Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Tröôøng Boä Kinh
Digha Nikaya34. Kinh Thaäp thöôïng
(Dasuttara sutta)
Nhö vaày toâi nghe.Tuïng phaåm I
1.Moät thôøi Theá Toân truù taïi Campa (Chieâm-baø) treân bôø hoà Gaggara (Giaø-giaø), cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû kheo khoaûng naêm traêm vò. Roài toân giaû Saøriputta baûo caùc vò Tyø kheo: "Naøy caùc Hieàn giaû Tyû kheo". "Thöa Hieàn giaû" caùc vò Tyû kheo aáy ñaùp öùng toân giaû Saøriputta, toân giaû Saøriputta noùi nhö sau:
Toâi noùi Thaäp thöôïng phaùp,Moät phaùp
Phaùp ñöa ñeán Nieát-baøn,
Dieät tröø moïi khoå ñau,
Giaûi thoaùt moïi trieàn phöôïc.2. Naøy caùc Hieàn giaû, moät phaùp coù nhieàu taùc duïng, moät phaùp caàn phaûi tu taäp, moät phaùp caàn phaûi bieán tri, moät phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, moät phaùp chòu phaàn tai haïi, moät phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, moät phaùp raát khoù theå nhaäp, moät phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, moät phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, moät phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø moät phaùp coù nhieàu taùc duïng? Baát phoùng daät ñoái vôùi caùc thieän phaùp. Ñoù laø moät phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy, möôøi phaùp naøy laø thöïc, chaân, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng theå sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø moät phaùp caàn ñöôïc tu taäp? Nieäm thaân caâu höõu vôùi khaû yù. Ñoù laø moät phaùp caàn ñöôïc tu taäp.
iii) Theá naøo laø moät phaùp caàn phaûi bieán tri? Xuùc höõu laäu höõu thuû. Ñoù laø moät phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo laø moät phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Ngaõ maïn. Ñoù laø moät phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø moät phaùp chòu phaàn tai haïi? Baát chaùnh taùc yù. Ñoù laø moät phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø moät phaùp ñöa ñeán thuø thaéng? Chôn chaùnh taùc yù. Ñoù laø moät phaùp ñöa ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø moät phaùp raát khoù theå nhaäp? Voâ giaùn taâm ñònh. Ñoù laø moät phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø moät phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Baát ñoäng trí. Ñoù laø moät phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø moät phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Taát caû loaøi höõa tình do aên uoáng maø an truù. Ñoù laø moät phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø moät phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Baát ñoäng taâm giaûi thoaùt. Ñoù laø moät phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Hai phaùp
3. Coù hai phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù hai phaùp caàn phaûi tu taäp, coù hai phaùp caàn phaûi bieán tri, coù hai phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù hai phaùp chòu phaàn tai haïi, coù hai phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, hai phaùp raát khoù theå nhaäp, coù hai phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù hai phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù hai phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø hai phaùp coù nhieàu taùc duïng? Nieäm vaø tænh giaùc. Ñoù laø hai phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy hai möôi phaùp naøy laø thöïc, chaân, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng theå sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø hai phaùp caàn phaûi tu taäp? Chæ vaø quaùn. Ñoù laø hai phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø hai phaùp caàn ñöôïc bieán tri? Danh vaø saéc. Ñoù laø hai phaùp caàn ñöôïc bieán tri.
iv) Theá naøo laø hai phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Voâ minh vaø höõu aùi. Ñoù laø hai phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø hai phaùp chòu phaàn tai haïi? AÙc ngoân vaø aùc höõu. Ñoù laø hai phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø hai phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Thieän ngoân vaø thieän höõu. Ñoù laø hai phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø hai phaùp raát khoù theå nhaäp? Nhôn vaø duyeân laøm aùc nhieãm caùc loaøi höõu tình. Nhaân vaø duyeân laøm thanh tònh caùc loaøi höõu tình. Ñoù laø hai phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø hai phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Taän trí vaø voâ sanh trí. Ñoù laø hai phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø hai phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Hai giôùi: höõu vi giôùi vaø voâ vi giôùi. Ñoù laø hai phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø hai phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Minh vaø giaûi thoaùt. Ñoù laø hai phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Ba phaùp
4. Coù ba phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù ba phaùp caàn phaûi tu taäp, coù ba phaùp caàn phaûi bieán tri, coù ba phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù ba phaùp chòu phaàn tai haïi, coù ba phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù ba phaùp raát khoù theå nhaäp, coù ba phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù ba phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù ba phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø ba phaùp coù nhieàu taùc duïng? Giao thieäp vôùi thieän nhaân, nghe dieäu phaùp, haønh trì phaùp vaø tuøy phaùp. Ñoù laø ba phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy ba möôi phaùp naøy laø thöïc, chaân, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng theå sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø ba phaùp caàn phaûi tu taäp? Ba ñònh: Höõu taàm höõu töù ñònh, voâ taàm höõu töù ñònh, voâ taàm voâ töù ñònh. Ñoù laø ba phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø ba phaùp caàn phaûi bieán tri? Ba thoï: Laïc thoï, khoå thoï, baát khoå baát laïc thoï. Ñoù laø ba phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo laø ba phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Ba aùi: Duïc aùi, höõu aùi, phi höõu aùi. Ñoù laø ba phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø ba phaùp chòu phaàn tai haïi? Ba baát thieän caên: Tham baát thieän caên, saân baát thieän caên, si thieän caên. Ñoù laø ba phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø ba phaùp ñöa ñeán thuø thaéng? Ba thieän caên: Voâ tham thieän caên, voâ saân thieän caên, voâ si thieän caên. Ñoù laø ba phaùp ñöa ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø ba phaùp raát khoù theå nhaäp? Ba xuaát yeáu giôùi: Xuaát ly khoûi caùc duïc voïng, töùc laø ly duïc; xuaát ly khoûi caùc saéc phaùp, töùc laø voâ saéc; phaøm phaùp gì hieän höõu, höõu vi, do duyeân khôûi, söï xuaát ly khoûi phaùp aáy töùc laø dieät. Ñoù laø ba phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø ba phaùp caàn phaûi sanh khôûi? Ba trí: Trí ñoái vôùi quaù khöù, trí ñoái vôùi töông lai, trí ñoái vôùi hieän taïi. Ñoù laø ba phaùp caàn phaûi sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø ba phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Ba giôùi: Duïc giôùi, saéc giôùi, voâ saéc giôùi. Ñoù laø ba phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø ba phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Ba minh: Tuùc maïng trí minh, Höõu tình sanh dieät trí minh, chö Laäu taän trí minh. Ñoù laø ba phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Boán phaùp
5. Coù boán phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù boán phaùp caàn phaûi tu taäp, coù boán phaùp caàn phaûi bieán tri, coù boán phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù boán phaùp chòu phaàn tai haïi, coù boán phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù boán phaùp raát khoù theå nhaäp, coù boán phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù boán phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù boán phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø boán phaùp coù nhieàu taùc duïng? Boán baùnh xe: Truù ôû trung quoác, thaân caän thaéng nhaân, chaùnh nguyeän töï thaân, taïo phöôùc trong quaù khöù. Ñoù laø boán phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy laø boán möôi phaùp chaân, thöïc, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng phaûi sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø boán phaùp caàn phaûi tu taäp? Boán nieäm xöù. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò, Tyø kheo quaùn thaân treân thaân, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm, ñeå dieät tröø tham saân ôû ñôøi; quaùn thoï treân caùc caûm thoï... quaùn taâm treân caùc taâm... quaùn phaùp treân caùc phaùp, tinh caàn, tænh giaùc, chaùnh nieäm, ñeå dieät tröø tham saân ôû ñôøi. Ñoù laø boán phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø boán phaùp caàn phaûi bieán tri? Boán thöïc: Ñoaøn thöïc loaïi cöùng hay loaïi meàm, xuùc thöïc laø thöù hai, tö nieäm thöïc laø thöù ba, thöùc thöïc laø thöù tö. Ñoù laø boán phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo laø boán phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Boán boäc löu: Duïc boäc löu, höõu boäc löu, kieán boäc löu, voâ minh boä löu. Ñoù laø boán phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø boán phaùp chòu phaàn tai haïi? Boán aùch: Duïc aùch, höõu aùch, kieán aùch, voâ minh aùch. Ñoù laø boán phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø boán phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Boán ly aùch: Ly duïc aùch, ly höõu aùch, ly kieán aùch, ly voâ minh aùch. Ñoù laø boán phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø boán phaùp raát khoù theå nhaäp? Boán ñònh: Xaû phaàn ñònh, chæ phaàn ñònh, thaéng phaàn ñònh, quyeát traïch phaàn ñònh. Ñoù laø boán phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø boán phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Boán trí: Phaùp trí, loaïi trí, tha taâm trí, theá tuïc trí. Ñoù laø boán phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø boán phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Boán Thaùnh ñeá: Khoå thaùnh ñeá, Khoå taäp thaùnh ñeá, Khoå dieät thaùnh ñeá, Khoå dieät ñaïo thaùnh ñeá. Ñoù laø boán phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø boán phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Boán Sa-moân quaû: Döï löu quaû, Nhaát lai quaû, Baát lai quaû, A-la-haùn quaû. Ñoù laø boán phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Naêm phaùp
