Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà        [Home Page]

Ñaïo Lyù
Thích Thieän Chaâu
I - Giôùi thieäu

Baøi Kinh naøy thuoäc Taêng Chi boä (Anguttaranikaâya, taäp 1, trang 173-177, baûn in cuûa Paâli Text Society, London). Noäi dung goàm hai phaàn:

1 - Khoâng nhö thaät vaø khoâng lôïi ích

Phaàn nhaát, Phaät trình baày toùm taét ba lyù thuyeát ngoaïi ñaïo, tuy thích hôïp vôùi nhöõng quan ñieåm giaùo lyù truyeàn thoáng cuûa caùc ñaïo giaùo song khoâng nhö thaät vaø khoâng lôïi ích. Khoâng nhö thaät vì tuùc nghieäp ( nghieäp haønh ñoäng ñaõ laøm trong ñôøi tröôùc), söï taïo hoùa cuûa ñaáng Töï taïi vaø khoâng nhaân duyeân khoâng theå laø nguyeân nhaân hay söï giaûi thích veà nguyeân nhaân cuûa khoå vui nôi con ngöôøi. Tuùc nghieäp aûnh höôûng nhöng khoâng theå laø yeáu toá quyeát ñònh hoaøn toaøn khoå vui. Söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi chæ laø tín ngöôõng veà quyeàn naêng cuûa thaàn linh maø khoâng thaät laø nguyeân nhaân khoå vui. Coøn khoâng nhaân duyeân laø quan ñieåm phuû nhaän hoaøn toaøn caùc ñieàu kieän khaùch quan vaø chuû quan gaây neân khoå vui, trong khi ñoù khoå vui cuõng nhö söï vaät coù ra do nhieàu nhaân duyeân chöù khoâng phaûi laø ngaãu nhieân.

Khoâng lôïi ích vì ba lyù thuyeát treân tuy lyù luaän khaùc nhau song vaãn gioáng nhau ôû ñieåm laø gaït boû yù chí vaø haønh ñoäng chuû quan, laøm cho con ngöôøi voïng nieäm, thuï ñoäng, chaáp nhaän soá phaän, yû laïi tha löïc, khoâng tha thieát vôùi vaán ñeà tu döôõng ñaïo ñöùc, xaây döïng cuoäc soáng an laønh vaø höôùng veà giaùc ngoä giaûi thoaùt.

Nhöõng lyù thuyeát sai laàm, khuyeát ñieåm naøy ñaõ bò Phaät chæ trích caùch ñaây hôn 2500 naêm. Tuy theá, ngaøy nay ngöôøi ta cuõng coøn tìm thaáy moät caùch deã daøng tính chaát ñònh meänh, thaàn quyeàn vaø lyù luaän thieáu nghieâm tuùc trong nhöõng lyù leõ giaûi thích veà nguyeân nhaân khoå vui nôi con ngöôøi trong kinh saùch cuûa caùc ñaïo giaùo ñang löu haønh. Cuõng coù nhieàu ngöôøi, vì khoâng hieåu Phaät lyù caên baûn, ñaõ
(1)-  duøng lyù thuyeát nghieäp baùo (karmavi paâka) nhö lyù thuyeát ñònh meänh,
(2)-  xem Phaät nhö thaàn linh vaø xeáp ngang haøng vôùi thöôïng ñeá (Phaät-Trôøi),
(3)- meâ tín ruûi may, boùi toaùn, soá phaän maø khoâng quan saùt söï vaät vôùi aùnh saùng cuûa ñaïo lyù Duyeân khôûi (paticcasamuppaâda).

2 - Nhö thaät vaø lôïi ích

Phaàn hai, Phaät trình baøy toång quaùt ñaïo lyù nhö thaät vaø lôïi ích. Tröôùc heát, Phaät phaân tích nhöõng yeáu toá caáu taïo söï soáng con ngöôøi. AÁy laø saùu giôùi (dhaâtu, eùleùment). Ñòa giôùi - chaát cöùng, thuûy giôùi - chaát loûng, hoûa giôùi - söùc noùng, phong giôùi - söùc ñoäng, khoâng giôùi - khoaûng troáng, heä thuoäc vaät lyù laø vaät lyù vaø thöùc giôùi - taâm linh laø taâm lyù. Vaät lyù vaø taâm lyù (Rupa, Naâma) laø nhöõng gì hieän höõu nôi con ngöôøi vaø ñoàng hình thaønh söï soáng linh ñoäng cuûa con ngöôøi.

