Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang chuû]
GIÔÙI THIEÄU ÑAÏI CÖÔNG KINH A DI ÑAØ
Thích Chôn Thieän Kinh A Di Ñaø laø moät baûn Kinh raát phoå bieán ñöôïc truyeàn tuïng haøng ngaøy trong ñôøi soáng ñaïo cuûa Phaät töû ôû caùc nöôùc Vieãn Ñoâng chaâu AÙ, nhaát laø ôû Vieät Nam. Vò trí cuûa Kinh luoân luoân ñöôïc xaây döïng treân caên baûn cuûa nieàm tin; vaø trong loøng ngöôøi haønh trì, Kinh chính laø con ñöôøng daãn ñeán theá giôùi Tònh ñoä - moät theá giôùi khoâng coù khoå ñau, khoâng coù sinh laõo beänh töû, theá giôùi cuûa nieàm phuùc laïc voâ bieân.
1. XUAÁT XÖÙ KINH A DI ÑAØ VAØ Y Ù NGHÓA DANH HIEÄU.
Kinh A Di Ñaø thuoäc heä tö töôûng Ñaïi thöøa, ra ñôøi trong thôøi kyø phaùt trieån Ñaïi thöøa Phaät giaùo.
Kinh A Di Ñaø (tieåu baûn Sukhaøvatì - vyuøha) laø moät baûn toaùt yeáu cuûa Ñaïi Voâ Löôïng Thoï Kinh (ñaïi phaåm Sukhaøvatì - vyuøha), dòch töø Phaïn baûn qua Haùn baûn. Baûn Kinh ngöôøi vieát duøng laøm tö lieäu tham khaûo ôû ñaây laø baûn dòch cuûa Phaùp sö Cöu Ma La Thaäp ñôøi Dieâu Taàn, moät trong toaøn taäp Tònh Ñoä dòch töø naêm 147 ñeán naêm 713 sau Taây lòch.
Taäp Kinh Quaùn Voâ Löôïng Thoï (Amitayur - Dhyaøna Sutra) cho ta bieát nguyeân lai cuûa giaùo lyù Tònh ñoä do Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni thuyeát. A Xaø Theá, Thaùi töû thaønh Vöông Xaù, noåi loaïn choáng laïi vua cha laø Taàn Baø Sa La vaø haï nguïc nhaø vua naøy; hoaøng haäu cuõng bò giam vaøo moät nôi. Sau ñoù, hoaøng haäu caàu thænh Ñöùc Phaät chæ cho baø moät choã toát ñeïp hôn, nôi khoâng coù nhöõng tai bieán xaûy ra nhö vaäy. Ñöùc Theá Toân lieàn hieän thaân tröôùc maët baø vaø thò hieän cho thaáy taát caû caùc Phaät ñoä vaø baø choïn quoác ñoä cuûa Phaät A Di Ñaø coi nhö toái haûo, Phaät beøn daïy baø caùch tuïng nieäm veà quoác ñoä naøy ñeå sau cuøng ñöôïc thaùc sinh vaøo ñoù. Ngaøi daïy baø baèng giaùo phaùp rieâng cuûa Ngaøi vaø ñoàng thôøi giaûng giaùo phaùp cuûa Phaät A Di Ñaø. Caû hai giaùo phaùp cuoái cuøng chæ laø moät, ñieàu naøy ta coù theå thaáy roõ theo nhöõng lôøi Ngaøi daïy Toân giaû A Nan ôû ñoaïn cuoái cuûa caùc baøi phaùp: "Naøy A Nan, haõy ghi nhôù baøi thuyeát phaùp naøy vaø laëp laïi cho ñaïi chuùng ôû Kyø Xaø Quaät nghe. Thuyeát giaùo naøy, ta goïi ñaáy laø Kinh A Di Ñaø". Quan ñieåm ñoù cuûa kinh Quaùn Voâ Löôïng Thoï nhö muoán noùi leân giaùo lyù A Di Ñaø cuøng nguoàn goác vôùi giaùo lyù Nguyeân thuûy, ñeàu do Ñöùc Theá Toân thuyeát. (Caùc toâng phaùi ñaïo Phaät, baûn dòch cuûa Tueä Syõ, Tu thö Ñaïi hoïc Vaïn Haïnh 1973, tr.329).
