Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [Home Page] 

---

VII. Phaåm Ñaát Rung Ñoäng

(I) (61) Duïc

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm haïng ngöôøi naøy coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø taùm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, nhöng lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Do khoâng thaáy ñöôïc lôïi döôõng aáy, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaäp ngöïc, rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, vò aáy ñöôïc goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do khoâng thaáy ñöôïc lôïi döôõng aáy, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, boû rôi dieäu phaùp.

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy ñaém say, phoùng daät, rôi vaøo traïng thaùi ñaém say, phoùng daät. Ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, trôû thaønh ñaém say, phoùng daät, vaø boû rôi dieäu phaùp.

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Coù vò Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy do khoâng ñöôïc lôïi döôõng, neân saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaäp ngöïc, rôi vaøo baát tænh. Ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, boû rôi dieäu phaùp.

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Do khoâng thaáy ñöôïc lôïi döôõng aáy, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaäp ngöïc, rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, vò aáy ñöôïc goïi laø Tyû-kheo soáng lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do khoâng thaáy ñöôïc lôïi döôõng aáy, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, boû rôi dieäu phaùp. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy ñaém say, phoùng daät, rôi vaøo traïng thaùi ñaém say, phoùng daät. Ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, trôû thaønh ñaém say, phoùng daät, vaø boû rôi dieäu phaùp.

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy, do khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng coù saàu muoän, khoâng coù than van, khoâng coù khoùc loùc, khoâng coù ñaäp ngöïc, khoâng coù rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng coù saàu muoän, khoâng coù than van, vaø khoâng boû rôi dieäu phaùp.

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, khoâng coù rôi vaøo traïng thaùi ñaém say. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, vaø khoâng boû rôi dieäu phaùp.

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy ñöôïc lôïi döôõng, khoâng coù saàu muoän, khoâng coù than van, khoâng coù khoùc loùc, khoâng coù ñaäp ngöïc, khoâng coù rôi vaøo baát tænh. Ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, vò aáy khoâng saàu muoän, khoâng than van, khoâng khoùc loùc, vaø khoâng boû rôi dieäu phaùp.

9. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, khoâng coù rôi vaøo traïng thaùi ñaém say. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, vaø khoâng boû rôi dieäu phaùp.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm haïng ngöôøi naøy soáng coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.

(II) (62) Vöøa Ñuû

1.- Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø saùu?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù xaùc minh; coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh. Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù xaùc minh; coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

5. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø boán?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe, phaùt aâm khoâng toát, lôøi noùi khoâng tao nhaõ, khoâng phaân minh, phaùt ngoân baäp beï, giaûi thích nghóa lyù khoâng xaùc minh; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

7. Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø boán?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng coù sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù xaùc minh; coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng vöøa ñuû cho töï mình, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

9. Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø ba?

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi bieát yù nghóa, sau khi bieát phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe, phaùt aâm khoâng toát, lôøi noùi khoâng tao nhaõ, khoâng phaân minh, phaùt ngoân baäp beï, giaûi thích nghóa lyù khoâng xaùc minh; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng, khoâng khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø ba?

11. Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc, Tyû-kheo khoâng vöøa ñuû cho töï mình,. Theá naøo laø ba?

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng laø ngöôøi sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, giaûi thích nghóa lyù xaùc minh; coù khaû naêng thuyeát giaûng, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyø kheo laø vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc, Tyû-kheo khoâng vöøa ñuû cho töï mình.

13. Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø hai?

14. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi khoâng thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; laø ngöôøi sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe, giaûi thích nghóa lyù khoâng xaùc minh; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng, AÅ, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

15. Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình. Theá naøo laø hai?

16. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi khoâng thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng coù sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp, tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù xaùc minh; coù khaû naêng thuyeát giaûng phaùp thoaïi, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laû vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình,.

(III) (63) Phaùp Löôïc Thuyeát

1. Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Laønh thay! baïch Theá Toân, xin Theá Toân haõy thuyeát phaùp vaén taét cho con, sau khi nghe phaùp cuûa Theá Toân, con seõ soáng moät mình, an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn.

- Nhö vaäy, ôû ñaây, moät soá ngöôøi ngu si, thænh caàu Ta, sau khi phaùp ñöôïc giaûng, hoï nghó Ta laø ngöôøi hoï caàn phaûi ñi theo.

- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát phaùp vaén taét cho con, Thieän Theä haõy thuyeát phaùp vaén taét. Con coù theå hieåu ñöôïc yù nghóa lôøi cuûa Theá Toân thuyeát giaûng. Con coù theå trôû thaønh keû thöøa töï lôøi Theá Toân thuyeát giaûng.

2.- Vaäy naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

"Noäi taâm ta seõ an truù, kheùo vöõng truù. Caùc phaùp aùc, baát thieän khôûi khoâng coù xaâm chieám taâm vaø khoâng coù chaân ñöùng". Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

3. Naøy Tyû-kheo, khi naøo noäi taâm cuûa Thaày ñöôïc an truù, kheùo vöõng truù, caùc phaùp aùc, baát thieän sanh khôûi xaâm chieám taâm vaø coù chaân ñöùng, khi aáy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

"Töø taâm giaûi thoaùt seõ ñöôïc ta tu taäp, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, ñöôïc laøm cho kieân trì, ñöôïc laøm cho tích taäp, ñöôïc kheùo tinh caàn thöïc haønh". Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

4. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi tu taäp ñònh naøy vôùi taàm vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, chæ vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm khoâng töù; caàn phaûi tu taäp coù hyû, caàn phaûi tu taäp khoâng hyû; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi laïc; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi xaû. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

"Bi taâm giaûi thoaùt seõ ñöôïc Thaày tu taäp ... Hyû taâm giaûi thoaùt seõ ñöôïc Thaày tu taäp ... Xaû taâm giaûi thoaùt seõ ñöôïc Thaày tu taäp, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, ñöôïc laøm cho kieân trì, ñöôïc laøm cho tích taäp, ñöôïc kheùo tinh caàn thöïc haønh". Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

5. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi tu taäp ñònh naøy vôùi taàm vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, chæ vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm khoâng töù; caàn phaûi tu taäp coù hyû, caàn phaûi tu taäp khoâng hyû; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi laïc; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi xaû. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

"Ta seõ soáng quaùn thaân treân thaân, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc tham öu ôû ñôøi". Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

6. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi tu taäp ñònh naøy vôùi taàm vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, khoâng töù; caàn phaûi tu taäp coù hyû, caàn phaûi tu taäp khoâng hyû; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi laïc; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi xaû. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

"Ta seõ soáng quaùn thoï treân caùc caûm thoï ... quaùn taâm treân caùc taâm ... quaùn phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc tham öu ôû ñôøi". Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

7. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy, naøy Tyû-kheo, Thaày caàn phaûi tu taäp ñònh naøy vôùi taàm vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, vôùi töù; caàn phaûi tu taäp khoâng taàm, khoâng töù; caàn phaûi tu taäp coù hyû, caàn phaûi tu taäp khoâng hyû; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi laïc; caàn phaûi tu taäp caâu höõu vôùi xaû. Naøy Tyû-kheo, khi naøo ñònh naøy cuûa Thaày ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khi aáy naøy Tyû-kheo, choã naøo, choã naøo Thaày ñi, choã aáy Thaày ñi ñöôïc an oån; choã naøo, choã naøo Thaày seõ ñöùng, choã aáy Thaày ñöùng ñöôïc an oån; choã naøo, choã naøo seõ Thaày ngoài, choã aáy Thaày ngoài ñöôïc an oån; choã naøo, choã naøo Thaày seõ naèm, choã aáy Thaày seõ naèm ñöôïc an oån.

8. Tyû-kheo aáy, ñöôïc Theá Toân giaùo giôùi vôùi baøi giaùo giôùi naøy, töø choã ngoài, ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài ra ñi. Tyû-kheo aáy soáng moät mình, thanh tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, khoâng bao laâu chöùng ñaït ñöôïc muïc ñích maø caùc thieän nam töû xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình. Ñaây laø voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh, ngay trong hieän taïi, töï mình chöùng tri vôùi thaéng trí, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù. Vò aáy roõ bieát: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh. Nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Tyû-kheo aáy trôû thaønh moät vò A-la-haùn.

(VI) (64) Tagayaø

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Gayasisa. ÔÛ ñaây, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo" - "Thöa vaâng, baïch Theá Toân. ".

Caùc tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá toân noùi nhö sau:

2.- Naøy caùc Tyû-kheo, tröôùc khi Ta giaùc ngoä, chöa thaønh Chaùnh Ñaúng Giaùc, Ta coøn laøm Boà Taùt, Ta töôûng tri aùnh saùng, Ta khoâng thaáy saéc. Naøy caùc Tyû-kheo, roài Ta suy nghó: "Neáu Ta coù theå töôûng tri aùnh saùng vaø Ta coù theå thaáy ñöôïc maøu saéc, nhö vaäy tri kieán cuûa Ta ñöôïc thanh tònh hôn leân". Roài naøy caùc Tyû-kheo, sau moät thôøi gian Ta soáng khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, Ta töôûng tri aùnh saùng vaø thaáy ñöôïc caùc saéc, nhöng Ta khoâng giao thieäp vôùi chö Thieân aáy, khoâng noùi chuyeän, khoâng thaûo luaän".

3. Roài naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó nhö sau: "Neáu Ta coù theå töôûng tri aùnh saùng coù theå thaáy ñöôïc caùc saéc, coù theå giao thieäp vôùi chö Thieân aáy, coù theå noùi chuyeän, coù theå thaûo luaän, nhö vaäy, tri kieán naøy cuûa Ta ñöôïc thanh tònh hôn leân". Vaø naøy caùc Tyû-kheo, sau moät thôøi gian Ta soáng khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, töôûng tri aùnh saùng vaø thaáy ñöôïc caùc saéc, vaø cuøng chö Thieân aáy giao thieäp, noùi chuyeän vaø thaûo luaän. Nhöng Ta khoâng bieát veà caùc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy thuoäc veà Thieân chuùng naøy, thuoäc veà Thieân chuùng naøy".

