I. Thænh Caàu (S.i. 136) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Uruvelaø treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Ajapaøla Nigrodha, khi Ngaøi môùi thaønh ñaïo. 

2) Roài Theá Toân, trong khi Thieàn tònh ñoäc cö, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: 

3) "Phaùp naøy do Ta chöùng ñöôïc, thaät laø saâu kín, khoù thaáy, khoù chöùng, tòch tònh, cao thöôïng, sieâu lyù luaän, vi dieäu, chæ ngöôøi coù trí môùi caûm nhaän! Coøn quaàn chuùng naøy öa aùi duïc, khoaùi aùi duïc, ham thích aùi duïc, thaät khoù thaáy ñònh lyù naøy, töùc laø y duyeân taùnh duyeân khôûi phaùp. Thaät khoù thaáy ñònh lyù naøy, töùc laø taát caû haønh laø tòch tònh, taát caû sanh y ñöôïc töø boû, aùi taän, ly tham, ñoaïn dieät, Nieát-baøn. Neáu nay Ta thuyeát phaùp maø caùc ngöôøi khaùc khoâng hieåu Ta, nhö vaäy thaät meät moûi cho Ta, nhö vaäy thaät böïc phieàn cho Ta." 

4) Roài nhöõng baøi keä vi dieäu naøy, töø tröôùc chöa töøng ñöôïc nghe, ñöôïc Theá Toân noùi leân: 

Phaùp Ta chöùng khoù khaên, 
Sao nay Ta noùi leân? 
Tham, saân chi phoái ai, 
Khoù chöùng ngoä phaùp naøy. 
Phaùp naøy ñi ngöôïc doøng, 
Vi dieäu vaø thaâm saâu, 
Khoù thaáy, raát vi teá. 
Nhöõng ai öa aùi duïc, 
Bò voâ minh bao phuû, 
Raát khoù thaáy phaùp naøy.

6) Roài Phaïm thieân Sahampati bieát ñöôïc taâm tö Theá Toân nhôø taâm tö cuûa mình, lieàn suy nghó: "Thaät söï theá giôùi bò tieâu dieät, thaät söï theá giôùi bò dieät vong, neáu taâm Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc höôùng veà thuï ñoäng, khoâng muoán thuyeát phaùp". 

7) Roài Phaïm thieân Sahampati, nhö nhaø löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi thaúng; cuõng vaäy, vò aáy bieán maát ôû Phaïm thieân giôùi vaø hieän ra tröôùc maët Theá Toân. 

8) Roài Phaïm thieân Sahampati ñaép thöôïng y treân moät beân vai, quyø ñaàu goái beân phaûi treân maët ñaát, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, haõy thuyeát phaùp! Baïch Thieän Theä, haõy thuyeát phaùp! Coù nhöõng chuùng sanh ít nhieãm buïi traàn seõ bò nguy haïi, neáu khoâng ñöôïc nghe Chaùnh phaùp. (Neáu ñöôïc nghe) nhöõng vò naøy coù theå thaâm hieåu Chaùnh phaùp. 

9) Phaïm thieân Sahampati noùi leân nhö vaäy. Noùi xong nhö vaäy, vò aáy laïi noùi theâm nhö sau: 

Taïi xöù Magadha, 
Thuôû tröôùc coù hieän ra, 
Taø phaùp khoâng thanh tònh, 
Do ueá taâm suy dieãn. 
Môû cöûa baát töû naøy, 
Ñeå hoï ñöôïc nghe phaùp, 
Do baäc Thaùnh voâ ueá, 
Ñaõ chôn chaùnh giaùc ngoä. 
Nhö ñöùng treân taûng ñaù, 
Taïi ñænh moät nuùi cao, 
Ñöa maét nhìn xung quanh, 
Quaàn chuùng (döôùi chaân mình). 
Cuõng vaäy, Ngaøi Thieän Theä, 
Leo leân laàu Chaùnh phaùp, 
Bieán nhaõn, khoâng saàu muoän, 
Nhìn xuoáng ñaùm quaàn sanh 
Bò öu tö saàu khoå, 
Bò sanh giaø aùp böùc. 
Anh huøng, haõy ñöùng leân, 
Baäc Chieán thaéng chieán tröôøng, 
Vò Tröôûng ñoaøn löõ khaùch, 
Ñaáng Thoaùt ly nôï naàn, 
Theá Toân haõy thuyeát phaùp, 
Boä haønh khaép theá gian, 
Coù ngöôøi nhôø ñöôïc nghe, 
Seõ thaâm hieåu dieäu nghóa.

11) Theá Toân trong khi nhìn ñôøi vôùi Phaät nhaõn, thaáy coù haïng chuùng sanh ít nhieãm buïi ñôøi, nhieàu nhieãm buïi ñôøi; coù haïng lôïi caên, ñoän caên; coù haïng taùnh thuaän, taùnh nghòch; coù haïng deã daïy, khoù daïy; moät soá thaáy söï nguy hieåm phaûi taùi sanh theá giôùi khaùc vaø söï nguy hieåm cuûa nhöõng haønh ñoäng loãi laàm. 

12) Ví nhö trong hoà sen xanh, sen hoàng hay sen traéng, coù moät soá hoa sen xanh, sen hoàng hay sen traéng sanh ra döôùi nöôùc, lôùn leân döôùi nöôùc, khoâng vöôït leân khoûi maët nöôùc, ñöôïc nuoâi döôõng döôùi nöôùc. Coù moät soá hoa sen xanh, sen hoàng hay sen traéng sanh ra döôùi nöôùc, lôùn leân döôùi nöôùc, soáng vöôn leân tôùi maët nöôùc. Coù moät soá hoa sen xanh, sen hoàng hay sen traéng sanh ra döôùi nöôùc, lôùn leân döôùi nöôùc, vöôn leân khoûi maët nöôùc, khoâng bò nöôùc laøm ñaãm öôùt. Cuõng vaäy, Theá Toân trong khi vôùi Phaät nhaõn nhìn quanh theá giôùi, thaáy coù haïng chuùng sanh ít nhieãm buïi ñôøi, nhieàu nhieãm buïi ñôøi; coù haïng lôïi caên, ñoän caên; coù haïng taùnh thuaän, taùnh nghòch; coù haïng deã daïy, khoù daïy; moät soá thaáy söï nguy hieåm phaûi taùi sanh theá giôùi khaùc, vaø söï nguy hieåm cuûa caùc haønh ñoäng loãi laàm. 

13) Thaáy vaäy, Ngaøi traû lôøi cho Phaïm thieân Sahampati vôùi nhöõng baøi keä: 

Haõy roäng môû cho hoï, 
Cöûa tröôøng sanh baát töû, 
Hôõi nhöõng ai coù tai, 
Haõy giaûi thoaùt taø tín, 
Y Ù thöùc söï nguy haïi, 
Ta seõ coù thuyeát giaûng 
Phaùp toát ñeïp vi dieäu, 
Giöõa nhaân loaïi, chuùng sanh, 
OÂi Phaïm thieân Sahampati!

II. Cung Kính. 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Uruvelaø treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Ajapaøla Nigrodha, khi Ngaøi môùi thaønh ñaïo. 