Danh hieäu A Di Ñaø dòch töø tieáng Phaïn Amita hay Amitaøyus hoaëc Amitaøbha, coù nghóa laø Voâ löôïng, Voâ löôïng thoï, Voâ löôïng quang (ngoaøi ra, coù nôi ghi theâm nghóa: Cam loà, Voâ löôïng thanh tònh, Voâ löôïng coâng ñöùc).
Danh töø Voâ löôïng, neáu mieâu taû xeùt theo khoâng gian, seõ laø Voâ löôïng quang; neáu treân cöông vò thôøi gian, thì laø Voâ löôïng thoï. Ñaáy laø Phaùp thaân (Dharma - kaøya). Phaùp thaân naøy laø Baùo thaân (Sambhoga - kaøya) neáu Phaät ñöôïc coi nhö laø ñöùc Phaät "giaùng haï theá gian". Neáu Ngaøi ñöôïc coi nhö moät Boà Taùt ñang tieán leân Phaät quaû, thì Ngaøi laø moät vò Phaät seõ thaønh, nhö Boà Taùt Caàn Khoå (Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni). Noùi caùch chính xaùc hôn, neáu chuùng ta moâ taû moät vò Phaät döïa treân caên baûn giaùc ngoä vieân maõn, chuùng ta seõ ñi ñeán moät lyù töôûng veà Phaät, nghóa laø Voâ löôïng quang bieåu töôïng cuûa trí tueä giaûi thoaùt (Phaät trí); Voâ löôïng thoï bieåu töôïng cuûa ñaïi ñònh (taâm giaûi thoaùt), ôû ngoaøi caùc voïng töôûng phaân bieät. YUØ nghóa Voâ löôïng quang vaø Voâ löôïng thoï, vaø nhaân caùch giaùc ngoä cuûa trí tueä vaø töø bi voâ cuøng taän, taát caû chæ giaûn dò laø nhöõng giaûi thích veà Voâ löôïng.
Theo Kinh A Di Ñaø, Ñöùc Phaät A Di Ñaø ñaõ ra ñôøi caùch ñaây "10 A taêng kyø kieáp", coù nghóa laø "töø laâu ñôøi roài" vaø coù theå laø nhaéc tôùi hieän thaân thöù 2 hay thöù 3 cuûa Ngaøi, Phaät nguyeân thuûy coù theå laø xa xöa hôn nöõa, hieän nay Ngaøi ñöông thuyeát phaùp vaø seõ coøn tieáp tuïc thuyeát phaùp taïi ñoù cho ñeán moät töông lai laâu xa.
Maët khaùc, "trong töông lai, khi Kinh phaùp maát heát, Nhö Lai cuõng thöông chuùng sinh maø giöõ Kinh naøy theâm moät traêm naêm. Ai gaëp ñöôïc cuõng thoûa nguyeän. Vaø töø ñoù veà sau, Kinh naøy cuõng khoâng coøn, chæ coøn laïi 4 chöõ A Di Ñaø Phaät roäng ñoä quaàn sinh". (Ñaïi Taïng Kinh baûn chöõ Vaïn 150/36A trích daãn). (Sñd, tr.362).
