Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya76. Kinh Sandaka
(Sandaka sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kosambi (Kieàu-thöôûng-di), taïi tu vieän Ghosita (Cuø-sö-la).
Luùc baáy giôø, du só Sandaka truù ôû hang Pilakka vôùi ñaïi chuùng du só, khoaûng ñoä naêm traêm du só. Roài Toân giaû Ananda, vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñoäc cö ñöùng daäy, vaø noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
-- Chö Hieàn, chuùng ta haõy ñi ñeán Devakatasobbha ñeå xem hang.
-- Thöa vaâng, Hieàn giaû.
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Ananda. Roài Toân giaû Ananda vôùi moät soá ñoâng Tyû-kheo ñi ñeán Devakatasobbha. Luùc baáy giôø, du só Sandaka ngoài vôùi ñaïi chuùng du só ñang lôùn tieáng, cao tieáng, to tieáng baøn luaän nhieàu vaán ñeà phuø phieám nhö caâu chuyeän veà vua chuùa, caâu chuyeän veà aên troäm, caâu chuyeän veà ñaïi thaàn, caâu chuyeän veà binh lính, caùc caâu chuyeän haõi huøng, caâu chuyeän veà chieán tranh, caâu chuyeän veà ñoà aên, caâu chuyeän veà ñoà uoáng, caâu chuyeän veà ñoà maëc, caâu chuyeän veà giöôøng naèm, caâu chuyeän veà voøng hoa, caâu chuyeän veà höông lieäu, caâu chuyeän veà baø con, caâu chuyeän veà xe coä, caâu chuyeän veà laøng xoùm, caâu chuyeän veà thò traán, caâu chuyeän veà thaønh phoá, caâu chuyeän veà quoác ñoä, caâu chuyeän veà ñaøn baø, caâu chuyeän veà vò anh huøng, caâu chuyeän beân leà ñöôøng, caâu chuyeän taïi choã laáy nöôùc, caâu chuyeän veà ngöôøi ñaõ cheát, caùc caâu chuyeän taïp thoaïi, caâu chuyeän veà hieän traïng cuûa theá giôùi, hieän traïng cuûa ñaïi döông, caâu chuyeän veà hieän höõu vaø khoâng hieän höõu. Du só Sandaka thaáy Toân giaû Ananda töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy lieàn khuyeán caùo chuùng cuûa mình:
-- Caùc Toân giaû haõy nhoû tieáng! Caùc Toân giaû haõy laëng tieáng! Nay ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama, Sa-moân Ananda ñang ñeán. Khi naøo caùc ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama truù ôû Kosambi, thôøi Sa-moân Ananda naøy laø moät vò trong nhöõng vò aáy. Caùc Toân giaû aáy öa meán traàm laëng, tu taäp trong traàm laëng, taùn thaùn traàm laëng, neáu bieát chuùng naøy traàm laëng, coù theå gheù taïi ñaây.
Roài caùc du só aáy ñeàu im laëng. Toân giaû Ananda ñeán choã du só Sandaka. Du só Sandaka thöa vôùi Toân giaû Ananda:
-- Haõy ñeán, Toân giaû Ananda! Thieän lai, Toân giaû Ananda! Ñaõ laâu Toân giaû Ananda môùi taïo cô hoäi naøy, nghóa laø ñeán ñaây. Toân giaû Ananda haõy ngoài, ñaây laø choã ngoài ñaõ soaïn saün.
Toân giaû Ananda ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Du só Sandaka laáy moät gheá thaáp khaùc roài ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Ananda noùi vôùi du só Sandaka ñang ngoài moät beân:
-- Naøy Sandaka, nay caùc vò hoäi hoïp nhau ôû ñaây, ñang baøn vaán ñeà gì? Vaø caâu chuyeän gì giöõa caùc vò bò giaùn ñoaïn?
-- Toân giaû Ananda, haõy gaùc moät beân vaán ñeà chuùng toâi ñang hoäi hoïp baøn luaän. Laùt nöõa Toân giaû Ananda nghe laïi cuõng khoâng khoù khaên gì. Laønh thay, neáu ñöôïc Toân giaû Ananda thuyeát cho phaùp thoaïi vò Ñaïo sö cuûa mình.
