Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Tröôøng Boä Kinh
Digha Nikaya33. Kinh Phuùng tuïng
(Sangìti sutta)
Nhö vaày toâi nghe.Tuïng phaåm I
1. Moät thôøi Theá Toân du haønh giöõa daân toäc Mallaø cuøng vôùi Ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò. Ngaøi ñeán taïi thaønh cuûa daân chuùng Mallaø teân laø Paøvaø vaø truù taïi ñaáy. Theá Toân truù taïi Paøvaø trong röøng xoaøi cuûa thôï reøn Cunda.
2. Luùc baáy giôø, moät hoäi tröôøng teân laø Ubbhataka môùi ñöôïc döïng leân giöõa daân chuùng Mallaø, truù ôû Paøvaø, vaø hoäi tröôøng naøy chöa coù vò Sa-moân, Baø-la-moân, hay moät ngöôøi naøo khaùc an truù. Daân chuùng Mallaø ôû Paøvaø ñöôïc nghe: "Theá Toân du haønh giöõa daân toäc Mallaø, cuøng vôùi Ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò. Ngaøi ñeán taïi Paøvaø, truù taïi ñaáy, trong röøng xoaøi cuûa thôï reøn Cunda". Roài caùc vò Mallaø ôû Paøvaø ñeán choã Theá Toân ôû, sau khi ñeán, ñaûnh leã Ngaøi roài ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, caùc vò Mallaø ôû Paøvaø baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, ôû ñaây moät hoäi tröôøng teân laø Ubbhataka môùi ñöôïc döïng leân giöõa daân chuùng Mallaø ôû Paøvaø, vaø hoäi tröôøng naøy chöa coù vò Sa-moân, Baø-la-moân, hay moät ngöôøi naøo khaùc an truù. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân laø ngöôøi ñeán duøng hoäi tröôøng naøy tröôùc tieân. Nhôø Theá Toân duøng tröôùc tieân, daân chuùng Mallaø ôû Paøvaø seõ ñöôïc haïnh phuùc an laïc laâu daøi.
Theá Toân im laëng nhaän lôøi.
3. Roài caùc vò Mallaø ôû Paøvaø, sau khi bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng ñeán Ngaøi, töø taï ñi ñeán hoäi tröôøng. Sau khi ñeán, lieàn duøng ñeäm traûi khaép taát caû, söûa soaïn caùc gheá ngoài, ñaët saün moät gheø nöôùc, treo caây ñeøn daàu, roài ñeán choã Theá Toân ôû. Sau khi ñeán, caùc vò naøy ñaûnh leã Ngaøi vaø ñöùng moät beân. Sau khi ñöùng moät beân, caùc vò Mallaø ôû Paøvaø baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, hoäi tröôøng ñaõ ñöôïc traûi neäm taát caû, caùc gheá ngoài ñaõ ñöôïc söûa soaïn, gheø nöôùc ñaõ ñöôïc ñaët saün, caây ñeøn daàu ñaõ ñöôïc treo leân, Theá Toân haõy laøm gì Ngaøi nghó laø phaûi thôøi.
4. Roài Theá Toân ñaép y, caàm y baùt cuøng vôùi chuùng Tyû-kheo ñeán taïi hoäi tröôøng. Khi ñeán xong Ngaøi röûa chaân vaø vaøo hoäi tröôøng. Theá Toân ngoài döïa treân coät chính giöõa, maët höôùng veà phía Ñoâng. Chuùng Tyû-kheo sau khi röûa chaân, vaøo hoäi tröôøng, ngoài döïa treân böùc töôøng phía Taây, maët höôùng veà phía Ñoâng, sau löng Theá Toân. Caùc vò Mallaø ôû Paøvaø cuõng röûa chaân, ñi vaøo hoäi tröôøng, vaø ngoài xuoáng, döïa vaøo böùc töôøng phía Ñoâng, maët höôùng phía Taây, tröôùc maët coù Theá Toân. Roài Theá Toân, cho ñeán ñeâm thaät khuya, thuyeát phaùp cho daân Mallaø ôû Paøvaø, giaûng daïy, giaûi thích, khích leä, laøm cho höùng khôûi roài baûo caùc vò aáy veà:
- Naøy Vaøsetthaø, ñeâm ñaõ quaù khuya. Caùc Ngöôi haõy laøm nhöõng gì caùc Ngöôi xem laø phaûi thôøi.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân!
Caùc vò Mallaø ôû Paøvaø vaâng lôøi Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi vaø ra ñi.
5. Theá Toân, khi daân Mallaø ñi chöa bao laâu, nhìn chuùng Tyû-kheo ñang yeân laëng, roài baûo toân giaû Saøriputta:
- Naøy Saøriputta, chuùng Tyû-kheo khoâng coù hoân traàm thuïy mieân. Naøy Saøriputta, haõy thuyeát phaùp cho chuùng Tyû-kheo. Ta caûm thaáy ñau löng! Ta muoán naèm nghæ.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân! - Toân giaû Saøriputta vaâng lôøi Theá Toân.
Roài Theá Toân, xeáp y Sanghaøti (Taêng-giaø-leâ) gaáp boán vaø naèm xuoáng nhö caùch naèm con sö töû, thaân phía höõu, hai chaân ñeå treân nhau, chaùnh nieäm tænh giaùc, vôùi taâm nghó ñeán luùc ngoài daäy.
6. Luùc baáy giôø, Niganthaø Naøthaputta vöøa môùi taï theá ôû Paøvaø. Sau khi vò naøy taï theá, caùc vò Niganthaø chia ra laøm hai phaùi, chia reõ nhau, tranh chaáp nhau, tranh luaän nhau vaø soáng taøn haïi nhau vôùi binh khí baèng mieäng: "Ngöôi khoâng bieát Phaùp vaø Luaät naøy, ta bieát Phaùp vaø Luaät naøy. Sao Ngöôi coù theå bieát Phaùp vaø Luaät naøy? Ngöôøi theo taø haïnh, ta theo chaùnh haïnh. Lôøi noùi ta töông öng, lôøi noùi Ngöôi khoâng töông öng. Ñieàu ñaùng noùi trôùöc, Ngöôi noùi sau; ñieàu ñaùng noùi sau, Ngöôi noùi tröôùc. Ñieàu Ngöôi quan nieäm trình baøy ñaõ bò ñaûo loän. Quan nieäm cuûa Ngöôi ñaõ bò thaùch ñoá. Ngöôi ñaõ bò ñaùnh baïi. Haõy ñi giaûi toûa quan ñieåm cuûa Ngöôi! Haõy töï thoaùt khoûi beá taéc neáu Ngöôi coù theå laøm ñöôïc". Hình nhö caùc ñeä töû cuûa Niganthaø Naøthaputta muoán taøn haïi laãn nhau. Chính caùc ñeä töû cö só maëc ñoà traéng cuûa Nigantha Naøthaputta cuõng chaùn ngaáy, cô hieàm vaø phaûn ñoái caùc vò Nigantha, vì Phaùp vaø Luaät cuûa hoï ñaõ ñöôïc trình baøy, tuyeân boá moät caùch vuïng veà, khoâng coù hieäu naêng höôùng daãn, khoâng höôùng ñeán an tònh, khoâng do vò Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân thuyeát, thaùp y chæ ñaõ bò ñoå vôõ, khoâng coù choã y chæ.
7. Roài toân giaû Saøriputta baûo caùc Tyû-kheo:
- Naøy Hieàn giaû, Niganthaø Naøthaputta vöøa môùi töø traàn khoâng bao laâu. Sau khi vò naøy töø traàn, caùc Nigantha (Ni-kieàn-töû) chia laøm hai phe... vaø khoâng coù choã y chæ.
Nhöng vôùi chuùng ta, naøy caùc Hieàn giaû, phaùp naøy ñöôïc Theá Toân kheùo giaûng daïy, kheùo trình baøy, moät Chaùnh phaùp coù hieäu naêng höôùng daãn, höôùng ñeán an tònh, do vò Chaùnh Ñaúng Giaùc trình baøy. ÔÛ ñaây, taát caû moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng caõi coï nhau, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø Phaùp ñöôïc Theá Toân chuùng ta kheùo giaûng daïy, kheùo trình baøy, moät phaùp coù hieäu naêng höôùng daãn, höôùng ñeán an tònh do vò Chaùnh Ñaúng Giaùc trình baøy? ÔÛ ñaây, taát caû caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc khoâng caõi coï nhau, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Naøy caùc Hieàn giaû, coù moät phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò naøy ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Moät phaùp
8. Theá naøo laø moät phaùp? Taát caû loaøi höõu tình do caùc moùn aên (aøhaøra) maø an truù, taát caû loaøi höõu tình do caùc haønh (samkhaøraø) maø an truù. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoù laø moät phaùp ñöôïc Theá Toân, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, thuyeát giaûng moät caùch chôn chaùnh. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Hai phaùp
9. Naøy caùc Hieàn giaû, coù hai phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Theá naøo laø hai phaùp?
i) Danh vaø saéc.Naøy caùc Hieàn giaû, hai phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Voâ minh vaø höõu aùi.
iii) Höõu kieán vaø voâ höõu kieán.
iv) Voâ taøm vaø voâ quyù.
v) Taøm vaø quyù.
vi) AÙc ngoân vaø aùc höõu.
vii) Thieän ngoân vaø thieän höõu.
viii) Nhaäp toäi thieän xaûo vaø xuaát toäi thieän xaûo.
ix) Ñaúng chí thieän xaûo vaø xuaát khôûi ñaúng chí thieän xaûo.
x) Giôùi thieän xaûo vaø taùc yù thieän xaûo.
xi) Xöù thieän xaûo vaø duyeân khôûi thieän xaûo.
xii) Thieän xaûo veà xöù vaø thieän xaûo veà phi xöù.
xii) Chôn tröïc vaø taøm quyù.
xiv) Kham nhaãn vaø nhu hoøa.
xv) Lôøi noùi nhu thuaàn vaø tieáp ñoùn thaân tình.
xvi) Voâ haïi vaø töø aùi.
xvii) Thaát nieäm vaø baát chaùnh tri.
xvii) Chaùnh nieäm vaø tænh giaùc.
xix) Caùc caên khoâng ñöôïc cheá ngöï vaø aên uoáng khoâng tieát ñoä.
xx) Caùc caên ñöôïc cheá ngöï vaø aên uoáng coù tieát ñoä.
xxi) Tö duy löïc vaø tu taäp löïc.
xxii) Nieäm löïc vaø ñònh löïc.
xxiii) Chæ vaø quaùn.
xxiv) Chæ töôùng vaø tinh caàn töôùng.
xxv) Tinh caàn vaø khoâng dao ñoäng.
xxvi) Giôùi thaønh töïu vaø kieán thaønh töïu.
xxvii) Giôùi suy khuyeát vaø kieán suy khuyeát.
xxxiii) Giôùi thanh tònh vaø kieán thanh tònh.
xxix) Kieán thanh tònh vaø tinh caàn theo tri kieán aáy.
xxx) Dao ñoäng ñoái vôùi caùc phaùp bò dao ñoäng vaø chaùnh tinh caàn cuûa ngöôøi bò dao ñoäng aáy.
xxxi) Khoâng tri tuùc vôùi caùc thieän phaùp vaø khoâng thoái thaát trong tinh caàn.
xxxii) Minh tri vaø giaûi thoaùt.
xxxiii) Taän tri vaø voâ sanh trí.