2. CAÛNH GIÔÙI A DI ÑAØ (TÒNH ÑOÄ)
* Ñoaïn 1 :
a. Kinh vaên:
"Thu Töû, quoác ñoä aáy vì lyù do gì meänh danh laø Cöïc laïc? Vì ngöôøi quoác ñoä aáy khoâng coù moïi söï khoå naõo, chæ höôûng yeân vui, neân meänh danh laø Cöïc laïc. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc choã naøo cuõng coù lan can baûy lôùp, löôùi giaêng baûy lôùp, haøng caây baûy lôùp, toaøn baèng boán chaát lieäu quyù baùu, bao quanh khaép caû, vì vaäy quoác ñoä aáy teân laø Cöïc laïc". (Sñd, tr.191 - 192).
b. Nghóa bieåu töôïng:
Nhö chuùng ta hieåu, ngoân ngöõ Ñaïi thöøa phaàn lôùn laø ngoân ngöõ bieåu töôïng noùi leân thöïc taïi voán rôøi xa ngoân ngöõ khaùi nieäm cuûa con ngöôøi. Noùi ôû nöôùc Cöïc laïc, khoâng coù moïi söï khoå naõo, khoâng coù taát caû söï lo nôi taâm vaø söï khoå nôi thaân, chæ höôûng yeân vui, coù voâ löôïng söï möøng vaø söï thanh tònh laø noùi ôû Cöïc laïc chuùng sinh ñaõ ñoaïn dieät khoå - khoå dieät laø nghóa Dieät ñeá hay Nieát baøn.
Quan ñieåm naøy roõ raøng khoâng rôøi xa truyeàn thoáng cuûa giaùo lyù Nguyeân thuûy Phaät giaùo. Taïi ñaây, böøng saùng leân raèng caùc toâng phaùi Phaät giaùo ñeàu trình baøy Nieát baøn theo caùch: deïp heát chaáp thuû, voïng töôûng thì Nieát baøn hieån loä. Con ñöôøng ñi ñeán Nieát baøn ôû Nikaøya vaø A Haøm laø ñoaïn tröø aùi, thuû, voâ minh hay ñoaïn tröø 10 kieát söû. Ñoù chæ roøng laø coâng phu chuyeån ñoåi voïng taâm maø khoâng ñaët vaán ñeà ñeán caùc phaùp, hieän töôïng giôùi naøy. Phaûi chaêng ñaây laø yù nghóa maø Theá Toân daïy trong Nikaøya vaø A haøm: "Khi ta thanh tònh, ta thaáy theá giôùi thanh tònh".
Nhö vaäy, chuùng sinh ôû nöôùc cuûa Phaät A Di Ñaø laø ñaõ haønh xong hay gaàn xong phaïm haïnh cuûa Thanh Vaên, vaø ñang tu taäp höôùng ñeán Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Chaùnh baùo cuûa chuùng sinh Cöïc laïc (haøng Baát thoái) laø Voâ sinh vaø Nhaát sinh boå xöù, neân caûnh giôùi y baùo haún laø thanh tònh, trang nghieâm baèng baûy baùu, bieåu töôïng cho nhöõng gì quyù giaù ôû ngoaøi sinh dieät.
* Ñoaïn 2:
a. Kinh vaên:
"Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc choã naøo cuõng coù caùi hoà baèng baûy chaát lieäu quyù baùu, thöù nöôùc ñuû taùm ñaëc tính traøn ñaày trong ñoù. Ñaùy hoà trang raûi toaøn caùt baèng vaøng. Theàm vaø ñöôøng boán phía ñeàu do baïc, vaøng, löu ly, pha leâ, boán chaát lieäu quyù baùu nhö vaäy hôïp laïi maø thaønh. Treân hoà coù laâu ñaøi, cuõng duøng baïc, vaøng, löu ly, pha leâ, xa cöø, xích chaâu vaø maõ naõo maø trang hoaøng. Hoa sen trong hoà lôùn nhö baùnh xe, maøu xanh aùnh ra saùng xanh, maøu vaøng aùnh ra saùng vaøng maøu traéng aùnh ra saùng traéng, nhieäm maàu (*) höông khieát. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc thaønh töïu söï trang nghieâm nhö vaäy" (Sñd. tr. 191 - 192).
