Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
Dhammapada
Sutta
(Khuddaka
Nikaya - Sutta Pitaka)
Noùi ñeán haïnh nhaãn nhuïc thì coù leõ khoâng ai treân coõi ñôøi naøy - nhaát laø giôùi giaøu sang phuù quyù, thanh theá uy quyeàn- nhaãn nhuïc baèng ñöùc Phaät khi coøn taïi theá. Ngaøi nhaãn nhuïc chæ vì muïc ñích toái thöôïng laø tìm ra chaùnh ñaïo, giaûi thoaùt sanh töû cho mình vaø cho moïi ngöôøi, mang laïi thanh bình, an laïc cho chuùng sanh. Nhaãn nhuïc ôû ñaây khoâng mang yù nghóa raùng söùc chòu ñöïng hay coá ñaám aên xoâi nhaèm ñaït ñeán muïc tieâu danh voïng cuûa rieâng mình.Khi coøn laø Thaùi töû Taát Ñaït Ña, Ngaøi ñaõ phaûi bao phen nhaãn nhuïc tröôùc thaùi ñoä ngang taøng, phaùch loái cuûa Ñeà Baø Ñaït Ña, ngöôøi em con chuù cuûa Ngaøi.
Hoâm ñoù, Taát Ñaït Ña ñang ngoài treân löng voi dieãu qua kinh thaønh Ca Tyø La Veä sau khi thaéng cuoäc so taøi cung kieám, vaø ñöôïc Quoác vöông Thieän Giaùc gaû coâng chuùa Da Du Ñaø La. Ñeà Baø Ñaït Ña noåi maùu ganh töùc vaø ñeå ra uy vôùi moïi ngöôøi, chaøng toùm laáy ñaøu voi, ñaám chôi moät cuù, vaø thôùt voi khoång loà laên ñuøng xuoáng ñaát. Thaùi töû Taát Ñaït Ña teù nhaøo. Chaøng thaûn nhieân ñöùng daäy, oân toàn noùi: -- Ñeà Baø Ñaït Ña, haønh ñoäng cuûa caäu khoâng ñeïp tí naøo, chöa phaûi luùc cho caäu döông oai dieãu voõ nhö vaäy! Ñeà Baø Ñaït Ña ngöôùc maët keânh keânh roài boû ñi.
Qua 6 naêm tu haønh khoå haïnh trong nuùi röøng söông tuyeát, Ngaøi ñaõ phaûi kham nhaãn ñeán ñoä töôûng chöøng nhö söùc ngöôøi khoâng chòu noåi, ñeå roài döôùi coäi Boà ñeà, tröôùc giôø ñaéc ñaïo, aâm binh quyû quaùi vaø noäi chöôùng ngoaïi ma trong nhieàu ñôøi nhieàu kieáp nhaát teà noåi daäy coâng phaù muïc tieâu giaûi thoaùt vaø hoùa ñoä chuùng sanh cao caû cuûa Ngaøi. Vaø taát nhieân laø chuùng ñaõ bò trí tueä vaø söùc kieân ñònh cuûa Ngaøi haøng phuïc.
Sau khi ngoä Ñaïo, treân böôùc ñöôøng vaân du hoaèng hoùa, Ngaøi laïi gaëp bieát bao nghòch caûnh rôïn ngöôøi. Vôùi haïnh töø bi, nhaãn nhuïc, Ngaøi ñaõ hoùa giaûi vaø nhieáp thoï taát caû.
Moät hoâm, treân ñöôøng veà Xaù veä, ñöùc Theá Toân ñi ngang qua moät caùnh ñoàng nhaèm muøa gaët haùi. Daân chuùng ñang noâ nöùc aên möøng linh ñình. Thaáy ñöùc Theá Toân töø xa ñi laïi, Bharadvaja, moät tín ñoà Baø La Moân, chaïy ra dang hai tay chaën Ngaøi, noùi: -- OÂng ñaïo, môøi oâng ñi ngay cho. OÂng laøm göông xaáu cho moïi ngöôøi. ÔÛ ñaây, chuùng toâi ñang kieåm ñieåm vaø aên möøng thaønh quaû lao ñoäng cuûa chuùng toâi. OÂng chaû laøm gì caû. OÂng lang thang khaép neûo phoá phöôøng. OÂng leâ la cuøng ñöôøng cuøng xoùm. OÂng chæ meät moät chuùt laø gaëp ai, oâng cuõng chìa bình baùt ra. Toát hôn laø oâng neân lao ñoäng, oâng neân caøy böøa gíeo haït maø aên.
