Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Töông Öng Tröôûng Laõo VangìsaI. Xuaát Ly (S.i,185) 1) Nhö vaày toâi nghe. Moät thôøi Toân giaû Vangìa truù ôû Alavi, taïi ngoâi ñeàn ôû Aggaølava, cuøng vôùi Toân giaû Nigrodha Kappa, laø vò giaùo thoï sö. 2) Luùc baáy giôø, Toân giaû Vangìsa laø taân Tyû-kheo, xuaát gia chöa bao laâu, ñöôïc ôû laïi ñeå coi ngoâi tònh xaù. 3) Roài moät soá ñoâng phuï nöõ, sau khi trang ñieåm, ñi ñeán khu vöôøn ñeå xem tònh xaù. 4) Toân giaû Vangìsa thaáy caùc phuï nöõ aáy, taâm sanh baát maõn, bò loøng duïc quaáy phaù. 5) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Thaät baát lôïi cho ta! Thaät khoâng lôïi cho ta! Thaät baát haïnh cho ta! Thaät khoâng may cho ta! Vì raèng taâm sanh baát maõn nôi ta, vaø ta bò loøng duïc quaáy phaù. Laøm theá naøo ngay hieän taïi coù ngöôøi khaùc coù theå ñoaïn tröø baát maõn nôi ta vaø laøm khôûi leân thoûa maõn cho ta? Hay laø ta töï mình ñoaïn tröø baát maõn nôi ta vaø laøm cho thoûa maõn khôûi leân cho ta?" 6) Roài Toân giaû Vangìsa sau khi töï mình ñoaïn tröø baát maõn vaø laøm cho thoûa maõn khôûi leân, lieàn ngay trong luùc aáy, noùi leân nhöõng baøi keä naøy: Vôùi ta ñaõ xuaát gia,II. Baát laïc: Arati (S.i,186) 1) Moät thôøi...,... 2) Toân giaû Vangìsa truù ôû Alavi, taïi ngoâi ñeàn ôû Aggaøvi cuøng vôùi giaùo thoï sö Toân giaû Nigrodha Kappa. 3) Luùc baáy giôø, Toân giaû Nigrodha Kappa sau buoåi aên, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, ñi vaøo tònh xaù vaø khoâng ra khoûi tònh xaù cho ñeán chieàu hay ngaøy mai. 4) Luùc baáy giôø Toân giaû Vangìsa taâm sanh baát maõn, bò loøng duïc quaáy phaù. 5) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Thaät baát lôïi cho ta! Thaät baát lôïi cho ta! Thaät khoâng lôïi cho ta! Thaät baát haïnh cho ta! Thaät khoâng may cho ta! Vì raèng taâm sanh baát maõn nôi ta, vaø ta bò loøng duïc quaáy phaù. Laøm theá naøo ngay hieän taïi coù ngöôøi khaùc coù theå ñoaïn tröø baát maõn nôi ta vaø laøm khôûi leân thoûa maõn cho ta? Hay laø ta töï mình ñoaïn tröø baát maõn nôi ta vaø laøm cho thoûa maõn khôûi leân cho ta?" 6) Roài Toân giaû Vangìsa sau khi töï mình ñoaïn tröø baát maõn vaø laøm thoûa maõn khôûi leân, lieàn ngay trong luùc aáy noùi leân baøi keä naøy: Ta boû laïc, baát laïc,III. Khinh Mieät Keû OÂn Hoøa: Pessalaø Atìmannanaø (S.i,187) 1) Moät thôøi Toân giaû Vangìsa truù ôû Alavi, taïi ñeàn Aggaølavi, cuøng vôùi giaùo thoï sö laø Toân giaû Nigrodha Kappa. 2) Luùc baáy giôø, Toân giaû Vangìsa thöôøng hay khinh mieät caùc vò Tyû- kheo oân hoøa khaùc vì khaû naêng bieät taøi cuûa mình. 3) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Thaät baát lôïi cho ta! Thaät khoâng lôïi cho ta! Thaät baát haïnh cho ta! Thaät khoâng may cho ta! Vì raèng ta khinh mieät caùc vò Tyû-kheo oân hoøa khaùc vì khaû naêng bieän taøi cuûa ta". 4) Roài Toân giaû Vangìsa, töï hoái traùch mình, lieàn ngay khi aáy, noùi leân nhöõng baøi keä naøy: Ñeä töû Gotama,IV. Ananda (S.i,188) 1) Moät thôøi Toân giaû Ananda truù ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi tònh xaù oâng Anaøthapinkika (Caáp Coâ Ñoäc). 