Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya13. Ñaïi kinh Khoå uaån
(Mahaødukkhakkhanda sutta)
Toâi nghe nhö vaày:
Moät thôøi, Theá Toân ôû Savatthi, taïi Jetavana (Kyø-ñaø Laâm), trong vöôøn oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc).
Luùc aáy nhieàu Tyû-kheo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, vaøo thaønh Savatthi khaát thöïc. Roài caùc Tyû-kheo aáy suy nghó: "Nay coøn quaù sôùm ñeå ñi khaát thöïc ôû Savatthi. Chuùng ta haõy ñi ñeán ngoâi vöôøn caùc Du só ngoaïi ñaïo". Caùc Tyû-kheo aáy ñi ñeán ngoâi vöôøn caùc Du só ngoaïi ñaïo, noùi leân nhöõng lôøi chuùc tuïng hoûi thaêm xaõ giao roài ngoài xuoáng moät beân. Caùc Du só ngoaïi ñaïo aáy noùi vôùi caùc Tyû-kheo ñang ngoài xuoáng moät beân.
-- Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc duïc, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc duïc. Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc saéc phaùp, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc saéc phaùp. Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc caûm thoï, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc caûm thoï. Chö Hieàn, ôû ñaây coù söï ñaëc thuø naøo, söï dò bieät naøo, söï sai khaùc naøo giöõa Sa-moân Gotama vaø chuùng toâi veà vaán ñeà thuyeát phaùp hay vaán ñeà giaùo huaán?
Caùc Tyû-kheo aáy khoâng hoan hyû cuõng khoâng chæ trích nhöõng lôøi noùi caùc Du só ngoaïi ñaïo, khoâng hoan hyû, khoâng chæ trích, caùc Tyû-kheo töø choã ngoài ñöùng daäy, töø bieät vôùi yù nghó: "Chuùng ta seõ hoïc yù nghóa lôøi noùi naøy töø Theá Toân".
Roài caùc Tyû-kheo aáy, sau khi khaát thöïc ôû Savatthi, khi aên xong vaø ñi khaát thöïc trôû veà, lieàn ñeán choã Theá Toân ôû, ñaûnh leã Ngaøi vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, ôû ñaây chuùng con buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt vaøo thaønh Savatthi khaát thöïc. Baïch Theá Toân, roài chuùng con suy nghó: "Nay coøn quaù sôùm ñeå ñi khaát thöïc ôû Savatthi. Chuùng ta haõy nghó ñeán ngoâi vöôøn caùc Du só ngoaïi ñaïo". Baïch Theá Toân, roài chuùng con ñi ñeán ngoâi vöôøn caùc Du só ngoaïi ñaïo, sau khi ñeán xong, noùi leân nhöõng lôøi chuùc tuïng hoûi thaêm xaõ giao roài ngoài xuoáng moät beân, Baïch Theá Toân, caùc Du só ngoaïi ñaïo aáy noùi vôùi chuùng con ñang ngoài moät beân: "Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc duïc, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc duïc. Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc saéc phaùp, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc saéc phaùp. Chö Hieàn, Sa-moân Gotama neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc caûm thoï, chuùng toâi cuõng neâu roõ söï hieåu bieát hoaøn toaøn veà caùc caûm thoï. Chö Hieàn ôû ñaây coù söï ñaëc thuø naøo, söï dò bieät naøo, söï sai khaùc naøo giöõa Sa-moân Gotama vaø chuùng toâi veà vaán ñeà thuyeát phaùp hay vaán ñeà giaûng huaán?" Baïch Theá Toân, chuùng con khoâng hoan hyû, khoâng chæ trích nhöõng lôøi noùi caùc Du só ngoaïi ñaïo. Khoâng hoan hyû, khoâng chæ trích, chuùng con töø choã ngoài ñöùng daäy, töø bieät vôùi yù nghó: "Chuùng ta seõ hoïc yù nghóa lôøi noùi naøy töø Theá Toân".
-- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Du só ngoaïi ñaïo noùi nhö vaäy caàn ñöôïc traû lôøi nhö sau: "Chö Hieàn, theá naøo laø vò ngoït caùc duïc? Theá naøo laø söï nguy hieåm, theá naøo laø söï xuaát ly? Theá naøo laø vò ngoït caùc saéc phaùp, theá naøo laø söï nguy hieåm, theá naøo laø söï xuaát ly? Theá naøo laø vò ngoït caùc caûm thoï, theá naøo laø söï nguy hieåm, theá naøo laø söï xuaát ly?" Naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc hoûi vaäy, caùc Du só ngoaïi ñaïo khoâng theå traû lôøi ñöôïc vaø seõ bò maéc vaøo caùc khoù khaên khaùc. Vì sao vaäy? Naøy caùc Tyû-kheo, vì vaán ñeà naøy khoâng thuoäc khaû naêng hieåu bieát cuûa hoï. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy moät ai trong theá giôùi naøy vôùi chö Thieân, Mara, Phaïm thieân, vôùi chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, vôùi chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, maø caâu traû lôøi caùc caâu hoûi ñöôïc chaáp nhaän, tröø Nhö Lai, ñeä töû Nhö Lai vaø nhöõng ai ñöôïc nghe hai vò naøy.
(Vò ngoït caùc duïc)
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò ngoït caùc duïc? Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm phaùp taêng tröôûng duïc naøy: Caùc saéc phaùp do nhaõn caên nhaän thöùc, khaû aùi, khaû laïc, khaû yù, khaû hyû, töông öùng vôùi duïc, haáp daãn, caùc tieáng do nhó caên nhaän thöùc... caùc höông do tyû caên nhaän thöùc... caùc vò do thieät caên nhaän thöùc... caùc xuùc do thaân caên nhaän thöùc, khaû aùi, khaû laïc, khaû yù, khaû hyû, töông öùng vôùi duïc, haáp daãn. Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm phaùp taêng tröôûng duïc nhö vaäy. Naøy caùc Tyû-kheo, y cöù vaøo naêm phaùp taêng tröôûng duïc naøy, coù laïc hyû khôûi leân, nhö vaäy laø vò ngoït caùc duïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø söï nguy hieåm caùc duïc? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù thieän nam töû nuoâi soáng vôùi ngheà nghieäp, nhö ñeám ngoùn tay, nhö tính toaùn, nhö öôùc toaùn, nhö laøm ruoäng, nhö buoân baùn, nhö chaên boø, nhö baén cung, nhö laøm coâng cho vua, nhö laøm moät ngheà naøo khaùc. Ngöôøi aáy phaûi choáng ñôõ laïnh, phaûi choáng ñôõ noùng, phaûi chòu ñöïng söï xuùc chaïm cuûa ruoài, muoãi, gioù, söùc noùng, maët trôøi, caùc loaøi boø saùt, bò cheát ñoùi cheát khaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc, thieát thöïc hieän taïi, thuoäc khoå uaån, laáy duïc laøm nhaân, laáy duïc laøm duyeân, laø nguoàn goác cuûa duïc, laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu thieän nam töû aáy noã löïc nhö vaäy, tinh caàn nhö vaäy, tinh taán nhö vaäy, nhöng caùc taøi saûn aáy khoâng ñöôïc ñeán tay mình, vò aáy than vaõn, buoàn phieàn khoùc than, ñaám ngöïc, meâ man baát tænh: "OÂi! Söï noã löïc cuûa ta thaät söï laø voâ ích, söï tinh caàn cuûa ta thaät söï khoâng keát quaû". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy, laø söï nguy hieåm caùc duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu thieän nam töû aáy noã löïc nhö vaäy, tinh caàn nhö vaäy, tinh taán nhö vaäy, vaø caùc taøi saûn aáy ñöôïc ñeán tay mình, vì phaûi hoä trì caùc taøi saûn aáy, vò aáy caûm thoï söï ñau khoå, öu tö: "Laøm sao caùc vua chuùa khoûi cöôùp ñoaït chuùng, laøm sao troäm cöôùp khoûi cöôùp ñoaït chuùng, laøm sao löûa khoûi ñoát chaùy, nöôùc khoûi cuoán troâi, hay caùc keû thöøa töï khoâng xöùng ñaùng khoûi cöôùp ñoaït chuùng?" Daàu vò aáy hoä trì nhö vaäy, giöõ gìn nhö vaäy, vua chuùa vaãn cöôùp ñoaït caùc taøi saûn aáy, troäm cöôùp vaãn cöôùp ñoaït, löûa vaãn ñoát chaùy, nöôùc vaãn cuoán troâi hay caùc keû thöøa töï khoâng xöùng ñaùng vaãn cöôùp ñoaït chuùng. Vò aáy than vaõn, buoàn phieàn, khoùc than, ñaám ngöïc, meâ man baát tænh: "Caùi ñaõ thuoäc cuûa ta, nay ta khoâng coù nöõa". Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, do duïc laøm nhaân, do duïc laøm duyeân, do duïc laøm nguyeân nhaân, do chính duïc laøm nhaân, vua tranh ñoaït vôùi vua, Saùt-ñeá-lò tranh ñoaït vôùi Saùt-ñeá-lò, Baø-la-moân tranh ñoaït vôùi Baø-la-moân, gia chuû tranh ñoaït vôùi gia chuû, meï tranh ñoaït vôùi con, con tranh ñoaït vôùi meï, cha tranh ñoaït vôùi con, con tranh ñoaït vôùi cha, anh em tranh ñoaït vôùi anh em, anh tranh ñoaït vôùi chò, chò tranh ñoaït vôùi anh, baïn beø tranh ñoaït vôùi baïn beø. Khi hoï ñaõ daán mình vaøo tranh chaáp, tranh luaän, tranh ñoaït; hoï coâng phaù nhau baèng tay; hoï coâng phaù nhau baèng ñaù; hoï coâng phaù nhau baèng gaäy; hoï coâng phaù nhau baèng kieám. ÔÛ ñaây hoï ñi ñeán töû vong, ñi ñeán söï ñau khoå gaàn nhö töû vong. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, do duïc laøm nhaân... do chính duïc laøm nhaân, hoï caàm maâu vaø thuaãn, hoï ñeo cung vaø teân, hoï daøn traän hai maët, vaø teân ñöôïc nhaém baén nhau, ñao ñöôïc quaêng neùm nhau, kieám ñöôïc vung cheùm nhau. Hoï baén ñaâm nhau baèng teân, hoï quaêng ñaâm nhau baèng ñao, hoï chaët ñaàu nhau baèng kieám. ÔÛ ñaây hoï ñi ñeán töû vong, ñi ñeán söï ñau khoå gaàn nhö töû vong. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, do duïc laøm nhaân... do chính duïc laøm nhaân, hoï caàm maâu vaø thuaån, hoï ñeo cung vaø teân, hoï coâng phaù thaønh quaùch môùi treùt voâi hoà vaø teân ñöôïc nhaém baén nhau, ñao ñöôïc quaêng neùm nhau, kieám ñöôïc vung cheùm nhau. ÔÛ ñaây, hoï baén ñaâm nhau baèng teân, hoï quaêng ñaâm nhau baèng ñao, hoï ñoå nöôùc phaân soâi, hoï ñeø beïp nhau baèng ñaù, hoï chaët ñaàu nhau baèng kieám. ÔÛ ñaây hoï ñi ñeán töû vong, ñi ñeán söï ñau khoå gaàn nhö töû vong. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, do duïc laøm nhaân... do chính duïc laøm nhaân, hoï ñoät nhaäp nhaø cöûa, hoï cöôùp giaät ñoà ñaïc, hoï haønh ñoäng nhö keû cöôùp, hoï phuïc kích caùc ñöôøng lôùn, hoï ñi ñeán vôï ngöôøi. Caùc vua chuùa khi baét ñöôïc moät ngöôøi nhö vaäy lieàn aùp duïng nhieàu hình phaït sai khaùc. Hoï ñaùnh baèng roi, hoï ñaùnh baèng gaäy, hoï ñaùnh baèng coân, hoï chaët tay, hoï chaët chaân, hoï chaët tay chaân, hoï xeûo tai, hoï caét muõi, hoï xeûo tai caét muõi, hoï duøng hình phaït vaïc daàu, hoï duøng hình phaït boái ñoài hình (xeûo ñænh ñaàu thaønh hình con soø), hoï duøng hình phaït la haàu khaåu hình... Hoûa man hình (laáy löûa ñoát thaønh voøng hoa)... chuùc thuû hình (ñoát tay)... khu haønh hình (laáy rôm beän laïi roài sieát chaët)... bì y hình (laáy voû caây laøm aùo)... linh döông hình (hình phaït con deâ nuùi)... caâu nhuïc hình (laáy caâu moùc vaøo thòt)... tieàn hình (caét thòt thaønh hình ñoàng tieàn)... khoái traáp hình... chuyeån hình... cao ñaïp ñaøi... hoï töôùi baèng daàu soâi, hoï cho choù aên, hoï ñoùng coïc nhöõng ngöôøi soáng, hoï laáy göôm chaët ñaàu. ÔÛ ñaây hoï ñi ñeán töû vong, ñi ñeán söï ñau khoå gaàn nhö töû vong. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm cuûa duïc... (nhö treân)... laø nguyeân nhaân cuûa duïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, do duïc laøm nhaân... do chính duïc laøm nhaân, hoï soáng laøm caùc aùc haïnh veà thaân, laøm caùc aùc haïnh veà lôøi noùi, laøm caùc aùc haïnh veà yù. Do hoï soáng laøm caùc aùc haïnh veà thaân, laøm caùc aùc haïnh veà lôøi noùi, laøm caùc aùc haïnh veà yù, khi thaân hoaïi maïng chung, hoï sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc duïc, ñöa ñeán ñau khoå töông lai, laø khoå uaån, do duïc laøm nhaân, do duïc laøm duyeân, do duïc laøm nhaân duyeân, do chính duïc laøm nhaân.
Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø söï xuaát ly caùc duïc? Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø söï ñieàu phuïc duïc tham ñoái vôùi caùc duïc, söï ñoaïn tröø duïc tham, nhö vaäy laø söï xuaát ly caùc duïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo khoâng nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc duïc laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh seõ khoâng nhö thaät tueä tri caùc duïc cuûa hoï, hoï cuõng khoâng coù theå ñaët ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc duïc, söï kieän nhö vaäy khoâng theå xaûy ra. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc duïc laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh seõ nhö thaät tueä tri caùc duïc cuûa hoï, hoï cuõng coù theå ñaët ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc duïc, söï kieän nhö vaäy coù xaûy ra.
(Vò ngoït caùc saéc phaùp)
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò ngoït caùc saéc phaùp? Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùc thieáu nöõ Saùt-ñeá-lò, thieáu nöõ Baø-la-moân hay thieáu nöõ Gia chuû, tuoåi khoaûng ñoä möôøi laêm hay möôøi saùu tuoåi, khoâng quaù lôùn, khoâng quaù thaáp, khoâng quaù oám, khoâng quaù maäp, khoâng quaù ñen, khoâng quaù traéng, naøy caùc Tyû-kheo, coù phaûi trong thôøi aáy, hoï ñaït ñeán myõ dieäu toái thöôïng, saéc ñeïp toái thöôïng?
-- Baïch Theá Toân, phaûi.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, y cöù saéc ñeïp myõ dieäu aáy khôûi leân laïc thoï vaø hyû thoï, nhö vaäy laø vò ngoït caùc saéc phaùp.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp? Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây ngöôøi ta coù theå thaáy baø chò aáy trong moät thôøi khaùc, khoaûng taùm möôi tuoåi, chín möôi tuoåi hay moät traêm tuoåi, giaø yeáu, cong nhö noùc nhaø, löng coøm, phaûi döïa gaäy ñeå choáng ñôõ, vöøa ñi vöøa run raåy, ñau oám, tuoåi treû ñaõ taän, raâu ruïng, toùc baïc, hö ruïng, soùi ñaàu, da nhaên, tay chaân bò khoâ ñeùt taùi xaùm. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu veà saéc ñeïp xöa kia cuûa ngöôøi ñoù nay ñaõ bieán maát vaø söï nguy hieåm ñaõ hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp. Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ta coù theå thaáy baø chò aáy bò beänh hoaïn ñau khoå, traàm beänh, naèm ñaém mình trong phaân tieåu cuûa mình, phaûi coù ngöôøi naâng daäy, phaûi coù ngöôøi ñôõ naèm. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu veà saéc ñeïp xöa kia cuûa ngöôøi ñoù nay ñaõ bieán maát vaø söï nguy hieåm ñaõ hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ta thaáy coâ gaùi aáy, thi theå bò quaêng vaøo nghóa ñòa, moät ngaøy hay hai ngaøy hay ba ngaøy, thi theå aáy tröông phoàng leân, xanh ñen laïi, naùt thoái ra. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu saéc ñeïp xöa kia cuûa coâ gaùi ñaõ bieán maát vaø söï nguy hieåm ñaõ hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ta thaáy coâ gaùi aáy, thi theå bò quaêng vaøo nghóa ñòa, bò caùc loaøi quaï aên, hay bò caùc loaøi dieàu haâu aên, hay bò caùc chim keân aên, hay bò caùc loaøi choù aên, hay bò caùc loaøi giaû can aên, hay bò caùc loaøi coân truøng aên. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu veà saéc ñeïp xöa kia cuûa coâ gaùi nay ñaõ bieán maát vaø söï nguy hieåm ñaõ hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ta thaáy coâ gaùi aáy, thi theå bò quaêng trong nghóa ñòa, vôùi caùc boä xöông coøn lieân keát vôùi nhau, coøn dính thòt vaø maùu, coøn ñöôïc caùc ñöôøng gaân coät laïi... vôùi caùc boä xöông coøn lieân keát vôùi nhau, khoâng coøn dính thòt nhöng coøn dính maùu, coøn ñöôïc caùc ñöôøng gaân coät boä xöông, khoâng coøn thòt, khoâng coù maùu, coøn ñöôïc gaân coät laïi, chæ coøn coù xöông khoâng dính laïi vôùi nhau, raûi raùc choã naøy choã kia, ôû ñaây laø xöông tay, ôû ñaây laø xöông chaân, ôû ñaây laø xöông oáng, ôû ñaây laø xöông baép veá, ôû ñaây laø xöông moâng, ôû ñaây laø xöông soáng, ôû ñaây laø xöông ñaàu. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu veà saéc ñeïp xöa kia cuûa coâ gaùi nay ñaõ bieán maát, vaø söï nguy hieåm ñaõ hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ta thaáy coâ gaùi aáy, thi theå bò quaêng vaøo nghóa ñòa, chæ coù toaøn xöông traéng maøu voû oác... chæ coøn moät ñoáng xöông laâu hôn moät naêm... chæ coøn caùc xöông thoái trôû thaønh boät. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Ngöôøi nghó theá naøo? Coù phaûi söï myõ dieäu veà saéc ñeïp xöa kia cuûa coâ gaùi nay ñaõ bieán maát, vaø söï nguy hieåm hieän ra?
-- Baïch Theá Toân, söï thaät laø vaäy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc saéc phaùp.
Naøy caùc Tyû-kheo vaø theá naøo laø söï xuaát ly caùc saéc phaùp? Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø söï ñieàu phuïc duïc tham ñoái vôùi caùc saéc phaùp, söï ñoaïn tröø duïc tham, nhö vaäy laø söï xuaát ly caùc saéc phaùp.
Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo khoâng nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc saéc phaùp laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh seõ khoâng nhö thaät tueä tri caùc saéc phaùp cuûa hoï, hoï cuõng khoâng coù theå ñaët ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc saéc phaùp, söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc saéc phaùp laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh nhö thaät tueä tri caùc saéc phaùp cuûa hoï, hoï cuõng coù theå ñaët ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc saéc phaùp, söï kieän nhö vaäy coù xaûy ra.
(Vò ngoït caùc caûm thoï)
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò ngoït caùc caûm thoï? ÔÛ ñaây caùc Tyû-kheo ly caùc duïc, ly caùc baát thieän phaùp töï chöùng vaø an truù vaøo Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm coù töù. Trong khi aáy, neáu vò aáy khoâng nghó ñeán töï haïi, khoâng nghó ñeán haïi ngöôøi, khoâng nghó ñeán haïi caû hai, trong khi aáy vò aáy caûm giaùc moät caûm thoï voâ haïi. Naøy caùc Tyû-kheo, toái thöôïng voâ haïi aáy, Ta noùi laø vò ngoït caùc caûm thoï.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù vaøo Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm khoâng töù, noäi tænh nhaát taâm... Tyû-kheo ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø truù Thieàn thöù ba... Tyû-kheo xaû laïc xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh. Trong khi aáy neáu vò aáy khoâng nghó ñeán töï haïi, khoâng nghó ñeán haïi ngöôøi, khoâng nghó ñeán haïi caû hai, trong khi aáy vò aáy caûm giaùc moät caûm thoï voâ haïi. Naøy caùc Tyû-kheo, toái thöôïng voâ haïi aáy, Ta noùi laø vò ngoït caùc caûm thoï.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø söï nguy hieåm caùc caûm thoï? Naøy caùc Tyû-kheo, caùc caûm thoï laø voâ thöôøng, khoå, bieán hoaïi, nhö vaäy laø söï nguy hieåm caùc caûm thoï.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø söï xuaát ly caùc caûm thoï? Naøy caùc Tyû-kheo, söï ñieàu phuïc duïc tham ñoái vôùi caùc caûm thoï, söï ñoaïn tröø duïc tham, nhö vaäy goïi laø söï xuaát ly caùc caûm thoï.
Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo khoâng nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc caûm thoï laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh seõ khoâng nhö thaät tueä tri caùc caûm thoï cuûa hoï, hoï cuõng khoâng coù theå ñaët ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc caûm thoï, söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo nhö thaät tueä tri vò ngoït caùc caûm thoï laø vò ngoït nhö vaäy, söï nguy hieåm laø söï nguy hieåm nhö vaäy, söï xuaát ly laø söï xuaát ly nhö vaäy, nhöõng vò naøy nhaát ñònh nhö thaät tueä tri caùc caûm thoï cuûa hoï, hoï coù theå ñaët caùc ngöôøi khaùc trong moät ñòa vò töông töï, nghóa laø nhö thaät tueä tri caùc caûm thoï, söï kieän nhö vaäy coù xaûy ra.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû, tín thoï lôøi daïy Theá Toân.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
9/99
Majjhima Nikaya 13
Mahadukkhakkhandha Sutta
The Greater Discourse
on the Mass of Suffering(excerpt)
For free distribution only, as a gift of Dhamma
...
"Now what is the allure of sensuality? There are, monks, these five strands of sensuality. Which five? Forms cognizable via the eye -- agreeable, pleasing, charming, endearing, fostering desire, enticing. Sounds cognizable via the ear...Aromas cognizable via the nose...Flavors cognizable via the tongue...Tactile sensations cognizable via the body -- agreeable, pleasing, charming, endearing, fostering desire, enticing. Now whatever pleasure or joy arises in dependence on these five strands of sensuality, that is the allure of sensuality.
"And what is the drawback of sensuality? There is the case where, on account of the occupation by which a clansman makes a living -- whether checking or accounting or calculating or plowing or trading or cattle tending or archery or as a king's man, or whatever the occupation may be -- he faces cold; he faces heat; being harassed by mosquitoes, flies, wind, sun, and creeping things; dying from hunger and thirst.
"Now this drawback in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason, sensuality for its source, sensuality for its cause, the reason being simply sensuality.
"If the clansman gains no wealth while thus working and striving and making effort, he sorrows, grieves and laments, beats his breast, becomes distraught: 'My work is in vain, my efforts are fruitless!' Now this drawback too in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason...
"If the clansman gains wealth while thus working and striving and making effort, he experiences pain and distress in protecting it: 'How shall neither kings nor thieves make off with my property, nor fire burn it, nor water sweep it away nor hateful heirs make off with it?' And as he thus guards and watches over his property, kings or thieves make off with it, or fire burns it, or water sweeps it away, or hateful heirs make off with it. And he sorrows, grieves and laments, beats his breast, becomes distraught: 'What was mine is no more!' Now this drawback too in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason...
"Furthermore, it is with sensuality for the reason, sensuality for the source, sensuality for the cause, the reason being simply sensuality, that kings quarrel with kings, nobles with nobles, priests with priests, householders with householders, mother with child, child with mother, father with child, child with father, brother with brother, sister with sister, brother with sister, sister with brother, friend with friend. And then in their quarrels, brawls, and disputes, they attack one another with fists or with clods or with sticks or with knives, so that they incur death or deadly pain. Now this drawback too in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason...
"Furthermore, it is with sensuality for the reason, sensuality for the source...that (men), taking swords and shields and buckling on bows and quivers, charge into battle massed in double array while arrows and spears are flying and swords are flashing; and there they are wounded by arrows and spears, and their heads are cut off by swords, so that they incur death or deadly pain. Now this drawback too in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason...
"Furthermore, it is with sensuality for the reason, sensuality for the source...that (men), taking swords and shields and buckling on bows and quivers, charge slippery bastions while arrows and spears are flying and swords are flashing; and there they are splashed with boiling cow dung and crushed under heavy weights, and their heads are cut off by swords, so that they incur death or deadly pain. Now this drawback too in the case of sensuality, this mass of stress visible here and now, has sensuality for its reason, sensuality for its source, sensuality for its cause, the reason being simply sensuality.
"And what is the emancipation from sensuality? Whatever is the subduing of passion and desire, the abandoning of passion and desire for sensuality, that is the emancipation from sensuality."
...
Revised: 9 November 1998 ; http://world.std.com/~metta/canon/majjhima/mn13.html
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]