Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Tröôøng Boä Kinh
Digha Nikaya13. Kinh Tevijja (Tam minh)
(Tevijja sutta)
1. Nhö vaày toâi nghe. Moät thôøi Theá Toân ñang du haønh ôû Kosala (Caâu-taùt-la) cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò vaø ñi ñeán moät laøng Baø-la-moân ôû Kosala teân laø Manasaøkata. Taïi ñaây, ôû Manasakata, Theá Toân truù taïi moät vöôøn xoaøi treân bôø soâng Aciravati (A-trí-la-phaït-ñeå), phía Baéc laøng Manasaøkata.2. Luùc baáy giôø, nhieàu Baø-la-moân tröù danh, ñaïi phuù haøo ôû taïi Manasaøkata nhö Baø-la-moân Canki (Thöôøng-giaø), Baø-la-moân Taørukkha (Ña-leâ-xa) Baø-la-moân Pokkharasaøti (Phí-giaø-la-baø-la), Baø-la-moân Jaønussoni (Sanh Laäu), Baø-la-moân Todeyya (Ñaïo-ñeà-da) vaø nhieàu Baø-la-moân tröù danh, ñaïi phuù haøo khaùc.
3. Luùc baáy giôø, moät cuoäc nghò luaän veà chaùnh ñaïo vaø taø ñaïo khôûi leân giöõa Vaøsettha (Baø-taát-saù) vaø Bhaøradvaøja (Baït-la-ñaø-phaïn-xaø) trong khi ñi baùch boä ñeå tónh döôõng, vöøa ñi vöøa suy nghó tö duy.
4. Thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha noùi:
- Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo. Ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Pokkharasaøti giaûng daïy;
5. Thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja noùi:
- Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo, ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Taørukkha giaûng daïy.
6. Thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha khoâng theå thuyeát phuïc ñöôïc thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja vaø thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja, cuõng khoâng theå thuyeát phuïc ñöôïc thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha.
7. Khi aáy thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha noùi vôùi thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja:
- Naøy Bhaøradvaøja, Sa-moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø doøng hoï Thích-ca, nay truù ôû Manasaøkata, taïi moät vöôøn xoaøi treân bôø soâng Aciravati, phía Baéc laøng Manasaøkata. Tieáng ñoàn toát ñeïp sau ñaây ñöôïc truyeàn ñi veà Toân giaû Gotama: "Ngaøi laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân". Naøy Bhaøradvaøja, haõy ñeán Sa-moân Gotama vaø hoûi Sa-moân Gotama veà nghóa lyù naøy, vaø Sa-moân Gotama traû lôøi nhö theá naøo, chuùng ta seõ nhö vaäy thoï trì.
- Toân giaû, xin vaâng!
Thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja traû lôøi vôùi thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha.
8. Luùc baáy giôø hai thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha vaø Bhaøradvaøja ñeán Theá Toân, khi ñaõ ñeán lieàn noùi nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm xaõ giao vôùi Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân, khi ngoài xuoáng moät beân, thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, moät cuoäc nghò luaän veà chaùnh ñaïo vaø taø ñaïo khôûi leân giöõa hai chuùng toâi trong khi ñi baùch boä ñeå tónh döôõng vöøa ñi vöøa suy nghó, tö duy. Toâi noùi nhö vaày: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo, höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo, ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Pokkharasaøti giaûng daïy". Thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja noùi nhö vaày: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo, ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Taørukkha giaûng daïy". Toân giaû Gotama , ñoù laø söï tranh luaän, söï luaän chaáp, ñoù laø söï baát ñoàng yù kieán.
9. Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi nhö vaày: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo, höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo. Ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Pokkharasaøti giaûng daïy". Coøn thanh nieân Baø-la-moân Bhaøradvaøja noùi nhö vaày: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng , daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo, ñoù laø con ñöôøng do Baø-la-moân Taørukkha giaûng daïy". Naøy Vaøsettha, ôû nôi ñaây tranh bieän veà vaán ñeà gì, luaän chaáp veà vaán ñeà gì vaø baát ñoàng yù kieán veà vaán ñeà gì?
10. - Toân giaû Gotama, veà vaán ñeà chaùnh ñaïo vaø taø ñaïo. Toân giaû Gotama, nhieàu Baø-la-moân thuyeát daïy nhieàu con ñöôøng sai khaùc nhö caùc vò Baø-la-moân Addhaøriyaø, caùc vò Baø-la-moân Tittiriyaø, vaø caùc vò Baø-la-moân Chandokaø, caùc vò Baø-la-moân Chandavaø, caùc vò Baø-la-moân Braøhmacariyaø - taát caû con ñöôøng naøy höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo. Toân giaû Gotama, nhö gaàn laøng hay gaàn trò traán coù nhieàu con ñöôøng sai khaùc, nhöng taát caû con ñöôøng naøy ñeàu daãn ñeán laøng. Cuõng vaäy, Toân giaû Gotama, nhieàu Baø-la-moân thuyeát daïy nhieàu con ñöôøng sai khaùc - nhö caùc Baø-la-moân Addhariyaø, caùc vò Baø-la-moân Tittiriyaø, caùc vò Baø-la-moân Chandokaø, caùc vò Baø-la-moân Chandaøvaø, caùc vò Baø-la-moân Braøhmacariyaø. Taát caû con ñöôøng naøy höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo.
