Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Home Page]                 

Töông Öng Boä - Samyutta Nikaya
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Taäp IV - Thieân Saùu Xöù


 
[35] Chöông I

Töông Öng Saùu Xöù (e)

-ooOoo- 
 
 
IV. Phaåm Devadaha

134. I. Saùt Na ÔÛ Devadaha (S.iv,124) 

1) Moät thôøi Theá Toân ôû giöõa daân chuùng Sakka, taïi moät thò traán cuûa daân chuùng Sakka, teân laø Devadaha. 

2) ÔÛ ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng tuyeân boá raèng ñoái vôùi taát caû Tyû-kheo caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, Ta cuõng khoâng tuyeân boá raèng ñoái vôùi taát caû Tyû-kheo khoâng caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, ñaõ ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, ñaõ thaønh töïu Phaïm haïnh, ñaõ laøm nhöõng vieäc phaûi laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ ñaït ñöôïc muïc ñích, ñaõ ñoaïn tröø höõu kieát söû, ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí; thôøi naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi nhöõng Tyû-kheo aáy, Ta tuyeân boá raèng khoâng caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. Vì sao? 

4) Vì caùc vò aáy ñaõ haønh trì khoâng phoùng daät, ñeán noãi hoï khoâng theå trôû thaønh phoùng daät. 

5) Naøy caùc Tyû-kheo, coøn nhöõng Tyû-kheo naøo coøn laø höõu hoïc, sôû nguyeän chöa thaønh ñaït, ñang soáng caàn caàu voâ thöôïng an oån khoûi caùc khoå aùch; thôøi naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc Tyû-kheo aáy, Ta tuyeân boá raèng hoï caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. Vì sao? 

6) Naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng saéc do maét nhaän thöùc khaû aùi vaø khoâng khaû aùi. Daàu chuùng xuùc chaïm taâm nhieàu laàn, chuùng khoâng chi phoái ñöôïc taâm vaø toàn taïi. Do taâm khoâng bò chi phoái, tinh caàn, tinh taán khôûi leân, khoâng coù bieáng nhaùc; nieäm ñöôïc an truù, khoâng coù thaát thoaùt; thaân ñöôïc khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät; taâm ñöôïc ñònh tónh, nhöùt taâm. Naøy caùc Tyû-kheo, thaáy ñöôïc quaû khoâng phoùng daät naøy, ñoái vôùi nhöõng Tyû-kheo aáy. Ta tuyeân boá raèng, caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. 

7-10) Naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng tieáng do tai nhaän thöùc... coù nhöõng höông do muõi nhaän thöùc... coù nhöõng vò do löôõi nhaän thöùc... coù nhöõng xuùc do thaân nhaän thöùc... 

11) Naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng phaùp do yù nhaän thöùc khaû aùi vaø khoâng khaû aùi. Daàu chuùng xuùc chaïm taâm nhieàu laàn, chuùng khoâng chi phoái ñöôïc taâm vaø toàn taïi. Do taâm khoâng bò chi phoái, tinh caàn, tinh taán khôûi leân, khoâng coù bieáng nhaùc; nieäm ñöôïc an truù, khoâng coù thaát thoaùt; thaân ñöôïc khinh an, khoâng cuoàng nhieät; taâm ñöôïc ñònh tónh, nhöùt taâm. Naøy caùc Tyû-kheo, thaáy ñöôïc quaû khoâng phoùng daät naøy, ñoái vôùi nhöõng Tyû-kheo aáy, Ta tuyeân boá raèng, caàn phaûi coá gaéng khoâng phoùng daät ñoái vôùi saùu xuùc xöù. 

135. II. Thaâu Nhieáp (S.iv, 126) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc lôïi ñaéc. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc kheùo lôïi ñaéc. Caùc OÂng ñaõ naém ñöôïc cô hoäi (khana) ñeå soáng Phaïm haïnh. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Ta ñaõ thaáy caùc ñòa nguïc goïi laø saùu xuùc xöù ñòa nguïc. ÔÛ ñaáy, phaøm maét thaáy saéc gì, thaáy saéc khoâng khaû laïc, khoâng phaûi saéc khaû laïc; thaáy saéc khoâng khaû hyû, khoâng phaûi saéc khaû hyû; thaáy saéc khoâng khaû yù, khoâng phaûi saéc khaû yù. Phaøm tai nghe tieáng gì... Phaøm muõi ngöûi höông gì... Phaøm löôõi neám vò gì... Phaøm thaân caûm xuùc gì... Phaøm yù nhaän thöùc phaùp gì, nhaän thöùc phaùp khoâng khaû laïc, khoâng phaûi phaùp khaû laïc; nhaän thöùc khoâng phaûi khaû hyû, khoâng phaûi phaùp khaû hyû; nhaän thöùc phaùp khoâng khaû yù, khoâng phaûi phaùp khaû yù. 

Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc lôïi ñaéc. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc kheùo lôïi ñaéc. Caùc OÂng ñaõ naém ñöôïc cô hoäi ñeå soáng Phaïm haïnh. 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, Ta ñaõ thaáy caùc Thieân giôùi goïi laø saùu xuùc xöù Thieân giôùi. Taïi ñaáy, phaøm maét thaáy saéc gì, thaáy saéc khaû laïc, khoâng phaûi saéc khoâng laïc; thaáy saéc khaû hyû, khoâng phaûi saéc khoâng khaû hyû; thaáy saéc khaû yù, khoâng phaûi saéc khoâng khaû yù. Phaøm tai nghe tieáng gì... Phaøm muõi ngöûi höông gì... Phaøm löôõi neám vò gì... Phaøm thaân caûm xuùc gì... Phaøm yù nhaän thöùc phaùp gì, nhaän thöùc phaùp khaû laïc, khoâng phaûi khoâng khaû laïc; nhaän thöùc phaùp khaû hyû, khoâng phaûi khoâng khaû hyû; nhaän thöùc phaùp khaû yù, khoâng phaûi phaùp khoâng khaû yù. 

Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc lôïi ñaéc. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc kheùo lôïi ñaéc. Caùc OÂng ñaõ naém ñöôïc cô hoäi ñeå soáng Phaïm haïnh. 

136. III. Khoâng Thaâu Nhieáp (2) (S.iv 126) 

1) ... 

2) Naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi thích thuù saéc, bò saéc kích thích. Khi saéc bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi soáng ñau khoå... thích thuù tieáng... thích thuù höông... thích thuù vò... thích thuù xuùc... Naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi thích thuù phaùp, bò phaùp kích thích. Khi phaùp bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo,chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi soáng ñau khoå.   

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, sau khi nhö thaät bieát roõ söï taäp khôûi, söï ñoaïn dieät, vò ngoït, söï nguy hieåm vaø xuaát ly cuûa saéc, khoâng coù thích thuù saéc, khoâng coù öa thích saéc, khoâng bò saéc kích thích. Khi saéc bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai soáng an laïc... khoâng thích thuù tieáng... khoâng thích thuù höông... khoâng thích thuù vò... khoâng thích thuù xuùc... 

Sau khi nhö thaät bieát roõ söï taäp khôûi, söï ñoaïn dieät, vò ngoït, söï nguy hieåm vaø söï xuaát ly cuûa phaùp, Nhö Lai khoâng thích thuù phaùp, khoâng öa thích phaùp, khoâng bò phaùp kích thích. Khi phaùp bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, Nhö Lai soáng an laïc. 

4) Theá Toân noùi nhö vaäy, Thieän Theä noùi vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm: 

1) Saéc, thanh, höông, vò, xuùc,  
Vaø toaøn theå caùc phaùp, 
Khaû laïc, hyû, khaû yù, 
Nhö vaäy, chuùng ñöôïc goïi. 

2) Chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi,  
Xem chuùng laø khaû laïc, 
Choã naøo chuùng ñoaïn dieät, 
Thieân, Nhaân thaáy ñau khoå. 

3) Baäc Thaùnh thaáy an laïc,  
Khi thaân kieán ñoaïn dieät, 
Baäc Thaùnh xem traùi ngöôïc, 
Moïi quan ñieåm cuûa ñôøi. 

4) Ñieàu ngöôøi goïi laø laïc,  
Baäc Thaùnh goïi laø khoå. 
Ñieàu ngöôøi goïi laø khoå, 
Thaùnh nhaân bieát laø laïc. 

5) Thaáy phaùp khoù nhaän bieát,  
Keû voâ trí meâ loaïn, 
Toái taêm ñoái voâ minh, 
Muø loøa ñoái khoâng thaáy. 