2) Roài Toân giaû Ananda vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc vôùi Toân giaû Vangìsa laø Sa-moân thò giaû. 3) Luùc baây giôø Toân giaû Vangìsa taâm sanh baát maõn, bò loøng duïc quaáy phaù. 4) Roài Toân giaû Vangìsa noùi leân baøi keä vôùi Toân giaû Ananda: Duïc aùi ñoát chaùy toâi,5) (Ananda): Chính vì ñieân ñaûo töôûng,V. Kheùo Noùi (S.i,188) 1) Taïi Saøvatthi, Jetavana. 2) Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: -- Naøy caùc Tyû-kheo. 3) -- Thöa vaâng, Theá Toân. Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. 4) Theá Toân noùi nhö sau: -- Ñaày ñuû boán ñöùc taùnh, naøy caùc Tyû-kheo, lôøi noùi ñöôïc xem laø thieän thuyeát, khoâng phaûi aùc thuyeát, voâ toäi vaø khoâng bò ngöôøi coù trí chæ trích. Theá naøo laø boán? 5) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo noùi lôøi thieän thuyeát, khoâng noùi lôøi aùc thuyeát, noùi lôøi ñuùng phaùp, khoâng noùi lôøi phi phaùp, noùi lôøi aùi ngöõ, khoâng noùi lôøi aùc ngöõ, noùi lôøi chôn ngöõ, khoâng noùi lôøi phi chôn. Ñaày ñuû boán ñöùc tính naøy, naøy caùc Tyû-kheo, lôøi noùi ñöôïc xem laø thieän thuyeát, khoâng phaûi aùc thuyeát, voâ toäi vaø khoâng bò ngöôøi coù trí chæ trích. 6) Theá Toân noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, baäc Thieän Theä, Ñaïo Sö laïi noùi theâm: Baäc Thieän Nhôn daïy raèng:7) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân: -- Theá Toân, haõy soi saùng cho con! Thieän Theä, haõy soi saùng cho con! 8) Theá Toân noùi: -- Naøy Vangìsa, mong raèng OÂng ñöôïc soi saùng! 9) Roài Toân giaû Vangìsa tröôùc maët Theá Toân, noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích ñaùng: Ai noùi leân lôøi gì,VI. Saøriputta (Xaù-lôïi-phaát) (S.i,189) 1) Moät thôøi Toân giaû Saøriputta truù ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi vöôøn oâng Anaøthapindika. 2) Luùc baáy giôø, Toân giaû Saøriputta vôùi baøi phaùp thoaïi ñang tuyeân thuyeát, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc Tyû-kheo, vôùi lôøi noùi lòch söï, thoâng suoát, khoâng coù pheàu phaøo, vôùi yù nghóa roõ raøng minh baïch. Vaø caùc vò Tyû-kheo aáy chuù yù, chuù taâm, taäp trung taâm löïc, laéng tai nghe phaùp. 3) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Toân giaû Saøriputta vôùi baøi phaùp thoaïi ñang tuyeân thuyeát, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc Tyû-kheo, vôùi lôøi noùi lòch söï, thoâng suoát, khoâng coù pheàu phaøo, vôùi yù nghóa roõ raøng minh baïch. Vaø caùc vò Tyû-kheo aáy chuù yù, chuù taâm, taäp trung taâm löïc, laéng tai nghe phaùp. Vaäy tröôùc maët Toân giaû Saøriputta, ta haõy noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích ñaùng". 4) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng veà Toân giaû Saøriputta vaø noùi vôùi Toân giaû Saøriputta: -- Hieàn giaû Saøriputta, moät vaán ñeà ñeán vôùi toâi. Hieàn giaû Saøriputta, moät vaán ñeà ñeán vôùi toâi. 5) -- Mong raèng Hieàn giaû Vangìsa noùi leân vaán ñeà aáy! 6) Roài Toân giaû Vangìsa, tröôùc maët Toân giaû Saøriputta, noùi leân nhöõng lôøi keä taùn thaùn thích ñaùng: Trí tueä thaâm, trí giaûi,VII. Töï Töù (S.i,190) 1) Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, Pubbaøraøma (Ñoâng Vieân), Migara - maøtu paøsaøda (Loäc Maãu giaûng ñöôøng), cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò, taát caû ñeàu chöùng quaû A-la-haùn. 2) Luùc baáy giôø, Theá Toân, nhaân ngaøy traêng troøn Boá-taùt Töï töù, Ngaøi ngoài giöõa trôøi, xung quanh chuùng Tyû-kheo ñoanh vaây. 3) Roài Theá Toân, sau khi nhìn quanh chuùng Tyû-kheo im laëng, lieàn baûo caùc Tyû-kheo: 4) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nay Ta môøi caùc OÂng noùi leân, caùc OÂng coù ñieàu gì chæ trích Ta hay khoâng, veà thaân hay veà lôøi noùi? 5) Ñöôïc nghe nhö vaäy, Toân giaû Saøriputta töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay vaùi chaøo Theá Toân vaø baïch Theá Toân: -- Baïch Theá Toân, chuùng con khoâng coù chæ trích gì Theá Toân veà thaân hay veà lôøi noùi. Baïch Theá Toân, con ñöôøng chöa sanh khôûi, Theá Toân laøm cho sanh khôûi; con ñöôøng chöa ñöôïc roõ bieát, Theá Toân laøm cho roõ bieát; con ñöôøng chöa ñöôïc thuyeát giaûng, Theá Toân thuyeát giaûng. Theá Toân bieát ñaïo, hieåu ñaïo, thieän xaûo veà ñaïo; vaø baïch Theá Toân, caùc ñeä töû nay laø nhöõng vò soáng haønh ñaïo, vaø seõ thaønh töïu (nhöõng phaùp aáy) veà sau. Vaø baïch Theá Toân, con xin môøi Theá Toân noùi leân, Theá Toân coù ñieàu gì chæ trích con hay khoâng, veà thaân hay veà lôøi noùi? 6) -- Naøy Saøriputta, Ta khoâng coù gì chæ trích OÂng veà thaân, hay veà lôøi noùi. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Ñaïi trí. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Quaûng trí. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Toác trí. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Tieäp trí. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Nhueä trí. Naøy Saøriputta, OÂng laø baäc Theå nhaäp trí. Naøy Saøriputta, ví nhö tröôûng töû, con vua Chuyeån luaân vöông, chôn chaùnh vaän chuyeån baùnh xe ñaõ ñöôïc vua cha vaän chuyeån. Cuõng vaäy, naøy Saøriputta, OÂng chôn chaùnh chuyeån vaän phaùp luaân voâ thöôïng ñaõ ñöôïc Ta chuyeån vaän. 7) -- Baïch Theá Toân, neáu Theá Toân khoâng coù gì chæ trích con veà thaân hay veà lôøi noùi, vaäy baïch Theá Toân, ñoái vôùi khoaûng naêm traêm Tyû-kheo naøy, Theá Toân coù gì chæ trích hay khoâng, veà thaân hay veà lôøi noùi? 8) -- Naøy Saøriputta, ñoái vôùi khoaûng naêm traêm Tyû-kheo naøy, Ta khoâng coù gì chæ trích veà thaân hay veà lôøi noùi. Naøy Saøriputta, trong khoaûng naêm traêm Tyû-kheo naøy, saùu möôi Tyû-kheo laø baäc Tam minh, saùu möôi Tyû- kheo laø baäc chöùng ñöôïc saùu Thaéng trí, saùu möôi Tyû-kheo laø baäc Caâu giaûi thoaùt, vaø caùc vò coøn laïi laø baäc Tueä giaûi thoaùt. 9) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay vaùi chaøo Theá Toân vaø baïch Theá Toân: 10) -- Baïch Theá Toân, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. Baïch Thieän Theä, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. 11) Theá Toân noùi: -- Naøy Vangìsa, haõy noùi leân vaán ñeà aáy! 12) Roài Toân giaû Vangìsa tröôùc maët Theá Toân noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích öùng: Nay ngaøy raèm thanh tònh,VIII. Moät Ngaøn vaø Nhieàu Hôn (S.i,192) 1) Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi vöôøn oâng Anaøthapindika (Caáp Coâ Ñoäc) cuøng ñaïi chuùng Tyû-kheo 1.250 vò. 2) Luùc baáy giôø Theá Toân vôùi baøi phaùp thoaïi lieân heä ñeán Nieát-baøn, thuyeát giaûng cho caùc Tyû-kheo, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû. Vaø nhöõng Tyû-kheo aáy chuù taâm, chuù yù, taäp trung taát caû taâm tö, laéng tai nghe phaùp. 3) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Nay Theá Toân vôùi baøi phaùp thoaïi lieân heä ñeán Nieát-baøn, ñang thuyeát giaûng cho caùc Tyû-kheo, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû. Vaø nhöõng Tyû-kheo aáy chuù taâm, chuù yù, taäp trung taát caû taâm tö, laéng tai nghe phaùp. Vaäy tröôùc maët Theá Toân, ta haõy noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích öùng." 4) Roài Toân giaû Vangìsa, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân: -- Baïch Theá Toân, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. Baïch Thieän Theä, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. 5) Theá Toân ñaùp: -- Naøy Vangìsa, haõy noùi leân vaán ñeà aáy! 6) Roài Toân giaû Vangìsa, tröôùc maët Theá Toân, noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích öùng: Hôn moät ngaøn Tyû-kheo,7) -- Naøy Vangìsa, nhöõng baøi keä naøy cuûa OÂng, coù phaûi OÂng suy nghó töø tröôùc hay ñöôïc khôûi leân taïi choã? 8) -- Baïch Theá Toân, nhöõng baøi keä naøy cuûa con khoâng phaûi suy nghó töø tröôùc, chính ñöôïc khôûi leân taïi choã. 9) -- Vaäy naøy Vangìsa, haõy cho nhieàu baøi keä nöõa, khoâng suy nghó töø tröôùc, ñöôïc khôûi leân taïi choã. 10) -- Thöa vaâng baïch Theá Toân. Toân giaû Vangìsa vaâng ñaùp Theá Toân vaø noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn Theá Toân; nhöõng baøi keä chöa ñöôïc suy nghó töø tröôùc: Thaéng aùc ma, taø ñaïo,IX. Kondanna: Kieàu-traàn-nhö (S.i,193) 1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), taïi Veluvanna (Truùc Laâm), choã nuoâi döôõng caùc con soùc. 2) Roài Toân giaû Annaøsi Kondanna, sau moät thôøi gian khaù daøi, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, mieäng hoân, tay xoa boùp chaân Theá Toân vaø noùi leân teân cuûa mình: -- Baïch Theá Toân, con laø Kondanna. Baïch Thieän Theä, con laø Kondanna. 3) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Toân giaû Annaøsi Kondanna naøy, sau moät thôøi gian khaù daøi, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, mieäng hoân, tay xoa boùp chaân Theá Toân vaø noùi leân teân cuûa mình: 'Baïch Theá Toân, con laø Kondanna. Baïch Thieän Theä, con laø Kondanna'. Vaäy ta haõy ôû tröôùc maët Theá Toân, noùi leân nhöõng baøi keä thích öùng taùn thaùn Toân giaû Annaøsi Kondanna". 4) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y veà moät beân vai, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân: -- Baïch Theá Toân, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. Baïch Thieän Theä, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. 5) Theá Toân ñaùp: -- Naøy Vangìsa, haõy noùi leân vaán ñeà aáy! 6) Roài Toân giaû Vangìsa, tröôùc maët Theá Toân, noùi leân nhöõng baøi keä thích öùng taùn thaùn Toân giaû Kondanna: Sau ñöùc Phaät hieän taïi,X. Moggallaøna: Muïc-kieàn-lieân (S.i,194) 1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, treân söôøn nuùi Isigili, taïi nuùi Haéc Sôn, cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo Taêng khoaûng naêm traêm vò, taát caû laø baäc A-la-haùn. Toân giaû Mahaø Moggallaøna vôùi taâm cuûa mình bieát ñöôïc taâm caùc vò aáy ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coù sanh y. 2) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Theá Toân nay truù ôû Raøjagaha, treân söôøn nuùi Isigili, taïi Haéc Sôn cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò, taát caû laø baäc A-la-haùn. Toân giaû Mahaø Moggallaøna vôùi taâm cuûa mình ñöôïc bieát taâm caùc vò aáy ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt, khoâng coù sanh y. Vaäy ta haõy tröôùc maët Theá Toân noùi leân nhöõng baøi keä thích öùng taùn thaùn Toân giaû Mahaø Moggallaøna". 3) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch Theá Toân: -- Baïch Theá Toân, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. Baïch Thieän Theä, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. 4) Theá Toân ñaùp: -- Naøy Vangìsa, haõy noùi leân vaán ñeà aáy! 5) Roài Toân giaû Vangìsa tröôùc maët Theá Toân, noùi leân nhöõng baøi keä thích öùng taùn thaùn Toân giaû Mahaø Moggallaøana: Cao treân söôøn ñoài nuùi,XI. Gaggaraø (S,i,195) 1) Moät thôøi Theá Toân ôû Campaø, treân bôø hoà Gaggaraø vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò, vôùi baûy traêm nam cö só, vôùi baûy traêm nöõ cö só vaø vaøi ngaøn chö Thieân. Giöõa ñaïi chuùng aáy, Theá Toân choùi saùng vöôït baäc veà quang saéc vaø danh xöng. 2) Roài Toân giaû Vangìsa suy nghó: "Nay Theá Toân truù ôû Campaø, treân bôø hoà Gaggaraø vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo khoaûng naêm traêm vò, vôùi baûy traêm nam cö só, vôùi baûy traêm nöõ cö só vaø vaøi ngaøn chö Thieân. Giöõa ñaïi chuùng aáy, Theá Toân choùi saùng vöôït baäc veà quang saéc vaø danh xöng. Vaäy tröôùc maët Theá Toân, ta haõy noùi leân nhöõng baøi keä taùn thaùn thích öùng". 3) Roài Toân giaû Vangìsa töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép thöôïng y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng veà Theá Toân vaø baïch: -- Baïch Theá Toân, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. Baïch Thieän Theä, moät vaán ñeà ñeán vôùi con. 4) Theá Toân ñaùp: -- Naøy Vangìsa, haõy noùi leân vaán ñeà aáy! 5) Roài Toân giaû Vangìsa tröôùc maët Theá Toân noùi leân nhöõng baøi keä thích öùng taùn thaùn: Nhö maët traêng giöõa trôøi,XII. Vangìsa (S.i,196) 1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, Jetavana taïi vöôøn oâng Anaøthapindika (Caáp Coâ Ñoäc). 2) Luùc baáy giôø Toân giaû Vangìsa, chöùng quaû A-la-haùn khoâng bao laâu, thoï höôûng giaûi thoaùt laïc, ngay trong luùc aáy, noùi leân nhöõng baøi keä naøy: Thuôû tröôùc ta meâ thô, |
Muïc Luïc caùc Taäp (Thieân): 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | Giôùi thieäu
[Muïc Luïc Töông Öng] [Trôû veà trang Thö Muïc]