Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya42. Kinh Veranjaka
(Veranjaka sutta)
Nhö vaày toâi nghe.Moät thôøi Theá Toân ôû Savatthi (Xaù-veä), taïi Jetavana (Kyø-ñaø Laâm), tònh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc). Luùc baáy giôø caùc gia chuû Baø-la-moân Veranjaka ñeán truù taïi Savatthi vì moät vaøi coâng vieäc.
Caùc gia chuû Baø-la-moân ñöôïc nghe: "Sa-moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø gioøng hoï Sakya (Thích-ca), nay ôû Savatthi, taïi Jetavana, tònh xaù oâng Anathapindika. Tieáng ñoàn toát ñeïp sau ñaây ñöôïc truyeàn ñi veà Toân giaû Gotama: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân. Vôùi thaéng trí, Ngaøi töï thaân chöùng ngoä theá giôùi naøy cuøng vôùi Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, caùc loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi. Khi ñaõ chöùng ngoä, Ngaøi coøn tuyeân thuyeát ñieàu Ngaøi ñaõ chöùng ngoä. Ngaøi thuyeát phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, ñaày ñuû vaên nghóa. Ngaøi truyeàn daïy phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû trong saïch. Laønh thay, neáu ñöôïc yeát kieán moät vò A-la-haùn nhö vaäy!"
Roài caùc gia chuû Baø-la-moân ôû Veranja ñi ñeán choã Theá Toân ôû, sau khi ñeán, moät soá ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân; moät soá noùi leân nhöõng lôøi thaân höõu chaøo ñoùn xaõ giao vôùi Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân; moät soá chaáp tay vaùi Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân; moät soá noùi leân teân hoï cuûa mình tröôùc maët Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân; moät soá giöõ im laëng roài ngoài xuoáng moät beân.
Sau khi ngoài xuoáng moät beân, caùc gia chuû Baø-la-moân ôû Veranja baïch Theá Toân:
-- Toân giaû Gotama, do nhaân gì, do duyeân gì, ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc? Naøy Toân giaû Gotama, do nhaân gì, do duyeân gì, ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh vaøo thieän thuù, Thieân giôùi ñôøi naøy?
-- Naøy caùc Gia chuû, do nhaân haønh phi phaùp, haønh phi chaùnh ñaïo, naøy caùc Gia chuû, maø nhö vaäy ôû ñaây, coù moät soá loaøi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coùi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Do nhaân haønh ñuùng phaùp, haønh ñuùng chaùnh ñaïo, naøy caùc Gia chuû, maø nhö vaäy ôû ñaây, coù moät soá loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh vaøo thieän thuù, Thieân giôùi, ñôøi naøy.
-- Chuùng con khoâng theå hieåu moät caùch ñaày ñuû nhöõng gì Toân giaû Gotama thuyeát giaûng moät caùch vaén taét neáu khoâng ñöôïc giaûi thích roäng raõi. Laønh thay, neáu Toân giaû Gotama thuyeát phaùp cho chuùng con, ñeå chuùng con coù theå hieåu moät caùch ñaày ñuû nhöõng gì Toân giaû Gotama thuyeát giaûng moät caùch vaén taét!
-- Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ giaûng.
-- Thöa vaâng, Toân giaû.
Caùc vò Gia chuû Baø-la-moân ôû Veranja vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc gia chuû, coù ba loaïi thaân haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo, coù boán loaïi khaåu haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo, coù ba loaïi yù haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo. Naøy caùc gia chuû, theá naøo laø ba loaïi thaân haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi saùt sanh, taøn nhaãn, tay laám maùu, taâm chuyeân saùt haïi ñaû thöông, taâm khoâng töø bi ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình. Ngöôøi naøy laáy cuûa khoâng cho, baát cöù taøi vaät gì cuûa ngöôøi khaùc hoaëc taïi thoân laøng hoaëc taïi röøng nuùi khoâng cho ngöôøi aáy, ngöôøi aáy laáy troäm taøi vaät aáy. Ngöôøi aáy soáng taø haïnh ñoái vôùi caùc duïc laïc, giao caáu vôùi caùc haïng nöõ nhaân coù meï che chôû, coù cha che chôû, coù meï cha che chôû, coù anh che chôû, coù chò che chôû, coù baø con che chôû, ñaõ coù choàng, ñöôïc hình phaït gaäy goäc baûo veä, cho ñeán nhöõng nöõ nhaân ñöôïc trang söùc baèng voøng hoa. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ba loaïi thaân haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo.
Naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø boán loaïi khaåu haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi voïng ngöõ, ñeán choã taäp hoäi, hay ñeán choã chuùng hoäi, hay ñeán giöõa caùc thaân toäc, hay ñeán giöõa caùc toå hôïp, hay ñeán giöõa vöông toäc, khi ñöôïc daãn ra laøm chöùng vaø ñöôïc hoûi: "Naøy ngöôøi kia, haõy noùi nhöõng gì OÂng bieát"; daàu cho ngöôøi aáy khoâng bieát, ngöôøi aáy noùi: "Toâi bieát"; daàu cho ngöôøi aáy bieát, ngöôøi aáy noùi: "Toâi khoâng bieát"; hay daàu cho ngöôøi aáy khoâng thaáy, ngöôøi aáy noùi: "Toâi thaáy"; hay daàu cho ngöôøi aáy thaáy, ngöôøi aáy noùi: "Toâi khoâng thaáy". Nhö vaäy, lôøi noùi cuûa ngöôøi aáy trôû thaønh coá yù voïng ngöõ, hoaëc vì nguyeân nhaân töï kyû, hoaëc vì nguyeân nhaân tha nhaân, hoaëc vì nguyeân nhaân moät vaøi quyeàn lôïi gì. Vaø ngöôøi aáy laø ngöôøi noùi hai löôõi, nghe ñieàu gì ôû choã naøy, ñeán choã kia, noùi deã sanh chia reõ ôû nhöõng ngöôøi naøy, nghe ñieàu gì ôû choã kia, ñi noùi vôùi nhöõng ngöôøi naøy ñeå sanh chia reõ ôû nhöõng ngöôøi kia. Nhö vaäy, ngöôøi aáy ly giaùn nhöõng keû hoøa hôïp hay xuùi duïc nhöõng keû ly giaùn, öa thích phaù hoaïi, vui thích phaù hoaïi, thích thuù phaù hoaïi, noùi nhöõng lôøi ñöa ñeán phaù hoaïi. Vaø ngöôøi aáy laø ngöôøi noùi lôøi thoâ aùc. Baát cöù lôøi gì thoâ aùc, taøn aùc, khieán ngöôøi ñau khoå, khieán ngöôøi töùc giaän, lieân heä ñeán phaãn noä, khoâng ñöa ñeán Thieàn ñònh, ngöôøi aáy noùi nhöõng lôøi nhö vaäy. Vaø ngöôøi aáy noùi nhöõng lôøi phuø phieám, noùi phi thôøi, noùi nhöõng lôøi phi chôn, noùi nhöõng lôøi khoâng lôïi ích, noùi nhöõng lôøi phi phaùp, noùi nhöõng lôøi phi luaät, noùi nhöõng lôøi khoâng ñaùng gìn giöõ. Vì noùi phi thôøi, neân lôøi noùi khoâng coù thuaän lyù, khoâng coù maïch laïc, heä thoáng, khoâng coù lôïi ích. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, coù boán loaïi khaåu haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo.
Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ba loaïi yù haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi coù tham aùi, tham lam taøi vaät keû khaùc, nghó raèng: "OÂi, mong raèng moïi taøi vaät cuûa ngöôøi khaùc trôû thaønh cuûa mình!" Laïi coù ngöôøi coù taâm saân, khôûi leân haïi yù, haïi nieäm nhö sau: "Mong raèng nhöõng loaøi höõu tình naøy bò gieát, hay bò taøn saùt, hay bò tieâu dieät, hay bò taøn haïi, hay mong chuùng khoâng coøn toàn taïi!" Laïi coù ngöôøi coù taø kieán, coù töôûng ñieân ñaûo nhö: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù keát quaû cuûa boá thí, khoâng coù teá leã, khoâng coù cuùng döôøng, caùc haønh vi thieän aùc, khoâng coù keát quaû dò thuïc, khoâng coù ñôøi naøy, khoâng coù ñôøi sau, khoâng coù meï, khoâng coù cha, khoâng coù caùc loaïi hoùa sanh, trong ñôøi khoâng coù caùc Sa-moân, Baø-la-moân chaân chính haønh trì, chaân chaùnh thaønh töïu, sau khi töï tri, töï chöùng laïi tuyeân boá cho ñôøi naøy vaø cho ñôøi sau". Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ba yù haønh phi phaùp, phi chaùnh ñaïo. Nhö vaäy do nhaân haønh phi phaùp, haønh phi chaùnh ñaïo, naøy caùc Gia chuû, ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc.
