Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang chuû]
KINH BOÁN MÖÔI HAI CHÖÔNG Haùn dòch: Ca-Dieáp Ma-Ñaèng vaø Truùc-Phaùp Lan
ñôøi Haäu-Haùn ñoàng dòch.
Vieät-dòch: Thích-Taâm-ChaâuSau khi thaønh ñaïo, ñöùc Theá-Toân suy nghó raèng:"Lìa boû söï ham muoán, an- truï trong vaúng-laëng, laø ñieàu cao hôn caû !".
Ngaøi an-truï trong ñaïi-ñònh vaø haøng-phuïc caùc ma-ñaïo.Trong vöôøn Loäc-giaû, Ngaøi quay baùnh xe phaùp Töù-Ñeá, ñoä cho naêm vò ñoàng tu nhö Toân-giaû Kieàu-Traàn-Nhö v.v..., chöùng ñöôïc ñaïo-quaû.
Laïi coù caùc vò Tyø-Khöu noùi leân nhöõng ñieàu ngôø vöïc cuûa mình, xin Phaät chæ daïy cho ñieàu gì neân tieán vaø ñieàu gì neân ngöng.
Ñöùc Theá-Toân daïy baûo, ai cuõng ñeàu khai-ngoä. Caùc vò chaép tay, kính vaâng vaø thuaän theo lôøi Ngaøi chæ daïy.
CHÖÔNG THÖÙ NHAÁT:
XUAÁT-GIA, CHÖÙNG QUAÛPhaät daïy:"œTöø-bieät ngöôøi thaân ñi xuaát-gia, nhaän-thöùc ñöôïc taâm, thaáu - suoát ñöôïc coäi goác vaø hieåu roõ ñöôïc phaùp voâ-vi, môùi goïi laø"œSa - moân". Vò Sa - moân thöôøng giöõ hai traêm naêm möôi giôùi, khi tieán, khi ngöng, ñeàu ôû trong nieäm thanh- tònh vaø thöïc-haønh ñaïo-haïnh cuûa boán chaân-ñeá, ñeå thaønh boán Thaùnh-quaû nhö baäc A-La-Haùn v.v...
A-La-Haùn (Arahat) laø vò tu-chöùng coù theå phi-haønh, bieán-hoùa, keùo daøi thoï - meänh nhieàu kieáp vaø khi an-truï coù theå laøm rung-chuyeån trôøi ñaát.
Thöù ñeán, A-Na-Haøm (Angaømi). A-Na-Haøm laø vò tu-chöùng, sau khi maát, linh-thaàn sinh leân coõi trôøi thöù möôøi chín, chöùng quaû A -La-Haùn.
Thöù ñeán, Tö-Ñaø-Haøm (Sakrdaøgaømi). Tö-Ñaø-Haøm laø vò tu - chöùng, chæ coøn moät laàn sinh leân coõi trôøi vaø moät laàn trôû laïi coõi ngöôøi trong Duïc-giôùi laø chöùng ñöôïc quaû A-La-Haùn.
Thöù nöõa laø Tu-Ñaø-Hoaøn (Sotaøpanna-phala). Tu-Ñaø-Hoaøn laø vò tu-chöùng coøn phaûi baûy laàn sinh, baûy laàn töû nöõa, môùi chöùng ñöôïc quaû A- La -Haùn.Chaët ñöùt aùi-duïc nhö chaët töù chi, khoâng duøng gì nöõa, (töùc laø vöôït khoûi luaân-hoài)!".
CHÖÔNG THÖÙ HAI:
ÑOAÏN DUÏC TUYEÄT CHÖÙNGPhaät daïy:"œBaäc Sa-moân xuaát-gia, döùt tham-duïc, boû aùi-nhieãm, bieát nguoàn taâm cuûa mình, suoát lyù saâu cuûa Phaät, ngoä phaùp voâ-vi; beân trong, khoâng coù choã naøo goïi laø chöùng-ñaéc beân ngoaøi, khoâng coù choã naøo goïi laø caàu ñöôïc; taâm khoâng heä - thuoäc vôùi ñaïo vaø cuõng khoâng keát nghieäp, khoâng suy-nieäm, khoâng taïo-taùc, chaúng phaûi tu, chaúng phaûi chöùng, khoâng traûi qua caùc quaû-vò maø töï theå - nhaäp dieäu - quaû cao thöôïng, ñoù goïi laø"œñaïo".
