Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [   Trang Chuû   ]


Dhammapada Sutta
(Khuddaka Nikaya - Sutta Pitaka)

Tinh Caàn Giöõa Phoùng Daät

Tònh Minh

 

Thuôû noï coù hai Tyø kheo laõnh thoï chuû ñeà thieàn quaùn cuûa ñöùc Theá Toân roài lui veà röøng khoå haïnh tu taäp. Saùng sôùm hoâm ñoù, moät vò mang cuûi ra, chuaån bò loø than chu ñaùo ñeå suoát canh moät ñeâm ñoù ngoài söôûi aám taùn doùc vôùi caùc chuù Sa di vaø caùc chuù ñieäu, thoâi thì baøn taùn ñuû thöù: chuyeän trong chuøa ngoaøi ngoõ, chuyeän thieän nam tín nöõ, chuyeän xuaát gia hoaøn tuïc, chuyeän giaûi thoaùt traàm luaân, chuyeän caûi trang khaát thöïc, chuyeän giaû danh sa moân, chuyeän nghe kinh nguû guïc v.v... caùc chuù Sa di vaø caùc chuù ñieäu cöù haù moàm ra nghe thaày nhaän xeùt vaø luaän chuyeän phieám maø khoâng bieát chaùn.

Trong khi vò Sa moân kia thì nhaát taâm quaùn nieäm, haï thuû coâng phu. Thaáy phaùp höõu cuûa mình phí phaïm giôø giaác moät caùch oan uoång, thaày ngoû lôøi nhaéc nhôû:
-- Thöa thaày, xin thaày ñöøng giaän nghe! "Trung ngoân nghòch nhó " ñoù. Thaáy thaày ñeâm ñeâm ngoài chôi taùn gaãu uoång quaù. Thôøi giôø qua mau maø thaày. Vaû laïi "Thò phi chæ vò ña khai khaåu". Noùi nhieàu thì loãi nhieàu. Cheâ khen nhieàu thì taâm hoàn mình bò roái raèm. Ñöùc Theá Toân töøng daïy:

"Vaäy ñoù A Tu La
Xöa nay ñeàu theá caû,
Ngoài im bò ñaû phaù,
Noùi nhieàu bò ngöôøi cheâ,
Noùi ít bò ngöôøi pheâ,
Khoâng ai khoâng bò traùch,
Treân traàn theá boän beà!" (Phaùp Cuù 227)
Phaân tích, moå xeû, pheâ bình, chæ trích thì deã laém, nhöng baét tay vaøo vieäc, aâm thaàm haønh ñaïo, mang laïi lôïi ích cho mình cho ngöôøi, cho hieän taïi vaø cho töông lai thì khoù khaên voâ cuøng. Ñuùng laø:
"Khoù thay soáng khieâm toán,
Thanh tònh taâm voâ tö
Giaûn dò ñôøi trong saïch
Saùng suoát troïn kieáp ngöôøi" (Phaùp Cuù 245)
Tyø kheo maø buoâng lung caåy thaû, loäng ngöõ phoùng taâm, löõng thöõng qua ngaøy thì nhaát ñònh phaûi ñaém chìm khoán khoå. Khoâng theå duøng xaûo ngoân lôïi khaåu maø löôøng gaït aân ñöùc cuûa Phaät Toå toân sö. Choã huynh ñeä thaâm giao, xin huynh tha cho nhöõng lôøi thaém thieát".

Ñoäng loøng töï aùi, vò Sa moân giaûi ñaõi buoâng lôøi hôøn maùt:
-- OÂi! Phaät phaùp nhieäm maàu, thaäm thaâm vi dieäu, taùm vaïn boán ngaøn phaùp moân. OÂng tu oâng ñaéc, baø tu baø ñaéc, hôi ñaâu maø baän taâm ñeán gia phong ñaïo nghieäp cuûa ngöôøi khaùc! Xin caùm ôn thaày.

Thaáy mình chöa ñuû söùc caûm hoùa thaân höõu, vò Sa moân tinh chuyeân caàn maãn lieàn nhaäp töø bi quaùn, caát böôùc haønh thieàn vaø ñi vaøo chaùnh ñònh.

Sau canh taùn doùc beân loø löûa, vò Sa moân thích ba hoa ñi vaøo cuøng luùc vôùi vò Sa moân tinh taán, ñaõ xaû thieàn vaø vaøo am rieâng cuûa mình. Laùt sau, thaáy vò sö tinh taán naèm nguû, vò giaûi ñaõi ñeán thaû gioïng ñaâm hoâng:
-- UÛa! Thaày laønh thoï yeáu chæ thieàn toâng cuûa chö Phaät ñeå roài vaøo röøng aên no nguû kyõ nhö vaäy aø! Thaày khoâng chuyeân taâm tænh thöùc, noäi quaùn thanh löông nöõa sao?

Noùi xong, sö veà phoøng naèm ñaùnh moät giaác ngon laønh tôùi saùng. Coøn sö tinh taán thì canh ba thöùc daäy, quaùn nieäm thieàn haønh, vaø sau moät thôøi gian noã löïc tu taäp, thaày chöùng quaû A La Haùn, ñaày ñuû thaàn thoâng dieäu duïng, trong khi sö ba hoa kia thì maõi luùn saâu vaøo neáp soáng buoâng lung phoùng daät.

Sau giai ñoaïn aån tu trong röøng khoå haïnh, hai sö beøn cuøng veà thaêm ñöùc Theá Toân, cung kính ñaûnh leã Ngaøi roài ngoài sang moät beân. Ñöùc Theá Toân ñaùp leã trong nieàm hoan hyû vaø ngoû lôøi thaêm doø:
-- Ta tin laø caùc thaày ñaõ noã löïc trong neáp soáng tinh taán tu haønh. Ta tin laø caùc thaày ñaõ thaønh töïu ñaïo nghieäp.

Vò sö phoùng tuùng ñaùp:
-- Baïch ñöùc Theá Toân, laøm sao thaày aáy coù theå ñöôïc goïi laø tinh chuyeân caàn maãn! Töø khi xa ñöùc Theá Toân, thaày aáy chæ bieát tröôûng döôõng saéc thaân, nguû nghæ thoaûi maùi.

-- Coøn thaày thì sao? Ñöùc Theá Toân hoûi.

-- Con aáy aø! Baïch Ñöùc Theá Toân, saùng sôùm con ñem cuûi ra chuaån bò moät loø than töôm taát ñeå ñeâm ñeâm ngoài söôûi aám vaø luaän chuyeän Ñoâng Taây chöù khoâng nguû.

-- Thaày ñaõ hoang phí thôøi giôø trong buoâng lung thaát nieäm maø goïi laø chuyeân taâm thieàn ñònh sao? Ñöùc Theá Toân noùi. Thaày ñaõ laàm haïnh noã löïc tinh caàn vôùi tính buoâng lung caåu thaû. Thaày bieát ñaáy, trong cuoäc so taøi, con tuaán maõ bao giôø cuõng boû xa con ngöïa heøn.

Ngaøi ñoïc keä:

-- "Tinh caàn giöõa phoùng daät
Tænh thöùc giöõa nguû meâ
Ngöôøi trí nhö tuaán maõ
Boû xa con ngöïa heøn." (Phaùp Cuù 29)

Chaân thaønh caùm ôn anh Nguyeãn Quang Trung ñaõ coù thieän taâm giuùp ñaùnh maùy laïi baøi vieát naày (12/1997)

Source = BuddhaSasana


[ Trôû Veà ]