Ba phaùp
10. Naøy caùc Hieàn giaû, coù ba phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
Theá naøo laø ba phaùp?
i) Ba baát thieän caên: Tham baát thieän caên, saân baát thieän caên, si baát thieän caên.Naøy caùc Hieàn giaû, ba phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Ba thieän caên: Voâ tham thieän caên, voâ saân thieän caên, voâ si thieän caên.
iii) Ba aùc haïnh: Thaân aùc haïnh, khaåu aùc haïnh, yù aùc haïnh.
iv) Ba thieän haïnh: Thaân thieän haïnh, khaåu thieän haïnh, yù thieän haïnh.
v) Ba baát thieän taàm: Duïc taàm, saân taàm, haïi taàm.
vi) Ba thieän taàm: Ly duïc taàm, voâ saân taàm, voâ haïi taàm.
vii) Ba baát thieän tö duy: Duïc tö duy, saân tö duy, haïi tö duy.
viii) Ba thieän tö duy: Ly duïc tö duy, voâ saân tö duy, voâ haïi tö duy.
ix) Ba baát thieän töôûng: Duïc töôûng, saân töôûng, haïi töôûng.
x) Ba thieän töôûng: Ly duïc töôûng, voâ saân töôûng, voâ haïi töôûng.
xi) Ba baát thieän giôùi: Duïc giôùi, saân giôùi, haïi giôùi.
xii) Ba thieän giôùi: Ly duïc giôùi, voâ saân giôùi, voâ haïi giôùi.
xiii) Ba giôùi khaùc: Duïc giôùi, saéc giôùi, voâ saéc giôùi.
xiv) Ba giôùi khaùc: Saéc giôùi, voâ saéc giôùi, dieät giôùi.
xv) Ba giôùi khaùc: Lieät giôùi, trung giôùi, thaéng giôùi.
xvi) Ba aùi: Duïc aùi, höõu aùi, voâ höõu aùi.
xvii) Ba aùi khaùc: Duïc aùi, saéc aùi, voâ saéc aùi.
xviii) Ba aùi khaùc: Saéc aùi, voâ saéc aùi, dieät aùi.
xix) Ba kieát söû: Thaân kieán, nghi, giôùi caám thuû.
xx) Ba laäu: Duïc laäu, höõu laäu, voâ minh laäu.
xxi) Ba höõu: Duïc höõu, saéc höõu, voâ minh höõu.
xxii) Ba caàu: Duïc caàu, höõu caàu, phaïm haïnh caàu.
xxiii) Ba maïn: Thaéng maïn, ñaúng maïn, ty lieät maïn.
xxiv) Ba thôøi: Quaù khöù thôøi, vò lai thôøi, hieän taïi thôøi.
xxv) Ba bieân: Höõu thaân bieân, höõu thaân taäp bieân, höõu thaân dieät bieân.
xvi) Ba thoï: Laïc thoï, khoå thoï, phi khoå phi laïc thoï.
xvii) Ba khoå taùnh: Khoå khoå, haønh khoå, hoaïi khoå.
xxviii) Ba tuï: Taø ñònh tuï, chaùnh ñònh tuï, baát ñònh tuï.
xxix) Ba nghi: Ñoái vôùi vaán ñeà thuoäc quaù khöù nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñònh, khoâng haøi loøng; ñoái vôùi caùc vaán ñeà thuoäc töông lai, nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñònh, khoâng haøi loøng; ñoái vôùi caùc vaán ñeà hieän taïi nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñònh, khoâng haøi loøng.
xxx) Ba ñieàu Nhö Lai khoâng caàn gìn giöõ: Naøy caùc Hieàn giaû, Nhö Lai thanh tònh thieän haønh veà thaân. Nhö Lai khoâng coù aùc veà thaân maø Nhö Lai phaûi gìn giöõ: "Chôù ñeå ngöôøi khaùc bieát vieäc naøy veà Ta". Naøy caùc Hieàn giaû, Nhö Lai thanh tònh thieän haønh veà mieäng. Nhö Lai khoâng coù aùc haïnh veà mieäng maø Nhö Lai phaûi gìn giöõ: "Chôù ñeå ngöôøi khaùc bieát vieäc naøy veà Ta". Naøy caùc Hieàn giaû, Nhö Lai thanh tònh thieän haønh veà yù. Nhö Lai khoâng coù aùc haïnh veà yù maø Nhö Lai phaûi gìn giöõ: "Chôù ñeå ngöôøi khaùc bieát vieäc naøy veà Ta".
xxxi) Ba chöôùng: Tham chöôùng, saân chöôùng, si chöôùng.
xxxii) Ba loaïi löûa: Löûa tham, löûa saân, löûa si.
xxxiii) Ba loaïi löûa khaùc: Löûa cuûa ngöôøi hieáu kính, löûa cuûa ngöôøi gia chuû, löûa cuûa ngöôøi cuùng döôøng (cha meï, vôï con vaø caùc vò xuaát gia).
xxxiv) Ba loaïi saéc tuï: Höõu kieán höõu ñoái saéc, voâ kieán höõu ñoái saéc, voâ kieán voâ ñoái saéc.
xxxv) Ba haønh: Phöôùc haønh, phi phöôùc haønh, baát ñoäng haønh.
xxxvi) Ba loaïi ngöôøi: Höõu hoïc nhaân, voâ hoïc nhaân, phi höõu hoïc phi voâ hoïc nhaân.
xxxvii) Ba vò tröôûng laõo: Sanh tröôûng laõo, phaùp tröôûng laõo, nhaäp ñònh tröôûng laõo.
xxxviii) Ba phöôùc nghieäp söï: Thí haønh phöôùc nghieäp söï, giôùi haønh phöôùc nghieäp söï, tu haønh phöôùc nghieäp söï.
xxxix) Ba cöû toäi söï: Thaáy, nghe vaø nghi.
xl) Ba duïc sanh: Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình do duïc an truù. Ñoái vôùi caùc duïc, hoï chòu söï an truù, hoï bò chi phoái phuï thuoäc, nhö loaøi Ngöôøi, moät soá chö Thieân, moät soá taùi sanh trong ñoïa xöù. Ñoù laø loaïi duïc sanh thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình coù loøng duïc ñoái vôùi nhöõng söï vaät do hoï taïo ra. Hoï taïo hoùa ra caùc söï vaät vaø hoï soáng bò chi phoái phuï thuoäc hoùa ra caùc söï vaät vaø hoï soáng bò chi phoái phuï thuoäc trong nhöõng duïc voïng aáy, nhö caùc loaøi chö Thieân Nimmaøna-Rati (Hoùa Laïc thieân). Ñoù laø loaïi duïc sanh thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình coù loøng duïc ñoái söï vaät do caùc loaøi khaùc taïo ra. Hoï soáng bò chi phoái phuï thuoäc trong nhöõng duïc voïng ñoái vôùi söï vaät do caùc loaïi khaùc taïo ra. Nhö caùc loaøi chö Thieân Para-nimmitava-savatti (Tha Hoùa Töï taïi thieân). Ñoù laø haïng duïc sanh thöù ba.
xli) Ba loaïi laïc sanh: Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình (trong quaù khöù) luoân luoân taïo ra (thieàn ñònh laïc) hay soáng trong söï an laïc, nhö caùc vò Brahma - Kaøyikaø (Phaïm Chuùng thieân). Ñoù laø haïng laïc sanh thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình thaám nhuaàn, bieán maõn, sung maõn, höng thònh vôùi an laïc. Thænh thoaûng hoï thoát ra nhöõng caâu caûm höùng: "OÂi an laïc thay! OÂi an laïc thay!", nhö chö Thieân €bhassaraø (Quang AÂm thieân). Ñoù laø haïng laïc sanh thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình thaám nhuaàn, bieán maõn, sung maõn, höng thònh vôùi an laïc. Hoï soáng maõn tuùc vôùi an laïc aáy, caûm thoï an laïc, nhö chö Thieân Subhakinnaø (Bieán Tònh thieân). Ñoù laø loaïi laïc sanh thöù ba.
xlii) Ba tueä: Höõu hoïc tueä, voâ hoïc tueä, phi höõu hoïc phi voâ hoïc tueä.
xliii) Loaïi ba tueä khaùc: Tö sanh tueä, vaên sanh tueä, tu sanh tueä.
xliv) Ba loaïi binh khí: Nghe, xaû ly vaø tueä.
xlv) Ba caên: Vò tri ñöông tri caên, dó tri caên, cuï tri caên.
xlvi) Ba nhaõn: Nhuïc nhaõn, thieân nhaõn, tueä nhaõn.
xlvii) Ba hoïc: Taêng thöôïng giôùi hoïc, taêng thöôïng taâm hoïc, taêng thöôïng tueä hoïc.
xlviii) Ba söï tu taäp: Thaân tu, taâm tu, tueä tu.
xlix) Ba voâ thöôïng: Kieán voâ thöôïng, haønh voâ thöôïng, giaûi thoaùt voâ thöôïng.
l) Ba ñònh: Höõu taàm höõu töù ñònh, voâ taàm höõu töù ñònh, voâ taàm voâ töù ñònh.
li) Laïi ba ñònh khaùc: Khoâng ñònh, voâ töôùng ñònh, voâ nguyeän ñònh.
lii) Ba thanh tònh: Thaân thanh tònh, ngöõ thanh tònh, yù thanh tònh.
liii) Ba tòch maëc: Thaân tòch maëc, ngöõ tòch maëc, yù tòch maëc.
liv) Ba thieän xaûo: Taêng ích thieän xaûo, toån ích thieän xaûo, phöông tieän thieän xaûo.
lv) Ba kieâu: Voâ beänh kieâu, nieân traùng kieâu, hoaït maïng kieâu.
lvi) Ba taêng thöôïng: Ngaõ taêng thöôïng, theá taêng thöôïng, phaùp taêng thöôïng.
lvii) Ba luaän söï: Luaän baøn veà vaán ñeà quaù khöù: "Söï vieäc naøy xaûy ra trong quaù khöù"; luaän baøn veà vaán ñeà töông lai: "Söï vieäc naøy xaûy ra trong töông lai"; luaän baøn veà vaán ñeà hieän taïi: "Söï vieäc naøy xaûy ra trong hieän taïi".
lvii) Ba minh: Tuùc maïng trí minh, Höõu tình sanh töû minh, Laäu taän trí minh.
lix) Ba truù: Thieân truù, Phaïm truù, Thaùnh truù.
lx) Ba thaàn thoâng: Thaàn tuùc thaàn thoâng, tri tha taâm thaàn thoâng, giaùo giôùi thaàn thoâng.
Boán phaùp
11. Naøy caùc Hieàn giaû, coù boán phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø boán?
i) Boán nieäm xöù: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo quaùn thaân treân thaân, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham saân treân ñôøi; quaùn caùc caûm thoï treân caùc caûm thoï, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham saân treân ñôøi; quaùn caùc taâm treân caùc taâm, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham saân treân ñôøi; quaùn thaân caùc phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham saân treân ñôøi.Naøy caùc Hieàn giaû, boán Phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la Haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Boán chaùnh caàn: ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû vò Tyû-kheo, vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh khoâng cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm. Vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc baát thieän phaùp ñaõ sanh ra ñöôïc tröø dieät, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm. Vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh nay cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm. Vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp ñaõ ñöôïc sanh coù theå duy trì, khoâng coù muø môø, ñöôïc taêng cöôøng, ñöôïc quaûng ñaïi, ñöôïc tu taäp, ñöôïc vieân maõn, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm.
iii) Boán thaàn tuùc: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo tu taäp thaàn tuùc, caâu höõu vôùi tinh taán thöïc hieän Duïc thieàn ñònh. Tu taäp thaàn tuùc caâu höõu vôùi tinh taán thöïc hieän Taâm thieàn ñònh. Tu taäp thaàn tuùc caâu höõu vôùi tinh taán thöïc hieän Tinh taán thieàn ñònh. Tu taäp thaàn tuùc caâu höõu vôùi tinh taán thöïc hieän Tö duy thieàn ñònh (Duïc nhö yù thaàn tuùc, Taâm nhö yù thaàn tuùc, Tinh taán nhö yù thaàn tuùc, Tö duy nhö yù thaàn tuùc).
iv) Boán thieàn: ÔÛ ñaây, vò Tyû-kheo ly duïc, ly aùc phaùp chöùng vaø truù thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, vôùi taàm, vôùi töù. Dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø an truù thieàn thöù ba. Xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù thieàn thöù tö, khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh.
v) Boán tu taäp thieàn ñònh: Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn ñöa ñeán laïc truù ngay trong hieän taïi. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán chöùng ñaéc tri kieán. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø söï tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn ñöa ñeán söï dieät taän caùc laäu hoaëc.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn ñöa ñeán laïc truù ngay trong hieän taïi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù vò Tyû-kheo ly duïc, ly aùc phaùp, vaø truù thieàn thöù nhaát... thieàn thöù hai... thieàn thöù ba... chöùng vaø truù thieàn thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn ñöa ñeán laïc truù ngay trong hieän taïi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn ñöa ñeán chöùng ñaéc tri kieán? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo, taùc yù quang minh töôûng, an truù töôûng ban ngaøy, ban ngaøy theá naøo ban ñeâm nhö vaäy, ban ñeâm theá naøo ban ngaøy nhö vaäy. Vaø nhö vaäy vôùi taâm môû roäng khoâng coù ñoùng kín, taïo ra moät taâm coù haøo quang. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán chöùng ñaéc tri kieán.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, höôùng ñeán chaùnh nieäm, tænh giaùc? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo bieát ñöôïc thoï khôûi, bieát ñöôïc thoï truù, bieát ñöôïc thoï dieät, bieát ñöôïc töôûng khôûi, bieát ñöôïc töôûng truù, bieát ñöôïc töôûng dieät, bieát ñöôïc taàm khôûi, bieát ñöôïc taàm truù, bieát ñöôïc taàm dieät. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán söï dieät taän caùc laäu hoaëc? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo an truù, quaùn taùnh sanh dieät treân Naêm Thuû uaån - Ñaây laø saéc, ñaây laø saéc taäp, ñaây laø saéc dieät. Ñaây laø thoï... Ñaây laø töôûng... Ñaây laø haønh... Ñaây laø thöùc, ñaây laø thöùc taäp, ñaây laø thöùc dieät. naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï tu taäp thieàn ñònh, nhôø tu taäp, nhôø haønh trì nhieàu laàn, ñöa ñeán söï dieät taän caùc laäu hoaëc.
vi) Boán voâ löôïng taâm: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân döôùi beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân.
