Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Kinh phaù huûy aùc thuù (*)
Thích Thieän Chaâu Ñieàu naøy do Theá toân vaø baäc A la haùn noùi vaø toâi ñöôïc nghe.
I - Chaùnh kinh
Caùc Tyø kheo, voâ minh (1) ñi tröôùc, khoâng hoå vaø khoâng sôï (2) theo sau khieán (con ngöôøi) phaïm toäi aùc.
Vaø caùc Tyø kheo, minh trieát (3) ñi tröôùc, hoå vaø sôï theo sau laøm (con ngöôøi) thaønh töïu ñieàu laønh.
Ñaïo lyù naøy Theá toân ñaõ noùi, roài laïi noùi nhö sau :
"Baát cöù aùc thuù (5) naøo trong ñôøi naøy vaø ñôøi sau ñeàu do voâ minh laøm goác vaø do tham muoán taïo ra. Bôûi keû thích ñieàu aùc khoâng xaáu hoå, khoâng kính neå neân taïo ra toäi aùc ; do ñoù ñoïa vaøo caûnh khoå.
Vì theá, Tyø kheo, töø boû voâ minh, tham muoán mong caàu vaø coù minh trieát thì taát caû aùc thuù ñeàu bò tieâu dieät."
(*) Ñeà Kinh do dòch giaû ñaët ra.
II - Giaûi thích sô löôïc (1) Voâ minh (avijjaâ) : khoâng saùng, hieåu sai, meâ laàm. Voâ minh ngaên che taâm trí, laøm cho con ngöôøi khoâng thaáy roõ cuoäc ñôøi laø khoå, voâ ngaõ, voâ thöôøng vaø leõ ñaïo Nieát baøn ; nghóa laø khoâng thoâng hieåu 4 chôn lyù vi dieäu, do ñoù phaïm toäi aùc, gaây ñau khoå cho mình, cho ngöôøi, trong hieän taïi cuõng nhö töông lai. Vì theá noù ñöôïc xem nhö laø ñi tröôùc trong söï phaïm toäi aùc.
(2) Khoâng hoå khoâng sôï (ahirika-anottapa) : khoâng laáy laøm xaáu hoå ñoái vôùi nhöõng ñieàu laøm cho chuùng ta xaáu hoå, khoâng xaáu hoå khi phaïm toäi aùc ; khoâng sôï haõi ñoái vôùi nhöõng ñieàu ñaùng sôï haõi, khoâng sôï ñaïo lyù, nhaát laø nguyeân lyù nhaân quaû (maø khoâng phaûi sôï thaàn linh). Hai yeáu toá taâm lyù naøy ñi theo sau voâ minh vaø coù maët trong taát caû caùc traïng thaùi taâm lyù xaáu aùc vaø coù khaû naêng thuùc ñaåy con ngöôøi phaïm toäi aùc.
(3) Minh trieát (vijjaâ) : trí tueä thoâng ñaït cuoäc ñôøi vaø leõ ñaïo. Roõ hôn laø söï thoâng suoát 4 chôn lyù vi dieäu. Trong moät nghóa khaùc, minh trieát chæ cho 3 minh : Tuùc maïng minh, Thieân nhaõn minh vaø Laäu taän minh. Neáu noù ñi tröôùc vaø daãn theo sau hoå vaø sôï thì ngöôøi ta seõ laøm laønh vaø ñöôïc an vui.
(4) Hoå sôï (hirika-ottappa) : ngöôïc laïi vôùi 2 yeáu toá taâm lyù khoâng hoå khoâng sôï vaø lieân heä vôùi taát caû traïng thaùi taâm lyù toát laønh vaø coù khaû naêng chaän ñöùng toäi aùc. An, II, 7 : "Caùc tyø kheo, neáu 2 ñieàu treân khoâng che chôû cuoäc ñôøi thì ngöôøi ta khoâng kính neå meï, vôï cuûa anh em, vôï cuûa thaày ..." . Hai yeáu toá taâm lyù naøy ñöôïc xem nhö laø löông taâm caên baûn cuûa con ngöôøi.