6. Coù naêm phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù naêm phaùp caàn phaûi tu taäp, coù naêm phaùp caàn phaûi bieán tri, coù naêm phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù naêm phaùp chòu phaàn tai haïi, coù naêm phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù naêm phaùp raát khoù theå nhaäp, coù naêm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù naêm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù naêm phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø naêm phaùp coù nhieàu taùc duïng? Naêm caàn chi. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo coù loøng tin, tin töôûng söï giaùc ngoä cuûa Nhö Lai - "Ñaây laø Theá toân, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân". Vò aáy thieåu beänh, thieåu naõo, söï tieâu hoùa ñöôïc ñieàu hoøa, khoâng laïnh quaù, khoâng noùng quaù, trung bình hôïp vôùi söï tinh taán. Vò aáy khoâng löôøng ñaûo, doái gaït, neâu roõ töï mình nhö chôn ñoái vôùi baäc Ñaïo Sö, ñoái vôùi caùc vò saùng suoát hay ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh. Vò aáy soáng sieâng naêng, tinh taán, töø boû caùc aùc phaùp, thaønh töïu caùc thieän phaùp, cöông quyeát, kieân trì, noã löïc, khoâng traùnh neù ñoái vôùi caùc thieän phaùp. Vò aáy coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä höôùng ñeán söï sanh dieät cuûa caùc phaùp, thaønh töïu Thaùnh quyeát traïch, ñöa ñeán söï ñoaïn dieät chôn chaùnh caùc khoå ñau. Ñoù laø naêm phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy naêm möôi phaùp naøy laø thöïc, chaân, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng theå sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø naêm phaùp caàn ñöôïc tu taäp? Naêm chaùnh ñònh chi: Hyû bieán maõn, laïc bieán maõn, taâm bieán maõn, quang bieán maõn, quaùn saùt töôùng. Ñoù laø naêm phaùp caàn ñöôïc tu taäp.
iii) Theá naøo laø naêm phaùp caàn phaûi bieán tri? Naêm thuû uaån, thoï thuû uaån, töôûng thuû uaån, haønh thuû uaån, thöùc thuû uaån. Ñoù laø naêm phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo laø naêm phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Naêm trieàn caùi: Tham duïc trieàn caùi, saân trieàn caùi, thuïy mieân hoân traàm trieàn caùi, traïo cöû hoái quaù trieàn caùi, nghi trieàn caùi. Ñoù laø naêm phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø naêm phaùp chòu phaàn tai haïi? Naêm taâm hoang vu. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñoaùn, khoâng coù thoûa maõn ñoái vôùi vò Ñaïo Sö. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñoaùn, khoâng coù thoûa maõn ñoái vôùi vò Ñaïo Sö, vò Tyû kheo aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Khi taâm cuûa vò aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán, nhö vaäy goïi laø taâm hoang vu thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo nghi ngôø ... ñoái vôùi Phaùp... ñoái vôùi Taêng... ñoái vôùi hoïc Phaùp... Laïi nöõa vò Tyû kheo töùc giaän ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, khoâng hoan hyû, taâm dao ñoäng, trôû thaønh hoang vu. Naøy caùc Hieàn giaû, khi moät vò Tyû kheo töùc giaän ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, khoâng hoan hyû, taâm dao ñoäng, trôû thaønh hoang vu, vò Tyû kheo aáy khoâng höôùng veà noã löïc, haêng haùi, kieân trì vaø tinh taán. Nhö vaäy goïi laø taâm hoang vu thöù naêm.
Ñoù laø naêm phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø naêm phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Naêm caên: Tín caên, taán caên, nieäm caên, ñònh caên, tueä caên. Ñoù laø naêm phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø naêm phaùp raát khoù theå nhaäp? Naêm giôùi höôùng ñeán giaûi thoaùt. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi duïc voïng, taâm khoâng höôùng nhaäp duïc voïng, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi duïc voïng. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi ly duïc, taâm höôùng nhaäp ly duïc, tín laïc, an truù vaø bò chò phoái bôûi ly duïc, taâm cuûa vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi caùc duïc laïc. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân, caùc duïc laïc, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi caùc duïc voïng.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù taùc yù ñoái vôùi saân haän, taâm khoâng höôùng nhaäp saân haän, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi saân haän. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi voâ saân, taâm höôùng nhaäp voâ saân, coù tín laïc, coù an truù, coù bò chi phoái bôûi voâ saân, taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi voâ saân. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi saân, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi saân haän.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi haïi taâm, taâm khoâng höôùng nhaäp haïi taâm, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi haïi taâm. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi ly haïi taâm, taâm höôùng nhaäp ly haïi taâm, tín laïc, an truù, bò chi phoái bôûi ly haïi taâm. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä haïi taâm. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi haïi taâm, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi haïi taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, coù taùc yù ñoái vôùi saéc, taâm khoâng höôùng nhaäp vaøo saéc, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi saéc. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi voâ saéc, taâm höôùng nhaäp voâ saéc, tín laïc, an truù, bò chi phoái bôûi voâ saéc. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä ñoái vôùi saéc. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toån haïi, caùi nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi saéc, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi saéc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù taùc yù ñoái vôùi töï thaân, taâm khoâng höôùng nhaäp töï thaân, khoâng tín laïc, khoâng an truù, khoâng bò chi phoái bôûi töï thaân. Khi vò naøy coù taùc yù ñoái vôùi thaân dieät, taâm höôùng nhaäp thaân dieät, tín laïc, an truù, bò chi phoái bôûi thaân dieät. Taâm vò aáy kheùo ly, kheùo tu, kheùo khôûi, kheùo giaûi thoaùt, kheùo ly heä thaân dieät. Vaø caùc laäu hoaëc, caùc toân haïi, caùc nhieät naõo khôûi leân do duyeân vôùi töï thaân, vò aáy ñoái vôùi chuùng ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coøn caûm thoï caûm giaùc aáy. Nhö vaäy ñöôïc goïi laø giaûi thoaùt ñoái vôùi töï thaân.
Ñoù laø naêm phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø naêm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Naêm chaùnh ñònh trí: "Ñaây laø ñònh ñöa ñeán hieän taïi laïc vaø laïc quaû töông lai", töï mình khôûi trí nhö vaäy. "Ñònh naøy thuoäc baäc Thaùnh, xuaát theá", töï mình khôûi trí nhö vaäy. "Ñònh naøy thuoäc haøng hieàn thieän thöïc haønh", töï mình khôûi trí nhö vaäy. "Ñònh naøy laø thanh löông, thuø thaéng, höôùng ñeán an tònh, quy veà nhaát taâm, khoâng caàn nhaéc baûo, khoâng bò choáng ñoái, khoâng bò thaát baïi", töï mình khôûi trí nhö vaäy. "Toâi vôùi chaùnh nieäm nhaäp ñònh naøy, vaø vôùi chaùnh nieäm xuaát ñònh naøy", töï mình khôûi trí nhö vaäy. Ñoù laø naêm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø naêm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Naêm giaûi thoaùt xöù. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo, khi nghe baäc Ñaïo Sö, hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû kheo nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, vò aáy, ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu caû vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu caû vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi, hyû sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo khoâng nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp. Nhö vò aáy, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû kheo theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, vò aáy ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi, hyû sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo, khoâng ñöôïc nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc. Vò aáy theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùch roõ raøng. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùc roõ raøng, do vaäy ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù vaø hieåu ñöôïc vaên cuù, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khoâng nghe baäc Ñaïo sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, ñieàu ñaõ hoïc, tuïng ñoïc phaùp moät caùch roõ raøng. Vò aáy, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo, theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy neân ñoái vôùi phaùp aáy hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù, khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi sanh, hyû taâm sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khoâng nghe baäc Ñaïo Sö hay moät vò ñoàng phaïm haïnh ñaùng kính naøo thuyeát phaùp, cuõng khoâng theo ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc, thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc, cuõng khoâng ñieàu ñaõ nghe, theo ñieàu ñaõ hoïc duøng taâm taàm caàu, suy tö, quaùn saùt phaùp aáy, vò Tyû kheo ñaõ kheùo naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû khoe naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo tuøy theo kheùo naém giöõ moät ñònh töôùng naøo, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo theå nhaäp nhôø trí tueä, neân ñoái vôùi phaùp aáy, hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù. Nhôø hieåu ñöôïc nghóa lyù, hieåu ñöôïc vaên cuù, neân khoan khoaùi sanh. Nhôø khoan khoaùi sanh, hyû taâm sanh. Nhôø hyû taâm, thaân khinh an sanh. Nhôø thaân khinh an, laïc thoï sanh. Nhôø laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh. Ñoù laø giaûi thoaùt xöù thöù naêm.