- Naøy Vaøsettha, coù phaûi Ngöôi noùi: "Chuùng daãn ñeán?"
- Toân giaû Gotama, vaâng, toâi noùi: "Chuùng daãn ñeán".
- Naøy Vaøsettha, coù phaûi Ngöôi noùi: "Chuùng daãn ñeán".
- Toân giaû Gotama, vaâng, toâi noùi: "Chuùng daãn ñeán".
- Naøy Vaøsettha, coù phaûi Ngöôi noùi: "Chuùng daãn ñeán".
- Toân giaû Gotama, vaâng, toâi noùi: "Chuùng daãn deán".
12. - Theá naøo Vaøsettha? Coù Baø-la-moân naøo trong nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø taän maët ñaõ thaáy Phaïm thieân?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù vò naøo.
- Theá naøo Vaøsettha? Coù toân sö naøo cuûa caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ taän maët thaáy Phaïm thieân?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù vò naøo.
- Theá naøo Vaøsettha? Coù Baø-la-moân naøo cho ñeán baûy ñôøi toân sö vaø ñaïi toân sö cuûa nhöõng vò Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ taän maët nhìn thaáy Phaïm thieân?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù vò naøo.
13. - Theá naøo, naøy Vaøsettha. Nhöõng vò tu só thôøi coå trong caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, nhöõng vò saùng taùc caùc thaàn chuù, nhöõng vò trì tuïng thaàn chuù maø xöa kia nhöõng thaàn chuù ñöôïc haùt leân, ñöôïc trì tuïng, ñöôïc ngaâm vònh vaø ngaøy nay nhöõng vò Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø cuõng haùt leân, trì tuïng vaø ngaâm giaûng nhö caùc vò Atthaka (A-saù-ca) Vaømaka (Baø-ma), Vaømadeva (Baø-ma-ñeà-baø), Angirasa (Öông-kyø-saù), Bhaøradvaøja (Baït-la-ñaø-phan-xaø), Vaøsettha (Baø-taát-saù), Kassapa (Ca-dieáp), Bhagu (Baø-cöõu), nhöõng vò naøy coù noùi: "Chuùng toâi bieát, chuùng toâi thaáy choã ôû Phaïm thieân, choã ñeán Phaïm thieân, choã ñi Phaïm thieân?"
- Toân giaû Gotama, khoâng coù vò naøo.
14. - Naøy Vaøsettha, nhö vaäy Ngöôi noùi khoâng coù moät Baø-la-moân naøo trong nhöõng vò tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ taän maët thaáy Phaïm thieân - khoâng coù moät toân sö naøo cuûa caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ taän maët thaáy Phaïm thieân, khoâng coù moät ñaïi toân sö naøo cuûa aùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp vaø ñaõ taän maët thaáy Phaïm thieân - khoâng coù moät Baø-la-moân naøo cho ñeán baûy ñôøi ñaïi toân sö, toân sö cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ taän maét thaáy Phaïm thieân, trong nhöõng tu só thôøi coå, trong caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, nhöõng vò saùng taùc caùc thaàn chuù, nhöõng vi trì tuïng thaàn chuù maø xöa kia nhöõng thaàn chuù ñöôïc haùt leân, ñöôïc trì tuïng, ñöôïc ngaâm vònh vaø ngaøy nay nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø cuõng haùt leân, trì tuïng vaø giaûng daïy nhö caùc vò Atthaka, Vaømaka, Vaømadeva, Vessaømita, Yamataggi, Angirasa, Bhaøradvaøja, Vaøsettha, Kassapa, Bhagu, khoâng coù moät vò naøo ñaõ noùi: "Chuùng toâi bieát, chuùng toâi thaáy Phaïm thieân ôû ñaâu, Phaïm thieân töø ñaâu ñeán, Phaïm thieân seõ ñi ñaâu". Nhö vaäy caùc baø Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ noùi: "Chuùng toâi khoâng bieát, chuùng toâi khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân, nhöng chuùng toâi thuyeát daïy con ñöôøng aáy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo".
Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy thôøi coù phaûi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?
- Toân giaû Gotama, söï kieän laø nhö vaäy thôøi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù.
15. - Naøy Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng bieát, khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân maø thuyeát daïy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo", thaät khoâng theå coù söï kieän aáy. Naøy Vaøsettha, ví nhö moät chuoãi ngöôøi muø oâm löng nhau, ngöôøi tröôùc khoâng thaáy, ngöôøi giöõa cuõng khoâng thaáy, ngöôøi cuoái cuøng cuõng khoâng thaáy. Nhö vaäy, naøy Vaøsettha lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, ngöôøi ñaàu khoâng thaáy, giöõa cuõng khoâng thaáy, ngöôøi cuoái cuøng cuõng khoâng thaáy, gioáng nhö lôøi noùi muø quaùng. Lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø nhö vaäy laø lôøi noùi ñaùng cheâ cöôøi, laø lôøi noùi suoâng, laø lôøi noùi khoâng töôûng, laø lôøi noùi troáng roãng.