2) Vaø Theá Toân trong khi Thieàn tònh ñoäc cö, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: "Thaät laø khoù khaên, soáng khoâng coù cung kính, khoâng coù vaâng lôøi. Vaäy Ta haõy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo moät Sa-moân hay Baø-la-moân". 

3) Roài Theá Toân, suy nghó: "Vôùi muïc ñích laøm cho ñaày ñuû giôùi uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo moät Sa-moân hay Baø-la-moân khaùc. Nhöng Ta khoâng thaáy moät choã naøo trong theá giôùi chö Thieân, AÙc ma vaø Phaïm thieân, giöõa caùc Sa-moân, giöõa quaàn chuùng loaøi Trôøi hay loaøi Ngöôøi, khoâng coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc,vôùi giôùi uaån cuï tuùc, toát ñeïp hôn Ta maø Ta coù theå cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ". 

4) "Vôùi muïc ñích laøm cho ñaày ñuû ñònh uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo moät Sa-moân hay Baø-la-moân khaùc..." 

5) "Vôùi muïc ñích laøm cho ñaày ñuû tueä uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû..." 

6) " Vôùi muïc ñích laøm cho ñaày ñuû giaûi thoaùt uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû..." 

7) "Vôùi muïc ñích laøm cho ñaày ñuû giaûi thoaùt tri kieán uaån chöa ñöôïc ñaày ñuû, Ta haõy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo moät Sa-moân hay Baø-la-moân khaùc. Nhöng Ta khoâng thaáy moät choã naøo trong theá giôùi chö Thieân, AÙc ma vaø Phaïm thieân, giöõa quaàn chuùng Sa-moân vaø Baø-la-moân, giöõa loaøi Trôøi hay loaøi Ngöôøi, khoâng coù moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc, vôùi giaûi thoaùt tri kieán uaån toát ñeïp hôn Ta maø Ta coù theå cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ". 

8) "Vôùi phaùp naøy, Ta ñaõ chaùnh ñaúng giaùc, Ta haõy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ phaùp naøy". 

9) Roài Phaïm thieân Sahampati vôùi taâm tö cuûa mình bieát ñöôïc taâm tö cuûa Theá Toân, nhö moät nhaø löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra; cuõng vaäy, vò aáy bieán maát ôû Phaïm thieân giôùi vaø hieän ra tröôùc maët Theá Toân. 

10) Roài Phaïm thieân Sahamapati ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaáp tay höôùng ñeán Theá Toân vaø baïch Theá Toân: 

11) -- Nhö vaäy laø phaûi, baïch Theá Toân! Nhö vaäy laø phaûi, baïch Thieän Theä! Baïch Theá Toân, trong thôøi quaù khöù, caùc vò A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, chö Theá Toân aáy cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo (Chaùnh) phaùp. Baïch Theá Toân, trong thôøi vò lai, caùc vò aáy seõ thaønh A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, chö Theá Toân aáy seõ cung kính, toân troïng vaø seõ soáng y chæ vaøo (Chaùnh) phaùp. Baïch Theá Toân, mong raèng trong thôøi hieän taïi, Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc cuõng cung kính, toân troïng vaø soáng y chæ vaøo (Chaùnh) phaùp. 

12) Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy, sau khi noùi nhö vaäy, laïi noùi theâm nhö sau: 

Chö Phaät thôøi quaù khöù, 
Chö Phaät thôøi vò lai, 
Vaø ñöùc Phaät hieän taïi, 
Ñoaïn saàu muoän nhieàu ngöôøi. 
Taát caû caùc vò aáy, 
Ñaõ, ñang vaø seõ soáng, 
Cung kính vaø toân troïng, 
Phaùp chôn chaùnh vi dieäu, 
Phaùp nhó laø nhö vaäy, 
Ñoái vôùi chö Phaät-ñaø. 
Do vaäy, muoán lôïi ích, 
Öôùc voïng laøm Ñaïi nhaân, 
Haõy cung kính, toân troïng 
Phaùp chôn chaùnh vi dieäu, 
Haõy ghi nhôù giaùo phaùp, 
Chö Phaät Chaùnh Ñaúng Giaùc.

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi tònh xaù oâng Anaøthapindika. 

2) Luùc baáy giôø con moät nöõ Baø-la-moân, teân laø Brahmadeva ñaõ xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình vôùi Theá Toân. 

3) Roài Toân giaû Brahmadeva soáng moät mình, vieãn ly, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, khoâng bao laâu chöùng ñöôïc muïc ñích maø caùc thieän nam töû chôn chaùnh xuaát gia, töø boû gia ñình soáng khoâng gia ñình, chính laø voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh. Vò aáy ngay hieän taïi vôùi thaéng trí töï mình chöùng ñaéc, chöùng ñaït vaø an truù. Vò aáy bieát roõ: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Vaø Toân giaû Brahmadeva trôû thaønh moät vò A-la-haùn. 

4) Roài Toân giaû Brahmadeva vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Trong khi boä haønh thöù lôùp khaát thöïc ôû Saøvatthi, Toân giaû Brahmadeva ñi ñeán nhaø ngöôøi meï cuûa mình. 

5) Luùc baáy giôø, nöõ Baø-la-moân, meï Toân giaû Brahmadeva, thöôøng laøm leã cuùng döôøng Phaïm thieân. 

6) Roài Phaïm thieân Sahampati suy nghó: "Nöõ Baø-la-moân meï Toân giaû Brahmadeva naøy, thöôøng laøm leã cuùng döôøng Phaïm thieân. Vaäy ta haõy ñeán baø aáy vaø laøm cho baø chaán ñoäng". 

7) Roài Phaïm thieân Sahampati, nhö moät ngöôøi löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra; cuõng vaäy, Phaïm thieân bieán maát ôû Phaïm thieân giôùi vaø hieän ra trong nhaø meï Toân giaû Brahmadeva. 

8) Roài Phaïm thieân Sahampati ñöùng giöõa hö khoâng, noùi leân baøi keä naøy vôùi nöõ Baø-la-moân meï Toân giaû Brahmadeva: 

