Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya65. Kinh Bhaddaøli
(Bhaddaøli sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi, Theá Toân truù taïi Savatthi, Jetavana, tònh xaù oâng Anathapindika (Caáo Coâ Ñoäc).
ÔÛ ñaây, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". --"Baïch Theá Toân", caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta aên chæ ngoài moät laàn (Ekasanabhojana). Naøy caùc Tyû-kheo, do Ta aên chæ ngoài moät laàn, Ta caûm thaáy ít beänh, ít naõo, nheï nhaøng, coù söùc vaø laïc truù. Naøy caùc Tyû-kheo, haõy aên chæ ngoài moät laàn. Naøy caùc Tyû-kheo, haõy aên chæ ngoài moät laàn, vaø caùc OÂng seõ caûm thaáy ít beänh, ít naõo, nheï nhaøng, coù söùc vaø laïc truù.
Khi ñöôïc noùi vaäy, Toân giaû Bhaddali baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, con khoâng coù theå aên chæ ngoài moät laàn. Baïch Theá Toân, neáu con aên chæ ngoài moät laàn, thôøi con caûm thaáy nhö laø hoái tieác, nhö laø hoái haän.
-- Vaäy naøy Bhaddali, khi naøo OÂng ñöôïc môøi, haõy aên taïi choã moät phaàn aên, roài ñem veà moät phaàn aên ñeå aên sau. Nhö vaäy, naøy Bhaddali, OÂng coù theå aên nhö vaäy vaø soáng qua ngaøy khoâng?
-- Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con cuõng khoâng coù theå aên ñöôïc. Baïch Theá Toân, neáu con coù aên nhö vaäy, con vaãn caûm thaáy nhö laø hoái tieác, nhö laø hoái haän.
Roài Toân giaû Bhaddali, trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Theá Toân cheá ñònh, tuyeân boá söï baát löïc (cuûa mình). Roài Toân giaû Bhaddali, trong ba thaùng troøn, khoâng dieän kieán Theá Toân vì khoâng thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
Sau moät thôøi gian, moät soá ñoâng Tyû-kheo ñang laøm y cho Theá Toân (Civarakamma) vaø noùi raèng: "Sau khi laøm y xong, sau ba thaùng naøy, Theá Toân seõ du haønh". Roài Toân giaû Bhaddali ñeán taïi choã caùc vò Tyû-kheo aáy, sau khi ñeán, noùi leân vôùi caùc Tyû-kheo aáy nhöõng lôøi chaøo hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. Nhöõng Tyû-kheo aáy noùi vôùi Toân giaû Bhaddali ñang ngoài moät beân:
-- Naøy Hieàn giaû Bhaddali, taám y naøy ñang ñöôïc laøm cho Theá Toân. Sau khi laøm y xong, sau ba thaùng naøy, Theá Toân seõ du haønh. Naøy Hieàn giaû Bhaddali, haõy kheùo tö nieäm ñeán tröôøng hôïp ñaëc bieät naøy (Desakam). Chôù ñeå veà sau, laïi caøng khoù khaên hôn cho Hieàn giaû.
-- Thöa vaâng, chö Hieàn.
Toân giaû Bhaddali vaâng ñaùp caùc Tyû-kheo aáy, ñi ñeán choã Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Bhaddali baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït con, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Theá Toân cheá ñònh, con ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa con. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân chaáp nhaän cho con loãi laàm naøy laø moät loãi laàm ñeå coù theå phoøng hoä trong töông lai.
-- Naøy Bhaddali, thaät söï moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït OÂng, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Theá Toân cheá ñònh, OÂng ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa OÂng.
Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy: "Theá Toân truù taïi Savatthi, Theá Toân seõ bieát ta nhö sau: "Tyû-kheo teân Bhaddali khoâng thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö". Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc nhö vaäy.
Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy: "Moät soá ñoâng Tyû-kheo ñeán an cö vaøo muøa möa ôû Savatthi. Caùc vò aáy seõ bieát ta nhö sau: "Tyû-kheo teân Bhaddali khoâng coù thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö". Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc nhö vaäy.