Söï soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc theå hieän ñaày ñuû laø do söï tieáp xuùc cuûa saùu giaùc quan ñoái vôùi saùu ñoái töôïng. Khi saùu giaùc quan tieáp xuùc vôùi saùu ñoái töôïng thì lieàn theo ñoù caûm tình khoå vui vaø trung tính hieän ra.

Nhö vaäy khoå vui cuûa con ngöôøi coù ra laø do nhöõng nhaân duyeân chuû quan, khaùch quan chöù khoâng do tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi hay khoâng nhaân duyeân.

Xa hôn, caên cöù theo ñaïo lyù Duyeân khôûi, Phaät trình baøy söï thaät veà cuoäc ñôøi (Khoå vaø khoå nhaân) vaø lyù töôûng ñeå thay ñoåi cuoäc ñôøi (khoå dieät vaø con ñöôøng dieät khoå) trong boán chaân lyù cao thöôïng.

Veà Khoå, Phaät chæ roõ nhöõng noãi khoå caên baûn maø ai ai cuõng phaûi chòu nhö sanh giaø beänh cheát vaø nhöõng noãi khoå phuï thuoäc coù nhieàu hay ít do con ngöôøi taïo neân nhö saàu bi khoå öu naõo, oaùn thuø tuï hoäi, thöông yeâu, bieät ly, mong caàu khoâng ñöôïc. Veà nhaân khoå, Phaät phaân tích quaù trình daãn ñeán khoå naõo laø 12 nhaân duyeân maø chuùng ta coù theå toùm taét trong ba ñieåm : meâ laàm ---> haønh ñoäng ích kyû ---> ñau khoå.

Veà khoå dieät, Phaät neâu leân söï tieâu dieät toaøn boä quaù trình goàm 12 nhaân duyeân maø voâ minh hay meâ laàm laø khaâu quan troïng. Voâ minh bò tieâu dieät thì haønh ñoäng ích kyû khoâng coøn, khoâng coù haønh ñoäng ích kyû thì ñau khoå khoâng hieän ra.

Veà con ñöôøng dieät khoå, Phaät giôùi thieäu moät giaûi phaùp chaân chaùnh : tu döôõng theo con ñöôøng taùm neûo, goàm ba ñieåm : Soáng theo giôùi luaät (giôùi), tu taäp thieàn ñònh (ñònh) vaø phaùt trieån trí tueä (tueä).

Nhö vaäy, Phaät giaûi thích khoå vui laø nhöõng gì hieän höõu ngay nôi con ngöôøi ; muoán dieät tröø ñau khoå khoâng theå laøm gì khaùc hôn laø huûy boû nguyeân nhaân cuûa noù töùc laø meâ laàm vaø haønh ñoäng ích kyû baèng caùch thöïc hieän giôùi, ñònh vaø tueä ; vaø moät khi coù ñuû giôùi ñònh vaø tueä thì an vui theå hieän ngay ôû ñaây vaø baây giôø.

Vì xem ñôøi soáng ngaén nguûi cuûa kieáp ngöôøi chæ laømoät giai ñoaïn trong quaù trình soáng - cheát - cheát - soáng cuûa moãi chuùng sanh, cho neân khi trình baày söï thaät veà cuoäc ñôøi, Phaät ñeà caäp caû nhöõng noãi khoå caên baûn vaø khi trình baày lyù töôûng ñeå thay ñoåi cuoäc ñôøi, Phaät ñöa ra moät giaûi phaùp troïn veïn nhaèm giaùc ngoä giaûi thoaùt con ngöôøi vôùi quaù trình soáng cheát saâu thaúm laâu daøi cuûa noù.

Leõ dó nhieân, vôùi muïc ñích dieät khoå cho chuùng sanh, Phaät khoâng nhöõng khoâng boû queân maø con taùn thaùn vaø ca ngôïi nhöõng coá gaéng vaø moïi phöông phaùp nhaèm thaêng hoa moät caùch quaân bình ñôøi soáng con ngöôøi vaø xaõ hoäi loaøi ngöôøi.
 