Laïi nöõa, vò Tyû-kheo an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi bi ... vôùi taâm caâu höõu vôùi hyû ... vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân.
vii) Boán voâ saéc: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo vöôït leân moïi saéc töôûng, dieät tröø moïi chöôùng ngaïi töôûng, khoâng taùc yù ñoái vôùi dò töôûng, vò Tyû-kheo nghó raèng: "Hö khoâng vaø voâ bieân", chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù. Vöôït leân moïi Khoâng voâ bieân xöù, nghó raèng: "Khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù. Vöôït leân moïi thöùc voâ bieân xöù, nghó raèng: "Khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Voâ sôõ höõu xöù. Vöôït leân moïi Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
viii) Boán y chæ: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo sau khi suy nghó, thoï duïng; sau khi suy nghó, nhaãn thoï; sau khi suy nghó, vieãn ly; sau khi suy nghó, khieån tröø.
ix) Boán Thaùnh chuûng: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo töï baèng loøng vôùi baát cöù loaïi y naøo, taùn thaùn söï baèng loøng vôùi baát cöù loaïi y naøo, khoâng coá gaéng tìm caàu y moät caùch khoâng xöùng ñaùng, khoâng coù aùo naõo neáu khoâng ñöôïc y, nhöng khi ñöôïc y, vò naøy, khoâng nhieãm tröôùc, khoâng say meâ, khoâng coù phaïm toäi. Vò naøy duøng y, thaáy caùc nguy hieåm vaø bieát roõ söï giaûi thoaùt. Vì töï baèng loøng vôùi baát cöù loaïi y naøo, vò aáy khoâng khen mình cheâ ngöôøi. ÔÛ ñaây, vò naøy kheùo leùo, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm, naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø moät vò ñaõ trung thaønh vôùi Thaùnh chuûng, theo truyeàn thoáng quaù khöù.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû-kheo töï baèng loøng vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo, taùn thaùn söï baèng loøng vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo, khoâng coá gaéng tìm caàu moùn aên khaát thöïc moät caùch khoâng xöùng ñaùng, khoâng coù aùo naõo neáu khoâng ñöôïc moùn aên khaát thöïc. Nhöng khi ñöôïc moùn aên khaát thöïc, vò naøy khoâng nhieãm tröôùc, khoâng say meâ, khoâng coù phaïm toäi. Vò naøy duøng caùc moùn aên khaát thöïc, thaáy caùc nguy hieåm vaø bieát roõ söï giaûi thoaùt. Vì töï baèng loøng vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo, vò naøy khoâng khen mình cheâ ngöôøi. ÔÛ ñaây, vò naøy kheùo leùo, tinh caàn, chaùnh nieäm. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø moät vò ñaõ trung thaønh vôùi Thaùnh chuûng, theo truyeàn thoáng quaù khöù.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû-kheo töï baèng loøng vôùi baát cöù phoøng xaù naøo, taùn thaùn söï baèng loøng vôùi baát cöù phoøng xaù naøo, khoâng coá gaéng tìm caàu phoøng xaù moät caùch khoâng xöùng ñaùng, khoâng coù aùo naõo neáu khoâng ñöôïc truù xöù. Nhöng khi ñöôïc phoøng xaù, vò naøy khoâng nhieãm tröôùc, khoâng say meâ, khoâng coù phaïm toäi. Vò naøy duøng caùc phoøng xaù, thaáy caùc nguy hieåm vaø bieát roõ söï giaûi thoaùt. Vì töï baèng loøng vôùi baát cöù phoøng xaù naøo, vò naøy khoâng khen mình cheâ ngöôøi. ÔÛ ñaây, vò naøy kheùo leùo, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø moät vò ñaõ trung thaønh vôùi Thaùnh chuûng, theo truyeàn thoáng quaù khöù.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû-kheo öa thích ñoaïn tröø, hoan hyû ñoaïn tröø, öa thích tu taäp, hoan hyû tu taäp. Nhôø öa thích ñoaïn tröø, hoan hyû ñoaïn tröø, öa thích tu taäp, hoan hyû tu taäp neân khoâng khen mình cheâ ngöôøi. ÔÛ ñaây, vò Tyû-kheo naøy kheùo leùo, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm. Naøy caùc Hieàn giaû, vò aáy ñöôïc goïi laø moät vò ñaõ trung thaønh vôùi Thaùnh chuûng, theo truyeàn thoáng quaù khöù.
x) Boán tinh caàn: Cheá ngöï tinh caàn, ñoaïn tröø tinh caàn, tu taäp tinh caàn, hoä trì tinh caàn.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø cheá ngöï tinh caàn? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo, khi maét thaáy saéc khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì, vì nhaõn caên khoâng ñöôïc cheá ngöïc, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân, vò Tyû-kheo töï cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì nhaõn caên, thöïc haønh söï cheá ngöïc nhaõn caên. Khi tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy naém khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì vì yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöïc, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân, vò Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thöïc haønh söï cheá ngöï yù caên. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø cheá ngöï tinh caàn.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø ñoaïn tröø tinh caàn? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo khoâng chaáp nhaän duïc taàm ñaõ khôûi leân, töø boû, ñoaïn tröø, tieâu dieät, khoâng cho hieän höõu; khoâng chaáp nhaän saân taàm ñaõ khôûi leân... khoâng chaáp nhaän haïi taàm ñaõ khôûi leân, töø boû, ñoaïn tröø, tieâu dieät, khoâng cho hieän höõu. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø ñoaïn tröø tinh caàn.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø tu taäp tinh caàn? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû-kheo tu taäp Nieäm Giaùc chi, phaùp naøy y xaû ly, y ly duïc, y ñoaïn dieät, thaønh thuïc trong ñoaïn tröø; tu taäp Traïch phaùp Giaùc chi... tu taäp Tinh taán Giaùc chi... tu taäp Hyû Giaùc chi... tu taäp Khinh an Giaùc chi... tu taäp Ñònh Giaùc chi... tu taäp Xaû Giaùc chi, phaùp naøy y xaû ly, y ly duïc, y ñoaïn dieät, thaønh thuïc trong ñoaïn tröø. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø tu taäp tinh caàn.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø hoä trì tinh caàn? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû-kheo hoä trì ñònh töôùng toát ñeïp ñaõ khôûi leân, coát töôûng, truøng haùm töôûng, thanh öù töôûng, ñoaïn hoaïi töôûng, tröông baønh töôûng. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø hoä trì tinh caàn.
xi) Boán trí: Phaùp trí, loaïi trí, tha taâm trí, theá tuïc trí.
xii) Laïi boán trí khaùc: Khoå trí, taäp trí, dieät trí, ñaïo trí.
xiii) Boán Döï löu höôùng chi: Thieän nhaân thaân caän, dieäu phaùp thính thoï, nhö lyù taùc yù, phaùp tuøy phaùp haønh.
xiv) Boán Döï löu quaû chi: ÔÛ ñaây Thaùnh ñeä töû thaønh töïu loøng tin tuyeät ñoái vôùi Phaät - "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhôn Sö, Phaät, Theá Toân". Vò naøy thaønh töïu loøng tin tuyeät ñoái ñoái vôùi Phaùp - "Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo leùo thuyeát giaûng, Phaùp aáy laø thieát thöïc hieän taïi, vöôït ngoaøi thôøi gian, ñeán maø thaáy, coù hieäu naêng höôùng thöôïng, chæ ngöôøi coù trí môùi töï mình giaùc hieåu". Vò aáy thaønh töï loøng tin tuyeät ñoái chuùng Taêng: "Chuùng Taêng ñeä töû cuûa Theá Toân laø ñaày ñuû dieäu haïnh, chuùng Taêng ñeä töû cuûa Theá Toân laø ñaày ñuû tröïc haïnh, chuùng Taêng ñeä töû cuûa Theá Toân laø ñaày ñuû nhö lyù haïnh, chuùng Taêng ñeä töû cuûa Theá Toân laø ñaày ñuû chaùnh haïnh, töùc laø boán ñoâi, taùm vò. Chuùng taêng ñeä töû cuûa Theá Toân naøy ñaùng cung kính, ñaùng toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaáp tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi". Vò aáy thaønh töïu giôùi ñöùc ñöôïc caùc baäc Thaùnh aùi moä, khoâng bò hö hoaïi, khoâng bò tyø veát, ñöôïc thöïc haønh lieân tuïc, khoâng bò khieám khuyeát khieán con ngöôøi töï taïi, ñöôïc baäc Thaùnh taùn thaùn, khoâng bò nhieãm oâ, höôùng ñeán thieàn ñònh.
xv) Boán Sa moân quaû: Döï löu quaû, Nhöùt lai quaû, Baát lai quaû, A-la-haùn quaû.
xvi) Boán giôùi: Ñòa giôùi, thuûy giôùi, hoûa giôùi, phong giôùi.
xvii) Boán thöïc: Ñoaøn thöïc, thoâ hay teá; xuùc thöïc laø thöù hai; tö nieäm thöïc laø thöù ba; thöùc thöïc laø thöù tö.
xviii) Boán thöùc truù: Naøy caùc Hieàn giaû, khi duyeân saéc, thöùc khôûi leân vaø an truù, thöùc aáy laáy saéc laøm caûnh, laáy saéc laøm sôû y, laáy saéc laøm caên cöù thoï höôûng, ñöôïc taêng tröôûng, taêng thònh, taêng quaûng. Naøy caùc Hieàn giaû, hay duyeân thoï, thöùc... hay duyeân töôûng... Naøy caùc Hieàn giaû, hay duyeân haønh, thöùc khôûi leân vaø an truù, thöùc aáy laáy haønh laøm caûnh, laáy haønh laøm sôû y, laáy haønh laøm caên cöù thoï höôûng, ñöôïc taêng tröôûng, taêng thònh, taêng quaûng.
xix) Boán baát haønh xöù haïnh: Tham duïc baát haønh xöù haïnh, saân baát haønh xöù haïnh, si baát haønh xöù haïnh, boá uùy baát haønh xöù haïnh.
xx) Boán aùi sanh: Naøy caùc Hieàn giaû, do nhôn y phuïc, vò Tyû-kheo khôûi leân loøng tham aùi. Naøy caùc Hieàn giaû, do nhôn ñoà aên khaát thöïc, vò Tyû-kheo khôûi leân loøng tham aùi. Naøy caùc Hieàn giaû, do nhôn phoøng xaù, vò Tyû-kheo khôûi leân loøng tham aùi. Naøy caùc Hieàn giaû, do nhôn höõu vaø phi höõu, vò Tyû-kheo khôûi leân loøng tham aùi.
xxi) Boán haønh: Khoå haønh trì chöùng, khoå haønh toác chöùng, laïc haønh trì chöùng, laïc haønh toác chöùng.
xxvii) Boán laïi haønh khaùc: Baát kham nhaãn haønh, kham nhaãn haønh, ñieàu phuïc haønh, tòch tònh haønh.
xxiii) Boán phaùp tuùc: Voâ tham phaùp tuùc, voâ saân phaùp tuùc, chaùnh nieäm phaùp tuùc, chaùnh ñònh phaùp tuùc.
xxiv) Boán phaùp thoï: Naøy caùc Hieàn giaû, coù phaùp thoï, hieän taïi khoå vaø töông lai quaû baùo khoå. Naøy caùc Hieàn giaû, coù phaùp thoï, hieän taïi khoå vaø töông lai quaû baùo laïc. Naøy caùc Hieàn giaû, coù phaùp thoï, hieän taïi laïc vaø töông lai quaû baùo khoå. Naøy caùc Hieàn giaû coù phaùp thoï, hieän taïi laïc vaø töông lai quaû baùo laïc.
xxy) Boán phaùp uaån: Giôùi uaån, ñònh uaån, coâng ñöùc uaån, giaûi thoaùt uaån.
xxvi) Boán löïc: Tinh taán löïc, nieäm löïc, ñònh löïc, tueä löïc.
xxvii) Boán thaéng xöù: Tueä thaéng xöù, ñeá thaéng xöù, xaû thaéng xöù, chæ töùc thaéng xöù (Boán nguyeän).
xxviii) Boán caùch traû lôøi caâu hoûi: Traû lôøi caâu hoûi moät caùch döùt khoaùt, traû lôøi caâu hoûi baèng caùch phaân tích, traû lôøi caâu hoûi baèng caùch caät vaán, traû lôøi caâu hoûi baèng caùch giaû lô, boû qua.
xxix) Boán nghieäp: Naøy caùc Hieàn giaû, coù haéc nghieäp haéc baùo. Naøy caùc Hieàn giaû, coù baïch nghieäp baïch baùo. Naøy caùc Hieàn giaû, coù haéc baïch nghieäp, haéc baïch baùo. Naøy caùc Hieàn giaû, coù phi haéc phi baïch nghieäp, phi haéc phi baïch baùo, vaø ñöa ñeán söï taän dieät caùc nghieäp.
