Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya32. Ñaïi kinh Ngöôøi chaên boø
(Mahaøgopaølaka sutta)
Nhö vaày toâi nghe.Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Savatthi (Xaù-veä), Jetavana (Kyø-ñaø Laâm), vöôøn oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc). ÔÛ taïi ñaây, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:
-- Naøy caùc Tyû-kheo.
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân thuyeát giaûng nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu khoâng ñaày ñuû möôøi moät ñöùc taùnh naøy, moät ngöôøi chaên boø khoâng theå chaên giöõ ñaøn boø, khoâng theå khieán ñaøn boø ñöôïc höng thònh. Theá naøo laø möôøi moät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi chaên boø khoâng bieát roõ saéc, khoâng kheùo (phaân bieät) caùc töôùng, khoâng töø boû tröùng con boø cheùt, khoâng baêng boù veát thöông, khoâng coù xoâng khoùi, khoâng bieát choã nöôùc coù theå loäi qua, khoâng bieát choã nöôùc uoáng, khoâng bieát con ñöôøng, khoâng kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû, laø ngöôøi vaét söõa cho ñeán khoâ kieät, laø ngöôøi khoâng chuù yù, khoâng saên soùc ñaëc bieät nhöõng con boø ñöïc giaø vaø ñaàu ñaøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi chaên boø naøo khoâng ñaày ñuû möôøi moät ñöùc taùnh nhö vaäy, khoâng theå chaên giöõ ñaøn boø, khoâng theå khieán ñaøn boø ñöôïc höng thònh.
Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøo khoâng ñaày ñuû möôøi moät phaùp, khoâng theå lôùn maïnh, taêng thònh, thaønh maõn trong Phaùp vaø Luaät naøy. Theá naøo laø möôøi moät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng bieát saéc, khoâng kheùo (phaân bieät) caùc töôùng, khoâng töø boû tröùng con boø cheùt, khoâng baêng boù veát thöông, khoâng coù xoâng khoùi, khoâng bieát choã nöôùc coù theå loäi qua, khoâng bieát choã nöôùc uoáng, khoâng bieát con ñöôøng, khoâng kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû, laø ngöôøi vaét söõa cho ñeán khoâ kieät, ñoái vôùi nhöõng Thöôïng Toïa tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, khoâng coù söï toân kính, toân troïng ñaëc bieät.
Chö Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng bieát roõ caùc saéc? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi saéc phaùp khoâng nhö thaät bieát taát caû loaïi saéc thuoäc boán ñaïi vaø saéc do boán ñaïi hôïp thaønh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng bieát roõ caùc saéc.
Chö Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng kheùo (phaân bieät) caùc töôùng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhö thaät bieát keû ngu vaø nghieäp töôùng cuûa ngöôøi ñoù, keû trí vaø nghieäp töôùng cuûa ngöôøi ñoù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng kheùo (phaân bieät) caùc töôùng.
Chö Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng tröø boû tröùng con boø cheùt? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thoï duïng duïc taàm khôûi leân, khoâng töø boû, khoâng traùnh neù, khoâng chaám döùt, khoâng laøm cho khoâng toàn taïi,. Tyû kheo thoï duïng saân taàm khôûi leân ... thoï duïng haïi taàm khôûi leân ... thoï duïng caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân, khoâng töø boû, khoâng traùnh neù, khoâng chaám döùt, khoâng laøm cho khoâng toàn taïi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng tröø boû tröùng con boø cheùt.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng baêng boù veát thöông? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo, khi maét thaáy saéc, naém giöõ töôùng chung, naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì laøm con maét khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân; Tyû-kheo khoâng töï cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, khoâng hoä trì con maét, khoâng thöïc haønh söï hoä trì con maét. Khi tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy naém giöõ töôùng chung, naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì khieán yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân; Tyû-kheo khoâng cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, khoâng hoä trì yù caên, khoâng thöïc haønh söï hoä trì yù caên. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng baêng boù veát thöông.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng xoâng khoùi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù thuyeát giaûng roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc bieát Chaùnh phaùp mình ñöôïc nghe, ñöôïc thoï trì. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng xoâng khoùi.