OÂi! Nöõ Baø-la-moân, 
Phaïm thieân giôùi raát xa, 
Chính Baø thöôøng cuùng döôøng, 
Cho chính Phaïm thieân aáy, 
Moùn cuùng döôøng nhö vaäy, 
Khoâng moùn aên Phaïm thieân. 
Ngöôøi baäp beï laøm gì, 
Chöa bieát Phaïm thieân ñaïo. 
Naøy nöõ Baø-la-moân, 
Brahmadeva naøy 
Laø con trai cuûa baø, 
Ngaøi ñoaïn moïi sanh y, 
Chöùng phaùp sieâu Thieân giôùi, 
Khaát só, khoâng sôû höõu, 
Khoâng nuoâi döôõng moät ai. 
Vò aáy nay ñaõ ñeán, 
Nhaø Baø ñeå khaát thöïc, 
Xöùng ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, 
Thaâm hieåu caùc Thaùnh ñieån, 
Caùc caên kheùo tu taäp, 
Nhôn, Thieân xöùng cuùng döôøng. 
Vaát ngoaøi moïi taø aùc, 
Thoaùt ly moïi nhieãm oâ. 
Ngaøi ñi, tìm ñoä thöïc, 
Laéng dòu moïi öu phieàn, 
Veà sau ngaøi khoâng coù, 
Veà tröôùc, ngaøi cuõng khoâng. 
Vaéng laëng, khoâng muø quaùng, 
Naõo phieàn, khoâng ñaém say. 
Ngaøi boû rôi gaäy goäc, 
Ñoái keû yeáu, ngöôøi maïnh. 
Mong ngaøi ñöôïc thoï höôûng, 
Moùn thöôïng, vò Baø daâng, 
Khoâng bò aùc quaân phaù, 
Taâm tö thuaàn laéng dòu. 
Nhö voi thuaàn, ngaøi ñi, 
Thoaùt ly moïi aùi duïc. 
Vò Tyû-kheo trì giôùi, 
Taâm tö kheùo giaûi thoaùt, 
Haõy môøi ngaøi thoï höôûng 
Thöôïng vò Baø cuùng döôøng. 
Baø haõy daâng cuùng döôøng. 
Leân ngaøi, Baø tin töôûng, 
Vôùi loøng tin baát ñoäng, 
Xöùng ñaùng Baø cuùng döôøng. 
Haõy laøm ñieàu phöôùc ñöùc, 
Daønh an laïc ñôøi sau. 
Naøy nöõ Baø-la-moân, 
Nay Baø ñaõ thaáy Ngaøi. 
Baäc Thaùnh nhaân aån só, 
Baäc vöôït khoûi boäc löu.

Baø haõy daâng cuùng döôøng  
Leân ngaøi, Baø tin töôûng, 
Vôùi loøng tin baát ñoäng, 
Xöùng ñaùng Baø cuùng döôøng. 
Baø ñaõ laøm coâng ñöùc, 
Daønh an laïc ñôøi sau, 
Naøy Nöõ Baø-la-moân, 
Nay baø ñaõ thaáy ngaøi, 
Baäc Thaùnh nhaân aån só, 
Baäc vöôït khoûi boäc löu.

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi vöôøn oâng Anaøthapindika. 

2) Luùc baáy giôø, Phaïm thieân Baka khôûi leân aùc taø kieán nhö sau: "Ñaây laø thöôøng. Ñaây laø thöôøng haèng. Ñaây laø thöôøng truù. Ñaây laø vieân maõn. Ñaây laø baát ñoäng. Ñaây laø khoâng sanh, khoâng giaø, khoâng cheát, khoâng dieät, khoâng khôûi. Vaø ôû ngoaøi ñaây ra, khoâng coù moät söï giaûi thoaùt naøo khaùc". 

3) Roài Theá Toân, vôùi taâm tö cuûa mình, bieát ñöôïc taâm tö cuûa Phaïm thieân Baka. Nhö ngöôøi löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra; cuõng vaäy, Ngaøi bieán maát ôû Jetavana (Thaéng Laâm) vaø hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. 

4) Phaïm Thieân Baka thaáy Theá Toân töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy lieàn baïch Theá Toân: 

-- Haõy ñeán ñaây, Toân giaû ! Ñoùn chaøo möøng Toân giaû! Thöa Toân giaû, ñaõ töø laâu Toân giaû taïo ra cô hoäi naøy, töùc laø ñeán ñaây. Thöa Toân giaû, ñaây laø thöôøng. Ñaây laø thöôøng haèng. Ñaây laø thöôøng truù. Ñaây laø vieân maõn. Ñaây laø baát ñoäng. Ñaây laø khoâng coù sanh, khoâng coù giaø, khoâng coù cheát, khoâng coù dieät, khoâng coù khôûi. Ngoaøi ñaây ra, khoâng coù moät phaùp giaûi thoaùt naøo khaùc hôn. 

5) Ñöôïc nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi Phaïm thieân Baka: 

-- OÂng thaät laø voâ minh, naøy Phaïm thieân Baka! OÂng thaät laø voâ minh, naøy Phaïm thieân Baka! ÔÛ ñaây, caùi voâ thöôøng laïi noùi laø thöôøng. Caùi khoâng thöôøng haèng laïi noùi laø thöôøng haèng. Caùi khoâng thöôøng truù laïi noùi laø thöôøng truù. Caùi khoâng vieân maõn laïi noùi laø vieân maõn. Caùi khoâng baát ñoäng laïi noùi laø baát ñoäng. Vaø ôû ñaây coù sanh, coù giaø, coù cheát, coù dieät, coù khôûi, laïi noùi ôû ñaây khoâng sanh, khoâng giaø, khoâng cheát, khoâng dieät, khoâng khôûi. Vaø coù phaùp giaûi thoaùt khaùc nöõa laïi noùi laø khoâng coù phaùp giaûi thoaùt naøo khaùc. 

6) (Baka): 

Naøy Ngaøi Gotama, 
Baûy hai coâng ñöùc nghieäp, 
Chuùng ta ngöï theá giôùi, 
Chinh phuïc sanh vaø giaø, 
Ñaây ñôøi soáng cuoái cuøng, 
Thaâm hieåu Thaùnh Veä-ñaø, 
Ñaït ñöôïc Phaïm thieân vò, 
Nhieàu ngöôøi leã baùi ta.

Ngaén thay ñôøi soáng naøy, 
Thoï maïng ñaâu coù daøi, 
Chæ coù OÂng, Baka, 
Nghó raèng thoï maïng daøi, 
Ta bieát thoï maïng OÂng, 
Naøy Brahma nhö vaäy, 
Khoaûng traêm ngaøn naêm dö, 
(Nirabbudaønam).

Neáu Ngaøi laø Theá Toân, 
Thaáy ñöôïc söï baát taän, 
Ngaøi vöôït qua, chinh phuïc, 
Sanh giaø vaø saàu muoän, 
Giôùi haïnh thuôû xöa aáy, 
Naøo ích gì cho con, 
Haõy noùi leân cho con, 
Ñeå con bieát roõ raøng.

Coù khaù ñoâng nhieàu ngöôøi, 
Khaùt nöôùc vaø nhieät naõo, 
Quaù khöù OÂng cho uoáng, 
Vaø cöùu ñoä nhieàu ngöôøi. 
Chính giôùi aáy, haïnh aáy 
Cuûa OÂng trong thôøi xöa, 
Nhö keû nguû ñöôïc thöùc 
Ta coù nhôù nhö vaäy. 
Taïi bôø soâng Sôn Döông, 
Khi quaàn chuùng bò baét, 
OÂng giaûi thoaùt cho hoï, 
OÂng daét troán keû tuø. 
Chính giôùi aáy, haïnh aáy, 
Cuûa OÂng trong thôøi xöa, 
Nhö keû nguû ñöôïc thöùc, 
Ta coù nhôù nhö vaäy. 
Khi giöõa doøng soâng Haèng, 
Coù thuyeàn bò coâng haõm, 
Bôûi loaïi raén baïo ngöôïc 
Muoán nuoát soáng loaøi Ngöôøi, 
Vôùi söùc maïnh thaàn löïc, 
OÂng chinh phuïc, giaûi cöùu, 
Chính giôùi aáy, haïnh aáy, 
Cuûa oâng trong thôøi xöa, 
Nhö keû nguû ñöôïc thöùc, 
Ta coù nhôù nhö vaäy. 
Ta vôùi teân Kappa, 
Moät thôøi ñeä töû OÂng, 
Ta ñöôïc OÂng xaùc nhaän, 
Baäc thoâng minh trí tueä, 
Chính giôùi aáy, haïnh aáy, 
Cuûa OÂng trong thôøi xöa, 
Nhö keû nguû ñöôïc thöùc, 
Ta coù nhôù nhö vaäy.