Naøy caùc Gia chuû, coù ba loaïi thaân haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo, coù boán loaïi khaåu haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo, coù ba loaïi yù haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo. Naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ba loaïi thaân haønh ñuùng phaùp, ñuùng thaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi töø boû saùt sanh, traùnh xa saùt sanh, boû tröôïng, boû kieám, bieát taøm quyù, coù loøng töø, soáng thöông xoùt ñeán haïnh phuùc taát caû chuùng sanh vaø loaïi höõu tình; töø boû laáy cuûa khoâng cho, traùnh xa laáy cuûa khoâng cho, baát cöù taøi vaät gì cuûa ngöôøi khaùc, hoaëc taïi thoân laøng, hoaëc taïi röøng nuùi khoâng cho ngöôøi aáy, ngöôøi aáy khoâng laáy troäm taøi vaät aáy; töø boû soáng theo taø haïnh ñoái vôùi caùc duïc, khoâng giao caáu vôùi caùc haïng nöõ nhaân coù meï che chôû, coù cha che chôû, coù meï cha che chôû, coù anh che chôû, coù chò che chôû, coù baø con che chôû, ñaõ coù choàng, ñöôïc hình phaït gaäy goäc baûo veä, cho ñeán nhöõng nöõ nhaân ñöôïc trang söùc baèng voøng hoa. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ba loaïi thaân haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo.
Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø boán loaïi khaåu haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi töø boû voïng ngöõ, traùnh xa voïng ngöõ, ñeán choã taäp hoäi, hay ñeán choã chuùng hoäi, hay ñeán giuõa caùc thaân toäc, hay ñeán giöõa caùc toå hôïp, hay ñeán giöõa vöông toäc, khi ñöôïc daãn ra laøm chöùng vaø ñöôïc hoûi: "Naøy ngöôøi kia, haõy noùi nhöõng gì OÂng bieát", neáu bieát ngöôøi aáy noùi "Toâi bieát"; neáu khoâng bieát, ngöôøi aáy noùi: "Toâi khoâng bieát"; hay neáu khoâng thaáy, ngöôøi aáy noùi: "Toâi khoâng thaáy"; neáu thaáy, ngöôøi aáy noùi: "Toâi thaáy". Nhö vaäy, lôøi noùi cuûa ngöôøi aáy khoâng trôû thaønh coá yù voïng ngöõ, hoaëc vì nguyeân nhaân töï kyû, hoaëc vì nguyeân nhaân tha nhaân, hoaëc vì nguyeân nhaân moät vaøi quyeàn lôïi gì. Töø boû noùi hai löôõi, traùnh xa noùi hai löôõi, nghe ñieàu gì ôû choã naøy, khoâng ñi ñeán choã kia noùi ñeå sanh chia reõ ôû nhöõng ngöôøi naøy, nghe ñieàu gì ôû choã kia khoâng ñi noùi vôùi nhöõng ngöôøi naøy ñeå sanh chia reõ ôû nhöõng ngöôøi kia; nhö vaäy, ngöôøi aáy soáng hoøa hôïp nhöõng keû ly giaùn, taêng tröôûng nhöõng keû hoøa hôïp, öa thích hoøa hôïp, vui thích hoøa hôïp, thích thuù hoøa hôïp, noùi nhöõng lôøi ñöa ñeán hoøa hôïp. Töø boû lôøi noùi ñoäc aùc, traùnh xa lôøi noùi ñoäc aùc, nhöõng lôøi noùi nhu hoøa, ñeïp tai, deã thöông, thoâng caûm ñeán taâm, tao nhaõ, ñeïp loøng nhieàu ngöôøi, vui loøng nhieàu ngöôøi, ngöôøi aáy noùi nhöõng lôøi nhö vaäy. Töø boû lôøi noùi phuø phieám, traùnh xa lôøi noùi phuø phieám, noùi ñuùng thôøi, ngöôøi aáy noùi nhöõng lôøi chaân thaät, noùi nhöõng lôøi coù yù nghóa, noùi nhöõng lôøi veà Chaùnh phaùp, noùi nhöõng lôøi veà Luaät, noùi nhöõng lôøi ñaùng ñöôïc gìn giöõ. Vì noùi hôïp thôøi, neân lôøi noùi thuaän lyù, coù maïch laïc, heä thoáng, coù ích lôïi. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, coù boán loaïi khaåu haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo.
Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ba loaïi yù haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo? ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, coù ngöôøi khoâng coù tham aùi, khoâng tham lam taøi vaät cuûa keû khaùc, nghó raèng: "OÂi, mong raèng moïi taøi vaät cuûa ngöôøi khaùc trôû thaønh cuûa mình!" Laïi coù ngöôøi khoâng coù taâm saân, khoâng coù khôûi leân haïi yù, haïi nieäm, nhöng nghó raèng: "Mong raèng nhöõng loaøi höõu tình naøy soáng khoâng thuø haän, khoâng oaùn thuø, khoâng nhieãu loaïn, ñöôïc an laïc, lo nghó töï thaân!" Ngöôøi aáy coù chaùnh kieán, khoâng coù töôûng ñieân ñaûo: "Coù boá thí, coù keát quaû cuûa boá thí, coù teá leã, coù cuùng döôøng, caùc haønh vi thieän aùc coù keát quaû dò thuïc, coù ñôøi naøy, coù ñôøi sau, coù meï, coù cha, coù caùc loaïi hoùa sanh, trong ñôøi, coù caùc Sa-moân, Baø-la-moân chaân chaùnh haønh trì, chaân chaùnh thaønh töïu, sau khi töï tri, töï chöùng laïi tuyeân boá cho ñôøi naøy vaø ñôøi sau". Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, coù ba loaïi yù haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo. Nhö vaäy, do nhaân haønh ñuùng phaùp, haønh ñuùng chaùnh ñaïo, naøy caùc Gia chuû, ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh vaøo thieän thuù, Thieân giôùi, ñôøi naøy.
Naøy caùc Gia chuû, neáu moät vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo, mong öôùc: "OÂi, mong raèng sau khi thaân hoaïi maïng chung, toâi ñöôïc sanh vaøo ñaïi phuù gia, vöông toäc Saùt-ñeá-lò!" Söï kieän naøy xaûy ra, vò aáy sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh vaøo ñaïi phuù gia, vöông toäc Saùt-ñeá-lò. Vì sao vaäy? Vì vò aáy laø vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo.
Naøy caùc Gia chuû, neáu moät vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo, mong öôùc: "OÂi, mong raèng sau khi thaân hoaïi maïng chung, toâi ñöôïc sanh vaøo ñaïi phuù gia Baø-la-moân... ñaïi phuù gia gia chuû!" Söï kieän naøy xaûy ra, vò aáy sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh vaøo ñaïi phuù gia gia chuû. Vì sao vaäy? Vì vò aáy laø vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo. Naøy caùc Gia chuû, neáu moät vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo mong öôùc: "OÂi, mong raèng sau khi thaân hoaïi maïng chung, toâi ñöôïc sanh thaân höõu vôùi chö thieân Töù thieân vöông... vôùi chö thieân coõi trôøi Ba möôi ba... vôùi chö thieân Daï ma vôùi chö thieân Ñaâu-suaát-ñaø... vôùi chö thieân Hoùa laïc... vôùi chö thieân Tha hoùa töï taïi... vôùi chö thieân Phaïm chuùng... vôùi chö thieân Quang thieân... vôùi chö thieân Thieåu Quang thieân... vôùi chö thieân Voâ löôïng quang thieân... vôùi chö thieân Quang aâm thieân... vôùi chö thieân Tònh thieân... vôùi chö thieân Thieåu tònh thieân... vôùi chö thieân Voâ löôïng tònh thieân... vôùi chö thieân Bieán tònh thieân... vôùi chö thieân Quaûng quaû thieân... vôùi chö thieân Voâ phieàn thieân... vôùi chö thieân Voâ nhieät thieân... vôùi chö thieân Thieän hieän thieân... vôùi chö thieân Thieän kieán thieân... vôùi chö thieân Saéc cöùu kính thieân... vôùi chö thieân Hö khoâng voâ bieân xöù thieân... vôùi chö thieân Thöùc Voâ bieân xöù thieân... vôùi chö thieân Voâ sôû höõu xöù thieân... vôùi chö thieân Phi töôûng Phi phi töôûng xöù thieân"! Söï kieän naøy xaûy ra, vò aáy sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh thaân höõu vôùi chö thieân Phi töôûng Phi phi töôûng xöù thieân. Vì sao vaäy? Vì vò aáy laø vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo.
Naøy caùc Gia chuû, neáu moät vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo, mong öôùc: "OÂi, mong raèng, vôùi söï ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc, vôùi thaéng trí, ta chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù ngay trong hieän taïi taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt voâ laäu !" Söï kieän naøy xaûy ra, vò aáy vôùi söï ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc, vôùi thaéng trí, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù ngay trong hieän taïi taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt voâ laäu. Vì sao vaäy? Vì vò aáy laø vò haønh ñuùng phaùp, ñuùng chaùnh ñaïo.
Khi nghe noùi vaäy, caùc gia chuû Baø-la-moân ôû Veranjaka baïch Theá Toân:
-- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama! Thaät vò dieäu thay, Toân giaû Gotama! Nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho keû bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maét coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, Chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän ñeå trình baøy. Vaø nay chuùng con xin quy y Toân giaû Gotama, quy y Phaùp vaø quy y chuùng Tyû-kheo Taêng, mong Toân giaû Gotama nhaän chuùng con laøm ñeä töû, töø nay trôû ñi cho ñeán maïng chung, chuùng con troïn ñôøi quy ngöôõng!
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]