b. Nghóa bieåu töôïng:
Nöôùc Cöïc laïc laø nôi ñaõ ñoaïn dieät khoå, neân chuùng sinh ñaõ vaø ñang tieáp tuïc chöùng ñaéc Thaát giaùc chi: nieäm, traïch phaùp, tinh taán, hyû, khinh an, ñònh, xaû (töôïng tröng baèng baûy chaát lieäu quyù baùu), vaø Taùm caûnh giôùi thieàn ñònh: Töù thieàn saéc giôùi vaø Töù khoâng (töôïng tröng baèng thöù nöôùc ñuû taùm ñaëc tính traøn ñaày). Taïi ñoù, chuùng sinh ñaõ chöùng Taâm giaûi thoaùt hoaøn toaøn vaø ñang tieán daàn ñeán Tueä giaûi thoaùt toái thöôïng (bieåu töôïng hoa sen nhieäm maàu höông khieát, höông thôm vi dieäu, aùnh saùng chieáu saùng töø hoa sen). Do vì chöùng ñaéc caùc quaû vò ngang qua tu taäp phaïm haïnh (Giôùi, Ñònh, Tueä) neân chuùng sinh ñöôïc thaùc sinh veà Cöïc laïc. Taïi ñaây, chuùng ta coù theå phaùt bieåu raèng, giaùo lyù Phaät giaùo luoân luoân "nhaát quaùn", nhaèm ñöa ñeán muïc ñích sau cuøng cuûa ñôøi soáng phaïm haïnh laø ñoaïn taän aùi, thuû, voâ minh, giaûi thoaùt heát thaûy caùc laäu hoaëc. Neáu ñöôïc kheùo tu taäp thì seõ chuyeån ñöôïc khoå ñau sinh töû thaønh giaûi thoaùt, Nieát baøn ngay trong hieän taïi (Ta baø baát ly ñöông xöù, Tònh ñoä chæ taïi muïc tieàn), taát caû nhöõng gì thuoäc coâng vieäc chuyeån hoùa ñeàu coù maët trong chuùng ta, taát caû ñang chôø ñôïi söï tænh giaùc vaø quyeát taâm cuûa haønh giaû ngay töø hieän taïi. Vì vaäy, troïng ñieåm cuûa coâng vieäc tu taäp thaát giaùc chi, thieàn ñònh hay haàu heát caùc kinh ñieån Nam taïng vaø Baéc taïng vaãn luoân ñaët vaøo vieäc ñoaïn tröø tham aùi hay ñoaïn tröø chaáp thuû...
3. PHAÙP AÂM ÔÛ COÕI TÒNH ÑOÄ
a. Kinh vaên:
"Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc thöôøng coù caùc loaïi chim laï, ñeïp, vaø maøu saéc xen nhau, ñaïi loaïi nhö baïch haïc, khoång töôùc, anh vuõ, xaù lôïi, taàn daø, coïng maïng. Nhöõng loaïi chim naøy, ngaøy ñeâm saùu buoåi, keâu ra aâm thanh nhòp ñieäu vaø tuyeät nhaõ. AÂm thanh aáy dieãn ñaït naêm caên baûn, naêm naêng löïc, baûy thaønh phaàn tueä giaùc, taùm thaønh phaàn ñöôøng chaùnh, caùc phaùp ñaïi loaïi nhö vaäy. Ngöôøi quoác ñoä Cöïc laïc nghe aâm thanh aáy thì ai cuõng nhôù nghó veà Phaät, nhôù nghó veà Phaùp, nhôù nghó veà Taêng. Thu Töû, ñöøng baûo caùc loaïi chim naøy thaät do nghieäp döõ keát quaû maø coù, vì quoác ñoä Cöïc laïc khoâng coù ba neûo ñöôøng döõ. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc caùi teân ñöôøng döõ coøn khoâng coù, huoáng chi coù caùi thaät ñöôøng döõ. Caùc loaïi chim naøy, toaøn laø Ñöùc A Di Ñaø Phaät muoán laøm lan traøn aâm thanh dieäu phaùp neân bieán hieän ra. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc gioù nheï thoåi ñoäng nhöõng haøng caây vaø löôùi giaêng quyù baùu, phaùt ra aâm thanh tuyeät dieäu, töïa nhö traêm ngaøn nhaïc khí ñoàng thôøi hoøa taáu. Ai nghe aâm thanh aáy cuõng töï nhieân sinh ra taâm trí nhôù nghó veà Phaät Phaùp Taêng. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc thaønh töïu söï trang nghieâm nhö vaäy". (Sñd, tr. 193 - 194).