CHÖÔNG THÖÙ BA:
CAÉT AÙI BOÛ THAMPhaät daïy:"œCaét boû raâu toùc, laøm baäc Sa-Moân lónh-thuï ñaïo - phaùp, boû cuûa caûi theá-gian, caàu xin laáy ñuû: giöõa ngaøy moät böõa aên, moät giaác nguû döôùi goác caây, vaø thaän-troïng, khoâng daùm ham muoán ñeán hai laàn. Vì, aùi vaø duïc laøm cho ngöôøi ta ngu-meâ vaäy".
CHÖÔNG THÖÙ TÖ:
THIEÄN, AÙC ÑEÀU ROÕPhaät daïy:"œChuùng-sinh laáy möôøi vieäc laøm thieän vaø, cuõng laáy möôøi vieäc laøm aùc. Nhöõng gì laø möôøi? - Thaân ba vieäc. Mieäng boán vieäc. Y Ù ba vieäc. Ba vieäc cuûa thaân laø: saùt, ñaïo, daâm. Boán vieäc cuûa mieäng laø: hai löôõi, aùc khaåu, noùi doái vaø noùi theâu-deät. Ba vieäc cuûa yù laø: tham, saân, si.
Möôøi vieäc nhö theá khoâng thuaän Thaùnh-ñaïo, goïi laø möôøi haïnh aùc. Vieäc aùc aáy neáu ngöng-chæ, thì goïi laø möôøi haïnh thieän".
CHÖÔNG THÖÙ NAÊM:
CHUYEÅN NAËNG THAØNH NHEÏPhaät daïy:"œNgöôøi ta coù nhöõng toäi loãi maø khoâng bieát töï-hoái, sôùm döùt taâm toäi-loãi aáy ñi, thì toäi loãi seõ tôùi mình, nhö nöôùc chaûy veà bieån, daàn daàn thaønh saâu roäng. Neáu ngöôøi ta coù toäi-loãi, töï bieát laø traùi, ñoåi aùc laøm laønh toäi töï tieâu-dieät, nhö ngöôøi ñau, ñöôïc moà-hoâi xuaát ra, daàn daàn ñöôïc giaûm bôùt".
CHÖÔNG THÖÙ SAÙU:
NHAÃN AÙC KHOÂNG GIAÄNPhaät daïy:"œNgöôøi aùc nghe coù ngöôøi naøo laøm thieän, coá yù tôùi laøm nhieãu - loaïn. Tröôøng hôïp aáy, oâng neân töï ngaên caám, khoâng neân giaän traùch. Ngöôøi kia ñem ñieàu aùc tôùi, hoï töï vôøi laáy ñieàu aùc".
CHÖÔNG THÖÙ BAÛY:
AÙC LAÏI BAÛN THAÂNPhaät daïy:"œCoù ngöôøi nghe ta giöõ ñaïo, laøm vieäc raát nhaân-töø, coá yù tôùi nhuïc - maï Phaät. Phaät im laëng khoâng ñoái ñaùp. Ngöôøi maï-nhuïc aáy ngöng, Ñöùc Phaät hoûi:"œOÂng ñem leã bieáu ngöôøi naøo ñoù, ngöôøi aáy khoâng nhaän, leã aáy, oâng ñem veà chöù?" Ngöôøi kia ñaùp:"œToâi ñem veà!".
Phaät daïy:"œNay oâng maï-nhuïc toâi, toâi khoâng nhaän, oâng töï mang laáy tai - hoïa, noù quay veà thaân oâng. Vieäc laøm aáy, nhö vang öùng tieáng, boùng theo hình, hoaøn toaøn khoâng traùnh khoûi ñöôïc. Vaäy, caån-thaän chôù laøm ñieàu aùc".
CHÖÔNG THÖÙ TAÙM:
TUNG, NHOÅ TÖÏ-NHÔPhaät daïy:"œNgöôøi aùc haïi ngöôøi hieàn, nhö ngöûa maët leân trôøi maø nhoå, nöôùc boït, nhoå khoâng ñeán trôøi, laïi rôùt xuoáng mình; ngöôïc gioù tung buïi, buïi khoâng bay tôùi ngöôøi kia, buïi cuoän laïi mình. Ngöôøi hieàn khoâng theå huûy hoaïi ñöôïc maø tai - hoïa quyeát seõ laøm hoaïi dieät mình".