6) Thieän nhaân maét roäng môû,  
Thaáy roõ raøng aùnh saùng, 
Soáng gaàn, bieát roõ raøng, 
Thuaàn thuïc trong phaùp lôùn. 

7) Bò tham sanh chinh phuïc, 
Bò doøng höõu cuoán troâi, 
Bò AÙc ma chi phoái, 
Khoâng giaùc ngoä phaùp naøy. 

8) Ngoaøi Thaùnh khoâng coù ai,  
Giaùc ngoä con ñöôøng naøy, 
Con ñöôøng ñaït Nieát-baøn, 
Chaùnh trí thoaùt laäu hoaëc.

5) Naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi thích thuù saéc, bò saéc kích thích. Khi saéc bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi soáng ñau khoå... thích thuù tieáng... thích thuù höông... thích thuù vò... thích thuù xuùc... Naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi thích thuù phaùp, bò phaùp kích thích. Khi phaùp bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø Ngöôøi ñôøi soáng ñau khoå. 

6) Naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, sau khi nhö thaät bieát roõ söï taäp khôûi, söï ñoaïn dieät, vò ngoït, söï nguy hieåm vaø söï xuaát ly cuûa saéc, khoâng thích thuù saéc, khoâng öa thích saéc, khoâng bò saéc kích thích. Khi saéc bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai soáng an laïc... khoâng thích thuù tieáng... khoâng thích thuù höông... khoâng thích thuù vò... khoâng thích thuù xuùc... Sau khi nhö thaät bieát roõ söï taäp khôûi, söï ñoaïn dieät, vò ngoït, söï nguy hieåm vaø söï xuaát ly cuûa caùc phaùp, Nhö Lai khoâng thích thuù phaùp, khoâng öa thích phaùp, khoâng bò caùc phaùp kích thích. Khi caùc phaùp bieán hoaïi, ly tham, ñoaïn dieät, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai soáng an laïc. 

137. V. Caùc Laäu (1) (S.iv,128) 

1) ... 

2) Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû chuùng. Töø boû chuùng seõ ñem laïi haïnh phuùc, an laïc cho caùc OÂng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì khoâng phaûi cuûa caùc OÂng? 

3-8) Maét, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû maét. Töø boû maét seõ ñem laïi haïnh phuùc, an laïc cho caùc OÂng... Tai... Muõi... Löôõi... Thaân... Y Ù, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû yù. Töø boû yù seõ ñem laïi haïnh phuùc, an laïc cho caùc OÂng. 

9) Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, trong röøng Jeta naøy, coù ngöôøi mang ñi, hoaëc ñem ñoát, hoaëc tuøy duyeân laøm moät vieäc gì ñoái vôùi coû, cuûi, caønh vaø laù, thôøi caùc OÂng coù vì vaäy maø nghó raèng ngöôøi aáy mang caùc OÂng ñi, ñoát caùc OÂng, hay tuøy duyeân laøm moät vieäc gì vôùi caùc OÂng? 

-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân. 

-- Vì sao? 

-- Baïch Theá Toân, vì caùi aáy khoâng phaûi töï ngaõ, khoâng thuoäc töï ngaõ. 

10) Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo. Maét khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû maét. Töø boû maét seõ ñem laïi haïnh phuùc, an laïc cho caùc OÂng. Tai... Muõi... Löôõi... Thaân... Y Ù, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû yù. Töø boû yù, seõ ñem laïi haïnh phuùc, an laïc cho caùc OÂng. 

138. V. Caùc Laäu (2) (S.iv,129) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì khoâng phaûi cuûa caùc OÂng, haõy töø boû chuùng... (Nhö kinh tröôùc, chæ khaùc laø theá vaøo caùc saéc, caùc tieáng, caùc höông, caùc vò, caùc xuùc, vaø caùc phaùp). 

139. VI. Noäi Caên Do Nhaân (1) (S.iv,129) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, maét laø voâ thöôøng. Do nhaân gì, do duyeân gì khieán maét khôûi leân, caùi aáy cuõng voâ thöôøng. Naøy caùc Tyû-kheo, maét do nhaân voâ thöôøng khôûi leân, töø ñaâu seõ thöôøng coøn ñöôïc? 

4-7) ... tai... muõi... löôõi... thaân... 

