Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya59. Kinh Nhieàu caûm thoï
(Bahuvedanìya sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi, Theá Toân ôû taïi Savatthi (Xaù veä), Jetavana (Röøng Kyø ñaø), tinh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc).
Roài ngöôøi thôï moäc Pancakanga (Nguõ Phaàn) ñeán Toân giaû Udayi (Öu ñaø di), sau khi ñeán, ñaûnh leã Ngaøi roài ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, ngöôøi thôï moäc Pancakanga thöa Toân giaû Udayi:
-- Thöa Toân giaû Udayi, Theá Toân thuyeát coù bao nhieâu thoï ?
-- Naøy Gia chuû, Theá Toân thuyeát coù ba thoï: laïc thoï, khoå thoï, baát khoå baát laïc thoï. Naøy Gia chuû, ba thoï naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán.
-- Thöa Toân giaû Udayi, Theá Toân khoâng thuyeát ba thoï. Theá Toân chæ thuyeát hai thoï: laïc thoï, khoå thoï. Thöa Toân giaû, baát khoå baát laïc thoï naøy, Theá Toân thuyeát laø toái thaéng laïc ñoái vôùi vò ñaõ chöùng ñöôïc tòch tònh.
Laàn thöù hai, Toân giaû Udayi noùi vôùi ngöôøi thôï moäc Pancakanga:
-- Naøy Gia chuû, Theá Toân khoâng thuyeát hai thoï. Theá Toân thuyeát ba thoï: laïc thoï, khoå thoï, baát khoå baát laïc thoï. Naøy Gia chuû, ba thoï naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán.
Laàn thöù hai ngöôøi thôï moäc Pancakanga thöa Toân giaû Udayi:
-- Thöa Toân giaû Udayi, Theá Toân khoâng thuyeát ba thoï. Theá Toân chæ thuyeát hai thoï: laïc thoï, khoå thoï. Thöa Toân giaû, baát khoå baát laïc thoï naøy, Theá Toân thuyeát laø toái thaéng laïc ñoái vôùi vò ñaõ chöùng ñöôïc tòch tònh.
Laàn thöù ba, Toân giaû Udayi noùi vôùi ngöôøi thôï moäc Pancakanga:
-- Naøy Gia chuû, Theá Toân khoâng thuyeát hai thoï. Theá Toân thuyeát ba thoï: laïc thoï, khoå thoï, baát khoå baát laïc thoï. Naøy Gia chuû, ba thoï naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán.
Laàn thöù ba, ngöôøi thôï moäc Pancakanga thöa Toân giaû Udayi:
-- Thöa Toân giaû Udayi, Theá Toân khoâng thuyeát ba thoï. Theá Toân chæ thuyeát hai thoï: laïc thoï, khoå thoï. Thöa Toân giaû, baát khoå baát laïc thoï naøy, Theá Toân thuyeát laø toái thaéng laïc ñoái vò ñaõ chöùng ñöôïc tòch tònh.
Nhö vaäy, Toân giaû Udayi khoâng theå thuyeát phuïc ñöôïc thoï moäc Pancakanga. Vaø thôï moäc Pancakanga cuõng khoâng theå thuyeát phuïc ñöôïc Toân giaû Udayi.
Toân giaû Ananda nghe ñöôïc cuoäc ñaøm thoaïi naøy giöõa Toân giaû Udayi vôùi thôï moäc Panacakanga. Roài Toân giaû Ananda ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân, sau khi ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda thuaät laïi Theá Toân roõ toaøn dieän cuoäc ñaøm thoaïi giöõa Toân giaû Udayi vaø thôï moäc Pancakanga. Khi nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ananda:
-- Naøy Ananda, daàu cho phaùp moân cuûa Udayi laø ñuùng, nhöng thôï moäc Pancakanga khoâng chaáp nhaän. Daàu cho phaùp moân cuûa ngöôøi thôï moäc Pancakanga laø ñuùng, nhöng Udayi khoâng chaáp nhaän. Naøy Ananda, hai thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; ba thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; naêm thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; saùu thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; möôøi taùm thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; ba möôi saùu thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân; moät traêm leû taùm thoï ñöôïc Ta noùi ñeán tuøy theo moät phaùp moân. Nhö vaäy, naøy Ananda, phaùp ñöôïc Ta thuyeát giaûng tuøy theo phaùp moân.