CHÖÔNG THÖÙ CHÍN:
VEÀ GOÁC GAËP ÑAÏOPhaät daïy:"œYeâu ñaïo baèng caùch nghe nhieàu thì ñaïo khoù gaëp ñöôïc. Giöõ chí beàn chaéc, vaâng laøm theo ñaïo, ñaïo aáy raát lôùn".
CHÖÔNG THÖÙ MÖÔØI:
HYÛ-THÍ ÑÖÔ ÏC PHUÙCPhaät daïy:"œThaáy ngöôøi ta laøm ñaïo boá thí giuùp ñôõ ngöôøi ta baèng söï hoan - hyû, ñöôïc phuùc raát lôùn".
Coù vò Sa-Moân hoûi Phaät:"œBaïch Theá-Toân, phuùc aáy coù heát khoâng?"Phaät daïy:"œNhö löûa cuûa moät boù ñuoác, vaøi ngaøn traêm ngöôøi, ñeàu ñem ñuoác ñeán laáy löûa, laáy veà, naáu côm chín, tröø nhaø toái, maø löûa cuûa boù ñuoác aáy vaãn nhö cuõ. Vieäc ñöôïc phuùc cuõng theá".
CHÖÔNG MÖÔØI MOÄT:
CUÙNG CÔM DAÀN HÔNPhaät daïy:"œCho côm moät traêm ngöôøi aùc, khoâng baèng ñaõi côm moät ngöôøi thieän. Ñaõi côm ngaøn ngöôøi thieän, khoâng baèng ñaõi côm moät ngöôøi giöõ nguõ giôùi; ñaõi côm vaïn ngöôøi giöõ nguõ giôùi, khoâng baèng cuùng côm moät vò Tu - ñaø-hoaøn; cuùng côm moät traêm vaïn vò Tu-ñaø-hoaøn khoâng baèng cuùng côm moät vò Tö-ñaø - haøm; cuùng côm moät ngaøn vaïn vò Tö-ñaø-haøm, khoâng baèng cuùng côm moät vò A -na- haøm; cuùng côm moät öùc vò A-na-haøm, khoâng baèng cuùng côm moät vò A-La-Haùn; cuùng côm möôøi öùc vò A-La-Haùn, khoâng baèng cuùng côm moät vò Bích - chi-phaät; cuùng côm traêm öùc vò Bích-chi-phaät, khoâng baèng cuùng côm moät vò trong tam theá chö Phaät; cuùng côm ngaøn öùc vò trong tam theá chö Phaät, khoâng baèng cuùng côm moät vò Voâ-Nieäm, Voâ Truï, Voâ Tu, Voâ Chöùng".
CHÖÔNG MÖÔØI HAI:
KHOÙ, KHUYEÂN GAÉNG TUPhaät daïy:"œNgöôøi ta coù hai möôi vieäc khoù:"œBaàn-cuøng, boá-thí, khoù. Sang - troïng, hoïc ñaïo, khoù. Boû maïng, quyeát cheát (cho chính-ñaïo), khoù. Ñöôïc thaáy kinh Phaät, khoù. Sinh gaëp ñôøi Phaät, khoù. Nhaãn saéc, nhaãn duïc, khoù. Thaáy toát, khoâng caàu, khoù. Bò nhuïc, khoâng giaän, khoù. Coù theá khoâng maøng, khoù. Chaïm vieäc, voâ taâm, khoù. Hoïc roäng, xeùt saâu, khoù. Tröø-dieät ngaõ-maïn, khoù. Khoâng khinh ngöôøi chöa hoïc, khoù. Taâm laøm vieäc bình-ñaúng, khoù. Khoâng noùi thò-phi, khoù. Gaëp baäc thieän-tri-thöùc, khoù. Hoïc ñaïo, kieán tính, khoù. Tuøy caên-cô maø hoùa-ñoä ngöôøi, khoù. Thaáy caûnh khoâng ñoäng, khoù. Kheùo giaûi nhöõng phöông tieän, khoù."
CHÖÔNG MÖÔØI BA:
HOÛI VEÀ TUÙC-MEÄNHCoù moät vò Sa-Moân hoûi Phaät:"œBaïch Theá-Toân bôûi nhaân-duyeân gì maø bieát ñöôïc thaân-meänh cuûa kieáp tröôùc vaø bieát ñöôïc chí-ñaïo?"