-- Vaäy naøy Sandaka, haõy nghe vaø kheùo taùc yù, toâi seõ giaûng:
-- Thöa vaâng, Toân giaû.
Du só Sandaka vaâng ñaùp Toân giaû Ananda. Toân giaû Ananda noùi nhö sau:
-- Naøy Sandaka, boán phaùp phi phaïm haïnh truù naøy, do Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, Baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø boán phaùp baát an phaïm haïnh cuõng ñöôïc tuyeân boá. ÔÛ ñaây, ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng Phaïm haïnh vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
-- Toân giaû Ananda, boán phaùp phi phaïm haïnh truù do Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng Phaïm haïnh, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän; boán phaùp phi phaïm haïnh truù aáy laø gì?
-- ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, coù vò Ñaïo sö coù thuyeát lyù nhö sau, coù quan ñieåm nhö sau: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù leã hy sinh, khoâng coù teá töï, khoâng coù quaû dò thuïc caùc nghieäp thieän aùc, khoâng coù ñôøi naøy, khoâng coù ñôøi khaùc, khoâng coù meï, khoâng coù cha, khoâng coù loaïi hoùa sanh, ôû ñôøi khoâng coù nhöõng vò Sa-moân, Baø-la-moân chaùnh höôùng, chaùnh haïnh, sau khi ñaõ töï mình giaùc ngoä vôùi thaéng trí tuyeân boá veà ñôøi naøy vaø ñôøi sau. Con ngöôøi naøy do boán ñaïi hoïp thaønh, khi meänh chung, ñòa ñaïi quy nhaäp ñòa giôùi, thuûy ñaïi quy nhaäp thuûy giôùi, hoûa ñaïi quy nhaäp hoûa giôùi, phong ñaïi quy nhaäp phong giôùi, caùc caên nhaäp vaøo hö khoâng. (Boán) ngöôøi, gaùnh quan taøi vôùi ngöôøi naèm trong quan taøi laø naêm gaùnh ngöôøi cheát mang ñi, ñeán choã hoûa taùng vaø thoát ra nhöõng lôøi keå leå, ñaëc taùnh cuûa ngöôøi cheát. Caùc xöông thaønh maøu xaùm nhö chim boà caâu, vaø nhöõng vaät cuùng döôøng trôû thaønh tro buïi. Chæ coù ngöôøi ngu môùi taùn döông boá thí, lôøi noùi cuûa hoï troáng khoâng, giaû doái, voâ ích khi hoï chaáp thuyeát "coù söï hieän höõu (Atthikavada)". Keû ngu cuõng nhö ngöôøi trí, sau khi thaân hoaïi maïng chung seõ ñoaïn dieät, tieâu thaát, khoâng coøn toàn taïi sau khi cheát".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö nhö sau: "Vò Toân sö naøy, thuyeát lyù nhö vaày, quan ñieåm nhö vaày: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù leã hy sinh... , khoâng coøn toàn taïi sau khi cheát". Neáu vò Toân sö naøy noùi ñuùng söï thaät, thôøi caùi gì ñaõ laøm ôû ñaây khoâng phaûi ta laøm, caùi gì ñöôïc soáng ôû ñaây khoâng phaûi ta soáng, nhöng caû hai chuùng ta ôû ñaây ñeàu ñoàng ñaúng khi chöùng Sa-moân quaû, vaø ta khoâng coù noùi: "Caû hai chuùng ta, sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ bò ñoaïn dieät, tieâu thaát, seõ khoâng hieän höõu sau khi cheát". Thaät söï laø quaù ñoä haïnh loõa theå, troïc ñaàu, tinh taán ngoài choû hoû, nhoå loâng toùc cuûa vò Toân sö naøy; trong khi ta soáng trong gia ñình