøa möa xung quanh Vesaøli taïi choã coù baïn beø quen thuoäc vaø thaân tín. Coøn Ta seõ an cö ôû ñaây, taïi laøng Baluvaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Nhöõng Tyû Kheo naøy vaâng ñaùp Theá Toân vaø tìm choã an cö muøa möa xung quanh Vesaøli taïi choã coù baïn beø quyeán thuoäc vaø thaân tín. Coøn Theá Toân an cö taïi laøng Baluvaø.
23. Trong khi Theá Toân an cö trong muøa möa, moät côn beänh traàm troïng khôûi leân, raát ñau ñôùn, gaàn nhö muoán cheát. Nhöng Theá Toân giöõ taâm chaùnh nieäm, tænh giaùc, chòu ñöïng côn ñau aáy, khoâng moät chuùt ta thaùn. Theá Toân töï nghó: "Thaät khoâng hôïp leõ neáu Ta dieät ñoä maø khoâng coù moät lôøi vôùi caùc ñeä töû haàu caän Ta, khoâng töø bieät chuùng Tyû-kheo. Vaäy Ta haõy laáy söùc tinh taán, nhieáp phuïc côn beänh naøy, duy trì maïng caên vaø tieáp tuïc soáng". Vaø Theá Toân vôùi söùc tinh taán, nhieáp phuïc beänh aáy duy trì maïng caên.
24. Roài Theá Toân laønh beänh. Sau khi laønh beänh khoâng bao laâu, ñöùc Phaät rôøi khoûi tònh xaù vaø ngoài treân gheá ñaõ soaïn saün, trong boùng maùt cuûa ngoâi tònh xaù. Luùc baáy giôø toân giaû Ananda ñeán taïi choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con ñöôïc thaáy Theá Toân khoûe maïnh. Baïch Theá Toân, con ñöôïc thaáy Theá Toân kham nhaãn, baïch Theá Toân, thaáy Theá Toân beänh hoaïn, thaân con caûm thaáy yeáu ôùt nhö lau saäy, maét con môø mòt khoâng thaáy roõ phöông höôùng, daàu cho, baïch Theá Toân, con ñöôïc moät chuùt an uûi raèng, Theá Toân seõ khoâng dieät ñoä, neáu Ngaøi chöa coù lôøi di giaùo laïi cho chuùng Tyû-kheo.
25. Naøy Ananda, chuùng Tyû-kheo coøn mong moûi gì nöõa ôû Ta! Naøy Ananda, Ta ñaõ giaûng Chaùnh phaùp, khoâng coù phaân bieät trong ngoaøi (maät giaùo vaø khoâng phaûi maät giaùo), vì naøy Ananda, ñoái vôùi caùc Phaùp, Nhö Lai khoâng bao giôø laø vò Ñaïo sö coøn naém tay (coøn giöõ laïi moät ít maät giaùo chöa giaûng daïy). Naøy Ananda, nhöõng ai nghó raèng: "Nhö Lai laø vò caàm ñaàu chuùng Tyû-kheo"; hay "chuùng Tyû-kheo chòu söï giaùo huaán cuûa Nhö Lai" thôøi naøy Ananda, ngöôøi aáy seõ coù lôøi di giaùo cho chuùng Tyû-kheo. Naøy Ananda, Nhö Lai khoâng nghó raèng: "Ta laø vò caàm ñaàu chuùng Tyû-kheo; hay "chuùng Tyû-kheo chòu söï giaùo huaán cuûa Ta" thôøi nay Ananda, laøm sao Nhö Lai laïi coù lôøi di giaùo cho chuùng Tyû-kheo? Naøy Ananda, Ta nay ñaõ giaø, ñaõ thaønh baäc tröôûng thöôïng, ñaõ ñeán tuoåi laâm chung, ñaõ ñeán taùm möôi tuoåi. Naøy Ananda, nhö coã xe ñaõ giaø moøn, sôû dó coøn chaïy ñöôïc laø nhôø daây thaéng chaèng chòt, cuõng vaäy thaân Nhö Lai ñöôïc duy trì söï soáng gioáng nhö chính nhôø choáng ñôõ daây chaèng. Naøy Ananda, chæ trong khi Nhö Lai khoâng taùc yù ñeán taát caû töôùng, vôùi söï dieät tröø moät soá caûm thoï, chöùng vaø an truù voâ töôùng taâm ñònh, chính khi aáy thaân Nhö Lai ñöôïc thoaûi maùi.
26. Vaäy neân, naøy Ananda, haõy töï mình laø ngoïn ñeøn cho chính mình, haõy töï mình nöông töïa chính mình, chôù nöông töïa moät gì khaùc. Duøng Chaùnh phaùp laøm ngoïn ñeøn, duøng Chaùnh phaùp laøm choã nöông töïa, chôù nöông töïa moät gì khaùc. Naøy Ananda, theá naøo laø vò Tyû-kheo haõy töï mình laø ngoïn ñeøn cho chính mình, töï mình nöông töïa chính mình, khoâng nöông töïa moät gì khaùc, duøng Chaùnh phaùp laøm ngoïn ñeøn, duøng Chaùnh phaùp laøm choã nöông töïa, khoâng nöông töïa moät gì khaùc.
Naøy Ananda, ôû ñôøi, vò Tyû-kheo, ñoái vôùi thaân quaùn thaân, tinh taán, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc moïi tham aùi, öu bi treân ñôøi; ñoái vôùi caùc caûm thoï... ñoái vôùi taâm... ñoái vôùi caùc phaùp, quaùn phaùp, tinh taán, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc moïi tham aùi, öu bi treân ñôøi. Naøy Ananda, nhö vaäy vò Tyû-kheo töï mình laø ngoïn ñeøn cho chính mình, töï mình nöông töïa chính mình, khoâng nöông töïa moät gì khaùc, duøng Chaùnh phaùp laøm ngoïn ñeøn, duøng Chaùnh phaùp laøm choã nöông töïa, khoâng nöông töïa moät gì khaùc.
Naøy Ananda, nhöõng ai sau khi Ta dieät ñoä, töï mình laø ngoïn ñeøn cho chính mình, töï mình nöông töïa chính mình, khoâng nöông töïa moät gì khaùc, duøng Chaùnh phaùp laøm ngoïn ñeøn, duøng Chaùnh phaùp laøm choã nöông töïa, khoâng nöông töïa vaøo moät phaùp gì khaùc, nhöõng vò aáy, Naøy Ananda laø nhöõng vò toái thöôïng trong haøng Tyû-kheo cuûa Ta, neáu nhöõng vò aáy tha thieát hoïc hoûi.
Tuïng phaåm III
1. Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, ñem theo y baùt, vaøo Vesaøli ñeå khaát thöïc. Sau khi khaát thöïc ôû Vesaøli, aên xong vaø treân ñöôøng khaát thöïc trôû veà Ngaøi noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy laáy toïa cuï. Ta muoán ñi ñeán ñieän thôø Caøpaøla, ñeå nghæ tröa.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân, laáy toïa cuï vaø ñi theo sau löng Theá Toân.
2. Theá Toân ñi ñeán ñieän thôø Caøpaøla, khi ñeán Ngaøi ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Toân giaû Ananda ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda ñang ngoài moät beân:
- Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli, khaû aùi thay ñieän thôø Udena, khaû aùi thay ñieän thôø Gotamaka, khaû aùi thay ñieän thôø Saøttambaka, khaû aùi thay ñieän thôø Bahuputta, khaû aùi thay ñieän thôø Saørandada, khaû aùi thay ñieän thôø Caøpaøla.
3. Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo, thôøi neáu muoán ngöôøi aáy coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo. Naøy Ananda, neáu muoán Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi.
4. Nhöng Toân giaû Ananda khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân; toân giaû khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp. Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Vì taâm toân giaû bò Ma vöông aùm aûnh.
5. Laàn thöù hai Theá Toân... laàn thöù ba Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli, khaû aùi thay ñieän thôø Udena, khaû aùi thay ñieän thôø Gotamaka, khaû aùi thay ñieän thôø Sattambaka, khaû aùi thay ñieän thôø Bahuputta, khaû aùi thay ñieän thôø Saørandada, khaû aùi thay ñieän thôø Capala!" Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu ngöôøi aáy muoán, coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo. Naøy Ananda, neáu muoán, Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi.
Nhöng toân giaû Ananda khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân, Toân giaû khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Vì taâm cuûa toân giaû bò AÙc ma aùm aûnh.
6. Roài Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda haõy ñi vaø laøm nhöõng gì Ngöôi nghó laø phaûi thôøi.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân beân höõu höôùng veà Theá Toân vaø ñi ra.
7. Toân giaû Ananda ñi ra chöa bao laâu, AÙc ma lieàn ñeán choã Theá Toân, khi ñeán xong lieàn ñöùng moät beân. Sau khi ñöùng moät beân, AÙc ma noùi vôùi Theá Toân.
- Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä. Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng vò ñeä töû chaân chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chaân chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân tích, vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp, khi coù taø ñaïo khôûi leân chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu".
8. Baïch Theá Toân, nay nhöõng Tyû-kheo cuûa Theá Toân, ñaõ trôû thaønh nhöõng vò ñeä töû chaân chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chaân chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, ñaõ coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp, khi coù taø ñaïo khôûi leân ñaõ coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, ñaõ coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu. Nhö vaäy, nay Theá Toân, haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä!
Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo ni cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng vò ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät... khi naøo nhöõng nam cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng vò ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch, vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi naøo coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu". Baïch Theá Toân, nay nhöõng nam cö só cuûa Theá Toân ñaõ trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, ñaày ñuû Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù ñaõ coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân tích vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, ñaõ coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, vaø coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu. Nhö vaäy, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä.
Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng nöõ cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng vò ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì, Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch, vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi naøo coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù chaùnh phaùp moät caùch thaàn dieäu". Baïch Theá Toân, nay nhöõng nöõ cö só cuûa Theá Toân ñaõ trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù ñaõ coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch, vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi naøo coù taø ñaïo khôûi leân, ñaõ coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp moät caùch thaàn dieäu. Nhö vaäy, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä.
Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo phaïm haïnh Ta giaûng daïy chöa thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn, nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi ngöôøi". Baïch Theá Toân, nay phaïm haïnh Theá Toân giaûng daïy ñaõ ñöôïc thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn, nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi ngöôøi. Nhö vaäy, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä.
9. Khi ñöôïc noùi vaäy Theá Toân noùi vôùi AÙc ma: "Naøy AÙc ma haõy yeân taâm, khoâng bao laâu Nhö Lai seõ dieät ñoä. Sau ba thaùng baét ñaàu töø hoâm nay, Nhö Lai seõ dieät ñoä".
10. Vaø taïi ñieän thôø Capala, Theá Toân chaùnh nieäm, tænh giaùc, töø boû thoï, haønh (khoâng duy trì maïng soáng laâu hôn nöõa). Khi Theá Toân töø boû, khoâng duy trì maïng soáng theâm nöõa, thôøi ñaïi ñòa chaán ñoäng, gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc, saám trôøi vang daäy. Theá Toân nhaän hieåu yù nghóa cuûa söï kieän aáy, lieàn thoát caâu keä caûm khaùi nhö sau:
Maïng soáng coù haïn hay voâ haïn,11. Luùc baáy giôø, toân giaû Ananda suy nghó: "Thaät laø kyø dieäu! Thaät laø hy höõu! Ñaïi ñòa chaán ñoäng, ñaïi ñòa rung ñoäng nhö vaäy, gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc vaø saám trôøi vang daäy. Do nhaân gì, do duyeân gì, ñaïi ñòa chaán ñoäng nhö vaäy?".
Tu só töø boû, khoâng keùo daøi.
Noäi taâm chuyeân nhaát truù thieàn ñònh.
Nhö thaùo aùo giaùp ñang mang maëc.12. Roài toân giaû Ananda ñeán taïi choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Khi ngoài xuoáng moät beân, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, thaät laø kyø dieäu! Baïch Theá Toân thaät laø hy höõu! Ñaïi ñòa chaán ñoäng, ñaïi ñòa rung ñoäng nhö vaäy, gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc vaø saám trôøi vang daäy. Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, ñaïi ñòa chaán ñoäng nhö vaäy?
13. - Naøy Ananda, coù taùm nhaân, coù taùm duyeân khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng. Theá naøo laø taùm? Naøy Ananda, ñaïi ñòa naøy thieát laäp treân nöôùc, nöôùc ôû treân gioù vaø gioù ôû taïi hö khoâng. Naøy Ananda, ñeán thôøi ñaïi phong khôûi leân, gioù lôùn khi thoåi laøm noåi soùng nöôùc, vaø khi nöôùc noåi soùng thì quaû ñaát rung ñoäng. Ñoù laø nhaân thöù nhaát, duyeân thöù nhaát, ñaïi ñòa chaán ñoäng.
14. Laïi nöõa naøy Ananda, coù vò Sa-moân hay Baø-la-moân coù thaàn thoâng, taâm ñöôïc cheá ngöï, hay haøng chö Thieân coù ñaïi thaàn thoâng, coù ñaïi uy löïc; nhöõng vò naøy quaùn ñòa taùnh coù haïn, quaùn thuûy taùnh voâ löôïng, vò aáy coù theå khieán quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù hai, duyeân thöù hai khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
15. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi vò Boà-taùt ôû coõi Tusita (Ñaâu suaát) töø boû thaân, chaùnh nieäm, tænh giaùc, nhaäp vaøo maãu thai, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù ba, duyeân thöù ba khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
16. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi vò Boà-taùt, chaùnh nieäm, tænh giaùc, ra khoûi maãu thai, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù tö, duyeân thöù tö khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
17. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai chöùng ngoä voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, khi aáy quaû ñaát rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù naêm, duyeân thöù naêm khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
18. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai chuyeån baùnh xe Phaùp, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù sau, duyeân thöù sau, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
19. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai, chaùnh nieäm, tænh giaùc, töø boû, khoâng duy trì maïng soáng, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù baûy, duyeân thöù baûy, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
20. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai nhaäp voâ dö y Nieát Baøn, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Ñoù laø nhaân thöù taùm duyeân thöù taùm, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng. Naøy Ananda, do taùm nhaân naøy, taùm duyeân naøy, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
21. Naøy Ananda, coù taùm chuùng. Theá naøo laø taùm. Chuùng Saùt-ñeá-Lî, chuùng Baø-la-moân, chuùng Cö só, chuùng Sa-moân, chuùng Boán Thieân vöông, chuùng Tam thaäp tam thieân, chuùng Ma, chuùng Phaïm thieân.
22. Naøy Ananda, Ta nhôù laïi Ta ñaõ ñeán chuùng Saùt -ñeá-lî hôn moät traêm laàn. Taïi ñaây tröôùc khi Ta ngoài, tröôùc khi Ta noùi chuyeän, vaø tröôùc khi cuoäc ñoái thoaïi baét ñaàu, dung saéc cuûa chuùng Saùt-ñeá-lî nhö theá naøo, dung saéc cuûa Ta cuõng nhö vaäy; gioïng noùi chuùng nhö theá naøo, gioïng noùi cuûa Ta cuõng nhö vaäy. Vaø vôùi baøi phaùp thoaïi, Ta giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû. Khi Ta ñang noùi, chuùng khoâng bieát: "Keû noùi aáy laø ai, laø chö Thieân chaêng, laø Ngöôøi chaêng?" sau khi Ta giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû vôùi baøi phaùp thoaïi, Ta bieán maát. Khi Ta bieán maát, chuùng khoâng bieát: "Keû bieán maát aáy laø ai, laø chö Thieân chaêng, laø Ngöôi chaêng?".
23. Naøy Ananda. Ta nhôù laïi Ta ñaõ ñeán chuùng Baø-la-moân hôn moät traêm laàn... chuùng Cö só... chuùng Sa-moân... chuùng Boán Thieân vöông... chuùng Tam thaäp tam thieân... chuùng Ma... chuùng Phaïm thieân hôn traêm laàn, taïi ñaây tröôùc khi Ta ngoài, tröôùc khi Ta noùi chuyeän vaø tröôùc khi cuoäc ñoái thoaïi baét ñaàu dung saéc cuûa chuùng Phaïm thieân nhö theá naøo, dung saéc cuûa Ta cuõng vaäy; gioïng noùi cuûa chuùng nhö theá naøo, gioïng noùi cuûa Ta cuõng vaäy. Vaø vôùi baøi phaùp thoaïi, Ta giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû. Khi Ta ñang noùi, chuùng khoâng bieát: "Keû noùi aáy laø ai, laø chö Thieân chaêng, laø Ngöôøi chaêng?" Sau khi Ta giaûng daïy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû, Ta bieán maát. Khi Ta bieán maát, chuùng khoâng bieát: "Keû bieán maát ñoù laø ai, laø chö Thieân chaêng, laø Ngöôøi chaêng?" Naøy Ananda, nhö vaäy laø taùm chuùng.
24. Naøy Ananda, coù taùm thaéng xöù. Theá naøo laø taùm?
25. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc, coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát.
26. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù hai.
27. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù ba.
28. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù tö.
29. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö boâng gai maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö luïa Ba-la-naïi, caû hai maët laùng trôn, maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh aùnh saùng xanh. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.
30. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, saéc maøu vaøng, töôùng maøu vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö boâng Kanikaøra maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö luïa sa Balanaïi, caû hai maët laùng trôn maøu vaøng, töôùng saéc vaøng hình saéc vaøng - nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù saùu.
31. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû - nhö boâng bandhujìvaka maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû - nhö luïa sa Balanaïi, caû hai maët laùng trôn maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù baûy.
32. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng - nhö sao mai Osadhi maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng - nhö luïa sa Balanaïi, caû hai maët laùng trôn maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù taùm. Naøy Ananda nhö vaäy laø taùm thaéng xöù.
33. Naøy Ananda, taùm giaûi thoaùt. Theá naøo laø taùm?
Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù nhaát.
Quaùn töôûng noäi saéc laø voâ saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù hai.
Quaùn töôûng (saéc laø) tònh, chuù taâm treân suy töôûng aáy; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù ba.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø caùc töôûng höõu ñoái, khoâng taùc yù ñeán nhöõng töôûng khaùc bieät, vôùi suy tö "hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù tö.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö "thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù naêm.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, vôùi suy tö "khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù saùu.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù baûy.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng; ñoù laø söï giaûi thoaùt thöù taùm.
Naøy Ananda, nhö vaäy laø taùm giaûi thoaùt.
34. Naøy Ananda, moät thôøi Ta ôû taïi Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjara, döôùi goác caây Ajapaølanigrodha khi Ta môùi thaønh ñaïo. Naøy Ananda, luùc baáy giôø AÙc ma ñeán taïi choã Ta ôû, khi ñeán xong lieàn ñöùng moät beân. Naøy Ananda, sau khi ñöùng moät beân, AÙc ma noùi vôùi Ta: "Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä".
35. Naøy Ananda, khi ñöôïc noùi vaäy, Ta noùi vôùi AÙc ma:
- "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo cuûa ta chöa thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø Tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu.
Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo ni cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu.
Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng nam cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù chöa coù theå tuyeân boá dieãn giaûng trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù chaùnh phaùp thaàn dieäu.
Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng nöõ cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh, soáng theo chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù chöa coù theå tuyeân boá dieãn giaûng trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù chaùnh phaùp thaàn dieäu.
Naøy AÙc ma, Ta khoâng dieät ñoä khi naøo phaïm haïnh maø Ta giaûng daïy chöa ñöôïc thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn, nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi Ngöôøi.
36. Naøy Ananda, hoâm nay taïi ñieän thôø Caøpaøla, AÙc ma ñeán Ta, sau khi ñeán lieàn ñöùng moät beân. Naøy Ananda, AÙc ma ñöùng moät beân noùi vôùi Ta nhö sau:
"Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä. Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chaân chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù, chöa coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå chaát vaán vaø haøng phuïc moät caùch kheùo leùo, chöa coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp thaàn dieäu". Baïch Theá Toân, nay nhöõng Tyû-kheo cuûa Theá Toân ñaõ trôû thaønh nhöõng ñeä töû chôn chaùnh, saùng suoát, coù kyû luaät, saün saøng, ña vaên, duy trì Chaùnh phaùp, thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø tuøy phaùp, soáng chaân chaùnh, soáng theo Chaùnh phaùp, sau khi hoïc hoûi giaùo lyù ñaõ coù theå tuyeân boá, dieãn giaûng, trình baøy, xaùc ñònh, khai minh, phaân taùch vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp, khi coù taø ñaïo khôûi leân, ñaõ coù theå chaát vaán vaø haønh phuïc moät caùch kheùo leùo, ñaõ coù theå truyeàn baù Chaùnh phaùp moät caùch thaàn dieäu. Nhö vaäy, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä.
Baïch Theá Toân ñaây laø lôøi Theá Thoân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo nhöõng Tyû-kheo ni cuûa Ta... ; khi naøo nhöõng cö só cuûa Ta... ; khi naøo phaïm haïnh Ta giaûng daïy chöa ñöôïc thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi Ngöôøi". Baïch Theá Toân, nay phaïm haïnh Theá Toân giaûng daïy ñaõ ñöôïc thaønh töïu, thònh ñaït, phoå bieán, quaûng baù, bieán maõn nghóa laø ñöôïc kheùo giaûng daïy cho loaøi Ngöôøi. Nhö vaäy, nay Theá Toân haõy dieät ñoä, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä".
37. Khi ñöôïc noùi vaäy, Ta noùi vôùi AÙc ma:
"Naøy AÙc ma, haõy an taâm, khoâng bao laâu Nhö Lai seõ dieät ñoä. Sau ba thaùng baét ñaàu töø hoâm nay Nhö Lai seõ dieät ñoä".
Naøy Ananda, hoâm nay taïi ñieän thôø Caøpaøla, Nhö Lai chaùnh nieäm, tænh giaùc, töø boû thoï, haønh (khoâng duy trì maïng soáng laâu hôn nöõa).
38. Khi ñöôïc noùi vaäy, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi.
- Thoâi ñi, naøy Ananda, ñöøng coù thænh caàu Nhö Lai nöõa. Naøy Ananda, nay thænh caàu Nhö Lai khoâng coøn kòp thôøi.
39. Laàn thöù hai, toân giaû Ananda... Laàn thöù ba, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi.
- Naøy Ananda, Ngöôi coù tin söï giaùc ngoä Theá Toân khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù tin!
- Vaäy, naøy Ananda, sao Ngöôi laïi laøm phieàn Nhö Lai ñeán ba laàn.
40. - Baïch Theá Toân, chính con ñöôïc taän maët, ñích thaân nghe Theá Toân daïy nhö sau: "Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu muoán, ngöôøi aáy coù theå soáng ñeán moät kieáp, hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc... Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi".
- Naøy Ananda, Ngöôi coù tin töôûng khoâng?
- Baïch Theá Toân, con coù tin töôûng!
- Naøy Ananda, nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi, ñaõ khoâng nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Nhö Lai, Ngöôi khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Naøy Ananda, neáu Ngöôi thænh Nhö Lai, Nhö Lai coù theå baùc boû hai laàn caàu thænh, nhöng ñeán laàn thöù ba, Nhö Lai coù theå nhaän lôøi. Naøy Ananda nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi.
41. Naøy Ananda, moät thôøi Ta ôû taïi Vöông Xaù, nuùi Linh Thöùu (Gijjha Kuta). Taïi ñaáy Ta noùi vôùi ngöôi: "Naøy Ananda, khaû aùi thay thaønh Vöông Xaù! Khaû aùi thay nuùi Linh Thöùu! Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu ngöôøi aáy muoán, coù theå soáng ñeán moät kieáp, hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo. Naøy Ananda, neáu muoán, Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi". Daàu vaäy, naøy Ananda, Ngöôi khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân. Ngöôi khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Naøy Ananda, neáu Ngöôi caàu thænh Nhö Lai, Nhö Lai coù theå baùc boû hai laàn caàu thænh, nhöng ñeán laàn thöù ba, Nhö Lai coù theå nhaän lôøi. Naøy Ananda, nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi".
42. Naøy Ananda, moät thôøi Ta ôû thaønh Vöông Xaù, taïi Nigrodhaøraøma... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù taïi Corapapaøta... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, hang Sattapanni treân nuùi Vebhaøra... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, taïi hang ñaù Kaøla, treân nuùi Isigili... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, taïi khu röøng Sita trong hang ñaù Sappasondika... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, taïi Tapodaøraøma... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, Truùc Laâm, hoà Kalandaka... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù, taïi röøng Jìvakambavana... Ta cuõng ôû thaønh Vöông Xaù taïi Maddakucchi ôû Loäc Uyeån.
43. Naøy Ananda, taïi ñaáy Ta noùi: "Naøy Ananda, khaû aùi thay thaønh Vöông Xaù, khaû aùi thay nuùi Linh Thöùu, khaû aùi thay Nigrodhaøraøma, khaû aùi thay Corapapaøta, khaû aùi thay hang Sattapanni treân nuùi Vebhara, khaû aùi thay hang ñaù Kaøla treân nuùi Isigili, khaû aùi thay hang ñaù Sappasondika trong röøng Sìta, khaû aùi thay suoái nöôùc noùng Tapodaøraøma, khaû aùi thay hoà con soùc ôû taïi Truùc Laâm, khaû aùi thay röøng Jìvakambavana, khaû aùi thay vöôøn Nai ôû taïi Maddakucchi"!
44. "Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu ngöôøi aáy muoán, coù theå soáng ñeán moät kieáp, hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo. Naøy Ananda, neáu muoán, Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi". Daàu vaäy, naøy Ananda, Ngöôi khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân. Ngöôi khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Naøy Ananda, neáu Ngöôi caàu thænh Nhö Lai, Nhö Lai coù theå baùc boû hai laàn caàu thænh, nhöng ñeán laàn thöù ba, Nhö Lai coù theå nhaän lôøi. Naøy Ananda, nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi".
45. Naøy Ananda, moät thôøi Ta ôû Vesaøli taïi ñieän thôø Udena. Taïi ñaáy, naøy Ananda, Ta cuõng noùi. "Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli, khaû aùi thay ñieän thôø Udena. Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu ngöôøi aáy muoán, coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu muoán, Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi". Daàu vaäy, naøy Ananda, Ngöôi khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Nhö Lai, Ngöôi khoâng thænh caàu Nhö Lai: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho lôøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Naøy Ananda, neáu Ngöôi caàu thænh Nhö Lai, Nhö Lai coù theå baùc boû hai laàn caàu thænh, nhöng ñeán laàn thöù ba, Nhö Lai coù theå nhaän lôøi. Naøy Ananda, nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi.
46. Naøy Ananda, moät thôøi Ta ôû thaønh Vesaøli taïi ñieän thôø Gotamaka... ta cuõng ôû thaønh Vesaøli taïi ñieän thôø Sattambaka... Ta cuõng ôû thaønh Vesaøli taïi ñieän thôø Bahuputta... Ta cuõng ôû thaønh Vesaøli taïi ñieän thôø Saørandada...
47. Naøy Ananda, hoâm nay taïi ñieän thôø Caøpaøla, Ta noùi vôùi ngöôi: "Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli, khaû aùi thay ñieän thôø Udena, khaû aùi thay ñieän thôø Gotamaka, khaû aùi thay ñieän thôø Sattamba, khaû aùi thay ñieän thôø Buhuputta, khaû aùi thay ñieän thôø Saørandada, khaû aùi thay ñeàn Caøpaøla. Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo thôøi, neáu muoán, ngöôøi aáy coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, Nhö Lai ñaõ tu boán thaàn tuùc, tu taäp nhieàu laàn, thaät laõo luyeän, thaät chaéc chaén, thaät beàn vöõng, ñieâu luyeän, thieän xaûo. Naøy Ananda, neáu muoán, Nhö Lai coù theå soáng ñeán moät kieáp hay phaàn kieáp coøn laïi". Daàu vaäy, naøy Ananda, Ngöôi khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Nhö Lai, Ngöôi khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän Theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". Naøy Ananda, neáu Ngöôi caàu thænh Nhö Lai; Nhö Lai coù theå baùc boû hai laàn caàu thænh, nhöng ñeán laàn thöù ba, Nhö Lai coù theå nhaän lôøi. Naøy Ananda, nhö vaäy laø loãi cuûa Ngöôi, nhö vaäy laø khuyeát ñieåm cuûa Ngöôi.
48. Naøy Ananda, phaûi chaêng ngay töø ban ñaàu Ta ñaõ töøng tuyeân boá raèng moïi vaät öu aùi, thaân hình ñeàu phaûi bò thay ñoåi, trôû veà hö khoâng, bieán dòch? Naøy Ananda, laøm sao coù theå ñöôïc nhö vaày: Nhöõng gì sanh khôûi, toàn taïi, höõu vi, chòu söï bieán hoaïi maø laïi mong khoûi coù söï bieán dieät? Thaät khoâng coù söï traïng aáy. Naøy Ananda, nhöõng gì Nhö Lai ñaõ töø boû, döùt khoaùt, xaû ly, phoùng xaû, khöôùc töø, chính laø thoï, haønh. Nhö Lai ñaõ noùi vaø noùi moät caùch döùt khoaùt: "Khoâng laâu, Nhö Lai seõ dieät ñoä. Sau ba thaùng baét ñaàu hoâm nay, Nhö Lai seõ dieät ñoä". Noùi raèng Nhö Lai vì muoán soáng maø phaûn laïi lôøi tuyeân boá treân thôøi thaät khoâng coù söï traïng aáy.
Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán giaûng ñöôøng Kuøtagaøra taïi röøng Ñaïi Laâm.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân.
49. Roài Theá Toân cuøng toân giaû Ananda ñi ñeán giaûng ñöôøng Kuøtagaøra vöôøn Ñaïi Laâm, khi ñi ñeán, Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy ñi môøi taát caû Tyû-kheo soáng ôû gaàn Vesaøli tuï hoïp taïi giaûng ñöôøng naøy.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, ñi môøi taát caû vò Tyû-kheo soáng ôû gaàn Vesaøli tuï hoïp taïi giaûng ñöôøng, roài ñi ñeán choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ñöùng moät beân. Sau khi ñöùng moät beân, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, chuùng Tyû-kheo ñaõ tuï hoïp. Baïch Theá Toân, Ngaøi haõy laøm nhöõng gì Ngaøi nghó laø hôïp thôøi.
50. Theá Toân lieàn ñi ñeán giaûng ñöôøng vaø ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, nay nhöõng phaùp do Ta chöùng ngoä vaø giaûng daïy cho caùc Ngöôi, caùc Ngöôi phaûi kheùo hoïc hoûi, thöïc chöùng tu taäp vaø truyeàn roäng ñeå phaïm haïnh ñöôïc tröôøng toàn, vónh cöûu, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø caùc phaùp do Ta chöùng ngoä vaø giaûng daïy, caùc Ngöôi phaûi kheùo hoïc hoûi, thöïc chöùng, tu taäp vaø truyeàn roäng ñeå cho phaïm haïnh ñöôïc tröôøng toàn, vónh cöûu, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi? Chính laø Boán Nieäm xöù, Boán Chaùnh caàn, Boán Thaàn tuùc, Naêm Caên, Naêm Löïc, Baûy Boà-ñeà phaàn, Taùm Thaùnh ñaïo phaàn. Naøy caùc Tyû-kheo, chính nhöõng phaùp naøy do Ta chöùng ngoä vaø giaûng daïy, maø caùc Ngöôi phaûi kheùo hoïc hoûi, thöïc chöùng, tu taäp vaø truyeàn roäng ñeå phaïm haïnh ñöôïc tröôøng toàn, vónh cöûu, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi.
51. Roài Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø lôøi Ta nhaén nhuû caùc Ngöôi. Caùc haønh laø voâ thöôøng. Haõy tinh taán leân ñeå töï giaûi thoaùt, khoâng laâu Nhö Lai seõ dieät ñoä. Sau ba thaùng baét ñaàu töø hoâm nay, Nhö Lai seõ dieät ñoä.
Ñoù laø lôøi Theá Toân daïy. Sau khi noùi vaäy, Thieän Theä laïi noùi theâm:
Ta ñaõ giaø, dö maïng chaúng coøn bao,Tuïng phaåm IV
Töø bieät caùc Ngöôi, Ta ñi moät mình.
Töï mình laøm sôû y cho chính mình,
Haõy tinh taán, chaùnh nieäm, giöõ giôùi luaät,
Nhieáp thuùc yù chí, baûo hoä töï taâm.
Ai tinh taán trong phaùp vaø luaät naøy
Seõ dieät sanh töû, chaám döùt khoå ñau.1. Roài Theá Toân, vaøo buoåi saùng ñaép y, ñem theo y baùt, vaøo Vesaøli ñeå khaát thöïc. Sau khi khaát thöïc ôû Vesaøli, aên xong vaø treân ñöôøng khaát thöïc trôû veà, Theá Toân nhìn Vesaøli vôùi caùi nhìn cuûa con voi chuùa roài noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, laàn naøy laø laàn cuoái cuøng, Nhö Lai nhìn Vesaøli. Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán laøng Bhandagaøma.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Bhandagaøma. Taïi ñaây, Theá Toân ôû taïi Bhandagaøma.
2. Roài Theá Toân noùi vôùi Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng chöùng ñaït boán Phaùp maø Ta vaø caùc Ngöôi laâu ñôøi phaûi troâi laên trong bieån sanh töû. Theá naøo laø boán? Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä khoâng chöùng ñaït Thaùnh Giôùi maø Ta vaø caùc Ngöôi laâu ñôøi phaûi troâi laên trong bieån sanh töû. Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng chöùng ñaït Thaùnh Ñònh maø Ta vaø caùc Ngöôi laâu ñôøi phaûi troâi laên trong bieån sanh töû. Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng chöùng ñaït Thaùnh Tueä maø Ta vaø caùc Ngöôi laâu ñôøi phaûi troâi laên trong bieån sanh töû. Naøy caùc Tyû-kheo, chính vì khoâng giaùc ngoä, khoâng chöùng ñaït Thaùnh giaûi thoaùt maø Ta vaø caùc Ngöôi laâu ñôøi phaûi troâi laên trong bieån sanh töû. Naøy caùc Tyû-kheo, khi Thaùnh Giôùi ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc chöùng ñaït; khi Thaùnh Ñònh ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc chöùng ñaït; khi Thaùnh Tueä ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc chöùng ñaït; khi Thaùnh Giaûi thoaùt ñöôïc giaùc ngoä, ñöôïc chöùng ñaït, thôøi tham aùi moät ñôøi soáng töông lai ñöôïc tröø dieät, nhöõng gì ñöa ñeán moät ñôøi soáng môùi ñöôïc döùt saïch, nay khoâng coøn moät ñôøi soáng naøo nöõa.