b. Nghóa bieåu töôïng:
Caûnh giôùi Cöïc laïc laø caûnh giôùi cuûa nhöõng taâm thöùc thanh tònh vaø giaûi thoaùt neân caùc tieáng chim hoùt ôû ñoù phaûi laø tieáng loøng giaûi thoaùt. Ñoù laø tieáng voïng cuûa taâm thöùc ñaõ, ñang vaø saép chöùng thuaàn thuïc naêm caên baûn (Tín caên, Taán caên, Nieäm caên, Ñònh caên, Tueä caên); naêm naêng löïc (Tín löïc, Taán löïc, Nieäm löïc, Ñònh löïc, Tueä löïc); baûy thaønh phaàn tueä giaùc (Nieäm, Traïch phaùp, Tinh taán, Hyû, Khinh an, Ñònh vaø Xaû); taùm thaønh phaàn ñöôøng chaùnh (Chaùnh Kieán, Chaùnh Tö duy, Chaùnh Ngöõ, Chaùnh Nghieäp, Chaùnh Maïng, Chaùnh Tinh taán, Chaùnh Nieäm, Chaùnh Ñònh); caùc phaùp ñaïi loaïi nhö vaäy laø cuøng phaùp soá treân ñaây coøn coù Luïc ñoä Vaïn haïnh. Cuõng neân bieát, 4 phaùp soá treân laø Boà ñeà phaàn phaùp (nhaân toá vaø thaønh phaàn cuûa tueä giaùc ), vaø taïi quoác ñoä Ta baø naøy thì Boà ñeà phaàn phaùp, ngoaøi 4 phaùp soá treân coøn coù 3 phaùp soá nöõa laø: moät, 4 ñeà taøi maø söï nhôù nghó cö truù vaøo ñoù (töù nieäm xöù); hai, 4 noã löïc chính xaùc (töù chaùnh caàn); ba, 4 chaân ñöùng thaàn dieäu (töù nhö yù tuùc). Ba phaùp soá naøy coäng 4 phaùp soá treân thaønh 37 Boà ñeà phaàn phaùp maø neáu hôïp laïi thì thöïc theå coù 9, laø tueä, tieán, ñònh, tín, nieäm, hyû, xaû, khinh an vaø voâ bieåu saéc. (Tuïc taïng Kinh baûn chöõ Vaïn 33/80B).
Di Ñaø ñaïi baûn noùi, Boà taùt vaø Thanh vaên coù vò muoán nghe aâm thanh thuyeát phaùp, coù vò muoán nghe aâm thanh aâm nhaïc, coù vò muoán nghe höông thôm cuûa hoa, coù vò khoâng muoán nghe aâm thanh naøo heát...; ai muoán nghe gì thì chæ nghe thöù aáy, vaø ai khoâng muoán nghe thì khoâng nghe gì caû (Ñaïi taïng kinh baûn Ñaïi chính taân tu 12/332) Taát caû caùc phaùp laønh treân laø tieâu bieåu cho Ñaïo ñeá, vaø ñang höôùng ñeán Phaät trí. Khi haønh giaû coù Ñònh vaø Tueä thì seõ thaáy vaø nghe tieáng phaùp Voâ ngaõ khaép moïi nôi. Baáy giôø chim muoân, hoa laù, nuùi soâng... ñeàu noùi phaùp. Cuõng vaäy, ôû nöôùc Cöïc laïc, queâ höông cuûa Trí tueä, gioù chim ñeàu tuyeân giaûng Ñaïo ñeá. Thöïc taïi tính Di Ñaø thöôøng xuyeân thuyeát chaùnh phaùp neân chuùng sinh ôû ñoù coù ñieàu kieän ñeå taêng tröôûng trí tueä, taêng tröôûng khaû naêng ly duïc vaø thaønh töïu roát raùo phaïm haïnh...