Phaät daïy:"œTaâm trong-saïch, chí vöõng-beàn coù theå bieát ñöôïc chí - ñaïo. Ví nhö, lau göông buïi saïch ñi thì saùng coøn laïi. Döùt ham muoán, khoâng tìm caàu, seõ bieát ñöôïc thaân-meänh cuûa kieáp tröôùc".CHÖÔNG MÖÔØI BOÁN:
HOÛI VEÀ THIEÄN, ÑAÏICoù vò Sa-Moân hoûi Phaät:"œBaïch Theá-Toân, gì laø"œthieän"? Gì laø “toái ñaïi" (raát lôùn)?
Phaät daïy:"œHaønh ñaïo, giöõ ñöôïc leõ chaân-thöïc laø"œthieän", chí vaø ñaïo hôïp laø"œñaïi".CHÖÔNG MÖÔØI LAÊM:
HOÛI VEÀ LÖÏC, MINHCoù vò Sa-Moân hoûi Phaät:"œBaïch Theá-Toân, gì laø"œña löïc" (nhieàu nghò-löïc)? Gì laø"œtoái minh" (raát saùng)?
Phaät daïy:"œNhaãn-nhuïc ña löïc (nhieàu nghò löïc), vì khoâng oâm-aáp nhöõng ñieàu aùc, coù theâm söï an vui, khang-kieän. Ngöôøi chòu nhaãn-nhuïc, khoâng laøm ñieàu aùc, quyeát ñöôïc ngöôøi ta toân-kính. Taâm nhô dieät heát, trong saïch khoâng coøn chuùt veát ueá-nhieãm, ñoù laø"œtoái minh" (raát saùng). Keå töø khi chöa coù trôøi ñaát cho ñeán ngaøy nay, nhöõng gì sôû-höõu trong möôøi phöông, khoâng coù gì laø khoâng thaáy, khoâng coù gì laø khoâng bieát, khoâng coù gì laø khoâng nghe, ñöôïc"œnhaát-thieát-trí", ñaùng goïi laø"œminh" vaäy.CHÖÔNG MÖÔØI SAÙU:
XAÛ AÙI ÑAÉC ÑAÏOPhaät daïy:"œNgöôøi ta oâm-aáp taâm aùi-duïc, seõ khoâng thaáy ñöôïc ñaïo. Ví nhö nöôùc laéng, thoø tay khuaáy leân, moïi ngöôøi tôùi xem, soi hình vaøo nöôùc, ñeàu khoâng troâng thaáy boùng-daùng cuûa mình. Ngöôøi ta ñem aùi-duïc giao xen laãn nhau, thì vaån ñuïc trong taâm noåi leân, neân khoâng thaáy ñöôïc ñaïo. Sa-Moân caùc oâng, neân boû aùi - duïc. Caáu-nhieãm cuûa aùi-duïc heát, thì ñaïo coù theå thaáy ñöôïc".
CHÖÔNG MÖÔØI BAÛY:
SAÙNG LAÏI, TOÁI RÔØIPhaät daïy:"œNgöôøi thaáy ñöôïc ñaïo, ví nhö ngöôøi caàm boù ñuoác vaøo trong nhaø toái, boùng toái lieàn maát, maø chæ coøn coù aùnh saùng. Ngöôøi hoïc ñaïo thaáy chaân - ñeá, voâ minh lieàn dieät, maø chæ"œminh" (aùnh saùng) thöôøng coøn".
CHÖÔNG MÖÔØI TAÙM:
NIEÄM... VOÁN KHOÂNGPhaät daïy:"œGiaùo-phaùp cuûa ta, tuy nieäm nhöng khoâng chaáp nieäm, phi- nieäm, haønh nhöng khoâng chaáp haønh, phi-haønh; ngoân nhöng khoâng chaáp ngoân, phi - ngoân; Tu nhöng khoâng chaáp tu, phi-tu. Ngöôøi hieåu ñöôïc thì ñöôïc gaàn ñaïo, maø ngöôøi meâ thì bò xa ñaïo vaäy! Ñöôøng ngoân-ngöõ döùt, khoâng theå bò boù - buoäc bôûi söï-vaät. Theá nhöng, sai ñi haøo-ly thì maát ñi trong giaây laùt".