4. Roài naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó nhö sau: "Neáu Ta töôûng tri aùnh saùng, thaáy ñöôïc caùc saéc, giao thieäp vôùi chö Thieân aáy, noùi chuyeän, thaûo luaän vôùi chö Thieân aáy vaø bieát ñöôïc veà chö Thieân aáy : "Chö Thieân naøy thuoäc veà Thieân chuùng naøy, thuoäc veà Thieân chuùng naøy", nhö vaäy, tri kieán naøy cuûa Ta ñöôïc thanh tònh hôn ". Roài naøy caùc Tyû-kheo, sau moät thôøi gian Ta soáng khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, töôûng tri aùnh saùng vaø thaáy ñöôïc caùc saéc, vaø cuøng chö Thieân aáy giao thieäp, noùi chuyeän, thaûo luaän vôùi chö Thieân aáy, bieát ñöôïc: "Chö Thieân naøy thuoäc veà Thieân chuùng naøy, Thieân chuùng naøy", nhöng Ta khoâng bieát ñöôïc: "Chö Thieân naøy do quaû dò thuïc cuûa nghieäp naøy, cheát töø ñaây sanh ra taïi choã aáy"; Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy do quaû dò thuïc cuûa nghieäp naøy, cheát töø ñaây sanh ra taïi choã aáy"; nhöng Ta khoâng bieát ñöôïc: "Chö Thieân naøy, do ñoà aên nhö theá naøy, caûm thoï khoå laïc nhö theá naøy"; Ta bieát ñöôïc: "Chö Thieân naøy, do ñoà aên nhö theá naøy, caûm thoï khoå laïc nhö theá naøy"; nhöng Ta khoâng bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, tuoåi thoï daøi nhö theá naøy, toàn taïi laâu daøi nhö theá naøy", Ta bieát ñöôïc: "Chö Thieân naøy, tuoåi thoï daøi nhö theá naøy, toàn taïi laâu daøi nhö theá naøy"; nhöng Ta khoâng bieát chö Thieân aáy: "Tröôùc ñaây Ta coù cuøng ôû vôùi chö Thieân naøy, hay tröôùc ñaây Ta khoâng cuøng ôû vôùi chö Thieân naøy? "

5. Roài naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó nhö sau: "Neáu ta nhaän thöùc ñöôïc aùnh saùng, thaáy ñöôïc caùc saéc, cuøng vôùi chö Thieân aáy giao thieäp, noùi chuyeän, thaûo luaän, Ta coù theå bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy thuoäc Thieân chuùng naøy, thuoäc Thieân chuùng naøy". Ta coù theå bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, do quaû dò thuïc cuûa nghieäp naøy, cheát taïi choã naøy, sanh taïi choã aáy". Ta coù theå bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, do aên ñoà aên nhö theá naøy, caûm thoï khoå laïc nhö theá naøy"; Ta coù theå bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, tuoåi thoï daøi nhö theá naøy, toàn taïi laâu daøi nhö theá naøy"; Ta coù theå bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, tröôùc ñaây Ta coù cuøng ôû vôùi chö Thieân naøy, hay tröôùc ñaây Ta coù cuøng ôû vôùi chö Thieân naøy"; nhö vaäy, tri kieán cuûa Ta ñöôïc thanh tònh hôn tröôùc". Naøy caùc Tyû-kheo, sau moät thôøi gian soáng khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, Ta töôûng tri aùnh saùng, thaáy ñöôïc caùc saéc, Ta giao thieäp, noùi chuyeän, thaûo luaän vôùi caùc chö Thieân aáy: Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy ," Chö Thieân naøy thuoäc Thieân chuùng naøy, thuoäc Thieân chuùng naøy". Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, do quaû dò thuïc cuûa nghieäp naøy, cheát taïi choã naøy, sanh taïi choã aáy". Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, do aên ñoà aên nhö theá naøy, caûm thoï khoå laïc nhö theá naøy"; Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, tuoåi thoï daøi nhö theá naøy, toàn taïi laâu daøi nhö theá naøy"; Ta bieát ñöôïc chö Thieân aáy: "Chö Thieân naøy, tröôùc ñaây Ta coù cuøng ôû vôùi chö Thieân naøy, hay tröôùc ñaây Ta khoâng coù ôû cuøng vôùi chö Thieân naøy".

6. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo tri kieán goàm coù taùm dieãn tieán vaø thuoäc thöôïng giôùi Thieân naøy khoâng ñöôïc kheùo thanh tònh nôi ta, thôøi Ta khoâng coù xaùc chöùng trong theá giôùi chö Thieân vôùi Ma giôùi, Phaïm Thieân giôùi, vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, raèng Ta ñaõ chöùng ngoä Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo tri kieán goàm coù taùm dieãn tieán vaø thuoäc thöôïng giôùi Thieân naøy ñöôïc kheùo thanh tònh nôi ta, thôøi Ta coù xaùc chöùng trong theá giôùi chö Thieân vôùi Ma giôùi, Phaïm Thieân giôùi, vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, raèng Ta ñaõ chöùng ngoä Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Tri kieán khôûi leân nôi Ta: "Baát ñoäng laø taâm giaûi thoaùt cuûa Ta. Ñaây laø ñôøi soáng cuoái cuøng, khoâng coøn taùi sanh nöõa".

(V) (65) Thaéng Xöù

1.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm thaéng xöù naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Moät vò töôûng tri noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc, coù haïn löôïng ñeïp xaáu. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát.

3. Moät vò töôûng tri noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc, khoâng coù haïn löôïng ñeïp xaáu. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù hai.

4. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc haïn löôïng ñeïp xaáu. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù ba.

5. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng ñeïp xaáu. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù tö.

6. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.

7. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù saùu.

8. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù baûy.

9. Moät vò töôûng tri voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Vò aáy töôûng tri raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy. Ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.

Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng phaùp naøy laø taùm thaéng xöù.

(VI) (66) Caùc Giaûi Thoaùt

1.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm giaûi thoaùt naøy. Theá naøo laø taùm?

2. "Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc". Ñoù laø giaûi thoaùt thöù nhaát.

3. "Töôûng tri noäi saéc laø voâ saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc". Ñoù laø giaûi thoaùt thöù hai.

4. "Chuù taâm treân suy töôûng (saéc laø) tònh". Ñoù laø giaûi thoaùt thöù ba.

5. "Vöôït khoûi hoaøn toaøn saéc töôùng, chaám döùt caùc töôûng ñoái ngaïi, khoâng taùc yù ñeán caùc töôûng khaùc bieät, vôùi suy tö: "Hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù. Ñoù laø giaûi thoaùt thöù tö.

6. "Vöôït khoûi hoaøn toaøn Hö khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö: "Thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù ". Ñoù laø giaûi thoaùt thöù naêm.

7. "Vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, vôùi suy tö: "Khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù". Ñoù laø giaûi thoaùt thöù saùu.

8. "Vöôït khoûi hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ñoù laø giaûi thoaùt thöù baûy.

9. "Vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng. Ñoù laø giaûi thoaùt thöù taùm.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm giaûi thoaùt naøy.

(VIII) (67) Phi Thaùnh Ngoân

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm phi thaùnh ngoân naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Khoâng thaáy noùi thaáy, khoâng nghe noùi nghe, khoâng nghó noùi nghó, khoâng bieát noùi bieát, thaáy noùi khoâng thaáy, nghe noùi khoâng nghe, nghó noùi khoâng nghó, bieát noùi khoâng bieát.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø taùm phi Thaùnh ngoân.
 
 

(VIII) (68) Thaùnh Ngoân

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm thaùnh ngoân naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Khoâng thaáy noùi khoâng thaáy, khoâng nghe noùi khoâng nghe, khoâng nghó noùi khoâng nghó, khoâng bieát noùi khoâng bieát, thaáy noùi thaáy, nghe noùi nghe, nghó noùi nghó, bieát noùi bieát.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø taùm Thaùnh ngoân.

(IX) (69) Caùc Hoäi Chuùng

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm hoäi chuùng naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Hoäi chuùng Saùt-ñeá-lî, hoäi chuùng Baø-la-moân, hoäi chuùng gia chuû, hoäi chuùng Sa-moân, hoäi chuùng Boán Thieân vöông, hoäi chuùng coõi trôøi Ba möôi ba, hoäi chuùng Maøra, hoäi chuùng Phaïm thieân.

3. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta nhôù raèng Ta ñaõ ñi ñeán haøng traêm hoäi chuùng Saùt-ñeá-lî. Taïi ñaáy, Ta luùc tröôùc coù hoäi hoïp, luùc tröôùc coù noùi chuyeän, luùc tröôùc coù thaûo luaän; Taïi ñaáy, dung saéc cuûa hoï nhö theá naøo, dung saéc cuûa Ta trôû thaønh nhö cuûa hoï; gioïng noùi cuûa hoï nhö theá naøo, gioïng noùi cuûa Ta trôû thaønh nhö cuûa hoï. Vaø Ta, vôùi phaùp thoaïi, thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû. Khi Ta noùi, hoï khoâng bieát Ta laø ai. Hoï noùi: "Ngöôøi noùi naøy laø ai, Thieân nhaân hay loaøi Ngöôøi? ". Sau khi thuyeát giaûng vôùi phaùp thoaïi, thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû, Ta bieán maát. Khi ta bieán maát, hoï khoâng bieát Ta laø ai. Hoï noùi: "Ngöôøi bieán maát naøy laø ai, Thieân nhaân hay loaøi Ngöôøi? "

4. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta nhôù raèng Ta ñaõ ñi ñeán haøng traêm hoäi hoï Baø-la-moân, ... haøng traêm hoäi chuùng Gia chuû, ... haøng traêm hoäi chuùng Sa-moân, ... haøng traêm hoäi chuùng Boán Thieân vöông, ... haøng traêm hoäi chuùng coõi Trôøi Ba möôi ba,... haøng traêm hoäi chuùng Maøra.... haøng traêm hoäi chuùng Phaïm thieân. Taïi ñaáy, Ta luùc tröôùc coù hoäi hoïp, luùc tröôùc coù noùi chuyeän, luùc tröôùc coù thaûo luaän; taïi ñaáy dung saéc cuûa hoï nhö theá naøo, dung saéc cuûa Ta trôû thaønh nhö cuûa hoï; gioïng noùi cuûa hoï nhö theá naøo, gioïng noùi cuûa Ta trôû thaønh nhö cuûa hoï. Vaø Ta, vôùi phaùp thoaïi, thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû. Khi Ta noùi, hoï khoâng bieát Ta laø ai. Hoï noùi: "Ngöôøi noùi naøy laø ai, Thieân nhaân hay loaøi Ngöôøi? ". Sau khi thuyeát giaûng vôùi phaùp thoaïi, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû, Ta bieán maát. Khi ta bieán maát, hoï khoâng bieát Ta laø ai. Hoï noùi: "Ngöôøi bieán maát naøy laø ai, Thieân nhaân hay loaøi Ngöôøi? "

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø taùm hoäi chuùng.

(X) (70) Ñoäng Ñaát

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Vesaøli, taïi Ñaïi Laâm, ôû ngoâi nhaø coù noùc nhoïn. Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, ñem theo y vaø baùt, vaøo Vesaøli ñeå khaát thöïc. Sau khi ñi khaát thöïc, aên xong vaø treân ñöôøng khaát thöïc trôû veà, Ngaøi noùi vôùi Toân giaû Ananda:

2. - Naøy Ananda, haõy laáy toïa cuï, chuùng ta seõ ñi ñeán Caøpaøla ñeå nghæ tröa.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân, laáy toïa cuï vaø ñi theo sau löng Theá Toân.

3. Theá Toân ñi ñeán ñeàn Caøpaøla, sau khi ñeán, Ngaøi ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:

4. - Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli! Khaû aùi thay ñeàn Udena! Khaû aùi thay ñeàn Gotamaka! Khaû aùi thay ñeàn Bahuputtaka! Khaû aùi thay ñeàn Sattamba! Khaû aùi thay ñeàn Saørandada! Khaû aùi thay ñeàn Caøpaøla! Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu taäp boán thaàn tuùc, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, kieân trì, tích taäp, kheùo thöïc haønh, neáu muoán, naøy Ananda, ngöôøi aáy coù theå soáng moät kieáp hay moät phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, nay Nhö Lai ñaõ tu taäp boán thaàn tuùc, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, kieân trì, tích taäp, kheùo thöïc haønh. Naøy Ananda, neáu muoán Nhö Lai coù theå soáng moät kieáp hay moät phaàn kieáp coøn laïi.

Nhö vaäy, Toân giaû Ananda khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng cuûa Theá Toân, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân, Toân giaû khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi ngöôøi ", vì taâm cuûa Toân giaû bò Ma vöông aùm aûnh.