Ñoù laø naêm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø naêm phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Naêm phaùp uaån: Giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån. Ñoù laø naêm phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Saùu phaùp
7. Coù saùu phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù saùu phaùp caàn phaûi tu taäp, coù saùu phaùp caàn phaûi bieán tri, coù saùu phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù saùu phaùp chòu phaàn tai haïi, coù saùu phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù saùu phaùp raát khoù theå nhaäp, coù saùu phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù saùu phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù saùu phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø saùu phaùp coù nhieàu taùc duïng? Saùu hoøa kính phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø thaân nghieäp, tröôùc maët hay sau löng ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.Nhö vaäy saùu möôi phaùp naøy laø chaân, thöïc, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng coù sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø khaåu nghieäp, tröôùc maët hay sau löng ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa khi vò Tyû kheo thaønh töïu töø yù nghieäp tröôùc maët hay sau löng, ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, ñoái vôùi caùc ñoà vaät ñöôïc cuùng döôøng moät caùch hôïp phaùp cho ñeán ñoà vaät nhaän trong bình baùt, ñeàu ñem chia ñoàng ñeàu giöõa caùc vò Tyû kheo coù giôùi haïnh, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, khi nhöõng giôùi luaät cuûa vò naøy khoâng bò phaù hoaïi, khoâng vi phaïm, ñöôïc kieân trì tuaân haønh, khoâng coù tyø veát, laøm con ngöôøi ñöôïc giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng ueá taïp, höôùng ñeán thieàn ñònh, vò Tyû kheo aáy giöõ giôùi haïnh Sa moân nhö vaäy, soáng tröôùc maët hay sau löng vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo soáng ñôøi soáng ñöôïc Chaùnh kieán höôùng daãn, chôn chaùnh, ñoaïn dieät khoå ñau, vò aáy soáng thaønh töïu vôùi Chaùnh kieán nhö vaäy, soáng vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh, tröôùc maët hay sau löng, nhö vaäy laø moät phaùp hoøa kính, taïo ra töø aùi, taïo ra cung kính, ñöa ñeán ñoaøn keát, trong tranh luaän, hoøa hôïp, ñoàng taâm, yù hôïp.
Ñoù laø saùu phaùp coù nhieàu taùc duïng.
ii) Theá naøo laø saùu phaùp caàn phaûi tu taäp? Saùu tuøy nieäm xöù: Phaät tuøy nieäm, Phaùp tuøy nieäm, Taêng tuøy nieäm, Giôøi tuøy nieäm, Thí tuøy nieäm, Thieân tuøy nieäm. Ñoù laø saùu phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø saùu phaùp caàn phaûi bieán tri? Saùu noäi xöù: Nhaõn xöù, nhó xöù, tyû xöù, thieät xöù, thaân xöù, yù xöù. Ñoù laø saùu phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo laø saùu phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Saùu aùi thaân: Saéc aùi, thanh aùi, höông aùi, vò aùi, xuùc aùi, phaùp aùi. Ñoù laø saùu phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø saùu phaùp chòu phaàn tai haïi? Saùu baát cung kính phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo soáng khoâng cung kính, choáng ñoái baäc Ñaïo Sö, choáng ñoái vôùi Phaùp... choáng ñoái vôùi Taêng... choáng ñoái vôùi hoïc phaùp... choáng ñoái vôùi baát phoùng daät... Soáng khoâng cung kính, choáng ñoái söï tieáp ñoùn nieàm nôû. Ñoù laø saùu phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø saùu phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Saùu cung kính phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo cung kính, khoâng choáng ñoái baäc Ñaïo sö... khoâng choáng ñoái vôùi Phaùp... khoâng choáng ñoái vôùi Taêng... khoâng choáng ñoái vôùi hoïc phaùp... khoâng choáng ñoái vôùi baát phoùng daät... cung kính, khoâng choáng ñoái söï tieáp ñoùn nieàm nôû. Ñoù laø saùu phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø saùu phaùp raát khoù theå nhaäp? Saùu xuaát ly giôùi. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy saân taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy, tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Ai tu taäp töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø saân taâm vaãn ngöï trò, an truù, söï kieän khoâng theå xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, töø taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt saân taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy haïi taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø haïi taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, bi taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt haïi taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy baát laïc taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, baát laïc taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, hyû taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt baát laïc taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy tham taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn maø tham taâm vaãn ngöï trò an truù, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, xaû taâm giaûi thoaùt, coù khaû naêng giaûi thoaùt tham taâm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn. Tuy vaäy thöùc cuûa toâi vaãn chaïy theo caùc töôùng". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø thöùc vaãn chaïy theo caùc töôùng, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Neáu tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, maø thöùc vaãn chaïy theo caùc töôùng, söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy caùc Hieàn giaû, voâ töôùng taâm giaûi thoaùt coù khaû naêng giaûi thoaùt taát caû töôùng.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ôû ñaây vò Tyû kheo noùi nhö sau: "Quan ñieåm "toâi coù maët" bò toâi töø khöôùc. Quan ñieåm "toâi laø caùi naøy" khoâng ñöôïc toâi chaáp nhaän. Tuy vaäy muõi teân nghi ngôø do döï vaãn aùm aûnh an truù nôi toâi". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, chôù noùi nhö vaäy, Ñaïi Ñöùc! Chôù coù hieåu laàm Theá Toân, vu khoáng Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy". Naøy caùc Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. "Quan ñieåm "toâi coù maët" bò toâi töø khöôùc. Quan ñieåm "toâi laø caùi naøy" khoâng ñöôïc toâi chaáp thuaän. Tuy vaäy nghi ngôø, do döï vaãn aùm aûnh, an truù nôi toâi". Söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, chính nhôø khöôùc töø söï ngaïo maïn "toâi coù maët", maø muõi teân do döï nghi ngôø ñöôïc giaûi thoaùt.
