Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya64. Ñaïi kinh Maølunkyaø
(Mahaø Maølunkyaø sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Savatthi, Jetavana, taïi tònh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc).
ÔÛ ñaây, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". --"Baïch Theá Toân". Nhöõng vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng coù thoï trì naêm haï phaàn kieát söû do Ta giaûng daïy khoâng?
Ñöôïc nghe noùi vaäy, Toân giaû Malunkyaputta baïch Theá Toân:
-- Con coù thoï trì naêm haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy.
-- Naêm haï phaàn kieát söû do Ta giaûng daïy, naøy Malunkyaputta, OÂng thoï trì nhö theá naøo?
-- Baïch Theá Toân, con thoï trì thaân kieán laø haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy. Baïch Theá Toân con thoï trì nghi laø haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy. Baïch Theá Toân, con thoï trì giôùi caám thuû laø haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy. Baïch Theá Toân, con thoï trì duïc tham laø haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy. Baïch Theá Toân, con thoï trì saân laø haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con thoï trì naêm haï phaàn kieát söû do Theá Toân giaûng daïy.
-- Naøy Malunkyaputta, vì vaán ñeà gì (hay vì ai) OÂng thoï trì naêm haï phaàn kieát naøy do Ta giaûng daïy? Naøy Malunkyaputta, coù phaûi caùc tu só ngoaïi ñaïo caät vaán OÂng vôùi ví duï naøy veà ñöùa con nít? Naøy Malunkyaputta, neáu moät ñöùa con nít ngaây thô ñang naèm nguû khoâng coù töï thaân, thôøi ñaâu noù coù theå khôûi leân thaân kieán? Thaân kieán tuøy mieân thaät söï soáng tieàm taøng trong noù. Naøy Malunkyaputta, neáu moät ñöùa con nít ngaây thô, ñang naèm ngöûa khoâng coù caùc phaùp, thôøi töø ñaâu noù coù theå khôûi leân nghi hoaëc ñoái vôùi caùc phaùp? Nghi tuøy mieân thaät söï soáng tieàm taøng trong noù. Naøy Malunkyaputta, neáu moät ñöùa con nít ngaây thô ñang naèm ngöûa khoâng coù giôùi, thôøi töø ñaâu noù coù theå khôûi leân giôùi caám thuû trong caùc giôùi? Giôùi caám thuû tuøy mieân thaät söï soáng tieàm taøng trong noù. Naøy Malunkyaputta, neáu moät ñöùa con nít ngaây thô ñang naèm ngöûa khoâng coù nhöõng duïc, thôøi töø ñaâu noù coù theå khôûi leân loøng duïc tham trong caùc duïc? Duïc tham, tuøy mieân thaät söï soáng tieàm taøng trong noù. Naøy Malunkyaputta, neáu moät ñöùa con nít ngaây thô ñang naèm ngöûa khoâng coù caùc loaøi höõu tình, thôøi töø ñaâu noù coù theå khôûi leân loøng saân ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình? Saân tuøy mieân thaät söï soáng tieàm taøng trong noù. Naøy Malunkyaputta, coù phaûi caùc tu só ngoaïi ñaïo caät vaán OÂng vôùi ví duï naøy veà ñöùa con nít?
Ñöôïc nghe noùi vaäy, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi, Baïch Thieän Theä, nay ñaõ ñeán thôøi ñeå Theá Toân thuyeát giaûng naêm haï phaàn kieát söû. Sau khi nghe Theá Toân, caùc Tyû-kheo seõ thoï trì.
-- Vaäy Ananda, haõy nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ giaûng.