5. Laàn thöù hai Theá Toân ... laàn thöù ba, Theá Toân noùi vôøi Toân giaû Ananda:

6. - Naøy Ananda, khaû aùi thay Vesaøli! Khaû aùi thay ñeàn Udena! Khaû aùi thay ñeàn Gotamaka! Khaû aùi thay ñeàn Bahuputtaka! Khaû aùi thay ñeàn Sattamba! Khaû aùi thay ñeàn Saørandada! Khaû aùi thay ñeàn Caøpaøla! Naøy Ananda, nhöõng ai ñaõ tu taäp boán thaàn tuùc, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, kieân trì, tích taäp, kheùo thöïc haønh, neáu muoán, naøy Ananda, ngöôøi aáy coù theå soáng ñeán moät kieáp hay moät phaàn kieáp coøn laïi. Naøy Ananda, Nhö Lai ñaõ tu taäp boán thaàn tuùc, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù ñòa, kieân trì, tích taäp, kheùo thöïc haønh. Naøy Ananda, neáu muoán Nhö Lai coù theå soáng moät kieáp hay moät phaàn kieáp coøn laïi.

Nhö vaäy, Toân giaû Ananda khoâng theå nhaän hieåu söï gôïi yù quaù roõ raøng cuûa Theá Toân, söï hieän töôùng quaù roõ raøng cuûa Theá Toân, Toân giaû khoâng thænh caàu Theá Toân: "Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp, Thieän theä haõy ôû laïi cho ñeán troïn kieáp vì lôïi ích cho chuùng sanh, vì haïnh phuùc cho chuùng sanh, vì loøng thöông töôûng cho ñôøi, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc, vì an laïc cho chö Thieân vaø loaøi ngöôøi ", vì taâm cuûa Toân giaû bò AÙc Ma aùm aûnh.

7. Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:

- Naøy Ananda, haõy ñi vaø laøm nhöõng gì Thaày nghó laø phaûi thôøi.

- Xin vaâng, baïch Theá Toân.

Toân giaû Ananda vaâng lôøi Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Ngaøi, thaân beân höõu höôùng veà Theá Toân roài ra ñi, ngoài xuoáng moät goác caây, khoâng xa Theá Toân.

8. Roài Toân giaû Ananda ra ñi chöa bao laâu, AÙc ma noùi vôùi Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä. Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä. Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä cho ñeán khi naøo nhöõng Tyû-kheo cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû tinh thoâng, coù huaán luyeän, coù tin töôûng, ñaït ñöôïc an oån khoûi khoå aùch, nghe nhieàu, thoï trì phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, sôû haønh chôn chaùnh, haønh trì theo phaùp; sau khi hoïc hoûi nhö baäc Sö tröôûng cuûa mình, chöa tuyeân boá, thuyeát giaûng trình baøy xaùc ñònh, khai minh, phaân tích, vaø giaûi thích roõ raøng chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå baùc boû, haøng phuïc vôùi chaùnh phaùp, chöa coù theå thuyeát phaùp thaàn dieäu".

Baïch Theá Toân, nay nhöõng Tyû-kheo cuûa Theá Toân ñaõ trôû thaønh nhöõng ñeä töû tinh thoâng, coù huaán luyeän, coù tin töôûng, ñaït ñöôïc an oån khoûi khoå aùch, nghe nhieàu, thoï trì phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, sôû haønh chôn chaùnh, haønh trì theo phaùp; sau khi hoïc hoûi nhö baäc Sö tröôûng cuûa mình, chöa tuyeân boá, thuyeát giaûng trình baøy xaùc ñònh, khai minh, phaân tích, vaø giaûi thích roõ raøng chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, ñaõ coù theå baùc boû, haøng phuïc vôùi chaùnh phaùp, coù theå thuyeát phaùp thaàn dieäu". Baïch Theá Toân Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, Thieän Theä haõy dieät ñoä. Bac5h Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä cho ñeán khi naøo nhöõng Tyû-kheo cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû tinh thoâng, coù huaán luyeän, coù tin töôûng ... khi naøo nhöõng nam cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh, ... khi naøo nhöõng nöõ cö só cuûa Ta chöa trôû thaønh nhöõng ñeä töû tinh thoâng, coù huaán luyeän, coù tin töôûng, ñaït ñöôïc an oån khoûi khoå aùch, nghe nhieàu, thoï trì phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, sôû haønh chôn chaùnh, haønh trì theo phaùp; sau khi hoïc hoûi nhö baäc Sö tröôûng cuûa mình, chöa tuyeân boá, thuyeát giaûng trình baøy xaùc ñònh, khai minh, phaân tích, vaø giaûi thích roõ raøng chaùnh phaùp; khi naøo coù taø ñaïo khôûi leân, chöa coù theå baùc boû, haøng phuïc vôùi chaùnh phaùp, chöa coù theå thuyeát phaùp thaàn dieäu".

Baïch Theá Toân, nay nhöõng cö só cuûa Theá Toân ñaõ trôû thaønh ñeä töû tinh thoâng, coù huaán luyeän, coù tin töôûng, ñaït ñöôïc an oån khoûi khoå aùch, nghe nhieàu, thoï trì phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, sôû haønh chôn chaùnh, haønh trì theo phaùp; sau khi hoïc hoûi giaùo lyù ñaõ coù theå tuyeân boá, thuyeát giaûng trình baøy xaùc ñònh, khai minh, phaân tích, vaø giaûi thích roõ raøng Chaùnh phaùp; khi coù taø ñaïo khôûi leân, ñaõ coù theå baùc boû, haøng phuïc vôùi chaùnh phaùp, coù theå thuyeát phaùp thaàn dieäu".

Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy dieät ñoä! Thieän Theä haõy dieät ñoä! Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä! Baïch Theá Toân, ñaây laø lôøi Theá Toân ñaõ noùi: "Naøy AÙc ma, Ta seõ khoâng dieät ñoä khi naøo Phaïm haïnh Ta giaûng daïy chöa thònh ñaït, phaùt trieån, quaûng baù, bieán maõn, phoå bieán, kheùo thuyeát giaûng cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi ".

Nay baïch Theá Toân, Phaïm haïnh Theá Toân giaûng daïy ñöôïc thònh ñaït, phaùt trieån, quaûng baù, bieán maõn, phoå bieán, kheùo thuyeát giaûng cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Nay Theá Toân haõy dieät ñoä! Thieän Theä haõy dieät ñoä. Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi Theá Toân dieät ñoä!

- Naøy AÙc ma haõy yeân taâm, khoâng bao laâu Nhö Lai seõ dieät ñoä. Sau ba thaùng baét ñaàu töø hoâm nay, Nhö Lai seõ dieät ñoä!

9. Vaø taïi ñeàn Caøpaøla, Theá Toân chaùnh nieäm, tænh giaùc, töø boû thoï haønh (khoâng duy trì maïng soáng laâu hôn nöõa). Khi Theá Toân töø boû thoï haønh, thôøi ñaïi ñòa chaán ñoäng gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc, saám trôøi vang daäy. Luùc baáy giôø, Theá Toân hieåu yù nghóa söï kieän naøy, lieàn thoát ra lôøi caûm höùng nhö sau:

Maïng soáng coù haïn hay voâ haïn
Tu só töø boû khoâng keùo daøi
Noäi taâm an laïc, truù Thieàn ñònh
Nhö thoaùt aùo giaùp töï ngaõ mang.

10. Luùc baáy giôø, Toân giaû Ananda suy nghó: "Thaät laø lôùn, ñaát chaán ñoäng naøy. Thaät laø to lôùn, ñaát chaán ñoäng naøy, ñaïi ñòa chaán ñoäng gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc vaø saám trôøi vang daäy. Do nhaân gì, do duyeân gì, ñaïi ñòa chaán ñoäng hieån loä nhö vaäy? "

Roài Toân giaû Ananda ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, baïch Theá Toân:

- Thaät laø lôùn, ñaát chaán ñoäng naøy. Thaät laø to lôùn, ñaát chaán ñoäng naøy, ñaïi ñòa chaán ñoäng gheâ rôïn, toùc loâng döïng ngöôïc vaø saám trôøi vang daäy. Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, ñaïi ñòa chaán ñoäng hieån loä nhö vaäy?

11. - Naøy Ananda, coù taùm nhaân, coù taùm duyeân, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng. Theá naøo laø taùm?

12. Naøy Ananda, ñaïi ñòa naøy thieát laäp treân nöôùc, nöôùc ôû treân gioù vaø gioù ôû treân hö khoâng. Naøy Ananda, ñeán thôøi gioù lôùn khôûi leân, khi gioù lôùn thoåi leân nöôùc rung ñoäng, vaø khi nöôùc rung ñoäng thì quaû ñaát rung ñoäng. Ñoù laø nhaân thöù nhaát, duyeân thöù nhaát, ñaïi ñòa chaán ñoäng.

13. Laïi nöõa, naøy Ananda, coù Sa-moân hay Baø-la-moân coù thaàn thoâng, taâm ñöôïc töï taïi, hay haøng chö Thieân coù ñaïi thaàn thoâng, coù ñaïi uy löïc; nhöõng vò naøy tu taäp ñòa töôûng coù haïn, thuûy töôûng voâ löôïng, vò aáy coù theå khieán quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù hai, duyeân thöù hai, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

14. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Boà-taùt töø boû thaân chö Thieân Tusitaø (Ñaâu-xuaát), chaùnh nieäm, tænh giaùc, nhaäp vaøo maãu thai, khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù ba, duyeân thöù ba, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

15. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Boà-taùt, chaùnh nieäm, tænh giaùc, ra khoûi maãu thai; khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù tö, duyeân thöù tö, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

16. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai chöùng ngoä Voâ thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc; khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù naêm, duyeân thöù naêm, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

17. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai chuyeån baùnh xe Phaùp; khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù saùu, duyeân thöù saùu, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

18. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai chaùnh nieäm, tænh giaùc, töø boû khoâng duy trì maïng soáng (thoï haønh); khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù baûy, duyeân thöù baûy, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

19. Laïi nöõa, naøy Ananda, khi Nhö Lai nhaäp Voâ dö Nieát-baøn; khi aáy quaû ñaát naøy rung ñoäng, chuyeån ñoäng, chaán ñoäng maïnh. Naøy Ananda, ñoù laø nhaân thöù taùm, duyeân thöù taùm, khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.

Naøy Ananda, coù taùm nhaân naøy, taùm duyeân naøy khieán ñaïi ñòa chaán ñoäng.
 
 

VIII. Phaåm Song Ñoâi

(I) (71) Loøng Tin (1)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo coù loøng tin nhöng coù giôùi; nhö vaäy, vò aáy khoâng ñaøy ñuû chi phaàn naøy. Do vaäy, caàn laøm ñaày ñuû chi phaàn aáy: "Laøm theá naøo ñeå ta ñöôïc ñaày ñuû caû loøng tin vaø giôùi?". Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo Tyû-kheo coù loøng tin vaø giôùi, nhö vaäy, chi phaàn aáy ñöôïc ñaày ñuû.

2. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, nhöng khoâng nghe nhieàu; nhö vaäy, vò aáy khoâng ñaày ñuû chi phaàn naøy. Do vaäy, caàn phaûi laøm ñaày ñuû chi phaàn aáy: "Laøm theá naøo ñeå ta ñöôïc ñaày ñuû caû loøng tin, giôùi vaø nghe nhieàu?" Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi vaø coù nghe nhieàu; nhö vaäy chi phaàn aáy ñaõ ñöôïc ñaày ñuû.

3. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, coù nghe nhieàu, nhöng khoâng thuyeát phaùp... coù thuyeát phaùp nhöng khoâng soáng vôùi hoäi chuùng... soáng vôùi hoäi chuùng nhöng khoâng voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng... voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, nhöng vôùi boán Thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, chöùng ñöôïc coù khoù khaên, chöùng ñöôïc coù meät nhoïc, chöùng ñöôïc coù phí söùc...; vôùi boán Thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, chöùng ñöôïc khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc, nhöng khoâng ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt; nhö vaäy, vò aáy khoâng ñaày ñuû chi phaàn naøy. Do vaäy caàn phaûi laøm cho ñaày ñuû chi phaàn aáy : "Laøm theá naøo ñeå ta ñöôïc ñaày ñuû loøng tin, coù giôùi, coù nghe nhieàu, coù thuyeát phaùp, coù soáng vôùi hoäi chöùng, coù voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, vôùi boán Thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, chöùng ñöôïc khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt?" Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, coù nghe nhieàu, coù thuyeát phaùp coù soáng vôùi hoäi chuùng coù voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, vôùi boán Thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, chöùng ñöôïc khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc; do dieät taän caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, vôùi thaéng trí töï mình chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt; nhö vaäy, vò aáy ñöôïc ñaày ñuû chi phaàn aáy.

Thaønh töïu taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñöôïc tònh tín hoaøn toaøn vaø ñöôïc vieân maõn veà moïi phöông dieän.

(II) (72) Loøng Tin (2)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, nhöng khoâng coù giôùi; nhö vaäy, vò aáy khoâng ñaày ñuû chi phaàn naøy. Do vaäy, caàn phaûi laøm cho ñaày ñuû chi phaàn aáy: "Laøm theá naøo ñeå ta coù loøng tin vaø coù giôùi?" Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi naøo Tyû-kheo coù loøng tin vaø coù giôùi; nhö vaäy chi phaàn aáy ñaõ ñöôïc ñaày ñuû.

2. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, nhöng khoâng nghe nhieàu... coù nghe nhieàu nhöng khoâng thuyeát phaùp... coù thuyeát phaùp nhöng khoâng soáng vôùi hoäi chuùng... soáng vôùi hoäi chuùng nhöng khoâng voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng... voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, nhöng ñoái vôùi caùc tòch tònh giaûi thoaùt, vöôït qua caùc saéc thuoäc voâ saéc aáy, soáng vôùi thaân thaám nhuaàn...; Ñoái vôùi caùc tòch tònh giaûi thoaùt vöôït qua caùc saéc thuoäc voâ saéc aáy, soáng vôùi thaân thaám nhuaàn; nhöng khoâng ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt; nhö vaäy, vò aáy khoâng ñaày ñuû chi phaàn naøy. Do vaäy, caàn phaûi laøm cho ñaày ñuû chi phaàn aáy: "Laøm theá naøo ñeå ta coù ñöôïc loøng tin, coù giôùi, coù nghe nhieàu, laø vò thuyeát phaùp soáng vôùi hoäi chuùng, voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, vôùi caùc tòch tònh giaûi thoaùt vöôït qua caùc saéc thuoäc voâ saéc aáy, soáng vôùi thaân thaám nhuaàn, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc,... chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù?" Cho ñeán khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, nghe nhieàu, thuyeát phaùp, soáng vôùi hoäi chuùng, voâ uùy thuyeát phaùp cho hoäi chuùng, ñoái vôùi caùc tòch tònh giaûi thoaùt vöôït qua caùc saéc thuoäc voâ saéc aáy, soáng vôùi thaân thaám nhuaàn, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ... chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù; nhö vaäy, vò aáy ñöôïc ñaày ñuû chi phaàn aáy.

Thaønh töïu taùm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñöôïc tònh tín hoaøn toaøn vaø ñöôïc vieân maõn veà moïi phöông dieän.

(III) (73) Nieäm Cheát (1)

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Naøtika, taïi Ginjakaøvasatha. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". "Thöa vaâng, baïch Theá Toân".

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:

2. - Nieäm cheát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm sung maõn, coù quaû lôùn, coù lôïi ích lôùn, nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày haõy tu taäp nieäm cheát.

3. Ñöôïc noùi nhö vaäy, moät Tyû-kheo baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con coù tu taäp nieäm cheát.

- Naøy caùc Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng ta soáng ngaøy vaø ñeâm taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

4. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy caùc Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn ngaøy, taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

5. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn nöûa ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

6. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng, cho ñeán khi naøo ta coøn aên moät phaàn ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

7. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng, cho ñeán khi naøo ta coøn aên nöûa phaàn ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

8. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng, cho ñeán khi naøo ta coøn aên vaø nuoát boán, naêm mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

9. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng, cho ñeán khi naøo ta coøn aên vaø nuoát moät mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

10. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.

- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Cho ñeán khi naøo sau khi thôû vaøo, ta thôû ra, hay sau khi thôû ra, ta thôû vaøo, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.

11. Ñöôïc nghe noùi nhö vaäy, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo aáy:

- Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng ngaøy vaø ñeâm, taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy".

- Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn nöûa ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn nöûa ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên phaàn ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên nöûa phaàn ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên vaø nuoát boán, naêm mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy"... Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo khi thôû vaøo, ta thôû ra, hay sau khi thôû ra, ta thôû vaøo, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø nhöõng vò soáng khoâng phoùng daät, tu taäp raát saéc saûo nieäm cheát ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi tu hoïc nhö sau: "Haõy soáng khoâng phoùng daät. Ta seõ tu taäp moät caùch saéc saûo nieäm cheát, ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc".

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

(IV) (74) Nieäm Cheát (2)

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Naøtika, taïi Ginjakaøvasatha. Taïi ñaáy, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:

- Nieäm cheát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, coù quaû lôùn, coù lôïi ích lôùn, nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû. Vaäy tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nieäm cheát nhö theá naøo ñeå ñöa ñeán quaû lôùn, lôïi ích lôùn, nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh baát töû?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ngaøy vöøa taøn vaø ñeâm vöøa an truù, suy tö nhö sau: "Caùc nhaân duyeân ñem ñeán caùi cheát cho ta raát nhieàu: con raén coù theå caén ta; con boø caïp coù theå caén ta; hay con rít coù theå caén ta. Do vaäy, ta coù theå meänh chung; nhö vaäy seõ chöôùng ngaïi cho ta. Ta coù theå vaáp ngaõ vaø teù xuoáng. Côm ta aên coù theå laøm ta maéc beänh khi aên. hay maät coù theå khuaáy ñoäng ta, ñaøm coù theå khuaáy ñoäng ta. Caùc gioù nhö kieám coù theå khuaáy ñoäng ta. Ngöôøi coù theå coâng kích ta, hay phi nhaân coù theå coâng kích ta, do vaäy coù theå laøm ta meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi suy xeùt nhö sau: "Neáu ta coøn coù nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo trong khi suy xeùt nhö vaäy, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta", thôøi naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc phaùp aùc, baát thieän aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Ví nhö, naøy caùc Tyø Kheo, aùo bò chaùy hay ñaàu bò chaùy, thôøi ñeå daäp taèt aùo aáy hay ñaàu aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán tinh caàn noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc aùc, baát thieän phaùp aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm, vaø tænh giaùc. Neáu Tyû-kheo aáy, trong khi suy xeùt, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta khoâng coù nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi soáng hoan hyû haân hoan, ngaøy ñeâm caàn phaûi hoïc taäp trong caùc thieän phaùp.

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ñeâm vöøa taøn vaø ngaøy vöøa an truù, suy tö nhö sau: "Caùc nhaân duyeân ñem ñeán caùi cheát cho ta raát nhieàu: con raén coù theå caén ta; con boø caïp coù theå caén ta; hay con rít coù theå caén ta. Do vaäy, ta coù theå meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta. Ta coù theå vaáp ngaõ vaø teù xuoáng. Côm ta aên coù theå laøm ta maéc beänh khi aên. hay maät coù theå khuaáy ñoäng ta, hay ñaøm coù theå khuaáy ñoäng ta. Caùc gioù nhö kieám coù theå khuaáy ñoäng ta. Ngöôøi hay phi nhaân coù theå coâng kích ta. Vaø nhö vaäy coù theå laøm ta meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta."

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi suy xeùt nhö sau: "Neáu ta coøn nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung trong ngaøy, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo trong khi suy xeùt nhö vaäy bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ngaøy hoâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc phaùp aùc, baát thieän aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh caàn, tinh taán, noã löïc khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy ñeå ñoaïn taän caùc aùc, baát thieän phaùp aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Neáu vò Tyû-kheo aáy, trong khi suy xeùt bieát ñöôïc nhö sau: "Ta khoâng coù nhöõng phaùp aùc, baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ngaøy hoâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi soáng hoan hyû, haân hoan, ngaøy ñeâm caàn phaûi hoïc taäp trong caùc thieän phaùp.

Naøy caùc Tyû-kheo, nieäm veà cheát tu taäp nhö vaäy laøm cho sung maõn nhö vaäy, ñöôïc quaû lôùn, ñöôïc lôïi ích lôùn, theå nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû.

(V) (75) Ñaày Ñuû (1)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm ñaày ñuû naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Ñaày ñuû thaùo vaùt, ñaày ñuû phoøng hoä, laøm baïn vôùi thieän, soáng thaêng baèng ñieàu hoøa, ñaày ñuû loøng tin, ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû boá thí, ñaày ñuû trí tueä.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm ñaày ñuû naøy.

Thaùo vaùt trong coâng vieäc,
Khoâng phoùng daät nhanh nheïn,
Soáng ñôøi soáng thaêng baèng,
Giöõ taøi saûn thaâu ñöôïc,
Coù tín, ñaày ñuû giôùi,
Boá thí, khoâng xan tham,
Röûa saïch ñöôøng thöôïng ñaïo,
An toaøn trong töông lai,
Ñaây chính laø taùm phaùp,
Baäc tín chuû taàm caàu,
Baäc chaân thaät tuyeân boá,
Ñöa ñeán laïc hai ñôøi,
Haïnh phuùc cho hieän taïi,
Vaø an laïc töông lai,
Ñaây truù xöù gia chuû,
Boá thí taêng coâng ñöùc.

(VI) (76) Ñaày Ñuû (2)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm ñaày ñuû naøy. Theá naøo laø taùm?

2. Ñaày ñuû thaùo vaùt, ñaày ñuû phoøng hoä, laøm baïn vôùi thieän, soáng thaêng baèng ñieàu hoøa, ñaày ñuû loøng tin, ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû boá thí, ñaày ñuû trí tueä. Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm ñaày ñuû naøy. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû veà thaùo vaùt?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû phaøm laøm ngheà gì ñeå sinh soáng, hoaëc ngheà noâng, hoaëc ñi buoân, hoaëc nuoâi boø, hoaëc laøm ngöôøi baén cung, hoaëc laøm vieäc cho vua, hoaëc baát cöù ngheà gì, trong ngheà aáy, ngöôøi aáy thieän xaûo, khoâng bieát meät, bieát suy tö phöông tieän vöøa ñuû ñeå töï laøm vaø ñieàu khieån ngöôøi khaùc laøm. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû thaùo vaùt. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû phoøng hoä?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng taøi saûn cuûa thieän nam töû, do thaùo vaùt tinh taán thaâu hoaïch ñöôïc, do söùc maïnh caùnh tay chaát chöùa ñöôïc, do moà hoâi ñoå ra ñuùng phaùp, thaâu hoaïch ñöôïc ñuùng phaùp, vò aáy gìn giöõ chuùng, phoøng hoä vaø baûo veä. Laøm theá naøo caùc taøi saûn naøy cuûa ta khoâng bò vua mang ñi, khoâng bò troäm cöôùp mang ñi, khoâng bò löûa ñoát, khoâng bò nöôùc cuoán troâi, khoâng bò caùc ngöôøi con thöøa töï khoâng khaû aùi cöôùp ñoaït. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû phoøng hoä. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø laøm baïn vôùi thieän?