16. - Naøy Vaøsettha, nhaø Ngöôi nghó theá naøo? Caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø nhö phaàn ñoâng nhieàu ngöôøi khaùc - coù theå thaáy maët traêng, maët trôøi khoâng, trong khi caùc vò naøy caàu khaån, taùn thaùn, vöøa ñi xung quanh, vöøa chaáp tay vaø ñaûnh leã choã maët traêng, maët trôøi moïc vaø laën?
- Thöa vaâng, Toân giaû Gotama, caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø nhö phaàn ñoâng nhieàu ngöôøi khaùc coù theå thaáy maët traêng, maët trôøi, trong khi caùc vò naøy caàu khaån, taùn thaùn, vöøa ñi xung quanh, vöøa chaáp tay ñaûnh leã choã maët traêng, maët trôøi moïc vaø laën.
17. - Naøy Vaøsettha, nhaø Ngöôi nghó theá naøo? Caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø - nhö phaàn ñoâng nhieàu ngöôøi khaùc thaáy maët traêng, maët trôøi, trong khi caùc vò naøy caàu khaån, taùn thaùn, vöøa ñi xung quanh, vöøa chaáp tay vaø ñaûnh leã choã maët traêng maët trôøi moïc vaø laën, nhöõng vò naøy coù theå thuyeát daïy con ñöôøng ñöa ñeán söï coäng truù vôùi maët traêng maët trôøi khoâng? Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi maët traêng, maët trôøi cho nhöõng ai thöïc haønh theo?
- Toân giaû Gotama, khoâng theå ñöôïc!
18. - Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi raèng caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø nhö phaàn ñoâng nhieàu ngöôøi khaùc, thaáy maët traêng, maët trôøi trong khi caùc vò naøy caàu khaån taùn thaùn, vöøa ñi xung quanh, vöøa chaáp tay vaø ñaûnh leã choã maët traêng, maët trôøi moïc vaø laën, nhöõng vò naøy khoâng coù theå thuyeát daïy con ñöôøng ñöa ñeán söï coäng truù vôùi maët traêng maët trôøi: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coïng truù vôùi maët traêng, maët trôøi cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Ngöôi cuõng noùi caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc toân sö, caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc ñaïi toân sö caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc Baø-la-moân cho ñeán baûy ñôøi ñaïi toân sö, toân sö cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân. Ngöôi cuõng noùi trong nhöõng tu só thôøi coå trong caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, nhöõng vò saùng taùc caùc thaàn chuù, ñöôïc haùt leân, ñöôïc trì tuïng, ñöôïc ngaâm vònh vaø ngaøy nay nhöõng Baø-la-moân cuõng haùt leân, trì tuïng vaø giaûng daïy - nhö caùc vò Atthaka, Vaømaka, Vaømadeva, Vessaømitta, Yamataggi, Anigirasa, Bhaøradvaøja, Vaøsettha, Kassapa, Bhagu, khoâng coù moät vò naøo ñaõ noùi: "Chuùng toâi bieát, chuùng toâi thaáy Phaïm thieân ôû ñaâu, Phaïm thieân töø ñaâu ñeán, Phaïm thieân seõ ñi ñaâu". Nhö vaäy caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ noùi: "Chuùng toâi khoâng bieát, chuùng toâi khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân, nhöng chuùng toâi thuyeát daïy con ñöôøng aáy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Naøy Vaøsettha, nhaø Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy, thôøi coù phaûi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?"
- Toân giaû Gotama, söï kieän laø nhö vaäy, thôøi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù.
- Laønh thay, naøy Vaøsettha! Nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng bieát, khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân maø thuyeát daïy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Thaät khoâng coù söï kieän aáy.
19. Naøy Vaøsettha, nhö coù ngöôøi noùi: "Toâi yeâu vaø aùi luyeán moät coâ gaùi ñeïp trong nöôùc naøy". Coù ngöôøi hoûi: "Naøy baïn, coâ gaùi ñeïp maø OÂng yeâu vaø aùi luyeán aáy, OÂng coù bieát laø ngöôøi giai caáp naøo, laø Saùt-ñeá-lî, hay Baø-la-moân, hay Pheä-xaù, hay Thuû-ñaø?" Khi ñöôïc hoûi, ngöôøi aáy traû lôøi khoâng bieát. Coù ngöôøi hoûi: "Naøy baïn, coâ gaùi ñeïp OÂng yeâu vaø aùi luyeán aáy, OÂng coù bieát teân gì, hoï gì, lôùn ngöôøi, thaáp ngöôøi hay ngöôøi baäc trung? Da ñen saåm, da ngaêm ngaêm ñen hay da hoàng haøo? ÔÛ taïi laøng naøo, aáp naøo, hay thaønh phoá naøo?" Khi ñöôïc hoûi vaäy, ngöôøi aáy traû lôøi khoâng bieát. Coù ngöôøi hoûi: "Naøy baïn, nhö vaäy coù phaûi OÂng ñaõ yeâu vaø ñaõ aùi luyeán moät ngöôøi OÂng khoâng bieát, khoâng thaáy?" Ñöôïc hoûi vaäy, vò aáy traû lôøi phaûi. Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy, thôøi coù phaûi lôøi noùi cuûa ngöôøi kia laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?