Naøy Bhaddali trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy: "Moät soá ñoâng Tyû-kheo-ni ñeán an cö vaøo muøa möa ôû Savatthi. Caùc vò aáy seõ bieát ta nhö sau: "... (nhö treân)... moät soá ñoâng nam cö só truù ôû Savatthi, seõ bieát ta nhö sau: ... (nhö treân)... moät soá ñoâng nöõ cö só truù ôû Savatthi, seõ bieát ta nhö sau: "Tyû-kheo teân Bhaddali khoâng coù thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö". Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc nhö vaäy.
Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc ñieàu naøy: "Moät soá ñoâng Sa-moân, Baø-la-moân ngoaïi ñaïo ñeán an cö vaøo muøa möa ôû Savatthi. Caùc vò aáy seõ bieát ta nhö sau: "Tyû-kheo teân Bhaddali laø ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama, moät baäc Thöôïng toïa, khoâng coù thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö". Naøy Bhaddali, trong thôøi aáy, OÂng khoâng yù thöùc ñöôïc nhö vaäy.
-- Baïch Theá Toân, moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït con, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Theá Toân cheá ñònh, con ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa con. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân chaáp nhaän cho con loãi laàm naøy laø moät loãi laàm ñeå coù theå phoøng hoä trong töông lai.
-- Naøy Bhaddali, thaät söï moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït OÂng, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Ta cheá ñònh, OÂng ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa OÂng.
Naøy Bhaddali, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù Tyû-kheo caâu phaàn giaûi thoaùt. Ta noùi vôùi vò aáy nhö sau: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñeán vaø töï laøm caàu cho Ta qua khoûi ñaùm buøn". Vò aáy töï ñeán laøm caàu, hay traùnh neù thaân choã khaùc, hay noùi: "Khoâng"?
-- Khoâng phaûi vaäy, baïch Theá Toân.
-- Naøy Bhaddali, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù vò Tyû-kheo tueä giaûi thoaùt... thaân chöùng... kieán chí... tín thaéng giaûi... tuøy phaùp haønh... tuøy tín haønh. Ta noùi vôùi vò aáy nhö sau: "Naøy Tyû-kheo, haõy ñeán vaø töï laøm caàu cho Ta qua khoûi ñaùm buøn". Vò aáy töï ñeán laøm caàu, hay traùnh neù thaân choã khaùc, hay noùi: "Khoâng"?
-- Khoâng phaûi vaäy, baïch Theá Toân.
-- Naøy Bhaddali, OÂng nghó theá naøo? Naøy Bhaddali, trong thôøi gian aáy OÂng coù phaûi laø caâu phaàn giaûi thoaùt, hay hueä giaûi thoaùt hay thaân chöùng, hay kieán chí, hay tín thaéng giaûi, hay tuøy phaùp haønh, hay tuøy tín haønh?
-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.
-- Naøy Bhaddali, coù phaûi trong thôøi gian aáy, OÂng troáng khoâng, roãng khoâng, phaïm loãi?
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. Baïch Theá Toân, moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït con, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Theá Toân cheá ñònh, con ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa con. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân chaáp nhaän cho con loãi laàm naøy laø moät loãi laàm, ñeå coù theå phoøng hoä trong töông lai.
-- Naøy Bhaddali, thaät söï moät loãi laàm ñaõ chieám ñoaït OÂng, thaät laø ngu ngoác, thaät laø si meâ, thaät laø baát thieän. Trong khi chuùng Tyû-kheo chaáp haønh hoïc giôùi ñaõ ñöôïc Ta cheá ñònh, OÂng ñaõ tuyeân boá söï baát löïc cuûa OÂng. Naøy Bhaddali, neáu OÂng sau khi thaáy moät loãi laàm laø moät loãi laàm, vaø nhö phaùp phaùt loä, chuùng ta seõ chaáp nhaän cho OÂng. Vì raèng naøy Bhaddali, nhö vaäy laø söï lôùn maïnh trong giôùi luaät cuûa baäc Thaùnh, nghóa laø baát cöù ai, sau khi thaáy moät loãi laàm laø moät loãi laàm, phaûi nhö phaùp phaùt loä vaø phoøng hoä trong töông lai.
ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, coù Tyû-kheo khoâng thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp cuûa baäc Ñaïo Sö. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta haõy soáng taïi moät truù xöù xa vaéng, khu röøng, goác caây, söôøn nuùi, choã hoang daõ, hang nuùi, nghóa ñòa, tuøng laâm, ngoaøi trôøi, ñoáng rôm. Vaø ta coù theå chöùng ñöôïc thöôïng nhaân phaùp, tri kieán thuø thaéng, xöùng ñaùng baäc Thaùnh". Vò aáy soáng taïi moät truù xöù xa vaéng, khu röøng, goác caây, söôøn nuùi choã hoang daõ, hang nuùi, nghóa ñòa, tuøng laâm, ngoaøi trôøi, ñoáng rôm. Khi vò aáy soáng vieãn ly nhö vaäy, baäc Ñaïo Sö quôû traùch, caùc vò ñoàng Phaïm haïnh coù trí sau khi quaùn saùt quôû traùch, chö Thieân quôû traùch, töï mình quôû traùch mình. Vò naøy bò baäc Ñaïo Sö quôû traùch, bò caùc vò ñoàng Phaïm haïnh coù trí sau khi quaùn saùt quôû traùch, bò chö Thieân quôû traùch, bò töï mình quôû traùch mình, neân khoâng chöùng ñöôïc thöôïng nhaân phaùp, tri kieán thuø thaéng xöùng ñaùng baäc Thaùnh. Taïi sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bahaddali, laø vì vò aáy khoâng thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
Nhöng ôû ñaây, naøy Bhaddali, coù Tyû-kheo thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta haõy soáng taïi moät truù xöù xa vaéng, khu röøng, goác caây, söôøn nuùi, choã hoang daõ, hang nuùi, nghóa ñòa, tuøng laâm, ngoaøi trôøi, ñoáng rôm. Vaø ta coù theå chöùng ñöôïc thöôïng nhaân phaùp, tri kieán thuø thaéng xöùng ñaùng baäc Thaùnh". Vò aáy soáng taïi moät truù xöù xa vaéng, khu röøng, goác caây, söôøn nuùi, choã hoang daõ, hang nuùi, nghóa ñòa, tuøng laâm ngoaøi trôøi, ñoáng rôm. Khi vò aáy soáng vieãn ly nhö vaäy, baäc Ñaïo Sö khoâng quôû traùch, caùc vò ñoàng Phaïm haïnh coù trí sau khi quaùn saùt khoâng quôû traùch, chö Thieân khoâng quôû traùch, töï mình khoâng quôû traùch mình. Vò naøy khoâng bò baäc Ñaïo Sö quôû traùch, khoâng bò caùc ñoàng Phaïm haïnh sau khi quaùn saùt quôû traùch, khoâng bò chö Thieân quôû traùch, khoâng bò mình quôû traùch mình, neân chöùng ñöôïc thöôïng nhaân phaùp, tri kieán thuø thaéng xöùng ñaùng baäc Thaùnh. Taïi sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
Vò aáy ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng vaø truù Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm, coù töù. Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö. Vaø laïi nöõa, naøy Bhaddali, Tyû-kheo dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö. Vaø laïi nöõa naøy Bhaddali, Tyû-kheo ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø truù Thieàn thöù ba. Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïi Sö. Vaø laïi nöõa, naøy Bhaddali, Tyû-kheo xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm, thanh tònh. Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
Vôùi taâm ñònh tónh, thuaàn tònh, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeán, deã söû duïng, vöõng chaéc, bình tónh nhö vaäy, vò aáy daãn taâm höôùng taâm ñeán tuùc maïng minh. Vò aáy nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù, nhö moät ñôøi, hai ñôøi,..., vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö. Vò aáy vôùi taâm ñònh tónh, thuaàn tònh, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeán, deã söû duïng, vöõng chaéc, bình tónh nhö vaäy, daãn taâm höôùng taâm ñeán trí tueä veà sanh töû cuûa chuùng sanh. Vò aáy vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø söï cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng, chuùng sanh laø ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén, keû baát haïnh... ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï? Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp cuûa baäc Ñaïo Sö.