4. CHUÙNG SANH ÔÛ COÕI TÒNH ÑOÄ
a. Kinh vaên:
"Thu Töû, Ñöùc A Di Ñaø Phaät coù voâ löôïng ñeä töû Thanh vaên, toaøn laø A la haùn, khoâng phaûi toaùn soá bieát ñöôïc. Ñeä töû Boà taùt cuõng töông ñöông nhö theá. Thu Töû, quoác ñoä Cöïc laïc thaønh töïu söï trang nghieâm nhö vaäy. Thu Töû, ngöôøi sinh quoác ñoä Cöïc laïc toaøn laø nhöõng baäc Khoâng thoaùi chuyeån, trong ñoù coù nhieàu vò Moät ñôøi thaønh Phaät. Soá naøy raát nhieàu, toaùn soá cuõng khoâng theå bieát ñöôïc, chæ coù theå ñem caùi soá voâ löôïng voâ soá maø noùi". (Sñd, tr. 195 - 196).
b. Nghóa bieåu töôïng:
Neáu A Di Ñaø Phaät laø töï taùnh thanh tònh taâm, laø bieåu töôïng cuûa Giôùi ñöùc, Ñònh ñöùc vaø Tueä ñöùc, thì chính 37 Boà ñeà phaàn phaùp ñaõ giaùo hoùa chuùng sinh ñeán caùc quaû vò A la haùn, Khoâng thoaùi chuyeån, Moät ñôøi thaønh Phaät. Neáu chuùng sinh coù voâ löôïng voâ bieân, thì caùc quaû vò thaùnh kia cuõng voâ bieân voâ löôïng maø kinh A Di Ñaø noùi laø do Ñöùc A Di Ñaø Phaät giaùo hoùa. Cöïc laïc khoâng coù moïi yeáu toá thieân nhieân vaø xaõ hoäi kích thích phaùt sinh phieàn naõo haïnh nghieäp, maø toaøn laø nhöõng yeáu toá traùi laïi. Chính ñieàu naøy laø lyù do vì sao neân nguyeän sinh Cöïc laïc. Sinh Cöïc laïc laø ñöôïc soáng vôùi thöôïng thieän nhaân trong thieän xöù. Thì söï trôû laïi Ta baø hay du hoùa möôøi phöông chæ laø söï phaân thaân....
5. SÖÏ THAÄT CUÛA VIEÄC TRÌ NIEÄM A DI ÑAØ
a. Kinh vaên
"Thu Töû, nhö hieän thôøi Nhö Lai taùn döông ích lôïi nhöõng söï baát khaû tö nghi cuûa Ñöùc A Di Ñaø Phaät, caùc quoác ñoä phöông Ñoâng... phöông Nam... phöông Taây... phöông Baéc... phöông Döôùi.. phöông Treân... haèng haø sa soá caùc ñuùc Nhö Lai ñaïi loaïi nhö vaäy, ñeàu ôû nôi quoác ñoä cuûa mình, ñöa ra töôùng löôõi roäng daøi, truøm khaép ñaïi thieân quoác ñoä, noùi lôøi thaønh thaät nhö vaày: Caùc ngöôøi neân tin baûn kinh taùn döông nhöõng söï baát khaû tö nghì, heát thaûy chö Phaät ñeàu gìn giöõ cho". (Sñd, tr.197 - 202).