8) Naøy caùc Tyû-kheo, yù laø voâ thöôøng. Do nhaân gì, do duyeân gì khieán yù khôûi leân, caùi aáy cuõng voâ thöôøng. Naøy caùc Tyû-kheo, yù do nhaân voâ thöôøng khôûi leân, töø ñaâu coù theå thöôøng ñöôïc? 

9) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû nhaøm chaùn ñoái vôùi maét... ñoái vôùi yù. Do nhaøm chaùn, vò aáy ly tham... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

140. VII. Noäi Caên Do Nhaân (2) (S.iv,130) 

(Nhö kinh treân, chæ khaùc khoå theá cho voâ thöôøng) ... 

141. VIII. Noäi Caên Do Nhaân (3) (S.iv,130) 

(Nhö kinh treân, chæ khaùc voâ ngaõ theá cho voâ thöôøng) ... 

142 - 144. IX - X. Ngoaïi Caên Do Nhaân (1) (2)(3)(S.iv,131) 

(Nhö caùc kinh tröôùc, chæ theá vaøo saéc, caùc tieáng, caùc höông, caùc vò, caùc xuùc, caùc phaùp)... 
 
 

V. Môùi Vaø Cuõ

145. I. Nghieäp (S.iv,132) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thuyeát veà caùc nghieäp môùi vaø cuõ, söï ñoaïn dieät caùc nghieäp, con ñöôøng ñöa ñeán söï ñoaïn dieät caùc nghieäp. Haõy laéng nghe vaø suy nghieäm kyõ. Ta seõ giaûng. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø nghieäp cuõ? 

Maét, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi quaùn laø nghieäp cuõ, ñöôïc taùc thaønh, ñöôïc tö nieäm, ñöôïc caûm thoï. Tai... Muõi... Löôõi... Thaân... Y Ù caàn phaûi quaùn laø nghieäp cuõ, ñöôïc taùc thaønh, ñöôïc tö nieäm, ñöôïc caûm thoï. 

Caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø nghieäp cuõ. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø nghieäp môùi? Naøy caùc Tyû-kheo, hieän taïi phaøm laøm vieäc gì vôùi thaân, vôùi lôøi noùi, hay vôùi yù. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø nghieäp môùi. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø nghieäp ñoaïn dieät? Söï ñoaïn dieät thaân nghieäp, ngöõ nghieäp, yù nghieäp, nhôø vaäy caûm thaáy giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø nghieäp ñoaïn dieät. 

6) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät? Ñaây laø con ñöôøng Thaùnh ñaïo taùm ngaønh, töùc laø chaùnh tri kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm, chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø con ñöôøng ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät. 

7) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta ñaõ giaûng cho caùc OÂng nghieäp cuõ, ñaõ giaûng nghieäp môùi, ñaõ giaûng nghieäp ñoaïn dieät, ñaõ giaûng con ñöôøng ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät. 

8) Naøy caùc Tyû-kheo, phaøm nhöõng gì baäc Ñaïo Sö caàn phaûi laøm vì haïnh phuùc, vì loøng thöông ñeä töû, nhöõng vieäc aáy Ta ñaõ laøm cho caùc OÂng, vì loøng thöông töôûng caùc OÂng. 

9) Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø nhöõng goác caây, ñaây laø nhöõng caên nhaø troáng. Haõy Thieàn tö, chôù coù phoùng daät, chôù coù hoái haän veà sau. Ñaây laø lôøi giaùo giôùi cuûa Ta cho caùc OÂng. 

146. II. Thích öùng (1) (S.iv,133) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng con ñöôøng thích öùng vôùi Nieát-baøn. Haõy laéng nghe... Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng thích öùng vôùi Nieát-baøn? 

3) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaáy maét laø voâ thöôøng, thaáy caùc saéc laø voâ thöôøng, thaáy nhaõn thöùc laø voâ thöôøng, thaáy nhaõn xuùc laø voâ thöôøng. Phaøm duyeân nhaõn xuùc khôûi leân caûm thoï gì, laïc, khoå hay baát khoå baát laïc; caûm thoï aáy laø voâ thöôøng. 

4-5) ... tai... muõi... 

6-7) ... löôõi... thaân... 