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû soáng taïi laøng hay taïi thò traán. Taïi ñaáy coù nhöõng gia chuû, hay con ngöôøi gia chuû, nhöõng ngöôøi treû ñöôïc nuoâi lôùn trong giôùi ñöùc, hay nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi ñöôïc lôùn leân trong giôùi ñöùc, ñaày ñuû loøng tin, ñaày ñuû giôùi ñöùc, ñaày ñuû loøng tin, ñaày ñuû giôùi ñöùc, ñaày ñuû boá thí, ñaày ñuû trí tueä, vò aáy giao thieäp, noùi chuyeän, thaûo luaän vôùi nhöõng ngöôøi aáy. Vôùi nhöõng ngöôøi ñaày ñuû loøng tin, vò aáy theo hoïc ñaày ñuû loøng tin; vôùi nhöõng ngöôøi ñaày ñuû boá thí, theo hoïc ñaày ñuû boá thí; vôùi nhöõng ngöôøi ñaày ñuû trí tueä, theo hoïc ñaày ñuû trí tueä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø laøm baïn vôùi thieän. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø soáng thaêng baèng ñieàu hoøa?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû sau khi bieát taøi saûn nhaäp, sau khi bieát taøi saûn xuaát, sinh soáng moät caùch thaêng baèng ñieàu hoøa, khoâng quaù phung phí, khoâng quaù boûn xeûn. Ngöôøi aáy suy nghó: "Ñaây laø tieàn nhaäp cuûa ta, sau khi tröø ñi tieàn xuaát, coøn laïi nhö sau: khoâng phaûi laø tieàn xuaát cuûa ta, sau khi tröø tieàn nhaäp, coøn laïi nhö vaäy". Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi caàm caân hay ñeä töû ngöôøi caàm caân, sau khi caàm caân, bieát raèng: "Vôùi chöøng aáy, caân naëng xuoáng; hay vôùi chöøng aáy, caân boång leân". Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû sau khi bieát taøi saûn nhaäp, sau khi bieát taøi saûn xuaát, sinh soáng moät caùch ñieàu hoûa, khoâng quaù phung phí, khoâng quaù boûn xeûn, ngöôøi aáy nghó raèng: "Ñaây laø tieàn nhaäp cuûa ta, sau khi tröø ñi tieàn xuaát coøn laïi nhö vaäy; khoâng phaûi laø tieàn xuaát cuûa ta, sau khi tröø ñi tieàn nhaäp, coøn laïi nhö vaäy. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu thieän nam töû naøy, tieàn nhaäp vaøo ít, nhöng soáng neáp soáng roäng raõi (hoang phí), thôøi ngöôøi ta noùi veà ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi thieän nam töû naøy aên taøi saûn cuûa ngöôøi aáy nhö ngöôøi aên traùi caây sung". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu ngöôøi thieän nam töû naøy coù tieàn nhaäp lôùn, nhöng soáng neáp soáng cô cöïc, thôøi ngöôøi ta seõ noùi veà ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi thieän nam töû naøy seõ cheát nhö ngöôøi cheát ñoùi". Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, sau khi bieát taøi saûn nhaäp, sau khi bieát taøi saûn xuaát, soáng neáp soáng thaêng baèng ñieàu hoøa, khoâng quaù phung phí, khoâng quaù boûn xeûn, nghó raèng: "Nhö vaäy, tieàn nhaäp cuûa ta, sau khi tröø ñi tieàn xuaát, coøn laïi nhö vaäy; khoâng phaûi laø tieàn xuaát, sau khi tröø tieàn nhaäp, coøn laïi nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø neáp soáng thaêng baèng, ñieàu hoøa. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû loøng tin?

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû coù loøng tin, tin töôûng ôû söï giaùc ngoä Cuûa Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân... baäc Ñaïo Sö cuûa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, Phaät, Theá Toân". Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû loøng tin. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû giôùi?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû töø boû saùt sanh... töø boû khoâng ñaém say röôïu men, röôïu naáu. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû giôùi. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû boá thí?

9. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû soáng ôû gia ñình, vôùi taâm khoâng bò c61u ueá xan tham chi phoái, boá thí roäng raõi, vôùi baøn tay roäng môû, vui thích töø boû, saün saøng ñeå ñöôïc yeâu caàu, vui thích chia xeû vaät boá thí. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû boá thí. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñaày ñuû, trí tueä?

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thieän nam töû coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä veà sanh dieät, vôùi Thaùnh theå nhaäp (quyeát traïch), chôn chaùnh, chaám döùt khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaày ñuû trí tueä.

Thaùo vaùt trong coâng vieäc,
Khoâng phoùng daät, nhanh nheïn,
Soáng ñôøi soáng thaêng baèng,
Giöõ taøi saûn thaâu ñöôïc,
Coù tín, ñaày ñuû giôùi,
Boá thí khoâng xan tham,
Röûa saïch ñöôøng thöôïng ñaïo,
An toaøn trong töông lai,
Ñaây chính laø taùm phaùp,
Baäc tín chuû taàm caàu,
Baäc chaân thaät tuyeân boá,
Ñöa ñeán laïc hai ñôøi,
Haïnh phuùc cho hieän taïi,
Vaø an laïc töông lai,
Ñaây truù xöù gia chuû,
Boá thí taêng coâng ñöùc.

(VII) (77) Duïc

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Hieàn giaû Tyû-kheo".

- Thöa Hieàn giaû.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau:

2. - Naøy caùc Hieàn giaû, coù taùm haïng ngöôøi naøy coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø taùm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, nhöng lôïi döôõng khoâng ñeán. Do khoâng ñöôïc lôïi döôõng, vò aáy saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaäp ngöïc, rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, vò aáy ñöôïc goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, vò aáy saàu muoän, than khoùc, boû rôi dieäu phaùp.

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy ñaém say, phoùng daät, rôi vaøo tình traïng ñaém say, phoùng daät. Ñaây goïi la Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, trôû thaønh ñaém say, phoùng daät vaø boû rôi dieäu phaùp.

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy do khoâng ñöôïc lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy do khoâng ñöôïc lôïi döôõng, neân saàu muoän, than van, khoùc loùc, ñaäp ngöïc, rôi vaø baát tænh. Ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, neân saàu muoän, than van vaø boû rôi dieäu phaùp.

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy ñaém say phoùng daät, rôi vaøo traïng thaùi ñaém say, phoùng daät. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, bò ñaém say, bò phoùng daät vaø boû rôi dieäu phaùp.

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy. do khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng saàu muoän, khoâng than van, khoâng khoùc loùc, khoâng ñaäp ngöïc, khoâng rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo, soáng ham muoân lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng saàu muoän, khoâng than van, vaø khoâng boû rôi dieäu phaùp.

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng, vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Do vò aáy haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vôùi lôïi döôõng aáy, vò aáy khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, vò aáy khoâng coù rôi vaøo ñaém say. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, haêng haùi, phaán chaán, tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, khoâng boû rôi dieäu phaùp.

9. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haéng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khoâng khôûi leân. Vò aáy khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng saàu muoän, khoâng than van, khoâng khoùc loùc, khoâng ñaäp ngöïc, khoâng rôi vaøo baát tænh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng öôùc muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; khoâng ñöôïc lôïi döôõng, khoâng saàu muoän, khoâng than van, khoâng boû rôi dieäu phaùp.

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù Tyû-kheo trong khi soáng nhaøn tònh, khoâng coù tinh taán, khôûi leân öôùc muoán coù lôïi döôõng. Vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng. Daàu cho vò aáy khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng, lôïi döôõng khôûi leân. Vò aáy, vôùi lôïi döôõng aáy, khoâng ñaém say, khoâng phoùng daät, khoâng rôi vaøo traïng thaùi ñaùm say phoùng daät. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Tyû-kheo soáng ham muoán lôïi döôõng, khoâng haêng haùi, khoâng phaán chaán, khoâng tinh taán ñeå ñöôïc lôïi döôõng; ñöôïc lôïi döôõng, khoâng ñaêm say, khoâng phoùng daät, khoâng boû rôi dieäu phaùp.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm haïng ngöôøi naøy soáng coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.

(VIII) (78) Vöøa Ñuû

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy chö Hieàn, thaønh töïu saùu phaùp, Tyû-kheo laø vöøa ñuû, cho töï mình, laø vöøa ñuû cho caùc keû khaùc. Theá naøo laø saùu?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi bieát yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi bieát yù nghóa, sau khi bieát phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù minh xaùc; coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh. Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, laø vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc.

3. Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, laø vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe...; laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, laø vöøa ñuû cho ngöôøi khaùc.

5. Thaønh töïu boán phaùp, naøy caùc Tyû-kheo , Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc keû khaùc. Theá naøo laø boán?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn, naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe; phaùt aâm khoâng toát, lôøi noùi khoâng tao nhaõ, khoâng phaân minh, phaùt ngoân baäp beï, giaûi thích lyù khoâng minh xaùc; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu boán phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc keû khaùc.

7. Thaønh töïu boán phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, vöøa ñuû cho caùc keû khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình. Theá naøo laø boán?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng coù sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe; phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt minh khoâng baäp beï, giaûi thích lyù minh xaùc; coù khaû naêng thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình.

9. Thaønh töïu boán phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho keû khaùc. Theá naøo laø ba?

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe ... giaûi thích nghóa lyù khoâng minh xaùc; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng... laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc keû khaùc

11. Thaønh töïu ba phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, vöøa ñuû cho caùc keû khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình. Theá naøo laø ba?

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng laø ngöôøi sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe ... giaûi thích nghóa lyù minh xaùc; coù khaû naêng thuyeát giaûng ... laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho caùc keû khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình.

13. Thaønh töïu hai phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho ngöôøi khaùc. Theá naøo laø hai?

14. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; khoâng laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñaõ ñöôïc nghe; laø ngöôøi suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; laø ngöôøi sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi khoâng deã nghe ... giaûi thích nghóa lyù khoâng minh xaùc; khoâng coù khaû naêng thuyeát giaûng... laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho töï mình, khoâng vöøa ñuû cho caùc ngöôøi khaùc

15. Thaønh töïu hai phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho caùc keû khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình. Theá naøo laø hai?

16. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhanh nheïn naém ñöôïc yù nghóa trong caùc thieän phaùp; khoâng laø ngöôøi thoï trì caùc phaùp ñaõ ñöôïc nghe; khoâng suy tö yù nghóa caùc phaùp ñaõ ñöôïc thoï trì; khoâng laø ngöôøi sau khi hieåu nghóa; sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp; gioïng noùi deã nghe, phaùt aâm toát, lôøi noùi tao nhaõ, phaân minh, phaùt ngoân khoâng baäp beï, giaûi thích nghóa lyù minh xaùc; coù khaû naêng thuyeát giaûng phaùp thoaïi, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû caùc vò ñoàng Phaïm haïnh.

Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø vöøa ñuû cho ngöôøi khaùc, khoâng vöøa ñuû cho töï mình.

(IX) (79) Thoái Ñoïa

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm phaùp naøy ñöa Tyû-kheo höõu hoïc ñeán thoái ñoïa. Theá naøo laø taùm?

2. Öa thích coâng vieäc, öa thích noùi chuyeän, öa thích nguû nghæ, öa thích hoäi chuùng, khoâng phoøng hoä caùc caên, khoâng tieát ñoä trong aên uoáng, öa thích giao thieäp, öa thích lyù luaän.

Naøy caùc Tyû-kheo, taùm phaùp naøy ñöa Tyû-kheo höõu hoïc ñeán thoái ñoïa.

3. Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm phaùp naøy ñöa Tyû-kheo höõu hoïc ñeán khoâng thoái ñoïa. Theá naøo laø taùm phaùp?

4. Khoâng öa thích coâng vieäc, khoâng öa thích noùi chuyeän, khoâng öa thích nguû nghæ, khoâng öa thích hoäi chuùng, caùc caên ñöôïc phoøng hoä, tieát ñoä trong aên uoáng, khoâng öa thích giao thieäp, khoâng öa thích lyù luaän.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm phaùp naøy ñöa Tyû-kheo höõu hoïc ñeán khoâng thoái ñoïa.

(X) (80) Taùm Caên Cöù Ñeå Bieáng Nhaùc vaø Tinh Taán

1. Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm caên cöù naøy ñeå bieáng nhaùc. Theá naøo laø taùm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù vieäc phaûi laøm, vò aáy nghó: "Coù vieäc ta seõ phaûi laøm. Nhöng neáu ta laøm, thôøi thaân seõ meät moûi, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng tinh taán ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù nhaát.

3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù vieäc phaûi laøm. Vò aáy suy nghó: "Coù vieäc ta ñaõ laøm, do ta ñaõ laøm, thaân bò meät moûi, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng tinh taán ñeå ñaït nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù hai.

4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, coù con ñöôøng Tyû-kheo caàn phaûi ñi. Vò aáy suy nghó: "Coù con ñöôøng ta seõ phaûi ñi. Neáu ta ñi, thôøi thaân seõ meät moûi, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù ba.

5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, coù con ñöôøng Tyû-kheo ñaõ ñi. Vò aáy suy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng. Do ta ñaõ ñi con ñöôøng, neân thaân bò meät moûi, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù tö.

6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay teá, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy suy nghó: "Ta ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay teá, ñaày ñuû nhö yù muoán. Nay thaân ta meät moûi, khoâng coù theå chòu ñöïng. Vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù naêm.

7. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay teá, ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy suy nghó: "Ta ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay teá, ñaày ñuû nhö yù muoán. Nay thaân ta naëng neà, khoâng coù theå chòu ñöïng, naëng neà nhö loaïi ñaäu bò ngaâm nöôùc. Vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù saùu.

8. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bò beänh nheï. Vò aáy suy nghó: "Nay beänh nheï naøy khôûi leân nôi ta, coù lyù do ñeå naèm xuoáng, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù baûy.

9. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñau beänh môùi khoûi, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu, vò aáy suy nghó: "Ta ñau beänh môùi khoûi, môùi khoûi beänh khoâng bao laâu, thaân ta do beänh bò yeáu, khoâng coù theå chòu ñöïng, vaäy ta haõy naèm xuoáng". Vò aáy naèm xuoáng, khoâng coá gaéng... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù bieáng nhaùc thöù taùm.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø taùm caên cöù bieáng nhaùc.

10. Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm caên cöù naøy ñeå sieâng naêng. Theá naøo laø taùm?

11. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù vieäc phaûi laøm. Vò aáy nghó: "Coù vieäc ta seõ phaûi laøm. Neáu ta laøm vieäc, thôøi khoâng deã gì ñeå ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa caùc ñöùc Phaät. Vaäy tröôùc heát, ta baét ñaàu tinh taán, ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù nhaát.

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaõ laøm moät coâng vieäc. Vò aáy suy nghó: "Ta ñaõ laøm moät coâng vieäc. Do ta laøm coâng vieäc, ta ñaõ khoâng coù theå taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa caùc ñöùc Phaät. Vaäy tröôùc heát, ta baét ñaàu tinh taán, ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù hai.

13. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù con ñöôøng Tyû-kheo caàn phaûi ñi. Vò aáy suy nghó: "Ta seõ caàn phaûi ñi con ñöôøng. Do ta ñi con ñöôøng, khoâng deã gì ñeå ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa caùc ñöùc Phaät. Vaäy tröôùc heát, ta baét ñaàu tinh taán ... ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù ba.

14. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaõ ñi con ñöôøng. Vò aáy suy nghó: "Ta ñaõ ñi con ñöôøng. Do ta ñi con ñöôøng, ta ñaõ khoâng coù theå nghó ñeán lôøi daïy cuûa caùc ñöùc Phaät. Vaäy ta haõy baét ñaàu tinh taán... ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù tö.

15. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ vaø loaïi teá ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy suy nghó: "Ta ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay loaïi teá ñaày ñuû nhö yù muoán, thaân ta (do vaäy) ñöôïc nheï nhaøng, coù theå chòu ñöïng. Vaäy ta haõy baét ñaàu tinh taán... ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù naêm.

16. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ vaø loaïi teá ñaày ñuû nhö yù muoán. Vò aáy suy nghó: "Ta ñi khaát thöïc trong laøng hay trong thò traán, nhaän ñöôïc caùc ñoà aên loaïi thoâ hay loaïi teá ñaày ñuû nhö yù muoán. Thaân ta coù söùc maïnh, coù theå chòu ñöïng. Vaäy ta haõy baét ñaàu tinh taán... ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán ... chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù saùu.

17. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo môùi khoûi moät beänh nheï. Vò aáy suy nghó: "Beänh nheï naøy khôi leân nôi ta. Söï kieän naøy coù xaûy ra: beänh naøy coù theå taêng tröôûng nôi ta. Vaäy tröôùc heát, ta haõy baét ñaàu tinh taán... chöa chöùng ngoä". Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù baûy.

18. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo môùi khoûi beänh, ñöôïc khoûi beänh khoâng bao laâu, vò aáy suy nghó: "Ta môùi khoûi beänh, ñöôïc khoûi beänh khoâng bao laâu. Söï kieän naøy coù xaûy ra: beänh naøy cuûa ta coù theå trôû laïi. Vaäy tröôùc heát, ta haõy baét ñaàu tinh taán ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä". Vò aáy baét ñaàu tinh taán, ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì chöa ñaït, ñeå chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, ñeå chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø caên cöù sieâng naêng thöù taùm.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm caên cöù sieâng naêng naøy.
 
 

IX. Phaåm Nieäm

(I) (81) Nieäm

1. - Khi chaùnh nieäm, tænh giaùc khoâng coù, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi ngöôøi khoâng coù chaùnh nieäm, tænh giaùc, taøm quyù ñi ñeán huûy dieät. Khi taøm quyù khoâng coù, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi ngöôøi thieáu taøm quyù, cheá ngöï caùc caên ñi ñeán huûy dieät. Khi cheá ngöï caùc caên khoâng coù, vôùi ngöôøi thieáu cheá ngöï caùc caên, giôùi ñi ñeán huûy dieät. Khi giôùi khoâng coù, vôùi ngöôøi thieáu giôùi, chaùnh ñònh ñi ñeán huûy dieät. Khi chaùnh ñònh khoâng coù, vôùi ngöôøi khoâng coù chaùnh ñònh, tri kieán nhö thaät ñi ñeán huûy dieät. Khi tri kieán nhö thaät khoâng coù, vôùi ngöôøi thieáu tri kieán nhö thaät, nhaøm chaùn, ly tham ñi ñeán huûy dieät. Khi nhaøm chaùn, ly tham khoâng coù, vôùi ngöôøi thieáu nhaøm chaùn, ly tham, giaûi thoaùt tri kieán ñi ñeán huûy dieät. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, moät caây khoâng coù caønh vaø laù, caùc maàm non cuûa caây aáy khoâng ñi ñeán thaønh maõn, voû caây, giaùc caây, loõi caây khoâng ñi ñeán thaønh maõn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, khi chaùnh nieäm, tænh giaùc khoâng coù, vôùi ngöôøi khoâng coù chaùnh nieäm, tænh giaùc taøm quyù ñi ñeán huûy dieät... giaûi thoaùt tri kieán ñi ñeán huûy dieät.

2. Khi chaùnh nieäm, tænh giaùc coù maët, vôùi ngöôøi coù chaùnh nieäm, tænh giaùc, taøm quyù ñi ñeán ñaày ñuû. Khi taøm quyù coù maët, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi ngöôøi ñaày ñuû taøm quyù, cheá ngöï caùc caên, ñi ñeán ñaày ñuû. Khi cheá ngöï caùc caên coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû cheá ngöï caùc caên, giôùi ñi ñeán ñaày ñuû. Khi giôùi coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû giôùi, chaùnh ñònh ñi ñeán ñaày ñuû. Khi chaùnh ñònh coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû chaùnh ñònh, tri kieán nhö thaät ñi ñeán ñaày ñuû. Khi tri kieán nhö thaät coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû tri kieán nhö thaät, thôøi nhaøm chaùn, ly tham ñi ñeán ñaày ñuû. Khi nhaøm chaùn, ly tham coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû nhaøm chaùn, ly tham, giaûi thoaùt tri kieán ñi ñeán ñaày ñuû. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, moät caây coù caønh vaø laù, caùc maàm non vaø loõi caây ñi ñeán thaønh maõn, voû caây, giaùc caây vaø loõi caây ñi ñeán thaønh maõn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, khi chaùnh nieäm, tænh giaùc coù maët, vôùi ngöôøi ñaày ñuû chaùnh nieäm, tænh giaùc... giaûi thoaùt tri kieán ñi ñeán ñaày ñuû.

(II) (82) Toân Gæaû Punniya

1. Roài Toân giaû Punniya ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán... Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Punniya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, coù khi Theá Toân thuyeát phaùp, coù khi Theá Toân khoâng thuyeát phaùp?

2. - Naøy Punniya, Tyû-kheo coù loøng tin, khoâng ñi ñeán yeát kieán, Theá Toân khoâng coù thuyeát phaùp. Khi naøo Tyû-kheo coù loøng tin vaø ñi ñeán yeát kieán, nhö vaäy Theá Toân coù thuyeát phaùp. Naøy Punniya, Tyû-kheo coù loøng tin, coù ñi ñeán yeát kieán, nhöng khoâng coù haàu haï, coù haàu haï nhöng khoâng hoûi... coù hoûi nhöng khoâng loùng tai... coù loùng tai nghe phaùp, nhöng nghe phaùp khoâng coù thoï trì... nghe phaùp coù thoï trì nhöng khoâng suy nghó ñeán yù nghóa caùc phaùp ñöôïc thoï trì... coù suy nghó caùc phaùp ñöôïc thoï trì, nhöng sau khi bieát nghóa, sau khi bieát phaùp, khoâng thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp. Theá Toân khoâng thuyeát phaùp. Khi naøo, naøy Punniya loøng tin , coù ñi ñeán yeát kieán, coù haàu haï, coù hoûi, coù loùng tai nghe, coù thoï trì phaùp, coù suy tö yù nghóa caùc phaùp ñöôïc thoï trì, sau khi bieát nghóa, sau khi bieát phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, nhö vaäy, Nhö Lai coù thuyeát phaùp.