Vaâng phaûi, Toân giaû Gotama. Söï kieän laø nhö vaäy, thôøi lôøi noùi cuûa ngöôøi kia khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù.
20. - Cuõng vaäy, naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi raèng caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc ñaïi toân sö caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc Baø-la-moân cho ñeán baûy ñôøi ñaïi toân sö, toân sö cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân. Ngöôi cuõng noùi nhöõng tu só thôøi coå trong caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, nhöõng vò saùng taùc caùc thaàn chuù, nhöõng vò trì tuïng thaàn chuù maø xöa kia caùc thaàn chuù ñöôïc haùt leân, ñöôïc trì tuïng, ñöôïc ngaâm vònh vaø ngaøy nay nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø cuõng haùt leân, cuõng trì tuïng vaø giaûng daïy nhö caùc vò Vaømaka, Vaømadeva, Vessaømitta, Yamataggi, Angirasa, Bhaøradvaøja, Vaøsettha, Kassapa, Bhagu, khoâng coù moät vò naøo ñaõ noùi: "Chuùng toâi bieát, chuùng toâi thaáy Phaïm thieân ôû ñaâu, Phaïm thieân töø ñaâu ñeán, Phaïm thieân seõ ñi ñaâu". Nhö vaäy caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ noùi: "Chuùng toâi khoâng bieát, chuùng toâi khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán söï coäng truù vôùi Phaïm thieân nhöng chuùng toâi thuyeát daïy con ñöôøng aáy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy, thôøi coù phaûi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?
- Toân giaû Gotama, söï kieän laø nhö vaäy thôøi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù.
- Laønh thay, Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng bieát, khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân maø thuyeát daïy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo", thaät khoâng coù söï kieän aáy.
21. Naøy Vaøsettha, nhö moät ngöôøi muoán xaây taïi ngaõ tö ñöôøng moät caùi thang ñeå leo leân laàu. Coù ngöôøi hoûi: "Naøy baïn, OÂng muoán xaây moät caùi thang ñeå leo leân laàu, vaäy OÂng coù bieát laàu aáy laø veà höôùng Ñoâng, hay veà höôùng Taây, hay veà höôùng Baéc, hay veà höôùng Nam? Nhaø laàu aáy cao hay thaáp, hay trung bình?". Ñöôïc hoûi vaäy, vò aáy traû lôøi khoâng bieát. Coù ngöôøi hoûi: "Naøy baïn, nhö vaäy coù phaûi OÂng xaây moät caùi thang ñeå leo leân moät caùi laàu maø OÂng khoâng bieát, khoâng thaáy?". Hoûi vaäy, vò aáy traû lôøi phaûi. Naøy Vaøsettha, ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy, thôøi coù phaûi lôøi noùi ngöôøi kia khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?
- Vaâng phaûi, baïch Theá Toân. Söï kieän laø nhö vaäy thôøi lôøi noùi cuûa ngöôøi kia laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù.
22. - Cuõng vaäy, naøy Vaøsettha. Ngöôi noùi raèng caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc toân sö caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc ñaïi toân sö caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân, caùc Baø-la-moân cho ñeán baûy ñôøi ñaïi toân sö, toân sö cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng theå taän maét thaáy ñöôïc Phaïm thieân. Ngöôøi cuõng noùi trong nhöõng aån só thôøi coå trong caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, nhöõng vò saùng taùc caùc thaàn chuù, nhöõng vò trì tuïng thaàn chuù maø xöa kia nhöõng thaàn chuù ñöôïc haùt leân, ñöôïc trì tuïng, ñöôïc bình taùn vaø ngaøy nay nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø cuõng haùt leân, trì tuïng vaø giaûng daïy - nhö caùc vò Atthaka, Vamaka, Vaømadeva, Vessaømitta, Yamataggi, Angirasa, Bhaøradvaøja, Vaøsettha, Kassapa, Bhagu, khoâng coù moät vò naøo ñaõ noùi: "Chuùng toâi bieát, chuùng toâi thaáy Phaïm thieân ôû ñaâu, Phaïm thieân töø ñaâu ñeán, Phaïm thieân seõ ñi ñaâu?" Nhö vaäy caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø ñaõ noùi: "Chuùng toâi khoâng bieát, chuùng toâi khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán söï coäng truù vôùi Phaïm thieân nhöng chuùng toâi thuyeát daïy con ñöôøng aáy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Naøy Vaøsettha, ngöôi nghó theá naøo? Söï kieän laø nhö vaäy thôøi coù phaûi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chaùnh xaùc, hôïp lyù?
