Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Kinh Kaâlaâma
Thích Thieän Chaâu
Giôùi thieäu Kinh Kaâlaâma thuoäc Taêng Chi Boä (Anguttara Nikaâya, taäp I, trang 188-193). Noäi dung Kinh noùi leân tinh thaàn giaùc ngoä cuûa ñaïo Phaät. Muoán giaùc ngoä phaûi coù trí tueä. Trí tueä laø thaønh quaû cuûa söï nghe hoïc (vaên) suy nghó (töû) vaø thöïc nghieäm (tu). Vì theá, neáu nghe laàm vaø tin meâ thì raát coù haïi. Traùi laïi, tieáp nhaän yù kieán ngöôøi khaùc moät caùch khaùch quan, quan saùt söï vaät moät caùch nhö thaät laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå phaùt trieån trí tueä.
Ngoaøi ra phaûi bieát löïa choïn, nghóa laø bieát töø boû vaø chaáp nhaän. Töø boû nhöõng ñieàu baát thieän gaây ra ñau khoå vì chuùng phaùt xuaát töø ñoäng cô tham saân si vaø theå hieän qua nhöõng haønh ñoäng ngoân ngöõ toån haïi nhö gieát ngöôøi, troäm cöôùp, taø haïnh, doái traù, vaø say söa. Chaáp nhaän vaø thöïc hieän nhöõng ñieàu thieän mang ñeán haïnh phuùc vì chuùng phaùt xuaát töø ñoäng cô khoâng tham, khoâng saân, khoâng si vaø theå hieän qua nhöõng haønh ñoäng ngoân ngöõ ích lôïi nhö toân troïng söï soáng, taøi saûn, haïnh phuùc gia ñình, söï thaät vaø giöõ gìn taâm trí saùng suoát. Ñoái vôùi moïi ngöôøi moïi vaät thì neân soáng ñeïp roäng vaø theo tinh thaàn töø, bi, hyû, xaû.
Nhö vaäy, Kinh Kaâlaâma laø kinh neâu cao tinh thaàn khoâng meâ tín, cuoàng tín, giaùo ñieàu, maø saùng suoát chaáp nhaän vaø thöïc hieän nhöõng ñieàu mang ñeán haïnh phuùc an vui cho mình cho ngöôøi.
Nhöõng ngöôøi Kaâlaâma thaêm hoûi Phaät Toâi nghe nhö vaày :
Moät thôøi Theá Toân, trong luùc du haønh trong xöù Kosala vôùi ñaïi chuùng Tyø Kheo, ñi vaøo moät thaønh phoá cuûa nhöõng ngöôøi Kaâlaâma teân laø Kesaputta.
Nhöõng ngöôøi Kaâlaâma ôû Kesaputta nghe raèng sa moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø gioøng hoï Thích Ca (Saâkya) ñaõ ñeán Kesaputta. Tieáng toát veà Theá Toân Gotama ñöôïc truyeàn ñi nhö vaày : "Theá Toân thaät laø baäc A-la-haùn, Chaùnh bieán tri, Minh haïnh tuùc, Thieän theä, Theá gian giaûi, Voâ thöôïng só, Ñieàu ngöï tröôïng phu, Thieân nhaân sö, Phaät, Theá toân (1). Laønh thay, neáu chuùng ta ñöôïc yeát kieán moät vò A la haùn nhö vaäy".
Roài nhöõng ngöôøi Kaâlaâma ñi ñeán nôi Theá Toân. Khi ñeán nôi, coù ngöôøi kính leã Theá Toân roài ngoài moät beân ; coù ngöôøi noùi vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo hoûi, vaø sau khi chaøo hoûi thaân höõu roài ngoài moät beân ; coù ngöôøi chaép tay vaùi chaøo roài ngoài moät beân ; coù ngöôøi xöng teân hoï roài ngoài moät beân ; coù ngöôøi im laëng ngoài moät beân. Sau khi ngoài xuoáng, nhöõng ngöôøi Kaâlaâma ôû Kesaputta baïch Theá Toân :
- Baïch Theá Toân, coù moät soá Sa moân, Baø la moân ñeán Kesaputta. Hoï thuyeát minh vaø phaùt huy giaùo lyù cuûa mình maø baøi xích, khinh mieät, cheâ bai vaø xuyeân taïc giaùo lyù ngöôøi khaùc. Vaø baïch Theá Toân, coù moät soá Sa moân, Baø la moân cuõng ñeán Kesaputta, hoï thuyeát minh, phaùt huy giaùo lyù cuûa mình maø baøi xích, khinh mieät, cheâ bai vaø xuyeân taïc giaùo lyù ngöôøi khaùc. Ñoái vôùi hoï, baïch Theá Toân, chuùng con coù ñieàu nghi ngôø, phaân vaân : "Trong nhöõng Sa moân naøy, ai noùi thaät, ai noùi doái ?"