CHÖÔNG MÖÔØI CHÍN:
QUAÙN GIAÛ VAØ CHAÂNPhaät daïy:"œXem trôøi ñaát, nieäm phi thöôøng, xem theá-giôùi, nieäm phi thöôøng, quaùn tính linh giaùc töùc laø boà-ñeà. Hieåu bieát nhö theá thì ñaéc ñaïo nhanh choùng vaäy!"
CHÖÔNG HAI MÖÔI:
CAÙI TA VOÁN KHOÂNGPhaät daïy:"œNeân nghó, boán ñaïi trong thaân naøy, moãi ñaïi ñeàu töï coù caùi teân, nhöng chuùng ñeàu khoâng coù caùi TA. Caùi TA ñaõ khoâng, thì chuùng ñeàu laø nhö - huyeãn vaäy".
CHÖÔNG HAÊM MOÁT:
THANH-DANH HAÏI MÌNHPhaät daïy:"œNgöôøi ta höôùng theo tình duïc tìm caàu thanh-danh. Thanh-danh röïc-rôõ thì thaân ñaõ taøn vaäy! Tham-lam caùi danh thöôøng cuûa theá-gian maø khoâng hoïc ñaïo, thöïc laø uoång coâng vaø meät nhoïc thaân-hình vaäy! Ví nhö ñoát höông, tuy ngöôøi ngoaøi ngöûi ñöôïc muøi höông, nhöng höông thì taøn-luïi! Ngoïn löûa duïc ñem laïi nguy-hieåm cho thaân, maø nhaát laø nghieäp-quaû sau naøy vaäy!"
CHÖÔNG HAÊM HAI:
TAØI, SAÉC VÔØI KHOÅPhaät daïy:"œÑoái vôùi ngöôøi ta, taøi vaø saéc khoâng boû ñöôïc, ví nhö löôõi dao coù maät, chuùt maät treân löôõi dao, khoâng ñuû moät böõa aên ngon nhöng, tieåu-nhi lieám vaøo thì coù caùi tai-hoïa caét löôõi!"
CHÖÔNG HAÊM BA:
CAÙI NGUÏC VÔ Ï CONPhaät daïy:"œngöôøi naøo heä-luïy vaøo vôï, con nhaø cöûa, coøn naëng hôn bò giam trong lao nguïc. Lao nguïc coøn coù khi ñöôïc phoùng-thích, nhöng vôï con khoâng coù yù-nieäm xa lìa ñöôïc. Tình yeâu ñaém vaøo saéc duïc nhö theá, haù khoâng sôï coøn ñeo ñuoåi maõi sao? Tuy coù tai-hoaïn nhö sao vaøo mieäng hoå, taâm phaûi coá gaéng gìn giöõ, neùn deïp. Töï dìm ngaäp vaøo buøn nhô laø keû phaøm-phu. Hieåu suoát ñöôïc cöûa aùi - duïc aáy, ñeå ra khoûi, laø baäc La-Haùn xuaát traàn!"
CHÖÔNG HAÊM BOÁN:
SAÉC DUÏC CHÖÔÙNG ÑAÏOPhaät daïy:"œVeà aùi-duïc khoâng coù gì teä-haïi hôn saéc. Saéc taïo ra söï ham muoán vaø, söï nguy-hieåm lôùn lao cuûa noù, khoâng coù gì vöôït ngoaøi noù ñöôïc! May noù chæ coù moät, neáu coù hai cuøng nhö noù, thì khaép moïi ngöôøi trong thieân haï naøy khoâng ai coù theå laøm ñaïo ñöôïc!"
CHÖÔNG HAÊM LAÊM:
LÖÛA DUÏC ÑOÁT MÌNHPhaät daïy:"œNgöôøi ham ñaém aùi-duïc, cuõng nhö ngöôøi caàm ñuoác ñi ngöôïc chieàu gioù thoåi, quyeát-ñònh seõ xaåy ra taïi-hoaïn chaùy tay".
CHÖÔNG HAÊM SAÙU:
THIEÂN-MA QUAÁY PHAÄTThieân-thaàn ñem daâng ngoïc-nöõ cho Phaät, muoán laøm suy-hoaïi taâm-yù Phaät. Phaät daïy:"œTuùi da boïc caùc ñoà nhô! Ngöôi ñeán ñaây laøm chi? Ñi! Ta khoâng duøng!"