- Toân giaû Gotama, söï kieän laø nhö vaäy thôøi lôøi noùi cuûa nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø khoâng chính xaùc hôïp lyù.
23. - Laønh thay, Vaøsettha. Nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng bieát, khoâng thaáy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân maø thuyeát daïy: "Ñaây laø tröïc ñaïo, ñaây laø chaùnh ñaïo höôùng ñeán, daãn ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân cho nhöõng ai thöïc haønh theo". Thaät khoâng coù söï kieän aáy.
24. Naøy Vaøsettha, nhö soâng Aciravati naøy, ñaày traøn cho ñeán bôø khieán con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Coù ngöôøi ñeán, coù söï vieäc beân bôø beân kia, tìm ñeán bôø beân kia, höôùng ñeán bôø beân kia vaø muoán loäi qua bôø beân kia. Ngöôøi ñöùng bôø beân naøy keâu bôø beân kia vaø noùi: "Bôø beân kia, haõy laïi ñaây! Bôø beân kia, haõy laïi ñaây". Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Coù phaûi vì ngöôøi kia keâu goïi bôø beân kia, vì caàu khaån, vì hy voïng, vì taùn thaùn maø bôø beân kia cuûa soâng Aciravati ñeán bôø beân naøy khoâng?
- Toân giaû Gotama, khoâng theå vaäy.
25. - Cuõng vaäy, naøy Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, loaïi boû nhöõng phaùp taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, tuaân theo nhöõng phaùp khoâng taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, nhöõng vò naøy ñaõ noùi: "Chuùng toâi caàu khaån Indra (Nhaân-ñaø-la), chuùng toâi caàu khaån Soma (Toâ-ma), chuùng toâi caàu khaån Vanena (Baø-löu-va), chuùng toâi caàu khaån Isaøna (Y-sa-na), chuùng toâi caàu khaån Pajaøpati (Sanh chuû), chuùng toâi caàu khaån Brahmaø (Phaïm thieân), chuùng toâi caàu khaån Mahiddhi (Ma-hi-ñeà), chuùng toâi caàu khaån Yama (Daï-ma). Naøy Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø aáy, loaïi boû nhöõng phaùp taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân - vì keâu goïi, vì caàu khaån, vì hy voïng, vì taùn thaùn, sau khi thaân hoaïi maïng chung, nhöõng vò aáy seõ coäng truù vôùi Phaïm thieân - Thaät khoâng coù söï kieän aáy.
26. - Naøy Vaøsettha, nhö soâng Aciravati naøy, ñaày traøn cho ñeán bôø khieán con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Coù ngöôøi ñeán, coù söï vieäc beân bôø beân kia, tieán ñeán bôø beân kia, höôùng ñeán bôø beân kia, vaø muoán loäi qua bôø beân kia. Ngöôøi naøy ñöùng beân bôø naøy keâu bôø beân kia vaø noùi: "Bôø beân kia haõy laïi ñaây! Bôø beân kia haõy laïi ñaây!" Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Coù phaûi vì ngöôøi kia keâu goïi bôø beân kia, vì caàu khaån, vì hy voïng, vì taùn thaùn maø bôø beân kia cuûa soâng Aciravati ñeán bôø beân naøy khoâng?
- Toân giaû Gotama, khoâng theå vaäy.
27. - Cuõng vaäy, naøy Vaøsettha, coù naêm phaùp khieán duïc laïc taêng thònh. Naêm phaùp naøy ñöôïc xem laø sôïi daây chuyeàn, sôïi daây thaéng trong giôùi luaät cuûa baäc Thaùnh. Theá naøo laø naêm? Nhöõng saéc phaùp do maét caûm nhaän khaû aùi, myõ mieàu, thích thuù, haáp daãn, caâu höõu vôùi duïc, aùi laïc; nhöõng tieáng do taïi caûm nhaän... nhöõng höông do muõi caûm nhaän... nhöõng vò do löôõi caûm nhaän.. nhöõng xuùc do thaân caûm nhaän khaû aùi, myõ mieàu, thích thuù, haáp daãn, caâu höõu vôùi duïc laïc. Naøy Vaøsettha, naêm phaùp khieán duïc laïc taêng thònh aáy, ñöôïc xem laø sôïi daây chuyeàn, sôïi daây thaéng trong giôùi luaät cuûa baäc Thaùnh. Naøy Vaøsettha, naêm phaùp khieán duïc laïc taêng thònh aáy, caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø chaáp tröôùc, meâ ñaém, bò troùi buoäc, khoâng thaáy nguy hieåm cuûa chuùng, khoâng nhaän thöùc söï khoâng thoaùt ly cuûa chuùng, ñaõ taän höôûng naêm phaùp aáy.