Ñieàu neân töø boû Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ñöông nhieân phaûi nghi ngôø, ñöông nhieân phaûi phaân vaân. Ñoái vôùi ñieàu ñang nghi ngôø thì phaân vaân khôûi leân.
Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ñöøng tin vì nghe noùi laïi, ñöøng tin vì theo phong tuïc, ñöøng tin vì nghe tin ñoàn, ñöøng tin vì kinh ñieån truyeàn tuïng, ñöøng tin vì lyù luaän, ñöøng tin vì coâng thöùc, ñöøng tin vì coù suy tö ñaày ñuû veà nhöõng döõ kieän, ñöøng tin vì coù thaåm saùt vaø chaáp nhaän lyù thuyeát, ñöøng tin vì thaáy thích hôïp, ñöøng tin vì Sa moân (2) laø thaày mình.
Nhöng naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, khi naøo caùc ngöôøi töï bieát roõ : Caùc phaùp naøy laø baát thieän, caùc phaùp naøy laø ñaùng cheâ, caùc phaùp naøy bò ngöôøi trí chæ trích, caùc phaùp naøy neáu ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì daãn ñeán baát haïnh khoå ñau ; thôøi naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi haõy töø boû chuùng ñi.
Tham saân si Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi nghó theá naøo : khi tham saân si * khôûi leân trong loøng ngöôøi naøo thì haïnh phuùc hay baát haïnh cho ngöôøi aáy ?
- Baïch Theá Toân, baát haïnh.
- Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ngöôøi tham lam saân haän si meâ *, taâm bò tham saân si chinh phuïc, chieám cöù, gieát sinh vaät, laáy cuûa khoâng cho, ñi laïi vôùi vôï ngöôøi, noùi doái, khuyeân baûo ngöôøi khaùc cuõng laøm nhö vaäy - coù bò baát haïnh ñau khoå laâu daøi hay khoâng ?
- Baïch Theá Toân, coù.
- Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi nghó theá naøo : caùc phaùp naøy laø thieän hay baát thieän ?
- Baïch Theá Toân, baát thieän.
- Ñaùng cheâ hay khoâng ñaùng cheâ ?
- Baïch Theá Toân, ñaùng cheâ.
- Bò ngöôøi trí chæ trích hay ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi ?
- Baïch Theá Toân, bò ngöôøi trí chæ trích.
- Neáu ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì coù daãn ñeán baát haïnh ñau khoå hay laø nhö theá naøo ?
- Baïch Theá toân, ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì daãn ñeán baát haïnh ñau khoå. Söï thaät laø nhö vaäy.Nhö vaäy, naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ñieàu ta vöøa noùi vôùi caùc ngöôøi : caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi ñöøng tin vì nghe noùi laïi, ñöøng tin vì theo phong tuïc, ñöøng tin vì nghe tin ñoàn, ñöøng tin vì kinh ñieån truyeàn tuïng, ñöøng tin vì lyù luaän, ñöøng tin vì coâng thöùc, ñöøng tin vì coù suy tö ñaày ñuû veà nhöõng döõ kieän, ñöøng tin vì coù thaåm saùt vaø chaáp nhaän lyù thuyeát, ñöøng tin vì thaáy thích hôïp, ñöøng tin vì Sa moân laø thaày mình. Nhöng naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, khi naøo caùc ngöôøi töï bieát roõ : Caùc phaùp naøy laø baát thieän, caùc phaùp naøy laø ñaùng cheâ, caùc phaùp naøy bò ngöôøi trí chæ trích, caùc phaùp naøy neáu ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì daãn ñeán baát haïnh, khoå ñau, thôøi naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi haõy töø boû chuùng ñi. Ñieàu ñaõ ñöôïc noùi nhö theá laø do nhaân duyeân nhö theá.