Ñoù laø saùu phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø saùu phaùp caàn phaûi sanh khôûi? Saùu haèng truù phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo maét thaáy saéc khoâng coù hoan hyû, khoâng coù öu phieàn, an truù xaû, chaùnh nieäm tinh giaùc; tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi nieám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc phaùp khoâng coù hoan hyû, khoâng coù öu phieàn, an truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc. Ñoù laø saùu phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø saùu phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Saùu voâ thöôïng chi: Kieán voâ thöôïng, vaên voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, giôùi voâ thöôïng, haønh voâ thöôïng, öùc nieäm voâ thöôïng. Ñoù laø saùu phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø saùu phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Saùu thaéng trí. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo chöùng ñöôïc thaàn tuùc sai bieät... vôùi thaân coù theå ñeán Phaïm thieân giôùi; vôùi thieân nhó thanh tònh vöôït khoûi loaøi Ngöôøi, nghe ñöôïc hai loaïi tieáng, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, xa vaø gaàn; vôùi taâm cuûa mình coù theå bieát taâm cuûa caùc loaøi höõu tình khaùc, cuûa caùc loaøi ngöôøi khaùc, nhö taâm coù tham... taâm khoâng giaûi thoaùt, bieát taâm khoâng giaûi thoaùt; nhôù ñeán raát nhieàu caùc ñôøi tröôùc, nhö moät ñôøi, hai ñôøi... nhôù ñeán caùc ñôøi tröôùc vôùi caùc chi tieát vaø caùc hình thöùc; vôùi thieân nhaõn thanh tònh vöôït quaù loaøi Ngöôøi... bieát ñöôïc caùi loaøi höõu tình tuøy theo nghieäp cuûa mình; vôùi söï dieät tröø caùc laäu hoaëc; sau khi töï tri, töï chöùng ngay trong ñôøi hieän taïi; ñaït ñeán vaø an truù voâ laäu Taâm giaûi thoaùt, Tueä giaûi thoaùt. Ñoù laø saùu phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
Baûy phaùp
8. Coù baûy phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù baûy phaùp caàn phaûi tu taäp, coù baûy phaùp caàn phaûi bieán tri, coù baûy phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù baûy phaùp chòu phaàn tai haïi, coù baûy phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù baûy phaùp raát khoù theå nhaäp, coù baûy phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù baûy phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù baûy phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø baûy phaùp, coù nhieàu taùc duïng? Baûy taøi saûn: Tín taøi, giôùi taøi, taøm taøi, quí taøi, vaên taøi, thí taøi, tueä taøi. Ñoù laø baûy phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy laø baûy phaùp caàn ñöôïc tu chöùng. Nhö vaäy baûy möôi phaùp naøy laø chôn, thöïc nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng phaûi sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø baûy phaùp caàn tu taäp? Baûy giaùc chi: Nieäm Giaùc chi, Traïch phaùp Giaùc chi, Tinh taán Giaùc chi, Hyû Giaùc chi, Khinh an Giaùc chi, Ñònh Giaùc chi, Xaû Giaùc chi. Ñoù laø baûy phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø baûy phaùp caàn phaûi bieán tri? Baûy thöùc truù. Naøy caùc Hieàn giaû, coù caùc loaïi höõu tình, thaân sai bieät vaø töôûng sai bieät, nhö loaøi Ngöôøi, moät soá chö Thieân vaø moät soá thuoäc ñoïa xöù. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình thaân sai bieät nhöng töôûng ñoàng loaïi, nhö caùc vò Phaïm Chuùng thieân vöøa môùi sanh laàn ñaàu tieân (hay do tu sô thieàn). Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, thaân ñoàng loaïi, nhöng töôûng sai bieät, nhö chö Quang AÂm thieân. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù ba. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình thaân ñoàng loaïi vaø töôûng ñoàng loaïi, nhö chö Thieân Bieán Tònh thieân. Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, vöôït khoûi moïi töôûng veà saéc, ñieàu phuïc moïi töôûng veà saân, khoâng taùc yù ñeán caùc töôûng sai bieät, chöùng Khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù naêm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaïi höõu tình, vöôït khoûi hoaøn toaøn hö khoâng voâ bieân xöù, chöùng thöùc voâ bieân xöù: "Thöùc laø voâ bieân". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù saùu. Naøy caùc Hieàn giaû coù nhöõng loaïi höõu tình vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, chöùng Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù vaät gì caû". Ñoù laø loaïi thöùc truù thöù baûy.
Ñoù laø baûy phaùp caàn ñöôïc bieán tri.
iv) Theá naøo laø baûy phaùp caàn ñöôïc ñoaïn tröø? Baûy tuøy mieân: Tham duïc tuøy mieân, saân tuøy mieân, kieán tuøy mieân, nghi tuøy mieân, maïn tuøy mieân, höõu tham tuøy mieân, voâ minh tuøy mieân. Ñoù laø baûy phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø baûy phaùp chòu phaàn tai haïi? Baûy phi dieäu phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù vò Tyû kheo baát tín, voâ taøm, voâ quyù, thieåu vaên, giaûi ñaõi, thaát nieäm, aùc tueä. Nhö vaäy laø baûy phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø baûy phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Baûy dieäu phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, coù vò Tyû kheo coù loøng tin, coù taøm, coù quyù, ña vaên, tinh caàn, nieäm hieän tieàn, coù trí tueä. Nhö vaäy laø baûy phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø baûy phaùp raát khoù theå nhaäp? Baûy thöôïng nhaân phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo tri phaùp, tri nghóa, tri ngaõ, tri löôïng, tri thôøi, tri chuùng vaø tri nhaân. Nhö vaäy laø baûy phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø baûy phaùp caàn phaûi sanh khôûi? Baûy töôùng: Voâ thöôøng töôûng, voâ ngaõ töôûng, baát tònh töôûng, quaù hoaïn töôûng, ñoaïn tröø töôûng, ly tham töôûng, dieät töôûng. Nhö vaäy laø baûy phaùp caàn phaûi sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø baûy phaùp caàn phaûi thaéng tri? Baûy thuø dieäu söï. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû kheo tha thieát haønh trì hoïc phaùp vaø khaùt voïng haønh trì hoïc phaùp trong töông lai; tha thieát quaùn phaùp vaø khaùt voïng quaùn phaùp trong töông lai; tha thieát ñieàu phuïc caùc duïc voïng vaø khaùt voïng ñieàu phuïc caùc duïc voïng trong töông lai; tha thieát soáng an tònh vaø khaùt voïng soáng an tònh trong töông lai; tha thieát soáng tinh taán vaø khaùt voïng soáng tinh taán trong töông lai; tha thieát quaùn saùt töï nieäm vaø khaùt voïng quaùn saùt töï nieäm trong töông lai; tha thieát vôùi kieán giaûi vaø khaùt voïng hieåu bieát sôû kieán trong töông lai.
Nhö vaäy laø baûy phaùp caàn phaûi thaéng tri.
x) Theá naøo laø baûy phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng? Baûy laäu taän löïc. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò laäu taän Tyû kheo, chaùnh quaùn nhö chaân taùnh voâ thöôøng cuûa taát caû phaùp höõu vi vôùi chaùnh tueä. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Laäu taän, Tyû kheo chaùnh quaùn nhö chaân vôùi chaùnh tueä taùnh voâ thöôøng cuûa taát caû phaùp höõu vi, chaùnh quaùn aáy laø söùc maïnh cuûa vò Laäu taän Tyû kheo aáy. Nhôø söùc maïnh aáy, vò Laäu taän Tyû kheo bieát ñöôïc söï dieät taän caùc laäu hoaëc: "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Laäu taän Tyû kheo, chaùnh quaùn nhö chaân vôùi chaùnh tueä caùc duïc voïng nhö löûa than höøng... "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Laäu taän Tyû kheo taâm höôùng xuaát ly, taâm thieân xuaát ly, taâm naëng veà xuaát ly, taâm laáy xuaát ly laøm muïc ñích, taâm hoan hyû ly duïc, ñoaïn tröø hoaøn toaøn moïi laäu hoaëc truù. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo... "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo, boán nieäm an truù ñöôïc tu taäp, kheùo tu taäp. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo... "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo, naêm caên ñöôïc tu taäp, kheùo tu taäp. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo... "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo, Baûy Giaùc chi ñaõ ñöôïc tu taäp, kheùo tu taäp. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo... "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo, Baùt Thaùnh ñaïo ñaõ ñöôïc tu taäp, kheùo tu taäp. Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi vò Laäu taän Tyû kheo, Baùt Thaùnh ñaïo ñaõ ñöôïc tu taäp, kheùo tu taäp, nhö vaäy laø söùc maïnh cuûa vò Laäu taän Tyû kheo. Nhôø söùc maïnh aáy, vò Laäu taän Tyû kheo bieát ñöôïc: "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc dieät taän".