Chaéc chaén Ngaøi ñöôïc bieát, 
Thoï sanh con nhö vaäy, 
Ngaøi cuõng bieát ngöôøi khaùc, 
Vì Ngaøi, baäc Giaùc Ngoä. 
Nhö vaäy oai ñöùc Ngaøi, 
Choùi saùng laø nhö vaäy, 
Haøo quang Ngaøi saùng choùi, 
An truù Phaïm thieân giôùi.

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Luùc baáy giôø, moät Phaïm thieân khaùc coù khôûi leân moät aùc taø kieán nhö sau: "Khoâng moät Sa-moân hay Baø-la-moân naøo coù theå ñeán ôû ñaây". 

3) Roài Theá Toân, vôùi taâm tö cuûa mình, bieát ñöôïc taâm tö cuûa Phaïm thieân aáy. Nhö ngöôøi löïc só...,... hieän ra trong Phaïm thieân giôùi aáy. 

4) Roài Theá Toân ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng, treân ñaàu Phaïm thieân aáy, toaøn thaân phun löûa. 

5) Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna khôûi leân yù nghó: "Nay Theá Toân ñang truù ôû ñaâu?". 

6) Mahaø Moggallaøna, vôùi thieân nhaõn thanh tònh, sieâu nhaân, thaáy Theá Toân ñang ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng, treân ñaàu Phaïm thieân aáy, toaøn thaân phun löûa. Thaáy vaäy, nhö nhaø löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra; cuõng vaäy, ngaøi bieán maát ôû Jetavana vaø hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. 

7) Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng veà phía ñoâng, treân ñaàu vò Phaïm thieân aáy, phía döôùi Theá Toân, toaøn thaân phun löûa. 

8) Roài Toân giaû Mahaø Kasspa (Ñaïi Ca-dieáp) khôûi leân yù nghó: "Nay Theá Toân ñang truù ôû ñaâu?". Vôùi thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaân, Mahaø Kassapa thaáy Theá Toân ñang ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng...,... thaáy vaäy nhö nhaø löïc só...,... cuõng vaäy, bieán maát ôû Jetavana, hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. Roài Toân giaû Mahaø Kassapa ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng veà phía Nam, treân ñaàu vò Phaïm thieân aáy, phía döôùi Theá Toân, toaøn thaân phun löûa. 

9) Roài Mahaø Kappina (Ñaïi Kieáp-taân-na) khôûi leân yù nghó: "Nay Theá Toân ñang truù ôû ñaâu?" 

10) Vôùi thieân nhaõn thanh tònh, sieâu nhaân, Mahaø Kappina thaáy Theá Toân...,... toaøn thaân phun löûa. Thaáy vaäy, nhö nhaø löïc só...,... cuõng vaäy bieán maát ôû Jetavana vaø hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. Roài Toân giaû Mahaø Kappina ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng veà phía Taây, treân ñaàu vò Phaïm thieân aáy, phía döôùi Theá Toân, toaøn thaân phun löûa. 

11) Roài Toân giaû Anuruddha (A-na-luaät-ñaø) khôûi leân yù nghó: "Theá Toân hieän nay ñang truù ôû ñaâu?". Vôùi thieân nhaõn thanh tònh, sieâu nhaân, Toân giaû Anuruddha thaáy...,... hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. Roài Toân giaû Anuraddha ngoài kieát-giaø giöõa hö khoâng veà phía Baéc, treân ñaàu vò Phaïm thieân aáy, phía döôùi Theá Toân, toaøn thaân phun löûa. 

12) Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna noùi leân baøi keä vôùi Phaïm thieân aáy: 

Naøy Hieàn giaû, hoâm nay, 
Ngöôøi coøn giöõ taø kieán 
Nhö taø kieán cuûa OÂng, 
Ñaõ gìn giöõ thôøi xöa. 
OÂng coù thaáy haøo quang 
Sieâu vieät Phaïm thieân giôùi?

Naøy Thaân höõu, nay toâi 
Khoâng coøn giöõ taø kieán, 
Nhö taø kieán cuûa toâi, 
Ñaõ gìn giöõ thôøi xöa. 
Toâi coù thaáy haøo quang, 
Sieâu vieät Phaïm thieân giôùi, 
Laøm sao toâi chaáp nhaän: 
"Toâi laø thöôøng, laø haèng"?

15) Roài Phaïm thieân aáy goïi moät Phaïm thieân chuùng: 

-- Naøy Toân giaû, haõy ñi ñeán Toân giaû Mahaø Moggallaøna; sau khi ñeán, thöa vôùi Toân giaû Mahaø Moggallaøna: "Thöa Toân giaû Moggallaøna, baäc Theá Toân aáy coù nhöõng vò ñeä töû naøo khaùc, cuõng coù thaàn löïc, cuõng coù uy ñöùc nhö caùc Toân giaû Moggallaøna, Kassapa, Kappina vaø Anuruddha?" 

16) -- Thöa vaâng, Toân giaû.  

Phaïm thieân chuùng aáy vaâng ñaùp Phaïm thieân aáy vaø ñi ñeán Toân giaû Mahaø Moggallaøna. 

17) Sau khi ñeán, vò aáy thöa vôùi Toân giaû Mahaø Moggallaøna: 

-- Thöa Toân giaû Moggallaøna, baäc Theá Toân aáy coù nhöõng ñeä töû naøo khaùc, cuõng coù thaàn löïc, cuõng coù uy ñöùc nhö caùc Toân giaû Moggallaøna, Kassapa, Kappina, Anuruddha? 

18) Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna noùi leân baøi keä vôùi Phaïm thieân chuùng aáy: 

Chöùng ba minh thaàn löïc, 
Kheùo ñoïc hieåu taâm ngöôøi, 
Baäc laäu taän La-haùn, 
Ñeä töû Phaät raát nhieàu.

-- Thöa Toân giaû, Toân giaû Mahaø Moggallaøna noùi nhö sau: 

"Chöùng ba minh thaàn löïc, 
Kheùo ñoïc hieåu taâm ngöôøi, 
Baäc laäu taän La-haùn, 
Ñeä töû Phaät raát nhieàu."

VI. Phoùng Daät (S.i.146) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Luùc baáy giôø, Theá Toân ñang Thieàn tònh ñoäc cö vaøo buoåi tröa. 

3) Roài hai Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vaø Suddhavaøsa ñi ñeán Theá Toân. Sau khi ñeán, hoï ñöùng moãi ngöôøi döïa vaøo moät coät cöûa. 

4) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø noùi vôùi Bích-chi Phaïm thieân Suddhavaøsa:  

-- Naøy Toân giaû, nay khoâng phaûi thôøi ñeå haàu thaêm Theá Toân, Theá Toân ñang Thieàn tònh vaøo buoåi tröa. Vaø coù moät Phaïm thieân giôùi phoàn vinh vaø thònh vöôïng, taïi ñaáy coù Phaïm thieân an truù, soáng phoùng daät. Naøy Toân giaû, haõy ñi ñeán Phaïm thieân giôùi aáy; sau khi ñeán haõy laøm cho Phaïm thieân aáy dao ñoäng. 

5) -- Thöa vaâng, Thaân höõu.  

Bích-chi Phaïm thieân Suddhavaøsa vaâng ñaùp Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø. 

6) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vaø Bích-chi Phaïm thieân Suddhavaøsa, nhö moät löïc só...,... cuõng vaäy, caùc vò naøy bieán maát tröôùc maët Theá Toân vaø hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. 

7) Phaïm thieân naøy thaáy caùc Phaïm thieân kia töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy, lieàn noùi vôùi caùc vò Phaïm thieân kia: 

-- Naøy chö Toân giaû, chö Toân giaû töø ñaâu ñeán? 

8) -- Naøy Toân giaû, chuùng toâi ñeán, sau khi ñöôïc dieän kieán Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Naøy Toân giaû, Toân giaû neân ñi ñeán haàu thaêm Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. 

9) Khi ñöôïc noùi vaäy, Phaïm thieân naøy khoâng ñeå yù ñeán lôøi noùi aáy, töï mình bieán hình thaønh moät ngaøn thaân, roài noùi vôùi Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø: 

-- Naøy Toân giaû, Toân giaû coù thaáy thaàn löïc, uy ñöùc cuûa ta nhö vaäy khoâng? 

10) -- Naøy Toân giaû, ta coù thaáy thaàn löïc, uy ñöùc cuûa Toân giaû nhö vaäy. 

11) -- Naøy Toân giaû, thaàn löïc vaø uy ñöùc cuûa ta nhö vaäy, thôøi ta coøn phaûi ñi haàu thaêm moät Sa-moân hay Baø-la-moân naøo khaùc ñeå laøm gì? 

12) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø töï thaân bieán hình thaønh hai ngaøn thaân roài noùi vôùi Phaïm thieân kia: 

-- Naøy Toân giaû, Toân giaû coù thaáy thaàn löïc, uy ñöùc cuûa ta nhö vaäy khoâng? 

13) -- Naøy Toân giaû, toâi coù thaáy thaàn löïc, uy ñöùc cuûa Toân giaû nhö vaäy. 

14) -- Naøy Toân giaû, Theá Toân coù ñaïi thaàn löïc vaø ñaïi uy ñöùc thaéng hôn OÂng vaø ta nöõa. Naøy Toân giaû, Toân giaû haõy ñi ñeán haàu thaêm Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc. 

15) Roài Phaïm thieân kia noùi leân baøi keä vôùi Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø: 

Ba haøng kim sí ñieåu, 
Vaø boán haøng thieân nga, 
Naêm haøng traêm hoå caùi 
Röïc rôõ vaø saùng choùi, 
Cung ñieän naøy chieáu dieäu, 
Böøng saùng caû Baéc phöông.

Daàu cho cung ñieän OÂng, 
Röïc rôõ vaø choùi saùng, 
Chieáu dieäu caû voøm trôøi, 
Böøng saùng caû Baéc phöông. 
Baäc Thieän Theä saùng suoát, 
Thaáy nguy hieåm trong saéc, 
Luoân luoân phaûi bieán hoaïi, 
Neân khoâng aùi laïc saéc.

18) Vaø Phaïm thieân aáy, sau moät thôøi gian ñi ñeán haàu thaêm Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc. 

VII. Kokaølika (S.i,148) 

1) ÔÛ taïi Saøvatthi. 

2) Luùc baáy giôø Theá Toân Thieàn tònh ñoäc cö vaøo buoåi tröa. 

3) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vaø Bích-chi Phaïm thieân Suddhavaøsa ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñöùng moãi ngöôøi döïa vaøo moät caùi truï cöûa. 

4) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vì Tyû-kheo Kokaølika noùi leân baøi keä tröôùc maët Theá Toân: 

Ai laø ngöôøi coù trí, 
Bieát nhaän xeùt phaân tích, 
Laïi muoán ñem öôùc löôïng, 
Baäc sieâu vöôït öôùc löôïng? 
Ta nghó keû phaøm phu, 
Bò haïn cheá bao vaây, 
Laøm sao öôùc löôïng ñöôïc, 
Baäc sieâu vöôït öôùc löôïng?

1) Taïi Saøvatthi. 

2) Luùc baáy giôø, Theá Toân ñang thieàn tònh ñoäc cö vaøo buoåi tröa. 

3) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vaø Bích-chi Phaïm thieân Suddhavaøsa ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, moãi ngöôøi ñöùng döïa vaøo moät coät truï cöûa. 

4) Roài Bích-chi Phaïm thieân Subrahmaø vì Tyû-kheo Katamodaka Tissaka noùi leân baøi keä naøy tröôùc maët Theá Toân: 

Ai laø ngöôøi coù trí, 
Bieát nhaän xeùt phaân tích, 
Laïi muoán ñem öôùc löôïng, 
Baäc sieâu vöôït öôùc löôïng? 
Ta nghó ngöôøi voâ trí, 
Bò haïn cheá bao vaây, 
Laøm sao öôùc löôïng ñöôïc, 
Baäc sieâu vöôït öôùc löôïng?

1) Taïi Saøvatthi. 

2) Luùc baáy giôø Tyû-kheo Kokaølika bò beänh, ñau ñôùn, bò troïng beänh. 

3) Roài Bích-chi Phaïm thieân Tudu khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán Tyû-kheo Kokaølika. 

4) Sau khi ñeán, vò aáy ñöùng treân hö khoâng, vaø noùi vôùi Tyû-kheo Kokaølika: 

-- Naøy Kokaølika, haõy ñaët tin töôûng vaøo Saøriputta vaø Moggallaøna. Saøriputta vaø Moggallaøna thaät laø hoøa nhaõ. 

5) -- OÂng laø ai, naøy Hieàn giaû? 

6) -- Ta laø Bích-chi Phaïm thieân Tudu. 

7) -- Naøy Hieàn giaû, phaûi chaêng OÂng ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi laø ñaõ chöùng quaû Baát lai. Vaäy OÂng ñeán ôû ñôøi naøy laøm gì? OÂng coù thaáy loãi laàm cuûa OÂng nhö theá naøo? 

Phaøm con ngöôøi ñaõ sanh, 
Sanh vôùi buùa trong mieäng, 
Keû ngu khi noùi baäy, 
Töï chaët ñöùt laáy thaân. 
Ai khen keû laøm baäy, 
Ai cheâ ngöôøi laøm hay, 
Töï nhen nhuùm baát haïnh, 
Do chính mieäng cuûa mình; 
Chính do baát haïnh aáy, 
Neân khoâng ñöôïc an laïc, 
Nhoû thay baát haïnh naøy, 
Trong canh baïc (ruûi may), 
Bò tan hoang taøi saûn, 
Trong giôø phuùt ñoû ñen! 
Lôùn hôn, söï baát haïnh, 
Hôn moïi baát haïnh khaùc, 
Do töï mình gaây neân, 
Cho töï ngaõ cuûa mình! 
Ai ñoái xöû aùc yù, 
Vôùi chö Phaät, Thieän Theä, 
Phaûi traûi qua thôøi gian, 
Traêm ngaøn, nhieàu hôn nöõa, 
Ba möôi saùu vaø naêm, 
Traûi thôøi gian thaät daøi. 
Ai vôùi lôøi vaø yù, 
Phæ baùng baäc Hieàn Thaùnh, 
Duøng aùc taâm choáng ñoái, 
Seõ sa ñoïa ñòa nguïc.