Ñieàu neân chaáp nhaän Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ñöøng tin vì nghe noùi laïi, ñöøng tin vì theo phong tuïc, ñöøng tin vì nghe tin ñoàn, ñöøng tin vì kinh ñieån truyeàn tuïng, ñöøng tin vì lyù luaän, ñöøng tin vì coâng thöùc, ñöøng tin vì coù suy tö ñaày ñuû veà nhöõng döõ kieän, ñöøng tin vì coù thaåm saùt vaø chaáp nhaän lyù thuyeát, ñöøng tin vì thaáy thích hôïp, ñöøng tin vì Sa moân laø thaày mình.
Nhöng naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, khi naøo caùc ngöôøi töï bieát roõ : Caùc phaùp naøy laø thieän,caùc phaùp naøy laø khoâng ñaùng cheâ, caùc phaùp naøy ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi, caùc phaùp naøy neáu thöïc hieän vaø chaáp nhaän thì daãn ñeán haïnh phuùc an vui, thôøi naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi haõy ñaït ñeán vaø an truù.
Khoâng tham saân si Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi nghó theá naøo : khi khoâng tham khoâng saân khoâng si khôûi leân trong loøng ngöôøi naøo thì haïnh phuùc hay baát haïnh cho ngöôøi aáy ?
- Baïch Theá Toân, haïnh phuùc.
- Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ngöôøi khoâng tham khoâng saân khoâng si, taâm khoâng bò tham saân si chinh phuïc, chieám cöù, khoâng gieát sinh vaät, khoâng laáy cuûa khoâng cho, khoâng ñi laïi vôùi vôï ngöôøi, khoâng noùi doái, khoâng khuyeân baûo ngöôøi khaùc cuõng laøm nhö vaäy coù ñöôïc haïnh phuùc an vui laâu daøi hay khoâng ?
- Baïch Theá Toân, coù.
- Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi nghó theá naøo : caùc phaùp naøy laø thieän hay baát thieän ?
- Baïch Theá Toân, thieän.
- Ñaùng cheâ hay khoâng ñaùng cheâ ?
- Baïch Theá Toân, khoâng ñaùng cheâ.
- Bò ngöôøi trí chæ trích hay ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi ?
- Baïch Theá Toân, ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi.
- Neáu ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì coù daãn ñeán haïnh phuùc an vui hay laø nhö theá naøo ?
- Baïch Theá toân, neáu ñöôïc thöïc hieän vaø chaáp nhaän thì daãn ñeán haïnh phuùc an vui. Söï thaät laø nhö vaäy.Nhö vaäy, naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, ñieàu ta vöøa noùi vôùi caùc ngöôøi : caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi ñöøng tin vì nghe noùi laïi, ñöøng tin vì theo phong tuïc, ñöøng tin vì nghe tin ñoàn, ñöøng tin vì kinh ñieån truyeàn tuïng, ñöøng tin vì lyù luaän, ñöøng tin vì coâng thöùc, ñöøng tin vì coù suy tö ñaày ñuû veà döõ kieän, ñöøng tin vì coù thaåm saùt vaø chaáp nhaän lyù thuyeát, ñöøng tin vì thaáy thích hôïp, ñöøng tin vì Sa moân laø thaày mình. Nhöng naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, khi naøo caùc ngöôøi töï bieát roõ : Caùc phaùp naøy laø thieän, caùc phaùp naøy khoâng ñaùng cheâ, caùc phaùp naøy ñöôïc ngöôøi trí ca ngôïi, caùc phaùp naøy neáu ñöôïc thöïc hieän, chaáp nhaän thì daãn ñeán haïnh phuùc an vui, thôøi caùc ngöôøi Kaâlaâma, caùc ngöôøi haõy ñaït ñeán vaø an truù. Ñieàu ñaõ ñöôïc noùi nhö theá laø do nhaân duyeân nhö theá.
Töø bi hyû xaû Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, vò Thaùnh Thanh vaên naøo ly tham saân si, giaùc tænh, chaùnh nieäm, vôùi taâm Töø Bi Hyû Xaû (3) toûa khaép moät phöông vaø an truù. Cuõng nhö vaäy phöông thöù hai, phöông thöù ba vaø phöông thöù tö. Cuõng nhö vaäy toûa khaép vuõ truï beân treân, phía döôùi, beà ngang, moïi höôùng, moïi nôi ; vò aáy an truù vôùi taâm Töø Bi Hyû Xaû (4) roäng raõi, to lôùn, khoâng giôùi haïn, heát saïch giaän döõ.
