Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Tröôøng Boä Kinh
Digha Nikaya31. Kinh Giaùo thoï Thi-ca-la-vieät
(Sigaølovaøda sutta)
Nhö vaäy toâi nghe.1. Moät thôøi Theá Toân soáng ôû Raøjagaha (Vöông Xaù thaønh), taïi Veluvana (Truùc Laâm), Kalandakanivaøpa (choã tìm aên cuûa loaøi soùc). Luùc baáy giôø, Singaølaka (Thi-ca-la-vieät), gia chuû töû, daäy sôùm, ra khoûi thaønh Vöông Xaù, vôùi aùo thaám nöôùc, vôùi toùc thaám nöôùc, chaáp tay ñaûnh leã caùc phöông höôùng, höôùng Ñoâng, höôùng Nam, höôùng taây, höôùng Baéc, höôùng Haï, höôùng Thöôïng.
2. Roài Theá Toân buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt vaøo thaønh Vöông Xaù khaát thöïc. Theá Toân thaáy Singaølaka, gia chuû töû, daäy sôùm, ra khoûi thaønh Vöông Xaù, vôùi aùo thaám nöôùc, vôùi toùc thaám nöôùc, chaáp tay ñaûnh leã caùc phöông höôùng, höôùng Ñoâng, höôùng Nam, höôùng Taây, höôùng Baéc, höôùng Haï, höôùng Thöôïng. Thaáy vaäy Ngaøi noùi vôùi Singaølaka, gia chuû töû:
- Naøy Gia chuû töû, vì sao Ngöôi daäy sôùm, ra khoûi thaønh Vöông Xaù, vôùi aùo thaám öôùt, vôùi toùc thaám öôùt chaáp tay ñaûnh leã caùc phöông höôùng, höôùng Ñoâng... höôùng Thöôïng?
- Baïch Theá Toân, thaân phuï con khi gaàn cheát coù daën con: "Naøy con thaân yeâu, haõy ñaûnh leã caùc phöông höôùng". Baïch Theá Toân, con kính tín, cung kính, toân troïng, ñaûnh leã lôøi noùi cuûa thaân phuï con, buoåi saùng daäy sôùm, ra khoûi thaønh Vöông Xaù, vôùi aùo thaám öôùt, vôùi toùc thaám öôùt, chaáp tay ñaûnh leã caùc phöông höôùng, höôùng Ñoâng... höôùng Thöôïng.
- Naøy Gia chuû töû, trong luaät phaùp cuûa baäc Thaùnh, leã baùi saùu phöông khoâng phaûi nhö vaäy.
- Baïch Theá Toân, trong luaät phaùp cuûa baäc Thaùnh, theá naøo laø leã baùi saùu phöông? Baïch Theá Toân, trong luaät phaùp cuûa baäc Thaùnh, ñaûnh leã saùu phöông phaûi nhö theá naøo? Laønh thay! Theá Toân haõy giaûng phaùp aáy cho con!
- Naøy Gia chuû töû, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ giaûng.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Singaølaka, gia chuû töû vaâng lôøi Theá Toân. Theá Toân giaûng nhö sau:
3. - Naøy Gia chuû töû, ñoái vôùi vò Thaùnh ñeä töû, boán nghieäp phieàn naõo ñöôïc dieät tröø, khoâng laøm aùc nghieäp theo boán lyù do, khoâng theo saùu nguyeân nhaân ñeå phung phí taøi saûn. Vò naøy, nhôø töø boû möôøi boán aùc phaùp, trôû thaønh vò che chôû saùu phöông; vò naøy ñaõ thöïc haønh ñeå chieán thaéng hai ñôøi, vò naøy ñaõ chieán thaéng ñôøi naøy vaø ñôøi sau. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, vò naøy sanh ôû thieän thuù, Thieân giôùi.