Vò aáy vôùi taâm ñònh tónh, thuaàn tònh, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeán, deã söû duïng, vöõng chaéc, bình tónh nhö vaäy, daãn taâm, höôùng taâm ñeán laäu taän trí. Vò aáy bieát nhö thaät: "Ñaây laø khoå", ... bieát nhö thaät: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán dieät khoå", bieát nhö thaät: "Ñaây laø nhöõng laäu hoaëc".... ...bieát nhö thaät: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán söï dieät tröø caùc laäu hoaëc".
Nhôø bieát nhö vaäy, nhö vaäy, taâm cuûa vò aáy thoaùt khoûi duïc laäu, thoaùt khoûi höõu laäu, thoaùt khoûi voâ minh laäu. Ñoái vôùi töï thaân ñaõ giaûi thoaùt nhö vaäy, vò aáy khôûi leân söï hieåu bieát: "Ta ñaõ giaûi thoaùt". Vò aáy bieát: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc caàn laøm ñaõ laøm, sau ñôøi hieän taïi, khoâng coù ñôøi soáng naøo khaùc nöõa". Vì sao vaäy? Sôû dó nhö vaäy, naøy Bhaddali, laø vì vò aáy thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
Ñöôïc nghe noùi vaäy, Toân giaû Bhaddali baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, ôû ñaây (chuùng Taêng) luoân luoân keát toäi Tyû-kheo? Baïch Theá Toân, laïi do nhaân gì, do duyeân gì ôû ñaây, (chuùng Taêng) khoâng luoân luoân keát toäi Tyû-kheo nhö vaäy?
-- Naøy Bhaddali, ôû ñaây, coù Tyû-kheo thöôøng hay phaïm giôùi toäi, phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, traùnh neù caâu hoûi baèng moät caâu hoûi khaùc, höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, hieän khôûi phaãn noä, saân haän, vaø baát maõn, khoâng xöû söï chôn chaùnh, khoâng coù laéng dòu, khoâng coù chaám döùt giôùi toäi, khoâng coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo nghó nhö sau: "Naøy chö Hieàn, Tyû-kheo naøy thöôøng hay phaïm giôùi toäi, phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, traùnh neù caâu hoûi baèng moät caâu hoûi khaùc, höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, khoâng xöû söï chôn chaùnh, khoâng coù laéng dòu, khoâng coù chaám döùt giôùi toäi, khoâng coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" Toát laønh thay, neáu chö Toân giaû, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo naøy, chôù coù giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng". Nhö vaäy, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo aáy, khoâng giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng.
Nhöng ôû ñaây, naøy Bhaddali, laïi coù Tyû-kheo, thöôøng hay phaïm giôùi toäi, phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, khoâng traùnh neù caâu hoûi baèng moät caâu hoûi khaùc, khoâng höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, khoâng hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, xöû söï chôn chaùnh, coù töï laéng dòu, coù chaám döùt giôùi toäi, coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo nghó nhö sau: "Naøy chö Hieàn, Tyû-kheo naøy thöôøng hay phaïm giôùi toäi, phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, khoâng traùnh neù caâu hoûi baèng moät caâu hoûi khaùc, khoâng höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, khoâng hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, xöû söï chôn chaùnh, coù töï laéng dòu, coù chaám döùt giôùi toäi, coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" Toát laønh thay, neáu chö Toân giaû, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo naøy, haõy giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng". Nhö vaäy, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo aáy, giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng.
ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, coù Tyû-kheo khoâng thöôøng phaïm giôùi toäi, khoâng phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, traùnh neù caâu hoûi naøy baèng moät caâu hoûi khaùc, höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, khoâng xöû söï chôn chaùnh, khoâng coù töï laéng dòu, khoâng coù chaám döùt giôùi toäi, khoâng coù noùi "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo nghó nhö sau: "Naøy chö Hieàn, Tyû-kheo naøy khoâng thöôøng phaïm giôùi toäi, khoâng phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, traùnh neù caâu hoûi naøy baèng moät caâu hoûi khaùc, höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, khoâng xöû söï chôn chaùnh, khoâng coù töï laéng dòu, khoâng coù chaám döùt giôùi toäi, khoâng coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" Toát laønh thay, neáu chö Toân giaû, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo naøy, chôù coù giaûi toäi moät caùch mau choùng". Nhö vaäy, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo aáy, khoâng giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng.