Thieân-thaàn caøng theâm cung-kính vaø nhaân ñoù hoûi veà yù ñaïo. Ñöùc Phaät lieàn vì Thieân-thaàn aáy giaûi-thuyeát veà ñaïo-lyù, töùc thì, Thieân-thaàn aáy chöùng ñöôïc quaû Tu - Ñaø-Hoaøn.CHÖÔNG HAÊM BAÛY:
KHOÂNG CHAÁP, ÑAÉC ÑAÏOPhaät daïy:"œNgöôøi laøm ñaïo cuõng nhö caây goã troâi treân maët nöôùc, theo doøng nöôùc maø ñi, khoâng chaïm vaøo hai beân bôø, khoâng bò ngöôøi ta vôùt laáy, khoâng bò quyû-thaàn ngaên-trôû, khoâng bò doøng nöôùc xoaùy ñöùng laïi, cuõng khoâng bò muïc-naùt. Ñöôïc nhö theá, Ta baûo-ñaûm caây goã aáy, quyeát ñònh vaøo ñöôïc bieån".
“Ngöôøi hoïc ñaïo, khoâng bò tình duïc meâ-hoaëc khoâng bò moïi thöù baát chính quaáy-nhieãu, tinh-tieán höôùng theo ñaïo voâ-vi, Ta baûo-ñaûm ngöôøi aáy, quyeát-ñònh ñaéc-ñaïo vaäy!"
CHÖÔNG HAÊM TAÙM:
ÑÖ ØNG BUOÂNG Y Ù-MAÕPhaät daïy:"œCaån-thaän, ñöøng tin yù cuûa ngöôi. Y Ù cuûa ngöôi khoâng theå tin ñöôïc. Caån-thaän, ñöøng hoäi-ngoä vôùi saéc, hoäi-ngoä vôùi saéc thì hoïa - sinh. Khi chöùng ñöôïc quaû A-La-Haùn roài, môùi coù theå tin ñöôïc yù cuûa ngöôi!"
CHÖÔNG HAÊM CHÍN:
CHÍNH-QUAÙN NGAÊN SAÉCPhaät daïy:"œCaån-thaän, ñöøng troâng nöõ-saéc, vaø cuõng khoâng neân cuøng troø chuyeän. Neáu cuøng noùi chuyeän, neân chính-taâm nhôù nghó:"œta laø Sa - Moân, ôû trong ñôøi vaån-ñuïc, phaûi nhö hoa sen khoâng nhieãm buøn nhô. Töôûng ngöôøi giaø nhö meï, ngöôøi lôùn nhö chò, ngöôøi treû nhö em vaø ngöôøi nhoû nhö con, maø sinh ra taâm ñoä thoaùt, lieàn dieät ñöôïc aùc-nieäm".
CHÖÔNG BA MÖÔI:
XA LÌA LÖÛA DUÏCPhaät daïy:"œNgöôøi laøm ñaïo nhö maëc aùo coû khoâ, löûa tôùi neân traùnh. Ngöôøi laøm ñaïo thaáy saéc-duïc, quyeát neân xa traùnh!"
CHÖÔNG BAÊM MOÁT:
TAÂM VAÚNG DUÏC DIEÄTPhaät daïy:"œCoù ngöôøi lo ngaïi khoâng ngöng ñöôïc taâm daâm-duïc, muoán chaët ñöùt aâm-boä cuûa mình. Phaät baûo ngöôøi aáy raèng:"œNeáu muoán chaët ñöùt aâm-boä cuûa mình, khoâng baèng chaët ñöùt taâm cuûa mình! Taâm nhö cô-quan chæ-ñaïo caùc coâng vieäc, cô-quan naøy ngöng coâng-vieäc thì nhöõng ngöôøi tuøy toøng cuõng ñeàu nghæ. Taâm taø khoâng ngöng, thì chaët ñöùt aâm-boä coù ích gì?"
Ñöùc Phaät lieàn vì ngöôøi aáy noùi baøi keä raèng:
“Duïc sinh ôû yù ngöôi,
Y Ù bôûi tö-töôûng sinh.
Hai taâm ñeàu vaúng-laëng,
Chaúng saéc cuõng chaúng haønh".Ñöùc Phaät daïy tieáp:"œBaøi keä aáy laø do ñöùc Phaät Ca-Dieáp noùi ra!"
CHÖÔNG BAÊM HAI:
TA KHOÂNG, SÔ Ï DIEÄTPhaät daïy:"œNgöôøi ta töø aùi-duïc sinh ra lo vaø töø aùi-duïc sinh ra sôï. Neáu lìa aùi-duïc, thì coøn lo gì? sôï gì?"