Theá naøo laø boán nghieäp phieàn naõo ñaõ ñöôïc dieät tröø? Naøy Gia chuû töû, ñoù laø nghieäp phieàn naõo saùt sanh, nghieäp phieàn naõo troäm caép, nghieäp phieàn naõo taø daâm, nghieäp phieàn naõo noùi laùo. Boán nghieäp phieàn naõo naøy ñaõ ñöôïc tröø dieät.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
4. Thieän theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Saùt sanh vaø troäm caép,5. Theá naøo laø khoâng laøm aùc nghieäp theo boán lyù do? AÙc nghieäp laøm do tham duïc, aùc nghieäp laøm do saân haän, aùc nghieäp laøm do ngu si, aùc nghieäp laøm do sôï haõi. Naøy Gia chuû töû, vì thò Thaùnh ñeä töû khoâng tham duïc, khoâng saân haän, khoâng ngu si, khoâng sôï haõi, neân khoâng laøm aùc nghieäp theo boán lyù do.
Noùi laùo, laáy vôï ngöôøi,
Keû trí khoâng taùn thaùn,
Nhöõng haïnh nghieäp nhö vaäy.Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
6. Thieän Theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Ai phaûn laïi Chaùnh phaùp,7. Theá naøo laø khoâng theo saùu nguyeân nhaân phung phí taøi saûn? Naøy Gia chuû töû, ñam meâ caùc loaïi röôïu laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn. Du haønh ñöôøng phoá phi thôøi laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn. La caø ñình ñaùm hí vieän laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn. Ñam meâ côø baïc laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn. Giao du aùc höõu laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn. Quen thoùi löôøi bieáng laø nguyeân nhaân phung phí taøi saûn.
Vì tham, saân, boá, si,
Thanh danh bò söùt meû
Nhö maët traêng ñeâm khuyeát.
Ai khoâng phaûn Chaùnh phaùp,
Vì tham, saân, boá, si,
Thanh danh ñöôïc troøn ñuû,
Nhö maët traêng ñeâm ñaày.8. Naøy Gia chuû töû, ñam meâ caùc loaïi röôïu coù saùu nguy hieåm: Taøi saûn hieän taïi bò toån thaát, ñaáu tranh taêng tröôûng, beänh taät deã xaâm nhaäp, thöông toån danh döï, ñeå loä aâm taøng, vaø thöù saùu laø trí löïc toån haïi. Naøy Gia chuû töû, ñam meâ caùc loaïi röôïu coù sau nguy hieåm nhö vaäy.
9. Naøy Gia chuû töû, du haønh ñöôøng phoá phi thôøi coù saùu nguy hieåm: Töï mình khoâng ñöôïc che chôû hoä trì, vôï con khoâng ñöôïc che chôû hoä trì, taøi saûn khoâng ñöôïc che chôû hoä trì, bò tình nghi laø taùc giaû caùc aùc söï, naïn nhaân caùc tin ñoàn thaát thieät, töï röôùc vaøo thaân nhieàu khoå naõo. Naøy Gia chuû töû, du haønh ñöôøng phoá phi thôøi coù saùu nguy hieåm nhö vaäy.
10. Naøy Gia chuû töû, la caø ñình ñaùm hyù vieän coù saùu nguy hieåm: Luoân luoân tìm xem choã naøo coù muùa, choã naøo coù ca, choã naøo coù nhaïc, choã naøo coù taùn tuïng, choã naøo coù nhaïc tay, choã naøo coù troáng. Naøy Gia chuû töû, la caø ñình ñaùm hyù vieän coù saùu nguy hieåm nhö vaäy.
11. Naøy Gia chuû töû, ñam meâ côø baïc coù saùu nguy hieåm: Neáu thaéng thì sanh oaùn thuø, neáu thua thì taâm sanh saàu muoän, taøi saûn hieän taïi bò toån thaát, taïi hoäi tröôøng (phaùp ñình) lôøi noùi khoâng hieäu löïc, baèng höõu ñoàng lieâu khinh mieät, vaán ñeà cöôùi gaû khoâng ñöôïc tín nhieäm vì ngöôøi ñam meâ côø baïc khoâng xöùng ñeå coù vôï. Naøy Gia chuû töû, ñam meâ côø baïc coù saùu nguy hieåm nhö vaäy.