-- Naøy baïn, ñöùc Phaät mæm cöôøi noùi, ta cuõng caøy böøa gieo haït nhö baïn, khi coâng vieäc laøm xong, ta duøng böõa thoaûi maùi.
-- OÂng maø cuõng caøy böøa gieo haït! Ai tin ñöôïc ñieàu ñoù? Traâu boø cuûa oâng ñaâu? Haït gioáng cuûa oâng ñaâu?
-- Naøy baïn, hieåu bieát trong saïch laø haït gioáng maø ta gieo troàng, tu taäp thaùnh thieän laø möa laønh töôùi treân maët ñaát phì nhieâu, haït gioáng seõ ñaâm choài naåy loäc, ñôm hoa keát traùi vaø giaø chín treân ñoù. Ta caàm caøy kieân coá: Löôõi caøy laø trí hueä, chuoâi caøy laø giaùo phaùp, thaønh tín laø con boø khoeû maïnh keùo caøy. Ta caøy ñeán ñaâu laø aùi duïc troùc goác nhö coû phôi treân ñoàng ñeán ñoù, vaø saûn phaåm vuï muøa ta thu hoaïch chính laø haït baát töû.
Nhö bò thoâi mieân, Bharadvaja ñöùng söõng sôø moät laùt roài suïp laïy döôùi chaân Ngaøi. Ñoaïn môøi Ngaøi vaøo nhaø, cuùng döôøng vaät thöïc vaø thænh Ngaøi thuyeát phaùp cho gia quyeán cuøng nghe. Ngaøi ñaõ thuyeát phaùp Baùt chaùnh ñaïo vaø Töù voâ löôïng taâm: Töø, Bi, Hyû, Xaû. Moïi ngöôøi hoan hyû laéng nghe vaø xin quy y Ngaøi.
Roài coù laàn ñöùc Theá toân vaø A Nan bò Hoaøng haäu Magaøndiya xuùi giuïc ñaùm noâ leä maéng nhieác thaäm teä. Chuùng goïi thaày troø Ngaøi laø luõ aâm binh ma quaùi, boïn suùc sanh traù hình. A Nan ñau buoàn, thænh Phaät ñi nôi khaùc. Ñöùc Theá toân nhoû nheï hoûi: -- Neân ñi ñaâu baây giôø, A Nan?
-- Ñeán moät thaønh phoá khaùc, baïch Theá toân.
-- Neáu ôû ñoù bò huûy baùng nöõa thì sao?
-- Thì ñeán thaønh phoá khaùc nöõa.
-- Neáu bò huûy baùng nöõa?
-- Thì ñeán nôi khaùc nöõa.
-- A Nan, ôû ñaâu coù chöôùng duyeân, ôû ñoù ta döøng böôùc. Ta nhö moät thôùt voi laâm traän, chaáp nhaän moïi cung teân vaø kham nhaãn moïi huûy baùng. Coù ai nghe voi than phieàn giöõa traän maïc bao giôø. Haõy tu taäp haïnh nhaãn nhuïc, A Nan.
Loá bòch nhaát laø nhoùm aån só Baø La Moân aâm möu xuùi giuïc Chieán giaø (Sincaâ) laêng nhuïc Ñöùc Phaät.
Moät buoåi saùng ñeïp trôøi, Ngaøi ñang thuyeát phaùp giöõa chaùnh ñieän. Chieán giaø, troâng gioáng nhö moät baø ñang mang thai saép ñeán ngaøy sinh nôû, kheänh khaïng vaøo ngoài tröôùc maët ñöùc Theá Toân roài caát gioïng sang saûng noùi: -- Ngaøi thuyeát phaùp lôøi leõ ngoït nhö ñöôøng maät. Coøn em, mang thai vôùi Ngaøi, saép laøm meï trong nay mai, thì khoâng coù ñeán moät nôi naèm choã; cuûi löûa than daàu cuõng khoâng coù! Neáu Ngaøi xaáu hoå thì nhôø ñeä töû cuûa Ngaøi nhö quoác vöông Ba Tö Naëc hay tröôûng giaû Caáp Coâ Ñoäc lo cho em chöù. Nhöng khoâng ! Ngaøi chæ bieát vui höôûng aùi tình maø coùc caàn cöu mang traùch nhieäm ! AÛ vöøa noùi vöøa huô huô hai tay leân trôøi nhö moät muï phuø thuûy.
Ñöùc Theá Toân thaûn nhieân, hoûi: -- Naøy coâ em, coâ noùi thaät hay vu khoáng ñoù?