Thaønh töïu nhöõng phaùp naøy, naøy Punniya, nhaát ñònh Nhö Lai thuyeát phaùp.

(III) (83) Coäi reã Cuûa Söï Vaät

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo ñeán hoûi: "Thöa Hieàn giaû, taát caû phaùp laáy gì laøm caên baûn? Taát caû phaùp laáy gì laøm sanh khôûi? Taát caû phaùp laáy gì laøm taäp khôûi? Taát caû phaùp laáy gì laøm choã tuï hoäi? Taát caû phaùp laáy gì laøm thöôïng thuû? Taát caû phaùp laáy gì laøm taêng thöôïng? Taát caû phaùp laáy gì laøm toái thöôïng? Taát caû naøy phaùp laáy gì laøm loõi caây?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày traû lôøi caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö theá naøo?

2. - Baïch Theá Toân, ñoái vôùi chuùng con, caùc phaùp laáy Theá Toân laøm caên baûn, laáy Theá Toân laøm laõnh ñaïo, laáy Theá Toân laøm choã nöông töïa. Laønh thay, Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát yù nghóa lôøi noùi naøy. Sau khi nghe Theá Toân, caùc Tyû-kheo seõ thoï trì.

- Vaäy naøy caùc Tyû-kheo, haõy nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ giaûng.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:

3. - Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo coù hoûi nhö sau: "Thöa Hieàn giaû, taát caû phaùp laáy gì laøm caên baûn? Taát caû phaùp laáy gì laøm sanh khoûi? Taát caû phaùp laáy gì laøm taäp khôûi? Taát caû phaùp laáy gì laøm choã tuï hoäi? Taát caû phaùp laáy gì laøm thöôïng thuû? Taát caû phaùp laáy gì laøm taêng thöôïng? Taát caû phaùp laáy gì laøm toái thöôïng? Taát caû naøy phaùp laáy gì laøm loõi caây?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày traû lôøi nhö sau: "Naøy chö Hieàn, caùc phaùp laáy duïc laøm caên baûn. Taát caû phaùp laáy taùc yù laøm sanh khôûi. Taát caû phaùp laáy xuùc laøm taäp khôûi. Taát caû phaùp laáy thoï laøm choã tuï hoäi. Taát caû phaùp laáy ñònh laøm thöôïng thuû. Taát caû phaùp laáy nieäm laøm taêng thöôïng. Taát caû phaùp laáy tueä laøm toái thöôïng. Taát caû phaùp laáy giaûi thoaùt laøm loõi caây". Ñöôïc hoûi nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày haõy traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö vaäy.

(IV) (84) Ñaïi AÊn Troäm

1. - Thaønh töïu taùm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi aên troäm lôùn mau choùng ñi ñeán ñöôøng cuøng, khoâng toàn taïi laâu daøi. Theá naøo laø taùm?

Ñaäp ngöôøi khoâng ñaäp, laáy troäm khoâng ñeå laïi caùi gì, gieát nöõ nhaân, hieáp daâm thieáu nöõ, xaâm phaïm ngöôøi xuaát gia; xaâm phaïm ngaân khoá cuûa vua; laøm vieäc quaù gaàn nhaø, vaø khoâng kheùo caát giaáu.

Thaønh töïu taùm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi aên troäm lôùn mau choùng ñi ñeán ñöôøng cuøng, khoâng toàn taïi laâu daøi.

3. Thaønh töïu taùm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi aên troäm lôùn khoâng mau choùng ñi ñeán ñöôøng cuøng, toàn taïi ñöôïc laâu daøi. Theá naøo laø taùm?

4. Khoâng ñaäp ngöôøi khoâng ñaäp, laáy troäm coù ñeå laïi caùi gì, khoâng gieát nöõ nhaân, khoâng hieáp daâm thieáu nöõ; khoâng xaâm phaïm ngöôøi xuaát gia, khoâng xaâm phaïm ngaân khoá cuûa vua, khoâng laøm vieäc quaù gaàn nhaø, vaø kheùo leùo caát giaáu.

Thaønh töïu taùm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi aên troäm khoâng mau choùng ñi ñeán ñöôøng cuøng, toàn taïi ñöôïc laâu daøi.

(V) (85) Ngöôøi Sa Moân

1. - Sa-moân, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baø-la-moân, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baäc Chaùnh trí, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Döôïc sö laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baäc Ly caáu, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baäc Coù trí, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc. Baäc Giaûi thoaùt, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc.

Sa-moân ñaït ñöôïc gì,
Phaïm chí thaønh maõn gì,
Baäc Chaùnh trí ñaït gì,
Baäc Döôïc sö voâ thöôïng,
Baäc Ly caáu ñaït gì.
Baäc Voâ caáu thanh tònh,
Baäc Trí ñaït ñöôïc gì,
Baäc Giaûi thoaùt voâ thöôïng.
Trong chieán traän Ta thaéng,
Giaûi thoaùt khoûi trieàn phöôïc,
Voi toái thöôïng nhieáp phuïc,
Ta, voâ hoïc, tòch tònh.

(VI) (86) Ñaûnh Leã

1. Moät thôøi, Theá Toân ñang boä haønh giöõa daân chuùng Kosala vôùi chuùng Tyû-kheo, ñi ñeán moät laøng Baø-la-moân cuûa daân chuùng Kosala teân laø Icchaønangala. Taïi ñaáy, Theá Toân truù ôû Icchaønangala, taïi khu röøng Icchaønangala.

2. Caùc Baø-la-moân gia chuû truù ôû Icchaønangala ñöôïc nghe: "Sa-moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø doøng hoï Thích-ca, nay ñaõ ñeán Icchaønangala, truù ôû Icchaønangala, taïi khu röøng Icchaønangala, nhöõng tieáng ñoàn toát ñeïp sau ñaây ñöôïc truyeàn ñi veà Sa-moân Gotama: "Ngaøi laø baäc Theá Toân, A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhôn Sö, Phaät, Theá Toân... Laønh thay, neáu ñöôïc yeát kieán moät baäc A-la-haùn nhö vaäy." Roài Baø-la-moân gia chuû sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, ñem theo raát nhieàu ñoà aên loaïi cöùng vaø loaïi meàm, ñi ñeán Icchaønangala, sau khi ñeán, ñöùng taïi ngoaøi cöûa noùi lôùn tieáng laøm oàn aøo.

3. Luùc baáy giôø, Toân giaû Naøgita laø thò giaû cuûa Theá Toân. Roài Theá Toân baûo Toân giaû Naøgita:

- Naøy Naøgita, nhöõng ai lôùn tieáng, cao tieáng nhö nhöõng haøng caù, vôùi ñoáng caù lôùn?

- Caùc ngöôøi aáy, baïch Theá Toân laø caùc Baø-la-moân gia chuû ôû Icchaønangala ñang ñöùng ôû ngoaøi coång vaøo, ñem theo raát nhieàu ñoà aên loaïi cöùng vaø loaïi meàm cho Theá Toân vaø chuùng Taêng.

- Naøy Naøgita, Ta khoâng coù lieân heä gì vôùi danh voïng, vaø danh voïng khoâng coù lieân heä gì vôùi Ta. Naøy Naøgita, nhöõng ai tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc maø Ta ñaõ tìm ñöôïc khoâng khoù khaên, tìm ñöôïc khoâng meät nhoïc, tìm ñöôïc khoâng phí söùc, haõy ñeå hoï thoï höôûng laïc nhö phaân, thuïy mieân laïc, lôïi döôõng, cung kính, danh vaên laïc aáy.

- Baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy chaáp nhaän! Thieän Theä haõy chaáp nhaän. Baïch Theá Toân, nay laø thôøi Theá Toân chaáp nhaän. Theá Toân seõ ñi ñeán choã naøo, taïi choã aáy, caùc Baø-la-moân gia chuû ôû thò traán vaø ôû quoác ñoä cuõng seõ ñi ñeán vôùi taâm höôùng veà Ngaøi. Ví nhö trôøi möa naëng haït, vaø nöôùc möa ñöôïc chaûy tuøy theo chieàu doác. Cuõng vaäy, baïch Theá Toân, nay Theá Toân seõ ñi ñeán choã naøo, taïi choã aáy, caùc Baø-la-moân gia chuû ôû taïi thò traán vaø quoác ñoä cuõng seõ ñi ñeán, vôùi taâm höôùng veà Ngaøi. Vì sao? Baïch Theá Toân, do vì giôùi haïnh vaø trí tueä cuûa Theá Toân.

- Naøy Naøgita, Ta khoâng coù lieân heä vôùi danh voïng vaø danh voïng khoâng coù lieân heä gì vôùi Ta. Naøy Naøgita, nhöõng ai tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc; coøn Ta, Ta ñaõ tìm ñöôïc khoâng khoù khaên, tìm ñöôïc khoâng meät nhoïc, tìm ñöôïc khoâng phí söùc, haõy ñeå hoï thoï höôûng laïc nhö phaân, thuïy mieân laïc, lôïi döôõng, cung kính, danh vaên laïc aáy. Naøy Naøgita, moät soá chö Thieân tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc, maø Ta, Ta ñaõ tìm ñöôïc khoâng coù khoù khaên, tìm ñöôïc khoâng coù meät nhoïc, tìm ñöôïc khoâng coù phí söùc. Naøy Naøgita, khi naøo caùc Thaày hoïp vôùi nhau, tuï hoäi vôùi nhau, soáng an truù chuù taâm trong neáp soáng hoäi chuùng, thôøi Ta suy nghó nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Toân giaû naøy cuûa Ta tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc naøy; coøn Ta, Ta ñaõ tìm ñöôïc khoâng coù phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc. Cho neân caùc Toân giaû cuûa Ta môùi hoïp vôùi nhau, tuï hoäi vôùi nhau, soáng an truù chuù taâm trong neáp soáng hoäi chuùng".

4. Naøy Naøgita, khi naøo Ta thaáy caùc Tyû-kheo, chôi giôõn laáy ngoùn tay ñaâm thoïc nhau. Naøy Naøgita, Ta suy nghó nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Toân giaû naøy cuûa Ta tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an oå laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc; coøn Ta, Ta ñaõ tìm ñöôïc... chaùnh giaùc laïc. Cho neân caùc Toân giaû cuûa Ta môùi chôi giôõn laáy ngoùn tay ñaâm thoïc nhau".

5. ÔÛ ñaây, naøy Naøgita, khi Ta thaáy caùc Tyû-kheo sau khi aên cho ñeán thoûa maõn, cho ñeán buïng coù theå chöùa ñöôïc, roài soáng chuù taâm vaøo laïc naèm xuoáng, laïc veà xuùc, laïc veà nguû, khi aáy, naøy Naøgita, Ta suy nghó nhö sau: "Thaät söï, caùc Toân giaû naøy tìm ñöôïc coù khoù khaên, tìm ñöôïc coù meät nhoïc, tìm ñöôïc coù phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc; coøn Ta thôøi chöùng ñöôïc khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc an oån laïc, vieãn ly laïc, an tònh laïc, chaùnh giaùc laïc; vì raèng caùc Toân giaû naøy, sau khi aên cho ñeán thoûa maõn, cho ñeán buïng coù theå chöùa ñöôïc, roài soáng chuù taâm vaøo laïc naèm xuoáng, laïc veà xuùc, laïc veà nguû".

