Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Kinh Sôï khoå
Thích Thieän Chaâu
I - Giôùi Thieäu Baûn Kinh naøy ruùt ra töø Paät töï thuyeát kinh (Udaâna - trang 51, Paâli Text Society), moät trong 15 quyeån vaø boä thuoäc "Tieåu boä kinh" (Khuddaka Nikaâya). Thöôïng toïa Minh Chaâu ñaõ dòch ñaày ñuû vaø Tu thö Phaät hoïc Vaïn Haïnh, thaønh phoá Hoà chí Minh ñaõ aán haønh naêm 1978. Ngoaøi ra coøn coù baûn dòch chöõ Anh cuûa F.L.Woodward do PTS aán haønh naêm 1935.
Noäi dung kinh thaät laø roõ raøng : "Phaät gaëp caùc thieáu nieân ñang haønh haï caùc con caù vaø hoûi caùc em aáy coù sôï khoå khoâng. Caùc em traû lôøi coù. Phaät khuyeân : khoâng thích khoå thì chôù laøm nghieäp aùc vì laøm nghieäp aùc thì phaûi chòu quaû baùo ñau khoå, khoâng theå traùnh ñöôïc."
Baøi thuyeát phaùp naøy raát ngaén, chæ laø moät baøi keä. Baøi keä naøy laïi noùi cho caùc em thieáu nieân ñang coøn tuoåi noâ ñuøa, tuy ñaõ coù ít nhieàu suy nghó veà cuoäc ñôøi neân chöõ khoå ñöôïc giôùi haïn trong noãi khoå thoâng thöôøng, khoå - khoå (dukkha - dukkha) maø khoâng baøn roäng ñeán nhöõng noãi khoå trieát lyù nhö haønh khoå (Sankhaâradukkha) vaø hoaïi khoå (viparinamadukkha) maø Phaät thuyeát cho 5 baïn ñoàng tu ngaøy tröôùc trong baøi thuyeát phaùp ñaàu tieân ôû vöôøn Loäc Uyeån.
Tuy nhieân muïc ñích ñaïo Phaät laø dieät khoå neân baát cöù lôøi daïy naøo cuûa Phaät cuõng nhaém ñeán giaûi thoaùt khoå ñau. Do ñoù chuùng ta tìm thaáy deã daøng tinh thaàn 4 chôn lyù cao caû ngay trong baøi keä ngaén naøy :
Thöôøng thöôøng thì ai cuõng sôï khoå song vaãn taïo nghieäp aùc, ai cuõng khoâng thích khoå song khoâng bieát döøng ngay caùc nghieäp aùc maø mình ñang laøm. Vì theá neáu sôï khoå vaø khoâng thích khoå thì khoâng neân taïo nghieäp aùc, nguyeân nhaân cuaû khoå. Nghieäp aùc theå hieän nôi haønh ñoäng, ngoân ngöõ vaø taâm yù. Phaûi saùng suoát môùi thaáy ñöôïc heát taát caû nguyeân nhaân gaây ra khoå ñau cho mình cho ngöôøi. Vi teá nhaát laø nghieäp aùc trong taâm yù. Ñôn giaûn maø noùi thì coù 10 nghieäp aùc caàn phaûi yù thöùc vaø tieâu tröø :Khoå (quaû)
Nghieäp aùc (nhaân)
Heát khoå (quaû)
Khoâng taïo nghieäp aùc (nhaân)A- Veà thaân :
1. Gieát haïi
2. Troäm cöôùp
3. Taø haïnhB- Veà mieäng :
1. Noùi doái
2. Theâu deät
3. Hai löôõi
4. Thoâ aùcC- Veà yù :
1. Tham lam
2. Taøn baïo
3. Taø kieánMuoán tieâu tröø caùc nghieäp aùc moät caùch höõu hieäu coøn phaûi hieåu roõ ñaïo lyù nhaân quaû, quy luaät thieân nhieân, aùp duïng cho taát caû moïi ngöôøi moïi vaät. Heã gaây nhaân naøo thì phaûi chòu quaû aáy. Moät khi ñaõ taïo nghieäp aùc duø roõ raøng hay kín ñaùo, duø coâng khai hay bí maät, thì phaûi chòu laáy khoå ñau ngay töùc thôøi hoaëc trong ñôøi hieän taïi hay caùc ñôøi veà sau. Quaû baùo ñau khoå theå hieän döôùi nhieàu hình thöùc laøm cho söï soáng ngaén laïi vaø cuoäc soáng xaáu ñi; mau vaø gaàn nhaát laø tö caùch con ngöôøi bò thaáp xuoáng hay maát ñi. khoâng ai coù theå troán traùnh ñöôïc quaû baùo ñau khoå. Thaàn thaùnh cuõng khoâng theå tha toäi cho ngöôøi ñaõ taïo nghieäp aùc.