b. Nghóa bieåu töôïng
Ñöùc Thích Toân vaø chö Theá Toân trong 10 phöông theá giôùi ñang ñoàng aâm taùn döông coâng ñöùc voâ löôïng cuûa Ñöùc A Di Ñaø laø yù nghóa chö Theá Toân taùn thaùn con ñöôøng giaûi thoaùt Giôùi, Ñònh, Tueä. Vì Giôùi, Ñònh, Tueä laø 3 maët cuûa thöïc taïi, trong Giôùi coù Ñònh coù Tueä; trong Ñònh coù Giôùi coù Ñònh.Trong Tueä coù Giôùi coù Ñònh. Möùc ñoä thaêng hoa cuûa moät trong ba chi phaàn naøy coù lieân quan ñeán hai chi phaàn kia. Coù Tueä môùi bieát ñaâu laø Giôùi, coù Tueä môùi oån ñònh ñöôïc taâm, caøng thöïc hieän ñöôïc Giôùi, töùc caøng thöïc hieän ñöôïc caùc quy luaät töï nhieân thì caøng hieåu bieát veà thöïc taïi, töø ñoù hieåu ñöôïc taâm; oån ñònh taâm; coù oån ñònh taâm thì taâm môùi thanh tònh, taâm thanh tònh thì theá giôùi thanh tònh. Ñaây chính laø con ñöôøng maø truyeàn thoáng chö Phaät trong ba ñôøi haèng thuyeát giaûng trong moãi thôøi phaùp; cuõng laø con ñöôøng ñoäc nhaát ñöa ñeán giaûi thoaùt sinh töû. Cho neân chuùng sinh caàu nguyeän veà nöôùc Cöïc laïc thì khoâng theå caàu nguyeän suoâng ñöôïc maø phaûi laø lôøi caàu nguyeän cuï theå baèng haønh ñoäng tu taäp 37 phaåm trôï ñaïo, vaø yù nghóa nieäm danh hieäu A Di Ñaø laø yù nghóa höôùng taâm vaøo Giôùi, Ñònh, Tueä...
6. KEÁT LUAÄN
Giaùo lyù Kinh A Di Ñaø raát möïc cuï theå vì ñaõ trình baøy caùi chaân lyù tuyeät ñoái vaø phoå quaùt, töø ñoù coù theå aùp duïng trong moïi hình thaùi sinh hoaït cuûa xaõ hoäi, kinh teá, vaên hoùa, giaùo duïc, chính trò... nhö ñaõ trình baøy ôû caùc phaàn tröôùc, Kinh A Di Ñaø coù theå trình baøy vaén taét vaøo caùc ñieåm sau:
1. Kinh dieãn taû yù nghóa danh hieäu A Di Ñaø: Voâ löôïng quang, Voâ löôïng thoï laø troû cho chaân lyù, cho trí tueä, cho phaùp thaân Phaät, cuõng laø yù nghóa 10 löïc cuûa Ñöùc Nhö Lai maø Kinh taïng Nikaøya thöôøng neâu roõ. ÔÛ ñaây, yù nghóa laâu beàn cuûa chaân lyù, cuûa Phaät phaùp, cuûa giaûi thoaùt ... cuõng caàn ñöôïc ngaàm hieåu.
2. Caûnh giôùi Cöïc laïc cuûa Phaät A Di Ñaø laø caûnh giôùi hoøa bình, an laïc, thieän laønh tuyeät ñoái, töôïng tröng cho Nieát baøn, vöøa troû ñeán Nieát baøn, töùc Dieät ñeá. Töø ñoù ta phaûi hieåu raèng moïi hình tha1i sinh hoaït haèng ngaøy, suy roäng ra, töø Dieät ñeá, ta coù theå phaûn suy ñeå hieåu ngaàm lôøi daïy veà Khoå ñeá, Taäp ñeá vaø töø ñoù tìm hieåu Ñaïo ñeá. Roõ raøng ñaây laø giaùo lyù caên baûn nhaát cuûa kinh ñieån Nguyeân thuûy.