Naøy Ananda, vì phaùp ñöôïc Ta thuyeát giaûng tuøy theo phaùp moân nhö vaäy, neân ñoái vôùi nhöõng ai khoâng chaáp nhaän, khoâng taùn ñoàng, khoâng tuøy hyû nhöõng ñieàu ñöôïc kheùo noùi, kheùo thuyeát, kheùo trình baøy cuøng nhau, thôøi söï kieän naøy seõ xaåy ra: hoï seõ soáng ñaáu tranh, khaåu tranh, luaän tranh, ñaû thöông nhau vôùi nhöõng binh khí mieäng löôõi. Nhö vaäy, naøy Ananda phaùp ñöôïc Ta thuyeát giaûng tuøy theo phaùp moân. Naøy Ananda, vì phaùp ñöôïc Ta thuyeát giaûng tuøy theo phaùp moân nhö vaäy, neân ñoái vôùi nhöõng ai chaáp nhaän, taùn ñoàng, tuøy hyû nhöõng ñieàu ñöôïc kheùo noùi, kheùo thuyeát, kheùo trình baøy cuøng nhau, thôøi söï kieän naøy seõ xaåy ra: hoï seõ soáng hoøa hôïp, taùn ñoàng, tuøy hyû vôùi nhau, nhö nöôùc vôùi söõa, vaø nhìn nhau vôùi caëp maét töông aùi.
Naøy Ananda, coù naêm duïc tröôûng döôõng naøy. Theá naøo laø naêm? Caùc saéc do maét nhaän thöùc, khaû aùi, khaû laïc, khaû yù, khaû hyû, töông öùng vôùi duïc, haáp daãn, caùc tieáng do tai nhaän thöùc... caùc höông do muõi nhaän thöùc... caùc vò do löôõi nhaän thöùc... caùc xuùc do thaân caûm xuùc, khaû aùi, khaû laïc, khaû yù, khaû hyû, töông öùng vôùi duïc, haáp daãn. Naøy Ananda, nhö vaäy laø naêm duïc tröôûng döôõng. Naøy Ananda, duyeân naêm duïc töôûng döôõng naøy khôûi leân laïc vaø hyû, nhö vaäy goïi laø duïc laïc.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng maø caùc chuùng sanh coù theå caûm thoï", Ta khoâng theå chaáp nhaän nhö vaäy. Vì sao vaäy? Vì coù moät laïc khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn. Vaø naøy Ananda, laïc aáy khaùc vôùi laïc kia vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng vaø truù Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm, coù töù. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng maø chuùng sanh coù theå caûm thoï", Ta khoâng theå chaáp nhaän nhö vaäy. Vì sao vaäy? Vì coù moät laïc thoï khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn. Vaø naøy Ananda, laïc aáy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyø-kheo dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm, khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø an truù Thieàn thöù ba. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo, xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï töø tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö khoâng khoå khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo vöôït qua toaøn dieän saéc töôûng, dieät tröø höõu ñoái töôûng, khoâng tö nieäm sai bieät töôûng, nghó raèng: "Hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù Hö khoâng voâ bieân xöù. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo vöôït qua toaøn dieän Hö khoâng voâ bieân xöù, nghó raèng: "Thöùc laø voâ bieân," chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo vöôït qua toaøn dieän Thöùc voâ bieân xöù, nghó raèng khoâng coù vaät gì, chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng...",... vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo vöôït qua toaøn dieän Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Naøy Ananda, ai noùi nhö sau: "Laïc vaø hyû naøy laø toái thöôïng maø chuùng sanh coù theå caûm thoï", Ta khoâng theå chaáp nhaän nhö vaäy. Vì sao vaäy? Vì coù moät laïc thoï khaùc vôùi laïc thoï kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn. Vaø naøy Ananda, laïc aáy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn laø gì? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo vöôït qua toaøn dieän Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng ñònh. Naøy Ananda, laïc naøy khaùc vôùi laïc kia, vi dieäu hôn vaø thuø thaéng hôn.
Söï kieän naøy xaåy ra, naøy Ananda, nhöõng du só ngoaïi ñaïo coù theå noùi nhö sau: "Sa-moân Gotama noùi ñeán Dieät thoï töôûng ñònh, vaø chuû tröông ñònh aáy thuoäc veà laïc thoï. Nhö vaäy laø gì, nhö vaäy laø theá naøo? Naøy Ananda, ñöôïc noùi vaäy, caùc du só ngoaïi ñaïo caàn phaûi ñöôïc traû lôøi nhö sau: "Naøy chö Hieàn, Theá Toân khoâng chuû tröông raèng chæ coù nhöõng gì tuøy thuoäc laïc thoï laø thuoäc veà laïc; vì raèng, chö Hieàn, Theá Toân chuû tröông raèng choã naøo, choã naøo coù ñöôïc laïc thoï, nhö vaäy choã aáy, choã aáy thuoäc veà laïc".
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Toân giaû Ananda hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]