CHÖÔNG BAÊM BA:
TRÍ SAÙNG PHAÙ MAPhaät daïy:"œNgöôøi laøm ñaïo, ví nhö moät ngöôøi chieán-ñaáu cuøng muoân ngöôøi, maëc aùo giaùp ra ngoaøi cöûa, yù hoaëc khieáp-nhöôïc, hoaëc nöûa ñöôøng lui veà, hoaëc choáng-cöï maø cheát, hoaëc thaéng traän trôû veà. Sa-Moân hoïc ñaïo, phaûi neân giöõ vöõng taâm mình, tinh-tieán duõng nhueä, khoâng sôï caûnh tröôùc maét, phaù dieät moïi ma, maø ñöôïc ñaïo-quaû".
CHÖÔNG BAÊM BOÁN:
TRUNG-BÌNH, ÑAÉC ÑAÏOCoù vò Sa-Moân, ban ñeâm tuïng kinh Di-Giaùo cuûa Ñöùc Phaät Ca - Dieáp, taâm vò aáy coù veû buoàn-raàu hoài-hoäp, suy nghó, phaøn-naøn vaø muoán ruùt lui. Ñöùc Phaät hoûi vò aáy raèng:"œTröôùc kia oâng ôû taïi gia thöôøng laøm ngheà gì?"
- Vò aáy ñaùp:"œCon thích gaûy ñôøn caàm.
- Ñöùc Phaät hoûi: “Daây ñôøn chuøng thì sao?
- Vò aáy ñaùp:"œTieáng khoâng keâu".
- Ñöùc Phaät hoûi: “Daây ñôøn caêng thì sao?"
- Vò aáy ñaùp:"œTieáng gaét vaäy".
- Daây ñôøn giöõ ñöôïc möùc trung-bình, töùc laø khoâng caêng, khoâng chuøng thì sao?
- Vò aáy ñaùp:"œCaùc tieáng cuûa noù seõ aâm vang khaép vaäy".
Phaät daïy:"œVò Sa-Moân hoïc ñaïo cuõng theá, neáu taâm ñieàu-hôïp, ñaïo coù theå chöùng ñöôïc vaäy. Ñoái vôùi ñaïo, neáu quaù haêng-haùi, haêng-haùi thì thaân meät; neáu thaân meät thì yù sinh naõo; neáu yù sinh naõo thì söï thöïc-haønh bò luøi; söï thöïc-haønh ñaõ luøi thì toäi aét seõ theâm vaäy. Chæ giöõ ñöôïc thanh-tònh, an-laïc, thì ñaïo môùi khoâng maát vaäy".
CHÖÔNG BAÊM LAÊM:
NHÔ SAÏCH SAÙNG COØNPhaät daïy:"œNhö ngöôøi reøn saét, boû seùt ñi thì thaønh ñoà-vaät, ñoà - vaät tinh - haûo. Ngöôøi hoïc ñaïo, boû taâm caáu-nhieãm ñi thì coâng-haïnh lieàn thanh - tònh vaäy".
CHÖÔNG BAÊM SAÙU:
MÔÛ-MANG HÔN LEÂNPhaät daïy:"œCon ngöôøi ra khoûi ñöôøng aùc, ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi cuõng khoù. Ñaõ ñöôïc laøm ngöôøi, boû thaân nöõ ñöôïc thaân nam cuõng khoù. Ñaõ ñöôïc laøm thaân nam, nhöng ñöôïc saùu caên ñaày ñuû cuõng khoù. Ñöôïc saùu caên ñaày ñuû, nhöng ñöôïc sinh nôi trung-quoác cuõng khoù. Ñöôïc sinh nôi trung-quoác, nhöng ñöôïc gaëp ñôøi coù Phaät cuõng khoù. Ñöôïc gaëp ñôøi coù Phaät, nhöng gaëp ñöôïc ñaïo cuõng khoù. Ñaõ gaëp ñöôïc ñaïo, nhöng khôi daäy ñöôïc tín-taâm cuõng khoù. Khôi daäy ñöôïc tín-taâm nhöng phaùt boà-ñeà-taâm cuõng khoù. Phaùt ñöôïc boà-ñeà-taâm, nhöng ñaït ñöôïc baäc Voâ-Tu, Voâ Chöùng cung khoù".