II - Chaùnh kinh

Caùc tyø kheo, coù ba lyù thuyeát ngoaïi ñaïo (1), bò ngöôøi trí thaåm vaán, naïn vaán vaø thaûo luaän, duø thích hôïp vôùi truyeàn thoáng, laøm choã döïa cho söï khoâng haønh ñoäng (2)

Ba lyù thuyeát ngoaïi ñaïo

Caùc tyø kheo, coù moät soá Samoân Baø la moân noùi vaø chaáp nhö vaày : Taát caû khoå vui , khoâng khoå khoâng vui maø con ngöôøi caûm thoï ñeàu do tuùc nghieäp (3). Coù moät soá Samoân Baø la moân noùi vaø chaáp nhö vaày : Taát caû khoå vui, khoâng khoå khoâng vui maø con ngöôøi caûm thoï ñeàu do söï taïo hoaù cuûa ñaáng töï taïi (4). Coù moät soá Samoân Baø la moân noùi vaø chaáp nhö vaày : Taát caû khoå vui , khoâng khoå khoâng vui maø con ngöôøi caûm thoï ñeàu khoâng nhaân duyeân (5).

Naøy caùc tyø kheo, ñoái vôùi caùc Samoân Baø la moân noùi vaø chaáp nhö vaày : Taát caû khoå vui , khoâng khoå khoâng vui maø con ngöôøi caûm thoï ñeàu do tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng töï taïi, khoâng nhaân duyeân (*), Ta ñeán vôùi hoï vaø noùi nhö vaày : Caùc Toân giaû, coù thaät chaêng caùc vò noùi vaø chaáp nhö vaày : Taát caû khoå vui , khoâng khoå khoâng vui maø con ngöôøi caûm thoï ñeàu do tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi, khoâng nhaân duyeân ? (*)

Ñöôïc ta hoûi nhö vaäy thì hoï traû lôøi : Vaâng, ñuùng nhö theá. (*)

Lyù thuyeát bò chæ trích

Ta beøn noùi vôùi hoï nhö vaày : Caùc Toân giaû nhö theá thì do tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi, khoâng nhaân duyeân (*), maø coù nhöõng keû gieát haïi sanh linh, laáy cuûa khoâng cho, soáng khoâng phaïm haïnh (6), noùi doái traù, noùi hai löôõi, noùi thoâ aùc, noùi phuø phieám, tham lam, taøn baïo, taø kieán (7) . Nhöng caùc Tyø kheo, ai döïa vaøo tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi, khoâng nhaân duyeân (*), nhö laø lyù leõ vöõng chaéc seõ khoâng coù öôùc muoán, sieâng naêng, ñaây laø ñieàu neân laøm, ñaây laø ñieàu khoâng neân laøm. Nhö theá thì ñieàu neân laøm, ñieàu khoâng neân laøm khoâng theå hieän höõu moät caùch chaéc chaén vöõng vaøng ñöôïc (8), danh töø Samoân khoâng theå aùp duïng moät caùch ñuùng ñaén ñeå chæ cho caùc vò, bôûi vì (caùc vò) soáng trong voïng nieäm vaø khoâng phoøng hoä.

Caùc Tyø kheo, ñaây laø ba (*) söï chæ trích ñuùng ñaén cuûa ta ñoái vôùi caùc Samoân Baø la moân noùi vaø chaáp nhö vaäy. Caùc Tyø kheo, ñaây laø ba lyù thuyeát ngoaïi ñaïo, bò ngöôøi trí thaåm vaán, naïn vaán thaûo luaän, duø thích hôïp vôùi truyeàn thoáng laøm choã döïa cho söï khoâng haønh ñoäng.

Vaø caùc Tyø kheo, ñaây laø ñaïo lyù do ta thuyeát giaûng, khoâng bò chæ trích, khoâng oâ nhieãm, khoâng ñaùng cheâ, khoâng bò caùc Samoân Baø la moân  coù trí quôû traùch. Vaø caùc Tyø kheo, theá naøo laø ñaïo lyù do ta thuyeát giaûng, khoâng bò chæ trích, khoâng oâ nhieãm, khoâng ñaùng cheâ, khoâng bò caùc Samoân Baø la moân coù trí quôû traùch ?