3. Ñoù laø lôøi Theá Toân daïy. Sau khi noùi vaäy, Thieän Theä laïi noùi theâm:
Giôùi, Ñònh, Tueä vaø Giaûi thoaùt voâ thöôïng4. Trong thôøi gian Theá Toân ôû taïi Bhandagaøma, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo:
Gotama danh xöng ñaõ chöùng ngoä.
Ñaáng Giaùc Ngoä giaûng phaùp chuùng Tyû-kheo.
Ñaïo Sö dieät khoå, phaùp nhaõn, tònh laïc.- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä, Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
5. Roài Theá Toân, sau khi ôû Bhandagaøma cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, lieàn noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Hatthigam... Ambagama... Jambugama..., haõy ñi ñeán Bhoganagara.
6. - Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Bhoganagara.
7. Taïi ñaây, Theá Toân ôû Bhoganagara taïi ñeàn Ananda, Ngaøi noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng boán Ñaïi giaùo phaùp, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ giaûng.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng lôøi Theá Toân, Theá Toân giaûng nhö sau:
8. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù theå coù Tyû-kheo noùi: "Naøy Hieån giaû, toâi töï thaân nghe töø mieäng Theá Toân, töï thaân laõnh thoï, nhö vaäy laø Phaùp, nhö vaäy laø Luaät, nhö vaäy laø lôøi daïy cuûa vò Ñaïo Sö". Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi khoâng neân taùn thaùn, khoâng neân huûy baùng lôøi noùi cuûa Tyû-kheo aáy. Khoâng taùn thaùn, khoâng huûy baùng, moãi moãi chöõ, moãi moãi caâu, caàn phaûi ñöôïc hoïc hoûi kyõ löôõng vaø ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät. Khi ñem so sanh vôùi Kinh, ñoái chieáu vôùi Luaät, neáu chuùng khoâng phuø hôïp vôùi Kinh, khoâng töông öùng vôùi Luaät thôøi caùc Ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy khoâng phaûi laø lôøi Theá Toân, vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo sai laàm. Vaø naøy caùc Tyû kheo, caùc Ngöôi haõy töø boû chuùng. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät vaø neáu chuùng phuø hôïp vôùi Kinh, töông öùng vôùi Luaät, thôøi caùc Ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy phaûi laø lôøi daïy cuûa Theá Toân vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo chôn chaùnh". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø Ñaïi giaùo phaùp thöù nhaát, caùc Ngöôi haõy thoï trì.
9. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù Tyû-kheo noùi: "Taïi truù xöù kia, coù Taêng chuùng ôû vôùi caùc vò Thöôïng toïa, vôùi caùc Thuû chuùng. Toâi töï thaân nghe töø mieäng Taêng chuùng, töï thaân laõnh thoï, nhö vaäy laø Phaùp, nhö vaäy laø Luaät, nhö vaäy laø lôøi daïy cuûa vò Ñaïo Sö". Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi khoâng neân taùn thaùn, khoâng neân huûy baùng lôøi noùi cuûa Tyû-kheo aáy. Khoâng taùn thaùn, khoâng huûy baùng, moãi moãi chöõ, moãi moãi caâu, phaûi ñöôïc hoïc hoûi kyõ löôõng vaø ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät, neáu chuùng khoâng phuø hôïp vôùi Kinh, khoâng töông öùng vôùi Luaät thôøi caùc Ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy khoâng phaûi laø lôøi Theá Toân, vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo sai laàm". Vaø naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi haõy töø boû chuùng. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät vaø neáu chuùng phuø hôïp vôùi Kinh, töông öùng vôùi luaät, thôøi caùc ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy phaûi laø lôøi daïy cuûa Theá Toân, vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo chôn chaùnh". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø Ñaïi giaùo phaùp thöù hai, caùc Ngöôi haõy thoï trì.
10. Naøy caùc Tyû-kheo, coù theå coù vò Tyû-kheo noùi: "Taïi truù xöù kia coù nhieàu Tyû-kheo Thöôïng toïa ôû, nhöõng vò naøy laø baäc ña vaên, gìn giöõ truyeàn thoáng, trì phaùp, trì luaät, trì phaùp yeáu. Toâi töï thaân nghe töø mieäng nhöõng vò Thöôïng toïa aáy, töï thaân laõnh thoï, nhö vaäy laø Phaùp, nhö vaäy laø Luaät, nhö vaäy laø lôøi daïy cuûa vò Ñaïo Sö". Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi khoâng neân taùn thaùn, khoâng neân huûy baùng lôøi noùi cuûa Tyû-kheo aáy. Khoâng taùn thaùn, khoâng huûy baùng, moãi moãi chöõ, moãi moãi caâu, phaûi ñöôïc hoïc hoûi kyõ löôõng vaø ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñoái chieáu vôùi Luaät, vaø neáu khoâng phuø hôïp vôùi Kinh, khoâng töông öùng vôùi Luaät, vaø neáu chuùng phuø hôïp vôùi Kinh, töông öùng vôùi Luaät, thôøi caùc Ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy khoâng phaûi laø lôøi Theá Toân vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo sai laàm". Vaø, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi haõy töø boû chuùng. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät, thôøi caùc Ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi aáy phaûi laø lôøi daïy cuûa Theá Toân vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo chôn chaùnh". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø Ñaïi giaùo phaùp thöù ba, caùc Ngöôi haõy thoï trì.
11. Naøy caùc Tyû-kheo, coù theå coù Tyû-kheo noùi: "Taïi truù xöù kia, coù moät vò Thöôïng toïa, vò naøy laø baäc ña vaên, gìn giöõ truyeàn thoáng, trì phaùp, trì luaät, trì phaùp yeáu. Toâi töï thaân nghe töø Thöôïng toïa, töï thaân laõnh thoï; nhö vaäy laø Phaùp, nhö vaäy laø Luaät, nhö vaäy laø lôøi daïy cuûa vò Ñaïo Sö". Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi khoâng neân taùn thaùn, khoâng neân huûy baùng lôøi noùi cuûa Tyû-kheo aáy. Khoâng taùn thaùn, khoâng huûy baùng, moãi moãi chöõ, moãi moãi caâu, caàn phaûi ñöôïc hoïc hoûi kyõ löôõng vaø ñem so saùnh vôùi Kinh, ñoái chieáu vôùi Luaät. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñoái chieáu vôùi Luaät, vaø neáu chuùng khoâng phuø hôïp vôùi Kinh, khoâng töông öùng vôùi Luaät, thôøi caùc ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi naøy khoâng phaûi laø lôøi cuûa Theá Toân, vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo sai laàm". Vaø naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôi haõy töø boû chuùng. Khi ñem so saùnh vôùi Kinh, ñem ñoái chieáu vôùi Luaät, vaø neáu chuùng phuø hôïp vôùi Kinh, töông öùng vôùi Luaät, thôøi caùc ngöôi coù theå keát luaän: "Chaéc chaén nhöõng lôøi aáy phaûi laø lôøi daïy cuûa Theá Toân vaø Tyû-kheo aáy ñaõ thoï giaùo chôn chaùnh". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø Ñaïi giaùo phaùp thöù tö, caùc Ngöôi haõy thoï trì.
Naøy caùc Tyû-kheo, boán Ñaïi giaùo phaùp naøy, caùc Ngöôi haõy thoï trì.
12. Trong khi Theá Toân ôû taïi Bhoganagara, phaùp thoaïi naøy ñöôïc giaûng cho chuùng Tyû-kheo:
- Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä, Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu (tri kieán laäu), voâ minh laäu.
13. Roài Theá Toân, sau khi ôû taïi Bhoganagara cho ñeán khi Ngaøi xem laø vöøa ñuû, lieàn baûo toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta seõ ñi ñeán Paøvaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân. Vaø Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán Paøvaø, taïi vöôøn xoaøi cuûa Cunda, moät ngöôøi thôï saét.
14. Thôï saét Cunda nghe: "Nay Theá Toân ñaõ ñeán Paøvaø vaø hieän ñang ôû trong vöôøn xoaøi cuûa ta". Roài thôï saét Cunda ñeán taïi choã Theá Toân, khi ñeán xong lieàn ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Vaø Theá Toân thuyeát phaùp cho thôï saét Cunda ñang ngoài moät beân, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû.
15. Vaø thôï saét Cunda, sau khi ñöôïc Theá Toân thuyeát phaùp, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoa hyû, lieàn baïch Theá Toân: "Baïch Theá Toân, mong Theá Toân nhaän lôøi môøi cuûa con ngaøy mai ñeán duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo". Theá Toân im laëng nhaän lôøi.
16. Thôï saét Cunda, sau khi bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi vaø töø bieät.
17. Vaø thôï saét Cunda, sau khi ñeâm ñaõ maõn, lieàn cho söûa soaïn taïi nhaø caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm vaø nhieàu thöù Suøkara-maddave (moät loaïi moäc nhó), vaø baùo tin cho Theá Toân: "Baïch Theá Toân, giôø ñaõ ñeán, côm ñaõ saün saøng".
18. Vaø Theá Toân buoåi saùng ñaép y, mang theo y baùt, cuøng vôùi chuùng Tyû-kheo ñeán nhaø thôï saét Cunda, khi ñeán xong lieàn ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài. Theá Toân noùi vôùi thôï saét Cunda:
- Naøy Cunda, loaïi moäc nhó ñaõ soaïn saün, haõy doïn cho ta. Coøn caùc moùn aên khaùc ñaõ soaïn saün, loaïi cöùng vaø loaïi meàm, haõy doïn cho chuùng Tyû-kheo.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Thôï saét Cunda vaâng lôøi Theá Toân, doïn cho Theá Toân caùc moùn moäc nhó ñaõ soaïn saün, vaø doïn cho chuùng Tyû-kheo caùc moùn aên khaùc, loaïi cöùng vaø loaïi meàm.
19. Roài Theá Toân noùi vôùi thôï saét Cunda:
- Naøy Cunda, moùn aên moäc nhó coøn laïi. Ngöôi haõy ñem choân vaøo moät loã. Naøy Cunda, Ta khoâng thaáy moät ai ôû coõi Trôøi, coõi Ngöôøi, ôû Ma giôùi, ôû Phaïm thieân giôùi, khoâng moät ngöôøi naøo trong chuùng Sa-moân vaø chuùng Baø-la-moân, giöõa nhöõng Thieân, Nhaân, aên moùn moäc nhó naøy maø coù theå tieâu hoùa ñöôïc, tröø Nhö Lai.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Thôï saét Cunda vaâng theo Theá Toân, ñem choân moùn aên moäc nhó coøn laïi vaøo moät loã, ñi ñeán choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Roài Theá Toân thuyeát phaùp cho thôï saét Cunda ñang ngoài xuoáng moät beân, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû roài töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi.
20. Sau khi duøng côm cuûa thôï saét Cunda, Theá Toân bò nhieãm beänh naëng, beänh lî huyeát, ñau ñôùn gaàn nhö ñeán cheát, vaø Theá Toân chaùnh nieäm tónh giaùc, nhaãn naïi, chòu ñöïng côn beänh.
Roài Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán Kusinaøra.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân.
Toâi nghe: Sau khi duøng côm taïi nhaø thôï saét Cunda.21. Roài Theá Toân böôùc xuoáng ñöôøng, ñeán moät goác caây vaø noùi vôùi Toân giaû Ananda:
Côn beänh khoác lieät boãng khôûi leân, gaàn nhö cheát ñeán nôi.
Sau khi cuøng moùn aên loaïi moäc nhó.
Kòch beänh khôûi leân nôi baäc Ñaïo Sö.
Ñieàu phuïc beänh hoaïn, Theá Toân daïy raèng:
"Ta ñi ñeán thaønh Kusinaøra".- Naøy Ananda, haõy xeáp tö aùo Sanghaøti. Ta caûm thaáy meät moûi vaø muoán ngoài nghæ, naøy Ananda.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân vaø xeáp tö aùo Sanghaøti laïi.
22. Theá Toân ngoài treân choã ñaõ soaïn saün, vaø noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy ñem nöôùc cho Ta. Naøy Ananda, Ta nay ñang khaùt vaø muoán uoáng nöôùc.
Khi ñöôïc noùi vaäy, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, vöøa môùi coù khoaûng naêm traêm coã xe chaïy qua. Do baùnh xe khuaáy leân, nöôùc trôû thaønh noâng caïn, khuaáy ñoäng vaø vaån ñuïc. Baïch Theá Toân, soâng Kakutthaø khoâng xa ôû ñaây, nöôùc thuaàn tònh, deã chòu, maùt meû, trong saùng, deã ñeán vaø khaû aùi. Taïi ñoù, Theá Toân coù theå uoáng nöôùc vaø laøm dòu maùt chaân tay.
23. Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy ñem nöôùc uoáng cho Ta. Naøy Ananda, Ta nay ñang khaùt vaø muoán uoáng nöôùc.
Laàn thöù hai toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, vöøa môùi coù khoaûng naêm traêm coã xe chaïy qua. Do baùnh xe khuaáy leân, nöôùc trôû thaønh noâng caïn, khuaáy ñoäng vaø vaån ñuïc. Baïch Theá Toân, soâng Kakutthaø khoâng xa ôû ñaây, nöôùc thuaàn tònh, deã chòu, maùt meû, trong saùng, deã ñeán vaø khaû aùi. Taïi ñoù, Theá Toân coù theå uoáng nöôùc vaø laøm dòu maùt chaân tay.
24. Laàn thöù ba, Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy ñem nöôùc uoáng cho Ta. Naøy Ananda, Ta nay ñang khaùt vaø muoán uoáng nöôùc.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, laáy baùt vaø ñi ñeán con soâng nhoû. Con soâng ñang chaûy noâng caïn, khuaáy ñoäng vaø vaån ñuïc, khi toân giaû Ananda ñeán, lieàn trôû thaønh trong treûo, saùng laëng, khoâng vaån ñuïc.
25. Toân giaû Ananda töï nghó: "Thaät kyø dieäu thay, thaät hy höõu thay thaàn tuùc vaø uy löïc cuûa Nhö Lai. Con soâng nhoû ñang chaûy noâng caïn, khuaáy ñoäng vaø vaån ñuïc naøy, khi ta ñeán, lieàn trôû thaønh trong treûo, saùng laëng vaø khoâng vaån ñuïc". Sau khi duøng baùt laáy nöôùc, toân giaû Ananda ñeán choã Theá Toân vaø baïch vôùi Ngaøi:
- Baïch Theá Toân, thaät laø kyø dieäu! Baïch Theá Toân thaät laø hy höõu. Baïch Theá Toân, con soâng nhoû ñang chaûy noâng caïn, khuaáy ñoäng vaø vaån ñuïc naøy, khi con ñeán, lieàn trôû thaønh trong treûo, saùng laëng vaø khoâng vaån ñuïc. Xin thænh Theá Toân duøng nöôùc. Xin thænh Thieän Theä duøng nöôùc!
Vaø Theá Toân uoáng nöôùc.
26. Luùc baáy giôø, Pukkusa, doøng hoï Mallaø, ñeä töû cuûa ngaøi Alaøra Kaølaøma ñang ñi treân con ñöôøng töø Kusinaøra ñeán Paøvaø.
Pukkusa, doøng hoï Mallaø thaáy Theá Toân ngoài döôùi goác caây, lieàn ñeán choã Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, Pukkusa, doøng hoï Mallaø, baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, thaät laø kyø dieäu, baïch Theá Toân thaät laø hy höõu, traïng thaùi traàm tónh cuûa moät vò xuaát gia!
27. Baïch Theá Toân, thuôû xöa, ngaøi Alaøra Kaølaøma ñang ñi treân ñöôøng. Roài ngaøi böôùc xuoáng ñöôøng vaø ngoài xuoáng moät goác caây, khoâng xa con ñöôøng ñeå nghæ tröa. Baïch Theá Toân, luùc aáy coù khoaûng naêm traêm coã xe ñi ngang qua gaàn ngaøi Alaøra Kaølaøma. Baïch Theá Toân, coù moät ngöôøi ñi theo sau löng ñoaøn xe aáy, ñeãn choã ngaøi Alaøra Kaølaøma vaø noùi vôùi ngaøi: "Toân giaû coù thaáy khoaûng naêm traêm coã xe vöøa ñi qua khoâng?" - "Naøy Hieàn giaû, ta khoâng thaáy". - "Toân giaû coù nghe tieáng khoâng?" - "Naøy Hieàn giaû, ta khoâng nghe tieáng". - "Coù phaûi Toân giaû ñang nguû khoâng?" - "Naøy Hieàn giaû, khoâng phaûi ta ñang nguû". - "Vaäy coù phaûi Toân giaû ñang thöùc tænh?" - "Naøy Hieån giaû, ta ñang thöùc tænh". - "Toân giaû ñang thöùc tænh nhöng khoâng thaáy khoaûng naêm traêm coã xe vöøa ñi ngang qua gaàn moät beân, cuõng khoâng nghe thaáy tieáng. Baïch Toân giaû, caùi aùo cuûa Toân giaû cuõng bò laám buïi". - "Naøy Hieàn giaû, phaûi, aùo ta bò laám buïi".
Baïch Theá Toân, ngöôøi aáy lieàn töï nghó: "Thaät laø kyø dieäu, thaät laø hy höõu söï traàm tónh cuûa vò xuaát gia. Trong khi giaùc tænh, coøn thöùc nhöng khoâng thaáy naêm traêm coã xe vöøa ñi ngang qua gaàn moät beân, cuõng khoâng nghe tieáng". Sau khi toû söï thaâm tín ñoái vôùi ngaøi Alaøra Kaølaøma, vò aáy töø bieät.