8) .. thaáy yù laø voâ thöôøng, thaáy caùc phaùp laø voâ thöôøng, thaáy yù thöùc laø voâ thöôøng, thaáy yù xuùc laø voâ thöôøng. Phaøm duyeân yù xuùc khôûi leân caûm thoï gì, laïc, khoå hay baát khoå baát laïc; caûm thoï aáy laø voâ thöôøng. 

9) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø con ñöôøng thích öùng vôùi Nieát-baøn. 

147-148. III-IV. Thích öùng (2) (3) (S.iv,134) 

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø theá vaøo khoå vaø voâ ngaõ) 

149. V. Thích öùng (4) (S.iv,135) 

1) ... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà con ñöôøng thích öùng vôùi Nieát-baøn. Haõy laéng nghe... Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng thích öùng vôùi Nieát-baøn? 

3) Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, maét laø thöôøng hay voâ thöôøng? 

-- Laø voâ thöôøng, baïch Theá Toân. 

-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc? 

-- Laø khoå, baïch Theá Toân. 

-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, coù hôïp lyù chaêng neáu quaùn caùi aáy laø: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi"? 

-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân... 

(Nhö kinh 32) 

150. VI. Ñeä Töû Noäi Truù (S.iv,136) 

1-2) ... 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, khoâng coù caùc ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo Sö. Phaïm haïnh naøy ñöôïc soáng. 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng coù ñeä töû noäi truù, coù Ñaïo sö laø soáng ñau khoå, khoâng coù thoaûi maùi. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo sö laø soáng an laïc, thoaûi maùi. 

5) Vaø theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, soáng coù ñeä töû noäi truù, coù Ñaïo sö laø soáng ñau khoå, khoâng coù thoaûi maùi? 

6) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, caùc aùc baát thieän phaùp, caùc öùc nieäm, öôùc voïng bò khôûi leân troùi buoäc, chuùng truù ôû trong vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp noäi truù trong vò aáy. Do vaäy, ñöôïc goïi laø coù ñeä töû noäi truù. Chuùng theo saùt (Samudaøcaranti) vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp theo saùt vò aáy. Do vaäy, ñöôïc goïi laø Ñaïo sö. 

7-10) ... khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... 

11) Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi yù bieát phaùp, caùc aùc baát thieän phaùp, caùc öùc nieäm, öôùc voïng bò troùi buoäc khôûi leân, chuùng truù ôû trong vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp noäi truù ôû trong vò aáy. Do vaäy, ñöôïc goïi laø coù ñeä töû noäi truù. Chuùng theo saùt vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp theo saùt vò aáy. Do vaäy, ñöôïc goïi laø coù Ñaïo sö. 

12) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo soáng coù ñeä töû noäi truù, coù Ñaïo sö, laø soáng ñau khoå, khoâng coù thoaûi maùi. 

13) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo sö, laø soáng an laïc thoaûi maùi? 

14) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, caùc aùc baát thieän phaùp, caùc öùc nieäm, öôùc voïng bò troùi buoäc khoâng khôûi leân, chuùng khoâng truù ôû trong vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp khoâng noäi truù trong vò aáy. Cho neân, vò aáy ñöôïc goïi laø soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù. Chuùng khoâng theo saùt vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp khoâng theo saùt vò aáy. Do vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø khoâng coù Ñaïo sö. 

15-18) Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... 

19) Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi yù bieát phaùp, caùc aùc baát thieän phaùp, caùc öùc nieäm, öôùc voïng khoâng khôûi leân, chuùng khoâng truù ôû trong vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp khoâng noäi truù ôû trong vò aáy. Do vaäy, ñöôïc goïi laø soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù. Chuùng khoâng theo saùt vò aáy; caùc aùc baát thieän phaùp khoâng theo saùt vò aáy. Do vaäy, vò aáy ñöôïc goïi laø khoâng coù Ñaïo sö. 

20) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo sö. 

Ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø Phaïm haïnh khoâng coù ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo sö. 

21) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng coù ñeä töû noäi truù, coù Ñaïo sö laø soáng ñau khoå, khoâng coù thoaûi maùi. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng khoâng coù ñeä töû noäi truù, khoâng coù Ñaïo sö, laø soáng an laïc, thoaûi maùi. 

151. VII. Vôùi Muïc Ñích Gì? (S.iv,138) 

1-2) ... 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Coù caùi gì, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?"; ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: 

4) "Naøy chö Hieàn, vì lieãu tri ñau khoå neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân". 

5) Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Theá naøo, naøy chö Hieàn, laø vì lieãu tri ñau khoå neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?"; ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: 

6-11) "Maét, naøy chö Hieàn, laø khoå. Vì lieãu tri noù neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân. Nhaõn xuùc laø khoå. Vì lieãu tri noù neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân. Phaøm duyeân nhaõn xuùc khôûi leân caûm thoï gì, laïc, khoå, hay baát khoå baát laïc; caûm thoï aáy laø khoå. Vì lieãu tri caûm thoï aáy neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân... Phaøm duyeân yù xuùc khôûi leân caûm thoï gì, laïc, khoå, hay baát khoå baát laïc; caûm thoï aáy laø khoå. Vì lieãu tri caûm thoï aáy neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân. 

12) Ñaây laø khoå, naøy chö Hieàn, vì lieãu tri khoå neân Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân". 

13) Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi nhö vaäy cho nhöõng du só ngoaïi ñaïo aáy. 

152. VIII. Coù Phaùp Moân Naøo? (S.iv,138) 

1-2) ... 

3) -- Coù phaùp moân naøo, do phaùp moân aáy, Tyû-kheo ngoaøi loøng tin, ngoaøi öa thích, ngoaøi laéng nghe, ngoaøi suy tö veà phöông phaùp (aøkaøra-paritakkaø), ngoaøi kham nhaãn, thích thuù bieän luaän (ditthini shaønakhanti), coù theå xaùc chöùng chaùnh trí; vò aáy bieát roõ: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa"? 

4) -- Baïch Theá Toân, ñoái vôùi chuùng con, Phaùp laáy Theá Toân laøm caên baûn... 

5) -- Coù moät phaùp moân, naøy caùc Tyû-kheo, do phaùp moân aáy, Tyû-kheo ngoaøi loøng tin, ngoaøi öa thích, ngoaøi laéng nghe, ngoauïi kham nhaãn, thích thuù bieän luaän, coù theå xaùc chöùng chaùnh trí; vò aáy bieát roõ: "Sanh ñaõ taän... traïng thaùi naøy nöõa". 

6) Phaùp moân aáy laø gì, do phaùp moân aáy... "...khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa"? 

7) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, hoaëc noäi taâm coù tham, saân, si, bieát roõ: "Noäi taâm ta coù tham, saân, si"; hoaëc noäi taâm khoâng coù tham, saân, si, bieát roõ: "Noäi taâm ta khoâng coù tham, saân, si". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, hoaëc noäi taâm coù tham, saân, si bieát roõ: "Noäi taâm ta coù tham, saân, si"; hoaëc noäi taâm khoâng coù tham, saân, si bieát roõ: "Noäi taâm ta khoâng coù tham, saân, si". Naøy caùc Tyû-kheo, bieát roõ chuùng coù maët hay khoâng coù maët trong taâm vò aáy, coù phaûi chuùng laø nhöõng phaùp do loøng tin ñöôïc hieåu bieát, hay do öa thích ñöôïc hieåu bieát, hay do laéng nghe ñöôïc hieåu bieát, hay do suy tö veà phöông phaùp ñöôïc hieåu bieát, hay do kham nhaãn, thích thuù veà bieän luaän ñöôïc hieåu bieát? 

-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân. 

-- Coù phaûi caùc phaùp naøy, do thaáy chuùng vôùi trí tueä neân ñöôïc hieåu bieát? 

-- Thöa phaûi, baïch Theá Toân. 

-- Ñaây laø phaùp moân, naøy caùc Tyû-kheo, do phaùp moân naøy, ngoaøi loøng tin, ngoaøi öa thích, ngoaøi laéng nghe, ngoaøi suy tö veà phöông phaùp, ngoaøi kham nhaãn, thích thuù bieän luaän, coù theå xaùc chöùng vôùi chaùnh trí; vò aáy bieát roõ: "Sanh ñaõ taän... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

8-11) Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... 

12) Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, khi yù bieát phaùp, hoaëc noäi taâm coù tham, saân, si, bieát roõ: "Noäi taâm ta coù tham, saân, si"; hoaëc noäi taâm khoâng coù tham, saân, si, bieát roõ: "Noäi taâm ta khoâng coù tham, saân, si". Naøy caùc Tyû-kheo, khi yù bieát phaùp, hoaëc bieát roõ noäi taâm coù tham, saân, si: "Noäi taâm ta coù tham, saân, si", hoaëc bieát roõ noäi taâm khoâng coù tham, saân, si: "Noäi taâm ta khoâng coù tham, saân, si". Naøy caùc Tyû-kheo, söï bieát roõ chuùng coù maët hay khoâng coù maët trong taâm vò aáy, coù phaûi chuùng laø nhöõng phaùp do loøng tin ñöôïc hieåu bieát, hay do öa thích ñöôïc hieåu bieát, hay do laéng nghe ñöôïc hieåu bieát, hay do suy tö veà phöông phaùp ñöôïc hieåu bieát, hay do kham nhaãn, thích thuù veà bieän luaän ñöôïc hieåu bieát? 

-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân. 

-- Coù phaûi caùc phaùp naøy, do thaáy chuùng vôùi trí tueä neân ñöôïc hieåu bieát? 

-- Thöa phaûi, baïch Theá Toân. 

13) -- Ñaây laø phaùp moân, naøy caùc Tyû-kheo, do phaùp moân aáy, Tyû-kheo ngoaøi loøng tin, ngoaøi öa thích, ngoaøi laéng nghe, ngoaøi suy tö veà phaùp moân, hay ngoaøi kham nhaãn, thích thuù bieän luaän, coù theå xaùc chöùng vôùi chaùnh trí; vò aáy bieát roõ: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

153. IX. Caên (S.iv,140) 

1) ... 

2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân... 

3) Ngoài xuoáng moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- "Caùc caên ñöôïc thaønh töïu", nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán. Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, caùc caên ñöôïc thaønh töïu? 

4) -- Neáu Tyû-kheo quaùn sanh dieät trong nhaõn caên, vò aáy nhaøm chaùn ñoái vôùi nhaõn caên... trong nhó caên... trong tyû caên... trong thieät caên... trong thaân caên... Neáu Tyû-kheo quaùn sanh dieät trong yù caên, vò aáy nhaøm chaùn ñoái vôùi yù caên. Do nhaøm chaùn, vò aáy ly tham. Do ly tham, vò aáy ñöôïc giaûi thoaùt. Trong söï giaûi thoaùt, khôûi leân trí bieát raèng: "Ta ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt".Vò aáy bieát roõ raèng: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa".  

5) Cho ñeán nhö vaäy, Tyû-kheo thaønh töïu caùc caên. 

154. X. Vò Thuyeát Phaùp (S.iv,141) 

1) ... 

2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân... 

3) Ngoài xuoáng moät beân. Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- "Vò thuyeát phaùp, vò thuyeát phaùp", baïch Theá Toân, nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán. Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, laø vò thuyeát phaùp? 

4) -- Neáu Tyû-kheo thuyeát phaùp ñöa ñeán nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät maét, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo thuyeát phaùp. Neáu Tyû-kheo thöïc haønh söï nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät ñoái vôùi maét, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo thaønh töïu phaùp vaø thuaän phaùp. Neáu Tyû-kheo do nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät ñoái vôùi maét, ñöôïc giaûi thoaùt khoâng coù chaáp thuû, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo chöùng ñöôïc Nieát-baøn ngay trong hieän taïi. 

5-8) ... tai... muõi... löôõi... thaân... 

9) Neáu Tyû-kheo thuyeát phaùp ñöa ñeán nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät yù, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo thuyeát phaùp. Neáu Tyû-kheo thöïc haønh söï nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät ñoái vôùi yù, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo thöïc haønh phaùp vaø thuaän phaùp. Neáu Tyû-kheo do nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät ñoái vôùi yù, ñöôïc giaûi thoaùt khoâng coù chaáp thuû, nhö vaäy laø vöøa ñuû ñeå ñöôïc goïi laø Tyû-kheo ñaït ñöôïc Nieát-baøn ngay trong hieän taïi. 

-ooOoo- 
Chöông tröôùc | Chöông keá

Muïc Luïc caùc Taäp (Thieân):
01 | 02 | 03 | 04 | 05 | Giôùi thieäu

[Muïc Luïc Töông Öng] [Trôû veà trang Thö Muïc]
 
Source = BuddhaSasana
Revised: 30-11-2000