Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya71. Kinh Daïy Vacchagotta veà Tam Minh
(Tevijjavacchagotta sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân ôû Vesali (Tyø-xaù-ly) röøng Ñaïi Laâm, taïi Kutagarasala (Truøng Caùc Giaûng ñöôøng).
Luùc baáy giôø, du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta ôû taïi Ekapundarika, vöôøn du só ngoaïi ñaïo.
Theá Toân buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Vesali ñeå khaát thöïc. Roài Theá Toân suy nghó nhö sau: "Nay coøn quaù sôùm ñeå ñi vaøo Vesali khaát thöïc. Ta haõy ñi ñeán Ekapundarika vöôøn caùc du só ngoaïi ñaïo, ñi ñeán du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta".
Roài Theá Toân ñi ñeán Ekapundarika, vöôøn du só ngoaïi ñaïo, ñi ñeán du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta. Du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta thaáy Theá Toân töø ñaèng xa ñi ñeán, khi thaáy vaäy, lieàn noùi vôùi Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ñeán; baïch Theá Toân, thieän lai, Theá Toân ! Baïch Theá Toân, ñaõ töø laâu, Theá Toân môùi coù dòp naøy, töùc laø ñeán taïi ñaây, baïch Theá Toân, môøi Theá Toân ngoài. Ñaây laø choã ñaõ soaïn saün.
Theá Toân ngoài treân gheá ñaõ soaïn saün. Du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta laáy moät gheá thaáp khaùc vaø ngoài xuoáng moät beân. Sau khi ngoài xuoáng moät beân, du só Vacchagotta baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, con nghe nhö sau: 'Sa-moân Gotama laø baäc nhöùt thieát trí, laø baäc nhöùt thieát kieán. Ngaøi töï cho laø coù tri kieán hoaøn toaøn: "Khi Ta ñi, khi Ta ñöùng, khi Ta nguû vaø khi Ta thöùc, tri kieán luoân luoân toàn taïi, lieân tuïc"'. Baïch Theá Toân, nhöõng ai noùi nhö sau: "Sa-moân Gotama laø baäc nhöùt thieát trí, laø baäc nhöùt thieát kieán. Ngaøi töï cho laø coù tri kieán hoaøn toaøn: "Khi Ta ñi, khi Ta ñöùng, khi Ta nguû vaø khi Ta thöùc, tri kieán luoân luoân toàn taïi lieân tuïc". Baïch Theá Toân, nhöõng vò aáy noùi veà Theá Toân coù ñuùng vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc noùi, nhöõng vò aáy khoâng vu khoáng Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thöïc, nhöng ñaõ giaûi thích veà Theá Toân ñuùng phaùp vaø tuøy phaùp, vaø khoâng moät ñoàng phaùp haønh naøo noùi lôøi ñuùng phaùp coù theå laáy côù ñeå quôû traùch?
-- Naøy Vaccha, nhöõng ai noùi nhö sau: 'Sa-moân Gotama laø baäc nhöùt thieát trí, laø baäc nhöùt thieát kieán. Ngaøi töï cho laø coù tri kieán hoaøn toaøn: "Khi Ta ñi, khi Ta ñöùng, khi Ta nguû vaø khi Ta thöùc, tri kieán luoân luoân toàn taïi, lieân tuïc"'. Thì ñaáy laø hoï noùi veà Ta khoâng ñuùng vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc noùi, hoï ñaõ vu khoáng Ta vôùi ñieàu khoâng thöïc, hö nguïy.
-- Phaûi giaûi thích nhö theá naøo, baïch Theá Toân, chuùng con môùi noùi veà Theá Toân ñuùng vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc noùi, chuùng con khoâng vu khoáng Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thöïc, chuùng con môùi giaûi thích veà Theá Toân ñuùng phaùp vaø tuøy phaùp; vaø khoâng moät ñoàng phaùp haønh naøo noùi lôøi ñuùng phaùp coù theå laáy côù ñeå quôû traùch?
-- OÂng phaûi giaûi thích: "Sa-moân Gotama laø baäc coù ba minh (tevijja)", thì naøy Vaccha, OÂng môùi laø ngöôøi noùi veà Theá Toân ñuùng vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc noùi, môùi khoâng vu khoáng Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thöïc, môùi giaûi thích veà Theá Toân ñuùng phaùp vaø tuøy phaùp, vaø môùi khoâng coù moät ñoàng phaùp haønh naøo noùi lôøi ñuùng phaùp coù theå laáy côù ñeå quôû traùch.
Naøy Vaccha, khi naøo Ta muoán, Ta seõ nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù, nhö moät ñôøi, hai ñôøi, ba ñôøi, boán ñôøi, naêm ñôøi, hai möôi ñôøi, boán möôi ñôøi, naêm möôi ñôøi, moät traêm ñôøi, moät ngaøn ñôøi, moät traêm ngaøn ñôøi, nhieàu hoaïi kieáp, nhieàu thaønh kieáp. Ta nhôù raèng: "Taïi choã kia, ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, aên uoáng nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi taïi choã kia, ta ñöôïc sanh ra taïi choã noï. Taïi choã aáy, ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, aên uoáng nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã noï, ta ñöôïc sanh ra ôû ñaây". Nhö vaäy Ta seõ nhôù ñeán nhöõng ñôøi soáng quaù khöù, cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát.
Naøy Vaccha, neáu Ta muoán, vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, Ta thaáy söï soáng cheát cuûa chuùng sanh, ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Ta nghó raèng: "Thaät söï nhöõng vò chuùng sanh naøy thaønh töïu nhöõng aùc haïnh veà thaân, thaønh töïu nhöõng aùc haïnh veà lôøi noùi, thaønh töïu nhöõng aùc haïnh veà yù, phæ baùng caùc baäc Thaùnh, theo taø kieán, taïo caùc nghieäp theo taø kieán. Nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Coøn nhöõng vò chuùng sanh naøy thaønh töïu nhöõng thieän haïnh veà thaân, thaønh töïu nhöõng thieän haïnh veà lôøi noùi, thaønh töïu nhöõng thieän haïnh veà yù, khoâng phæ baùng caùc baäc Thaùnh, theo chaùnh kieán, taïo caùc nghieäp theo chaùnh kieán, nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh leân caùc thieän thuù, Thieân giôùi, treân ñôøi naøy". Nhö vaäy, Ta vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng cheát cuûa chuùng sanh. Ta tueä tri roõ raèng chuùng sanh, ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï.
Naøy Vaccha, vôùi söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, Ta ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thöôïng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù, voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Vaø vôùi söï giaûi thích: "Sa-moân Gotama laø baäc coù ba minh," naøy Vaccha, ngöôøi aáy môùi laø ngöôøi noùi veà Theá Toân ñuùng vôùi ñieàu ñaõ ñöôïc noùi, môùi khoâng vu khoáng Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thöïc, môùi giaûi thích veà Theá Toân ñuùng phaùp vaø tuøy phaùp, vaø môùi khoâng coù moät vò ñoàng haønh phaùp naøo noùi lôøi ñuùng phaùp coù theå laáy côù ñeå quôû traùch.
Khi ñöôïc noùi vaäy, du só Vacchagotta baïch Theá Toân:
-- Toân giaû Gotama, coù theå coù vò taïi gia naøo khoâng ñoaïn tröø kieát söû taïi gia maø khi thaân hoaïi maïng chung laïi coù theå ñoaïn taän khoå ñau?
-- Naøy Vaccha, khoâng coù ngöôøi taïi gia naøo khoâng ñoaïn tröø kieát söû taïi gia maø khi thaân hoaïi maïng chung laïi coù theå ñoaïn taän khoå ñau.
-- Toân giaû Gotama, coù theå coù ngöôøi taïi gia naøo khoâng ñoaïn tröø kieát söû taïi gia maø khi thaân hoaïi maïng chung laïi coù theå sanh Thieân?
-- Khoâng phaûi chæ moät traêm, naøy Vaccha, khoâng phaûi hai traêm, khoâng phaûi ba traêm, khoâng phaûi boán traêm, khoâng phaûi naêm traêm, nhöng nhieàu hôn nhö vaäy laø nhöõng ngöôøi taïi gia khoâng ñoaïn tröø taïi gia kieát söû maø khi thaân hoaïi laïi coù theå sanh Thieân.
-- Toân giaû Gotama, coù haïng taø maïng ngoaïi ñaïo naøo, sau khi thaân hoaïi maïng chung coù theå dieät taän khoå ñau?
-- Naøy Vaccha, khoâng coù moät taø maïng ngoaïi ñaïo naøo, sau khi thaân hoaïi maïng chung coù theå dieät taän khoå ñau.
-- Toân giaû Gotama, coù haïng taø maïng ngoaïi ñaïo naøo, sau khi thaân hoaïi maïng chung coù theå sanh Thieân?
-- Naøy Vaccha, daàu cho ta coù nhôù ñeán 91 kieáp, Ta khoâng bieát moät taø maïng ngoaïi ñaïo naøo ñaõ sanh Thieân, tröø moät vò, vaø vò naøy thuyeát veà nghieäp vaø thuyeát veà taùc duïng cuûa nghieäp.
-- Söï vieäc laø nhö vaäy, Toân giaû Gotama, thôøi ngoaïi ñaïo giôùi naøy (titthayatanan) laø troáng khoâng cho ñeán vaán ñeà sanh Thieân.
-- Söï vieäc laø nhö vaäy, naøy Vaccha, thôøi ngoaïi ñaïo giôùi naøy laø troáng khoâng cho ñeán vaán ñeà sanh Thieân.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Du só ngoaïi ñaïo Vacchagotta hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
10/99
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]