ñöôïc con caùi bao boïc ñoanh vaây, thoï duïng chieân-ñaøn Kasi, mang duøng voøng hoa, höông lieäu phaán saùp, höôûng thoï vaøng baïc, vaø trong ñôøi sau ta seõ ñoàng ñaúng vôùi vò Toân sö naøy veà choã thoï sanh. Nhö vaäy, ta bieát gì, thaáy gì maø ta seõ soáng Phaïm haïnh döôùi vò Ñaïo sö naøy?" Vò aáy sau khi bieát phi phaïm haïnh truù naøy, yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Nhö vaäy, naøy Sandaka laø phi phaïm haïnh truù thöù nhaát, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây coù vò Ñaïo sö coù thuyeát lyù nhö sau, coù quan ñieåm nhö sau: "Töï laøm hay khieán ngöôøi laøm, cheùm gieát hay khieán ngöôøi cheùm gieát, ñoát naáu hay khieán ngöôøi ñoát naáu, gaây phieàn muoän, hay khieán ngöôøi gaây phieàn muoän, gaây aùo naõo hay khieán ngöôøi gaây aùo naõo, töï mình gaây sôï haõi hay khieán ngöôøi gaây sôï haõi, saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, phaù cöûa nhaø maø vaøo, cöôùp ñoaït, ñaùnh cöôùp moät nhaø leû loi, chaän ñöôøng cöôùp giöït, tö thoâng vôï ngöôøi, noùi laùo, haønh ñoäng nhö vaäy khoâng coù toäi aùc. Neáu laáy moät baùnh xe saéc beùn gieát haïi taát caû chuùng sanh treân coõi ñaát naøy, laøm thaønh moät ñoáng thòt, thaønh moät choàng thòt, cuõng khoâng vì vaäy maø coù toäi aùc, gaây ra toäi aùc. Neáu ñi treân bôø phía Nam soâng Haèng gieát haïi, taøn saùt, cheùm gieát, khieán ngöôøi cheùm gieát, ñoát naáu, khieán ngöôøi ñoát naáu, cuõng khoâng vì vaäy coù toäi aùc, gaây ra toäi aùc. Neáu ñi treân bôø phía Baéc soâng Haèng boá thí, khieán ngöôøi boá thí, teá leã, khieán ngöôøi teá leã, cuõng khoâng vì vaäy coù phöôùc baùo, taïo neân phöôùc baùo. Boá thí, töï ñieàu phuïc, töï cheá ngöï, noùi thaät khoâng coù coâng ñöùc, khoâng taïo neân coâng ñöùc".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö nhö sau: "Vò Toân sö naøy, coù thuyeát lyù nhö vaày, coù quan ñieåm nhö vaày: "Töï laøm, khieán ngöôøi laøm, ... , khoâng taïo neân coâng ñöùc". Neáu vò Toân sö naøy noùi ñuùng söï thaät, thôøi caùi gì ñaõ laøm ôû ñaây khoâng phaûi ta laøm, caùi gì ñöôïc soáng ôû ñaây khoâng phaûi ta soáng; nhöng caû hai chuùng ta ôû ñaây ñeàu ñoàng ñaúng khi chöùng Sa-moân quaû, vaø ta khoâng coù noùi: "Haønh ñoäng caû hai (chuùng ta) khoâng taïo ra toäi aùc". Thaät söï laø quaù ñoä... maø ta seõ soáng Phaïm haïnh döôùi vò Ñaïo sö naøy?" Vò aáy sau khi bieát phi phaïm haïnh truù naøy, yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Nhö vaäy, naøy Sandaka laø phi phaïm haïnh truù thöù hai, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ tuyeân boá vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây, coù vò Ñaïo sö coù thuyeát lyù nhö vaäy, coù quan ñieåm nhö vaày: "Khoâng coù nhaân, khoâng coù duyeân, caùc loaøi höõu tình bò nhieãm oâ; khoâng coù nhaân, khoâng coù duyeân, caùc loaøi höõu tình seõ bò nhieãm oâ. Khoâng coù nhaân, khoâng