Tuïng phaåm II
Taùm phaùp
1. Coù taùm phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù taùm phaùp caàn phaûi tu taäp, coù taùm phaùp caàn phaûi bieán tri, coù taùm phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù taùm phaùp chòu phaàn tai haïi, coù taùm phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù taùm phaùp raát khoù theå nhaäp, coù taùm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù taùm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù taùm phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø taùm phaùp coù nhieàu taùc duïng? Coù taùm nhaân, taùm duyeân ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc, ñöa ñeán boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn neáu ñaõ chöùng ñöôïc. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, ai soáng gaàn baäc Ñaïo Sö, hoaëc moät vò ñoàng Phaïm haïnh ñaùng toân kính, nhôø vaäy maø taøm quyù ñöôïc saéc saûo, aùi laïc vaø cung kính ñöôïc an truù. Nhö vaäy laø nhaân thöù nhaát, duyeân thöù nhaát ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc, ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn neáu ñaõ chöùng ñöôïc.Nhö vaäy taùm möôi phaùp naøy laø chôn, thöïc, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng phaûi sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.Ai soáng gaàn baäc Ñaïo Sö, hoaëc moät vò ñoàng Phaïm haïnh ñaùng toân kính, nhôø vaäy maø taøm quyù ñöôïc saéc saûo, aùi laïc vaø cung kính ñöôïc an truù. Ngöôøi naøy thænh thoaûng ñeán caùc vò aáy vaø ñaët nhöõng caâu hoûi: "Naøy Toân giaû, vaán ñeà naøy laø theá naøo? Vaán ñeà naøy nghóa nhö theá naøo?" Vaø caùc vò naøy ñoái vôùi ngöôøi aáy, neâu roõ nhöõng gì bò che khuaát, phôi baøy ra nhöõng gì bò giaáu kín, vaø dieät tröø moïi nghi ngôø ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà ñang coøn nghi ngôø. Nhö vaäy laø nhaân thöù hai, duyeân thöù hai ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Sau khi ñaõ nghe phaùp, vò naøy ñöôïc hai söï an tònh, an tònh veà thaân vaø an tònh veà taâm. Nhö vaäy laø nhaân thöù ba, duyeân thöù ba, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo giöõ giôùi, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï giôùi boån Patimokka, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong caùc hoïc phaùp. Nhö vaäy laø nhaân thöù tö, duyeân thöù tö, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo ña vaên, ghi nhôù ñieàu ñaõ nghe, chaát chöùa ñieàu ñaõ nghe. Vôùi caùc phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, nghóa vaên ñaày ñuû, ñeà cao Phaïm haïnh hoaøn toaøn vieân maõn thanh tònh. Nhöõng phaùp aáy, vò aáy nghe nhieàu, gìn giöõ, ghi nhôù, nhôø laëp ñi laëp laïi, taâm yù suy tö, kheùo thaønh ñaït chaùnh trí. Nhö vaäy laø nhaân thöù naêm, duyeân thöù naêm, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo soáng tinh caàn, tinh taán, ñoaïn tröø caùc aùc phaùp, thaønh töïu caùc thieän phaùp, vöõng chaéc, kieân trì ñoái vôùi caùc thieän phaùp. Nhö vaäy laø nhaân thöù saùu, duyeân thöù saùu, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù chaùnh nieäm, coù chaùnh nieäm toái thöôïng vaø phaân tích roõ raøng ghi nhaän, nhôù roõ ñieàu laøm ñaõ laâu ngaøy, noùi ñaõ laâu ngaøy. Nhö vaäy laø nhaân thöù baûy, laø duyeân thöù baûy, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo soáng quaùn saùt söï sanh dieät cuûa naêm thuû uaån: Ñaây laø saéc, ñaây laø taäp cuûa saéc, ñaây laø dieät cuûa saéc. Ñaây laø thoï... Ñaây laø töôûng... Ñaây laø haønh... Ñaây laø thöùc. Ñaây laø taäp cuûa thöùc, ñaây laø dieät cuûa thöùc. Nhö vaäy laø nhaân thöù taùm, duyeân thöù taùm, ñöa ñeán chöùng ñaéc trí tueä caên baûn phaïm haïnh neáu chöa chöùng ñöôïc; ñöa ñeán söï boäi taêng, quaûng ñaïi, phaùt trieån, vieân maõn, neáu ñaõ chöùng ñöôïc.
Nhö vaäy laø taùm phaùp coù nhieàu taùc duïng.
ii) Theá naøo laø taùm phaùp caàn phaûi tu taäp? Baùt Thaùnh ñaïo: Chaùnh kieán, Chaùnh tö duy, Chaùnh ngöõ, Chaùnh nghieäp, Chaùnh maïng, Chaùnh tinh taán, Chaùnh nieäm, Chaùnh ñònh. Ñaây laø taùm phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø taùm phaùp caàn phaûi bieán tri? Taùm theá phaùp: Ñaéc vaø khoâng ñaéc, khoâng coù thanh danh vaø coù thanh danh, cheâ vaø khen, laïc vaø khoå. Nhö vaäy laø taùm phaùp caàn phaûi bieán tri.
iv) Theá naøo taùm phaùp caàn ñöôïc ñoaïn tröø? Taùm taø: Taø kieán, taø tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng, taø tinh taán, taø mieäm, taø ñònh. Nhö vaäy laø taùm phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø taùm phaùp chòu phaàn tai haïi? Taùm giaûi ñaõi söï. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vieäc vò Tyû kheo phaûi laøm. Vò naøy nghó: "Coù coâng vieäc ta seõ phaûi laøm. Neáu ta laøm vieäc, thôøi thaân ta seõ meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu chöa thaønh töïu, ñeå chöùng ngoä ñieàu chöa chöùng ngoä ñöôïc, nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, moät vieäc ñaõ ñöôïc vò Tyû kheo laøm. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ laøm moät coâng vieäc. Do ta laøm moät coâng vieäc neân thaân ta meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù con ñöôøng vò Tyû kheo phaûi ñi. Vò naøy nghó: "Khi ta ñi con ñöôøng aáy, thaân ta seõ meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, con ñöôøng vò Tyû kheo ñaõ ñi. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng, do ta ñaõ ñi con ñöôøng neân thaân ta meät moûi. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo ñi khaát thöïc ôû laøng hay taïi ñoâ thò khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy nghó: "Ta ñi khaát thöïc ôû laøng hay ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân naøy cuûa ta bò meät moûi khoâng lôïi ích gì. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán. Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù naêm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo, trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay thò xaõ nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoá aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy nghó: "Ta ñi khaát thöùc taïi laøng hay taïi thò xaõ, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân naøy cuûa ta naëng neà, khoâng laøm ñöôïc gì, nhö moät nhoùm ñaäu. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo bò ñau beänh nheï. Vò naøy nghó: "Nay ta bò ñau beänh nheï, caàn phaûi naèm nghæ. Vaäy ta neân naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán... Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Vò aáy nghó: "Ta môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Thaân naøy cuûa ta yeáu ñuoái, khoâng laøm ñöôïc vieäc gì, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coù tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu chöa chöùng ngoä ñöôïc. Nhö vaäy laø giaûi ñaõi söï thöù taùm.
Nhö vaäy laø taùm phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø taùm phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Taùm tinh taán söï. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vieäc vò Tyû kheo phaûi laøm, vò aáy nghó: "Coù coâng vieäc, ta seõ phaûi laøm, neáu ta laøm vieäc, thì khoâng deã gì ta coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc". Vaø vò aáy tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, ñeå thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, ñeå chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc. Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo ñaõ laøm xong coâng vieäc, vò aáy nghó: "Ta ñaõ laøm xong coâng vieäc. Khi ta laøm coâng vieäc, ta khoâng theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta phaûi coá gaéng tinh taán..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù hai.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù con ñöôøng vò Tyû kheo phaûi ñi. Vò naøy nghó: "Ñaây laø con ñöôøng maø ta coù theå seõ phaûi ñi. Khi ta ñi con ñöôøng aáy, khoâng deã gì ta coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù ba.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo ñaõ ñi con ñöôøng. Vò naøy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng aáy. Khi ta ñi con ñöôøng, ta khoâng coù theå suy tö ñeán giaùo phaùp cuûa chö Phaät. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù tö.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò naøy nghó: "Ta trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò, khoâng nhaän ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân ta nhö vaäy nheï nhaøng coù theå laøm vieäc. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù naêm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay loaïi ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò naøy nghó: "Ta trong khi ñi khaát thöïc taïi laøng hay taïi ñoâ thò ñöôïc caùc loaïi ñoà aên loaïi cöùng hay ñoà aên loaïi meàm, ñaày ñuû nhö yù muoán. Nhö vaäy thaân ta maïnh, coù theå laøm vieäc, vaäy Ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo bò ñau beänh nheï. Vò aáy nghó: "Ta nay bò ñau beänh nheï, söï kieän naøy coù theå xaûy ra, beänh naøy coù theå traàm troïng hôn. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán..." Vaø vò aáy tinh taán... Nhö vaäy laø tinh taán söï thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Vò aáy nghó: "Ta môùi ñau beänh daäy, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu. Söï kieän naøy coù theå xaûy ra, beänh cuûa ta coù theå trôû laïi. Vaäy ta haõy coá gaéng tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc". Vaø vò aáy tinh taán ñeå ñaït ñöôïc ñieàu gì chöa ñaït ñöôïc, thaønh töïu ñieàu gì chöa thaønh töïu ñöôïc, vaø chöùng ngoä ñieàu gì chöa chöùng ngoä ñöôïc. Ñoù laø tinh taán söï thöù taùm.
Nhö vaäy laø taùm phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø taùm phaùp raát khoù theå nhaäp? Phaïm haïnh truù, taùm baát thôøi baát tieát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sanh vaøo ñòa nguïc. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù nhaát.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sanh vaøo baøng sanh. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù hai.
... sanh vaøo ngaï quyû... baát thôøi baát tieát thöù ba.
...sanh vaøo haøng chö Thieân ñöôïc thoï maïng laâu daøi... baát thôøi baát tieát thöù tö.