Boán ñieàu an oån Caùc ngöôøi Kaâlaâma, vò Thaùnh Thanh vaên vôùi taâm khoâng giaän khoâng haïi khoâng oâ nhieãm, thanh tònh nhö vaäy thì ngay ôû ñaây vaø baây giôø vò aáy ñaït ñöôïc boán ñieàu an oån :
1. Neáu coù ñôøi sau, coù quaû baùo cuûa caùc nghieäp thieän aùc thì sau thaân hoaïi maïng chung, ta seõ sanh vaøo theá giôùi an vui sung söôùng.
Ñaây laø ñieàu vui thöù nhaát coù theå ñaït ñöôïc.2. Neáu khoâng coù ñôøi sau, khoâng coù quaû baùo cuûa caùc nghieäp thieän aùc thì ngay ôû ñaây vaø baây giôø, ta soáng töï taïi, khoâng giaän, khoâng haïi, an tònh, vui veû.
Ñaây laø ñieàu vui thöù hai coù theå ñaït ñöôïc.3. Neáu lôõ laøm ñieàu aùc nhöng ta khoâng coù aùc taâm vôùi moät ai thì laøm sao ta coù theå chòu ñau khoå vì nghieäp aùc ?
Ñaây laø ñieàu vui thöù ba coù theå ñaït ñöôïc.4. Neáu khoâng laøm ñieàu aùc thì nhö vaäy ta töï thaáy thanh tònh caû hai phöông dieän, voâ yù vaø coá yù.
Ñaây laø ñieàu vui thöù tö coù theå ñaït ñöôïc.Naøy caùc ngöôøi Kaâlaâma, vò Thaùnh Thanh vaên, vôùi taâm khoâng giaän, khoâng haïi, khoâng oâ nhieãm, thanh tònh nhö vaäy thì ngay ôû ñaây vaø baây giôø vò aáy ñaït ñöôïc boán ñieàu an oån naøy.
- Ñuùng nhö theá, baïch Theá Toân. Ñuùng nhö theá, baïch Thieän Theä.*
Baïch Theá toân, thaät laø vi dieäu ! Baïch Theá toân, chuùng con xin quy y Theá Toân, quy y Phaùp, quy y chuùng Tyø Kheo. Baïch Theá toân, mong Theá Toân nhaän chuùng con laøm ñeä töû taïi gia ; töø nay cho ñeán khi cheát, chuùng con xin troïn ñôøi quy y.
Chuù Thích sô löôïc * Nhöõng daáu naøy chæ cho nhöõng ñoaïn gheùp chung hay boû bôùt ñeå baûn dòch khoâng bò laëp ñi laëp laïi.
1. Möôøi hieäu naøy noùi leân nhöõng ñöùc tính cuûa Phaät.
A la haùn : baäc ñaùng kính.
Chaùnh bieán tri : baäc hieåu bieát ñuùng ñaén vaø cuøng khaép.
Minh haïnh tuùc: baäc ñaày ñuû tri thöùc.
Thieän theä : soáng trong ñôøi moät caùch kheùo leùo.
Theá gian giaûi : baäc hieåu cuoäc ñôøi.
Voâ thöôïng só : baäc cao caû khoâng ai baèng.
Ñieàu ngöï tröôïng phu: baäc dìu daét ngöôøi cao thöôïng.
Thieân nhaân sö : thaày cuûa ngöôøi vaø trôøi.
Phaät : baäc giaùc ngoä hoaøn toaøn.
Theá toân: baäc maø ngöôøi toân kính.
2. Sa moân laø teân chung chæ nhöõng ngöôøi tu haønh cuûa caùc ñaïo giaùo luùc baáy giôø keå caû ñaïo Phaät.3. Töø : thöông yeâu, tình baïn ; Bi : giuùp ñôõ, laøm cho ngöôøi khaùc bôùt khoå, heát khoå ; Hyû : vui möøng ñoái vôùi thaønh töïu cuûa keû khaùc ; Xaû : khoâng coá chaáp, töï taïi.
4. Coù leõ trong baûn Paâli cuûa Paâli Text Society in thieáu ba taâm : Töø, bi vaø hyû. Vì theá baûn dòch naøy theâm vaøo.
[ Trôû Veà ]