xxx) Boán phaùp caàn phaûi chöùng ngoä: Tuùc maïng caàn phaûi chöùng ngoä bôûi nieäm. Sanh töû caàn phaûi chöùng ngoä bôûi nhaõn. Taùm giaûi thoaùt caàn phaûi chöùng ngoä bôûi thaân. Laäu taän caàn phaûi chöùng ngoä bôûi Tueä.
xxxi) Boán boäc löu: Duïc boäc löu, höõu boäc löu, kieán boäc löu, voâ minh boäc löu.
xxxii) Boán aùch: Duïc aùch, höõu aùch, kieán aùch, voâ minh aùch.
xxxiii) Boán ly aùch: Ly duïc aùch, ly höõu aùch, ly kieán aùch, ly voâ minh aùch.
xxxiv) Boán heä phöôïc: Tham thaân heä, saân thaân heä, giôùi caám thuû thaân heä, thöû thöïc chaáp thaân heä.
xxxv) Boán thuû: Duïc thuû, kieán thuû, giôùi caám thuû, ngaõ thuyeát thuû.
xxxvi) Boán sanh: Noaõn sanh, thai sanh, thaáp sanh, hoùa sanh.
xxxvii) Boán nhaäp thai: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaøi khoâng tænh giaùc nhaäp maãu thai, khoâng tænh giaùc truù maãu thai, khoâng tænh giaùc xuaát maãu thai. Ñoù laø loaïi nhaäp thai thöù nhaát. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi tænh giaùc nhaäp maãu thai, khoâng tænh giaùc truù maãu thai, khoâng tænh giaùc xuaát maãu thai. Ñoù laø loaïi nhaäp thai thöù hai. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi tænh giaùc nhaäp maãu thai, tænh giaùc truù maãu thai, khoâng tænh giaùc xuaát maãu thai. Ñoù laø loaïi nhaäp thai thöù ba. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi tænh giaùc nhaäp maãu thai, tænh giaùc truù maãu thai, tænh giaùc xuaát maãu thai. Ñoù laø loaïi nhaäp thai thöù tö.
xxxviii) Boán phöông caùch ñöôïc töï theå môùi: Naøy caùc Hieàn giaû, coù töï theå môùi ñöôïc, do yù chí cuûa mình, khoâng do yù chí cuûa ngöôøi khaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, coù töï theå môùi ñöôïc, do yù chí cuûa ngöôøi khaùc, khoâng do yù chí cuûa mình. Naøy caùc Hieàn giaû, coù töï theå môùi ñöôïc, do yù chí cuûa mình vaø yù chí cuûa ngöôøi khaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, coù töï theå môùi ñöôïc khoâng do yù chí cuûa mình, khoâng do yù chí cuûa ngöôøi khaùc.
xxxix) Boán söï cuùng döôøng thanh tònh: Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï cuùng döôøng, ngöôøi cuùng döôøng thanh tònh, ngöôøi nhaän cuùng döôøng khoâng thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï cuùng döôøng, ngöôøi nhaän cuùng döôøng thanh tònh, ngöôøi cuùng döôøng khoâng thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï cuùng döôøng, caû ngöôøi cuùng döôøng vaø ngöôøi nhaän cuùng döôøng ñeàu khoâng thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, coù söï cuùng döôøng, ngöôøi cuùng döôøng vaø ngöôøi nhaän söï cuùng döôøng ñeàu thanh tònh.
xl) Boán nhieáp phaùp: Boá thí, aùi ngöõ, lôïi haønh, ñoàng söï.
xli) Boán phi Thaùnh ngoân: Voïng ngöõ, löôõng thieät, aùc khaåu, yû ngöõ.
xlii) Boán Thaùnh ngoân: Ly voïng ngöõ, ly löôõng thieät, ly aùc khaåu, ly yû ngöõ.
xliii) Boán phi Thaùnh ngoân khaùc: Khoâng thaáy noùi thaáy, khoâng nghe noùi nghe, khoâng nghó noùi nghó, khoâng bieát noùi bieát.
xliv) Boán Thaùnh ngoân khaùc: Khoâng thaáy noùi khoâng thaáy, khoâng nghe noùi khoâng nghe, khoâng nghó noùi khoâng nghó, khoâng bieát noùi khoâng bieát.
xlv) Boán phi Thaùnh ngoân khaùc: Thaáy noùi khoâng thaáy, nghe noùi khoâng nghe, nghó noùi khoâng nghó, bieát noùi khoâng bieát.
xlvi) Boán Thaùnh ngoân khaùc: Thaáy noùi thaáy, nghe noùi nghe, nghó noùi nghó, bieát noùi bieát.
xlvii) Boán loaïi ngöôøi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù ngöôøi töï laøm khoå mình vaø sieâng naêng laøm khoå mình. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi laøm khoå ngöôøi khaùc, sieâng naêng laøm khoå ngöôøi khaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi laøm khoå mình, sieâng naêng laøm khoå mình; laøm khoå ngöôøi, sieâng naêng laøm khoå ngöôøi. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi khoâng laøm khoå mình, khoâng sieâng naêng laøm khoå mình; khoâng laøm khoå ngöôøi ngöôøi, khoâng sieâng naêng laøm khoå ngöôøi. Vò naøy khoâng laøm khoå mình, khoâng laøm khoå ngöôøi ngay trong hieän taïi soáng ly duïc, tòch tònh, thanh löông, an laïc, thaùnh thieän.
xlviii) Laïi boán loaïi ngöôøi khaùc: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi haønh töï lôïi, khoâng haønh lôïi tha. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi haønh lôïi tha, khoâng haønh töï lôïi. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi, khoâng haønh töï lôïi vaø khoâng haønh lôïi tha. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù loaïi ngöôøi haønh töï lôïi vaø haïnh lôïi tha.
xlix) Laïi boán loaïi ngöôøi khaùc: Soáng trong boùng toái vaø höôùng ñeán boùng toái, soáng trong boùng toái höôùng ñeán aùnh saùng, soáng trong aùnh saùng höôùng ñeán boùng toái, soáng trong aùnh saùng höôùng ñeán aùnh saùng.
l) Boán loaïi ngöôøi khaùc: Baát ñoäng Sa moân, Xích lieân hoa Sa moân, Baïch lieân hoa Sa moân, Dieäu thieän Sa moân.
Tuïng phaåm II
Naêm phaùp
1. Naøy caùc Hieàn giaû, coù naêm Phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.
i) Naêm uaån: Saéc uaån, thoï uaån, töôûng uaån, haønh uaån, thöùc uaån.Naøy caùc Hieàn giaû, naêm phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Naêm thuû uaån: Saéc thuû uaån, thoï thuû uaån, töôûng thuû uaån, haønh thuû uaån, thöùc thuû uaån.
iii) Naêm duïc coâng ñöùc: Saéc do nhaõn nhaän thöùc. Saéc naøy khaû aùi, khaû hyû, khaû laïc, khaû yù, kích thích loøng duïc, haáp daãn. Tieáng do tai nhaän thöùc... Höông do muõi nhaän thöùc... Vò do löôõi nhaän thöùc... Xuùc do thaân caûm xuùc laø khaû aùi, khaû hyû, khaû laïc, khaû yù, kích thích loøng duïc, haáp daãn.
iv) Naêm thuù: Ñòa nguïc, baøng sanh, ngaï quyû, Ngöôøi, chö Thieân.
v) Naêm xan tham: Xan tham ñoái vôùi truù xöù, xan tham ñoái vôùi gia ñình, xan tham ñoái vôùi caùc vaät thaâu hoaïch, xan tham ñoái vôùi saéc, xan tham ñoái vôùi phaùp.
vi) Naêm trieàn caùi: Tham duïc trieàn caùi, saân trieàn caùi, hoân traàm thuïy mieân trieàn caùi, traïo cöû hoái quaù trieàn caùi, nghi trieàn caùi.
vii) Naêm haï phaàn kieát söû: Thaân kieán, nghi, giôùi caám thuû, tham, saân.
viii) Naêm thöôïng phaàn kieát söû: Saéc tham, voâ saéc tham, maïn, traïo cöû, voâ minh.
ix) Naêm hoïc xöù: Khoâng saùt sanh, khoâng troäm caép, khoâng taø daâm, khoâng voïng ngoân, khoâng uoáng caùc loaïi röôïu.
x) Naêm baát naêng xöù: Naøy caùc Hieàn giaû, moät vò Laäu taän Tyû kheo khoâng theå coá saùt haïi ñôøi soáng loaøi höõu tình. Moät vò Laäu taän Tyû kheo khoâng theå coá yù laáy cuûa khoâng cho goïi laø troäm caép. Moät vò Laäu taän Tyû kheo khoâng theå coá yù haønh daâm. Moät vò Laäu taän Tyû kheo khoâng theå coá yù töï mình bieát maø noùi laùo. Moät vò Laäu taän Tyû kheo khoâng theå tieâu duøng caùc vaät chöùa caát vaøo caùc thuù vui duïc laïc nhö khi coøn laø cö só.
xi) Naêm söï toån thaát: Thaân thuoäc toån thaát, taøi saûn toån thaát, taät beänh toån thaát, giôùi toån thaát, kieán toån thaát. Naøy caùc Hieàn giaû, khoâng coù loaøi höõu tình naøo, vì thaân thuoäc toån thaát, vì taøi saûn toån thaát, hay vì taät beänh toån thaát, sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo khoå giôùi, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Naøy caùc Hieàn giaû, coù loaøi höõu tình, vì giôùi toån thaát hay vì kieán toån thaát, sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo khoå giôùi, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc.
xii) Naêm söï thaønh töïu: Thaân thuoäc thaønh töïu, taøi saûn thaønh töïu, voâ beänh thaønh töïu, giôùi thaønh töïu, kieán thaønh töïu. Naøy caùc Hieàn giaû, khoâng coù loaøi höõu tình naøo, vì thaân thuoäc thaønh töïu, vì taøi saûn thaønh töïu hay vì voâ beänh thaønh töïu, ñöôïc sanh leân thieän thuù, Thieân giôùi, ñôøi naøy. Naøy caùc Hieàn giaû, coù caùc loaøi höõu tình, vì giôùi thaønh töïu hay vì kieán thaønh töïu, ñöôïc sanh leân thieän thuù, Thieân giôùi, ñôøi naøy.
xiii) Naêm ñieàu nguy hieåm cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm giôùi: Naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi aùc giôùi, vì phaïm giôùi luaät, do phoùng daät thieät haïi nhieàu taøi saûn. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù nhaát cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, vôùi ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi, tieáng xaáu ñoàn khaép. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù hai cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, vôùi ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi, khi vaøo hoäi chuùng naøo, hoäi chuùng Saùt ñeá ly, hoäi chuùng Baø la moân, hoäi chuùng Cö só hay hoäi chuùng Sa moân, ngöôøi aáy vaøo moät caùch sôï seät vaø dao ñoäng. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù ba cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi, khi meänh chung, cheát moät caùch meâ loaïn. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù tö cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi. Laïi nöõa, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi, khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo khoå giôùi, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Ñoù laø ñieàu nguy hieåm thöù naêm cuûa ngöôøi aùc giôùi, phaïm aùc giôùi.
xiv) Naêm ñieàu lôïi ích cuûa ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi, nhôø khoâng phoùng daät neân ñöôïc taøi saûn sung tuùc. Ñoù laø ñieàu lôïi ích thöù nhaát cho ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi ñöôïc tieáng toát ñoàn khaép. Ñoù laø ñieàu lôïi ích thöù hai cho ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi. Naøy caùc Hieàn giaû, vôùi ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi, khi vaøo hoäi chuùng naøo, hoäi chuùng Saùt ñeá ly, hoäi chuùng Ba la moân, hoäi chuùng Cö só, hoäi chuùng Sa moân, vò aáy vaøo moät caùch ñaøng hoaøng, khoâng dao ñoäng. Ñoù laø ñieàu lôïi ích thöù ba cho ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi khi meänh chung cheát moät caùch khoâng meâ loaïn. Ñoù laø ñieàu lôïi ích thöù tö cho ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi, sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh leân thieän thuù, Thieân giôùi, coõi ñôøi naøy. Nhö vaäy laø ñieàu lôïi ích thöù naêm cho ngöôøi ñuû giôùi, giöõ giôùi.
xv) Naêm phaùp noäi taâm: Naøy caùc Hieàn giaû, naêm phaùp noäi taâm moät vò Tyû kheo caàn phaûi coù neáu muoán chæ trích moät vò khaùc: "Toâi noùi ñuùng thôøi, khoâng phaûi phi thôøi. Toâi noùi ñuùng söï thaät, khoâng sai söï thaät. Toâi noùi moät caùch töø toán, khoâng noùi lôøi aùc khaåu. Toâi noùi lôøi coù lôïi ích, khoâng noùi lôøi khoâng coù lôïi ích. Toâi noùi lôøi coù loøng töø, khoâng phaûi lôøi saân haän". Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø naêm phaùp noäi taâm moät vò Tyû kheo caàn phaûi coù, neáu muoán chæ trích moät vò khaùc.