...sanh vaøo caùc bieân ñòa, giöõa caùc loaøi moïi rôï voâ trí, nhöõng choã maø caùc haøng Tyû kheo, Tyû kheo ni, Nam cö só, Nöõ cö só khoâng coù ñaát ñöùng. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù naêm.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán tôùi giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy ñöôïc sanh vaøo caùc trung quoác, nhöng laïi theo taø kieán ñieân ñaûo: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù cuùng döôøng, khoâng coù cuùng teá, khoâng coù quaû baùo caùc haønh vi thieän aùc, khoâng coù ñôøi naøy, khoâng coù ñôøi sau, khoâng coù caùc loaøi hoùa sanh, khoâng coù caùc vò Sa moân, Baø la moân ñaõ chöùng ñaït chôn chaùnh, ñaõ thöïc thaønh chôn chaùnh, ñaõ töï mình chöùng tri, chöùng ngoä theá giôùi naøy vôùi theá giôùi sau vaø tuyeân thuyeát. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù saùu.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, Theá Toân xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Phaùp ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán ñeán giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò. Vaø ngöôøi aáy sinh vaøo taïi caùc nöôùc trung quoác, nhöng aùc tueä, ngu si, ñieác, ngoïng, khoâng bieát nghóa lyù ñöôïc kheùo noùi hay vuïng noùi. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù baûy.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa Theá Toân xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A la haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, nhöng Phaùp khoâng ñöôïc thuyeát giaûng, ñöa ñeán an tònh, höôùng ñeán Nieát baøn, tieán ñeán giaùc ngoä, ñöôïc Thieän Theä khai thò, vaø ngöôøi aáy sanh vaøo taïi caùc nöôùc trung quoác nhöng coù trí tueä, khoâng ngu si, khoâng ñieác ngoïng, bieát nghóa lyù ñöôïc kheùo noùi hay vuïng noùi. Ñoù laø Phaïm haïnh truù, baát thôøi baát tieát thöù taùm.
Nhö vaäy laø taùm phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø taùm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Taùm Ñaïi nhaân taàm: Phaùp naøy cho ngöôøi thieåu duïc, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi ña duïc; phaùp naøy cho ngöôøi tri tuùc, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi khoâng tri tuùc; phaùp naøy cho ngöôøi an tònh ñoäc cö, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi öa tuï hoäi; phaùp naøy cho ngöôøi sieâng naêng tinh taán, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi giaûi ñaõi; phaùp naøy cho ngöôøi coù nieäm hieàn tieàn, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi thaát nieäm; phaùp naøy laø cho ngöôøi coù ñònh taâm, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi khoâng coù ñònh taâm; phaùp naøy cho ngöôøi coù trí tueä, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi coù aùc tueä; phaùp naøy cho ngöôøi khoâng öa thích lyù luaän, phaùp naøy khoâng phaûi cho ngöôøi öa thích lyù luaän. Nhö vaäy laø taùm phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø taùm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Taùm thaéng xöù. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát.
Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù hai.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù ba.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù tö.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö boâng gai maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh - nhö luïa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn, maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö boâng kanikaøra maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng - nhö luïa Ba-la-naïi caû hai maët laùng trôn maøu vaøng, saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù saùu.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû - nhö boâng bandhujìvaka maøu ñoû - nhö luïa Ba la naïi caû hai maët laùng trôn maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù baûy.
Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng - nhö sao mai osadhi maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng, nhö luïa Ba la naïi caû hai maët laùng trôn maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng, vò aáy nhaän thöù raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù taùm.
Nhö vaäy laø taùm phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø taùm phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä? Taùm giaûi thoaùt.
Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc; ñoù laø giaûi thoaùt thöù nhaát.
Quaùn töôûng noäi saéc laø voâ saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc; ñoù laø giaûi thoaùt thöù hai.
Quaùn töôûng saéc laø tònh, chuù taâm treân suy töôûng aáy; ñoù laø giaûi thoaùt thöù ba.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø caùc töôûng höõu ñoái, khoâng suy tö ñeán nhöõng töôûng khaùc bieät, vôùi suy tö "Hö khoâng laø voâ bieân" chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù tö.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Hö khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö "Thöùc laø voâ bieân" chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù naêm.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, vôùi suy tö "khoâng coù vaät gì" chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù; ñoù laø giaûi thoaùt thöù saùu.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù, ñoù laø giaûi thoaùt thöù baûy.
Vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng, ñoù laø giaûi thoaùt thöù taùm.
Nhö vaäy laø taùm phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä.
Chín phaùp
2) Coù chín phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù chín phaùp caàn phaûi tu taäp, coù chín phaùp caàn phaûi bieán tri, coù chín phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù chín phaùp chòu phaàn tai haïi, coù chín phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù chín phaùp raát khoù theå nhaäp, coù chín phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù chín phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù chín phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä.
i) Theá naøo laø chín phaùp coù nhieàu taùc duïng? Chín phaùp tö duy veà caên phaùp. Do chaùnh tö duy, haân hoan sinh; do haân hoan, hyû sanh; do taâm hoan hyû, thaân ñöôïc khinh an; do thaân khinh an, laïc, thoï sanh; do laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tænh; do taâm ñònh tænh, bieát ñöôïc, thaáy ñöôïc söï vaät nhö chaân; do bieát, nhôø thaáy nhö chôn, yeåm ly sanh; do yeåm ly, ly duïc sanh; do ly duïc, vò aáy ñöôïc giaûi thoaùt. Nhö vaäy laø chín phaùp coù nhieàu taùc duïng.Nhö vaäy laø chín möôi phaùp naøy laø chôn, thöïc, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng phaûi sai khaùc, ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.ii) Theá naøo laø chín phaùp caàn phaûi tu taäp? Chín thanh tònh caàn chi: Giôùi haïnh thanh tònh thanh tònh caàn chi, taâm thanh tònh thanh tònh caàn chi, kieán thanh tònh thanh tònh caàn chi, ñoaïn nghi thanh tònh thanh tònh caàn chi, ñaïo phi ñaïo tri kieán thanh tònh thanh tònh caàn chi, tri kieán thanh tònh thanh tònh caàn chi, tueä thanh tònh thanh tònh caàn chi, giaûi thoaùt thanh tònh thanh tònh caàn chi. Nhö vaäy laø chín phaùp caàn ñöôïc tu taäp.
iii) Theá naøo laø chín phaùp caàn ñöôïc bieán tri? Chín höõu tình truù. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình, thaân sai bieät, töôûng sai bieät, nhö loaøi Ngöôøi, moät soá chö Thieân, moät soá ôû taïi caùc ñoïa xöù. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù nhaát. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình, thaân sai bieät, töôûng ñoàng nhaát, nhö Phaïm Chuùng thieân khi môùi taùi sanh. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù hai. Naøy caùc Hieàn giaû, coù loaøi höõu tình, thaân ñoàng nhaát, töôûng sai bieät nhö chö Quang AÂm thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù ba. Naøy caùc Hieàn giaû, coù loaøi höõu tình, thaân ñoàng nhaát, töôûng ñoàng nhaát nhö chö Tònh Cö thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù tö. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình khoâng coù töôûng, khoâng coù thoï, nhö chö Voâ Töôûng thieân. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù naêm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi saéc töôûng moät caùch hoaøn toaøn, dieät tröø caùc saân töôûng, khoâng coù taùc yù sai bieät töôûng, chöùng ñöôïc Hö khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù saùu. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Hö khoâng voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Thöùc voâ bieân xöù: "Thöùc laø voâ bieân". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù baûy. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Thöùc voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù vaät gì". Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù taùm. Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng loaøi höõu tình vöôït khoûi Voâ sôû höõu xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ñoù laø höõu tình truù xöù thöù chín.
Nhö vaäy laø chín phaùp caàn ñöôïc bieán tri.
iv) Theá naøo laø chín phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Chín aùi caên phaùp. Do duyeân aùi, taàm caàu sanh; do duyeân taàm caàu, ñaéc lôïi sanh; do duyeân ñaéc lôïi, phaân bieät sanh; do duyeân phaân bieät, tham duïc sanh; do duyeân tham duïc, thuû tröôùc sanh; do duyeân thuû tröôùc; chaáp trì sanh; do duyeân chaáp trì, xan tham sanh; do duyeân xam tham; hoä trì sanh; do duyeân hoä trì, chaáp tröôïng, chaáp kieán, traùnh tuïng, tranh luaän, töông phaûn, ly giaùn ngöõ, voïng ngoân, vaø caùc aùc baát thieän phaùp khai sanh. Nhö vaäy laø chín phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø chín phaùp chòu phaàn tai haïi? Chín haïi taâm. "Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân. "Ngöôøi aáy ñang laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân. "Ngöôøi aáy seõ laøm haïi toâi", xung ñoät khôûi leân.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông, ngöôøi toâi meán"... "ngöôøi aáy ñang laøm haïi... " ... "ngöôøi aáy seõ laøm haïi...", xung ñoät khôûi leân.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm lôïi cho ngöôøi toâi khoâng thöông, khoâng meán"... "ngöôøi aáy ñang laøm lôïi..." ..." ngöôøi aáy seõ laøm lôïi...", xung ñoät khôûi leân.