CHÖÔNG BAÊM BAÛY:
NIEÄM GIÔÙI GAÀN ÑAÏOPhaät daäy:"œPhaät-töû xa Ta vaøi ngaøn daäm, nhöng nhôù nghó ñeán giôùi-luaät cuûa Ta, Phaät töû aáy quyeát-ñònh seõ ñöôïc ñaïo-quaû. Phaät-töû naøo ôû ngay beân taû beân höõu Ta, tuy thöôøng thaáy Ta, nhöng khoâng thuaän theo giôùi-luaät Ta daïy, cuoái cuøng cuõng khoâng ñöôïc ñaïo-quaû gì".
CHÖÔNG BAÊM TAÙM:
COÙ SINH COÙ DIEÄTÑöùc Phaät hoûi moät vò Sa-Moân:"œMeänh ngöôøi ta soáng trong khoaûng bao laâu?"
- Vò aáy thöa:"œTrong khoaûng vaøi ngaøy".
- Phaät daïy:"œOÂng chöa bieát ñaïo". Ngaøi laïi hoûi moät vò Sa-Moân khaùc:"œMeänh ngöôøi ta soáng trong khoaûng bao laâu?"
- Vò aáy thöa:"œVaøo khoaûng moät böõa aên".
- Phaät daïy:"œOÂng chöa bieát ñaïo". Ngaøi laïi hoûi moät vò Sa-Moân khaùc:"œMeänh ngöôøi ta soáng trong khoaûng bao laâu?"
- Vò aáy thöa:"œ Trong khoaûng hoâ-haáp".
- Phaät daïy:"œHay thay, oâng bieát ñaïo vaäy".
CHÖÔNG BAÊM CHÍN:
DAÏY BAÛO KHOÂNG SAIPhaät daïy:"œNgöôøi hoïc ñaïo Phaät, ñöùc Phaät noùi ñieàu gì, ñeàu neân tin thuaän. Ví nhö aên maät, aên ôû giöõa hay ôû beân cuõng ñeàu ngoït. Kinh cuûa Ta noùi ra cuõng nhö theá!".
CHÖÔNG BOÁN MÖÔI:
HAØNH ÑAÏO TAÏI TAÂMPhaät daïy:"œVò Sa-Moân haønh ñaïo, ñöøng neân laøm nhö con traâu keùo coái ñaù. Thaân tuy haønh ñaïo, nhöng taâm ñaïo khoâng haønh. Taâm ñaïo neáu haønh, thì duøng haønh ñaïo laøm gì!"
CHÖÔNG BOÁN MÖÔI MOÁT:
TRÖÏC-TAÂM XUAÁT DUÏCPhaät daïy:"œNgöôøi laøm ñaïo, ví nhö con traâu mang ñoà naëng, laïi ñi vaøo choã buøn saâu raát meät, nhöng khoâng daùm ngoaùi troâng beân taû, beân höõu, chôø khi ñi ra khoûi ñaùm buøn laày, môùi coù theå nghæ ngôi. Vò Sa-Moân neân quaùn saùt tình-duïc, coøn teä hôn buøn laày. Tröïc-taâm nieäm ñaïo, ñöôïc khoûi khoå vaäy".
CHÖÔNG BOÁN HAI:
SUOÁT SÖÏ BIEÁT HUYEÃNPhaät daïy:"œTa coi ngoâi vò vöông haàu, nhö haït buïi qua keõ hôû; coi cuûa baùu vaøng ngoïc nhö ngoùi, soûi; coi trang-phuïc luïa noõn, nhö gieû raùch; coi coõi ñaïi-thieân nhö moät haït ha-tö; coi nöôùc ao A-naäu nhö gioït daàu thoa chaân; coi moân phöông - tieän nhö ñoáng hoùa-baûo; coi voâ-thöôïng-thöøa nhö mô thaáy vaøng, luïa; coi Phaät - ñaïo nhö boâng hoa tröôùc maét; coi thieàn-ñònh nhö coät nuùi Tu-Di; coi nieát - baøn nhö côn tænh nguû ban ngaøy; coi söï xoay, thaúng nhö saùu con roàng muùa; coi lyù bình - ñaúng nhö nôi nhaát-chaân phaùp-giôùi; coi söï höng-hoùa nhö caây boán muøa".
[ Trôû Veà ]