28. - Naøy Pukkusa, nhaø ngöôi nghó theá naøo? Caùi gì khoù laøm hôn, caùi gì khoù thöïc hieän hôn? Moät ngöôøi trong khi giaùc tænh, coøn thöùc maø khoâng thaáy naêm traêm coã xe vöøa ñi ngang qua gaàn moät beân, cuõng khoâng nghe tieáng. Hay moät ngöôøi ñang giaùc tænh, coøn thöùc, trong khi trôøi ñang möa, möa taàm taõ aøo aøo, trong khi ñieän quang chôùp loøa, saám seùt vang ñoäng, maø khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe tieáng?
29. - Baïch Theá Toân, noùi gì ñeán naêm traêm coã xe naøy, cho ñeán hoaëc saùu traêm, hoaëc baûy traêm, hoaëc taùm traêm, hoaëc chín traêm, hoaëc moät ngaøn, cho ñeán traêm ngaøn coã xe, cuõng khoâng theå so saùnh ñöôïc. Thaät khoù laøm hôn, khoù thöïc hieän hôn, moät ngöôøi ñang giaùc tænh, coøn thöùc, trong khi trôøi ñang möa, möa taàm taõ aøo aøo, trong khi ñieän quang chôùp loøa, saám seùt vang ñoäng, maø khoâng thaáy cuõng khoâng nghe tieáng.
30. - Naøy Pukkusa, moät thôøi, Ta ôû Atumaø, taïi nhaø ñaäp luùa. Luùc baáy giôø trôøi möa, möa taàm taõ aøo aøo, ñieän quang chôùp loøa, saám seùt vang ñoäng, coù hai anh em noâng phu, vaø boán con boø ñöïc bò seùt ñaùnh cheát. Naøy Pukkusa, moät soá ñoâng ngöôøi töø Atumaø ñi ra ñeán taïi choã hai anh em noâng phu vaø boán con boø ñöïc bò seùt ñaùnh cheát...
31. Naøy Pukkusa, luùc baáy giôø Ta töø nhaø ñaäp luùa ñi ra vaø ñi qua ñi laïi ngoaøi trôøi, tröôùc cöûa nhaø ñaäp luùa, Naøy Pukkusa, coù moät ngöôøi töø nôi ñaùm ñoâng aáy ñi ra, ñeán chôø Ta, ñaûnh leã vaø ñöùng moät beân. Vaø Ta noùi vôùi ngöôøi aáy ñang ñöùng moät beân:
32: - "Naøy Hieàn giaû, vì sao coù soá ñoâng ngöôøi tuï hoïp nhö vaäy?" - Baïch Theá Toân vöøa roài trôøi ñang möa, möa taàm taõ aøo aøo, ñieän quang chôùp loøa, saám seùt vang ñoäng, coù hai anh em noâng phu, vaø boán con boø ñöïc bò seùt ñaùnh cheát. Do vaäy maø coù soá ñoâng ngöôøi aáy tuï hoïp taïi ñaây. Baïch Theá Toân, luùc aáy Ngaøi ôû taïi choã naøo?" - "Naøy Hieàn giaû, luùc aáy Ta ôû taïi ñaây". "Baïch Theá Toân, Ngaøi khoâng thaáy gì caû sao?" - "Naøy Hieàn giaû, Ta khoâng thaáy gì". - "Baïch Theá Toân, Ngaøi khoâng nghe tieáng gì caû sao?" - "Naøy Hieàn giaû, Ta khoâng nghe tieáng gì?" - "Baïch Theá Toân, coù phaûi Ngaøi ñang nguû, phaûi khoâng?" - "Naøy Hieàn giaû, khoâng phaûi ta ñang nguû". - "Baïch Theá Toân, coù phaûi Ngaøi ñang tænh thöùc phaûi khoâng?" - "Naøy Hieàn giaû, phaûi". - "Baïch Theá Toân, Ngaøi ñang tænh thöùc, nhöng trong khi trôøi möa, möa taàm taõ aøo aøo, ñieän quang chôùp loøa, saám seùt vang ñoäng, coù hai anh em noâng phu vaø boán con boø ñöïc bò seùt ñaùnh cheát, nhöng Ngaøi khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe gì". - Naøy Hieàn giaû, phaûi nhö vaäy".
33. Naøy Pukkusa, ngöôøi aáy lieàn töï nghó: "Thaät laø kyø dieäu, thaät laø hy höõu söï traàm laëng cuûa vò xuaát gia, khi thöùc tænh, daàu coù möa taàm taõ aøo aøo, ñieän quang choùi loøa, saám seùt vang ñoäng, coù hai anh em noâng phu vaø boán con boø ñöïc bò seùt ñaùnh cheát maø khoâng thaáy gì, khoâng nghe gì heát". Sau khi noùi leân loøng tin töôûng ôû nôi Ta, ngöôøi aáy ñaûnh leã Ta, thaân phía höõu höôùng veà phía Ta vaø töø bieät.
34. Khi ñöôïc noùi vaäy, Pukkusa, doøng hoï Mallaø baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, söï tin töôûng cuûa con ñoái vôùi ngaøi Alaøra, Kaølaøma, nay con ñem raûi raéc tröôùc luoàng gioù lôùn, nay con ñem thaû troâi vaøo doøng nöôùc cuoán. Kyø dieäu thay, baïch Theá Toân! Hy höõu thay baïch Theá Toân! Baïch Theá Toân, nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho ngöôøi bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maét coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, Chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän trình baøy. Baïch Theá Toân, con xin quy y Theá Toân, quy y Phaùp vaø Tyû-kheo Taêng. Mong Theá Toân nhaän con laøm ñeä töû, töø nay trôû ñi cho ñeán maïng chung, con troïn ñôøi quy ngöôõng.
35. Roài Pukkusa, doøng hoï Mallaø noùi vôùi moät ngöôøi khaùc: "Naøy baïn, haõy ñem ñeán moät caëp aùo maøu kim saéc, vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc". - "Toân giaû, xin vaâng". Ngöôøi aáy vaâng lôøi Pukkusa, doøng hoï Mallaø vaø ñem ñeán moät caëp aùo maøu kim saéc, vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc.
Roài Pukkusa, doøng hoï Mallaø ñem daâng moät caëp aùo maøu kim saéc, vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc aáy cho Theá Toân vaø noùi:
- Baïch Theá Toân, caëp aùo maøu kim saéc, vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc. Mong Theá Toân vì thöông xoùt con maø thaâu nhaän cho.
- Naøy Pukkusa, haõy ñaép cho Ta moät aùo vaø ñaép cho Ananda moät aùo.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Pukkusa, doøng hoï Mallaø vaân lôøi Theá Toân, ñaép moät aùo cho Ngaøi vaø ñaép moät aùo cho toân giaû Ananda.
36. Roài Theá Toân thuyeát phaùp cho Pukkusa, ngöôøi doøng hoï Mallaø, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû. Vaø Pukkusa, ngöôøi doøng hoï Mallaø, sau khi ñöôïc Theá Toân thuyeát phaùp, khích leä, laøm cho phaán khôûi, khieán taâm hoan hyû, lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng veà Theá Toân vaø töø bieät.
37. Khi Pukkusa, doøng hoï Mallaø ñi chöa ñöôïc bao laâu, toân giaû Ananda ñem caëp aùo maøu kim saéc, vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc naøy ñaët treân thaân Theá Toân, vaø khi caëp aùo naøy ñöôïc ñaët treân thaân Theá Toân, maøu saéc saùng choùi cuûa aùo nhö bò lu môø ñi. Vaø Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, thaät laø kyø dieäu, baïch Theá Toân thaät laø hy höõu, söï thanh tònh vaø saùng choùi maøu da cuûa Nhö Lai! Baïch Theá Toân, khi con ñaët treân thaân Theá Toân, caëp aùo maøu kim saéc vaøng choùi vaø saün saøng ñeå maëc naøy, maøu saéc saùng choùi cuûa aùo nhö bò lu môø ñi.
- Thaät vaäy, naøy Ananda. Naøy Ananda, coù hai tröôøng hôïp, maøu da cuûa Nhö Lai heát söùc thanh tònh vaø saùng choùi. Theá naøo laø hai? Naøy Ananda, trong ñeâm Nhö Lai chöùng voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø trong ñeâm Nhö Lai saép dieät ñoä, nhaäp Nieát-baøn giôùi, khoâng coøn dö y sanh töû nöõa. Naøy Ananda, ñoù laø hai tröôøng hôïp, maøu da cuûa Nhö Lai heát söùc thanh tònh vaø saùng choùi.
38. Naøy Ananda, hoâm nay khi canh cuoái cuøng ñaõ maõn, taïi Upavattana ôû Kusinaøraø, trong röøng Saøla cuûa doøng hoï Mallaø, giöõa hai caây saøla song thoï, Nhö Lai seõ dieät ñoä. Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi ñeán soâng Kakutthaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân:
Caëp aùo kim saéc naøy.39. Roài Theá Toân cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán con soâng Kakutthaø, xuoáng soâng taém vaø uoáng nöôùc roài loäi qua bôø beân kia, ñi ñeán röøng xoaøi vaø taïi ñaây, noùi vôùi ñaïi ñöùc Cundaka:
Pukkusa mang ñeán.
Ñaép aùo kim saéc naøy,
Da Ñaïo Sö saùng choùi.- Naøy Cundaka, haõy xeáp aùo Sanghaøti laøm boán cho Ta. Naøy Cundaka, Ta nay meät moûi, muoán naèm nghæ.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Ñaïi ñöùc Cundaka vaâng lôøi Theá Toân vaø xeáp aùo Sanghaøti laøm boán.
40. Roài Theá Toân naèm xuoáng phía hoâng beân maët nhö daùng ñieäu con sö töû, hai chaân ñeå treân nhau, chaùnh nieäm, tænh giaùc, suy tö, vôùi yù nieäm ngoài daäy laïi khi phaûi thôøi. Vaø ñaïi ñöùc Cundaka ngoài phía tröôùc Theá Toân.
41.
Ñöùc Phaät töï ñi ñeán42. Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
Con soâng Kakutthaø.
Con soâng chaûy trong saùng.
Maùt laïnh vaø thanh tònh.
Vò Ñaïo Sö moûi meät
Ñi daàn xuoáng meù soâng.
Nhö Lai ñaáng Voâ Thöông
Ngöï trò ôû treân ñôøi
Taém xong, uoáng nöôùc xong,
Loäi qua beân kia soâng.
Baäc Ñaïo Sö ñi tröôùc,
Giöõa Taêng chuùng Tyû-kheo,
Vöøa ñi vöøa dieãn giaûng.
Chaùnh phaùp thaät vi dieäu.
Roài baäc Ñaïi Só ñeán,
Taïi khu vöïc röøng xoaøi.
Cho goïi vò Tyû-kheo,
Teân hoï Cundaka:
"Haõy gaáp tö aùo laïi,
Traûi aùo cho ta naèm.
Nghe daïy, Cundaka
Laäp töùc vaâng lôøi daïy,
Gaáp tö vaø traûi aùo,
Moät caùch thaät mau leï.
Baäc Ñaïo Sö naèm xuoáng
Thaân mình thaät meät moûi.
Taïi ñaây Cundaka,
Ngoài ngay phía tröôùc maët.- Naøy Ananda, raát coù theå coù ngöôøi laøm cho thôï saét Cunda hoái haän: "Naøy Hieàn giaû Cunda, thaät khoâng lôïi ích gì cho Ngöôi, thaät laø tai haïi cho Ngöôi, vì Nhö Lai duøng böõa aên cuoái cuøng töø Ngöôi cuùng döôøng, vaø nhaäp dieät". Naøy Ananda, caàn phaûi laøm tieâu tan söï hoái haän aáy cuûa thôï saét Cunda: "Naøy Hieàn giaû, thaät laø coâng ñöùc cho baïn, vì ñöôïc Nhö Lai duøng böõa aên cuoái cuøng töø baïn cuùng döôøng, vaø nhaäp dieät. Naøy Hieàn giaû Cunda, toâi töï thaân nghe, töï thaân laõnh thoï lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "Coù hai söï cuùng döôøng aên uoáng ñoàng moät quaû baùo, ñoàng moät dò thuïc quaû, quaû baùo lôùn hôn, lôïi ích hôn caùc söï cuùng döôøng aên uoáng khaùc? Theá naøo laø hai? Moät laø böõa aên tröôùc khi Nhö Lai chöùng voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, hai laø böõa aên tröôùc khi Nhö Lai dieät ñoä Nieát-baøn giôùi, khoâng coøn di höôûng sanh töû. Hai böõa aên naøy ñoàng moät quaû baùo, ñoàng moät dò thuïc quaû, quaû baùo lôùn hôn, lôïi ích hôn caùc söï cuùng döôøng aên uoáng khaùc. Nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñöôïc höôûng tuoåi thoï; nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñöôïc höôûng saéc ñeïp; nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñöôïc höôûng an laïc; nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñöôïc höôûng danh tieáng; nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñôïöc höôûng coõi trôøi, nhôø haønh ñoäng naøy, ñaïi ñöùc Cunda seõ ñöôïc höôûng uy quyeàn".
Naøy Ananda, caàn phaûi laøm cho thôï saét Cunda tieâu tan hoái haän.
43. Roài Theá Toân, sau khi hieåu yù nghóa naøy, lieàn thoát lôøi caûm khaùi nhö sau:
Coâng ñöùc ngöôøi boá thí,Tuïng phaåm V
Luoân luoân ñöôïc taêng tröôûng,
Tröø ñöôïc taâm haän thuø.
Khoâng chaát chöùa, cheá ngöïa,
Keû chí thieän töø boû.
Moïi aùc haïnh baát thieän,
Dieät tröø tham, saân, si.
Taâm giaûi thoaùt thanh tònh.1. Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, chuùng ta haõy ñi qua bôø beân kia soâng Hirannavati, ñeán ôû Kusinaøraø - Upavatama - röøng Saølaø cuûa doøng hoï Maøllaø.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân.
Roài Theá Toân, cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo ñi ñeán beân kia soâng Hirannavati, taïi Kusinaøraø Upavattana, röøng Saølaø cuûa doøng hoï Mallaø, khi ñi ñeán nôi lieàn noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, haõy traûi choã naèm, ñaàu höôùng veà phía Baéc giöõa hai caây saølaø song thoï: naøy Ananda, Ta nay meät moûi, muoán naèm nghæ.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, traûi choã naèm, ñaàu höôùng veà phía Baéc giöõa hai caây saølaø song thoï. Vaø Theá Toân naèm xuoáng, veà phía hoâng beân phaûi, nhö daùng naèm con sö töû, hai chaân ñeå leân nhau chaùnh nieäm vaø giaùc tænh.
2. Luùc baáy giôø, caây saølaø song thoï troå hoa traùi muøa, traøn ñaày caønh laù. Nhöõng ñoùa hoa naøy rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng Ngaøi. Nhöõng thieân hoa Mandaørava töø treân hö khoâng rôi xuoáng, rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng Ngaøi. Boät trôøi chieân ñaøn töø treân hö khoâng rôi xuoáng, rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng Ngaøi, nhaïc trôøi treân hö khoâng troåi daäy ñeå cuùng döôøng Nhö Lai. Thieân ca treân hö khoâng vang leân ñeå cuùng döôøng Nhö Lai.
3. Roài Nhö Lai noùi vôùi toân giaû Ananda:
-- Naøy Ananada, caùc caây saølaø song thoï töï nhieân troå hoa traùi muøa traøn ñaày caønh laù, nhöõng ñoùa hoa naøy rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng. Nhöõng thieân hoa Mandaørava töø treân hö khoâng rôi xuoáng, rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng. Boät trôøi chieân ñaøn töø treân hö khoâng rôi xuoáng, rôi leân, gieo khaép vaø tung vaõi treân thaân Nhö Lai ñeå cuùng döôøng. Nhaïc trôøi treân hö khoâng troåi daäy ñeå cuùng döôøng Nhö Lai. Thieân ca treân hö khoâng vang leân ñeå cuùng döôøng Nhö Lai.
Nhöng, naøy Ananda, nhö vaäy khoâng phaûi kính troïng, toân suøng, ñaûnh leã, cuùng döôøng hay leã kính Nhö Lai. Naøy Ananda, neáu coù Tyû-kheo, Tyû-kheo ni, cö só nam hay cö só nöõ naøo thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø Tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh trong Chaùnh phaùp, haønh trì ñuùng Chaùnh phaùp, thôøi ngöôøi aáy kính troïng, toân suøng, ñaûnh leã, cuùng döôøng Nhö Lai vôùi söï cuùng döôøng toái thöôïng. Do vaäy, naøy Ananda, haõy thaønh töïu Chaùnh phaùp vaø Tuøy phaùp, soáng chôn chaùnh trong Chaùnh phaùp vaø haønh trì ñuùng Chaùnh phaùp. Naøy Ananda, caùc Ngöôøi phaûi hoïc taäp nhö vaäy.
4. Luùc baáy giôø, toân giaû Upavaøna ñöùng tröôùc maët Theá Toân vaø quaït Ngaøi. Theá Toân lieàn quôû traùch toân giaû Upavaøna: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñöùng moät beân, chôù coù ñöùng tröôùc maët Ta."
Toân giaû Ananda, lieàn töï suy nghó: "Ñaïi ñöùc Upavaøna naøy laø thò giaû soáng gaàn vaø haàu caän Theá Toân ñaõ laâu ngaøy. Nay Theá Toân trong giôø phuùt cuoái cuøng laïi quôû traùch ñaïi ñöùc Upavaøna: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñöùng moät beân, chôù coù ñöùng tröôùc maët Ta". Do nhôn gì, do duyeân gì, Theá Toân quôû traùch ñaïi ñöùc Upavaøna: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñöùng moät beân, chôù coù ñöùng tröôùc maët ta"?.
5. Roài toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
-- Ñaïi ñöùc Upavaøna naøy laø thò giaû, soáng gaàn vaø haàu caän Theá Toân ñaõ laâu ngaøy. Nay Theá Toân trong giôø phuùt cuoái cuøng laïi quôû traùch ñaïi ñöùc Upavaøna: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñöùng moät beân, chôù coù ñöùng tröôùc maët Ta." Do nhôn gì, do duyeân gì, Theá Toân quôû traùch ñaïi ñöùc Upavaøna: "Naøy Tyû-kheo haõy ñöùng moät beân, chôù coù ñöùng tröôùc maët Ta"?
-- Naøy Ananda, raát ñoâng caùc vò Thieân thaàn ôû möôøi phöông theá giôùi tuï hoäi ñeå chieâm ngöôõng Nhö Lai. Naøy Ananda, cho ñeán möôøi hai do tuaàn xung quanh Kusinaøraø, Upavattana, röøng Saølaø thuoäc doøng hoï Mallaø, khoâng coù moät choã naøo, nhoû cho ñeán ñaàu moät sôïi toùc coù theå chích ñöôïc maø khoâng ñaày nhöõng Thieân thaàn coù uy löïc tuï hoïp. Naøy Ananda, caùc vò Thieân Thaàn ñang than phieàn: "Chuùng ta töø raát xa ñeán chieâm ngöôõng Nhö Lai. Thaät raát laø hy höõu, caùc Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän ôû ñôøi, vaø toái hoâm nay, trong canh cuoái cuøng, Nhö Lai seõ nhaäp dieät. Vaø nay Tyû-kheo coù oai löïc naøy laïi ñöùng ngang tröôùc Theá Toân, khieán chuùng ta khoâng theå chieâm ngöôõng Nhö Lai trong giôø phuùt cuoái cuøng". Naøy Ananda, caùc chö Thieân than phieàn nhö vaäy.
6. -- Baïch Theá Toân, Theá Toân ñang nghó ñeán haïng chö Thieân naøo?
- Naøy Ananda, coù haïng chö Thieân ôû treân hö khoâng nhöng coù taâm tö theá tuïc, nhöõng vò naøy khoùc than, ôùi ñaàu buø toùc roái, khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, khoùc than thaân boå nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm".
Naøy Ananda, coù haïng Thieân thaàn ôû treân ñaát vôùi taâm tö theá tuïc nhöõng vò naøy khoùc than vôùi ñaàu buø toùc roái, khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, khoùc than thaân naèm nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi:
"Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm".
Coù chö Thieân ñaõ dieät tröø aùi duïc, nhöõng vò naøy bình thaûn, tænh giaùc chòu ñöïng, vôùi taâm suy tö: "Caùc haønh laø voâ thöôøng, laøm sao söï kieän coù theå khaùc ñöôïc?"
7. -- Baïch Theá Toân, thuôû tröôùc caùc Tyû-kheo sau khi thoï an cö, töø caùc ñòa phöông ñeán chieâm ngöôõng Nhö Lai, chuùng con ñöôïc söï lôïi ích tieáp kieán, haàu caän nhöõng Tyû-kheo tu haønh ñieâu luyeän. Baïch Theá Toân, sau khi Theá Toân nhaäp dieät, chuùng con seõ khoâng ñöôïc söï lôïi ích tieáp kieán, haàu caän nhöõng Tyû-kheo tu haønh ñieâu luyeän.
8. - Naøy Ananda, coù boán Thaùnh tích keû thieän tín caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính. Theá naøo laø boán?
"Ñaây laø choã Nhö Lai ñaûn sanh". Naøy Ananda, ñoù laø thaùnh tích, keû thieän tín caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính.
"Ñaây laø choã Nhö Lai chöùng ngoä voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc", naøy Ananda, ñoù laø Thaùnh tích, keû thieän tín caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính.
"Ñaây laø choã Nhö Lai chuyeån Phaùp luaân voâ thöôïng", naøy Ananda, ñoù laø Thaùnh tích, keû thieän tín caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính.
"Ñaây laø choã Nhö Lai dieät ñoä, nhaäp Voâ dö y Nieát-baøn", naøy Ananda, ñoù laø Thaùnh tích, keû thieän tín caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính.
Naøy Ananda, ñoù laø boán Thaùnh tích, keû thieän tín cö só caàn phaûi chieâm ngöôõng vaø toân kính. Naøy Ananda, caùc thieän tín Tyû-kheo, Tyû-kheo ni, cö só nam, cö si nöõ seõ ñeán vôùi nieàm suy tö: "Ñaây laø choã Nhö Lai ñaûn sanh", "Ñaây laø choã Nhö Lai chöùng ngoä voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc", "Ñaây laø choã Nhö Lai chuyeån Phaùp luaân voâ thöôïng", "Ñaây laø choã Nhö Lai dieät ñoä, Nhaäp Voâ dö y Nieát-baøn".
Naøy Ananda, vaø nhöõng ai, trong khi chieâm baùi nhöõng Thaùnh tích maø töø traàn vôùi taâm thaâm tín hoan hyû, thôøi nhöõng vò aáy, sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ ñöôïc sanh coõi thieän thuù, caûnh giôùi chö Thieân.
9. -- Baïch Theá Toân, chuùng con phaûi cö xöû vôùi phaùi nöõ nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, chôù coù thaáy chuùng.
-- Baïch Theá Toân, neáu phaûi thaáy chuùng, thôøi phaûi nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, chôù coù noùi chuyeän vôùi chuùng.
-- Baïch Theá Toân, neáu phaûi noùi chuyeän vôùi chuùng, thôøi phaûi nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, phaûi an truù chaùnh nieäm.
10. -- Baïch Theá Toân, chuùng con phaûi xöû söï thaân xaù-lôïi Nhö Lai nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, caùc Ngöôi ñöøng coù lo laéng vaán ñeà cung kính thaân xaù-lôïi cuûa Nhö Lai. Naøy Ananda, caùc Ngöôøi haõy noã löïc, haõy tinh taán höôùng veà töï ñoä, soáng khoâng phoùng daät, caàn maãn, chuyeân höôùng veà töï ñoä. Naøy Ananda, coù nhöõng hoïc giaû Saùt-ñeá-lî, nhöõng hoïc giaû Baø-la-moân, nhöõng hoïc giaû gia chuû thaâm tín Nhö Lai, nhöõng vò naøy seõ lo cho söï cung kính cuùng döôøng thaân xaù-lôïi cuûa Nhö Lai.
11. -- Baïch Theá Toân, caàn phaûi xöû söï thaân Nhö Lai nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, xöû söï thaân Chuyeån luaân Thaùnh Vöông nhö theá naøo, haõy xöû söï thaân xaù-lôïi Nhö Lai nhö vaäy.
-- Baïch Theá Toân, ngöôøi ta xöû söï thaân chuyeån luaân Thaùnh vöông nhö theá naøo?
-- Naøy Ananda, thaân cuûa Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc vaán troøn vôùi vaûi môùi. Sau khi vaán vaûi môùi xong, laïi ñöôïc vaán theâm vôùi vaûi gai beän. Sau khi vaán vaûi gai beänh, laïi vaán theâm vôùi vaûi môùi, vaø tieáp tuïc nhö vaäy cho ñeán naêm traêm lôùp caû hai loaïi vaûi. Roài thaân ñöôïc ñaët vaøo trong moät hoøm daàu baèng saét, hoøm saét naøy ñöôïc moät hoøm saét khaùc ñaäy kín. Xong moät giaøn hoûa goàm moïi loaïi höông ñöôïc xaây döïng leân, thaân cuûa vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc ñem thieâu treân giaøn hoûa naøy vaø taïi ngaõ tö ñöôøng, thaùp cuûa vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc xaây döïng leân. Naøy Ananda, ñoù laø phaùp taùng thaân vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông.
Naøy Ananda, phaùp taùng thaân vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông nhö theá naøo, phaùp taùng thaân Theá Toân cuõng nhö vaäy. Thaùp cuûa Nhö Lai phaûi ñöôïc döïng leân taïi ngaõ tö ñöôøng. Vaø nhöõng ai ñem taïi choã aáy voøng hoa, höông, hay höông boät nhieàu maøu, ñaûnh leã thaùp, hay khôûi taâm hoan hyû (khi ñöùng tröôùc maët thaùp), thôøi nhöõng ngöôøi aáy seõ ñöôïc lôïi ích, haïnh phuùc laâu daøi.
12. Naøy Ananda, boán haïng ngöôøi sau naøy ñaùng ñöôïc xaây thaùp. Theá naøo laø boán? Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc xöùng ñaùng xaây thaùp. Ñoäc Giaùc Phaät xöùng ñaùng xaây thaùp. Ñeä töû Thanh Vaên cuûa Nhö Lai xöùng ñaùng xaây thaùp. Chuyeån luaân Thaùnh vöông xöùng ñaùng xaây thaùp.
Naøy Ananda, vì lyù do gì, Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri xöùng ñaùng xaây thaùp? Naøy Ananda, taâm cuûa daân chuùng seõ hoan hyû khi nghó ñeán: "Ñaây laø thaùp cuûa Theá Toân, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri. " Do taâm hoan hyû nhö vaäy, khi thaân hoaïi maïng chung, chuùng seõ sanh leân thieän thuù, caûnh giôùi chö Thieân. Naøy Ananda, vì lyù do naøy, Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri xöùng ñaùng xaây thaùp.
Naøy Ananda, vì lyù do gì, baäc Ñoäc Giaùc Phaät xöùng ñaùng xaây thaùp? Naøy Ananda, taâm cuûa daân chuùng seõ hoan hyû khi nghó ñeán: "Ñaây laø thaùp cuûa Theá Toân Ñoäc Giaùc Phaät". " Do taâm hoan hyû nhö vaäy, khi thaân hoaïi maïng chung, chuùng seõ ñöôïc sanh thieän thuù, caûnh giôùi chö Thieân. Naøy Ananda, vì lyù do naøy, baäc Ñoäc Giaùc Phaät xöùng ñaùng xaây thaùp.
Naøy Ananda, vì lyù do gì, ñeä töû Thanh Vaên cuûa Nhö Lai xöùng ñaùng xaây thaùp? Naøy Ananda, taâm cuûa daân chuùng seõ hoan hyû khi nghó ñeán: "Ñaây laø thaùp ñeä töû Thanh Vaên cuûa Theá Toân, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri." Do taâm hoan hyû nhö vaäy, khi thaân hoaïi maïng chung, chuùng seõ ñöôïc sanh thieän thuù, caûnh giôùi chö Thieân. Naøy Ananda, vì lyù do naøy, ñeä töû Thanh Vaên cuûa Nhö Lai xöùng ñaùng xaây thaùp .
Naøy Ananda, vì lyù do gì, Chuyeån luaân Thaùnh vöông xöùng ñaùng xaây thaùp? Naøy Ananda, taâm cuûa daân chuùng seõ hoan hyû khi nghó ñeán: "Ñaây laø thaùp cuûa vò Phaùp vöông trò vì ñuùng phaùp." Do taâm hoan hyû nhö vaäy, khi thaân hoaïi maïng chung, chuùng seõ ñöôïc sanh thieän thuù, caûnh giôùi chö Thieân. Naøy Ananda, vì lyù do naøy, Chuyeån luaân Thaùnh vöông xöùng ñaùng xaây thaùp.
Naøy Ananda, ñoù laø boán haïng ngöôøi xöùng ñaùng xaây thaùp.
13. Roài toân giaû Ananda ñi vaøo trong tònh xaù, döïa treân coät cöûa vaø ñöùng khoùc: "Ta nay vaãn coøn laø keû höõu hoïc, coøn phaûi töï lo tu taäp. Nay baäc Ñaïo Sö cuûa ta saép dieät ñoä, coøn ai thöông töôûng ta nöõa!"
Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, Ananda ôû taïi ñaâu?
-- Baïch Theá Toân, toân giaû Ananda ñi vaøo trong tònh xaù, döïa treân coät cöûa vaø ñöùng khoùc: "Ta nay vaãn coøn laø keû höõu hoïc, coøn phaûi töï lo tu taäp. Nay baäc Ñaïo Sö cuûa ta saép dieät ñoä, coøn ai thöông töôûng ta nöõa!"
Theá Toân lieàn noùi vôùi moät Tyû-kheo:
-- Naøy Tyû-kheo, haõy ñi vaø nhaân danh Ta, noùi vôùi Ananda: "Naøy Hieàn giaû Ananda, baäc Ñaïo Sö cho goïi Hieàn giaû."
-- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Vò Tyû-kheo aáy vaâng lôøi Theá Toân, ñi ñeán choã toân giaû Ananda, sau khi ñeán, lieàn noùi vôùi toân giaû: "Naøy Hieàn giaû Ananda, baäc Ñaïo Sö cho goïi Hieàn giaû." - "Thöa vaâng, Hieàn giaû. " Toân giaû Ananda vaâng lôøi vò Tyû-kheo aáy, ñi ñeán Theá Toân, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân.
14. Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda ñang ngoài moät beân:
-- Thoâi vöøa roài, Ananda, chôù coù buoàn raàu, chôù coù khoùc than. Naøy Ananda, Ta ñaõ tuyeân boá tröôùc vôùi ngöôi raèng moïi vaät aùi luyeán, toát ñeïp ñeàu phaûi sanh bieät, töû bieät vaø dò bieät. Naøy Ananda laøm sao ñöôïc coù söï kieän naøy: "Caùc phaùp sanh, truù, höõu vi, bieán hoaïi ñöøng coù bò tieâu dieät?" Khoâng theå coù söï kieän nhö vaäy ñöôïc. Naøy Ananda, ñaõ laâu ngaøy, ngöôi ñoái vôùi Nhö Lai, vôùi thaân nghieäp ñaày loøng töø aùi, lôïi ích, an laïc, coù moät khoâng hai, voâ löôïng vôùi khaåu nghieäp ñaày loøng töø aùi, lôïi ích, an laïc, coù moät khoâng hai, voâ löôïng vôùi yù nghieäp ñaày loøng töø aùi, lôïi ích, an laïc, coù moät khoâng hai, voâ löôïng. Naøy Ananda, ngöôi laø ngöôøi taùc thaønh coâng ñöùc. Haõy coá gaéng tinh taán leân, ngöôi seõ chöùng baäc Voâ laäu, khoâng bao laâu ñaâu.
15. Roài Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc trong thôøi quaù khöù, nhöõng baäc Theá Toân naøy ñeàu coù nhöõng thò giaû toái thaéng nhö Ananda cuûa Ta. Naøy Tyû-kheo, nhöõng vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc thôøi vò lai, nhöõng baäc Theá Toân naøy cuõng seõ coù nhöõng vò thò giaû toái thaéng nhö Ananda cuûa Ta vaäy.
Naøy caùc Tyû-kheo, Ananda laø ngöôøi coù trí vaø hieåu roõ: "Nay ñuùng thôøi ñeå caùc Tyû-kheo yeát kieán Theá Toân, nay ñuùng thôøi ñeå caùc Tyû-kheo ni, nay ñuùng thôøi ñeå caùc nam cö só, nay ñuùng thôøi ñeå caùc nöõ cö só, nay ñuùng thôøi ñeå caùc vua chuùa, ñeå caùc ñaïi thaàn, ñeå caùc ngoaïi ñaïo sö, ñeå caùc ñeä töû caùc ngoaïi ñaïo sö yeát kieán Theá Toân!"
16. Naøy caùc Tyû-kheo, Ananda coù boán ñöùc taùnh kyø cöïu, hy höõu. Theá naøo laø boán?
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù chuùng Tyû-kheo ñeán yeát kieán Ananda, chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì ñöôïc yeát kieán Ananda, vaø neáu Ananda thuyeát phaùp chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì baøi thuyeát phaùp, vaø neáu Ananda laøm thinh thôøi, naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Tyû-kheo aáy seõ thaát voïng.
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù Tyû-kheo ni..., chuùng nam cö só... chuùng nöõ cö só ñeán yeát kieán Ananda, chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû, vì ñöôïc yeát kieán Ananda, vaø neáu Ananda thuyeát phaùp, chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì baøi thuyeát phaùp vaø neáu Ananda laøm thinh thôøi naøy caùc Tyû-kheo, chuùng nöõ cö só aáy seõ thaát voïng.
Naøy caùc Tyû-kheo, vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông coù boán ñöùc taùnh kyø dieäu, hy höõu.
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù chuùng Saùt-ñeá-lî... chuùng Baø-la-moân... chuùng gia chuû... chuùng Sa-moân ñeán yeát kieán vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông, chuùng seõ ñöôïc hoan hyû vì ñöôïc yeát kieán vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông vaø neáu vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông noùi chuyeän, chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì baøi noùi chuyeän, vaø neáu vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông laøm thinh thôøi chuùng Sa-moân aáy seõ thaát voïng.
Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Ananda coù boán ñöùc taùnh kyø dieäu, hy höõu. Neáu coù chuùng Tyû-kheo... chuùng Tyû-kheo ni... chuùng nam cö só... chuùng nöõ cö só ñeán yeát kieán Ananda, chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì ñöôïc yeát kieán Ananda. vaø neáu Ananda thuyeát phaùp chuùng aáy seõ ñöôïc hoan hyû vì baøi thuyeát phaùp, vaø neáu Ananda laøm thinh, thôøi naøy caùc Tyû-kheo chuùng nöõ cö só aáy seõ thaát voïng.
Naøy caùc Tyû-kheo, Ananda coù boán ñöùc taùnh kyø dieäu, hy höõu nhö vaäy.
17. Khi ñöôïc noùi vaäy, toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, Theá Toân chôù coù dieät ñoä taïi ñoâ thò nhoû beù naøy, taïi ñoâ thò hoang vu naøy, taïi ñoâ thò phuï thuoäc naøy. Baïch Theá Toân, coù nhöõng ñoâ thò khaùc to lôùn hôn nhö Campaø (Chieâm-baø), Raøjagaha (Vöông Xaù), Saøvatthi (Xaù-veä), Saøketa (Sa-kyø), Kosambi (Kieàu-thöông-di), Baøraønasi (Ba-la-naïi). Theá Toân haõy dieät ñoä taïi choã aáy. Taïi choã aáy, coù ñaïi chuùng Saùt-ñeá-lî, coù ñaïi chuùng Baø-la-moân, coù ñaïi chuùng gia chuû raát tin töôûng Nhö Lai, caùc vò naøy seõ cuùng döôøng thaân xaù-lôïi Nhö Lai.
-- Naøy Ananda, chôù coù noùi nhö vaäy, naøy Ananda, chôù coù noùi ñoâ thò naøy nhoû beù, ñoâ thò naøy hoang vu, ñoâ thò naøy phuï thuoäc.
18. Naøy Ananda, thuôû xöa coù vò vua teân laø Mahasudassana (Ñaïi Thieân Kieán). Vò naøy laø Chuyeån luaân vöông, trò vì nhö phaùp, laø vò phaùp vöông, thoáng laõnh boán thieân haï, chinh phuïc hoä trì quoác daân, ñaày ñuû baûy baùu. Naøy Ananda, ñoâ thò Kusinaøraø naøy laø kinh ñoâ cuûa vua Mahasudassana, teân laø Kusaøvatì (Caâu-xaù-baø-ñeà), phía Ñoâng vaø phía Taây roäng ñeán möôøi hai do tuaàn, phía Baéc vaø phía Nam roäng ñeán baûy do tuaàn.
Naøy Ananda, kinh ñoâ Kusaøvatì naøy raát phoâòn thònh, phuù cöôøng, daân cö ñoâng ñuùc, daân chuùng sung maõn, thöïc phaåm phong phuù. Naøy Ananda, cuõng nhö kinh ñoâ Alakamanda cuûa chö thieân raát phoàn thònh, phuù cöôøng daân cö ñoâng ñuùc, Thieân chuùng sung maõn, thöïc phaåm phong phuù, cuõng vaäy naøy Ananda, kinh ñoâ Kusaøvatì naøy cuõng raát phoàn thònh, phuù cöôøng, daân cö ñoâng ñuùc, nhaân chuùng sung maõn.
Naøy Ananda, kinh ñoâ Kusaøvatì naøy, ngaøy ñeâm vang daäy chín loaïi tieáng, töùc laø tieáng voi, tieáng ngöïa, tieáng xe, tieáng troáng lôùn, tieáng troáng nhoû, tieáng tyø baø, tieáng haùt, tieáng xaäp xoûa, tieáng chuoâng vaø tieáng thöù möôøi laø lôøi keâu goïi: "Haõy uoáng ñi, haõy aên ñi".
19. Naøy Ananda, haõy ñi vaøo Kusinaøraø vaø noùi vôùi daân Mallaø Kusinaøraø: "Naøy caùc Vaøsetthaø, ñeâm nay, vaøo canh cuoái cuøng, Nhö Lai seõ dieät ñoä".
- Naøy Vaøsetthaø, caùc Ngöôi haõy ñeán. Naøy Vaøsetthaø, caùc Ngöôi haõy ñeán. Veà sau chôù coù hoái haän: "Nhö Lai ñaõ dieät ñoä taïi laøng vöôøn chuùng ta maø chuùng ta khoâng ñöôïc chieâm ngöôõng Nhö Lai".
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, ñaép y, ñem theo y baùt vaø cuøng moät vò khaùc laøm baïn ñoàng haønh ñi vaøo Kusinaøraø.
20. Luùc baáy giôø, daân Mallaø ôû Kusinaøraø ñang tuï hoïp taïi giaûng ñöôøng vì moät vaøi coâng söï. Toân giaû Ananda ñeán taïi giaûng ñöôøng cuûa daân Mallaø ôû Kusinaøraø. Sau khi ñeán, toân giaû lieàn noùi voùi daân Mallaø ôû Kusinaøraø:
- Naøy Vaøsetthaø, ñeâm nay, vaøo canh cuoái cuøng Nhö Lai seõ dieät ñoä, Naøy Vaøsetthaø, caùc Ngöôi haõy ñeán. Naøy Vaøsetthaø, caùc Ngöôi haõy ñeán. Veà sau chôù coù hoái haän: "Nhö Lai ñaõ dieät ñoä taïi laøng vöôøn chuùng ta maø chuùng ta khoâng ñöôïc chieâm ngöôõng Nhö Lai".
21. Daân Mallaø cuøng vôùi con trai, con gaùi vaø vôï, khi nghe toân giaû Ananda noùi nhö vaäy, lieàn ñau ñôùn, saàu muoän, taâm tö khoå naõo. Keû thì khoùc than vôùi ñaàu buø toùc roái, keû thì khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, keû thì khoùc than thaân boå nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm".
Vaø daân Mallaø cuøng vôùi con trai, con gaùi vaø vôï ñau ñôùn, saàu muoän, taâm tö khoå naõo, ñi ñeán Upavattana, khu röøng Saølaø cuûa doøng hoï Mallaø vaø ñeán choã toân giaû Ananda.
22. Toân giaû Ananda töï nghó: "Neáu ta ñeå daân Mallaø ôû Kusinaøraø ñaûnh leã Theá Toân töøng ngöôøi moät, thôøi ñeâm seõ taøn tröôùc khi Theá Toân ñöôïc taát caû daân Mallaø ñaûnh leã. Vaäy ta haõy ñeå daân Mallaø ôû Kusinaøraø ñaûnh leã theo töøng gia toäc".
- Baïch Theá Toân, gia toäc Mallaø naøy vôùi vôï con, ñoà chuùng, baïn beø ñeán cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân.
Vaø toân giaû Ananda, theo phöông tieän naøy trong canh moät, khieán daân Mallaø ôû Kusinaøraø ñaûnh leã Theá Toân.
23. Luùc baáy giôø, du só ngoaïi ñaïo Subhadda ôû taïi Kusinaøraø. Du só ngoaïi ñaïo Subhadda ñöôïc nghe: "Toái nay canh cuoái cuøng, Sa-moân Gotama seõ dieät ñoä".
Vaø du só ngoaïi ñaïo Subhadda suy nghó: "Ta nghe caùc du só ngoaïi ñaïo nieân cao laïp lôùn, sö tröôûng vaø ñeä töû noùi raèng: "Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri xuaát hieän ra ñôøi thaät laø hy höõu. Vaø ñeâm nay, vaøo canh cuoái cuøng Sa-moân Gotama seõ dieät ñoä". Nay coù nghi vaán naøy khôûi leân trong taâm ta. Ta tin Sa-moân Gotama coù theå thuyeát phaùp vaø giaûi ñöôïc nghi vaán cho ta".
24. Roài du só ngoaïi ñaïo Subhadda ñi ñeán Upavattana, khu röøng Saøla cuûa daân Mallaø, ñeán taïi choã toân giaû Ananda vaø thöa vôùi toân giaû:
- Hieàn giaû Ananda, toâi nghe caùc du só ngoaïi ñaïo, nieân caïo laïp lôùn, sö tröôûng vaø ñeä töû noùi raèng: "Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri xuaát hieän ra ñôøi thaät laø hy höõu, vaø ñeâm nay, vaøo canh cuoái cuøng, Sa-moân Gotama seõ dieät ñoä". Nay coù nghi vaán naøy khôûi leân trong taâm toâi. Toâi tin Sa-moân Gotama coù theå thuyeát phaùp giaûi ñöôïc nghi vaán cho toâi. Hieàn giaû Ananda, haõy cho pheùp toâi ñöôïc yeát kieán Sa-moân Gotama.
Khi ñöôïc noùi vaäy, toân giaû Ananda noùi vôùi du só ngoaïi ñaïo Subhadda:
- Thoâi ñi Hieàn giaû Subhadda, chôù coù phieàn nhieãu Nhö Lai. Theá Toân ñang meät.
Laàn thöù hai, du só ngoaïi ñaïo Subhadda ... Laàn thöù ba, du só ngoaïi ñaïo Subhadda noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Hieàn giaû Ananda, toâi nghe caùc du só ngoaïi ñaïo, nieân caïo laïp lôùn, sö tröôûng vaø ñeä töû noùi raèng: "Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri xuaát hieän ra ñôøi thaät laø hy höõu, vaø ñeâm nay, vaøo canh cuoái cuøng, Sa-moân Gotama seõ dieät ñoä". Nay coù nghi vaán naøy khôûi leân trong taâm toâi. Toâi tin Sa-moân Gotama coù theå thuyeát phaùp giaûi ñöôïc nghi vaán cho toâi. Hieàn giaû Ananda, haõy cho pheùp toâi ñöôïc yeát kieán Sa-moân Gotama.
Laàn thöù ba, toân giaû Ananda noùi vôùi du só ngoaïi ñaïo Subhadda:
- Thoâi ñi Hieàn giaû Subhadda, chôù coù phieàn nhieãu Nhö Lai. Theá Toân ñang meät.
25. Theá Toân nghe ñöôïc caâu chuyeän cuûa toân giaû Ananda vôùi du só ngoaïi ñaïo Subhadda, Ngaøi lieàn noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Thoâi Ananda, chôù coù ngaên trôû Subhadda, Ananda, haõy ñeå cho Subhadda ñöôïc pheùp yeát kieán Nhö Lai. Nhöõng gì Subhadda hoûi Ta laø hoûi ñeå hieåu bieát chôù khoâng phaûi ñeå phieàn nhieãu Ta. Vaø nhöõng gì ta traû lôøi caùc caâu hoûi, Subhadda seõ hieåu yù nghóa moät caùch mau leï.
Toân giaû Ananda lieàn noùi vôùi du só ngoaïi ñaïo Subhadda:
- Naøy Hieàn giaû Subhadda, haõy vaøo. Theá Toân ñaõ cho pheùp Hieàn giaû.
26. Roài du só ngoaïi ñaïo Subhadda ñeán choã Theá Toân, noùi leân nhöõng lôøi chuùc tuïng hoûi thaêm xaõ giao, roài ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài moät beân, du só ngoaïi ñaïo Subhadda baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, coù nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân laø nhöõng vò hoäi chuû, vò giaùo tröôûng, vò sö tröôûng giaùo hoäi, coù tieáng toát, coù danh voïng, khai toå giaùo phaùi, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, nhö caùc ngaøi Paørana Kassapa, Makkhali Gosaøla, Ajita Kesakambalì, Pakadha Kaccaøyana, Sanjaya Belatthiputta, Nigantha Naøthaputta, taát caû nhöõng vò naøy coù phaûi laø giaùc ngoä nhö caùc vò ñaõ töï cho nhö vaäy, hay taát caû chöa giaùc ngoä, hay moät soá ñaõ giaùc ngoä vaø moät soá chöa giaùc ngoä?
- Thoâi Subhadda, haõy ñeå vaán ñeà naøy yeân moät beân: "Taát caû nhöõng vò naøy coù phaûi laø ñaõ giaùc ngoä nhö caùc vò ñaõ töï cho nhö vaäy, hay taát caû chöa giaùc ngoä, hay moät soá ñaõ giaùc ngoä vaø moät soá chöa giaùc ngoä". Naøy Subhadda, Ta seõ thuyeát phaùp cho Ngöôi. Haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ giaûng.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân!
Du só ngoaïi ñaïo Subhadda vaâng lôøi Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
27. - Naøy Subhadda, trong phaùp luaät naøo khoâng coù Baùt Thaùnh ñaïo, thôøi ôû ñaây khoâng coù (ñeä nhaát) Sa-moân, ôû ñaây cuõng khoâng coù ñeä nhò Sa-moân, cuõng khoâng coù ñeä tam Sa-moân, cuõng khoâng coù ñeä töù Sa-moân. Naøy Subhadda trong phaùp luaät naøo coù Baùt Thaùnh ñaïo thôøi ôû ñaây coù (ñeä nhöùt) Sa-moân, cuõng coù ñeä nhò Sa-moân, cuõng coù ñeä tam Sa-moân, ôû ñaáy cuõng coù ñeä töù Sa-moân. Naøy Subhadda, chính trong phaùp luaät naøy coù Baùt Thaùnh Ñaïo, thôøi naøy Subhadda, ôû ñaây coù ñeä nhaát Sa-moân, ôû ñaây cuõng coù ñeä nhò Sa-moân, cuõng coù ñeä tam Sa-moân, cuõng coù ñeä töù Sa-moân. Nhöõng heä thoáng ngoaïi ñaïo khaùc ñeàu khoâng coù nhöõng Sa-moân. Naøy Subhadda, neáu nhöõng vò Tyû-kheo naøy soáng chôn chaùnh, thôøi ñôøi naøy khoâng vaéng nhöõng vò A-la-haùn.
Naøy Subhadda, naêm hai möôi chín,
Ta xuaát gia höôùng tìm chaân thieän ñaïo.
Traûi naêm möôi naêm vôùi theâm moät naêm
Töø khi xuaát gia, naøy Subhadda,
Ta laø du só tu Trí, tu Ñöùc.Ngoaøi laõnh vöïc naøy, khoâng coù Sa-moân (ñeä nhöùt) cuõng khoâng coù Sa-moân ñeä nhò, cuõng khoâng coù Sa-moân ñeä tam, cuõng khoâng coù Sa-moân ñeä töù. Nhöõng heä thoáng ngoaïi ñaïo khaùc ñeàu khoâng coù nhöõng Sa-moân. Naøy Subhadda, neáu nhöõng Tyû-kheo soáng chôn chaùnh, thì ñôøi naøy khoâng vaéng nhöõng vò A-la-haùn.
28. Khi ñöôïc noùi vaäy, du só ngoaïi ñaïo Subhadda baïch Theá Toân:
- Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân! Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho ngöôøi bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maét coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän trình baøy, giaûi thích. Baïch Theá Toân, con xin quy y Theá Toân, quy y Phaùp vaø quy y Tyû-kheo Taêng. Mong con ñöôïc xuaát gia vôùi Theá Toân. Con xin thoï ñaïi giôùi.
- Naøy Subhadda, ai tröôùc kia laø ngoaïi ñaïo, nay muoán xuaát gia muoán thoï ñaïi giôùi trong Phaùp, Luaät naøy phaûi soáng boán thaùng bieät truù. Sau khi soáng boán thaùng bieät truù, caùc vò Tyû-kheo neáu ñoàng yù seõ cho xuaát gia, cho thoï ñaïi giôùi ñeå thaønh vò Tyû-kheo. Nhöng Ta nhaän thaáy caù taùnh con ngöôøi sai bieät nhau.
29. - Baïch Theá Toân, neáu nhöõng ngöôøi xöa kia laø ngoaïi ñaïo nay muoán xuaát gia, muoán thoï ñaïi giôùi trong Phaùp vaø Luaät naøy phaûi soáng boán thaùng bieät truù. Sau khi soáng boán thaùng bieät thuù, caùc vò Tyû-kheo neáu ñoàng yù seõ cho xuaát gia, cho thoï ñaïi giôùi, thôøi con seõ xin soáng bieät truù boán naêm, sau khi soáng bieät truù boán naêm, neáu caùc vò Tyû-kheo ñoàng yù, haõy cho con xuaát gia, cho con thoï ñaïi giôùi ñeå thaønh vò Tyû-kheo.
Vaø Theá Toân noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Naøy Ananada, haõy xuaát gia cho Subhadda.
- Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân.
30. Du só ngoaïi ñaïo Subhadda noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Thaät laø lôïi ích, thöa Toân giaû Ananda, thaät laø thieän lôïi, thöa Toân giaû Ananda, ñöôïc thoï leã quaùn ñaûnh laøm ñeä töû tröôùc maët baäc Ñaïo Sö!
Vaø du só ngoaïi ñaïo Subhadda ñöôïc xuaát gia ñöôïc thoï ñaïi giôùi vôùi Theá Toân. Thoï ñaïi giôùi khoâng bao laâu, ñaïi ñöùc Subhadda ôû moät mình, an tònh, khoâng phoùng daät, tinh taán, soáng nhieät taâm, caàn maãn. Vaø khoâng bao laâu, vò naøy chöùng ñöôïc muïc ñích toái cao maø con chaùu caùc löông gia ñaõ xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình höôùng ñeán. Ñoù laø voâ thöôïng phaïm haïnh ngay trong hieän taïi, töï giaùc chöùng vaø an truù. Sanh ñaõ taän, phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng gì neân laøm ñaõ laøm, sau ñôøi naøy seõ khoâng coù ñôøi soáng khaùc nöõa.
Vaø ñaïi ñöùc Subhadda trôû thaønh moät A-la-haùn nöõa. Ñaïi ñöùc laø vò ñeä töû cuoái cuøng ñöôïc Theá Toân theá ñoä.
Tuïng phaåm VI
1. Luùc baáy giôø, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
- Naøy Ananda, neáu trong caùc ngöôi coù ngöôøi nghó raèng: "Lôøi noùi cuûa baäc Ñaïo sö khoâng coøn nöõa. Chuùng ta khoâng coù Ñaïo sö (giaùo chuû)". Naøy Ananda, chôù coù nhöõng tö töôûng nhö vaäy. Naøy Ananda, Phaùp vaø Luaät, Ta ñaõ giaûng daïy vaø trình baøy, sau khi Ta dieät ñoä, chính Phaùp vaø Luaät aáy seõ laø Ñaïo Sö cuûa caùc Ngöôi.
2. Naøy Ananda, nay caùc vò Tyû-kheo xöng hoâ vôùi nhau laø Hieàn giaû. Sau khi Ta dieät ñoä, chôù coù xöng hoâ nhö vaäy. Naøy Ananda, vò Tyû-kheo nieân laõo haõy goïi vò Tyû-kheo nieân thieáu, hoaëc baèng teân, hoaëc baèng hoï, hoaëc baèng tieáng Hieàn giaû. Vò Tyû-kheo nieân thieáu, haõy goïi vò Tyû-kheo nieân laõo laø Thöôïng toïa (Bhante) hay Ñaïi ñöùc.
3. Naøy Ananda, neáu chuùng Taêng muoán, sau khi Ta dieät ñoä coù theå huûy boû nhöõng hoïc giôùi nhoû nhaët chi tieát.
4. Naøy Ananda, sau khi Ta dieät ñoä, haõy haønh toäi Phaïm ñaøn (Brahmadanda) ñoái vôùi Tyû-kheo Channa.
- Baïch Theá Toân, theá naøo laø Phaïm ñaøn?
- Naøy Ananda, Tyû-kheo Channa muoán noùi gì thì noùi. Chuùng Tyû-kheo seõ khoâng noùi, seõ khoâng giaûng daïy, seõ khoâng giaùo giôùi Tyû-kheo Channa.
5. Roài Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù Tyû-kheo naøo nghi ngôø hay phaân vaân gì veà ñöùc Phaät, Phaùp, chuùng Taêng, ñaïo hay phöông phaùp, thôøi naøy caùc Tyû-kheo caùc Ngöôøi haõy hoûi ñi. Sau chôù coù hoái tieác: "Baäc Ñaïo Sö coù maët tröôùc chuùng ta maø chuùng ta khoâng taän maët hoûi Theá Toân".
Khi ñöôïc noùi vaäy, caùc Tyû-kheo aáy im laëng. Moät laàn thöù hai, Theá Toân.... Moät laàn thöù ba, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù moät Tyû-kheo coù nghi ngôø hay phaân vaân gì veà ñöùc Phaät, Phaùp, chuùng Taêng, ñaïo hay phöông phaùp, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, caùc ngöôi haõy hoûi ñi. Sau chôù coù hoái tieác: "Baäc Ñaïo Sö coù maët tröôùc chuùng ta maø chuùng ta khoâng taän maët hoûi Theá Toân".
Laàn thöù ba, caùc Tyû-kheo aáy giöõ im laëng.
Roài Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu coù vò naøo vì loøng kính troïng baäc Ñaïo Sö maø khoâng hoûi, thôøi naøy caùc Tyû-kheo, giöõa baïn ñoàng tu, haõy hoûi nhau.
Khi ñöôïc noùi vaäy, nhöõng vò Tyû-kheo aáy giöõ im laëng.
6. Roài toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, thaät kyø dieäu thay, baïch Theá Toân, thaät hy höõu thay! Baïch Theá Toân, con tin raèng trong chuùng Tyû-kheo naøy, khoâng coù moät Tyû-kheo naøo coù nghi ngôø hay phaân vaân gì ñoái vôùi Phaät, Phaùp, chuùng Taêng, ñaïo hay phöông phaùp.
- Naøy Ananda, ngöôi coù tín nhieäm neân noùi vaäy. Nhöng ôû ñaây, naøy Ananda, Nhö Lai bieát raèng trong chuùng Tyû-kheo naøy, khoâng coù moät Tyû-kheo naøo coù nghi ngôø hay phaân vaân gì ñoái vôùi Phaät, Phaùp, chuùng Taêng, ñaïo hay phöông phaùp. Naøy Ananda, trong naêm traêm Tyû-kheo naøy, Tyû-kheo thaáp nhaát ñaõ chöùng ñöôïc quaû Döï löu, khoâng coøn ñoïa laïc, chaéc chaén höôùng ñeán Chaùnh giaùc.
7. Vaø Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, nay Ta khuyeân daïy caùc ngöôi: "Caùc phaùp höõu vi laø voâ thöôøng, haõy tinh taán, chôù coù phoùng daät".
Ñoù laø lôøi cuoái cuøng Nhö Lai.
8. Roài Theá Toân nhaäp ñònh Sô thieàn. Xuaát Sô thieàn, Ngaøi nhaäp Nhò thieàn. Xuaát Nhò thieàn, Ngaøi nhaäp Tam thieàn. Xuaát Tam thieàn, Ngaøi nhaäp Töù thieàn. Xuaát Töù thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Xuaát Khoâng voâ bieân xöù, Ngaøi nhaäp ñònh Thöùc voâ bieân xöù. Xuaát Thöùc voâ bieân xöù, Ngaøi nhaäp ñònh Voâ sôû höõu xöù. Xuaát Voâ Sôû höõu xöù, Ngaøi nhaäp ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Xuaát Phi töôûng phi phi töôûng xöù, Ngaøi nhaäp Dieät thoï töôûng ñònh.
Khi aáy toân giaû Ananda noùi vôùi toân giaû Anuruddha:
- Thöa Toân giaû, Theá Toân ñaõ dieät ñoä.
- Naøy Hieàn giaû Ananda, Theá Toân chöa dieät ñoä. Ngaøi môùi nhaäp Dieät thoï töôûng ñònh.
9. Roài xuaát Dieät thoï töôûng ñònh, Ngaøi nhaäp Phi töôûng phi phi töôûng xöù ñònh. Xuaát Phi töôûng phi phi töôûng xöù, Ngaøi nhaäp Voâ sôû höõu xöù ñònh. Xuaát Voâ sôû höõu xöù, Ngaøi nhaäp Thöùc voâ bieân xöù ñònh. Xuaát thöùc Voâ bieân xöù, Ngaøi nhaäp Hö khoâng voâ bieân xöù ñònh. Xuaát Hö khoâng voâ bieân xöù, Ngaøi nhaäp ñònh Töù thieàn. Xuaát Töù thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Tam thieàn. Xuaát Tam thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Nhò thieàn. Xuaát Nhò thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Sô thieàn. Xuaát Sô thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Nhò thieàn. Xuaát Nhò thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Tam thieàn. Xuaát Tam thieàn, Ngaøi nhaäp ñònh Töù thieàn. Xuaát Töù thieàn, Ngaøi laäp töùc dieät ñoä.
10. Khi Theá Toân dieät ñoä, cuøng vôùi söï dieät ñoä, ñaïi ñòa chaán ñoäng khuûng khieáp, raâu toùc döïng ngöôïc, saám trôøi vang ñoäng.
Khi Theá Toân dieät ñoä, Phaïm thieân Sahampati, cuøng luùc Ngaøi dieät ñoä, thoát leân baøi keä naøy:
Chuùng sanh ôû treân ñôøi,Khi Theá Toân dieät ñoä, Thieân chuû Sakka, cuøng luùc Ngaøi dieät ñoä, thoát leân baøi keä naøy:
Töø boû thaân nguõ uaån
Baäc ñaïo sö cuõng vaäy,
Ñaáng Tuyeät luaân treân ñôøi.
Baäc Ñaïi huøng Giaùc ngoä
Nhö Lai ñaõ dieät ñoä.Caùc haønh laø voâ thöôøng,Khi Theá Toân dieät ñoä, toân giaû Anuruddha, cuøng luùc Ngaøi dieät ñoä, thoát leân baøi keä naøy:
Coù sanh phaûi coù dieät
Ñaõ sanh, chuùng phaûi dieät,
Nhieáp chuùng laø an laïc.Khoâng phaûi thôû ra vaøoKhi Theá Toân dieät ñoä, toân giaû Ananda, cuøng luùc Ngaøi dieät ñoä, thoát leân baøi keä naøy:
Chính taâm truù chaùnh ñònh
Khoâng tham aùi tòch tònh
Tu só höôùng dieät ñoä
Chính taâm tònh baát ñoäng
Nhaãn chòu moïi caûm thoï
Nhö ñeøn saùng bò taét
Taâm giaûi thoaùt hoaøn toaøn.Thaät kinh khuûng baøng hoaøng,Khi Theá Toân dieät ñoä, nhöõng Tyû-kheo chöa giaûi thoaùt tham aùi, coù vò thì khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, coù vò thì khoùc than, thaân naèm nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theät nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm". Coøn nhöõng Tyû-kheo ñaõ dieät tröø tham aùi, nhöõng vò naøy an truù chaùnh nieäm tænh giaùc, nhaãn naïi, suy tö: "Caùc haønh laø voâ thöôøng, laøm sao traùnh khoûi söï kieän aáy?"
Thaät raâu toùc döïng ngöôïc,
Khi Baäc Toaøn thieän naêng,
Baäc Giaùc ngoä nhaäp dieät.11. Luùc baáy giôø, toân giaû Anuruddha noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Thoâi caùc Hieàn giaû, chôù coù saàu naõo, chôù coù khoùc than. Naøy caùc Hieàn giaû, phaûi chaêng Theá Toân ñaõ tuyeân boá ngay töø ban ñaàu raèng moïi vaät öu aùi thaân tình ñeàu phaûi sanh bieät, töû bieät vaø dò bieät. Naøy caùc Hieàn giaû, laøm sao coù theå ñöôïc nhö vaày:"Nhöõng gì sanh, toàn taïi, höõu vi, chòu söï bieán hoaïi maø laïi mong khoûi coù söï bieán dòch? Thaät khoâng coù söï traïng aáy". Naøy caùc Hieàn giaû, chính chö Thieân ñang traùch ñoù.
- Thöa Toân giaû Anuruddha, Toân giaû ñang nghó ñeán haïng chö Thieân naøo?
- Hieàn giaû Ananda, coù haïng chö Thieân ôû treân hö khoâng nhöng coù taâm tö theá tuïc, nhöõng vò naøy khoùc than vôùi ñaàu buø toùc roái, khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, khoùc than thaân boå nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm".
Hieàn giaû Ananda, coù haïng chö Thieân ôû treân ñaát vôùi taâm tö theá tuïc, nhöõng vò naøy khoùc than vôùi ñaàu buø toùc roái, khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, khoùc than thaân naèm nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm". Coøn nhöõng chö Thieân dieät tröø aùi duïc, nhöõng vò naøy chaùnh nieäm tænh giaùc, chòu ñöïng vôùi taâm suy tö: "Caùc haønh laø voâ thöôøng, laøm sao coù theå khaùc ñöôïc?"
12. Toân giaû Anuruddha vaø toân giaû Ananda luaän baøn veà Chaùnh phaùp suoát caû ñeâm coøn laïi. Roài toân giaû Anuruddha noùi vôùi toân giaû Ananda:
- Hieàn giaû Ananda, haõy vaøo thaønh Kusinaøraø: "Naøy Vaøsetthaø, Theá Toân ñaõ dieät ñoä, haõy laøm nhöõng gì caùc ngöôi nghó phaûi laøm".
- Toân giaû, xin vaâng!
Toân giaû Ananda vaâng lôøi toân giaû Anuruddha, buoåi saùng ñaép y, ñem theo y baùt cuøng moät thò giaû, vaøo thaønh Kusinaøraø.
Luùc baáy giôø, daân Mallaø ôû Kusinaøraø ñang tuï hoïp taïi giaûng ñöôøng vì moät vaøi coâng vuï. Toân giaû Ananda ñeán taïi giaûng ñöôøng cuûa daân Mallaø ôû Kusinaøraø, sau khi ñeán lieàn noùi vôùi daân Mallaø ôû Kusinaøraø: "Naøy Vaøsetthaø, Theá Toân ñaõ dieät ñoä, haõy laøm nhöõng gì caùc ngöôi nghó phaûi laøm".
Daân Mallaø cuøng vôùi con trai, con gaùi vaø vôï, khi nghe toân giaû Ananda noùi nhö vaäy lieàn ñau ñôùn saàu muoän, taâm tö khoå naõo, keû thì khoùc than vôùi ñaàu buø toùc roái, keû thì khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, keû thì khoùc than thaân boå nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm".
13. Roài daân Mallaø ôû Kusinaøraø ra leänh cho nhöõng ngöôøi laøm: "Caùc ngöôøi haõy gom goùp höông, traøng hoa vaø taát caû nhaïc khí ôû Kusinaøraø".
Roài daân Kusinaøraø ñem theo höông, traøng hoa, taát caû nhaïc khí vaø naêm traêm cuoän vaûi ñi ñeán Upavattana, taïi röøng Saølaø cuûa doøng hoï Mallaø, ñeán taïi choã thaân xaù lôïi cuûa Theá Toân, roài chuùng ôû laïi caû ngaøy toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, traøng hoa, höông, laøm nhöõng baûo caùi baèng vaûi vaø traøng hoa Mandala.
Roài daân Mallaø ôû Kusinaøraø suy nghó: "Hoâm nay, neáu thieâu thaân xaù lôïi Theá Toân thôøi quaù sôùm. Ngaøy mai, chuùng ta seõ laøm leã thieâu thaân xaù lôïi cuûa Theá Toân". Roài daân Mallaø ôû Kusinaøraø, caû ngaøy thöù hai, toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, traøng hoa, höông, laøm nhöõng baûo caùi baèng vaûi vaø traøng hoa Mandala, ngaøy thöù ba cuõng nhö vaäy, ngaøy thöù tö cuõng nhö vaäy, ngaøy thöù naêm cuõng nhö vaäy. Ngaøy thöù saùu cuõng nhö vaäy.
14. Ñeán ngaøy thöù baûy, daân Mallaø ôû Kusinaøraø suy nghó: "Chuùng ta ñaõ toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa haùt, nhaïc, traøng hoa, höông, nay chuùng ta haõy chôû thaân xaùc xaù lôïi Theá Toân ra ngoaøi thaønh veà phía Nam vaø laøm leã thieâu thaân taïi choã aáy".
Luùc baáy giôø taùm vò toäc tröôûng Mallaø goäi ñaàu, maëc aùo môùi vôùi yù ñònh khieâng noåi thaân xaù lôïi Nhö Lai nhöng khieâng khoâng noåi ñöôïc. Caùc vò Mallaø ôû Kusinaøraø baïch Toân giaû Anuruddha:
- Baïch Toân giaû, do nhaân gì, do duyeân gì taùm vò toäc tröôûng Mallaø naøy goäi ñaàu, maëc aùo môùi vôùi yù ñònh khieâng noåi thaân xaù lôïi Nhö Lai, nhöng khoâng khieâng noåi ñöôïc?
- Naøy Vaøsetthaø, vì yù ñònh cuûa caùc Ngöôi khaùc, yù ñònh cuûa chö Thieân khaùc.
15. - Baïch Toân giaû, yù ñònh cuûa chö Thieân laø gì?
- Naøy caùc Vaøsetthaø, yù ñònh cuûa caùc Ngöôi nhö sau:
"Chuùng ta ñaõ toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, traøng hoa, höông. Nay chuùng ta haõy chôû thaân xaù lôïi Theá Toân ra ngoaøi thaønh veà phía Nam vaø laøm leã thieâu thaân taïi choã aáy".
Naøy caùc Vaøsetthaø, yù ñònh cuûa chö Thieân nhö sau: "Chuùng ta ñaõ toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, traøng hoa, höông höông cuûa Chö thieân nay chuùng ta haõy khieâng thaân xaù lôïi Theá Toân veà höôùng Baéc phía Baéc cuûa thaønh. Sau khi khieâng qua cöûa phía Baéc, haõy khieâng qua Trung taâm cuûa thaønh, roài höôùng veà phía Ñoâng, khieâng ñeán phía Ñoâng cuûa thaønh. Sau khi khieâng qua cöûa phía Ñoâng, haõy khieâng ñeán phía Ñoâng cuûa thaønh, taïi ñeàn cuûa daân Mallaø teân laø Makuta-bandhana vaø chuùng ta seõ thieâu thaân Theá Toân taïi choã aáy".
- Baïch Toân giaû, yù ñònh cuûa chö Thieân theá naøo, yù ñònh cuûa chuùng con cuõng vaäy.
16. Luùc aáy, khaép caû Kusinaøraø cho ñeán ñoáng buïi, ñoáng raùc, ñöôïc raûi la lieät leân ñeán ñaàu goái toaøn hoa Mandaraøva. Roài chö Thieân vaø caùc daân Mallaø ôû Kusinaøraø, sau khi ñaõ toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng thaân xaù lôïi Theá Toân vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, traøng hoa, höông cuûa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, lieàn khieâng thaân xaù lôïi Theá Toân veà phía Baéc cuûa Thaønh. Sau khi khieâng qua cöûa phía Baéc, lieàn khieâng qua Trung taâm cuûa thaønh, roài höôùng veà phía Ñoâng, khieâng ñeán phía Ñoâng cuûa thaønh. Sau khi khieâng qua cöûa phía Ñoâng, lieàn khieâng ñeán phía Ñoâng cuûa thaønh, taïi ñeàn cuûa daân Mallaø teân laø Makuta-bandhana vaø ñaët thaân xaù lôïi cuûa Theá Toân taïi choã aáy.
17. Roài daân Mallaø baïch toân giaû Ananda:
- Baïch Toân giaû Ananda, chuùng con nay phaûi xöû söï nhö theá naøo ñoái vôùi thaân xaù lôïi Nhö Lai?
- Naøy caùc Vaøsetthaø, xöû söï thaân Chuyeån luaân Thaùnh vöông nhö theá naøo, haõy xöû söï thaân xaù lôïi Nhö Lai nhö vaäy.
- Baïch Toân giaû Ananda, xöû söï thaân Chuyeån luaân Thaùnh vöông phaûi nhö theá naøo?
- Naøy caù Vaøsetthaø, thaân Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc vaán troøn vôùi vaûi môùi. Sau khi vaán vaûi môùi, laïi ñöôïc vaán theâm vôùi vaûi gai beän. Sau khi vaán vôùi vaûi gai beän, laïi vaán theâm vôùi vaûi môùi vaø tieáp tuïc nhö vaäy cho ñeán naêm traêm lôùp caû hai loaïi vaûi. Roài thaân ñöôïc ñaët trong moät hoøm daàu baèng saét, hoøm saét naøy ñöôïc moät hoøm saét khaùc ñaäy kín. Xong moät giaøn hoûa goàm moïi loaïi höông ñöôïc xaây döïng leân, thaân vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông ñöôïc ñem thieâu treân giaøn hoûa naøy, vaø taïi ngaõ tö ñöôøng, thaùp vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông naøy ñöôïc xaây döïng leân. Naøy caùc Vaøsetthaø, ñoù laø phaùp taùng thaân cuûa vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông.
Naøy caùc Vaøsetthaø, phaùp taùng thaân cuûa vò Chuyeåb luaân Thaùnh vöông nhö theá naøo, phaùp taùng thaân cuûa Theá Toân cuõng nhö vaäy. Thaùp cuûa Nhö Lai phaûi ñöôïc döïng leân taïi ngaõ tö ñöôøng. Vaø nhöõng ai ñem ñeán taïi choã aáy voøng hoa, höông, hay höông boät nhieàumaøu, ñaûnh leã thaùp hay khôûi taâm hoan hyû (khi ñöùng tröôùc maët thaùp) , thôøi nhöõng ngöôøi aáy seõ ñöôïc lôïi ích, haïnh phuùc laâu daøi.
18. Vaø caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø sai nhöõng ngöôøi laøm coâng:
- Haõy ñem laïi taát caû vaûi gai beän cuûa Mallaø .
Roài nhöõng ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø vaán troøn thaân Theá Toân vôùi vaûi môùi. Sau khi vaán vaûi môùi xong, laïi vaán theâm vôùi vaûi gai beän. Sau khi vaán vôùi vaûi gai beän laïi vaán theâm vôùi vaûi môùi vaø tieáp tuïc nhö vaäy cho ñeán naêm traêm lôùp caû hai loaïi vaûi. Roài ñaët thaân Nhö Lai vaøo trong moät hoøm daàu baèng saét, ñaäy hoøm saét naøy vaøo moät hoøm saét khaùc, döïng leân moät giaøn hoûa goàm moïi loaïi höông vaø ñaët thaân Theá Toân treân giaøn hoûa.
19. Luùc baáy giôø, Toân giaû Mallaø Kassapa ñang ñi giöõa ñöôøng töø Paøvaø ñeán Kusinaøraø vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò. Roài Toân giaû Mallaø Kassapa böôùc xuoáng ñöôøng vaø ñeán ngoài taïi moät goác caây.
Luùc baáy giôø coù moät taø maïng ngoaïi ñaïo laáy moät hoa Mandaørava ôû Kusinaøraø vaø ñang ñi treân moät con ñöôøng ñeán Paøvaø.
Toân giaû Mallaø Kassapa thaáy taø maïng ngoaïi ñaïo ñi töø ñaøng xa ñeán. Thaáy vaäy, toân giaû lieàn hoûi taø maïng ngoaïi ñaïo aáy:
- Naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù bieát baäc Ñaïo sö chuùng toâi khoâng?
- Naøy Hieàn giaû, toâi coù bieát. Sa-moân Gotama ñaõ dieät ñoä caùch hoâm nay moät tuaàn. Töø choã aáy, toâi ñöôïc hoa Mandaørava naøy.
Luùc aáy nhöõng Tyû-kheo chöa giaûi thoaùt tham aùi, coù vò thì khoùc than vôùi caùnh tay duoãi cao, coù vò thì khoùc than, thaân naèm nhoaøi döôùi ñaát, laên loän qua laïi: "Theá Toân nhaäp dieät quaù sôùm, Thieän Theä nhaäp dieät quaù sôùm, Phaùp nhaõn bieán maát ôû treân ñôøi quaù sôùm". Coøn nhöõng Tyû-kheo ñaõ dieät tröø tham aùi, nhöõng vò bnaøy an truù chaùnh nieäm, tænh giaùc nhaãn naïi suy tö: "Caùc haønh laø voâ thöôøng, laøm sao traùnh khoûi söï kieän aáy?"
20. Luùc baáy giôø, Subhadda ñöôïc xuaát gia khi ñaõ lôùn tuoåi ñang ngoài trong hoäi chuùng naøy. Subhadda ñöôïc xuaát gia khi ñaõ lôùn tuoåi noùi vôùi nhöõng Tyû-kheo aáy:
- Thoâi caùc Hieàn giaû, chôù coù saàu naõo, chôù coù khoùc than. Chuùng ta ñaõ ñöôïc thoaùt khoûi hoaøn toaøn vò Ñaïi Sa-moân aáy, chuùng ta ñaõ bò phieàn nhieãu quaáy raày vôùi nhöõng lôøi: "Laøm nhö theá naøy khoâng hôïp vôùi caùc Ngöôi. Laøm nhö theá naøy hôïp vôùi caùc Ngöôi". Nay nhöõng gì chuùng ta muoán, chuùng ta laøm, nhöõng gì chuùng ta khoâng muoán, chuùng ta khoâng laøm.
Toân giaû Mahaø Kassapa môùi noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo:
- Thoâi caùc Hieàn giaû, chôù coù saàu naõo, chôù coù khoùc than. Naøy caùc Hieàn giaû, phaûi chaêng Theá Toân ñaõ tuyeân boá ngay töø ban ñaàu raèng moïi vaät öu aùi thaân tình ñeàu phaûi bò sanh bieät, töû bieät vaø dò bieät. Naøy caùc Hieàn giaû, laøm sao coù theå ñöôïc nhö vaày: Nhöõng gì sanh, toàn taïi, höõu vi, chòu söï bieán hoaïi maø laïi mong khoûi coù söï bieán dòch? Thaät khoâng coù söï traïng aáy.
21, Luùc baáy giôø boán vò toäc tröôûng Mallaø goäi ñaàu, maëc aùo môùi vôùi yù ñònh chaâm löûa thieâu giaøn hoûa Theá Toân nhöng chaâm löûa khoâng chaùy.
Caùc vò Mallaø ôû Kusinaøraø baïch toân giaû Anuruddha:
- Baïch Toân giaû, do nhaân gì, do duyeân gì, boán vò toäc tröôûng Mallaø naøy goäi ñaàu, maëc aùo môùi vôùi yù ñònh chaâm löûa thieâu giaøn hoûa Theá Toân, nhöng chaâm löûa khoâng chaùy?
- Naøy caùc Vaøsetthaø, yù ñònh cuûa chö Thieân khaùc.
- Baïch Toân giaû, yù ñònh cuûa chö Thieân nhö theá naøo?
- Naøy caùc vaøsetthaø, yù ñònh cuûa chö Thieân nhö sau: "Toân giaû Mahaø Kassapa nay ñang ñi giöõa ñöôøng giöõa Paøvaø vaø Kusinaøraø cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò. Giaøn hoûa Theá Toân chæ ñöôïc ñoát chaùy khi toân giaû Mahaø Kassapa cuùi ñaàu ñaûnh leã Theá Toân".
- Baïch Toân giaû, yù ñònh chö Thieân nhö theá naøo, haõy laøm y nhö vaäy.
22. Roài Toân giaû Mahaø Kassapa ñeán taïi ñeàn Makuta Bandhana cuûa nhöõng vò Mallaø taïi giaøn hoûa Theá Toân, khi ñeán xong lieàn choaøng aùo phía moät beân vai, chaáp tay, ñi nhieãu phía tay phaûi xung quanh giaøn hoûa ba laàn, côûi môû chaân ra vaø cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân.
Naêm traêm vò Tyû-kheo aáy choaøng aùo phía moät beân vai, chaáp tay, ñi nhieãu qua phía tay phaûi xung quanh giaøn hoûa ba laàn vaø cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân.
Vaø khi toân giaû Mahaø Kassapa vaø naêm traêm vò Tyû-kheo ñaûnh leã xong, thôøi giaøn hoûa Theá Toân töï baét löûa chaùy.
23. Khi thaân Theá Toân ñaõ chaùy, töø da ngoaøi cho ñeán da moûng, thòt, daây gaân hay nöôùc giöõa caùc khôùp xöông, thaûy ñeàu chaùy saïch khoâng coù tro, khoâng coù than, chæ coù xöông xaù lôïi coøn laïi.
Nhö sanh toâ hay daàu bò chaùy, taát caû ñeàu chaùy saïch khoâng coù tro, khoâng coù than, cuõng vaäy khi thaân Theá Toân chaùy, töø da ngoaøi cho ñeán da moûng, thòt, daây gaân hay nöôùc giöõa khôùp xöông, taát caû ñeàu chaùy saïch khoâng coù tro, khoâng coù than, chæ coù xöông xaù lôïi coøn laïi. Vaø naêm traêm taàng lôùp vaûi gai beän, caû hai lôùp trong nhaát vaø lôùp ngoaøi nhaát ñeàu bò chaùy thieâu.
Khi thaân Theá Toân bò thieâu chaùy xong, moät doøng nöôùc töø hö khoâng chaûy xuoáng töôùi taét giaøn hoûa Theá Toân, vaø moät doøng nöôùc töø kho nöôùc (hay töø caây saølaø) phun leân töôùi taét giaøn hoûa Theá Toân, vaø caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø duøng nöôùc vôùi moïi loaïi höông töôùi taét giaøn hoûa Theá Toân.
Roài caùc ngöôøi Mallaø xöù Kusinaøraø ñaët xaù lôïi Theá Toân trong giaûng ñöôøng, duøng caây thöông laøm haøng raøo, duøng caây cung laøm böùc thaønh xung quanh vaø trong baûy ngaøy toân troïng, cung kính, ñaûnh leã, cuùng döôøng vôùi caùc ñieäu muùa, haùt, nhaïc, voøng hoa, höông.
24. Vua nöôùc Magadha teân laø Ajaøtasattu Vedehiputta nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø. Vua lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, ta cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Ta cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù lôïi Theá Toân, ta cuõng döïng thaùp vaø toå chöùc nghi leã ñoái vôùi xaù lôïi Theá Toân".
Nhöõng ngöôøi Licchavì ôû Vesaøli nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc phaàn xaù lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng döïng thaùp vaø toå chöùc nghi leã ñoái vôùi xaù-lôïi Theá Toân".
Caùc ngöôøi Sakyaø ôû Kapilavatthu nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø, lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã vôùi xaù-lôïi Theá Toân".
Nhöõng ngöôøi Buli ôû Allakappa nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø, lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù-lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã ñoái vôùi xaù lôïi Theá Toân".
Nhöõng ngöôøi Koli ôû Raõmagaõma nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø , lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã ñoái vôùi xaù lôïi Theá Toân."
Baø-la-moân Vethadìpaka nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä ôû Kusinaøraø, lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, toâi laø ngöôøi Baø-la-moân. Toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù lôïi Theá Toân. Toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã ñoái vôùi xaù-lôïi Theá Toân".
Caùc ngöôøi Mallaø ôû Paøvaø nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä lieàn göûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc moät phaàn xaù-lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã ñoái vôùi xaù-lôïi Theá Toân".
25. Khi ñöôïc noùi vaây caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø lieàn tuyeân boá giöõa ñaïi chuùng:
- Theá Toân ñaõ dieät ñoä taïi laøng vöôøn cuûa chuùng toâi, chuùng toâi seõ khoâng cho phaàn xaù lôïi naøo cuûa Theá Toân.
Khi nghe vaäy. Baø-la-moân Dona noùi vôùi chuùng:
Toân giaû, haõy nghe lôøi toâi noùi!- Naøy Toân giaû Baø-la-moân, Ngaøi haõy phaân chia xaù lôïi ra taùm phaàn ñoàng ñeàu.
Phaät daïy chuùng ta phaûi kham nhaãn.
Thaät khoâng toát neáu coù tranh giaønh.
Khi chia xaù lôïi baäc Thöôïng nhaân.
Chuùng ta haõy ñoaøn keát nhaát taâm,
Hoan hyû chia xaù lôïi taùm phaàn.
Chuùng ta haõy döïng thaùp moïi phöông,
Ñaïi chuùng möôøi phöông tin Phaùp nhaõn...- Xin vaâng, caùc Toân giaû.
Baø-la-moân Dona vaâng lôøi hoäi chuùng aáy, phaân chia xaù-lôïi Theá Toân thaønh taùm phaàn ñoàng ñeàu roài thöa hoäi chuùng:
- Caùc Toân giaû, haõy cho toâi caùi bình duøng ñeå ñoâng chia xaù-lôïi naøy. Toâi seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã cho caùi bình.
Vaø hoäi chuùng aáy taëng Baø-la-moân Dona caùi bình.
26. Vaø ngöôøi Moriyaø ôû Pipphalivana nghe tin Theá Toân ñaõ dieät ñoä lieàn gôûi moät söù giaû ñeán caùc ngöôøi Mallaø ôû Kusinaøraø: "Theá Toân laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî, chuùng toâi cuõng laø ngöôøi Saùt-ñeá-lî. Chuùng toâi cuõng xöùng ñaùng ñöôïc höôûng moät phaàn xaù lôïi Theá Toân. Chuùng toâi cuõng seõ döïng thaùp vaø toå chöùc caùc nghi leã ñoái vôùi xaù-lôïi Theá Toân". - "Nay khoâng coøn phaàn xaù-lôïi Theá Toân naøo. Xaù-lôïi Theá Toân ñaõ ñöôïc phaân chia, haõy laáy tro coøn laïi". Roài caùc vò naày laáy than tro coøn laïi.
27. Vaø vua nöôùc Magadha teân laø Ajaøtasattu, con baø Videhi xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Vöông Xaù vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Licchavi ôû Vesaøli cuõng xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Vesaøli vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Sakya ôû Kapilavatthu cuõng xaây döïng treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Kapilavatthu vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Buli ôû Allakappa cuõng xaây döïng thaùp treân xaù lôïi Theá Toân taïi Allakappa vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Koli ôû Raømagama cuõng xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Raømagama vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Baø-la-moân Vethadìpaka cuõng xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Vethadìpa vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Mallaø ôû Paøvaø cuõng xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Paøvaø vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Maøllaø ôû Kusinaøraø cuõng xaây döïng thaùp treân xaù-lôïi Theá Toân taïi Kusinaøraø vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Baø-la-moân Dona cuõng xaây döïng thaùp treân bình (duøng ñeå ñong chia xaù-lôïi) vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhöõng ngöôøi Moriyaø ôû Pipphalivana cuõng xaây döïng thaùp treân nhöõng than tro vaø toå chöùc leã cuùng döôøng.
Nhö vaäy coù taùm thaùp xaù-lôïi, thaùp thöù chín treân bình (duøng ñeå ñong chia xaù-lôïi) vaø thaùp thöù möôøi treân tro (xaù-lôïi).
Ñoù laø truyeàn thoáng thôøi xöa nhö vaäy.
28.
Ñaáng Phaùp Nhaõn Voâ Thöôïng
Xaù-lôïi phaân taùm phaàn.
Baûy phaàn ñöôïc cuùng döôøng.
Taïi Jambudìpa.
Moät phaàn Long vöông cuùng.
Taïi Raømagaøma.
Moät raêng Phaät ñöôïc cuùng,
Taïi coõi Tam Thieân giôùi,
Moät taïi Gandhaøra,
Moät taïi Kalinga.
Moät raêng, vua Long vöông.
Töï mình rieâng cuùng döôøng.
Quaû ñaát ñöôïc choùi saùng,
Vôùi haøo quang xaù-lôïi,
Vôùi leã vaät cuùng döôøng.
Haïng thöôïng phaåm, thöôïng ñaúng.
Xaù-lôïi ñaáng Phaùp Nhaõn.
Nhö vaäy ñöôïc cuùng döôøng,
Bôûi nhöõng baäc toân troïng
Cuùng kính leã cuùng döôøng,
Bôûi nhöõng baäc toân troïng
Cuùng kính leã cuùng döôøng.
Bôûi Thieân, Long, Nhôn chuû,
Bôûi baäc Toái thöôïng nhôn.
Caùc ngöôøi haõy chaép tay,
Cung kính leã cuùng döôøng.
Khoù thay söï chieâm ngöôõng.
Toân nhan baäc Nhö Lai.
Traûi nhieàu nhieàu traêm kieáp,
May laém ñöôïc moät phaàn.Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät[Baûn dòch Anh ngöõ]
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Long Discourses of the Buddha", Maurice Walshe dòch, 1987).
Hieäu ñính: 07/07/2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc Tröôøng Boä Kinh]