Ñaïo lyù cuûa Phaät

Caùc Tyø kheo, saùu giôùi (dhaâtu), saùu Xuùc-xöù (phassaâyatana), möôøi taùm yù-caän-haønh (manopavicaâraâ), boán chaân lyù cao thöôïng (ariyasacca) (*), laø ñaïo lyù do ta thuyeát giaûng, khoâng bò chæ trích, khoâng oâ nhieãm, khoâng ñaùng cheâ, khoâng bò caùc Samoân Baø la moân coù trí quôû traùch.

Giôùi, Xuùc-xöù, Y Ù-caän- haønh

Ñaây laøsaùu giôùi (*) : ñiaï giôùi, thuûy giôùi, hoûa giôùi, phong giôùi, khoâng giôùi, thuùc giôùi (10);

Ñaây laøsaùu Xuùc-xöù (*) : Xuùc-xöù nôi maét, Xuùc-xöù nôi tai, Xuùc-xöù nôi muõi, Xuùc-xöù nôi löôõi, Xuùc-xöù nôi thaân, Xuùc-xöù nôi yù (11) (*);

Ñaây laø möôøi taùm Y Ù-caän-haønh (12) (*) : Maét khi thaáy saéc, höôùng ñeán saéc laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû; tai khi nghe tieáng, höôùng ñeán tieáng laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû; muõi khi ngöûi muøi, höôùng ñeán muøi, laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû; löôõi khi neám vò, höôùng ñeán vò, laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû; thaân khi xuùc vaät, höôùng ñeán vaät, laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû; yù khi bieát phaùp (13) höôùng ñeán phaùp, laøm choã nöông cho hyû, öu, xaû (*).

Boán chaân lyù

Ñaây laø boán chaân lyù cao thöôïng (*). Do chaáp thuû saùu giôùi, caùc Tyø kheo, neân coù nhaäp thai, do nhaäp thai neân coù danh saéc, duyeân danh saéc coù saùu xöù, duyeân saùu xöù coù xuùc, duyeân xuùc coù thoï. Ñoái vôùi ngöôøi coù caûm thoï (14), caùc Tyø kheo, Ta noùi roõ : ñaây laø khoå, ñaây laø nhôn khoå, ñaây laø khoå dieät, ñaây laø con ñöôøng dieät khoå.

Khoå

Caùc Tyø kheo, theá naøo laø chaân lyù cao thöôïng veà khoå ?

Sanh laø khoå, giaø laø khoå, beänh laø khoå, cheát laø khoå, saàu bi khoå öu naõo laø khoå, oaùn thuø tuï hoäi laø khoå, thöông yeâu bieät ly laø khoå, caàu khoâng ñöôïc laø khoå; Toùm laïi naêm thuû uaån laø khoå (15). Caùc Tyø kheo, aáy laø chaân lyù cao thöôïng veà khoå.

Nhôn khoå

Caùc Tyø kheo, theá naøo laø chaân lyù cao thöôïng veà nhôn khoå ?

Duyeân voâ minh coù haønh, duyeân haønh coù thöùc, duyeân thöùc coù danh saéc, duyeân danh saéc coù saùu xöù, duyeân saùu xöù coù xuùc, duyeân xuùc coù thoï, duyeân thoï coù aùi, duyeân aùi coù thuû, duyeân thuû coù höõu, duyeân höõu coù sanh, duyeân sanh coù laõo, töû, saàu bi khoå öu naõo. Nhö theá laø nhôn cuûa toaøn boä khoå uaån. Caùc Tyø kheo, aáy laø chaân lyù cao thöôïng veà nhôn khoå.

Khoå dieät

Caùc Tyø kheo, theá naøo laø chaân lyù cao thöôïng veà khoå dieät ?