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân giaûng nhö sau:
-- ÔÛ ñaây, naøy Ananda, coù keû voâ vaên phaøm phu, khoâng ñeán yeát kieán caùc baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng ñeán yeát kieán caùc baäc Chaân nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, soáng vôùi taâm bò trieàn phöôïc bôûi thaân kieán, bò chi phoái bôûi thaân kieán, vaø khoâng nhö thaät tueä tri söï xuaát ly thaân kieán ñaõ khôûi leân. Thaân kieán naøy cuûa vò aáy kieân coá, khoâng ñöôïc nhieáp phuïc, trôû thaønh moät haï phaàn kieát söû. Vò aáy soáng vôùi taâm bò nghi hoaëc trieàn phöôïc, bò nghi hoaëc chi phoái, vaø khoâng nhö thaät tueä tri söï xuaát ly nghi hoaëc ñaõ khôûi leân. Nghi hoaëc naøy cuûa vò aáy kieân coá, khoâng ñöôïc nhieáp phuïc, trôû thaønh moät haï phaàn kieát söû. Vò aáy soáng vôùi taâm bò giôùi caám thuû trieàn phöôïc, bò giôùi caám thuû chi phoái vaø khoâng nhö thaät tueä tri söï xuaát ly giôùi caám thuû ñaõ khôûi leân. Giôùi caám thuû naøy cuûa vò aáy kieân coá, khoâng ñöôïc nhieáp phuïc, trôû thaønh moät haï phaàn kieát söû. Vò aáy soáng vôùi taâm bò duïc tham trieàn phöôïc, bò duïc tham chi phoái vaø khoâng nhö thaät bieát söï xuaát ly duïc tham ñaõ khôûi leân, duïc tham naøy cuûa vò aáy kieân coá, khoâng ñöôïc nhieáp phuïc, trôû thaønh moät haï phaàn kieát söû. Vò aáy soáng vôùi taâm bò saân trieàn phöôïc, bò saân chi phoái vaø khoâng nhö thaät tueä tri, söï xuaát ly saân ñaõ khôûi leân. Saân naøy cuûa vò aáy kieân coá, khoâng ñöôïc nhieáp phuïc, trôû thaønh moät haï phaàn kieát söû.
Vaø naøy Ananda, coù vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû, ñeán yeát kieán caùc baäc Thaùnh, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, ñeán yeát kieán caùc baäc Chaân nhaân, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, soáng vôùi taâm khoâng bò thaân kieán trieàn phöôïc, khoâng bò thaân kieán chi phoái, vaø vò naøy nhö thaät tueä tri söï xuaát ly duïc tham ñaõ khôûi leân. Thaân kieán naøy cuûa vò aáy vôùi tuøy mieân ñöôïc ñoaïn tröø. Vò naøy soáng vôùi taâm khoâng bò nghi hoaëc trieàn phöôïc, khoâng bò nghi hoaëc chi phoái, vaø vò naøy nhö thaät tueä tri söï xuaát ly nghi hoaëc ñaõ khôûi leân. Nghi hoaëc naøy cuûa vò aáy vôùi tuøy mieân ñöôïc ñoaïn tröø. Vò aáy soáng vôùi taâm khoâng bò giôùi caám thuû trieàn phöôïc, khoâng bò giôùi caám thuû chi phoái vaø vò naøy nhö thaät tueä tri söï xuaát ly giôùi caám thuû ñaõ khôûi leân, giôùi caám thuû cuûa vò aáy vôùi tuøy mieân ñöôïc ñoaïn tröø. Vò naøy soáng vôùi taâm khoâng bò duïc tham trieàn phöôïc, khoâng bò duïc tham chi phoái, vaø vò naøy nhö thaät tueä tri söï xuaát ly duïc tham ñaõ khôûi leân. Duïc tham naøy cuûa vò aáy vôùi tuøy mieân ñöôïc ñoaïn tröø. Vò naøy soáng vôùi taâm khoâng bò saân trieàn phöôïc, khoâng bò saân chi phoái, vaø vò naøy nhö thaät tueä tri söï xuaát ly saân ñöôïc khôûi leân. Saân naøy cuûa vò aáy vôùi tuøy mieân ñöôïc ñoaïn tröø.
Naøy Ananda, con ñöôøng naøo, loä trình naøo ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, neáu khoâng thöïc haønh con ñöôøng aáy, loä trình aáy, nhöng naêm haï phaàn kieát söû ñöôïc bieát roõ, hay ñöôïc thaáy roõ, hay ñöôïc ñoaïn tröø, söï tình nhö vaäy khoâng xaûy ra. Ví nhö, naøy Ananda, ñoái vôùi moät caây lôùn ñöùng thaúng coù loõi caây neáu ngöôøi aáy khoâng ñeõo voû trong, khoâng ñeõo giaùc caây, nhöng vaãn coù theå ñeõo ñöôïc loõi caây, söï tình naøy khoâng xaûy ra.