1) Taïi Saøvatthi. 

2) Roài Tyû-kheo Kokaølika ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, Tyû-kheo Kokaølika baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, Saøriputta vaø Moggallaøna laø haïng aùc duïc. Hoï bò aùc duïc chi phoái. 

4) Khi ñöôïc nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi Tyû-kheo Kokaølika: 

-- Naøy Kokaølika, chôù coù noùi nhö vaäy. Naøy Kokaølika, chôù coù noùi nhö vaäy. Naøy Kokaølika, haõy ñaët tin töôûng vaøo Saøriputta vaø Moggallaøna. Saøriputta vaø Moggallaøna thaät laø hoøa aùi. 

5) Laàn thöù hai, Tyû-kheo Kokaølika baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, daàu Theá Toân ñaùng tin töôûng, raát ñaùng tin caäy; nhöng Saøriputta vaø Moggallaøna laø haïng aùc duïc. Hoï bò aùc duïc chi phoái. 

6) Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi Tyû-kheo Kokalika: 

-- Naøy Kokaølika, chôù coù noùi nhö vaäy. Naøy Kokaølika, chôù coù noùi nhö vaäy. Naøy Kokaølika, haõy ñaët tin töôûng vaøo Saøriputta vaø Moggallaøna. Saøriputta vaø Moggallaøna thaät laø hoøa aùi. 

7) Laàn thöù ba, Tyû-kheo Kokaølika baïch Theá Toân: 

-- ... Hoï bò aùc duïc chi phoái. 

8) Laàn thöù ba, Theá Toân baûo Tyû-kheo Kokaølika: 

-- ... Sariputta vaø Moggallaøna thaät laø hoøa aùi. 

9) Roài Tyû-kheo Kokaølika töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân phaûi höôùng veà Ngaøi, roài ra ñi. 

10) Tyû-kheo Kokaølika ra ñi khoâng ñöôïc bao laâu, toaøn thaân moïc leân nhöõng muït nhoït lôùn baèng hoät caûi. Töø hoät caûi, chuùng lôùn leân baèng hoät ñaäu xanh (mugga). Töø hoät ñaäu xanh, chuùng lôùn leân baèng hoät ñaäu lôùn (kalaøya). Töø hoät ñaäu lôùn, chuùng lôùn leân baèng rolatthi (hoät caây jujube, caây taùo). Töø hoät rolatthi, chuùng lôùn leân baèng hoät kolama. Töø hoät kolama, chuùng lôùn leân baèng hoät amala (a-ma-la quaû). Töø quaû amala, chuùng lôùn leân baèng quaû beluva chöa chín. Töø quaû beluva chöa chín, chuùng lôùn leân baèng quaû billa. Töø hình lôùn baèng quaû billa, chuùng nöùt vôõ ra, chaûy maùu vaø muû. 

11) Roài Tyû-kheo Kokaølika do beänh naøy bò meänh chung. Bò meänh chung, Tyû-kheo Kokaølika sanh trong ñòa nguïc Sen hoàng, vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi Toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna. 

12) Roài Phaïm thieân Sahampati, sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ñöùng moät beân. 

13) Ñöùng moät beân, Phaïm thieân Sahampati baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Kokaølika ñaõ meänh chung. Baïch Theá Toân, sau khi meänh chung Tyû-kheo Kokaølika phaûi sanh vaøo ñòa nguïc Sen hoàng vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi Toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna. 

14) Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy. Sau khi noùi xong, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài bieán maát taïi choã aáy. 

15) Roài Theá Toân, sau khi ñeâm aáy ñaõ qua, lieàn baûo caùc Tyû-kheo: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, hoài hoâm, Phaïm thieân Sahampati, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng Jetavana ñi ñeán Ta; sau khi ñeán, ñaûnh leã Ta roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, naøy caùc Tyû kheo, Phaïm thieân Sahampati baïch vôùi Ta: " Baïch Theá Toân, Tyø-kheo Kokaølika ñaõ meänh chung. Vaø baïch Theá Toân, Tyû-kheo Kokaølika sau khi meänh chung ñaõ sanh vaøo ñòa nguïc Sen hoàng vôùi taâm thuø haän ñoái vôùi Toân giaû Saøriputta vaø Moggattaøna". Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy. Sau khi noùi xong, ñaûnh leã Ta, thaân phía höõu höôùng veà Ta, roài bieán maát taïi choã. 

16) Ñöôïc nghe noùi vaäy, moät Tyû-kheo baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, bao nhieâu laâu laø tuoåi thoï trong ñòa nguïc Sen hoàng? 

17) -- Thaät daøi, naøy Tyû-kheo, laø tuoåi thoï trong ñòa nguïc Sen hoàng. Khoâng deã gì tính ñöôïc laø bao nhieâu naêm, bao nhieâu traêm naêm, bao nhieâu ngaøn naêm, bao nhieâu traêm ngaøn naêm. 

18) -- Baïch Theá Toân, coù theå tính ñöôïc chaêng baèng moät ví duï? 

19) Theá Toân ñaùp: 

-- Coù theå ñöôïc, naøy Tyû-kheo. Naøy Tyû-kheo, ví nhö coù moät bao hoät ñaäu meø, naëng hai möôi khaørika, theo ño löôøng ôû nöôùc Kosala. Ví duï sau moät traêm naêm, moät ngöôøi laáy ra moät laàn moät hoät meø. Naøy Tyû-kheo, coøn mau hôn laø bao hoät meø, naëng hai möôi khaørika aáy, theo ño löôøng cuûa nöôùc Kosala, ñi ñeán tieâu hao, ñi ñeán hao moøn do phöông tieän aáy, so saùnh (vôùi tuoåi thoï) ôû ñòa nguïc Abhuda. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Abhuda baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Nirabbuda. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Nirabbuda baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ababa. Naøy-Tyû kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ababa baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Atata. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Atata baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ahaha. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ahaha baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Kumuda. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Kumuda baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sogandhika. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sogandhika baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Uppala (Hoa sen xanh). Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Uppala baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Pundarika (Sen traéng). Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sen traéng baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sen hoàng. Naøy Tyû-kheo, Tyû-kheo Kokaølika sanh taïi ñòa nguïc Sen hoàng vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi toân giaû Saøriputta vaø Moggallaøna. 