xvi) Naêm caàn chi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo coù loøng tin, tin töôûng söï giaùc ngoä cuûa Nhö Lai - "Ñaây laø Theá toân, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân". Vò aáy thieåu beänh, thieåu naõo, söï tieâu hoùa ñöôïc ñieàu hoøa, khoâng laïnh quaù, khoâng noùng quaù, trung bình hôïp vôùi söï tinh taán. Vò aáy khoâng löôøng ñaûo, doái gaït, neâu roõ töï mình nhö chôn ñoái vôùi baäc Ñaïo Sö, ñoái vôùi caùc vò saùng suoát hay ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh. Vò aáy soáng sieâng naêng, tinh taán, töø boû caùc aùc phaùp, thaønh töïu caùc thieän phaùp, cöông quyeát, kieân trì noã löïc, khoâng traùnh neù ñoái vôùi caùc thieän phaùp. Vò aáy coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä höôùng ñeán söï sanh dieät cuûa caùc phaùp, thaønh töïu Thaùnh quyeát traïch, ñöa ñeán söï ñoaïn dieät chôn chaùnh caùc khoå ñau.
xvii) Naêm tònh cö: Voâ Phieàn thieân, Voâ Nhieät thieân, Thieän Hieän thieân, Thieän Kieán thieân, Saéc Cöùu Caùnh thieân.
xviii) Naêm baát hoaøn: Trung gian Baùt Nieát baøn, Sanh Baùt Nieát baøn, Voâ haønh Baùt Nieát baøn, Höõu haønh Baùt Nieát baøn, Thöôïng löu thuù A-ca-ni-saù.
xix) Naêm taâm hoang vu: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñoaùn, khoâng coù thoûa maõn ñoái vôùi vò Ñaïo Sö. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñoaùn, khoâng coù thoûa maõn ñoái vôùi vò Ñaïo Sö, vò Tyû kheo aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Khi taâm cuûa vò aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán, nhö vaäy goïi laø taâm hoang vu thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo nghi ngôø ... ñoái vôùi Phaùp... ñoái vôùi Taêng... ñoái vôùi hoïc Phaùp...
Laïi nöõa vò Tyû kheo töùc giaän ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, khoâng hoan hyû, taâm dao ñoäng, trôû thaønh hoang vu. Naøy caùc Hieàn giaû, khi moät vò Tyû kheo töùc giaän ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, khoâng hoan hyû, taâm dao ñoäng, trôû thaønh hoang vu, vò Tyû kheo aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Nhö vaäy goïi laø taâm hoang vu thöù naêm.
xx) Naêm taâm trieàn phöôïc: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo taâm khoâng ly tham, khoâng ly duïc, khoâng ly aùi, khoâng ly khao khaùt, khoâng ly nhieät tình, khoâng ly aùi nhieãm ñoái vôùi caùc duïc voïng. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo taâm khoâng ly tham, khoâng ly duïc, khoâng ly aùi, khoâng ly khao khaùt, khoâng ly nhieät tình, khoâng ly aùi nhieãm ñoái vôùi aùc duïc voïng, taâm cuûa vò aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Nhö vaäy laø taâm trieàn phöôïc thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo, taâm khoâng ly tham ñoái vôùi caùc thaân... Nhö vaäy laø taâm trieàn phöôïc thöù hai... Ñoái vôùi caùc saéc, taâm khoâng ly tham... Ñaây laø taâm trieàn phöôïc thöù ba. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo khoâng aên quaù söùc bao töû coù theå chòu noåi, höôûng thoï söï sung söôùng veà naèm nguû, söï sung söôùng veà xuùc chaïm, söï sung söôùng veà thuïy mieân... Ñaây laø taâm trieàn phöôïc thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo soáng ñôøi soáng phaïm haïnh vôùi hy voïng mong ñöôïc thaønh moät loaïi chö Thieân: "Vôùi nghi thöùc naøy, vôùi giôùi luaät naøy, vôùi khoå haïnh naøy hay vôùi phaïm haïnh naøy, toâi seõ trôû thaønh loaïi chö Thieân naøy hay loaïi chö Thieân khaùc". Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû kheo soáng ñôøi soáng phaïm haïnh vôùi hy voïng ñöôïc thaønh moät loaïi chö Thieân: "Vôùi nghi thöùc naøy, vôùi giôùi luaät naøy, vôùi khoå haïnh naøy hay vôùi phaïm haïnh naøy, toâi seõ trôû thaønh loaïi chö Thieân naøy hay chö Thieân khaùc". Taâm cuûa vò naøy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Nhö vaäy laø taâm trieàn phöôïc thöù naêm.
xxi) Naêm caên: Nhaõn caên, nhó caên, tyû caên, thieät caên, thaân caên.
xxii) Laïi naêm caên khaùc: Laïc caên, khoå caên, hyû caên, öu caên, xaû caên.
xxiii) Laïi naêm caên khaùc: Tín caên, tinh taán caên, nieäm caên, ñònh caên, tueä caên.
xxiv) Naêm xuaát ly giôùi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi duïc voïng, taâm khoâng höôùng nhaäp duïc voïng, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi duïc voïng. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi ly duïc, taâm höôùng nhaäp ly duïc, tín laïc, an truù vaø bò chò phoái bôûi ly duïc, taâm cuûa vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi caùc duïc laïc. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân caùc duïc laïc, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøm caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi caùc duïc voïng.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù taùc yù ñoái vôùi saân haän, taâm khoâng höôùng nhaäp saân haän, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi saân haän. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi voâ saân, taâm höôùng nhaäp voâ saân, coù tín laïc, coù an truù, coù bò chi phoái bôûi voâ saân, taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi voâ saân. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån hoaïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi saân, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi saân haän.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi haïi taâm, taâm khoâng höôùng nhaäp haïi taâm, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi haïi taâm. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi ly haïi taâm, taâm höôùng nhaäp ly haïi taâm, tín laïi, an truù, bò chi phoái bôûi ly haïi taâm. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä haïi taâm. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi haïi taâm, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi haïi taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi saéc, taâm khoâng höôùng nhaäp vaøo saéc, khoâng tín laïc, khoâng an trí, khoâng bò chi phoái bôûi saéc. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi voâ saéc, taâm höôùng nhaäp voâ saéc, tín laïc, an truù, bò chi phoái bôûi voâ saéc. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi saéc. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùi nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi saéc, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi saéc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù taùc yù ñoái vôùi töï thaân, taâm khoâng höôùng nhaäp töï thaân, khoâng tín laïc, khoâng an trí, khoâng bò chi phoái bôûi töï thaân. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi thaân dieät, taâm höôùng nhaäp thaân dieät, tín laïc, an truù, bò chi phoái bôûi thaân dieät. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä thaân dieät. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toân haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi töï thaân, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi töï thaân.
xxv) Naêm giaûi thoaùt xöù: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo, khi nghe baäc Ñaïo Sö, hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû kheo nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, vò aáy, ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu caû vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu caû vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi, hyû sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo khoâng nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp. Nhö vò aáy, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû kheo theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, vò aáy ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi, hyû sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tænh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo, khoâng ñöôïc nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc. Vò aáy theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùch roõ raøng. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùc roõ raøng, do vaäy ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tænh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khoâng nghe baäc Ñaïo sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùch roõ raøng. Vò aáy, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy neân ñoái vôùi phaùp aáy hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi sanh, hyû taâm sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tính. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khoâng nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy, vò Tyû kheo ñaõ kheùo naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû khoe naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo tuøy theo kheùo naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä, neân ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù, neân khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi sanh, hyû taâm sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù naêm.
xxvi) Naêm giaûi thoaùt thaønh thuïc töôûng: Voâ thöôøng töôûng, khoå töôûng trong voâ thöôøng, voâ ngaõ töôûng trong khoå, ñoaïn tröø töôûng, voâ tham töôûng.
Saùu phaùp
2. Naøy caùc Hieàn giaû, coù saùu phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø saùu?
i) Saùu noäi xöù: Nhaõn xöù, nhó xöù, tyû xöù, thieät xöù, thaân xöù, yù xöù.Naøy caùc Hieàn giaû, saùu phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Saùu ngoaïi xöù: Saéc xöù, thanh xöù, höông xöù, vò xöù, xuùc xöù, phaùp xöù.
iii) Saùu thöùc thaân: Nhaõn thöùc, nhó thöùc, tyû thöùc, thieät thöùc, thaân thöùc, yù thöùc.
iv) Saùu xuùc thaân: Nhaõn xuùc, nhó xuùc, tyû xuùc, thieät xuùc, thaân xuùc, yù xuùc.
v) Saùu thoï thaân: Nhaõn xuùc sôû sanh thoï, nhó xuùc sôû sanh thoï, tyû xuùc sôû sanh thoï, thieät xuùc sôû sanh thoï, thaân xuùc sôû sanh thoï, yù xuùc sôû sanh thoï.
vi) Saùu töôûng thaân: Saéc töôûng, thanh töôûng, höông töôûng, vò töôûng, xuùc töôûng, phaùp töôûng.
vii) Saùu tö thaân: Saéc tö, thanh tö, höông tö, vò tö, xuùc tö, phaùp tö.
viii) Saùu aùi thaân: Saéc aùi, thanh aùi, höông aùi, vò aùi, xuùc aùi, phaùp aùi.
ix) Saùu khoâng cung kính phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo, soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän baäc Ñaïo Sö; soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Phaùp; soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Taêng; soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän hoïc Phaùp; soáng khoâng cung kính baát phoùng daät, khoâng tuøy thuaän baát phoùng daät; soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän söï leã pheùp xaõ giao.
x) Saùu cung kính phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo soáng cung kính, tuøy thuaän baäc Ñaïo Sö; soáng cung kính, tuøy thuaän Phaùp; soáng cung kính, tuøy thuaän Taêng; soáng cung kính tuøy thuaän hoïc Phaùp; soáng cung kính, tuøy thuaän baát phoùng daät; soáng cung kính, tuøy thuaän leã pheùp xaõ giao.
xi) Saùu sö tö ñeán hyû: Khi maét thaáy saéc, hoan hyû khôûi leân, saéc aáy ñöôïc suy tö. Khi tai nghe tieáng... Khi muõi ngöûi höông... Khi löôõi neám vò... Khi thaân chaïm xuùc... Khi yù nhaän phaùp, hoan hyû khôûi leân, phaùp aáy ñöôïc suy tö.
xii) Saùu suy tö ñeán öu: Khi maét thaáy saéc, öu khôûi leân, saéc aáy ñöôïc suy tö. Khi tai nghe tieáng... Khi muõi ngöûi höông... Khi löôõi neám vò... Khi thaân chaïm xuùc... Khi yù nhaän phaùp, öu khôûi leân, phaùp aáy ñöôïc suy tö.
xiii) Saùu suy tö ñeán xaû: Khi maét thaáy saéc, xaû khôûi leân, saéc aáy ñöôïc suy tö... Khi tai nghe tieáng... Khi muõi ngöûi höông... Khi löôõi neám vò... Khi thaân chaïm xuùc... Khi yù nhaän phaùp, xaû khôûi leân, phaùp aáy ñöôïc suy tö.
xiv) Saùu hoøa kính phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø thaân nghieäp, tröôùc maët hay sau löng ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø khaåu nghieäp, tröôùc maët hay sau löng ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø yù nghieäp tröôùc maët hay sau löng, ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, ñoái vôùi caùc ñoà vaät ñöôïc cuùng döôøng moät caùch hôïp phaùp cho ñeán ñoà vaät nhaän trong bình baùt, ñeàu ñem chia ñoàng ñeàu giöõa caùc vò Tyû kheo coù giôùi haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khi nhöõng giôùi luaät cuûa vò naøy khoâng bò phaù hoaïi, khoâng vi phaïm, ñöôïc kieân trì tuaân haønh, khoâng coù tyø veát, laøm con ngöôøi ñöôïc giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng ueá taïp, höôùng ñeán thieàn ñònh, vò Tyû kheo aáy giöõ giôùi haïnh Sa moân nhö vaäy, soáng tröôùc maët hay sau löng vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo soáng ñôøi soáng ñöôïc Chaùnh kieán höôùng daãn, chôn chaùnh, ñoaïn dieät khoå ñau, vò aáy soáng thaønh töïu vôùi Chaùnh kieán nhö vaäy, soáng vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, tröôùc maët hay sau löng, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, trong tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
xv) Saùu traùnh caên: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo phaãn noä, uaát haän. Naøy caùc Hieàn giaû, vò naøy phaãn noä, uaát haän, soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän vò Ñaïo Sö, soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Phaùp, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Taêng, khoâng thaønh töïu ñaày ñuû caùc hoïc phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo soáng khoâng cung kính khoâng tuøy thuaän baäc Ñaïo Sö, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Phaùp, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Taêng, khoâng thaønh töïu ñaày ñuû caùc hoïc Phaùp, vò aáy khôûi leân tranh luaän giöõa chö Taêng. Tranh luaän nhö vaäy khieán chuùng sanh khoâng haïnh phuùc, khieán chuùng sanh khoâng an laïc, khieán chuùng sanh khoâng lôïi ích, vaø khieán chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi khoâng haïnh phuùc, maø ñau khoå. Naøy caùc Hieàn giaû, neáu Hieàn giaû thaáy ñöôïc traùnh caên aáy giöõa caùc vò hay ngoaøi caùc vò, Hieàn giaû phaûi coá gaéng ñoaïn tröø aùc traùnh caên aáy. Naøy caùc Hieàn giaû, neáu Hieàn giaû khoâng thaáy traùnh caên aáy giöõa caùc vò hay ngoaøi caùc vò, caùc vò haõy gìn giöõ ñöøng cho aùc traùnh caên aáy coù cô hoäi laøm haïi trong töông lai. Nhö vaäy laø ngaên chaën nguy haïi aùc traùnh caên aáy trong töông lai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo che daáu vaø giaû doái... taät ñoá vaø xan tham... löøa ñaûo vaø löôøng gaït... aùc duïc vaø taø kieán...