Vaø naøy, caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo khoâng bieát choã nöôùc coù theå loäi qua? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thænh thoaûng coù ñeán gaëp nhöõng Tyû-kheo ña vaên ñöôïc trao cho truyeàn thoáng giaùo ñieån, nhöõng baäc trì Phaùp, trì Luaät, trì matika (caùc baûn toùm taét) nhöng khoâng hoûi, khoâng traû lôøi caùc vò aáy: "Thöa Toân giaû, ñieåm naøy laø theá naøo? yù nghóa naøy laø gì?" Nhöõng baäc Toân giaû aáy khoâng laøm cho hieån loä nhöõng ñieàu chöa hieån loä, khoâng laøm cho roõ raøng nhöõng ñieàu chöa ñöôïc roõ raøng, vaø ñoái vôùi nhöõng nghi vaán veà Chaùnh phaùp, caùc vò aáy khoâng ñoaïn tröø nghi hoaëc. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng bieát choã nöôùc coù theå loäi qua.
Vaø chö Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng bieát roõ choã nöôùc uoáng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo, trong khi Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân thuyeát ñöôïc giaûng daïy, khoâng chöùng ñaït nghóa tín thoï, phaùp tín thoï, khoâng chöùng ñaït söï haân hoan lieân heä ñeán Phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng bieát choã nöôùc uoáng.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng bieát veà con ñöôøng. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhö thaät bieát con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng bieát ñeán con ñöôøng.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng kheùo leùo vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng nhö thaät bieát veà Boán Nieäm xöù. Nhö vaäy naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng kheùo leùo vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo vaét söõa cho ñeán khoâ kieät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc vò taïi gia vì loøng tin cuùng döôøng caùc vaät duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh, Tyû-kheo khoâng bieát nhaän laõnh cho ñöôïc vöøa ñuû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo vaét söõa cho ñeán khoâ kieät.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo, ñoái vôùi nhöõng Thöôïng toïa tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, khoâng coù söï toân kính, söï toân troïng ñaëc bieät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Thöôïng toïa, tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, khoâng coù thaân nghieäp ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng, khoâng coù khaåu nghieäp ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng, khoâng coù yù nghieäp ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñoái vôùi nhöõng Thöôïng toïa, tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, khoâng coù söï toân kính, söï toân troïng ñaëc bieät.
Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøo khoâng ñaày ñuû möôøi moät phaùp naøy, thì khoâng theå lôùn maïnh, taêng thònh, thaønh maõn trong Phaùp, Luaät naøy.
Naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi chaên boø ñaày ñuû möôøi moät ñöùc taùnh naøy coù theå chaên giöõ ñaøn boø, khieán ñaøn boø trôû thaønh höng thònh. Theá naøo laø möôøi moät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi chaên boø bieát roõ saéc, kheùo (phaân bieät) caùc töôùng, tröø boû tröùng con boø cheùt, baêng boù veát thöông, coù xoâng khoùi, bieát choã nöôùc coù theå loäi qua, bieát choã nöôùc uoáng, bieát con ñöôøng, kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû, khoâng vaét söõa cho ñeán khoâ kieät, laø ngöôøi chuù yù saên soùc ñaëc bieät, nhöõng con boø ñöïc giaø vaø ñaàu ñaøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi chaên boø ñaày ñuû möôøi moät ñöùc taùnh naøy coù theå chaên giöõ ñaøn boø vaø laøm cho ñaøn boø trôû thaønh höng thònh.
Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû möôøi moät phaùp naøy coù theå lôùn maïnh, taêng thònh, thaønh maõn trong Phaùp, Luaät naøy. Theá naøo laø möôøi moät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo, bieát roõ saéc, kheùo (phaân bieät) caùc töôùng, tröø boû tröùng con boø cheùt, baêng boù veát thöông, coù xoâng khoùi, bieát choã nöôùc coù theå loäi qua, bieát choã nöôùc uoáng, bieát con ñöôøng kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû, khoâng phaûi laø ngöôøi vaét söõa cho ñeán khoâ kieät, ñoái vôùi nhöõng Thöôïng toïa, tröôûng laûo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, coù söï toân kính, toân troïng ñaëc bieät.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát roõ caùc saéc? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi saéc phaùp nhö thaät bieát taát caû loaïi saéc thuoäc boán ñaïi vaø saéc do boán ñaïi hôïp thaønh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo bieát roõ caùc saéc.