Nhöng ôû ñaây, naøy Bhaddali, laïi coù Tyû-kheo khoâng thöôøng phaïm giôùi toäi, khoâng phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, khoâng traùnh neù caâu hoûi naøy baèng moät caâu hoûi khaùc, khoâng höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, khoâng hieän khôûi phaãn noä saân haän vaø baát maõn, xöû söï chôn chaùnh, coù töï laéng dòu, coù chaám döùt giôùi toäi, coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" ÔÛ ñaây, naøy Bahaddali, caùc Tyû-kheo nghó nhö sau: "Chö Hieàn, Tyû-kheo naøy khoâng thöôøng phaïm giôùi toäi, khoâng phaïm nhieàu giôùi toäi, khi bò caùc Tyû-kheo noùi, khoâng traùnh neù caâu hoûi naøy baèng moät caâu hoûi khaùc, khoâng höôùng caâu chuyeän ra ngoaøi vaán ñeà, khoâng hieän khôûi phaãn noä, saân haän vaø baát maõn, xöû söï chôn chaùnh, coù töï laéng dòu, coù chaám döùt giôùi toäi, coù noùi: "Toâi phaûi laøm gì ñeå chuùng Taêng hoan hyû?" Toát laønh thay, neáu chö Toân giaû, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo naøy, haõy giaûi toäi naøy moät caùch mau choùng". Nhö vaäy naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo, sau khi ñieàu tra nhieàu laàn Tyû-kheo aáy, giaûi toäi aáy moät caùch mau choùng.
ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, coù Tyû-kheo coøn soáng (trong Taêng chuùng) vôùi moät ít loøng tin, vôùi moät ít loøng thöông. ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo suy nghó nhö sau: "Chö Hieàn, Tyû-kheo naøy coøn soáng (trong Taêng chuùng) vôùi moät ít loøng tin, vôùi moät ít loøng thöông. Neáu chuùng ta thöôøng hay keát toäi Tyû-kheo naøy, thôøi chuùt ít loøng tin, chuùt ít loøng thöông cuûa vò aáy seõ ñi ñeán ñoaïn dieät. Vaäy chuùng ta haõy ñöøng ñeå cho chuùt ít loøng tin, chuùt ít loøng thöông cuûa vò aáy ñoaïn dieät". Ví nhö, naøy Bhaddali, moät ngöôøi chæ coù moät maét, caùc thaân höõu baø con huyeát thoáng baûo veä con maét coøn laïi aáy vaø suy nghó nhö sau: "Chôù ñeå cho con maét coøn laïi naøy bò ñoaïn dieät". Cuõng vaäy, naøy Bhaddali, ôû ñaây Tyû-kheo coøn soáng (trong Taêng chuùng) vôùi moät ít loøng tin, vôùi moät ít loøng thöông. ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, caùc Tyû-kheo suy nghó nhö sau: "Chö Hieàn, Tyû-kheo naøy coøn soáng (trong Taêng chuùng) vôùi moät ít loøng tin, vôùi moät ít loøng thöông. Neáu chuùng ta thöôøng hay keát toäi Tyû-kheo naøy, thôøi chuùt ít loøng tin, chuùt ít loøng thöông cuûa vò aáy seõ ñi ñeán ñoaïn dieät. Vaäy chuùng ta haõy ñöøng ñeå cho chuùt ít loøng tin, chuùt ít loøng thöông cuûa vò aáy bò ñoaïn dieät".
Naøy Bhaddali, do nhaân naøy, do duyeân naøy, ôû ñaây (chuùng Taêng) luoân luoân keát toäi Tyû-kheo. Do nhaân naøy, do duyeân naøy, ôû ñaây, (chuùng Taêng) khoâng luoân luoân keát toäi vò Tyû-kheo.
-- Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, luùc xöa caùc hoïc giôùi tuy ít hôn, nhöng caùc Tyû-kheo ñaõ ngoä nhaäp chaùnh trí nhieàu hôn. Baïch Theá Toân, laïi do nhaân gì, do duyeân gì, ngaøy nay caùc hoïc giôùi nhieàu hôn, nhöng caùc Tyû-kheo ngoä nhaäp chaùnh trí ít hôn?