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo chaáp tröôùc sôû kieán, kieân trì gìn giöõ raát khoù rôøi boû. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo chaáp tröôùc sôû kieán, kieân trì gìn giöõ, raát khoù rôøi boû, vò aáy soáng khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän baäc Ñaïo Sö, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Phaùp, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Taêng, khoâng thaønh töïu ñaày ñuû caùc hoïc phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän baäc Ñaïo Sö, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Phaùp, khoâng cung kính, khoâng tuøy thuaän Taêng, khoâng thaønh töïu ñaày ñuû caùc hoïc Phaùp, vò aáy khôûi leân tranh luaän giöõa chö Taêng. Tranh luaän nhö vaäy khieán chuùng sanh khoâng haïnh phuùc, khieán chuùng sanh khoâng an laïc, khieán chuùng sanh khoâng lôïi ích, khieán chö Thieân vaøo loaøi Ngöôøi khoâng haïnh phuùc, maø ñau khoå. Naøy caùc Hieàn giaû, neáu Hieàn giaû thaáy ñöôïc traùnh caên aáy giöõa caùc vò hay ngoaøi caùc vò, Hieàn giaû phaûi coá gaéng ñoaïn tröø aùc traùnh caên aáy. Naøy caùc Hieàn giaû, neáu Hieàn giaû khoâng thaáy traùnh caên aáy giöõa caùc vò hay ngoaøi caùc vò, caùc vò haõy gìn giöõ ñöøng cho aùc traùnh caên aáy coù cô hoäi laøm haïi trong töông lai. Nhö vaäy laø söï ñoaïn tröø aùc traùnh caên aáy, nhö vaäy laø ngaên chaän nguy haïi aùc traùnh caên aáy trong töông lai.
xvi) Saùu giôùi: Ñòa giôùi, thuûy giôùi, hoûa giôùi, phong giôùi, khoâng giôùi, thöùc giôùi.
xvii) Saùu xuaát ly giôùi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy saân taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy, tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Ai tu taäp töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø saân taâm vaãn ngöï trò, an trí, söï kieän khoâng theå xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, töø taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt saân taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy haïi taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø haïi taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, bi taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt haïi taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy baát laïc taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, baát laïc taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, hyû taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt baát laïc taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy tham taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn maø tham taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, xaû taâm giaûi thoaùt, coù khaû naêng giaûi thoaùt tham taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy thöùc cuûa toâi vaãn chaïy theo caùc töôùng". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø thöùc vaãn chaïy theo caùc töôùng, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Neáu tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø thöùc vaãn chaïy theo caùc töôùng, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, voâ töôùng taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt taát caû töôùng.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Quan ñieåm "toâi coù maët" bò toâi töø khöôùc. Quan ñieåm "toâi laø caùi naøy" khoâng ñöôïc toâi chaáp nhaän. Tuy vaäy muõi teân nghi ngôø do döï vaãn aùm aûnh an truù toâi". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. "Quan ñieåm "toâi coù maët" bò toâi töø khöôùc. Quan ñieåm "toâi laø caùi naøy" khoâng ñöôïc toâi chaáp thuaän. Tuy vaäy nghi ngôø, do döï vaãn aùm aûnh an truù nôi toâi". Söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, chính nhôø khöôùc töø söï ngaïo maïn "toâi coù maët", maø muõi teân do döï nghi ngôø ñöôïc giaûi thoaùt.
xviii) Saùu voâ thöôïng: Kieán voâ thöôïng, vaên voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, hoïc giôùi voâ thöôïng, haønh voâ thöôïng, öùc nieäm voâ thöôïng.
xix) Saùu nieäm xöù: Nieäm Phaät, nieäm Phaùp, nieäm Taêng, nieäm Giôùi, nieäm Thí, nieäm Thieân.
xx) Saùu haèng truù: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo maét thaáy saéc, khoâng coù hoan hyû, khoâng coù öu phieàn, an truù xaû, chaùnh nieäm, giaùc tænh; tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc phaùp, khoâng coù hoan hyû, khoâng coù öu phieàn, truù xaû, chaùnh nieäm, tinh giaùc.
xxi) Saùu sanh loaïi: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù ngöôøi haéc sanh vaø soáng taïo haéc phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù ngöôøi haéc sanh vaø soáng taïo baïch phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù ngöôøi haéc sanh vaø soáng taïo Nieát baøn, phi haén phi baïch phaùp. ÔÛ ñaây, coù ngöôøi baïch sanh vaø soáng taïo baïch phaùp. ÔÛ ñaây, coù ngöôøi baïch sanh vaø soáng taïo haéc phaùp. ÔÛ ñaây, coù ngöôøi baïch sanh vaø soáng taïo Nieát baøn, phi haéc phi baïch phaùp.
xxii) Saùu quyeát traïch phaàn thöôûng: Voâ thöôøng töôûng, khoå töôûng treân voâ thöôøng, voâ ngaõ töôûng treân khoå, ñoaïn töôûng, voâ tham töôûng, dieät töôûng.
Baûy phaùp
8. Naøy caùc Hieàn giaû, coù baûy phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø baûy?
i) Baûy taøi saûn: Tín taøi, giôùi taøi, taøm taøi, quyù taøi, vaên taøi, thí taøi, tueä taøi.Naøy caùc Hieàn giaû, baûy phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Baûy giaùc chi: Nieäm Giaùc chi, Traïch phaùp Giaùc chi, Tinh taán Giaùc chi, Hyû Giaùc chi, Khinh an Giaùc chi, Ñònh Giaùc chi, Xaû Giaùc chi.
iii) Baûy ñònh cuï: Chaùnh tri kieán, Chaùnh tö duy, Chaùnh ngöõ, Chaùnh nghieäp, Chaùnh maïng, Chaùnh tinh taán, Chaùnh nieäm.
iv) Baûy phi dieäu phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù vò Tyû kheo baát tín, voâ taøm, voâ quyù, thieåu vaên, giaûi ñaûi, thaát nieäm, lieät tueä.
v) Baûy dieäu phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù vò Tyû kheo coù loøng tín, coù taøm, coù quyù, ña vaên, tinh taán, nieäm ñöôïc an truù, coù trí tueä.
vi) Baûy thöôïng nhaân phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vò Tyû kheo tri phaùp, tri nghóa, töï tri, tri löôïng, tri thôøi, tri chuùng vaø tri nhaân.
vii) Baûy thuø dieäu söï: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo tha thieát haønh trì hoïc phaùp vaø khaùt voïng haønh trì hoïc phaùp trong töông lai; tha thieát quaùn phaùp vaø khaùt voïng quaùn phaùp trong töông lai; tha thieát ñieàu phuïc caùc duïc voïng vaø khaùt voïng ñieàu phuïc caùc duïc voïng trong töông lai; tha thieát soáng an tònh vaø khaùt voïng soáng an tònh trong töông lai; tha thieát soáng tinh taán vaø khaùt voïng soáng tinh taán trong töông lai; tha thieát quaùn saùt tö nieäm vaø khaùt voïng quaùn saùt tö nieäm trong töông lai; tha thieát vôùi kieán giaûi vaø khaùt voïng hieåu bieát sôû kieán trong töông lai.
viii) Baûy töôûng: Voâ thöôøng töôûng, voâ ngaõ töôûng, baát tònh töôõng, hoaïn naïn töôûng, ñoaïn töôûng, ly tham töôûng, dieät töôûng.
ix) Baûy löïc: Tín löïc, tinh taán löïc, taøm löïc, quyù löïc, nieäm löïc, ñònh löïc, tueä löïc.
x) Baûy thöùc truù: Naøy caùc Hieàn giaû, coù caùc loaïi höõu tình, thaân sai bieät vaø töôûng sai bieät, nhö loaøi Ngöôøi, moät soá chö Thieân vaø moät soá thuoäc ñoïa xöù. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình thaân sai bieät nhöng töôûng ñoàng loaïi, nhö caùc vò Phaïm Chuùng thieân vöøa môùi sanh laàn ñaàu tieân (hay do tu sô thieàn). Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, thaân ñoàng loaïi, nhöng töôûng sai bieät, nhö chö Quang AÂm thieân. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù ba. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình thaân ñoàng loaïi vaø töôûng ñoàng loaïi, nhö chö Thieân Bieán Tònh thieân. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, vöôït khoûi moïi töôûng veà saéc, ñieàu phuïc moïi töôûng veà saân, khoâng taùc yù ñeán caùc töôûng sai bieät, chöùng Khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù naêm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, vöôït khoûi hoaøn toaøn hö khoâng voâ bieân xöù, chöùng thöùc voâ bieân xöù: "Thöùc laø voâ bieân". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù saùu. Naøy caùc Hieàn giaû coù nhöõng loaïi höõu tình vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, chöùng Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù vaät gì caû". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù baûy.
xi) Baûy loaïi ngöôøi ñaùng kính troïng: Caâu phaàn giaûi thoaùt, Tueä giaûi thoaùt, Thaân chöùng, Kieán chí, Tín giaûi thoaùt, Tuøy phaùp haønh, Tuøy tín haønh.
xii) Baûy tuøy mieân: Duïc aùi tuøy mieân, saân tuøy mieân, kieán tuøy mieân, nghi tuøy mieân, maïn tuøy mieân, höõu tham tuøy mieân, voâ minh tuøy mieân.
xiii) Baûy kieát söû: AÙi kieát söû, saân kieát söû, kieán kieát söû, nghi kieát söû, maïn kieát söû, höõu tham kieát söû, voâ minh kieát söû.
xiv) Baûy dieät traùnh phaùp: Coù khaû naêng ñình chæ, tröø dieät caùc traùnh phaùp ñang khôûi leân: Öng döõ hieän tieàn tyø ni, öng döõ öùc nieäm tyø ni, öng döõ baát si tyø ni, öng döõ töï ngoân trò, ña mích toäi töôùng, ña nhôn mích toäi, nhö thaûo phuù ñòa.
Tuïng phaåm III
Taùm phaùp
1. "Naøy caùc Hieàn giaû, coù taùm phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø taùm?
i) Taùm taø: Taø tri kieán, ta tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng, taø tinh taán, taø nieäm, taø ñònh.Naøy caùc Hieàn giaû, taùm phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.ii) Taùm chaùnh: Chaùnh tri kieán, Chaùnh tö duy, Chaùnh ngöõ, Chaùnh nghieäp, Chaùnh maïng, Chaùnh tinh taán, Chaùnh nieäm, Chaùnh ñònh.
iii) Taùm ngöôøi ñaùng cung kính: Haïng Döï löu, haïng ñaõ thaønh töïu vaø chöùng Döï löu quaû; haïng Nhaát lai, haïng ñaõ thaønh töïu vaø chöùng Nhaát lai quaû; haïng Baát lai, haïng ñaõ thaønh töïu vaø chöùng Baát lai quaû; haïng A la haùn vaø haïng ñaõ thaønh töïu A la haùn quaû.
iv) Taùm giaûi ñaõi söï: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vieäc vò Tyû kheo phaûi laøm. Vò naøy nghó: "Coù coâng vieäc ta seõ phaûi laøm. Neáu ta laøm vieäc, thôøi thaân ta seõ meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu chöa thaønh töïu, ñeå chöùng ngoä ñieàu chöa chöùng ngoä ñöôïc, nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, moät vieäc ñaõ ñöôïc vò Tyû kheo laøm. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ laøm moät coâng vieäc. Do ta laøm moät coâng vieäc neân thaân ta meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù con ñöôøng vò Tyû kheo phaûi ñi. Vò naøy nghó: "Khi ta ñi con ñöôøng aáy, thaân ta seõ meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, con ñöôøng vò Tyû kheo ñaõ ñi. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng, do ta ñaõ ñi con ñöôøng neân thaân ta meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo ñi khaát thöïc ôû laøng hay taïi ñoâ thò khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy nghó: "Ta ñi khaát thöïc ôû laøng hay ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân naøy cuûa ta bò meät moûi khoâng lôïi ích gì. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán. Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù naêm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay thò xaõ nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoá aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy nghó: "Ta ñi khaát thöùc taïi laøng hay taïi thò xaõ, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân naøy cuûa ta naëng neà, khoâng laøm ñöôïc gì, nhö moät nhoùm ñaäu. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo bò ñau beänh nheï. Vò naøy nghó: "Nay ta bò ñau beänh nheï, caàn phaûi naèm nghæ. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beïnh khoâng bao laâu. Vò aáy nghó: "Ta môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Thaân naøy cuûa ta yeáu ñuoái, khoâng laøm ñöôïc vieäc gì, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu chöa chöùng ngoä ñöôïc. Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù taùm.