28. - Naøy Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, loaïi boû nhöõng phaùp taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, tuaân theo nhöõng phaùp khoâng taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, chaáp tröôùc, meâ ñaém, bò troùi buoäc, khoâng thaáy nguy hieåm cuûa chuùng, khoâng nhaän thöùc söï khoâng thoaùt ly cuûa chuùng, taän höôûng chuùng, bò troùi buoäc bôûi söï troùi buoäc cuûa duïc laïc, sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ coäng truù vôùi Phaïm thieân, thaät khoâng coù söï kieän aáy.
29. - Naøy Vaøsettha, nhö soâng Acivarati naøy, ñaày traøn cho ñeán bôø khieán con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Coù ngöôøi ñeán, coù söï vieäc beân bôø beân kia, tìm ñeán bôø beân kia, höôùng ñeán bôø beân kia vaø muoán loäi qua bôø beân kia. Ngöôøi naøy ôû beân bôø naøy truøm ñaàu vaø naèm nguû. Naøy Vaøsettha, nhaø Ngöôi nghó theá naøo? Ngöôøi aáy coù theå töø beân naøy cuûa soâng Aciravati ñeán bôø beân kia khoâng?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù theå ñöôïc.
30. - Cuõng vaäy, naøy Vaøsettha, coù naêm trieàn caùi ñöôïc goïi laø chöôùng ngaïi, cuõng ñöôïc goïi laø trieàn caùi, cuõng ñöôïc goïi laø maøn che, cuõng ñöôïc goïi laø trieàn phöôïc trong giôùi luaät cuûa baäc Thaùnh. Theá naøo laø naêm? Duïc caùi, saân caùi, hoân traàm thuïy mieân caùi, traïo hoái caùi, nghi caùi. Naøy Vaøsettha, naêm trieàn caùi naøy ñöôïc goïi laø chöôùng ngaïi, cuõng ñöôïc goïi laø trieàn caùi, cuõng ñöôïc goïi laø maøn che, cuõng ñöôïc goïi laø trieàn phöôïc. Naøy Vaøsettha, caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, bò chöôùng ngaïi, bò trieàn phöôïc, bò che ñaäy, bò troùi buoäc bôûi naêm trieàn caùi naøy, Naøy Vaøsettha, thaät vaäy, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, loaïi boû nhöõng phaùp taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, tuaân theo nhöõng phaùp khoâng taùc thaønh ngöôøi Baø-la-moân, bò chöôùng ngaïi, bò trieàn phöôïc, bò che ñaäy, bò troùi buoäc bôûi naêm trieàn caùi, sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ coäng truù vôùi Phaïm thieân - Thaät khoâng theå coù söï kieän aáy.
31. Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Ngöôi coù nghe nhöõng Baø-la-moân nieân cao laïp tröôûng, toân sö vaø ñaïi toân sö cuøng nhau noùi chuyeän khoâng? Phaïm thieân coù duïc aùi hay khoâng duïc aùi?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù duïc aùi.
- Coù haän taâm hay khoâng haän taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù haän taâm.
- Coù saân taâm hay khoâng saân taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù saân taâm.
- Coù nhieãm taâm hay khoâng coù nhieãm taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù nhieãm taâm.
- Coù töï taïi hay khoâng coù töï taïi?
- Toân giaû Gotama, coù töï taïi.
32. - Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø coù duïc aùi hay khoâng duïc aùi?
- Toân giaû Gotama, coù duïc aùi.
- Coù haän taâm hay khoâng haän taâm?
- Toân giaû Gotama, coù haän taâm.
- Coù saân taâm hay khoâng coù saân taâm?
- Toân giaû Gotama, coù saân taâm.
- Coù nhieãm taâm hay khoâng coù nhieãm taâm?
- Toân giaû Gotama, coù nhieãm taâm.
- Coù töï taïi hay khoâng coù töï taïi?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù töï taïi.
33. - Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi raèng caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø coù tham aùi, Phaïm thieân khoâng coù tham aùi. Giöõa caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø coù tham aùi vôùi Phaïm thieân khoâng coù tham aùi, coù theå coù moät söï coïng haønh, coïng truù khoâng?
- Toân giaû Gotama, khoâng theå coù ñöôïc.
34. - Laønh thay, Vaøsettha. Naøy Vaøsettha, nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø coù duïc aùi aáy sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ coäng truù vôùi Phaïm thieân - Thaät khoâng theå coù söï kieän aáy.
35. - Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi raèng caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø coù haän taâm, Phaïm thieân khoâng coù haän taâm... caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø coù saân taâm, Phaïm thieân khoâng coù saân taâm... caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø laø coù nhieãm taâm, Phaïm thieân khoâng coù nhieãm taâm... caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø khoâng coù töï taïi, Phaïm thieân coù töï taïi.
Giöõa caùc Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø, khoâng coù töï taïi vôùi Phaïm thieân coù töï taïi coù theå coù moät söï coïng haønh, coïng truù khoâng?
- Toân giaû Gotama, khoâng theå coù ñöôïc.
36. - Laønh thay, Vaøsettha. Naøy Vaøsettha, nhöõng vò Baø-la-moân tinh thoâng ba taäp Vedaø sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ coäng truù vôùi Phaïm thieân - Thaät khoâng theå coù söï kieän aáy.
Naøy Vaøsettha, ôû ñôøi caùc Baø-la-moân daàu coù tinh thoâng ba taäp Vedaø, khi caùc vò naøy ngoài (vôùi söï töï tín), thaät söï ñang chìm (trong buøn laày), vaø khi ñang chìm (trong buøn laày) phaûi soáng trong thaát voïng, laàm töôûng raèng ñaõ ñeán caûnh giôùi an laïc hôn. Do vaäy ñoái vôùi nhöõng Baø-la-moân tinh thoâng Vedaø söï tinh thoâng aáy ñöôïc goïi laø baõi sa maïc khoâng coù nöôùc, söï tinh thoâng aáy cuõng ñöôïc goïi laø röøng raäm khoâng coù ñöôøng loái, söï tinh thoâng aáy cuõng ñöôïc goïi laø söï baát haïnh.
37. Khi nghe vaäy, thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, toâi coù nghe noùi Sa-moân Gotama bieát con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân.
- Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? ÔÛ ñaây coù ngöôøi sinh tröôûng ôû Manasaøkata, nhöng chöa bao giôø rôøi khoûi choã naøy. Coù ngöôøi hoûi con ñöôøng ñöa ñeán Manasaøkata. Naøy Vaøsettha, ñoái vôùi ngöôøi aáy ñaõ sinh tröôûng ôû Manasaøkata, chaéc khoâng coù gì nghi ngôø hay khoù khaên thì phaûi?
- Toân giaû Gotama, thaät khoâng coù gì nghi ngôø hay khoù khaên. Vì côù sao? Toân giaû Gotama, ngöôøi aáy sinh tröôûng ôû Manasaøkata ñeàu bieát roõ taát caû con ñöôøng ñöa ñeán Manasaøkata.
38. - Naøy Vaøsettha, ñoái vôùi ngöôøi aáy ñaõ sinh tröôûng Manasaøkata, coøn coù theå nghi ngôø vaø coù khoù khaên hoûi ñeán con ñöôøng ñöa ñeán Manasaøkata nhöng ñoái vôùi Nhö Lai thì khoâng coù nghi ngôø hay khoù khaên gì khi hoûi ñeán Phaïm thieân giôùi hay con ñöôøng ñöa ñeán Phaïm thieân giôùi! Naøy Vaøsettha, Ta bieát ñeán Phaïm thieân, Phaïm thieân giôùi vaø con ñöôøng ñöa ñeán Phaïm thieân giôùi.
39. Khi nghe noùi vaäy, thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha baïch Theá Toân:
- Toân giaû Gotama, toâi ñaõ nghe: "Sa-moân Gotama, giaûng daïy con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân". Laønh thay, neáu Sa-moân Gotama thuyeát daïy con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân! Mong Toân giaû Gotama teá ñoä chuùng Baø-la-moân!
- Naøy Vaøsettha, vaäy haõy loùng nghe vaø kheùo taùc yù kyõ? Ta seõ noùi:
40. Naøy Vaøsettha, nay ôû ñôøi ñöùc Nhö Lai xuaát hieän, laø baäc A-la-haùn, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân. Ñöùc Nhö Lai sau khi töï mình chöùng ngoä vôùi thöôïng trí, theá giôùi naøy vôùi Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, goàm caû theá giôùi naøy vôùi Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ngöôøi laïi tuyeân thuyeát ñieàu Ngaøi ñaõ chöùng ngoä. Ngaøi thuyeát phaùp, sô thieän, trung thieän, haäu thieän ñaày ñuû vaên nghóa, Ngaøi truyeàn daïy phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh.
41. Ngöôøi gia tröôûng hay con vò gia tröôûng, hay moät ngöôøi sinh ôû giai caáp (haï tieän) naøo nghe phaùp aáy. Sau khi nghe phaùp, ngöôøi aáy sanh loøng tín ngöôõng Nhö Lai. Khi coù loøng tin ngöôõng aáy, vò naøy suy nghó: "Ñôøi soáng gia ñình ñaày nhöõng trieàn phöôïc, con ñöôøng ñaày nhöõng buïi ñôøi. Ñôøi soáng xuaát gia phoùng khoaùng nhö hö khoâng. Thaät raát khoù cho moät ngöôøi soáng ôû gia ñình coù theå soáng theo phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû, hoaøn toaøn thanh tònh, traéng baïch nhö voû oác. Vaäy ta neân caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø sa, xuaát gia, töø boû gia ñình". Moät thôøi gian sau, ngöôøi aáy boû taøi saûn nhoû hay boû taøi saûn lôùn, boû baø con quyeán thuoäc nhoû hay baø con quyeán thuoäc lôùn, caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø sa, vaø xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình.
42. Khi ñaõ xuaát gia nhö vaäy, vò aáy soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû nhaët, thoï laõnh vaø tu hoïc trong giôùi phaùp, thaân nghieäp, ngöõ nghieäp, thanh tònh. Maïng soáng trong saïch, giôùi haïnh ñaày ñuû, thuû hoä caùc caên, chaùnh nieäm, tænh giaùc vaø bieát tri tuùc.
43. Naøy Vaøsettha, theá naøo laø Tyû-kheo giôùi haïnh cuï tuùc?
ÔÛ ñaây, naøy Vaøsettha, Tyû-kheo töø boû saùt sinh, traùnh xa saùt sinh... do laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh... chöùng vaø truù thieàn thöù nhaát, ... (nhö kinh Sa-moân quaû, ñoaïn kinh soá 43-75).
76. Vò aáy an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân.
77. Naøy Vaøsettha, nhö ngöôøi löïc só thoåi tuø vaø khieán tieáng ñöôïc nghe khaép boán phöông, khoâng coù gì khoù khaên, cuõng vaäy naøy Vaøsettha, ñoái vôùi moïi hình thöùc cuûa söï soáng, khoâng coù ai laø vò aáy boû qua hay boû soùt maø khoâng bieán maõn vôùi taâm giaûi thoaùt, caâu höõu vôùi töø. Naøy Vaøsettha, ñoù laø con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân.
78. Laïi nöõa, naøy Vaøsettha, vò Tyû-kheo an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi bi... vôùi taâm caâu höõu vôùi hyû... bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy, cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân.
79. Naøy Vaøsettha, nhö ngöôøi löïc só thoåi tuø vaø khieán tieáng ñöôïc nghe khaép boán phöông, khoâng coù gì khoù khaên, cuõng vaäy naøy Vaøsettha, ñoái vôùi moïi hình thöùc cuûa söï soáng, khoâng coù ai laø vò aáy boû qua hay boû soùt maø khoâng bieán maõn vôùi taâm giaûi thoaùt, cuøng khôûi vôùi xaû. Naøy Vaøsettha, ñoù laø con ñöôøng ñöa ñeán coäng truù vôùi Phaïm thieân.
80. Naøy Vaøsettha, Ngöôi nghó theá naøo? Tyû-kheo an truù nhö vaäy laø coù duïc aùi hay khoâng duïc aùi?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù duïc aùi.
- Coù haän taâm hay khoâng coù haän taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù haän taâm.
- Coù saân taâm hay khoâng coù saân taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù saân taâm.
- Coù nhieãm taâm hay khoâng coù nhieãm taâm?
- Toân giaû Gotama, khoâng coù nhieãm taâm.
- Coù töï taïi hay khoâng coù töï taïi?
- Toân giaû Gomata, coù töï taïi.
81. Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi Tyû-kheo khoâng coù duïc aùi, Phaïm thieân khoâng coù duïc aùi. Giöõa Tyû-kheo khoâng coù duïc aùi vôùi Phaïm thieân khoâng coù duïc aùi, coù theå coù moät söï coïng haønh, coïng truù khoâng?
- Toân giaû Gotama, coù theå coù ñöôïc.
- Laønh thay, Vaøsettha. Naøy Vaøsettha, Tyû-kheo sau khi taâm thaân hoaïi maïng chung seõ coïng truù vôùi Phaïm thieân. Thaät coù theå coù söï kieän aáy.
Naøy Vaøsettha, Ngöôi noùi Tyû-kheo khoâng coù haän taâm, Phaïm thieân khoâng coù haän taâm... Tyû-kheo khoâng coù nhieãm taâm, Phaïm thieân khoâng coù nhieãm taâm. Tyû-kheo coù töï taïi, Phaïm Thieân coù töï taïi. Giöõa Tyû-kheo coù töï taïi vôùi Phaïm thieân coù töï taïi, coù theå coù moät söï coïng haønh, coïng truù khoâng?
- Toân giaû Gotama, coù theå coù ñöôïc.
- Laønh thay, Vaøsettha. Naøy Vaøsettha, Tyû-kheo sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ coïng truù vôùi Phaïm thieân. Söï kieän aáy thaät coù theå coù.
82. Khi nghe noùi vaäy, hai thanh nieân Baø-la-moân Vaøsettha vaø Bharadvaøja baïch Theá Toân:
- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama! Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama! Toân giaû Gotama, nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho keû bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maét coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy Chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän trình baøy.
Vaø nay chuùng con xin quy y Toân giaû Gotama, quy y Phaùp vaø quy y Tyû-kheo Taêng. Mong Toân giaû Gotama nhaän chuùng con laøm ñeä töû; töø naøy trôû ñi cho ñeán maïng chung, chuùng con troïn ñôøi quy ngöôõng.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Long Discourses of the Buddha", Maurice Walshe dòch, 1987).
Hieäu ñính: 10/02/2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc Tröôøng Boä Kinh]