Cuõng vaäy naøy Ananda, con ñöôøng naøo, loä trình naøo ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, neáu khoâng thöïc haønh con ñöôøng aáy, loä trình aáy, nhöng naêm haï phaàn kieát söû seõ ñöôïc bieát roõ, hay seõ ñöôïc thaáy roõ, hay seõ ñöôïc ñoaïn tröø, söï tình nhö vaäy khoâng xaûy ra. Vaø naøy Ananda, con ñöôøng naøo, loä trình naøo ñöa ñeán ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, neáu thöïc haønh con ñöôøng aáy, loä trình aáy, thôøi naêm haï phaàn kieát söû seõ ñöôïc bieát roõ, haõy seõ ñöôïc thaáy roõ, hay seõ ñöôïc ñoaïn tröø, söï tình nhö vaäy xaûy ra.
Ví nhö, naøy Ananda, ñoái vôùi moät caây lôùn, ñöùng thaúng, coù loõi caây, neáu ngöôøi aáy sau khi ñeõo voû trong, sau khi ñeõo giaùc caây, thôøi seõ ñeõo ñöôïc loõi caây, söï tình naøy xaûy ra. Cuõng vaäy naøy Ananda, con ñöôøng naøo, loä trình naøo ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû, neáu thöïc haønh con ñöôøng aáy, ñaïo loä aáy, thôøi naêm haï phaàn kieát söû seõ ñöôïc bieát roõ, hay seõ ñöôïc thaáy roõ, hay seõ ñöôïc ñoaïn dieät, söï tình nhö vaäy xaûy ra.
Naøy Ananda, ví nhö soâng Haèng, nöôùc ñaày traøn, con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Roài moät ngöôøi oám yeáu ñi ñeán vaø nghó nhö sau: "Sau khi loäi caét ngang doøng soâng Haèng, vôùi tay cuûa ta, ta seõ ñeán bôø beân kia an toaøn". Nhöng ngöôøi aáy khoâng theå sau khi loäi caét ngang doøng soâng Haèng, vôùi tay cuûa ngöôøi aáy, ñeán ñöôïc bôø beân kia an toaøn. Cuõng vaäy, naøy Ananda, baát cöù ai, khi ñöôïc giaûng phaùp ñeå ñoaïn tröø thaân kieán, neáu taâm cuûa vò aáy khoâng thích thuù, khoâng hoan hyû, khoâng coù ñònh tónh, khoâng coù giaûi thoaùt, thôøi vò aáy caàn phaûi ñöôïc xem laø gioáng ngöôøi oám yeáu kia.
Naøy Ananda, ví nhö soâng Haèng, nöôùc lôùn, ñaày traøn, con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Roài moät ngöôøi löïc só ñi ñeán vaø nghó nhö sau: "Sau khi loäi caét ngang doøng soâng Haèng, vôùi tay cuûa ta, ta seõ ñeán bôø beân kia an toaøn". Ngöôøi ta coù theå sau khi loäi caét ngang doøng soâng Haèng vôùi tay cuûa ngöôøi aáy, ñeán ñöôïc bôø beân kia an toaøn. Cuõng vaäy, naøy Ananda, baát cöù ai, khi ñöôïc giaûng phaùp ñeå ñöôïc ñoaïn tröø thaân kieán, neáu taâm cuûa vò aáy thích thuù, hoan hyû, coù ñònh tónh, coù giaûi thoaùt, thôøi vò aáy ñöôïc xem laø gioáng nhö ngöôøi löïc só kia
Vaø naøy Ananda, theá naøo laø con ñöôøng, theá naøo laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, Tyû-kheo do vieãn ly caùc sanh y (Upadhiviveka) do ñoaïn tröø caùc baát thieän phaùp, do laøm cho an tònh thaân thoâ aùc haønh moät caùch toaøn dieän, ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng vaø truù Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm, coù töù.
Vò naøy chaùnh quaùn moïi saéc phaùp, thoï phaùp, töôûng phaùp, haønh phaùp, thöùc phaùp laø voâ thöôøng, khoå, nhö beänh, nhö cuïc böôùu, nhö muõi teân, nhö ñieàu baát haïnh, nhö beänh chöôùng, nhö keû ñòch, nhö phaù hoaïi, laø khoâng, laø voâ ngaõ. Vò naøy giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy. Sau khi giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy, vò aáy taäp trung taâm vaøo baát töû giôùi (Amatadhatu) vaø nghó raèng: "Ñaây laø tòch tònh, ñaây laø vi dieäu, töùc laø söï an chæ taát caû haønh, söï xaû ly taát caû sanh y, söï aùi dieät, voâ tham, ñoaïn dieät, Nieát-baøn". Neáu an truù vöõng chaéc ôû ñaây, vò naøy ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc. Neáu vò aáy khoâng ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, thôøi do söï tham phaùp, hyû phaùp cuûa mình, thôøi do söï ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, vò aáy ñöôïc hoùa sanh, nhaäp Nieát-baøn ôû ñaáy, khoâng phaûi trôû lui ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû.