v) Taùm tinh taán söï: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vieäc vò Tyû kheo phaûi laøm, vò aáy nghó: "Coù coâng vieäc, ta seõ phaûi laøm, neáu ta laøm vieäc, thì khoâng deã gì ta coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc". Vaø vò aáy tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc. Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo ñaõ laøm xong coâng vieäc, vò aáy nghó: "Ta ñaõ laøm xong coâng vieäc. Khi ta laøm coâng vieäc, ta khoâng theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta phaûi coá gaéng tinh taán..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù con ñöôøng vò Tyû kheo phaûi ñi. Vò naøy nghó: "Ñaây laø con ñöôøng maø ta coù theå seõ phaûi ñi. Khi ta ñi con ñöôøng aáy, khoâng deã gì ta coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo ñaõ ñi con ñöôøng. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng aáy. Khi ta ñi con ñöôøng, ta khoâng coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò naøy nghó: "Ta trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân ta nhö vaäy nheï nhaøng coù theå laøm vieäc. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù naêm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay loaïi ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò naøy nghó: "Ta trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Nhö vaäy thaân ta maïnh, coù theå laøm vieäc, vaäy Ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo bò ñau beänh nheï. Vò aáy nghó: "Ta nay bò ñau beänh nheï, söï kieän naøy coù theå xaûy ra, beänh naøy coù theå traàm troïng hôn. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Vò aáy nghó: "Ta môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Söï kieän naøy coù theå xaûy ra, beänh cuûa ta coù theå trôû laïi. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc". Vaø vò aáy tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, vaø chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc. Ñoù laø tinh taán söï thöù taùm.
vi) Taùm boá thí söï: Coù ngöôøi ñeán, neân boá thí. Vì sôï, neân boá thí. Vì "ngöôøi aáy cho toâi", neân boá thí. Vì "ngöôøi aáy seõ cho toâi", neân boá thí. Vì suy nghó: "Boá thí laø toát laønh", neân boá thí. Vì suy nghó: "Ta naáu, hoï khoâng naáu. Thaät khoâng phaûi, neáu ta naáu maø khoâng cho gì nhöõng ngöôøi khoâng naáu", neân boá thí. Vì suy nghó: "Nay ta boá thí, tieáng ñoàn toát ñeïp seõ ñöôïc truyeàn ñi", neân boá thí. Vì muoán trang nghieâm taâm vaø tö trôï taâm, neân boá thí.
vii) Taùm thí sanh: Naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi boá thí cho Sa moân hay Baø la moân, ñoà aên, ñoà uoáng, vaûi, xe coä, hoa man, höông xoâng, höông thoa, saøng toïa, phoøng xaù, ñeøn saùng. Ñoà vaät vò naøy boá thí, vò naøy mong ñöôïc boá thí trôû laïi. Ngöôøi naøy thaáy ngöôøi Saùt ñeá lî coù nhieàu taøi saûn, ngöôøi Ba la moân coù nhieàu taøi saûn, hay ngöôøi gia chuû coù nhieàu taøi saûn, ñöôïc sung maõn, cuï tuùc, thuï höôûng naêm moùn duïc laïc. Vò naøy nghó: "Mong raèng, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ta seõ ñöôïc sanh laø moät trong nhöõng ngöôøi Saùt ñeá lî coù nhieàu taøi saûn, ngöôøi Baø la moân coù nhieàu taøi saûn hay ngöôøi gia chuû coù nhieàu taøi saûn". Vò naøy naém vöõng taâm aáy, an truù taâm aáy, tu taäp taâm aáy. Taâm naøy ñöôïc giaûi thoaùt trong taàm haï lieät, khoâng tu taäp cao hôn, neân ñöa ñeán taùi sanh trong taàm aáy. Vaø toâi xaùc nhaän, ñaây laø tröôøng hôïp moät vò ñaày ñuû giôùi luaät, khoâng phaûi vò phaù giôùi luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, taâm nguyeän cuûa moät vò giöõ giôùi ñöôïc thaønh töïu nhôø söï thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ôû ñaây, coù ngöôøi boá thí cho Sa moân hay Baø la moân, ñoà aên, ñoà uoáng, vaûi, xe coä, hoa man, höông xoâng, höông thoa, saøng toïa, phoøng xaù, ñeøn saùng. Ñoà vaät vò naøy boá thí, vò naøy mong ñöôïc trôû laïi. Vò naøy nghe: "Töù Ñaïi Thieân vöông thoï maïng laâu daøi, ñeïp trai vaø nhieàu an laïc". Vò naøy nghó: "Mong raèng sau khi thaân hoaïi maïng chung, ta ñöôïc sanh thaønh moät trong haøng Töù Ñaïi Thieân vöông". Vò naøy naém vöõng taâm aáy, an truù taâm aáy, tu taäp taâm aáy. Taâm naøy ñöôïc giaûi thoaùt trong taàm haï lieät, khoâng tu taäp cao hôn, neân ñöa ñeán taùi sanh trong taàm aáy. Vaø toâi xaùc nhaän ñaây laø tröôøng hôïp moät vò ñaày ñuû giôùi luaät, khoâng phaûi vò phaù giôùi luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, taâm nguyeän cuûa moät vò giöõ giôùi ñöôïc thaønh töïu nhôø söï thanh tònh.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ôû ñaây, coù ngöôøi boá thí cho Sa moân hay Baø la moân, ñoà aên, ñoà uoáng, vaûi, xe coä, hoa man, höông xoâng, höông thoa, saøng toïa, phoøng xaù, ñeøn saùng. Ñoà vaät vò naøy boá thí, vò naøy mong ñöôïc trôû laïi. Vò naøy nghe: "Chö Thieân Tam thaäp tam thieân... chö Thieân Daï ma... chö Thieân Ñaâu suaát... chö Thieân Hoùa Laïc... chö Thieân Tha Hoùa Töï taïi ñöôïc soáng laâu, ñeïp trai, ñöôïc nhieàu an laïc". Vò naøy nghó: "Mong raèng sau khi thaân hoaïi maïng chung, ta ñöôïc sanh thaønh moät trong haøng chö Thieân Thoa Hoùa Töï taïi". Vò naøy naém vöõng taâm aáy, an truù taâm aáy, tu taäp taâm aáy. Taâm naøy ñöôïc giaûi thoaùt trong taàm haï lieät, khoâng tu taäp cao hôn, neân ñöa ñeán taùi sanh trong taàm aáy. Vaø toâi xaùc nhaän, ñaây laø tröôøng hôïp moät vò ñaày ñuû giôùi luaät, khoâng phaûi vò phaù giôùi luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, taâm nguyeän cuûa moät vò giöõ giôùi ñöôïc thaønh töïu nhôø söï thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ôû ñaây, coù ngöôøi boá thì cho Sa moân hay Baø la moân, ñoà aên, ñoà uoáng, vaûi, xe coä, hoa man, höông xoâng, höông thoa, saøng toïa, phoøng xaù, ñeøn saùng. Ñoà vaät vò naøy boá thí, vò naøy mong ñöôïc trôû laïi. Vò naøy nghe: "Chö Thieân Phaïm Chuùng thoï maïng laâu daøu, ñeïp trai vaø nhieàu an laïc". Vò naøy nghó: "Mong raèng, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ta ñöôïc sanh thaønh moät trong haøng Phaïm Chuùng thieân". Vò naøy naém vöõng taâm aáy, an truù taâm aáy, tu taäp taâm aáy. Taâm naøy ñöôïc giaûi thoaùt trong taàm haï lieät, khoâng tu taäp cao hôn, neân ñöa ñeán taùi sanh trong taàm aáy. Vaø toâi xaùc nhaän ñaây laø tröôøng hôïp moät vò ñaày ñuû giôùi luaät, khoâng phaûi vò phaù giôùi luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, taâm nguyeän cuûa moät vò giöõ giôùi ñöôïc thaønh töïu nhôø söï thanh tònh.
viii) Taùm chuùng: Chuùng Saùt ñeá lî, chuùng Baø la moân, chuùng Gia chuû, chuùng Sa moân, chuùng Töù Ñaïi Thieân vöông, chuùng Tam thaäp tam thieân, chuùng (Thieân) Ma, chuùng Phaïm thieân.
ix) Taùm theá gian phaùp: Ñaéc, baát ñaéc, danh vaên, aùc vaên, phæ baùng, taùn thaùn, laïc, khoå.
x) Taùm thaéng xöù: Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát.
Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù hai.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù ba.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù tö.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö boâng gai maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö luïa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn, maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö boâng kanikaøra maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö luïa Ba la naïi caû hai maët laùng trôn maøu vaøng, saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù saùu.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû - nhö boâng bandhujóvaka maøu ñoû - nhö luïa Ba la naïi caû hai maët laùng trôn maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù baûy.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng - nhö sao mai osadhi maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng, nhö luïa Ba la naïi caû hai maët laùng trôn maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng, vò aáy nhaän thöù raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù taùm.
xi) Taùm giaûi thoaùt: Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc; ñoù laø giaûi thoaùt thöù nhaát.
Quaùn töôûng noäi saéc laø voâ saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc; ñoù laø giaûi thoaùt thöù hai.
Quaùn töôûng saéc laø tònh, chuù taâm treân suy töôûng aáy; ñoù laø giaûi thoaùt thöù ba.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø caùc töôûng höõu ñoái, khoâng suy tö ñeán nhöõng töôûng khaùc bieät, vôùi suy tö "Hö khoâng laø voâ bieân" chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù tö.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Hö khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö "Thöùc laø voâ bieân" chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù naêm.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, vôùi suy tö "khoâng coù vaät gì" chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù saùu.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù, ñoù laø giaûi thoaùt thöù baûy.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng, ñoù laø giaûi thoaùt thöù taùm.
Chín phaùp
2. Naøy caùc Hieàn giaû, coù chín phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø chín?
i) Chín xung ñoät söï: "Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân. "Ngöôøi aáy ñang laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân. "Ngöôøi aáy seõ laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân.Naøy caùc Hieàn giaû, chín phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi."Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông, ngöôøi toâi meán"... "ngöôøi aáy ñang laøm haïi... " ... "ngöôøi aáy seõ laøm haïi...", xung ñoät khôûi leân.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm lôïi cho ngöôøi toâi khoâng thöông, khoâng meán"... "ngöôøi aáy ñang laøm lôïi..." ..." ngöôøi aáy seõ laøm lôïi...", xung ñoät khôûi leân.
ii) Chín söï ñieàu phuïc xung ñoät: "Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc. "Ngöôøi aáy ñang laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?". Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc. "Ngöôøi aáy seõ laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy, xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông...", ..." ngöôøi aáy ñang laøm haïi...", ..." ngöôøi aáy seõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông, ngöôøi toâi meán. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm lôïi cho ngöôøi toâi khoâng thöông, khoâng meán...", ..." ngöôøi aáy ñang laøm lôïi...", ..." ngöôøi aáy seõ laøm lôïi... Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
iii) Chín choã an truù cuûa loaøi höõu tình: Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình, thaân sai bieät, töôûng sai bieät, nhö loaøi Ngöôøi, moät soá chö Thieân, moät soá ôû taïi caùc ñoïa xöù. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình, thaân sai bieät, töôûng ñoàng nhaát, nhö Phaïm Chuùng thieân khi môùi taùi sanh. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù loaøi höõu tình, thaân ñoàng nhaát, töôûng sai bieät nhö chö Quang AÂm thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù ba. Naøy caùc Hieàn giaû, coù loaøi höõu tình, thaân ñoàng nhaát, töôûng ñoàng nhaát nhö chö Tònh Cö thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình khoâng coù töôûng, khoâng coù thoï, nhö chö Voâ Töôûng thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù naêm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi saéc töôûng moät caùch hoaøn toaøn, dieät tröø caùc saân töôûng, khoâng coù taùc yù sai bieät töôûng, chöùng ñöôïc Hö khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù saùu. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Hö khoâng voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Thöùc voâ bieân xöù: "Thöùc laø voâ bieân". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù baûy. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Thöùc voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù vaät gì". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù taùm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Voâ sôû höõu xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù chín.
iv) Phaïm haïnh truù, chín baát thôøi baát tieát: Naøy caùc Hieàn giaû, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sanh vaøo ñòa nguïc. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sanh vaøo baøng sanh. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù hai.