(5) AÙc thuù (duggati) : ñöôøng döõ, caûnh soáng ñaøy khoå ñau. Coù 3 aùc thuù : ñòa nguïc, ngaï quyû vaø suùc sanh. 3 aùc thuù naøy coù theå hieän höõu trong ñôøi naøy. Ñoù laø nhöõng caûnh soáng cöïc kyø khoå ñau, ñoùi khaùt baån thæu, ngu si, taøn baïo. Vaø cuõng hieän höõu ôû moät nôi khaùc, chôø ñoùn nhöõng chuùng sanh coù nghieäp nhaân töông ñöông.
Baøi kinh naøy ruùt ra töø Itivuttaka (Phaät thuyeát nhö vaäy) kinh 40 (Duk, II, 3, Paâli Text Society, tr. 34).
III - Luaän Giaûi Noäi dung kinh noùi veà nhöõng nguyeân nhaân gaàn cuûa toäi aùc vaø ñau khoå. Voâ minh ñi tröôùc, khoâng hoå khoâng sôï theo sau, thuùc ñaåy con ngöôøi phaïm toäi aùc vaø keát quaû laø ñau khoå trong nhöõng caûnh soáng ñoïa ñaøy, trong khi ñoù, neáu minh trieát ñi tröôùc, hoå sôï theo sau, thì con ngöôøi laøm vieäc laønh vaø keát quaû laø ra khoûi aùc thuù khoå ñau. Nhö vaäy, theo ñaïo Phaät, toäi aùc, ñau khoå do con ngöôøi gaây neân ; maø vieäc laønh an vui cuõng do con ngöôøi taïo ra. Con ngöôøi laø chuû nhaân oâng trong cuoäc soáng. Noùi caùch khaùc, con ngöôøi laø "taïo hoaù" cuûa chính noù. Noù coù theå ñoåi thay cuoäc ñôøi baèng yù chí, lyù trí vaø haønh ñoäng.
Song laøm sao cho con ngöôøi khoâng gaây neân cuoäc soáng ñau khoå maø taïo ra cuoäc soáng an vui. AÁy laø vaán ñeà tu döôõng, ñaïo ñöùc trong ñaïo Phaät.
Tu döôõng laø gì neáu khoâng phaûi laø tieâu tröø voâ minh vaø phaùt trieån minh trieát. Ñaïo ñöùc laø gì, neáu khoâng phaûi laø phaân bieät thieän aùc vaø taêng cöôøng hoå sôï ? Noùi caùch khaùc, neáu coù saùng suoát vaø löông taâm, con ngöôøi seõ khoâng taïo toäi aùc maø ngöôïc laïi laøm phuùc.
Lyù töôûng Boà taùt (Bodhisattva) daïy chuùng ta phaù huûy aùc thuù vaø taïo döïng tònh ñoä ñeå cho mình vaø ngöôøi ñeàu ñöôïc an vui. Song ñeå lyù töôûng naøy coù cô sôû vaø ñöôïc thöïc hieän laâu daøi chuùng ta tröôùc heát haõy trang bò cho mình ñaày ñuû minh trieát vaø hoå sôï.
Haàu heát caùc neàn giaùo duïc noùi chung, vaên ngheä, nhaát laø phim aûnh noùi rieâng, ngaøy nay khoâng coù khaû naêng khai saùng trí tueä (khaùc vôùi trí thöùc) maø coøn laøm cho löông taâm, nhaát laø loøng hoå theïn vaø söï sôï haõi toäi loãi cuûa con ngöôøi bò taøn luïi. Do ñoù maø baïo ñoäng vaø toäi aùc caøng ngaøy caøng taêng.
Thích Thieän Chaâu
( Chaân thaønh caùm ôn Ñh Ñoaøn Vieát Hieäp ñaõ coù thieän taâm giuùp ñaùnh maùy vi tính )
[ Trôû Veà ]