20) Theá Toân noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, baäc Thieän Theä laïi noùi theâm: 

Phaøm con ngöôøi ñaõ sanh, 
Sanh vôùi buùa trong mieäng, 
Keû ngu khi noùi baäy, 
Töï chaët ñöùt laáy thaân. 
Ai khen keû laøm baäy, 
Ai cheâ ngöôøi laøm hay, 
Töï nhen nhuùm baát haïnh, 
Do nôi mieäng cuûa mình, 
Chính do baát haïnh aáy, 
Neân khoâng ñöôïc an laïc. 
Nhoû thay baát haïnh naøy, 
Trong canh baïc ruûi may, 
Bò tan hoang taøi saûn, 
Trong giôø phuùt ñoû ñen. 
Lôùn hôn söï baát haïnh, 
Hôn moïi baát haïnh khaùc, 
Do töï mình gaây neân, 
Cho töï ngaõ cuûa mình. 
Ai ñoái xöû aùc yù, 
Vôùi chö Phaät, Thieän Theä, 
Phaûi traûi qua thôøi gian, 
Traêm ngaøn nhieàu hôn nöõa, 
Ba möôi saùu vaø naêm, 
Traûi thôøi gian thaät daøi. 
Ai vôùi lôøi vaø yù, 
Phæ baùng baäc Hieàn Thaùnh, 
Duøng aùc taâm choáng ñoái, 
Seõ sa ñoïa ñòa nguïc.

I. Sanamkumaøra - Thöôøng Ñoàng töû (S.i,153) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), treân bôø soâng Sappini. 

2) Roài Phaïm thieân Sanamkumaøra, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng bôø soâng Sappini, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ñöùng moät beân. 

3) Ñöùng moät beân, Phaïm thieân Sanamkumaøra noùi leân baøi keä naøy tröôùc maët Theá Toân:  

Saùt-ñeá-lî toái thaéng, 
Giöõa ngöôøi tin giai caáp. 
Vò ñaày ñuû trí, ñöùc, 
Toái thaéng giöõa Nhôn, Thieân.

5) Roài Phaïm thieân Sanamkumaøra bieát ñöôïc: "Theá Toân ñaõ chaáp nhaän ta", ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi vaø bieán maát taïi choã. 

II. Devadatta (S.i,153) 

1) Moät thôøi Theá Toân ôû Raøjagaha, treân nuùi Linh Thöùu, khi Devadatta boû ñi khoâng bao laâu. 

2) Roài Phaïm thieân Sahampati, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng nuùi Linh Thöùu, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân vaø ñöùng moät beân. 

3) Ñöùng moät beân, Phaïm thieân Sahampati noùi leân baøi keä naøy tröôùc maët Theá Toân veà Devadatta: 

Caây chuoái bò traùi gieát, 
Cuõng vaäy caây tre, lau. 
Danh voïng gieát keû aùc, 
Nhö thai gieát con la.

1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Magadha, taïi Andhakavinda. 

2) Luùc baáy giôø Theá Toân ngoài ôû ngoaøi trôøi, trong boùng ñeâm, trong khi trôøi möa töøng hoät moät. 

3) Roài Phaïm thieân Sahampati, trong khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng Andhakavinda, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. 

4) Ñöùng moät beân, Phaïm thieân Sahampati noùi leân baøi keä naøy tröôùc maët Theá Toân: 

Haõy ôû choã nuùi non, 
Xa vaéng caùc xoùm laøng, 
Haõy soáng ñôøi giaûi thoaùt, 
Töø boû caùc kieát söû ! 
Neáu taïi ñaáy khoâng ñaït 
Ñieàu OÂng öa, OÂng thích, 
Haõy soáng giöõa chuùng Taêng, 
Hoä trì, giöõ chaùnh nieäm, 
Vaø boä haønh khaát thöïc, 
Nhaø naøy ñeán nhaø khaùc, 
Caùc caên ñöôïc hoä trì, 
Thaän troïng, giöõ chaùnh nieäm. 
Haõy ôû choã nuùi non, 
Xa vaéng caùc xoùm laøng, 
Thoaùt ly moïi sôï haõi, 
Voâ uùy, soáng giaûi thoaùt. 
Nhöõng choã coù raén ñoäc, 
Coù ñeâm chôùp, saám vang, 
Trong ñeâm ñen toái mòt, 
Vò Tyû-kheo laëng ngoài, 
Khoâng run, khoâng hoaûng sôï, 
Loâng toùc khoâng döïng ngöôïc, 
Chính maét con thaáy vaäy, 
Khoâng phaûi chæ nghe ñoàn. 
Chính trong moät Phaïm haïnh, 
Ngaøn ngöôøi thoaùt töû thaàn. 
Hôn naêm traêm höõu hoïc, 
Möôøi, möôøi laàn moät traêm, 
Taát caû chuùng Döï löu, 
Khoûi sanh loaïi baøng sanh. 
Coøn caùc vò coøn laïi, 
Theo con ñeàu höôûng phöôùc, 
Con ñeám khoâng keå xieát, 
Sôï rôi vaøo voïng ngöõ.

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi...,... 

2) ÔÛ ñaáy, Theá Toân goïi caùc vò Tyû-kheo: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo. 

3) -- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. 

4) Theá Toân noùi nhö sau: 

5) -- Thuôû xöa, naøy caùc Tyû-kheo, coù vò vua teân laø Arunavaø. Naøy caùc Tyû-kheo, kinh ñoâ vua Arunavaø naøy teân laø Arunavati. Naøy caùc Tyû-kheo, gaàn kinh ñoâ Arunavati, Theá Toân Sikhì baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc an truù. 

6) Naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc coù hai vò ñeä töû xuaát chuùng, thöôïng tuùc, teân laø Abhibhu vaø Sambhava. 

7) Roài naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc goïi Tyû-kheo Abhibhu: 

" -- Naøy Baø-la-moân, chuùng ta haõy ñi ñeán moät Phaïm thieân giôùi cho ñeán thôøi duøng böõa aên". 

8) "-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân." 

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo Abhibhu vaâng ñaùp Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc. 

9) Roài naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc vaø Tyû-kheo Abhibhu, nhö nhaø löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi, hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra, cuõng vaäy (hai vò) bieán maát ôû kinh ñoâ Arunavati vaø hieän ra ôû Phaïm thieân giôùi aáy. 

10) Roài naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc baûo Tyû-kheo Abhibhu: 

" -- Naøy Baø-la-moân, haõy noùi baøi phaùp cho Phaïm thieân naøy, cho Phaïm phuï thieân vaø cho Phaïm chuùng thieân". 

11) "-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân." 

Tyû-kheo Abhibhu vaâng ñaùp Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, tuyeân thuyeát baøi phaùp cho Phaïm thieân aáy, cho Phaïm phuï thieân vaø cho Phaïm chuùng thieân, khích leä, laøm hoï phaán khôûi, laøm hoï hoan hyû. 

12) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm thieân, Phaïm phuï thieân vaø Phaïm chuùng thieân caûm thaáy xuùc phaïm, böïc boäi, töùc toái vaø noùi raèng: "Thaät laø hy höõu, thaät laø vi dieäu, laøm sao moät ñeä töû laïi thuyeát phaùp tröôùc maët baäc Ñaïo Sö?". 

13) Roài naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc baûo Tyû-kheo Abhibhu: 

"-- Naøy Baø-la-moân, Phaïm thieân, Phaïm thuï thieân, vaø Phaïm chuùng thieân aáy caûm thaáy xuùc phaïm, böïc boäi, töùc toái, noùi raèng: 'Thaät laø hy höõu, thaät laø vi dieäu, laøm sao moät ñeä töû laïi thuyeát phaùp tröôùc maët baäc Ñaïo Sö?' Vaäy naøy Baø-la-moân, haõy laøm cho Phaïm thieân, Phaïm phuï thieân vaø Phaïm chuùng thieân caøng dao ñoäng boäi phaàn hôn nöõa". 