-- Naøy Bhaddali, khi caùc loaøi höõu tình bò thoái thaát, khi dieäu phaùp bò dieät maát, thôøi caùc hoïc giôùi coù nhieàu hôn vaø caùc vò Tyû-kheo ngoä nhaäp chaùnh trí ít hôn. Naøy Bhaddali, khi naøo moät soá höõu laäu phaùp (Asavatthaniya dhamma) chöa hieän khôûi trong Taêng chuùng, khi aáy baäc Ñaïo Sö vaãn khoâng cheá ñònh moät hoïc giôùi cho caùc ñeä töû. Vaø naøy Bhaddali, ôû ñaây, chæ khi naøo moät soá höõu laäu phaùp hieän khôûi trong Taêng chuùng, chæ khi aáy baäc Ñaïo Sö môùi cheá ñònh moät hoïc giôùi cho caùc ñeä töû ñeå ñoái trò laïi caùc phaùp höõu laäu aáy. Naøy Bhaddali, ôû ñaây, khi naøo Taêng chuùng chöa lôùn maïnh, khi aáy moät soá höõu laäu phaùp chöa hieän khôûi trong Taêng chuùng. Vaø naøy Bhaddali, chæ khi naøo Taêng chuùng ñaõ ñöôïc lôùn maïnh, thôøi ôû ñaây moät soá höõu laäu phaùp hieän khôûi trong Taêng chuùng, khi aáy baäc Ñaïo Sö môùi cheá ñònh hoïc giôùi cho caùc ñeä töû ñeå ñoái trò laïi caùc phaùp höõu laäu aáy. Naøy Bhaddali, ôû ñaây, khi naøo Taêng chuùng chöa ñaït ñöôïc quyeàn lôïi toái thöôïng... chöa ñaït ñöôïc danh xöng toái thöôïng... chöa ñaït ñöôïc ña vaên... chöa ñaït ñöôïc ñòa vò kyø cöïu, khi aáy moät soá höõu laäu phaùp chöa hieän khôûi trong Taêng chuùng. Vaø naøy Bhaddali, ôû ñaây, chæ khi naøo Taêng chuùng ñaõ ñaït ñöôïc ñòa vò kyø cöïu, thôøi ôû ñaây moät soá höõu laäu phaùp hieän khôûi trong Taêng chuùng, khi aáy baäc Ñaïo Sö môùi cheá ñònh hoïc giôùi cho caùc ñeä töû ñeå ñoái trò laïi caùc phaùp höõu laäu aáy.
Naøy Bhaddali, caùc OÂng coøn soá ít, khi Ta giaûng cho caùc OÂng phaùp moân ví duï löông chuûng maõ. Naøy Bhaddali, OÂng coù nhôù khoâng?
-- Baïch Theá Toân, khoâng.
-- ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, do nhaân gì, OÂng xem söï vieäc xaûy ra nhö vaäy?
-- Baïch Theá Toân, vì con trong moät thôøi gian daøi, ñaõ khoâng thöïc haønh troïn veïn hoïc giôùi trong giaùo phaùp baäc Ñaïo Sö.
-- Naøy Bhaddali, khoâng phaûi chæ coù nhaân nhö vaäy, chæ coù duyeân nhö vaäy. Vì raèng, trong moät thôøi gian khaù daøi, naøy Bhaddali, Ta bieát taâm OÂng vôùi taâm cuûa Ta (Ta bieát raèng): Khi Ta thuyeát phaùp, keû ngu si naøy khoâng coù ñeå taâm, khoâng coù taùc yù, khoâng duøng nhöùt thieát taâm ñeå tö nieäm, khoâng coù nghe phaùp vôùi (hai) tai saün saøng. Vaø naøy Bhaddali, Ta seõ giaûng cho OÂng phaùp moân ví duï löông chuûng maõ. Haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ giaûng.