Coâng vieäc dieät khoå baèng caùch ñình chæ nghieäp aùc laø böôùc ñaàu trong quaù trình tu döôõng. Chuùng ta coøn coù theå dieät khoå baèng caùch phaùt trieån nghieäp thieän. Vaø cuoái cuøng laø vöôït leân treân caû AÙc laãn Thieän. Duø sao, böôùc ñaàu bao giôø cuõng laø quan troïng vaø thieát yeáu. Ñình chæ nghieäp aùc luoân luoân phaûi baét ñaàu töø caù nhaân, roài lan roäng ñeán taäp theå vaø ñi saâu vaøo moïi caáu truùc xaõ hoäi. Coù theá thì khoå ñau môùi ñöôïc taän dieät moät caùch chaéc chaén vaø daøi laâu.
Ngoaøi phöông dieän trí tueä : thaáy khoå dieät khoå, lôøi daïy cuaû Phaät coøn coù theâm quan ñieåm töø bi : thöông yeâu maø khoâng gaây khoå cho nhau. Trong khi phaùt trieån loøng töø bi chuùng ta khoâng nhöõng thöông yeâu giuùp ñôõ ñoàng loaïi, ñoàng baøo maø coøn thöông yeâu giuùp ñôõ loaøi vaät. Ngöôøi Phaät töû luùc aên chay, khoâng aên thòt, caù toâm vaø caû tröùng nöõa.
Loøng töø bi cuûa Phaät bao truøm taát caû caùc loaøi ñoäng vaät thaáp keùm chæ bieát boø bay maùy cöïa.
II - Chaùnh kinh Toâi nghe nhö vaày. Moät thôøi Theá toân truù taïi Saâvatthi, trong röøng Jeta vöôøn Anathapindika. Luùc baáy giôø, nhieàu thieáu nieân ñang haønh haï nhöõng con caù ôû giöõa Saâvatthi vaø röøng Jeta. Roài Theá toân vaøo buoåi saùng, ñaép y, caàm y baùt ñi vaøo Saâvatthi khaát thöïc. Theá toân thaáy nhieàu thieáu nieân ñang haønh haï nhöõng con caù ôû giöõa Saâvatthi vaø röøng Jeta, ñeán noùi vôùi chuùng raèng
Naøy caùc thieáu nieân, caùc em coù sôï khoå khoâng ? Caùc em khoâng thích khoå phaûi khoâng ?
Vaâng baïch Theá toân, chuùng con sôï khoå, chuùng con khoâng thích khoå.
Roài Theá toân, sau khi hieåu yù nghóa naày, ngay luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naày :
"Neáu thaät khoâng thích khoå, chôù taïo nghieäp aùc baát cöù luùc naøo, roõ raøng hay kín ñaùo. Neáu ñaõ taïo, seõ taïo nghieäp aùc thì khoâng thoaùt ñöôïc khoå duø nhaåy voït hay chaïy troán."
( Chaân thaønh caùm ôn Ñh Ñoaøn Vieát Hieäp ñaõ coù thieän taâm giuùp ñaùnh maùy vi tính )
[ Trôû Veà ]