-- Anh bieát roõ quaù maø, em ñaâu coù noùi laùo!
Caùc Phaät töû Öu baø di ñònh ñöùng daäy loâi coå con meï khuøng khuøng ra khoûi chuøa, nhöng ñöùc Theá Toân ñöa tay ra hieäu hoï ngoài xuoáng. Thaáy theá, Chieán giaø caøng theâm soâi maùu, aû ñöùng phaét daäy, ñònh xoâng ñeán laøm nhuïc ñöùc Theá Toân, nhöng vì aû thôû maïnh quaù, chieác daây nòt ôû buïng ñöùt ra, traùi banh goã rôùt xuoáng saøn nghe caùi baïch, ñöùc Theá Toân cöôøi noùi: -- Ñoù, con cuûa coâ sanh roài ñoù! Vöøa xaáu hoå, vöøa sôï haõi, aû teù xæu baát tænh, hai sö coâ phaûi dìu aû sang nhaø beân xoa daàu, thoa boùp vaø chaêm soùc cho ñeán khi aû tænh laïi.
Ngay vôùi caû ñeä töû cuûa mình, ñöùc Theá Toân cuõng thöôøng giaùo hoùa baèng haïnh nhaãn nhuïc.
Nhoùm Taêng treû taïi Kieàu Thöôûng Di say meâ tranh luaän ñeán baát chaáp ngoân haïnh cuûa Boån sö. Hai ba laàn khuyeân raên khoâng ñöôïc, ñöùc Theá Toân hoïp chuùng laàn choùt, daïy raèng:
-- "Haïnh phuùc thay cho ai coù ñöôïc ngöôøi baïn saùng suoát. Chöôùng ngaïi naøo maø hai baïn taøi ñöùc khoâng theå vöôït qua? Ngöôøi khoâng coù baïn taâm giao khaùc naøo vua khoâng coù ñaát nöôùc, phaûi lang thang phieâu baït trong coâ ñôn hiu haét nhö thôùt voi giaø trong caùnh röøng hoang."
Ngaøi laëng leõ giaõ töø Taêng chuùng, moät mình oâm baùt nuùi an cö ba thaùng muøa möa vôùi söï trôï giuùp cuûa chuù voi giaø vaø caäu khæ vaøng thaân thieän.
Ñeà Baø Ñaït Ña, ñeä töû Phaät, quyeát taâm haïi Phaät ñeå thoáng laõnh Taêng ñoaøn, Ngaøi vaãn khoâng heà than traùch. Ngaøi coá tình traùnh maët vaø nghó raèng chæ coù loøng töø bi vaø haïnh nhaãn nhuïc môùi ñuû söùc caûm hoùa con ngöôøi moät daï hai loøng vaø nhieàu tham voïng ñoù. Vaø ñuùng nhö vaäy, trong thôøi gian laâm beänh, Ñeà Baø Ñaït Ña ñaõ ngaøy ñeâm aên naên saùm hoái vaø nieäm danh hieäu Ngaøi cho ñeán khi giaõ töø döông theá trong ñau thöông khoán khoå. Ngaøi töøng daïy:
"Nhaãn nhuïc haïnh toái caoNhaãn nhuïc quaû laø ñöùc haïnh cao caû cuûa baäc Ñaïi huøng, Ñaïi löïc, Ñaïi trí, Ñaïi bi. Thieáu kieân ñònh vaø nhaãn nhuïc thì Phaät söï vaø ñaïo nghieäp khoù thaønh. Thaûo naøo tröôùc khi nhaäp dieät, ñöùc Theá Toân ñaõ di chuùc laïi cho moân ñeä cuûa Ngaøi trong kinh Di giaùo: -- "Ai kham thoï nhaãn nhuïc moät caùch hoan hyû nhö uoáng nöôùc cam loà, ngöôøi aáy xöùng danh laø baäc vaøo ñaïo coù trí".
Nieát baøn quaû toái thöôïng
Xuaát gia nhieãu haïi ngöôøi
Ñaâu coøn laø Sa Moân." (Phaùp Cuù 184)Ñuùng vaäy ! Chæ coù Nhaãn Nhuïc môùi traùnh ñöôïc moïi xung ñoät, oan khieân vaø baát haïnh treân ñôøi.
Chaân thaønh caùm ôn anh chò Löu - Thu ñaõ coù thieän taâm giuùp ñaùnh maùy laïi baøi vieát naày (10/97)
Source = BuddhaSasana
[ Trôû Veà ]