Nhö vaäy laø chín phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø chín phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Chín ñieàu phuïc haïi taâm. "Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc. "Ngöôøi aáy ñang laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?". Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc. "Ngöôøi aáy seõ laøm haïi toâi. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy, xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông...", ..." ngöôøi aáy ñang laøm haïi...", ..." ngöôøi aáy seõ laøm haïi ngöôøi toâi thöông, ngöôøi toâi meán. Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
"Ngöôøi aáy ñaõ laøm lôïi cho ngöôøi toâi khoâng thöông, khoâng meán...", ..." ngöôøi aáy ñang laøm lôïi...", ..." ngöôøi aáy seõ laøm lôïi... Coù ích lôïi gì maø nghó nhö vaäy?" Nhôø vaäy xung ñoät ñöôïc ñieàu phuïc.
Nhö vaäy laø chín phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø chín phaùp raát khoù theå nhaäp? Chín loaïi sai bieät. Do duyeân giôùi sai bieät, xuùc sai bieät sanh; do duyeân xuùc sai bieät, thoï sai bieät sanh; do duyeân thoï sai bieät; töôûng sai bieät sanh; do duyeân töôûng sai bieät, tö duy sai bieät sanh; do duyeân tö duy sai bieät, duïc sai bieät sanh; do duyeân duïc sai bieät, nhieät tình sai bieät sanh; do duyeân nhieät tình sai bieät; taàm caàu sanh; do duyeân taàm caàu, sai bieät, ñaéc lôïi sanh. Nhö vaäy laø chín phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø chín phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Chín töôûng: Baát tònh yeåm ly töôûng, nhöùt thieát theá gian baát laïc töôûng, voâ thöôøng töôûng, khoå taâm töôûng treân voâ thöôøng, voâ ngaõ töôûng treân ngaõ, ñoaïn tröø töôûng, voâ tham töôûng. Nhö vaäy laø chín phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø chín phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Chín thöù ñeä truù. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây coù vò Tyû kheo, ly aùc baát thieän phaùp, chöùng vaø truù vaøo Thieàn thöù nhaát, coù taàm coù töù coù hyû laïc do ly duïc sanh. Dieät taàm dieät töù... Thieàn thöù hai... Thieàn thöù ba... chöùng vaø truù vaøo Thieàn thöù tö. Sau khi vöôït qua caùc saéc töôûng moät caùch hoaøn toaøn, sau khi tröø dieät caùc höõu ñoái töôûng, khoâng coù taùc yù vôùi caùc sai bieät töôûng, chöùng vaø truù Hö khoâng voâ bieân xöù: "Hö khoâng laø voâ bieân". Sau khi vöôït qua Hö khoâng voâ bieân xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù: "Khoâng coù söï vaät gì taát caû". Sau khi vöôït qua moät caùch hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Sau khi vöôït qua Phi töôûng phi phi töôûng xöù moät caùch hoaøn toaøn, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng ñònh.
Nhö vaäy laø chín phaùp caàn ñöôïc thaéng trí.
x) Theá naøo laø chín phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä? Chín thöù ñeä dieät. Thaønh töïu Sô thieàn, caùc duïc töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Nhò thieàn, caùc taàm töù bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Tam thieàn, hyû bò ñoaïn dieät; thaønh töïu ñeä Töù thieàn, hôi thôû vaøo hôi thôû ra bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Hö khoâng voâ bieân xöù, saéc töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Thöùc voâ bieân xöù, Hö khoâng voâ bieân xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Voâ höõu xöù, Thöùc voâ bieân xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Phi töôûng phi phi töôûng xöù, Voâ sôû höõu xöù töôûng bò ñoaïn dieät; thaønh töïu Dieät thoï töôûng (ñònh), caùc töôûng vaø caùc thoï bò ñoaïn dieät.
Nhö vaäy laø chín phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä.
Möôøi phaùp
3) Coù möôøi phaùp coù nhieàu taùc duïng, coù möôøi phaùp caàn phaûi tu taäp, coù möôøi phaùp caàn phaûi bieán tri, coù möôøi phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø, coù möôøi phaùp chòu phaàn tai haïi, coù möôøi phaùp ñöa ñeán thuø thaéng, coù möôøi phaùp raát khoù theå nhaäp, coù möôøi phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi, coù möôøi phaùp caàn ñöôïc thaéng tri, coù möôøi phaùp caàn ñöôïc taùc chöùng.
i) Theá naøo laø möôøi phaùt coù nhieàu coù taùc duïng? Möôøi phaùp hoä trì nhaân phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo coù giôùi haïnh, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû oai nghi, chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong giôùi phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù giôùi haïnh, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong giôùi phaùp. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.Nhö vaäy moät traêm phaùp naøy laø chôn, thöïc, nhö thò, khoâng phaûi khoâng nhö thò, khoâng phaûi sai khaùc ñöôïc Nhö Lai giaùc ngoä, chaùnh ñaúng chaùnh giaùc.Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo nghe nhieàu, gìn giöõ nhöõng gì ñaõ nghe, chaát chöùa nhöõng gì ñaõ nghe, Nhöõng phaùp aáy, sô thieän, trung thieän, haäu thieän, nghóa lyù vaên cuù cuï tuùc, ñeà cao ñôøi soáng phaïm haïnh, hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh nhöõng phaùp aáy, vò ñaõ nghe nhieàu, ñaõ naém giöõ, ñaõ ghi nhôù nhôø tuïng ñoïc nhieàu laàn, chuyeân yù quaùn saùt, kheùo thaønh töïu nhôø chaùnh kieán.
Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo, ña vaên... kheùo thaønh töïu nhôø chaùnh kieán, phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo laø thieän höõu, thieän baïn löõ, laø thieän baïn ñaûng, laø hoä trì nhaân. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo laø thieän höõu, laø thieän baïn löõ, laø thieän baïn ñaûng. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo thieän ngoân, ñaày ñuû söï nhu hoøa vaø khieâm nhöôøng, nhaãn naïi vaø nhaän söï chæ trích moät caùch cung kính. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo thieän ngoân... nhaän söï chæ trích moät caùch cung kính. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, khi naøo coù nhöõng traùch nhieäm caàn phaûi laøm ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh nieân laïp cao hôn, vò aáy kheùo leùo, khoâng coù bieáng nhaùc, suy tö moät caùch ñaày ñuû caùc phöông tieän, vöøa ñuû ñeå laøm, vöøa ñuû ñeå toå chöùc. Naøy caùc Hieàn giaû, moät vò Tyû kheo naøo, ñoái vôùi caùc vò ñoàng phaïm haïnh... vöøa ñuû ñeå toå chöùc. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa coù vò Tyû kheo öa Phaùp, aùi luyeán noùi Phaùp, töï mình voâ cuøng hoan hyû ñoái vôùi Thaéng phaùp, Thaéng luaät. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo öa Phaùp... voâ cuøng hoan hyû ñoái vôùi Thaéng phaùp, Thaéng luaät. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo töï mình baèng loøng vôùi caùc vaät duïng nhaän ñöôïc nhö y phuïc, aåm thöïc, saøng toïa, beänh döôïc. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo töï baèng loøng... Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa vò Tyû kheo soáng tinh taán sieâng naêng ñoaïn tröø caùc aùc phaùp, thaønh töïu caùc thieän phaùp, cöông quyeát, kieân trì tinh taán, nhaãn trì khoâng pheá boû caùc thieän phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, moät vò Tyû kheo naøo soáng tinh taán sieâng naêng... nhaãn trì khoâng pheá boû caùc thieän phaùp. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo chaùnh nieäm, ñaày ñuû toái thöôïng nieäm vaø tænh giaùc, nhôù ñeán vaø ghi nhôù nhöõng ñieàu noùi vaø laøm töø laâu. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù chaùnh nieäm, ghi nhôù nhöõng ñieàu ñaõ noùi vaø laøm töø laâu. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Naøy caùc Hieàn giaû, laïi nöõa, vò Tyû kheo coù hueä trí, ñaày ñuû sanh dieät trí, höôùng ñeán söï quyeát traïch caùc baäc Thaùnh, chôn chaùnh dieät tröø moïi ñau khoå. Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû kheo naøo coù hueä trí... chôi chaùnh dieät tröø moïi ñau khoå. Phaùp nhö vaäy laø hoä trì nhaân.