Chö Tyû-kheo theá naøo laø Tyû-kheo kheùo (phaân bieät) caùc töôùng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät bieát keû ngu vaø nghieäp töôùng keû ngu, keû trí vaø nghieäp töôùng keû trí. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kheùo (phaân bieät) caùc töôùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo tröø boû tröùng con boø cheùt? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng thoï duïng duïc taàm khôûi leân, töø boû, traùnh neù, chaám döùt, laøm cho khoâng toàn taïi. Tyû kheo khoâng thoï duïng saân taàm khôûi leân ... khoâng thoï duïng haïi taàm khôûi leân ... khoâng thoï duïng caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân, töø boû, traùnh neù, chaám döùt, laøm cho khoâng toàn taïi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo tröø boû tröùng con boø cheùt.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baêng boù veát thöông? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, khi maét thaáy saéc, khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì khieán con maét khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân; Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì con maét, thöïc haønh söï hoä trì con maét. Khi tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì khieán yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân; Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thöïc haønh söï hoä trì yù caên. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo baêng boù veát thöông.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo coù xoâng khoùi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù thuyeát giaûng roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc bieát Chaùnh phaùp mình ñöôïc nghe, ñöôïc thoï trì. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo coù xoâng khoùi.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát choã nöôùc coù theå loäi qua. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thænh thoaûng coù ñeán gaëp nhöõng Tyû-kheo ña vaên, ñöôïc trao cho truyeàn thoáng giaùo ñieån, nhöõng baäc trì Phaùp, trì Luaät, trì matika (caùc baûn toùm taét) coù hoûi, coù traû lôøi caùc vò aáy: "Thöa Toân giaû, ñieåm naøy laø theá naøo? Y Ù nghóa naøy laø gì? nhöõng baäc Toân giaû aáy laøm cho hieån loä nhöõng ñieàu chöa ñöôïc hieån loä, laøm cho roõ raøng nhöõng ñieàu chöa ñöôïc roõ raøng, vaø ñoái vôùi nhöõng nghi vaán veà Chaùnh phaùp, caùc vò ñoaïn tröø nghi hoaëc. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo bieát roõ choã nöôùc coù theå loäi qua.
Vaø chö Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát roõ choã nöôùc uoáng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân thuyeát, giaûng daïy, chöùng ñaït nghóa tín thoï, chöùng ñaït phaùp tín thoï, chöùng ñaït söï haân hoan lieân heä ñeán Phaùp. Nhö vaäy, laø Tyû-kheo bieát choã nöôùc uoáng.
Vaø caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát roõ veà con ñöôøng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät bieát con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo bieát roõ con ñöôøng.
Vaø naøy, caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät bieát veà Boán Nieäm xöù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo kheùo leùo ñoái vôùi caùc choã ñaøn boø coù theå aên coû.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng vaét söõa cho ñeán khoâ kieät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc vò taïi gia vì loøng tin cuùng döôøng caùc vaät duïng nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh, Tyû-kheo bieát nhaän laõnh cho ñöôïc vöøa ñuû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng vaét söõa cho ñeán khoâ kieät.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo, ñoái vôùi nhöõng Thöôïng toïa tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, coù söï toân kính, söï toân troïng ñaëc bieät. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc Thöôïng toïa tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, coù thaân nghieäp ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng, coù khaåu nghieäp, ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng, coù yù nghieäp ñaày loøng töø ñoái vôùi caùc vò aáy, tröôùc maët vaø sau löng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñoái vôùi nhöõng Thöôïng toïa tröôûng laõo, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, baäc toân tuùc trong Taêng giôùi, baäc laõnh ñaïo trong Taêng giôùi, coù söï toân kính, coù söï toân troïng ñaëc bieät.
Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøo ñaày ñuû möôøi moät phaùp naøy, thì coù theå lôùn maïnh, taêng thònh, thaønh maõn trong Phaùp, Luaät naøy.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy, caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]