12. Naøy Gia chuû töû, thaân caän caùc aùc höõu coù saùu nguy hieåm: Nhöõng keû côø baïc, loaïn haønh, nghieän röôïu, nhöõng keû traù nguïy, löôøng gaït, baïo ñoäng laø nhöõng ngöôøi baïn, laø nhöõng thaân höõu cuûa ngöôøi aáy. Naøy Gia chuû töû, thaân caän aùc höõu coù saùu nguy hieåm nhö vaäy.
13. Naøy Gia chuû töû, quen thoùi löôøi bieáng coù saùu nguy hieåm: "quaù laïnh", khoâng laøm vieäc; "quaù noùng", khoâng laøm vieäc; "quaù treã" khoâng laøm vieäc; "quaù sôùm", khoâng laøm vieäc; "toâi ñoùi quaù", khoâng laøm vieäc; "toâi quaù no", khoâng laøm vieäc. Trong khi nhöõng coâng vieäc phaûi laøm laïi khoâng laøm. Taøi saûn chöa coù khoâng xaây döïng leân, taøi saûn coù roài bò tieâu thaát. Naøy Gia chuû töû, quen thoùi löôøi bieáng coù saùu nguy hieåm nhö vaäy. Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
14. Thieän Theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Coù baïn goïi baïn röôïu,15. Naøy Gia chuû töø, coù boán haïng ngöôøi phaûi xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn: Ngöôøi vaät gì cuõng laáy phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn; ngöôøi chæ bieát noùi gioûi phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn; ngöôøi kheùo nònh hoùt phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn; ngöôøi tieâu pha xa xæ phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn.
Coù baïn, baïn baèng moàm,
Baïn luùc thaät höõu söï,
Môùi xöùng danh baïn beø.
Nguû ngaøy, thoâng vôï ngöôøi,
Öa ñaáu tranh, laøm haïi,
Thaân aùc höõu, xan tham,
Saùu söï naõo haïi ngöôøi.
AÙc höõu, aùc baïn löõ,
AÙc haïnh, haønh aùc xöù,
Ñôøi naøy caû ñôøi sau,
Hai ñôøi, ngöôøi bò haïi.
Côø baïc vaø ñaøn baø,
Röôïu cheø, muùa vaø haùt
Nguû ngaøy, ñi phi thôøi
Thaân aùc höõu, xan tham,
Saùu söï naõo haïi ngöôøi.
Chôi xuùc xaéc, uoáng röôïu
Theo ñuoåi ñaøn baø ngöôøi,
Leõ soáng cuûa ngöôøi khaùc,
Thaân caän keû haï tieän,
Khoâng thaân caän baäc trí,
Ngöôøi aáy töï heùo moøn,
Nhö traêng trong muøa khuyeát.
Röôïu cheø khoâng tieàn cuûa,
Khao khaùt, tìm töûu ñieám,
Bò chìm trong nôï naàn,
Nhö chìm trong boàn nöôùc,
Mau choùng töï haïi mình,
Nhö keû maát gia ñình.
Ai quen thoùi nguû ngaøy,
Thöùc troïn suoát ñeâm tröôøng,
Luoân luoân say söôùt möôùt,
Khoâng theå soáng gia ñình.
ÔÛ ñaây ai hay than:
OÂi quaù laïnh, quaù noùng,
Quaù chieàu, quaù treã giôø,
Seõ boû beâ coâng vieäc.
Lôïi ích, ñieàu toát laønh,
Bò troâi daït moät beân.
Ai xem laïnh vaø noùng,
Nheï nhaøng hôn coû lau,
Laøm moïi coâng chuyeän mình,
Haïnh phuùc khoâng töø boû.16. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp ngöôøi vaät gì cuõng laáy phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn: Ngöôøi vaät gì cuõng laáy, cho ít xin nhieàu, vì sôï maø laøm, laøm vì möu lôïi cho mình. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy laø boán tröôøng hôïp ngöôøi vaät gì cuõng laáy phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn.
17. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi chæ bieát noùi gioûi phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn: Toû loä thaân tình vieäc ñaõ qua; toû loä thaân tình vieäc chöa ñeán; mua chuoäc caûm tình baèng saùo ngöõ; khi coù coâng vieäc, töï toû söï baát löïc cuûa mình. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy laø boán tröôøng hôïp, ngöôøi chæ bieát noùi gioûi phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn.
18. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, keû nònh hoùt phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn: Ñoàng yù caùc vieäc aùc; khoâng ñoàng yù caùc vieäc thieän; tröôùc maët taùn thaùn; sau löng chæ trích. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy laø boán tröôøng hôïp keû nònh hoùt phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn.
19. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi tieâu pha xa xæ phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn: Laø baïn khi mình ñam meâ caùc loaïi röôïu; laø baïn khi mình du haønh ñöôøng phoá phi thôøi; laø baïn khi mình la caø ñình ñaùm hyù vieän; laø baïn khi mình ñam meâ côø baïc. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi tieâu pha xa xæ phaûi ñöôïc xem khoâng phaûi baïn, daàu töï cho laø baïn.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
20. Thieän Theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Ngöôøi baïn gì cuõng laáy,21. Naøy Gia chuû töû, boán loaïi baïn naøy phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät: Ngöôøi baïn giuùp ñôõ phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät; ngöôøi baïn chung thuûy trong khoå cuõng nhö trong vui phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät; ngöôøi baïn khuyeân ñieàu lôïi ích phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät; ngöôøi baïn coù loøng thöông töôûng phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät.
Ngöôøi baïn chæ noùi gioûi,
Ngöôøi noùi lôøi nònh hoùt,
Ngöôøi tieâu pha xa xæ.
Caû boán, khoâng phaûi baïn,
Bieát vaäy, ngöôøi trí traùnh,
Nhö ñöôøng ñaày sôï haõi.22. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn giuùp ñôõ phaûi ñöôïc xem laø baïn chaân thaät: Che chôû cho baïn khi baïn voâ yù phoùng daät, che chôû cuûa caûi cho baïn khi baïn voâ yù phoùng daät, laø choã nöông töïa cho baïn khi baïn sôï haõi, khi baïn coù coâng vieäc seõ giuùp ñôõ cho baïn cuûa caûi gaáp hai laàn nhöõng gì baïn thieáu. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn giuùp ñôõ phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät.
23. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn chung thuûy trong khoå cuõng nhö trong vui phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät: Noùi cho baïn bieát ñieàu bí maät cuûa mình; giöõ gìn kín ñieàu bí maät cuûa baïn; khoâng boû baïn khi baïn gaëp khoù khaên; daùm hy sinh thaân maïng vì baïn. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn chung thuûy trong khoå cuõng nhö trong vui phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät.
24. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn khuyeân ñieàu lôïi ích phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät: Ngaên chaän baïn khoâng laøm ñieàu aùc; khuyeán khích baïn laøm ñieàu thieän; cho baïn nghe ñieàu baïn chöa nghe; cho baïn bieát con ñöôøng leân coõi chö Thieân. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn khuyeân ñieàu lôïi ích phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät.
25. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn thöông töôûng phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät: Khoâng hoan hyû khi baïn gaëp hoaïn naïn; hoan hyû khi baïn gaëp may maén; ngaên chaän nhöõng ai noùi xaáu baïn; khuyeán khích nhöõng ai taùn thaùn baïn. Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi baïn thöông töôûng phaûi ñöôïc xem laø ngöôøi baïn chaân thaät.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
26. Thieän theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Baïn saün saøng giuùp ñôõ,27. Naøy Gia chuû töû, vò Thaùnh ñeä töû hoä trì saùu phöông nhö theá naøo? Naøy Gia chuû töû, saùu phöông naøy caàn ñöôïc hieåu nhö sau: Phöông Ñoâng caàn ñöôïc hieåu laø cha meï. Phöông Nam caàn ñöôïc hieåu laø sö tröôûng. Phöông Taây caàn ñöôïc hieåu laø vôï con. Phöông Baéc caàn ñöôïc hieåu laø baïn beø. Phöông Döôùi caàn ñöôïc hieåu laø toâi tôù, lao coâng. Phöông Treân caàn ñöôïc hieåu laø Sa-moân, Baø-la-moân.
Baïn chung thuûy khoå vui,
Baïn khuyeán khích lôïi ích,
Baïn coù loøng thöông töôûng.
Bieát roõ boán baïn naøy,
Ngöôøi trí phuïc vuï hoï,
Nhö meï ñoái con ruoät.
Ngöôøi trí giöõ giôùi luaät,
Saùng nhö löûa ñoài cao.
Ngöôøi tích tröõ taøi saûn,
Nhö cöû chæ con ong.
Taøi saûn ñöôïc choàng chaát,
Nhö uï moái ñuøn cao,
Ngöôøi cö xöû nhö vaäy,
Chaát chöùa caùc taøi saûn,
Vöøa ñuû ñeå lôïi ích
Cho chính gia ñình mình.
Taøi saûn caàn chia boán
Ñeå keát hôïp baïn beø:
Moät phaàn mình an höôûng,
Hai phaàn daønh coâng vieäc,
Phaàn tö, phaàn ñeå daønh,
Phoøng khoù khaên hoaïn naïn.28. Naøy Gia chuû töû, coù boán tröôøng hôïp, ngöôøi con phaûi phuïng döôõng cha meï nhö phöông Ñoâng: "Ñöôïc nuoâi döôõng, toâi seõ nuoâi döôõng laïi cha meï; toâi seõ laøm boån phaän ñoái vôùi cha meï; toâi seõ gìn giöõ gia ñình vaø truyeàn thoáng; toâi baûo veä taøi saûn thöøa töï; toâi seõ laøm tang leã khi cha meï qua ñôøi". Naøy Gia chuû töû, ñöôïc con phuïng döôõng nhö phöông Ñoâng, theo naêm caùch nhö vaäy, cha meï coù loøng thöông töôûng ñeán con theo naêm caùch: Ngaên chaän con laøm ñieàu aùc; khuyeán khích con laøm ñieàu thieän; daïy con ngheà nghieäp, cöôùi vôï xöùng ñaùng cho con; ñuùng thôøi trao cuûa thöøa töï cho con.
Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy laø cha meï ñöôïc con phuïng döôõng nhö phöông Ñoâng theo naêm caùch vaø cha meï coù loøng thöông töôûng con theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Ñoâng ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
29. Naøy Gia chuû töû, coù naêm caùch, ñeä töû phuïng döôõng caùc baäc sö tröôûng nhö phöông Nam: Ñöùng daäy ñeå chaøo, haàu haï thaày, haêng haùi hoïc taäp, töï phuïc vuï thaày, chuù taâm hoïc hoûi ngheà nghieäp. Naøy Gia chuû töû, ñöôïc ñeä töû phuïng döôõng nhö phöông Nam theo naêm caùch nhö vaäy, caùc baäc sö tröôûng coù loøng thöông töôûng ñeán caùc ñeä töû theo naêm caùch: Huaán luyeän ñeä töû nhöõng gì mình ñaõ ñöôïc kheùo huaán luyeán; daïy cho baûo trì nhöõng gì mình ñöôïc kheùo baûo trì; daïy cho thuaàn thuïc caùc ngheà nghieäp; khen ñeä töû vôùi caùc baïn beø quen thuoäc; baûo ñaûm ngheà nghieäp cho ñeä töû veà moïi maët.
Naøy Gia chuû töû, nhö vaäy laø baäc sö tröôûng ñöôïc ñeä töû phuïng döôõng nhö phöông Nam theo naêm caùch vaø sö tröôûng coù loøng thöông töôûng ñeán ñeä töû theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Nam ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
30. Naøy Gia chuû töû, coù naêm caùch, ngöôøi choàng phaûi ñoái xöû vôùi vôï nhö phöông Taây: Kính troïng vôï, khoâng baát kính ñoái vôùi vôï; trung thaønh vôùi vôï; giao quyeàn haønh cho vôï; saém ñoà nöõ trang vôùi vôï; Naøy Gia chuû töû, ñöôïc choàng ñoái xöû nhö phöông Taây theo naêm caùch nhö vaäy, ngöôøi vôï coù loøng thöông töôûng choàng theo naêm caùch: Thi haønh toát ñeïp boån phaän cuûa mình; kheùo tieáp ñoùn baø con; trung thaønh vôùi choàng; kheùo gìn giöõ taøi saûn cuûa choàng; kheùo leùo vaø nhanh nheïn laøm moïi coâng vieäc.
Naøy Gia chuû, ngöôøi vôï ñöôïc ngöôøi choàng ñoái xöû nhö phöông Taây theo naêm caùch vaø ngöôøi vôï coù loøng thöông töôûng choàng theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Taây ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
31. Naøy Gia chuû töû, coù naêm caùch vò thieän nam töû ñoái xöû vôùi baïn beø nhö phöông Baéc: Boá thí, aùi ngöõ, lôïi haønh, ñoàng söï, khoâng löôøng gaït. Naøy Gia chuû töû, ñöôïc vò thieän nam töû ñoái xöû nhö phöông Baéc theo naêm caùch nhö vaäy, baïn beø coù loøng thöông kính vò thieän nam töû theo naêm caùch: Che chôû neáu vò thieän nam töû phoùng tuùng; baûo trì taøi saûn cuûa vò thieän nam töû neáu vò naøy phoùng tuùng; trôû thaønh choã nöông töïa khi vò thieän nam töû gaëp nguy hieåm; khoâng traùnh xa khi vò thieän nam töû gaëp khoù khaên; kính troïng gia ñình cuûa vò thieän nam töû.
Nhö vaäy caùc baïn beø ñöôïc vò thieän nam töû ñoái xöû nhö phöông Baéc theo naêm caùch vaø baïn beø coù loøng thöông töôûng vò thieän nam töû theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Baéc ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
32. Naøy Gia chuû töû, coù naêm caùch moät vò Thaùnh chuû nhaân ñoái xöû vôùi haïng noâ boäc nhö phöông Döôùi: Giao vieäc ñuùng theo söùc löïc cuûa hoï; lo cho hoï aên uoáng vaø tieàn löông; ñieàu trò cho hoï khi beänh hoaïn; chia xeû caùc myõ vò ñaëc bieät cho hoï; thænh thoaûng cho hoï nghæ pheùp. Naøy Gia chuû töû, caùc haøng noâ boäc ñöôïc Thaùnh chuû nhaân ñoái xöû nhö phöông Döôùi vôùi naêm caùch nhö kia, coù loøng thöông töôûng ñoái vôùi vò chuû nhaân theo naêm caùch nhö sau: Daäy tröôùc khi chuû daäy; ñi nguû sau chuû; töï baèng loøng vôùi caùc vaät ñaõ cho; kheùo laøm caùc coâng vieäc; ñem danh tieáng toát ñeïp cho chuû.