Nhö vaäy laø möôøi phaùp coù nhieàu taùc duïng.
ii) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn phaûi tu taäp? Möôøi bieán xöù. Moät vò naøo bieát ñöôïc ñòa bieán xöù: treân, döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng. Moät vò bieát ñöôïc thuûy bieán... Moät vò bieát ñöôïc hoûa bieán... Moät vò bieát ñöôïc phong bieán... Moät vò bieát ñöôïc thanh bieán... Moät vò bieát ñöôïc hoaøng bieán... Moät vò bieát ñöôïc xích bieán... Moät vò bieát ñöôïc baïch bieán... Moät vò bieát ñöôïc hö khoâng bieán... Moät vò bieát ñöôïc thöùc bieán xöù: treân döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng. Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn phaûi tu taäp.
iii) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn phaûi bieán tri? Möôøi xöù: Nhaõn xöù, saéc xöù, tyû xöù, thanh xöù, nhó xöù, höông xöù, thieät xöù, vò xöù, thaân xöù, xuùc xöù. Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn ñöôïc bieán tri
iv) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn phaûi ñoaïn tröø? Möôøi taø phaùp: Taø kieán, taø tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng, taø tinh taán, taø nieäm, taø ñònh, taø trí, taø giaûi thoaùt. Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn ñöôïc ñoaïn tröø.
v) Theá naøo laø möôøi phaùp chòu phaàn tai haïi? Möôøi baát thieän nghieäp ñaïo: Saùt sanh, thaâu ñaïo, taø daâm, voïng ngoân, löôõng thieät, aùc khaåu, yû ngöõ, tham, saân, taø kieán. Nhö vaäy laø möôøi phaùp chòu phaàn tai haïi.
vi) Theá naøo laø möôøi phaùp höôùng ñeán thuø thaéng? Möôøi thieän nghieäp ñaïo: Ly saùt sanh, ly thaâu ñaïo, lyø taø daâm, ly voïng ngoân, ly löôõng thieät, ly aùc khaåu, ly yû ngöõ, ly tham, ly saân, ly si. Nhö vaäy laø möôøi phaùp höôùng ñeán thuø thaéng.
vii) Theá naøo laø möôøi phaùp raát khoù theå nhaäp? Möôøi thaùnh cö: Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø naêm chi, ñaày ñuû saùu chi, moät hoä trì, thöïc hieän boán y, loaïi boû caùc giaùo ñieàu, ñoaïn taän caùc mong caàu, taâm tö khoâng treä phöôïc, thaân theå khinh an, taâm thieän giaûi thoaùt, tueä thieän giaûi thoaùt.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñoaïn tröø naêm chi? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø tham duïc, ñoaïn tröø saân, ñoaïn tröø hoân traàm thuïy mieân, ñoaïn tröø traïo hoái, ñoaïn tröø nghi. Naøy caùc hieàn giaû, nhö vaäy laø ñoaïn tröø naêm chi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñaày ñuû saùu chi? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo maét thaáy saéc, khoâng coù thích yù, khoâng coù phaät yù, an truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc, taïi nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc phaùp, khoâng coù thích yù, khoâng coù phaät yù, truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo ñaày ñuû saùu chi.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo moät hoä trì? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo thaønh töïu söï hoä trì veà nieäm. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo moät hoä trì.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo coù thöïc hieän boán y? Naøy caùc Hieàn giaû,vò Tyû kheo sau khi suy tö, thoï duïng moät phaùp; sau khi suy tö, nhaãn thoï moät phaùp; sau khi suy tö, ñoaïn tröø moät phaùp; sau khi suy tö traùnh xa moät phaùp. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo thöïc hieän boán y.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo loaïi boû caùc giaùo ñieàu? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, taát caû nhöõng giaùo ñieàu thoâng thöôøng maø caùc vò Sa moân thoâng thöôøng chuû tröông, vò Tyû kheo ñeàu loaïi boû, phoùng xaû. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy goïi laø Tyû kheo loaïi boû caùc giaùo ñieàu.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo ñoaïn taän caùc mong caàu? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø caùc mong caàu veà duïc voïng, ñoaïn tröø caùc mong caàu veà hieän höõu, laøm cho an tònh caùc mong caàu veà phaïm haïnh. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo ñoaïn taän caùc mong caàu.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo, taâm tö khoâng treä phöôïc? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø caùc taâm tö duïc voïng, ñoaïn tröø caùc taâm tö saân haän, ñoaïn tröø caùc taâm tö naõo haïi. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo, taâm tö khoâng treä phöôïc.
Naøy caùc Hieàn giaû, theå naøo laø vò Tyû kheo, thaân haønh ñöôïc khinh an? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû kheo ñoaïn tröø laïc, ñoaïn tröø khoå, dieät caùc hyû öu töø tröôùc, chöùng vaø an truù thieàn thöù tö, khoâng laïc, khoâng khoå, xaû nieäm thanh tònh. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy vò Tyû- kheo thaân haønh ñöôïc khinh an.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû- kheo, taâm thieän giaûi thoaùt? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây, vò Tyû- kheo taâm giaûi thoaùt khoûi tham, taâm giaûi thoaùt khoûi saân, taâm giaûi thoaùt khoûi si. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy vò Tyû kheo taâm thieän giaûi thoat.
Naøy caùc Hieàn giaû, theá naøo laø vò Tyû kheo tueä thieän giaûi thoaùt? Naøy caùc Hieàn giaû, ôû ñaây vò Tyû- kheo bieát raèng: "Tham taâm cuûa ta ñaõ ñöôïc tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai". Vò aáy bieát raèng: "Saân taâm cuûa ta ñaõ ñoaïn tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai". Vò aáy bieát raèng: "Si taâm cuûa ta ñaõ ñoaïn tröø, caét taän goác reã, nhö caây ta-la bò chaët, ñi ñeán choã khoâng hieän höõu, khoâng coù khaû naêng sanh khôûi trong töông lai. Naøy caùc Hieàn giaû, nhö vaäy laø vò Tyû kheo tueä thieän giaûi thoaùt.
Nhö vaäy laø möôøi phaùp raát khoù theå nhaäp.
viii) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi? Möôøi töôûng: Baát tònh töôûng, töû töôûng, thöïc yeåm ly töôûng, nhöùt thieát theá gian baát laïc töôûng, voâ thöôøng töôûng, khoå töôûng treân voâ thöôøng, voâ ngaõ töôûng treân khoå, ñoaïn töôûng, ly tham töôûng, dieät töôûng. Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn ñöôïc sanh khôûi.
ix) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn ñöôïc thaéng tri? Möôøi ñoaïn taän söï: Taø kieán do chaùnh kieán ñoaïn taän; do duyeân taø kieán, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, caùc phaùp naøy ñöôïc ñoaïn taän; do duyeân chaùnh kieán caùc thieän phaùp ñöôïc taêng cöôøng, vieân maõn; taø tö duy do chaùnh tö duy ñoaïn taän... taø ngöõ do chaùnh ngöõ ñoaïn taän... taø nghieäp cho chaùnh nghieäp ñoaïn taän... taø maïng do chaùnh maïng ñoaïn taän... taø nieäm do chaùnh nieäm ñoaïn taän... taø ñònh do chaùnh ñònh ñoaïn taän... taø trí do chaùnh trí ñoaïn taän... taø giaûi thoaùt do chaùnh giaûi thoaùt ñoaïn taän... do duyeân taø giaûi thoaùt, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, caùc phaùp naøy ñöôïc ñoaïn taän; do duyeân chaùnh giaûi thoaùt, caùc thieän phaùp naøy ñöôïc taêng cöôøng, vieân maõn. Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn ñöôïc thaéng tri.
x) Theá naøo laø möôøi phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä? Möôøi voâ hoïc phaùp: Voâ hoïc Chaùnh tri kieán, voâ hoïc Chaùnh tö duy, voâ hoïc Chaùnh ngöõ, voâ hoïc Chaùnh nghieäp, voâ hoïc Chaùnh maïng, voâ hoïc Chaùnh tinh taán, voâ hoïc Chaùnh nieäm. voâ hoïc Chaùnh ñònh, voâ hoïc Chaùnh trí, voâ hoïc Chaùnh giaûi thoaùt.
Nhö vaäy laø möôøi phaùp caàn ñöôïc chöùng ngoä.
Nhö vaäy toân giaû Saøriputta thuyeát giaûng. Caùc vò Tyû kheo aáy hoan hyû tín thoï lôøi daïy cuûa toân giaû Saøriputta.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Long Discourses of the Buddha", Maurice Walshe dòch, 1987).
Hieäu ñính: 09/02/2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc Tröôøng Boä Kinh]