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Toân giaû Bhaddali, vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân giaûng nhö sau:
-- Naøy Bhaddali, ví nhö moät ngöôøi ñieàu maõ sö thieän xaûo, coù nhaän ñöôïc moät con löông maõ hieàn thieän, tröôùc heát phaûi huaán luyeän con ngöïa aáy cho quen vôùi daây cöông. Trong khi huaán luyeän noù cho quen vôùi daây cöông, neáu noù coù vuøng vaãy, nhaûy choàm, nhaûy ngöôïc, choáng cöï, vì chöa quen söï huaán luyeän tröôùc kia chöa laøm. Con ngöïa aáy do söï huaán luyeän thöôøng tieáp tuïc, ñöôïc thuaàn thuïc veà phöông dieän aáy.
Naøy Bhaddali, khi con löông maõ hieàn thieän do huaán luyeän thöôøng xuyeân, do söï huaán luyeän tieáp tuïc ñaõ ñöôïc thuaàn thuïc veà phöông dieän aáy, thôøi ngöôøi ñieàu maõ sö laïi huaán luyeän theâm con ngöïa aáy cho quen vôùi yeân ngöïa. Trong khi huaán luyeän noù cho quen vôùi yeân ngöïa, neáu noù coù vuøng vaãy, nhaûy choàm, nhaûy ngöôïc, choáng cöï vì chöa quen söï huaán luyeän tröôùc ñaây chöa laøm. Con ngöïa aáy do söï huaán luyeän thöôøng xuyeân, do söï huaán luyeän tieáp tuïc, ñöôïc thuaàn thuïc veà phöông dieän aáy.
Naøy Bhaddali, khi con löông maõ hieàn thieän do huaán luyeän thöôøng xuyeân, do huaán luyeän tieáp tuïc, ñaõ ñöôïc thuaàn thuïc veà phöông dieän aáy, thôøi ngöôøi ñieàu maõ sö laïi huaán luyeän theâm con ngöïa aáy cho quen vôùi söï dieãn haønh, ñi voøng quanh, ñi ñaàu moùng chaân, chaïy phi, hí, caùc troø chôi vöông giaû, vöông löïc, toái thöôïng toác löïc, toái thöôïng nhanh nheïn, toái thöôïng thieän haønh. Trong khi huaán luyeän cho noù quen vôùi toái thöôïng toác löïc, toái thöôïng nhanh nheïn, toái thöôïng thieän haønh, neáu noù coù vuøng vaãy nhaûy choàm, nhaûy ngöôïc, choáng cöï vì chöa quen söï huaán luyeän tröôùc ñaây chöa laøm. Con ngöïa aáy do söï huaán luyeän thöôøng xuyeân, do söï huaán luyeän tieáp tuïc, ñöôïc thuaàn thuïc veà phöông dieän aáy.
Naøy Bhaddali, khi con löông maõ hieàn thieän, do huaán luyeän thöôøng xuyeân, do huaán luyeän tieáp tuïc, ñaõ ñöôïc thuaàn phuïc veà phöông dieän aáy, thôøi ngöôøi ñieàu maõ sö laïi giuùp theâm con ngöïa aáy veà phaàn saéc ñeïp vaø trang söùc. Naøy Bhaddali, con löông maõ, hieàn thieän ñöôïc thaønh töïu möôøi ñaëc taùnh naøy trôû thaønh xöùng ñaùng cho baäc vua chuùa, trôû thaønh baùu vaät cuûa vua, ñöôïc lieät vaøo moät aán töôùng cuûa vua.
Cuõng vaäy, naøy Bhaddali, moät Tyû-kheo thaønh töïu ñöôïc möôøi phaùp trôû thaønh ñaùng ñöôïc kính troïng, ñaùng ñöôïc toân kính, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaáp tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø möôøi? ÔÛ ñaây, naøy Bhaddali, Tyû-kheo thaønh töïu voâ hoïc chaùnh tri kieán, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh tö duy, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh ngöõ, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh nghieäp, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh maïng, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh tinh taán, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh nieäm, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh ñònh, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh trí, thaønh töïu voâ hoïc chaùnh giaûi thoaùt. Naøy Bhaddali, Tyû-kheo thaønh töïu möôøi phaùp naøy trôû thaønh ñaùng ñöôïc kính troïng, ñaùng ñöôïc toân kính, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaáp tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Toân giaû Bhaddali hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]