6. ÔÛ ñaây, naøy Naøgita, khi ta thaáy Tyû-kheo truù ôû cuoái laøng, ñang ngoài Thieàn ñònh. Naøy Naøgita, roài Ta suy nghó: "Nay ngöôøi giöõ khu vöôøn seõ ñeán quaáy raày, hay moät Sa-di seõ laøm vò aáy töø boû Thieàn ñònh". Do vaäy, naøy Naøgita, Ta khoâng hoan hyû Tyû-kheo aáy truù ôû cuoái laøng.

7. ÔÛ ñaây, naøy Naøgita, Ta thaáy moät Tyû-kheo truù ôû röøng ñang ngoài nguû guïc ôû trong röøng. Naøy Naøgita, Ta suy nghó nhö sau: "Nay Toân giaû naøy khi ñoaïn tröø ñöôïc buoàn nguû vaø moûi meät, seõ taùc yù ñeán töôûng veà röøng vaø soáng nhaát taâm". Do vaäy, naøy Naøgita, Ta hoan hyû vôùi Tyû-kheo aáy soáng ôû trong röøng.

8. ÔÛ ñaây, naøy Naøgita. Ta thaáy Tyû-kheo soáng ôû röøng ñang ngoài khoâng Thieàn ñònh ôû trong röøng. Naøy Naøgita, Ta suy nghó nhö sau: "Nay, vò Toân giaû naøy seõ ñònh tónh taâm chöa ñöôïc Thieàn ñònh, vaø seõ baûo veä taâm ñaõ ñöôïc Thieàn ñònh". Do vaäy, naøy Naøgita, Ta hoan hyû vôùi Tyû-kheo aáy soáng ôû trong röøng.

9. ÔÛ ñaây, naøy Naøgita, Ta thaáy Tyû-kheo ngoài Thieàn ñònh ôû trong röøng. Naøy Naøgita, Ta suy nghó nhö sau: "Nay Toân giaû naøy seõ giaûi thoaùt taâm chöa ñöôïc giaûi thoaùt hay seõ baûo veä taâm ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt". Do vaäy, naøy Naøgita, Ta hoan hyû vôùi Tyû-kheo soáng ôû trong röøng.

Khi naøo, naøy Naøgita, Ta ñi treân ñöôøng, khoâng thaáy moät ai ôû phía tröôùc hay ôû phía sau, naøy Naøgita, khi aáy, Ta caûm thaáy saûng khoaùi cho ñeán vaán ñeà ñaïi, tieåu tieän.

(VII) (87) Bình Baùt

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, neáu muoán, chuùng Taêng coù theå laät uùp bình baùt cuûa moät nam cö só thaønh töïu taùm phaùp. Theá naøo laø taùm?

2. Coá gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc Tyû-kheo, coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc Tyû-kheo, coá gaéng ñuoåi caùc Tyû-kheo khoâng cho truù ôû, maéng nhieác chæ trích caùc Tyû-kheo, laøm ly giaùn giöõa caùc Tyû-kheo, huûy baùng Phaät, huûy baùng Phaùp, huûy baùng Taêng.

Naøy caùc Tyû-kheo, neáu muoán, chuùng Taêng coù theå laät uùp bình baùt cuûa moät cö só thaønh töïu taùm phaùp naøy.

3. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu muoán, chuùng Taêng coù theå laät ngöûa bình baùt cuûa moät nam cö só thaønh töïu taùm phaùp. Theá naøo laø taùm?

4. Khoâng coá gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc Tyû-kheo, khoâng coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc Tyû-kheo, khoâng coá gaéng ñuoåi caùc Tyû-kheo, khoâng cho truù ôû, khoâng maéng nhieác chæ trích caùc Tyû-kheo, khoâng laøm ly giaùn giöõa caùc Tyû-kheo, taùn thaùn Phaät, taùn thaùn Phaùp, taùn thaùn chuùng Taêng.

Naøy caùc Tyû-kheo, neáu muoán, chuùng Taêng coù theå laät ngöûa bình baùt cuûa moät nam cö só thaønh töïu taùm phaùp naøy.

(VIII) (88) Phaûn Ñoái

1. - Ñoái vôùi nam cö só thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo muoán, coù theå noùi lôøi phaûn ñoái. Theá naøo laø taùm?

2. Coá gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc gia chuû, coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc gia chuû, nhieác maéng chæ triuøch caùc gia chuû, laøm ly giaùn giöõa caùc gia chuû, huûy baùng Phaät, huûy baùng Phaùp, phæ baùng chuùng Taêng, thaáy ngöôøi aáy taïi caùc choã khoâng xöùng ñaùng.

Ñoái vôùi nam cö só thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo muoán, coù theå noùi lôøi phaûn ñoái.

3. Ñoái vôùi nam cö só thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo muoán, coù theå noùi lôøi tuøy thuaän. Theá naøo laø taùm?

4. Khoâng coá gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc gia chuû, khoâng coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc gia chuû, khoâng nhieác maéng chæ trích caùc gia chuû, khoâng laøm ly giaùn giöõa caùc gia chuû, taùn thaùn Phaät, taùn thaùn Phaùp, taùn thaùn chuùng Taêng, thaáy ngöôøi aáy taïi caùc choã xöùng ñaùng.

Ñoái vôùi nam cö só thaønh töïu taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo muoán, coù theå noùi lôøi tuøy thuaän.

(IX) (89) Buoäc Toäi

1. - Ñoái vôùi Tyû-kheo thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu chuùng Taêng muoán, chuùng Taêng coù theå laøm Yeát-ma buoäc toäi. Theá naøo laø taùm?

2. Coá gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc gia chuû, coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc gia chuû, laøm ly giaùn giöõa caùc gia chuû, huûy baùng Phaät, huûy baùng Phaùp, huûy baùng chuùng Taêng, khoâng thöïc hieän lôøi höùa ñuùng phaùp cho caùc gia chuû.

Ñoái vôùi Tyû-kheo thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu chuùng Taêng muoán, chuùng Taêng coù theå laøm Yeát-ma buoäc toäi.

3. Ñoái vôùi Tyû-kheo thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu chuùng Taêng muoán, chuùng Taêng coù theå giaûi toûa buoäc toäi Yeát-ma. Theá naøo laø taùm?

4. Khoâng coâ gaéng ñem laïi thieät haïi cho caùc gia chuû, khoâng coá gaéng ñem laïi baát lôïi cho caùc gia chuû, khoâng coá gaéng ly giaùn giöõa caùc gia chuû, khoâng huûy baùng Phaät, khoâng huûy baùng Phaùp, khoâng huûy baùng chuùng Taêng, thöïc hieän lôøi höùa ñuùng Phaùp cho caùc gia chuû.

Ñoái vôùi Tyû-kheo thaønh töïu taùm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, neáu chuùng Taêng muoán, chuùng Taêng coù theå giaûi toûa buoäc toäi Yeát-ma.

(X) (90) Haønh Xöû Ñuùng Phaùp

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi Tyû-kheo ñaõ bò haønh tìm toäi Yeát-ma, caàn phaûi chôn chaùnh haønh xöû vôùi vò aáy, theo taùm phaùp: Khoâng cho phaùp truyeàn ñaïi giôùi, khoâng cho vò aáy y chæ, khoâng cho Sa-di haàu haï, khoâng cho pheùp ñöôïc noùi gì vôùi Tyû-kheo daàu ñaõ chaáp nhaän, khoâng cho pheùp giaùo giôùi caùc Tyû-kheo-ni, khoâng ñöôïc höôûng caùc quyeát ñònh cuûa Taêng chuùng, khoâng ñöôïc ñaët trong moät vò trí ñaëc bieät naøo, khoâng ñöôïc pheùp trôû laïi vò trí cuõ bôûi baát cöù lyù do naøo.

Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi Tyû-kheo ñaõ bò haønh tìm toäi Yeát-ma, caàn phaûi chôn chaùnh haønh xöû vôùi vò aáy theo taùm phaùp naøy.

(X) (90b) Moät Soá Nöõ Cö Só

Bojjhaø, Sirimaø, Padumaø, Sudhanaø, Manujaø, Uttaraø, Muttaø, Khemaø, Somaø Ruøpì, Cundì Bimbì, Sumanaø, Mallikaø, Tissaø, meï cuûa Tissaø, Sonaø, meï Cunda Sonaø, Kaønaø, meï cuûa Kaønaø, Uttaraø, meï cuûa Nandaø, Visaøkhaø, meï cuûa Migaøra, nöõ cö só Khujjuttaraø vaø Saømavatì, Suppavaøsaø, ngöôøi thieáu nöõ Koliya, nöõ cö só Suppiyaø, nöõ gia chuû meï cuûa Nakula.
 
 

X. Tham AÙi

(I) (1) Thaéng Tri Tham AÙi (1)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaéng tri tham aùi, taùm phaùp caàn phaûi tu taäp. Theá naøo laø taùm?

2. Chaùnh tri kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm, chaùnh ñònh.

Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaéng tri tham aùi, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

(I) (1) Thaéng Tri Tham AÙi (2)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaéng tri tham aùi, taùm phaùp caàn phaûi tu taäp. Theá naøo laø taùm?

2. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát.

3. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc khoâng coù haïn löôïng, ñeïp xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù hai.

4. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù ba.

5. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù tö.

6. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, töôùng saéc xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù naêm.

7. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, töôùng saéc vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù saùu.

8. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, töôùng saéc ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù baûy.

9. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, töôùng saéc traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy". Ñoù laø thaéng xöù thöù taùm.

Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaêng tri tham aùi, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

(III) (3) Thaéng Tri Tham AÙi (3)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaéng tri tham aùi, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp. Theá naøo laø taùm?

2. Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc, quaùn töôûng noäi saéc laø voâ saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc; chuù taâm treân suy töôûng (saéc laø) tònh. Vöôït khoûi hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø caùc töôûng höõu ñoái, khoâng taùc yù ñeán nhöõng khaùc bieät vôùi suy tö hö khoâng laø voâ bieân, chuùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö "Thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù. Vöôït khoûi hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, vôùi suy tö "khoâng coù vaät gì", chuùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù. Vöôït khoûi hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng.

Naøy caùc Tyû-kheo, muoán thaéng tri tham aùi, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

(IV) (4) Tham AÙi

- Muoán lieãu tri tham aùi... muoán taän dieät tham aùi... muoán ñoaïn taän tham aùi... muoán tröø dieät tham aùi... muoán huûy dieät tham aùi... muoán ly tham tham aùi... muoán ñoaïn dieät tham aùi... muoán tröø khöû tham aùi... muoán töø boû tham aùi, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

(V) (5) Caùc Phaùp Khaùc

- Ñoái vôùi saân... ñoái vôùi si... ñoái vôùi phaãn noã... ñoái vôùi hieàm haän... ñoái vôùi giaû doái... ñoái vôùi naõo haïi... ñoái vôùi taät ñoá... ñoái vôùi xan laãn... ñoái vôùi man traù... ñoái vôùi phaûn boäi... ñoái vôùi ngoan coá.... ñoái vôùi boàng boät noâng noåi... ñoái vôùi maïn... ñoái vôùi taêng thöôïng maïn... ñoái vôùi ñaém say... Muoán thaéng tri phoùng daät... muoán lieãu tri... muoán dieät taän... muoán ñoaïn taän... muoán tröø dieät... muoán huûy dieät... muoán ly tham... muoán ñoaïn dieät... muoán tröø khöû... muoán xoùa boû phoùng daät, taùm phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

-ooOoo-

Phaåm tröôùc | Phaåm keá

Muïc Luïc caùc Chöông:

01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu