Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Trong kho taøng kinh ñieån Ñaïi Thöøa, Kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa laø boä kinh ñöôïc truyeàn baù raát sôùm vaø raát roäng raõi, ñaõ töøng laø boä kinh cô baûn cho toâng Thieân Thai taïi Trung Hoa vaø toâng Nhaät Lieân taïi Nhaät Baûn.
Ñaïi Cöông Kinh Phaùp Hoa
Thích Thieän Sieâu Caùc vò thieàn sö Vieät Nam ñôøi Lyù Traàn cuõng thöôøng chuù troïng trì tuïng giaûng daïy kinh Phaùp Hoa song song vôùi kinh Vieân Giaùc, Kim Cang. Hai thieàn sö Baûo Tònh vaø Minh Taâm döôùi ñôøi Lyù (khoaûng naêm 1034) suoát 15 naêm trì tuïng kinh Phaùp Hoa chöa töøng treã naûi. Thieàn sö Thoâng Bieän, vò thieàn sö thoâng thaùi ñôøi Lyù Thaùnh Toâng, töøng traû lôøi Phuø Thaùnh Caûm linh nhaân hoaøng haäu veà caùc caâu hoûi lieân quan lòch söû truyeàn baù Phaät Giaùo taïi Vieät Nam, Ngaøi thöôøng duøng kinh Phaùp Hoa daïy ngöôøi söûa mình, neân ngöôøi baáy giôø goïi sö laø Ngoä Phaùp Hoa. Thieàn sö Chaân Khoâng (tòch naêm 1100) luùc 18 tuoåi, taàm sö hoïc ñaïo, nhaân ñeán hoäi giaûng cuûa Thaûo Nhaát taïi Chuøa Tónh Lö nuùi Ñoâng Cöùu nghe giaûng kinh Phaùp Hoa, boãng nhieân toû ngoä. Sau ñoù Ngaøi ñöôïc vua Lyù Nhaân Toâng môøi vaøo ñaïi hoäi giaûng kinh Phaùp Hoa. Baáy giôø Thaùi UÙy Nguyeãn Thöôøng Kieät (töùc Lyù Thöôøng Kieät) vaø thöù söû Laïng Chaâu laø töôùng quoác Thaân Coâng caøng theâm kính troïng.
Vaø ngaøy nay, trong hieän taïi vieäc trì tuïng kinh Phaùp Hoa raát lan roäng trong giôùi Phaät töû, giuùp hoï raát nhieàu treân böôùc tu taâm haønh thieän theo ñaïo giaùc ngoä.
Trong kinh Phaùp Hoa coù moät caâu daïy raát ñaëc bieät, neâu leân muïc ñích ra ñôøi cuûa möôøi phöông chö Phaät, caâu ñoù laø "Caùc ñöùc Phaät chæ vì moät vieäc troïng ñaïi duy nhaát maø ra ñôøi, ñoù laø vì khai ngoä cho chuùng sanh ngoä nhaäp tri kieán Phaät".
Nhö vaäy kinh Phaùp Hoa chính laø kinh neâu roõ muïc ñích ra ñôøi cuûa Chö Phaät, maø döôùi ñaây laø ñaïi cöông cuûa kinh.
Thieân kinh vaïn quyeån Phaät noùi ra cuøng vôùi nhöõng phaùp moân tu haønh trong ñoù nhö quaùn soå töùc, quaùn baát tònh, tham thieàn, trì trai giôùi, an cö kieát haï... ñeàu chæ ñöa ñeán muïc ñích laøm Phaät. Coù kinh noùi roäng, coù kinh noùi ñôn giaûn. Nhöng töïu trung, chaúng coù phaùp moân naøo deã daøng ñeå tu thaønh Phaät. Phaùp moân naøo cuõng khoù. Quaùn baát tònh phaûi quaùn thaät saâu xa, kyõ caøng chöù khoâng phaûi quaùn qua loa maø thaønh ñöôïc. Soå töùc cuõng khoâng phaûi deã, khoâng cöù chæ thôû voâ thôû ra vaøi hôi laø xong. Tham thieàn, trì trai giôùi, caùc moân tu khaùc cuõng ñeàu khoù nhö vaäy caû. Vaäy maø theo kinh Phaùp Hoa, thì vieäc thaønh Phaät quaû deã.
"Nhöôïc nhaân taùn loaïn taâm, nhaäp ö thaùp mieáu trung, Nhaát xöng Nam Moâ Phaät, giai dó thaønh Phaät ñaïo". (Neáu ngöôøi taâm taùn loaïn, ñi vaøo trong thaùp Phaät, nieäm moät laàn " Moâ Phaät", cuõng ñuû thaønh Phaät ñaïo).
Hoaëc chæ chaép tay hay cuùi ñaàu tröôùc töôïng Phaät, cho ñeán treû con chôi caùt ñaép thaønh thaùp Phaät maø cuõng thaønh Phaät ñöôïc. Moät quyeån kinh Ñaïi Thöøa cao nhaát laø Phaùp Hoa, roát cuoäc daïy moät chuyeän deã daøng nhö vaäy, thì haø taát phaûi tham thieàn, giöõ giôùi, kieát haï an cö ? Cho neân ngaøi Thöôøng Baát Khinh ñaõ choïn moät caùch ñeå laøm Phaät. Ngaøi khoâng soå töùc, khoâng nhaäp ñònh, khoâng queùt nhaø, laøm ñöôøng, chæ ñi gaëp ai cuõng noùi caâu: "Toâi khoâng daùm khinh Ngaøi, vì Ngaøi haønh Boà Taùt ñaïo, Ngaøi seõ thaønh Phaät". Ngaøi Thöôøng Baát Khinh laø moät vò Boà Taùt Tyø Kheo, soáng giöõa chuùng Tyø Kheo taêng thöôïng maïn coù theá löïc döôùi thôøi töôïng phaùp cuûa ñöùc Phaät Oai AÂm Vöông trong quaù khöù. Ngaøi chæ laøm moãi moät vieäc laø ñeán nôi moïi ngöôøi, chaép tay cung kính xöôùng caâu: "Toâi khoâng daùm khinh Ngaøi, vì Ngaøi seõ thaønh Phaät".