Laïi nöõa, naøy Ananda, Tyû-kheo dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm, khoâng töù, noäi tónh nhöùt taâm... ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø an truù Thieàn thöù ba... xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï töø tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö khoâng khoå khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh.
Vò naøy chaùnh quaùn moïi saéc phaùp, thoï phaùp, töôûng phaùp, haønh phaùp, thöùc phaùp laø voâ thöôøng , khoå, nhö beänh, nhö cuïc böôùu, nhö muõi teân, nhö ñieàu baát haïnh, nhö beänh chöôùng, nhö keû ñòch, nhö phaù hoaïi, laø khoâng, laø voâ ngaõ. Vò naøy giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy. Sau khi giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy, vò aáy taäp trung taâm vaøo baát töû giôùi (Amatadhatu) vaø nghó raèng: "Ñaây laø tòch tònh, ñaây laø vi dieäu, töùc laø söï an chæ taát caû haønh, söï xaû ly taát caû sanh y, söï aùi dieät, voâ tham, ñoaïn dieät, Nieát-baøn". Neáu an truù vöõng chaéc ôû ñaây, vò naøy ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc. Neáu vò aáy khoâng ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, thôøi do söï tham phaùp, hyû phaùp cuûa mình, thôøi do söï ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, vò aáy ñöôïc hoùa sanh, nhaäp Nieát-baøn ôû ñaáy, khoâng phaûi trôû lui ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû.
Laïi nöõa, naøy Ananda, Tyû-kheo vöôït leân moïi saéc töôûng, dieät tröø moïi chöôùng ngaïi töôûng, khoâng taùc yù ñoái vôùi dò töôûng, vò Tyû-kheo nghó raèng: "Hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù Hö khoâng voâ bieân xöù. Vò naøy chaùnh quaùn moïi saéc phaùp, thoï phaùp, töôûng phaùp, haønh phaùp, thöùc phaùp laø voâ thöôøng... (nhö treân)... khoâng phaûi trôû lui ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû.
Laïi nöõa, naøy Ananda, Tyû-kheo vöôït leân moïi Hö khoâng voâ bieân xöù, nghó raèng: "Thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù... (nhö treân)... vöôït leân moïi Thöùc voâ bieân xöù, nghó raèng: "Khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù. Vò naøy chaùnh quaùn moïi saéc phaùp, thoï phaùp, töôûng phaùp, haønh phaùp, thöùc phaùp laø voâ thöôøng, khoå, nhö beänh, nhö cuïc böôùu, nhö muõi teân, nhö ñieàu baát haïnh, nhö beänh chöôùng, nhö keû ñòch, nhö phaù hoaïi, laø khoâng, laø voâ ngaõ. Vò naøy giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy. Sau khi giaûi thoaùt taâm khoûi caùc phaùp aáy, vò aáy taäp trung vaøo baát töû giôùi vaø nghó raèng: "Ñaây laø tòch tònh, ñaây laø vi dieäu, töùc laø söï an chæ taát caû haønh, söï xaû ly taát caû sanh y, söï aùi dieät, voâ tham, ñoaïn dieät, Nieát-baøn". Neáu an truù vöõng chaéc ôû ñaây, vò naøy ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc. Neáu vò aáy khoâng ñaït ñeán söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, thôøi do söï tham phaùp, hyû phaùp cuûa mình, do söï ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, vò aáy ñöôïc hoùa sanh, nhaäp Nieát-baøn ôû ñaáy, khoâng phaûi trôû lui ñôøi naøy nöõa. Naøy Ananda, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû.
-- Baïch Theá Toân, neáu ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø loä trình ñöa ñeán söï ñoaïn tröø naêm haï phaàn kieát söû thôøi do haønh trì nhö theá naøo maø moät soá vò Tyû-kheo chöùng taâm giaûi thoaùt, moät soá chöùng tueä giaûi thoaùt?
-- ÔÛ ñaây, naøy Ananda, Ta noùi raèng do söï sai khaùc veà caên taùnh.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Toân giaû Ananda, hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]