3. Phaùp moân nieäm Phaät laø con ñöôøng thuaän hôïp vôùi nhieàu caên cô chuùng sinh; ñöôïc xem laø phaùp moân chuû yeáu trong kinh A Di Ñaø maø ta cuõng tìm thaáy trong caùc kinh Nikaøya, nhaát laø trong Taêng Chi. Nieäm Phaät ñeå ñöôïc nhaát taâm, ñöa ñeán, töùc nieäm Phaät laø haønh thieàn, laø phaù chaáp, laø voâ ngaõ, laø thöïc hieän Baùt chaùnh ñaïo, hay noùi chung laø tu taäp 37 phaåm trôï ñaïo. Töø noäi dung ñaày yù nghóa treân, ta coù theå ñi tìm moät maãu soá chung, moät noäi dung lôùn xuyeân suoát boä kinh A Di Ñaø: ñoù laø söï neâu troû caùi taâm, nhaän bieát taâm, tu söûa taâm, chöùng ngoä taâm. Ñoù laø yù nghóa Taâm hoïc cuûa Phaät giaùo. Thaät theá, qua kinh A Di Ñaø, Ñöùc Voâ löôïng thoï, Voâ löôïng quang laø troû caùi taâm voâ, caùi taâm tuyeät ñoái, caùi baûn theå Nhö Lai taïng ñöôïc trieån khai, lôùn maïnh vaø vieân maõn. Ñoù laø caùi taâm nguyeân thuûy, raát möïc thanh tònh, giaûi thoaùt. Ñoù laø taâm Phaät voán coù trong moät chuùng sinh; maø vì chuùng sinh coøn meâ muoäi, coøn troâi laên trong sinh töû luaân hoài neân khoâng theå hieän ñöôïc caùi taâm tuyeät ñoái voán coù cuûa mình. Caùi taâm tuyeät ñoái naøy ñöôïc kinh A Di Ñaø duøng ngoân ngöõ bieåu töôïng ñeå taû moät caûnh giôùi Cöïc laïc, ñaáy laø troû ñeán Nieát baøn nhö ñaõ noùi. Thì ra taâm giaûi thoaùt laø Nieát baøn, khoâng mang chuùt gì laø ngaõ, ngaõ sôû, do ñoù haïnh phuùc vieân maõn mieân tröôøng. Nhö ñaõ noùi, phaùp moân nieäm Phaät chính laø nieäm taâm, laø thieàn ñònh, ñöa ñeán trí tueä giaûi thoaùt. Nieäm Phaät A Di Ñaø laø nieäm caùi taâm, Phaät tính voán coù cuûa mình, ñeå chöùng ngoä noù; vaø nhö theá yù nghóa nhôø vaøo tha löïc hay nhôø gia trì löïc roát laïi cuõng chính laø töï löïc, töï giaûi thoaùt. Ñoù laø yù nghóa cuûa söï töï chöùng thaùnh trí cuûa kinh Laêng Giaø, voán ñaõ ñöôïc Ñöùc Phaät khuyeân daïy: "Haõy töï mình thaép ñuoác leân maø ñi".
***
Chuù thích: "Hoa sen maø noùi nhieäm maàu laø vì hoa aáy thöïc maø khoâng chaát ngaïi nhau, vaø hoa sinh ngöôøi maø nhö theá thì ngöôøi do hoa sinh laø nhö theá, coù theå bieát ñöôïc". (Tuïc taïng kinh baûn chöõ Vaïn 108/333A. Phaàn sau cuûa lôøi giaûi thích naøy laø noùi ngöôøi sinh Cöïc laïc thì hoùa sinh trong hoa sen aáy, "Chín phaåm hoa sen laøm baäc cha meï", do vaäy maø cô theå ngöôøi Cöïc laïc khoâng coù vaø coù nhöõng gì cô theå chuùng ta coù vaø khoâng coù) (Sñd, tr. 332)
Thích Chôn Thieän
[ Trôû Veà ]