Naøy Gia chuû töû, caùc haøng noâ boäc ñöôïc vò Thaùnh chuû nhaân ñoái xöû nhö phöông Döôùi vôùi naêm caùch, coù loøng thöông töôûng ñoái vôùi Thaùnh chuû nhaân theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Döôùi ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
33. Naøy Gia chuû töû, coù naêm caùch vò thieän nam töû ñoái xöû vôùi caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân nhö phöông Treân: Coù loøng töø trong haønh ñoäng veà thaân; coù loøng töø trong haønh ñoäng veà khaåu; coù loøng töø trong haønh ñoäng veà yù; môû roäng cöûa ñeå ñoùn caùc vò aáy; cuùng döôøng caùc vò aáy caùc vaät duïng caàn thieát. Naøy Gia chuû töû, caùc vò Baø-la-moân, Sa-moân ñöôïc vò thieän nam töû ñoái xöû nhö phöông Treân theo naêm caùch nhö vaäy, coù loøng thöông töôûng vò thieän nam töû aáy theo naêm caùch sau ñaây: Ngaên hoï khoâng laøm ñieàu aùc; khuyeán khích hoï laøm ñieàu thieän; thöông xoùt hoï vôùi taâm töø bi, daïy hoï nhöõng ñieàu chöa nghe; laøm cho thanh tònh ñieàu ñaõ ñöôïc nghe; chæ baøy con ñöôøng ñöa ñeán coõi Trôøi.
Naøy Gia chuû töû, caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân ñöôïc thieän nam töû ñoái xöû nhö phöông Treân vôùi naêm caùch, vaø caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân coù loøng thöông töôûng vò thieän nam töû theo naêm caùch. Nhö vaäy phöông Treân ñöôïc che chôû, ñöôïc trôû thaønh an oån vaø thoaùt khoûi caùc söï sôï haõi.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy.
34. Thieän theä thuyeát giaûng xong, baäc Ñaïo Sö laïi giaûng theâm:
Cha meï laø phöông Ñoâng,35. Khi ñöôïc nghe vaäy, Singaølaka, gia chuû töû baïch Theá Toân: "Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho ngöôøi bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maét coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, Chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän trình baøy, giaûi thích. Baïch Theá Toân, nay con xin quy y Theá Toân, quy y Phaùp vaø chuùng Tyû-kheo. Mong Theá Toân nhaän con laøm ñeä töû, töø nay trôû ñi cho ñeán maïng chung, con troïn ñôøi quy ngöôõng.
Sö tröôûng laø phöông Nam,
Vôï choàng laø phöông Taây,
Baïn beø laø phöông Baéc,
Noâ boäc laø phöông Döôùi,
Sa-moân, Baø-la-moân,
Coù nghóa laø phöông Treân.
Cö só vì gia ñình,
Ñaûnh leã phöông höôùng aáy.
Keû trí giöõ Giôùi, Luaät,
Töø toán vaø bieän taøi,
Khieâm nhöôøng vaø nhu thuaän,
Nhôø vaäy ñöôïc danh xöng.
Daäy sôùm khoâng bieáng nhaùc,
Baát ñoäng giöõa hieåm nguy,
Ngöôøi hieàn, khoâng phaïm giôùi,
Nhôø vaäy ñöôïc danh xöng.
Nhieáp chuùng, taïo neân baïn,
Töø aùi, taâm bao dung,
Daãn ñaïo, khuyeán hoùa ñaïo,
Nhôø vaäy ñöôïc danh xöng.
Boá thí vaø aùi ngöõ,
Lôïi haønh baát cöù ai,
Ñoàng söï trong moïi vieäc,
Theo tröôøng hôïp xöû söï.
Chính nhöõng nhieáp söï naøy,
Khieán theá giôùi xoay quanh,
Nhö baùnh xe quay laên,
Voøng theo truïc xe chính.
Nhieáp söï naøy vaéng maët,
Khoâng coù meï höôûng thoï,
Hay khoâng cha höôûng thoï,
Söï hieáu kính cuûa con.
Do vaäy baäc coù trí,
Ñoái vôùi nhieáp phaùp naøy,
Nhö quaùn saùt chaáp trì,
Nhôø vaäy thaønh vó ñaïi,
Ñöôïc taùn thaùnh, danh xöng.Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät[Xem baûn dòch Anh ngöõ]
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Long Discourses of the Buddha", Maurice Walshe dòch, 1987).
Hieäu ñính: 01/04/2000
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc Tröôøng Boä Kinh]