Do voâ minh dieät khoâng dö taøn neân haønh dieät, haønh dieät neân thöùc dieät, thöùc dieät neân danh saéc dieät, danh saéc dieät neân saùu xöù dieät, saùu xöù dieät neân xuùc dieät, xuùc dieät neân thoï dieät, thoï dieät neân aùi dieät, aùi dieät neân thuû dieät, thuû dieät neân höõu dieät, höõu dieät neân sanh dieät, sanh dieät neân laõo, töû, saàu bi khoå naõo ñeàu dieät. Nhö theá laøsöï tieâu dieät toaøn boä khoå uaån. Caùc Tyø kheo, aáy laø chaân lyù cao thöôïng veà khoå dieät.

Con ñöôøng dieät khoå

Caùc Tyø kheo, theá naøo laø chaân lyù cao thöôïng veà con ñöôøng dieät khoå ?

Ñaây laø con ñöôøng taùm neûo cao thöôïng, töùc laø chaùnh kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm, chaùnh ñònh. Caùc Tyø kheo, aáy laø con ñöôøng dieät khoå.

Keát luaän

Caùc Tyø kheo, saùu giôùi, saùu Xuùc-xöù, möôøi taùm yù-caän-haønh, boán chaân lyù cao thöôïng (*) laø ñaïo lyù do ta thuyeát giaûng, khoâng bò chæ trích, khoâng oâ nhieãm, khoâng ñaùng cheâ, khoâng bò caùc Samoân Baø la moân coù trí quôû traùch. Ñieàu ñaõ ñöôïc noùi nhö theá laø do nhaân duyeân nhö theá.
 

III - Chuù thích sô löôïc

(1) Luùc Phaät ôû ñôøi coù raát nhieàu ngoaïi ñaïo. Tính ra coù ñeán 62 phaùi. Song ba lyù thuyeát ñöôïc Phaät trình baày trong baûn kinh naøy coù theå toùm taét ñöôïc taát caû lyù thuyeát cuûa ngoaïi ñaïo. Danh töø ngoaïi ñaïo khoâng nhöõng chæ caùc ñaïo giaùo khoâng phaûi ñaïo Phaät maø coøn chæ caùc ñaïo giaùo khoâng nhö thaät vaø khoâng lôïi ích.

(2) Söï khoâng haønh ñoäng ñöôïc dòch töø chöõ akiriya; dòch giaû khoâng dòch laøvoâ vi, vì chöõ voâ vi traùi nghóa vôùi chöõ höõu vi (asaõnkhata <> sankhata) trong Phaät lyù khoâng coù nghóa laø thuï ñoäng.

(3) Tuùc nghieäp (Pubba-Kata-Hetu) chæ cho haønh ñoäng ñaõ laøm trong ñôøi tröôùc; Tuùc nghieäp luaän laø lyù thuyeát cuûa ngoaïi ñaïo mang tính chaát ñònh meänh, trong khi ñoù ñaïo lyù nghieäp baùo (Karma-vipaâka) chuû tröông raèng haønh ñoäng quaù khöù, keå caû nhöõng haønh ñoäng trong phuùt tröôùc, chæ coù aûnh höôûng maø khoâng laø yeáu toá quyeát ñònh khoå vui; vì neáu coù yù chí vaø ñuû ñieàu kieän ngöôøi ta coù theå ñoåi khoå thaønh vui, nghóa laø chuyeån nghieäp. Ñaïo lyù nghieäp baùo phaûi ñöôïc ñaët trong toaøn boä Phaät lyù maø troïng taâm laø ñaïo lyù Duyeân-Khôûi. Hieåu ñaïo lyù nghieäp baùo moät caùch maùy moùc vaø moät chieàu töùc laø bieán ñaïo lyù giaûi thoaùt cuûa Phaät thaønh lyù thuyeát ñònh meänh cuûa ngoaïi ñaïo.

(4)  Söï saùng taïo cuûa ñaáng Töï taïi (issaranimaâna) laø söï tín ngöôõng veà quyeàn naêng cuûa Thaàn linh. Tín ngöôõng naøy raát phoå thoâng. Haàu heát caùc Nhaát thaàn giaùo ñeàu chuû tröông raèng taát caû söï vaät trong theá gian ñeàu laø saûn phaåm bò taïo hoaù bôûi moät ñaáng toaøn trí toaøn naêng. Ñaïo Phaät khoâng heà chuû tröông coù moät ñaáng taïo hoaù; Do ñoù xem Phaät nhö trôøi laø ñieàu sai laàm raát lôùn.