Trong vieäc laøm ñôn giaûn ñoù, tuy nhieân, caàn phaûi coù moät loøng tin maõnh lieät raèng "Taát caû chuùng sanh ñeàu laø Phaät" thì môùi laøm noåi. Loøng tin aáy neáu khoâng coù trí tueä cuûa Boà Taùt thì khoâng theå coù ñöôïc. Ñoù laø Baùt Nhaõ ba la maät; vaø Ngaøi laøm vieäc aáy khoâng phaûi moät hai laàn maø laøm thöôøng xuyeân, khoâng phaûi ñoái vôùi moät hai ngöôøi maø ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, ñoù laø Tinh Taán Ba la maät. Trong khi Ngaøi laøm nhö vaäy, coù ngöôøi nghe thì hoan hyû, vì cho laø moät lôøi chuùc tuïng giaù trò nhaát, chuùc laøm vua cuõng khoâng baèng; nhöng cuõng coù ngöôøi döûng döng vì khoâng hieåu Ngaøi muoán noùi gì, roài cuõng coù ngöôøi noåi saân vì cho Ngaøi choïc töùc mình, neân xua ñuoåi ñaùnh ñaäp. Vaäy maø Ngaøi vaãn giöõ moät thaùi ñoä bình thaûn ñoái vôùi caû ba haïng ngöôøi aáy, ñoù laø Nhaãn Nhuïc Ba la maät. Vaø moãi khi ñoái tröôùc ai noùi leân caâu: "Toâi khoâng daùm khinh ngöôøi..." laø noùi vôùi moät loøng kính caån taäp chuù chöù khoâng phaûi cuoàng loaïn hôøi hôït, hình thöùc ñoù laø Thieàn ñònh Ba la maät.
Nhö vaäy, ta thaáy moät vieäc laøm ngoù ñôn giaûn song gom ñuû yù nghóa cuûa Boà Taùt haïnh vaø söùc maïnh cuûa moät loøng tin kieân coá: Tin mình laø Phaät vaø taát caû chuùng sanh ñeàu laø Phaät. Chuùng ta ñaõ coù ai daùm töï tin mình laø Phaät chöa? Huoáng nöõa laø tin ngöôøi khaùc laø Phaät ? Thaät khoù tin maø tin noåi moät keû vöøa noùi laùo, vöøa maéng chöûi coäc caèn kia laø Phaät ñöôïc. Phaûi nhö moät vò ñaïi löông y, ñöùng tröôùc moät con bònh coù nhöõng trieäu chöùng gheâ gôùm: Thoå taû, meâ saûng, soát maët ñoû gay... Nhöng qua söï baét maïch thaáy roõ ba boä thoán, quan, xích, ñeàu ñi höõu löïc maø bieát ñöôïc taùnh maïng ngöôøi ñoù chöa heà gì, vaø baûo con bònh: "OÂng khoâng cheát". Söï quaû quyeát ñoù cuûa löông y taïo cho ngöôøi bònh moät loøng tin töôûng, moät söùc maïnh, moät nieàm hy voïng phaán khôûi ñeå vöôn leân maø soáng. Ngaøi Thöôøng Baát Khinh noùi vôùi chuùng sanh: "Caùc Ngaøi laø Phaät", cuõng trong yù nghóa ñoù. Neáu chuùng sanh vì töï thaáy mình laø chuùng sanh, cam phaän chuùng sanh, neân cöù maëc tình traàm luaân taïo nghieäp. Vì ñaõ laø chuùng sanh voâ phöông cöùu chöõa, thì toäi chi maø khoâng traàm luaân, toäi chi maø khoâng laên loùc truïy laïc: Thaân löôn bao quaûn laám ñaàu ? (ñaõ laøm thaân con löôn thì coù ngaïi gì caùi ñaàu bò laám buøn laày) ñaõ thaáy mình thaáp thoûi taàm thöôøng thì khoâng coøn vieäc aùc gì khoâng laøm, vì con ngöôøi nhö theá, khoâng tin raèng coøn chuùt phaåm giaù naøo ñeå vöôn leân toaøn thieän toaøn giaùc ñöôïc. Baây giôø, khi nghe noùi raèng mình laø Phaät, coù cô trôû thaønh baäc toaøn thieän toaøn giaùc thì tröø phi nhöõng ngöôøi khoâng muoán, ai cuõng phaûi möøng rôõ, vaø nhôø ñoù caùc thoùi xaáu coáng cao ngaõ maïn, nhoû nhen, baàn tieän... khoù maø noåi leân ñöôïc. Coù bao giôø moät ngöôøi, khi töï tin mình laø Phaät, maø laïi cöù nhaém maét soáng theo thoùi aên caép, noùi laùo, kieâu maïn, taät ñoá, saân si ? Cho neân töï tin mình laø Phaät thì ngay khi ñoù mình laø Phaät. Quaùn kinh daïy: "Thò taâm thò Phaät, thò taâm taùc Phaät". Taâm ñoù laø Phaät, taâm ñoù laøm Phaät, khoâng taâm naøo khaùc hôn. Ngaøi Thöôøng Baát Khinh thaáu hieåu lyù aáy trong Kinh Phaùp Hoa, neân Ngaøi chæ haønh Phaùp Hoa moãi moät caùi haïnh "baát khinh" aáy, töùc laø khoâng khinh ngöôøi vaø khoâng töï khinh mình.
Loøng tin "Taát caû chuùng sanh laø Phaät" noù deã keát hôïp moïi ngöôøi laïi vôùi nhau nhö nöôùc tìm ñeán nöôùc. Nöôùc vôùi löûa môùi choáng traùi nhau, coøn nöôùc vôùi nöôùc thì duø coù nöôùc ôû baát cöù nôi naøo, soâng, ngoøi, ao, hoà, möông, laïch, duø trong ñuïc, saïch dô, ñeàu tìm veà bieån. Taát caû moïi ngöôøi coù ñöôïc loøng tin mình laø Phaät cuõng theá, cuõng tìm veà vôùi nhau trong bieån caû Ñaïi Giaùc. Ñoù laø ñieåm chính, laø coát tuûy, cho neân trong kinh Phaùp Hoa, Phaät thoï kyù cho taát caû haøng Thanh Vaên ñeàu thaønh Phaät. Tröôùc ñoù ñoái vôùi haøng Thanh Vaên, Phaät chæ daïy phaùp Töù Ñeá, 12 nhaân duyeân. Ñeán hoäi Phaùp Hoa, Phaät môùi thoï kyù Thanh Vaên thaønh Phaät. Ñaây laø ñieåm ñaëc bieät cuûa Phaùp Hoa hoäi. Maëc duø coù nhieàu kinh ñieån khaùc ñeàu noùi ñeán Phaät taùnh, noùi taát caû chuùng sanh ñeàu coù khaû naêng thaønh Phaät, noùi ñeán trí tueä vaø muïc ñích ra ñôøi cuûa Chö Phaät, nhöng chæ noùi chung chung. Nhö trong kinh Hoa Nghieâm, Baùt Nhaõ, Phaät chæ thoï kyù cho haøng Boà Taùt, coøn ñoái vôùi haøng Thanh Vaên thì daïy cho caùc phaùp tu ñeå thaønh Bích Chi La Haùn, chöùng nhaäp Nieát Baøn. Nhöõng ngöôøi naøy tu theo caùc phaùp moân Phaät daïy, ñöôïc chöùng quaû Thanh Vaên lieàn cho raèng ñaõ vieân maõn, neân ñeán hoäi Phaùp Hoa khi Phaät saép söûa noùi, Ngaøi laïi muoán thoâi, chính vì nghó ñeán haïng taêng thöôïng maïn naøy: "Chæ chæ baát tu thuyeát, ngaõ phaùp dieäu nan lö, chö taêng thöôïng maïn giaû, vaên taát baát kính tín." (Thoâi thoâi chaúng neân noùi, Phaùp ta vi dieäu khoù löôøng, nhöõng keû taêng thöôïng maïn nghe seõ khoâng kính tin). Ngaøi Xaù Lôïi Phaát phaûi caàu xin naên næ ñeán laàn thöù ba, Phaät môùi daïy raèng: "OÂng ñaõ ba phen caàu thænh, chaúng leõ Ta khoâng noùi". Khi Ngaøi saép söûa noùi thì naêm ngaøn Tyø Kheo, Tyø Kheo Ni, nam nöõ cö só ñaûnh leã Phaät maø lui ra, vì cho raèng taát caû phaùp Phaät daïy, mình ñaõ tu, ñaõ ñaéc caû roài coøn gì ñeå noùi, coøn gì ñeå nghe nöõa ? Sau khi nhöõng ngöôøi naøy boû ñi, Phaät daïy raèng: "Lui ñi cuõng toát" (thoái dieäc giai hyû). Caâu noùi cuûa Phaät nghe tuoàng nhö phuõ phaøng, tuoàng nhö ñoái vôùi naêm ngaøn ngöôøi naøy loøng töø bi cuûa Ngaøi khoâng phoå caäp ñeán.
Trong khi ôû hoäi Hoa Nghieâm, chæ coù haøng Boà Taùt laõnh hoäi ñöôïc yù chæ cuûa Phaät daïy, coøn haøng Thanh Vaên ngoài ñoù maø nhö ñui nhö ñieác; vaäy maø Phaät khoâng ñuoåi ra, hoï cuõng khoâng boû ra ñi. ÔÛ hoäi Phaùp Hoa thì Phaät noùi: "Lui ra cuõng toát" coù phaûi phuõ phaøng xua ñuoåi khoâng ? Khoâng phaûi, bôûi vì ôû hoäi Hoa Nghieâm nhöõng vò Thanh Vaên tuy khoâng hieåu maø khoâng coù loøng taêng thöôïng maïn, khoâng cho mình ñaõ chöùng ñaéc, neân cöù ngoài ñoù. Ngoài maø khoâng khinh, khoâng khieáp, khoâng sôï. Coøn ôû hoäi Phaùp Hoa, nhöõng vò Thanh Vaên naøy laïi taêng thöôïng maïn, chöa chöùng ñaéc vieân maõn maø töï cho ñaõ chöùng ñaéc vieân maõn. Coù taâm taêng thöôïng maïn nhö theá, maø cöù ngoài lì ôû ñoù, hay neáu Phaät baûo "cöù ngoài ñoù ñi" thì thaät laø khoâng ích gì cho chính baûn thaân hoï maø coøn gaây chöôùng ngaïi cho nhöõng ngöôøi nghe phaùp. Vaø sôû dó nhöõng ngöôøi naøy taêng thöôïng maïn laø vì hoï chöa tin noåi raèng "Taát caû chuùng sanh ñeàu laø Phaät", hoï chæ tin raèng mình ñaõ ñaéc quaû A La Haùn vaø chaúng nhöõng khoâng tin chuùng sanh laø Phaät, hoï coøn khoâng tin noåi " chính mình laø Phaät", do ñoù maø hoï ñaõ boû ra ñi, vaø Phaät daïy raèng hoï lui ra cuõng toát.
Thaønh thöû kinh Phaùp Hoa coù nghóa " Hoäi tam quy nhaát, thoï kyù thaønh Phaät". Tröôùc kinh Phaùp Hoa, Phaät daïy nhieàu phaùp moân, moãi phaùp moân chöùng moät quaû vò khaùc nhau nhö tu Töù ñeá phaùp ñaéc quaû A La Haùn, tu 12 nhaân duyeân ñaéc Bích Chi, tu Luïc ñoä laøm Boà Taùt... ñeán hoäi Phaùp Hoa, khi saép nhaäp Nieát Baøn, Phaät môùi daïy nhöõng gì maø tröôùc ñoù ngaøi chöa daïy ñöôïc, ñoù laø " nhöõng phaùp moân maø ngaøi daïy baáy laâu chæ laø nhöõng phöông tieän ñeå böôùc leân Nhaát thöøa. Tröôùc kia Thanh Vaên ñaõ cho ñoù laø phaùp thaät, quaû thaät, neân chaêm chæ tu, chöùng vaø chaáp thuû caùc quaû vò ñaõ chöùng. Baây giôø Phaät môùi noùi raèng Nhò thöøa, Tam thöøa ñeàu khoâng thaät ñeàu laø phöông tieän chæ coù Nhaát thöøa môùi laø thaät, môùi laø cöùu kính.
Ngaøi Thieân Thai Trí Giaû cho ñoù laø " khai quyeàn hieån thaät, khai caän hieån vieãn" môû phöông tieän ba thöøa ñeå hieån baøy caùi chaân thaät laø Nhaát thöøa Phaät ñaïo. "Khai quyeàn" laø chæ roõ taát caû caùc phaùp moân Phaät noùi tröôùc kinh Phaùp Hoa ñeàu chæ laø phöông tieän ñeå ñi ñeán giaùo lyù thaät cuûa Phaùp Hoa laø "Taát caû chuùng sanh ñeàu laø Phaät". Ñieàu maø möôøi phöông chö Phaät ñeàu laøm: "xuaát hieän ra ôû ñôøi ñeå khai thò cho chuùng sanh ngoä nhaäp Phaät tri kieán". Ñieàu naøy, ñöùc Thích Ca Boån Sö cuõng khoâng laøm khaùc vôùi chö Phaät 10 phöông. Moät maët vì taát caû chuùng sanh ñeàu laø Phaät, moät maët vì baûn hoaøi cuûa taát caû chö Phaät ra ñôøi vì moät muïc ñích duy nhaát laø khai thò cho chuùng sanh ngoä nhaäp Phaät tri kieán, moät maët vì trí tueä chö Phaät thaäm thaâm ñuû caû hai maët caên baûn trí vaø quyeàn trí, thaáu hieåu cuøng taän ñöôïc thaät töôùng caùc phaùp neân môùi khai quyeàn hieån thaät ñöôïc. Thaät töôùng ñoù laø 10 " nhö" ": nhö thò töôùng, nhö thò taùnh, nhö thò theå, nhö thò löïc, nhö thò taùc, nhö thò nhaân, nhö thò duyeân, nhö thò quaû, nhö thò baùo, nhö thò boån maïc cöùu caùch. Möôøi " nhö " naøy laø töôùng sai bieät cuûa thaät töôùng caùc phaùp. Ngaøi Thieân Thai laáy möôøi "nhö" ñoù phoái hôïp, vôùi möôøi "giôùi" (goïi laø thaäp phaùp giôùi) vôùi naêm aám, höõu tình theá gian vaø khí theá gian maø thaønh " baùch nhö " "thieân nhö "...Thieân Thai toâng coù danh töø " Tam thieân nhaát nieäm; nhaát nieäm tam thieân" laø ñeå chæ caùi lyù chaân thaät maø chö Phaät ñoàng chöùng nhö nhau, ñoù laø ba ñieåm sau ñaây:
1. Thaät trí, quyeàn trí chö Phaät ñoàng nhaát.
2. Phaät taùnh chuùng sanh cuøng ñoàng nhaát.
3. Baûn hoaøi chö Phaät cuõng ñoàng nhaát, neân Phaät chæ daïy moãi moät ñaïo lyù duy nhaát, ñoù laø ñaïo Nhaát thöøa.Nhöng tröôùc khi khai thò ñeå ñöa chuùng sanh veà Nhaát thöøa, Phaät phaûi noùi loanh quanh goïi laø phöông tieän, ñeå ñeán Phaùp Hoa Ngaøi môùi noùi roõ Baûn hoaøi cuûa chö Phaät. Do ñoù laø kinh Phaùp Hoa cao ñieåm cuûa giaùo lyù Phaät neân môùi laø Dieäu Phaùp. Ngaøi Thieân Thai chia hai thöù " dieäu" laø töông ñoái dieäu vaø tuyeät ñoái dieäu. Nhöõng phaùp moân Phaät daïy tröôùc ñaây tuy dieäu nhöng chöa tuyeät ñoái, nhö khi phaân thaønh Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa vaø Ñaïi thöøa, thì Ñaïi thöøa laø dieäu, nhöng chæ dieäu töông ñoái vôùi Thanh vaên, Duyeân giaùc, chöa phaûi dieäu thaät söï tuyeät ñoái. Ñeán hoäi Phaùp Hoa thì khoâng coøn ñoái ñaõi vôùi Thanh vaên, Duyeân giaùc maø goàm chung tam thöøa vaøo nhaát thöøa, neân môùi thaät laø dieäu phaùp. Phaùp Hoa noùi thaät töôùng caùc phaùp, thaät töôùng ñoù laø: Taát caû phaùp ñeàu laø Phaät Phaùp, töôùng taùnh baát nhò. "Theá gian töôùng thöôøng truï". Taát caû phaùp, bôûi theá, ñeàu laø dieäu phaùp (nhöùt saéc nhöùt höông voâ phi trung ñaïo).
Dieäu phaùp ñoù ví nhö hoa sen vôùi nhöõng ñieåm:
1. Sinh ra trong buøn maø khoâng nhieãm buøn.
2. Khi hoa nôû thì toûa höông thanh khieát nheï nhaøng.Nghóa laø nhöõng phaùp maø Phaät noùi ôû trong Dieäu phaùp Lieân hoa cuõng phaùt xuaát töø tam thöøa phaùp, ví nhö hoa sen vaãn sinh töø buøn. Caùi hoa dieäu phaùp töø tröôùc bò vuøi laáp trong buøn kieán chaáp cuûa tam thöøa, ñeán hoäi Phaùp Hoa thì hoa sen töø buøn nôû ra maø khoâng dính buøn, laïi toûa höông vi dieäu. Ñaïo Phaät quaû laø ñaïo hoa sen. Phaät ra ñôøi ñi baûy böôùc cuõng ñi treân baûy hoa sen (coù nghóa: Saùu hoa tröôùc chæ cho saùu ñöùc Phaät quaù khöù laø Tì Baø Thi, Thi Khí, v.v...Hoa thöù baûy laø Phaät Thích Ca vaäy. Cuõng coù nghóa khi môùi phaùt taâm ñöùc Thích Ca ñem 7 hoa sen daâng cuùng ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng, neân khi Ngaøi saép thaønh Phaät coù 7 hoa sen ñôõ chaân ngaøi). Khi thaønh ñaïo, Ngaøi quan saùt caên cô chuùng sanh qua hình aûnh nhöõng hoa sen trong hoà: Coù hoa ñaõ vöôn leân khoûi maët nöôùc, coù hoa coøn chìm, coù hoa chöa ra khoûi buøn, nhöng taát caû ñeàu laø hoa sen vaø ñeàu leân khoûi maët nöôùc toûa höông khi gaëp aùnh saùng maët trôøi.
Chuùng sanh cuõng vaäy, ôû trong ñoáng buøn phieàn naõo maø cuõng khoâng dính buøn, vì chöa ra khoûi phieàn naõo maø goïi laø chuùng sanh, ñeán khi gaëp ñöôïc maët trôøi dieäu phaùp cuûa Phaät soi ñeán thì cuõng ñeàu nôû. Ngaøi Huyeàn Trang khi ñi thænh kinh, trong luùc chôø ñôïi caáp giaáy ñi ñöôøng, moät ñeâm moäng thaáy moät ngoïn linh sôn giöõa bieån. Ngaøi nhaûy xuoáng bieån lieàn coù hoa sen ñôõ ñöa Ngaøi leân nuùi. Vaø tröôùc khi thò tòch, Ngaøi cuõng thaáy hoa sen.
Nhöng ñoù laø hoa sen trong nöôùc, coøn thöù sen trong löûa nhö lôøi Thieàn sö Ngoä AÁn ( Vieät Nam):
Dieäu taùnh hö voâ baát khaû phaânHay cuûa Ñoäng Sôn Löông Giôùi, Sö Toå phaùi Taøo Ñoäng:
Hö voâ taâm ngoä ñaéc haø nan
Ngoïc phaàn sôn thöôïng saéc thöôøng nhuaän
Lieân phaùt loâ trung thaáp vò caên.Löôõng kieám giao phong baát tu tòAÙm chæ raèng ôû trong caùi loø löûa laø thaân nguõ uaån ueá tröôïc ñaày löûa phieàn naõo cuûa chuùng sanh, hoa sen Phaät tính vaãn töôi nhö thöôøng.
Haûo thuû do nhö hoûa lyù lieânChaân Nguyeân Thieàn Sö Vieät Nam cuõng coù caâu:
"Traàn traàn saùt saùt Nhö LaiTreân ñaây laø yù nghóa toùm taét kinh. Baây giôø ñeå boå tuùc, seõ noùi qua veà boá cuïc kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa.
Chuùng sanh moãi ngöôøi moãi coù hoa sen
Hoa laø baûn taùnh traïm vieân
Bao haøm trôøi ñaát döôùi treân cuøng baèng
Haäu hoïc ñaõ bieát hay chaêng
Taâm hoa öùng nguyeän noùi naêng moïi lôøi."
Do ñoù maø kinh Phaùp Hoa laáy duï hoa sen.Boá cuïc kinh phaùp hoa:
Kinh naøy laø moät kinh dòch ra Hoa vaên raát sôùm, vaøo naêm 286 TL do Ngaøi Truùc Phaùp Hoä dòch ñeà laø Chaùnh Phaùp Hoa Kinh (10 quyeån). Tröôùc ñoù khoâng laâu vaøo naêm 256 TL taïi Giao Chaâu coù Ngaøi Chi Cöông Löông cuõng dòch laáy teân laø Phaùp Hoa Tam Muoäi (6 quyeån), nhöng hieän trong Taïng chæ coù moät quyeån Phaùp Hoa Tam Muoäi do Trí Nghieâm ñôøi Löu Toáng dòch. Ñôøi Ñao Taàn, Ngaøi La Thaäp dòch vaøo naêm 404 laáy teân Dieäu Phaùp Lieân Hoa (7 quyeån). Ñôøi Tuøy naêm 601 TL hai Ngaøi Xaø Na vaø Caáp Ña cuõng dòch laáy teân laø Thieân Phaåm Dieäu Phaùp Lieân Hoa (7 quyeån). Boä Phaùp Hoa thöôøng ñöôïc nghieân cöùu hoïc hoûi laø boä do Ngaøi La Thaäp dòch 7 quyeån 28 phaåm. Thieân Thai toâng choïn kinh naøy laøm baûn kinh chính yeáu ñeå laäp toâng, vaø chia 28 phaåm ra laøm hai phaàn: Phaàn ñaàu goàm 14 phaåm tröôùc, goïi laø tích moân tích hoùa, goïi taét laø tích moân, phaàn sau goàm 14 phaåm sau, goïi laø baûn moân baûn hoùa, goïi taét laø baûn moân (moân daïy khoâng phaûi laø cöûa maø laø phöông dieän).
Söï hoùa ñoä cuûa ñöùc Phaät coù daáu tích, bieåu hieän ra giöõa traàn gian cho chuùng ta nghe ñöôïc thaáy ñöôïc roõ raøng, thì goïi laø tích moân. Tích phaûi coù goác töø ñoù noù phaùt sanh, caùi goác ñoù laø baûn moân. Ñöùc Phaät Thích Ca hieän ra nôi ñôøi taát phaûi töø moät ñöùc Phaät Voâ Löôïng Thoï, vaø giaùo phaùp Ngaøi giaûng noùi cuõng laø phaùp Ngaøi ñaõ chöùng töø voâ löôïng kieáp, goïi laø baûn moân. Nhö aùnh traêng chieáu treân soâng hoà, khi coù khi khoâng, khi coøn khi maát, do nöôùc coù ñaày vôi trong ñuïc maø ra, nhöng traêng treân trôøi, thì luoân luoân coù. Baûn moân töùc thoï maïng cuûa Phaät vaø giaùo phaùp cuûa Ngaøi, söï giaùo hoùa cuûa Ngaøi laø vónh cöûu, song tích moân thôøi Phaät tuøy giai ñoaïn, caên cô, nghieäp löïc chuùng sanh maø coù nôi hieän nôi khoâng. Noùi theá ñeå bieát, söï nhaäp Nieát Baøn cuûa Phaät taïi röøng Sa La laø söï Nieát Baøn cuûa Tích moân, khoâng phaûi cuûa baûn moân, ñoù laø söï vaéng boùng cuûa traêng trong nöôùc. Söï hieän sinh cuûa Phaät ôû vöôøn Laâm Tyø Ni cuõng theá, chæ laø söï hieän dieän cuûa tích moân. Coøn Ñöùc Phaät cuûa Baûn Moân thì khoâng sinh khoâng dieät, nhö traêng treân trôøi. Chuùng hoäi trong tích moân laø chuùng hoäi ôû theá giôùi ta baø ueá ñoä naøy, taïi Kyø Vieân Tònh Xaù; coøn chuùng hoäi trong baûn moân, ngay töø phaåm 11 trôû ñi, laø chuùng hoäi sieâu thôøi gian khoâng gian, khoâng phaûi nhö ôû trong tích moân coù ngöôøi ôû ta baø nghe kinh vaø Kyø Vieân laø nôi choán. Nay haõy ñi vaøo chi tieát.
Tích moân: 14 phaåm tröôùc.
Trong phaàn tích moân, thì phaåm Töïa ñaàu tieân bao goàm nhieàu yù nghóa toång quaùt. Töø phaåm thöù 2 laø phaåm Phöông tieän ñeán phaåm thöù 9 Thoï Kyù, ñaëc bieät laø noùi veà Tích moân, maø phaåm Phöông tieän laø chuû yeáu, coøn 7 phaåm keá tieáp kia chæ laø dieãn roäng ñaïo lyù ôû phaåm naøy cho haøng caên cô chaäm hieåu. Thieân Thai chia phaàn tích moân ra Tam chaâu Thuyeát phaùp (chaâu coù nghóa laø toaøn veïn). Trong vieäc khai quyeàn hieån thaät, thì phaåm Phöông tieän laø phaùp thuyeát chaâu chæ coù haøng Thanh vaên thöôïng caên môùi hieåu, nhö Ngaøi Xaù Lôïi Phaát, ñöôïc Phaät thoï kyù ngay. Laàn thöù hai, Phaät phaûi giaûi thích baèng ba thí duï goïi laø duï thuyeát chaâu nghóa laø thay vì noùi thaúng ñieàu caàn noùi nhö ôû phaåm Phöông tieän, ôû ñaây Ngaøi duøng ba thí duï laø thí duï ba coõi nhö nhaø löûa, ñöùa con khoán cuøng vaø caây thuoác, ñeå cho haøng trung caên tín giaûi vaø ñöôïc thoï kyù trong laàn naøy nhö boán vò: Tu Boà Ñeà, Muïc Kieàn Lieân, Ca Dieáp vaø Phuù Laâu Na. ÔÛ phaàn duï thuyeát chaâu naøy goàm boán phaåm laø phaåm Thí duï, Tín giaûi, Döôïc thaûo, Thoï kyù. Laàn thöù ba goïi laø Nhaân duyeân thuyeát chaâu goàm phaåm Hoùa Thaønh Duï, Nguõ baùch ñeä töû, Thuï hoïc voâ hoïc kyù. ÔÛ ñaây Phaät nhaéc laïi cho caùc ñeä töû Thanh Vaên nhôù laïi nhaân tu cuûa hoï trong quaù khöù. Hoï ñaõ töøng gaëp Phaät, phaùt taâm Ñaïi thöøa maø nay bò queân ñi, neân Phaät nhaéc cho hoï nhôù baûn nguyeän ñeå phuïc hoài caùi taâm höôùng Ñaïi thöøa cuûa hoï. Laàn naøy raát ñoâng ngöôøi ngoä giaûi vaø ñöôïc thoï kyù. Tuy ñeà phaåm laø " Nguõ baùch thoï kyù" nhöng kyø thöïc laø 1250 vò, nhöng naêm traêm vò naøy danh tieáng maø thoâi. Laàn naøy, chaúng nhöõng haøng voâ hoïc La Haùn ñöôïc thoï kyù, maø caû haïng höõu hoïc cuõng ñöôïc. Ñaây laø haøng haï caên ñaéc kyù.
Ñoái töôïng thuyeát phaùp Phaät nhaém ñeán laø haøng Thanh vaên hoài tieåu höôùng ñaïi, khieán hoï ñi vaøo Nhaát thöøa. Noùi roäng ra, laø thoï kyù cho taát caû chuùng sanh. Coù hai loái thoï kyù: bieät thoï kyù vaø thoâng thoï kyù. Bieät thoï kyù laø thoï kyù töøng ngöôøi, töøng nhoùm ngöôøi seõ thaønh Phaät ôû theá giôùi teân gì, Phaät hieäu gì, v.v... Haøng Thanh vaên ñöôïc thoï kyù trong hoäi Phaùp Hoa laø bieät thoï kyù. Nhöng veà sau, coù nhöõng thoï kyù chung cho nhöõng ngöôøi tu sau khi Phaät ñaõ Nieát Baøn.
Bôûi vì trong moät hoäi chuùng nghe phaùp, bao giôø cuõng coù boán haïng ngöôøi laø:
1. Chuùng khaûi thænh, nhöõng Ngaøi thöa thænh ñeå Phaät noùi phaùp cho moïi ngöôøi khaùc nghe. Ñoù laø nhöõng vò Boà Taùt ñaõ ngoä, nhöng phöông tieän thöa hoûi vì chuùng sinh. Hoaëc laø nhöõng ngöôøi "ñöông cô" maø lôïi caên bieát ñaët caâu hoûi.Noùi theá ñeå hieåu raèng, chuùng ñöông cô trong kinh Phaùp Hoa laø haïng ngöôøi naøo, ñeå hieåu ñöôïc tinh thaàn kinh.2. Chuùng ñöông cô, ñoái töôïng chính cuûa buoåi thuyeát phaùp. Phaät nhaém ngay haïng naøy maø noùi, vì haïng naøy coù theå laõnh hoäi lôøi Phaät daïy. Trong hoäi Phaùp Hoa, chuùng ñöông cô laø haøng Thanh vaên hoài tieåu höôùng ñaïi, ñöôïc Phaät duøng phöông tieän daét daãn leân Nhaát thöøa.
3. Chuùng taùn döông, laø nhöõng Boà Taùt ñaõ ñöôïc thoï kyù, ñaõ nghe kinh naøy roài, nhöng vaãn ngoài ñoù ñeå taùn döông Phaät, Phaùp, taùn döông söï noùi phaùp vaø ngöôøi nghe phaùp.
4. Chuùng keát duyeân, laïi coù haïng ngöôøi nghe möôøi caâu maø chæ hieåu moät, nghe sau queân tröôùc, nhöng ñoù vaãn laø moät caùch keát duyeân ñeå sau naøy ñöôïc hieåu Phaät vaø laøm Phaät vaäy.
Treân ñaây laø toùm taét yù nghóa chín phaåm tröôùc.
Töø phaåm möôøi (Phaùp Sö ) ñeán phaåm möôøi boán (An laïc haïnh) laø boå tuùc cho taùm phaåm tröôùc laø nhöõng phaåm chính cuûa tích moân tích hoùa. Trong phaåm möôøi naøy Phaät thoï kyù chung taát caû nhöõng ai coù nghe kinh nieäm Phaät. Vì vaäy ñaïo lyù Phaùp Hoa laø moät ñaïo lyù caàn ñöôïc tuyeân döông hoaèng hoùa, vaø ngöôøi noùi kinh naøy caàn thaønh töïu ba vieäc ñeå söï noùi kinh ñöôïc vieân maõn, ñoù laø nhaäp Nhö Lai thaát, tröôùc Nhö Lai y, toïa Nhö Lai toøa (vaøo nhaø Nhö Lai, maëc aùo Nhö Lai, ngoài toøa Nhö Lai).
Phaåm Hieän baûo thaùp thöù möôøi moät, moät baûo thaùp cuûa Phaät Ña Baûo töø döôùi ñaát voït leân khen ngôïi. Y Ù nghóa ôû ñaây laø: Phaät voán baát dieät. Ñöùc Phaät Ña Baûo dieät maø baát dieät, ñeå hieän thò Ñöùc Thích Ca sanh maø khoâng sanh. Hai Ngaøi ngoài chung moät toøa, bôûi vì cuøng baát sanh baát dieät nhö nhau. Laïi nöõa, Ña Baûo coøn laø bieåu thò Phaät taùnh saün coù trong ñaát phieàn naõo khi gaëp ñöôïc kinh Phaùp Hoa thì hieån loä.
Phaåm Ñeà Baø Ñaït Ña thöù möôøi hai, trong nhöõng kinh khaùc, Ñeà Baø laø moät ngöôøi taïo ñuû caùc toäi loãi, nghieäp chöôùng naëng neà. Nhöng ñeán kinh naøy, thì phaät cho bieát voâ löôïng kieáp veà tröôùc, Ñeà Baø ñaõ laø thieän tri thöùc giuùp Ngaøi thaønh Phaät qua vieäc oâng ñaõ noùi laïi kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa. Chöùng toû naêng löïc kinh naøy ñaõ laøm cho Phaät thaønh Phaät vaø cuõng laøm cho moät ngöôøi aùc nhö Ñeà Baø maø cuõng thaønh thieän tri thöùc ñöôïc nhôø noùi laïi kinh Phaùp Hoa. Laïi coøn coù chuyeän Long nöõ thaønh Phaät, laøm cho Ngaøi Xaù Lôïi Phaát phaûi ngaïc nhieân: ñaõ laøm suùc sinh, laïi mang thaân nöõ, ôû ñôøi coi nhö vaäy laø heát choã ñöùng, vaäy maø vaãn thaønh Phaät ñöôïc, chöùng toû nhöõng chuùng sinh naøo tin ñöôïc kinh naøy thì ñeàu thaønh Phaät, vaø chöùng ñaéc ñaïo lyù Phaät tính bình ñaúng cuûa Phaùp Hoa laø khoâng phaân bieät nam nöõ trôøi roàng, ngöôøi hay suùc sinh. Thaät laø moät söï bình ñaúng tuyeät ñoái.
Phaåm An laïc thöù möôøi boán, muoán noùi kinh Phaùp Hoa ôû ñôøi nguõ tröôïc khoûi bò chöôùng ngaïi, phaûi an truï boán haïnh laø khoâng tích haïnh, ly kieâu maïn haïnh, ly taät ñoá haïnh vaø töø bi haïnh. (Hay thaân an laïc haïnh, khaåu an laïc haïnh, yù an laïc haïnh, vaø an laïc theä nguyeän).
Baûn moân baûn hoùa: Töø phaåm 15 cho ñeán heát.
Phaåm Tuøng Ñòa Doõng Xuaát thöù 15, töø phaåm naøy trôû ñi toaøn noùi ñeán nhöõng caûnh giôùi vöôït ngoaøi taàm hieåu bieát thoâng thöôøng cuûa ngöôøi phaøm. Töø döôùi ñaát troài leân voâ soá Boà Taùt, nhö ôû phaåm 11 Thaùp Ñöùc Ña Baûo cuõng töø ñaát voït leân, phaåm naøy cuøng vôùi phaåm 16 laø:
Phaåm Nhö Lai Thoï Löôïng: Caû hai phaåm 15, 16 naøy laø phaàn chính cuûa Baûn moân. Phaät noùi: "Ta voán ôû trong Ta Baø Theá Giôùi naøy töø voâ löôïng kieáp chöù khoâng phaûi môùi sinh". Baûn moân naøy laø goác, töø ñoù maø coù ra tích moân, laø söï ñaûn sinh cuûa Phaät taïi Laâm Tyø Ni vaäy.
Tieáp ñeán, Phaät phaân bieät coâng ñöùc cuûa Ngöôøi trì kinh ôû phaåm Phaân Bieät Coâng Ñöùc. Phaåm Tuøy Hyû Coâng Ñöùc laø Tuøy hyû vôùi ngöôøi nghe kinh, khuyeán khích ngöôøi khaùc nghe Phaùp Hoa (maëc duø mình khoâng nghe) cuõng ñöôïc coù coâng ñöùc thuoäc haï phaåm. Phaåm Phaùp Sö Coâng Ñöùc thöù 19 laø chæ cho trung phaåm coâng ñöùc nhôø nghe, ñoïc tuïng dieãn noùi kinh naøy.
Phaåm Thöôøng Baát Khinh thöù 20, laø noùi ñeán Thöôïng phaåm coâng ñöùc cuûa Ngaøi Thöôøng Baát Khinh, töùc coâng ñöùc haønh haïnh Phaùp Hoa, nhö ñaõ noùi treân.
Noùi xong phaåm naøy, Phaät hieän thaàn löïc (phaåm 21) ñeå chöùng minh theâm coâng ñöùc ñoù, vaø Chuùc luïy (phaåm 22) raèng kinh naøy neân ñöôïc löu truyeàn roäng raõi.
Töø phaåm 23 ñeán cuoái coù theå goïi laø phaàn löu thoâng, söï hoaèng kinh Phaùp Hoa do nhöõng vò Boà Taùt, hoaèng kinh baèng nhöõng khoå haïnh cuûa mình nhö phaåm Döôïc Vöông, Dieäu AÂm, hoaèng kinh do söï cöùu khoå naïn cho chuùng sinh nhö phaåm Quaùn Theá AÂm ( Phoå Moân) hay baèng thaàn chuù löïc hoä trì cho ngöôøi ñoïc tuïng dieãn noùi Phaùp Hoa nhö phaåm Ñaø La Ni 26...
Phaåm Dieäu Trang Nghieâm Vöông (phaåm 27) keå moät oâng vua taø kieán, nhöng coù baø vôï vaø hai con trì kinh Phaùp Hoa ñaõ tìm ñuû caùch ñeå caûi hoùa cha, cuoái cuøng vua chòu ñi nghe kinh Phaùp Hoa maø trôû thaønh Boà Taùt. Ñaây laø noùi luùc hoä trì cuûa kinh, coù naêng löïc caûi taø quy chaùnh.
Phaåm 28 laø phaåm Phoå Hieàn, khuyeán khích hoaèng kinh.
Ngaøi Trí Khaûi cho 14 phaåm sau naøy laø baûn moân baûn hoùa, nhöng chuû yeáu baûn moân chính thöùc laø chæ coù 2 phaåm 15 vaø 16.
Vò trí kinh Phaùp hoa:
Theo söï phaân giaùo cuûa Ngaøi Thieân Thai vaø Caùt Taïng (Thieân Thai toâng vaø Tam Luaän toâng) coù 5 thôøi kyø thuyeát phaùp cuûa Phaät laø Hoa Nghieâm, A Haøm, Baùt Nhaõ, Phöông Ñaúng vaø Phaùp Hoa, Nieát Baøn. Trong ñoù laïi chia ra ba giai ñoaïn chuyeån phaùp luaân (tam phaùp luaân) laø:
1. Caên baûn phaùp luaân: Kinh Hoa Nghieâm, khi Phaät noùi kinh naøy chæ moät soá raát ít ngöôøi hieåu, neân Ngaøi môùi tuøy phöông tieän noùi ra ba thöøa ñoù laø:
2. Chi maït phaùp luaân: Tröôùc heát laø thôøi A Haøm, nhöng vì haøng Thanh vaên thieân chaáp kinh naøy, neân Phaät laïi noùi hai thôøi giaùo keá tieáp laø Baùt Nhaõ vaø Phöông Ñaúng ñeå ñöa leân Ñaïi thöøa. Nhöng Ñaïi thöøa naøy chöa roát raùo, vì môùi chæ thoï kyù cho haøng Boà Taùt thaønh Phaät, chöa thoï kyù cho Thanh Vaên. Do ñoù giaùo phaùp ôû caùc thôøi naøy vaãn coøn laø chi maït (caønh ngoïn). Ñeán giai ñoaïn thöù ba:
3. Nhieáp maït quy boån Phaùp luaân: Môùi laø phaùp luaân roát raùo cuûa Phaät, ñoù laø thôøi giaùo Phaùp Hoa goàm heát nhöõng chi maït veà caên baûn. Môû ñaàu laø Hoa Nghieâm, keát thuùc laø Phaùp Hoa, ñaáy laø thuûy chung cuûa moät thôøi giaùo hoùa mang cuøng moät yù nghóa nhöng hai phöông phaùp khaùc nhau: Hoa Nghieâm thì noùi thaúng neân chæ coù moät soá Boà Taùt giaûi ngoä ñöôïc maø thoâi, coøn Phaùp Hoa thì duøng nhieàu caùch noùi ñeå ñöa ngöôøi ñeán giaùc ngoä, tuøy caên cô chuùng sanh Phaät ñaõ noùi nhöõng kinh khaùc, cho ñeán Phaùp Hoa thì Phaät goàm taát caû giaùo lyù 45 naêm ñaõ noùi.
Vì tính caùch quan troïng ñoù cuûa kinh naøy maø Ngaøi Trí Khaûi ñaõ caên cöù ñeå laäp ra Thieân Thai toâng raát thònh haønh. Khi truyeàn qua Nhaät Boån, ñeán naêm 1222 coù sö Nhaät Lieân döïa vaøo Phaùp Hoa Huyeàn Nghóa cuûa Ngaøi Trí Giaû maø laäp ra Nhaät Lieân Toâng ñeán nay vaãn thònh haønh. Ñaáy laø chöa keå tröôùc ñoù 6,7 theá kyû, Thaùnh Ñöùc Thaùi Töû ( Shotaku-taishi) ngöôøi coù coâng lôùn du nhaäp vaø truyeàn baù Ñaïo Phaät ôû Nhaät, oâng nhieáp chaùnh nhöõng naêm 593-622, sau khi chuù giaûi kinh Duy Ma, Thaéng Man vaø Phaùp Hoa, oâng ñaõ döïa vaøo ñoù ñeå soaïn thaûo vaø coâng boá baûn Hieán Phaùp 17 ñieàu ñaàu tieân cuûa Nhaät, maø tinh thaàn cuûa noù ñeán nay vaãn coøn giaù trò.
From: Phat Hoc Buddhist Magazine, http://www.win.net/phathoc/
[ Trôû Veà ]