14) "-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân". 

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo Abhibhu vaâng ñaùp Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, hieän thaân thuyeát phaùp, taøng thaân thuyeát phaùp, hieän nöûa thaân döôùi khoâng hieän nöûa thaân treân thuyeát phaùp, hieän nöûa thaân treân khoâng hieän nöûa thaân giöõa thuyeát phaùp. 

15) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm thieân, Phaïm phuï thieân vaø Phaïm chuùng thieân, taâm khôûi leân hy höõu, kyø dieäu noùi raèng: "Thaät laø hy höõu, thaät laø kyø dieäu, ñaïi thaàn löïc vaø ñaïi uy löïc cuûa vò Sa-moân". 

16) Roài Tyû-kheo Abhibhu baïch Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc: 

"-- Baïch Theá Toân, con xaùc nhaän vôùi lôøi noùi naøy giöõa chuùng Tyû-kheo Taêng: "Ñöùng ôû Phaïm thieân giôùi, con coù theå khieán cho ngaøn theá giôùi nghe ñöôïc tieáng cuûa con." 

17) "-- Naøy Baø-la-moân, nay laø thôøi cho söï vieäc aáy. Naøy Baø-la-moân, nay laø thôøi cho söï vieäc aáy. Naøy Baø-la-moân, OÂng haõy ñöùng ôû Phaïm thieân giôùi vaø laøm cho ngaøn theá giôùi nghe ñöôïc tieáng noùi cuûa oâng". 

18) "-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân". 

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo Abhibhu vaâng ñaùp Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñöùng ôû Phaïm thieân giôùi vaø noùi leân baøi keä naøy: 

"Haõy ñöùng daäy, leân ñöôøng, 
Haõy daán thaân Phaät giaùo, 
Haõy ñaùnh baïi Ma quaân, 
Nhö voi phaù choøi laù. 
Ai trong phaùp luaät naøy, 
An truù khoâng phoùng daät, 
Ñoaïn taän voøng soáng cheát, 
Seõ chaám döùt khoå ñau".

20) Roài naøy caùc Tyû-kheo, Theá Toân Sikhì, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc goïi caùc vò Tyû-kheo: 

"-- Naøy caùc Tyû kheo, caùc OÂng coù nghe baøi keä do Tyû-kheo Abhibhu ñöùng taïi Phaïm thieân giôùi, noùi leân khoâng?". 

21) "-- Baïch Theá Toân, chuùng con coù nghe baøi keä do Tyû-kheo Abhibhu ñöùng taïi Phaïm thieân giôùi ñaõ noùi leân." 

22) "-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo caùc oâng nghe baøi keä do Tyû-kheo Abhibhu ñöùng leân taïi Phaïm thieân giôùi ñaõ noùi leân?" 

23) "-- Baïch Theá Toân, chuùng con nghe baøi keä do Tyû-kheo Abhibhu ñöùng taïi Phaïm thieân giôùi ñaõ noùi leân nhö sau: 

Haõy ñöùng daäy, leân ñöôøng, 
Haõy daán thaân Phaät giaùo. 
Haõy ñaùnh baïi Ma quaân, 
Nhö voi phaù choøi laù. 
Ai trong phaùp luaät naøy, 
Ai truù khoâng phoùng daät, 
Ñoaïn taän voøng soáng cheát, 
Seõ chaám döùt khoå ñau.

25) "-- Laønh thay, laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo. Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Caùc OÂng ñaõ ñöôïc nghe baøi keä do Tyû-kheo Abhibhu ñöùng taïi Phaïm thieân giôùi, ñaõ noùi leân". 

26) Theá Toân ñaõ noùi nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy. 

V. Parinibhaøna - Baùt-Nieát-Baøn (S.i,157) 

1) Moät thôøi Theá Toân ôû Kusinaøraø, taïi Upavattana, trong röøng caây ta-la, giöõa daân chuùng Mallaø, giöõa hai caây ta-la song thoï trong khi Ngaøi nhaäp Nieát-baøn. 

2) Roài Theá Toân noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, nay Ta khuyeân caùc OÂng, haõy tinh taán, chôù phoùng daät. Caùc phaùp höõu vi laø voâ thöôøng. Ñaây laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Nhö Lai. 

3) Roài Theá Toân vaøo ñònh sô Thieàn. Ra sô Thieàn, Ngaøi vaøo Thieàn thöù hai. Ra Thieàn thöù hai, Ngaøi vaøo Thieàn thöù ba. Ra Thieàn thöù ba, Ngaøi vaøo Thieàn thöù thö. Ra Thieàn thöù tö, Ngaøi vaøo Khoâng voâ bieân xöù. Ra Khoâng voâ bieân xöù, Ngaøi vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Ra Thöùc voâ bieân xöù, Ngaøi vaøo Voâ sôû höõu xöù. Ra Voâ sôû höõu xöù, Ngaøi vaøo Phi töôûng phi phi töôûng xöù. 

4) Ra Phi töôûng phi phi töôûng xöù, Ngaøi vaøo Voâ sôû höõu xöù. Ra Voâ sôû höõu xöù, Ngaøi vaøo Thöùc voâ bieân xöù. Ra Thöùc voâ bieân xöù, Ngaøi vaøo Khoâng voâ bieân xöù. Ra Khoâng voâ bieân xöù, Ngaøi vaøo Thieàn thöù tö. Ra Thieàn thöù tö, Ngaøi vaøo Thieàn thöù ba. Ra Thieàn thöù ba, Ngaøi vaøo Thieàn thöù hai. Ra Thieàn thöù hai, Ngaøi vaøo sô Thieàn. Ra sô Thieàn, Ngaøi vaøo Thieàn thöù hai. Ra Thieàn thöù hai, Ngaøi vaøo Thieàn thöù ba. Ra Thieàn thöù ba, Ngaøi vaøo Thieàn thöù tö. Ra Thieàn thöù tö, Theá Toân lieàn nhaäp dieät. 

5) Khi Theá Toân dieät ñoä, nhaân söï dieät ñoä naøy, Phaïm thieân Brahmaø noùi leân baøi keä: 

Moïi sinh vaät ôû ñôøi, 
Töû boû thaân naêm uaån, 
Baäc Ñaïo Sö cuõng vaäy, 
Ñaáng Tuyeät Luaân treân ñôøi, 
Nhö Lai, ñaáng Huøng Löïc, 
Baäc Giaùc Ngoä nhaäp dieät.

Caùc haønh laø voâ thöôøng, 
Coù sanh phaûi coù dieät, 
Sau khi sanh, chuùng dieät, 
Tònh chæ chuùng, an laïc.

Thaät kinh khuûng baøng hoaøng, 
Thaät loâng toùc döïng ngöôïc, 
Baäc Thaéng Töôùng ñaày ñuû, 
Baäc Giaùc Ngoä nhaäp dieät.

Khoâng thôû ra, thôû vaøo, 
Taâm truù vaøo chaùnh ñònh, 
Khoâng tham aùi, tòch tònh, 
Baäc Bieán Nhaõn dieät ñoä. 
Vôùi taâm an, baát ñoäng, 
Ngaøi caûm thoï laâm chung, 
Nhö ñeøn saùng chôït taét, 
Taâm giaûi thoaùt Nieát-baøn.