(5)  Khoâng nhaân duyeân (ahetu-apaccaya) töùc laø quan ñieåm cho raèng söï vaät coù ra moät caùch ngaãu nhieân maø khoâng do ñieàu kieän naøo heát. Lyù thuyeát naøy laøm cho con ngöôøi coù thaùi ñoä chaáp nhaän soá phaän, phoù maëc cho ruûi may, traùi ngöôïc hoaøn toaøn vôùi ñaïo lyù duyeân khôûi cuûa Phaät.

(6)  Soáng khoâng phaïm haïnh : chaïy theo duïc laïc, khoâng thanh tònh.

(7)  Töùc laø möôøi ñieàu baát thieän theå hieän qua haønh ñoäng, lôøi noùi vaø taâm yù.

(8)  Khi ñaõ chaáp nhaän ba lyù thuyeát ngoaïi ñaïo, ngöôøi ta maát caû yù chí vaø khoâng coøn sieâng naêng ñeå traùng ñieàu aùc laøm ñieàu laønh, nghóa laø khoâng coù yù muoán tu döôõng ñaïo ñöùc, giaùc ngoä giaûi thoaùt cho mình cho ngöôøi.

(9)  Chöùc naêng cuûa tu só (Samoân) laø tu döôõng, soáng trong söï tænh giaùc cuûa taâm yù, giöõ gìn vaø phaùt trieån khaû naêng trí tueä. Nhöng neáu taát caû ñeàu do tuùc nghieäp, söï taïo hoaù cuûa ñaáng Töï taïi vaøkhoâng nhaân duyeân thì chöùc naêng cuûa tu só khoâng theå hieän höõu hay trôû thaønh voâ duïng.

(10)  Saùu giôùi (dhaâtu) Chuùng sanh hay con ngöôøi laø teân goïi chæ cho söï toång hôïp cuûa saùu yeáu toá. Saùu yeáu toá naøy coù theå ñöôïc toùm thaâu trong hai phaàn :
- Vaät lyù (raâpa) : ñiaï giôùi, thuûy giôùi, hoaû giôùi, phong giôùi, khoâng giôùi vaø
- Taâm lyù (naâma) : thöùc giôùi
Nôi con ngöôøi thì coù ñuû vaät lyù vaø taâm lyù. Coøn ngoaøi söï vaät thì chæ coù vaät lyù.

(11)  Saùu xuùc xöù (phassaâyatana) Xuùc xöù laø aán töôïng tình caûm hay lyù trí, moät trong nhöõng nhaân toá taâm lyù lieân heä maät thieát vôùi taát caû nhaän thöùc cuûa saùu giaùc quan : maét, tai, muõi, löôõi, thaân vaø yù khi ñoái dieän vôùi saùu ñoái töôïng : saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp; vaø cuõng laø cô sôû cho nhöõng tình caûm khoå, vui vaø trung tính.

(12)  Y Ù caän haønh (Manopavicara) nhöõng haønh trang gaén lieàn vôùi taâm yù; Coù 18 loaïi : 6 loaïi thuoäc veà hyû, 6 loaïi thuoäc veà öu, 6 loaïi thuoäc veà xaû, khoâng hyû khoâng öu.

(13)  Phaùp (dharma) nhöõng ñoái töôïng beân trong cuûa taâm yù.

(14)  Caûm thoï ôû ñaây coù nghóa laø hay bieát chöù khoâng rieâng gì caûm giaùc, caûm tình.

(15)  So vôùi baûn kinh Chuyeån phaùp luaân thì coù leõ vaên baûn Paâli thieáu caùc caâu "oaùn thuø tuï hoäi laø khoå, thöông yeâu bieät ly laø khoå" dòch giaû theâm hai caâu naøy.

(*) Nhöõng daáu naøy chæ cho söï ruùt goïn ñeå khoûi coù söï laëp ñi laëp laïi trong baûn dòch.
 

( Chaân thaønh caùm ôn Ñh Ñoaøn Vieát Hieäp ñaõ coù thieän taâm giuùp ñaùnh maùy vi tính )


[ Trôû Veà ]