... sanh vaøo ngaï quyû... baát thôøi baát tieát thöù ba.
...sanh vaøo haøng A tu la... baát thôøi baát tieát thöù tö.
...sanh vaøo haøng chö Thieân ñöôïc thoï maïng laâu daøi... baát thôøi baát tieát thöù naêm.
...sanh vaøo caùc bieân ñòa, giöõa caùc loaøi moïi rôï voâ trí, nhöõng choã maø caùc haøng Tyû kheo, Tyû kheo ni, Nam cö só, Nöõ cö só khoâng coù ñaát ñöùng. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy ñöôïc sanh vaøo caùc trung quoác, nhöng laïi theo taø kieán ñieân ñaûo: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù cuùng döôøng, khoâng coù cuùng teá, khoâng coù quaû baùo caùc haønh vi thieän aùc, khoâng coù ñôøi naøy, khoâng coù ñôøi sau, khoâng coù caùc loaøi hoùa sanh, khoâng coù caùc vò Sa moân, Baø la moân ñaõ chöùng ñaït chôn chaùnh, ñaõ thöïc thaønh chôn chaùnh, ñaõ töï mình chöùng tri, chöùng ngoä theá giôùi naøy vôùi theá giôùi sau vaø tuyeân thuyeát. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, Theá Toân xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán ñeán giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sinh vaøo taïi caùc nöôùc trung quoác, nhöng aùc tueä, ngu si, ñieác, ngoïng, khoâng bieát nghóa lyù ñöôïc kheùo noùi hay vuïng noùi. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù taùm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa Theá Toân xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, nhöng Phaùp khoâng ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán ñeán giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò, vaø ngöôøi aáy sanh vaøo taïi caùc nöôùc trung quoác nhöng coù trí tueä, khoâng ngu si, khoâng ñieác ngoïng, bieát nghóa lyù ñöôïc kheùo noùi hay vuïng noùi. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù chín.
v) Chín thöù ñeä truù: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vò Tyû kheo, ly aùc baát thieän phaùp, chöùng vaø truù vaøo Thieàn thöù nhaát, coù taàm coù töù coù hyû laïc do ly duïc sanh. Dieät taàm dieät töù... Thieàn thöù hai... Thieàn thöù ba... chöùng vaø truù vaøo Thieàn thöù tö. Sau khi vöôït qua caùc saéc töôûng moät caùch hoaøn toaøn, sau khi tröø dieät caùc höõu ñoái töôûng, khoâng coù taùc yù vôùi caùc sai bieät töôûng, chöùng vaø truù Hö khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Sau khi vöôït qua Hö khoâng voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù söï vaät gì taát caû". Sau khi vöôït qua moät caùch hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Sau khi vöôït qua Phi töôûng phi phi töôûng xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng ñònh.
vi) Chín thöù ñeä dieät: Thaønh töïu Sô thieàn, caùc duïc töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Nhò thieàn, caùc taàm töù bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Tam thieàn, hyû bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Töù thieàn, hôi thôû vaøo hôi thôû ra bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Hö khoâng voâ bieân xöù, saéc töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Thöùc voâ bieân xöù, Hö khoâng voâ bieân xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Voâ höõu xöù, Thöùc voâ bieân xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Phi töôûng phi phi töôûng xöù, Voâ sôû höõu xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Dieät thoï töôûng (ñònh), caùc töôûng vaø caùc thoï bò ñoaïn dieät.
Möôøi phaùp
3. Naøy Hieàn giaû, coù möôøi phaùp ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi caàn phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu ngaøy, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì an laïc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø möôøi?
i) Möôøi hoä trì nhaân phaùp: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo coù giôùi haïnh, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû oai nghi, chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong giôùi phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù giôùi haïnh, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong giôùi phaùp. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.Naøy caùc Hieàn giaû, möôøi phaùp naøy ñöôïc Theá Toân chôn chaùnh giaûng daïy, vò ñaõ bieát, ñaõ thaáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. ÔÛ ñaây, moïi ngöôøi phaûi cuøng nhau tuïng ñoïc, khoâng coù tranh luaän, ñeå phaïm haïnh naøy ñöôïc tröôøng toàn, ñöôïc duy trì laâu daøi, vì haïnh phuùc cho moïi loaøi, vì an laïc cho moïi loaøi, vì loøng thöông töôûng cho dôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo nghe nhieàu, gìn giöõ nhöõng gì ñaõ nghe, chaát chöùa nhöõng gì ñaõ nghe, Nhöõng phaùp aáy, sô thieän, trung thieän, haäu thieän, nghóa lyù vaên cuù cuï tuùc, ñeà cao ñôøi soáng phaïm haïnh, hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh nhöõng phaùp aáy, vò ñaõ nghe nhieàu, ñaõ naém giöõ, ñaõ ghi nhôù nhôø tuïng ñoïc nhieàu laàn, chuyeân yù quaùn saùt, kheùo thaønh töïu nhôø chaùnh kieán.
Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo, ña vaên... kheùo thaønh töïu nhôø chaùnh kieán, phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo laø thieän höõu, thieän baïn löõ, laø thieän baïn ñaûng, laø hoä trì nhaân. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo laø thieän höõu, laø thieän baïn löõ, laø thieän baïn ñaûng. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo thieän ngoân, ñaày ñuû söï nhu hoøa vaø khieâm nhöôøng, nhaãn naïi vaø nhaän söï chæ trích moät caùch cung kính. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo thieän ngoân... nhaän söï chæ trích moät caùch cung kính. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, khi naøo coù nhöõng traùch nhieäm caàn phaûi laøm ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh nieân laïp cao hôn, vò aáy kheùo leùo, khoâng coù bieáng nhaùc, suy tö moät caùch ñaày ñuû caùc phöông tieän, vöøa ñuû ñeå laøm, vöøa ñuû ñeå toå chöùc. Naøy caùc Hieàn giaû, moät vò Tyû kheo naøo, ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh... vöøa ñuû ñeå toå chöùc. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa coù vò Tyû kheo öa Phaùp, aùi luyeán noùi Phaùp, töï mình voâ cuøng hoan hyû ñoái vôùi Thaéng phaùp, Thaéng luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo öa Phaùp... voâ cuøng hoan hyû ñoái vôùi Thaéng phaùp, Thaéng luaät. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo töï mình baèng loøng vôùi caùc vaät duïng nhaän ñöôïc nhö y phuïc, aåm thöïc, saøng toïa, beänh döôïc. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo töï baèng loøng... Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo soáng tinh taán sieâng naêng ñoaïn tröø caùc aùc phaùp, thaønh töïu caùc thieän phaùp, cöông quyeát, kieân trì tinh taán, nhaãn trì khoâng pheá boû caùc thieän phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, moät vò Tyû kheo naøo soáng tinh taán sieâng naêng... nhaãn trì khoâng pheá boû caùc thieän phaùp. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo chaùnh nieäm, ñaày ñuû toái thöôïng nieäm vaø tænh giaùc, nhôù ñeán vaø ghi nhôù nhöõng ñieàu noùi vaø laøm töø laâu. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù chaùnh nieäm, ghi nhôù nhöõng ñieàu ñaõ noùi vaø laøm töø laâu. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù hueä trí, ñaày ñuû sanh dieät trí, höôùng ñeán söï quyeát traïch caùc baäc Thaùnh, chôn chaùnh dieät tröø moïi ñau khoå. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù hueä trí... chôi chaùnh dieät tröø moïi ñau khoå. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
ii) Möôøi bieán xöù: Moät vò naøo bieát ñöôïc ñòa bieán xöù: treân, döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng. Moät vò bieát ñöôïc thuûy bieán... Moät vò bieát ñöôïc hoûa bieán... Moät vò bieát ñöôïc phong bieán... Moät vò bieát ñöôïc thanh bieán... Moät vò bieát ñöôïc hoaøng bieán... Moät vò bieát ñöôïc xích bieán... Moät vò bieát ñöôïc baïch bieán... Moät vò bieát ñöôïc hö khoâng bieán... Moät vò bieát ñöôïc thöùc bieán, treân döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng.
iii) Möôøi baát thieän nghieäp ñaïo: Saùt sanh, thaâu ñaïo, taø daâm, voïng ngoân, löôõng thieät, aùc khaåu, yû ngöõ, tham, saân, taø kieán.
iv) Möôøi thieän nghieäp ñaïo: Ly saùt sanh, ly thaâu ñaïo, lyø taø daâm, ly voïng ngoân, ly löôõng thieät, ly aùc khaåu, ly yû ngöõ, ly tham, ly saân, ly si.
v) Möôøi Thaùnh cö: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø naêm chi, ñaày ñuû saùu chi, moät hoä trì, thöïc hieän boán y, loaïi boû caùc giaùo ñieàu, ñoaïn taän caùc mong caàu, taâm tö khoâng treä phöôïc, thaân theå khinh an, taâm thieän giaûi thoaùt, tueä thieän giaûi thoaùt.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñoaïn tröø naêm chi? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø tham duïc, ñoaïn tröø saân, ñoaïn tröø hoân traàm thuïy mieân, ñoaïn tröø traïo hoái, ñoaïn tröø nghi. Naøy caùc hieàn giaû, nhö vaäy laø ñoaïn tröø naêm chi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñaày ñuû saùu chi? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo maét thaáy saéc, khoâng coù thích yù, khoâng coù phaät yù, an truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc, taïi nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc phaùp, khoâng coù thích yù, khoâng coù phaät yù, truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo ñaày ñuû saùu chi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo moät hoä trì? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo thaønh töïu söï hoä trì veà nieäm. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo moät hoä trì.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo coù thöïc hieän boán y? Naøy caùc Hieàn giaû,vò Tyû kheo sau khi suy tö, thoï duïng moät phaùp; sau khi suy tö, nhaãn thoï moät phaùp; sau khi suy tö, ñoaïn tröø moät phaùp; sau khi suy tö traùnh xa moät phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo thöïc hieän boán y.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo loaïi boû caùc giaùo ñieàu? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, taát caû nhöõng giaùo ñieàu thoâng thöôøng maø caùc vò Sa moân thoâng thöôøng chuû tröông, vò Tyû kheo ñeàu loaïi boû, phoùng xaû. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø Tyû kheo loaïi boû caùc giaùo ñieàu.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñoaïn taän caùc mong caàu? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø caùc mong caàu veà duïc voïng, ñoaïn tröø caùc mong caàu veà hieän höõu, laøm cho an tònh caùc mong caàu veà phaïm haïnh. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo ñoaïn taän caùc mong caàu.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo, taâm tö khoâng treä phöôïc? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø caùc taâm tö duïc voïng, ñoaïn tröø caùc taâm tö saân haän, ñoaïn tröø caùc taâm tö naõo haïi. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo, taâm tö khoâng treä phöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, theå naøo laø vò Tyû kheo, thaân haønh ñöôïc khinh an? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø laïc, ñoaïn tröø khoå, dieät caùc hyû öu töø tröôùc, chöùng vaø an truù thieàn thöù tö, khoâng laïc, khoâng khoå, xaû nieäm thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy vò Tyû- kheo thaân haønh ñöôïc khinh an.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû- kheo, taâm thieän giaûi thoaùt? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû- kheo taâm giaûi thoaùt khoûi tham, taâm giaûi thoaùt khoûi saân, taâm giaûi thoaùt khoûi si. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy vò Tyû kheo taâm thieän giaûi thoat.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo tueä thieän giaûi thoaùt? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû- kheo bieát raèng: "Tham taâm cuûa ta ñaõ ñöôïc tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai". Vò aáy bieát raèng: "Saân taâm cuûa ta ñaõ ñoaïn tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai". Vò aáy bieát raèng: "Si taâm cuûa ta ñaõ ñoaïn tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo tueä thieän giaûi thoaùt.
vi) Möôøi phaùp voâ hoïc: Voâ hoïc Chaùnh tri kieán, voâ hoïc Chaùnh tö duy, voâ hoïc Chaùnh ngöõ, voâ hoïc Chaùnh nghieäp, voâ hoïc Chaùnh maïng, voâ hoïc Chaùnh tinh taán, voâ hoïc Chaùnh nieäm. voâ hoïc Chaùnh ñònh, voâ hoïc Chaùnh trí, voâ hoïc Chaùnh giaûi thoaùt.
4. Roài Theá Toân ngoài daäy vaø baûo toân giaû Saøriputta:
- Laønh thay, laønh thay Saøriputta! Naøy Saøriputta, Ngöôi ñaõ kheùo giaûng, kheùo tuïng kinh naøy cho chuùng Tyû kheo.
Toân giaû Saøriputta thuyeát giaûng nhö vaäy. Baäc Ñaïo Sö chaáp thuaän. Caùc vò Tyû kheo aáy hoan hyû tín thoï lôøi daïy cuûa toân giaû Saøriputta.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Long Discourses of the Buddha", Maurice Walshe dòch, 1987).
Hieäu ñính: 08/02/2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc Tröôøng Boä Kinh]