coù duyeân, caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh, khoâng nhaân khoâng duyeân, caùc loaøi höõu tình seõ ñöôïc thanh tònh. Khoâng coù löïc, khoâng coù tinh taán, khoâng coù nhaân löïc, khoâng coù coá gaéng cuûa ngöôøi. Taát caû loaøi höõu tình, taát caû chuùng sanh, taát caû sanh loaïi, taát caû sinh maïng ñeàu khoâng töï taïi, khoâng löïc, khoâng tinh taán. Hoï bò daét daãn chi phoái bôûi ñònh meänh, bôûi söï truøng hôïp, bôûi töï taùnh. Hoï höôûng thoï khoå laïc, y theo saùu sanh loaïi".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö nhö sau: "Vò Toân sö naøy coù thuyeát lyù nhö vaày, coù quan ñieåm nhö vaày: "Khoâng coù nhaân, khoâng coù duyeân, .... Hoï höôûng thoï khoå laïc, y theo saùu sanh loaïi". Neáu vò Toân sö naøy noùi ñuùng söï thaät, thôøi caùi gì ñaõ laøm ôû ñaây khoâng phaûi ta laøm, caùi gì ñöôïc soáng ôû ñaây khoâng phaûi ta soáng, nhöng caû hai chuùng ta ôû ñaây ñeàu ñoàng ñaúng khi chöùng Sa-moân quaû, vaø ta khoâng coù noùi: "Caû hai chuùng toâi, khoâng coù nhaân, khoâng coù duyeân seõ ñöôïc thanh tònh". Thaät söï laø quaù ñoä... maø ta seõ soáng theo haïnh aáy döôùi vò Ñaïo sö naøy?" Vò aáy sau khi bieát phi phaïm haïnh truù naøy, yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Nhö vaäy, naøy Sandaka laø phi phaïm haïnh truù thöù ba, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây coù vò Ñaïo sö coù thuyeát lyù nhö vaày, coù quan ñieåm nhö vaày: "Coù baûy thaân naøy khoâng bò laøm ra, khoâng laøm ra, khoâng bò saùng taïo, khoâng saùng taïo, khoâng sanh saûn, thöôøng taïi nhö ñaûnh nuùi, ñöùng thaúng nhö truï ñaù. Chuùng baát ñoäng, khoâng chuyeån bieán, khoâng xaâm haïi nhau. Chuùng khoâng theå aûnh höôûng ñeán laïc hay khoå vôùi nhau, hoaëc caû khoå vaø laïc. Theá naøo laø baûy? Ñòa thaân, thuûy thaân, hoûa thaân, phong thaân, khoå, laïc, vaø thöù baûy laø maïn. Baûy thaân naøy khoâng bò laøm ra, khoâng laøm ra, khoâng bò saùng taïo, khoâng saùng taïo, khoâng sanh saûn, thöôøng taïi nhö ñænh nuùi, ñöùng thaúng nhö truï ñaù. Chuùng baát ñoäng, khoâng chuyeån bieán, khoâng xaâm haïi nhau. Chuùng khoâng theå aûnh höôûng ñeán laïc hay khoå vôùi nhau, hoaëc caû khoå vaø laïc. ÔÛ ñaây, khoâng coù ngöôøi gieát haïi hoaëc ngöôøi bò gieát haïi, ngöôøi nghe hoaëc ngöôøi noùi, ngöôøi bieát hoaëc ngöôøi khieán cho bieát, khi coù moät ai duøng löôõi kieám saéc beùn cheùm ñaàu, thôøi khoâng ai töôùc ñoaït sanh maïng cuûa ai caû, löôõi kieám chæ rôi vaøo giöõa baûy thaân maø thoâi. Coù taát caû laø 14 traêm ngaøn chuûng loaïi thaùc sanh, laïi coù theâm 60 moät traêm vaø 6 moät traêm. Coù 5 moät traêm loaïi nghieäp vaø coù 5 nghieäp (theo 5 caên), laïi coù 3 nghieäp (veà thaân, khaåu, yù), laïi coù toaøn nghieäp (thaân vaø khaåu), baùn nghieäp (yù), coù 62 ñaïo, 62 trung kieáp, 6 giai caáp, 8 nhaân ñòa; 4900 sanh nghieäp, 4900 keû du haønh, 4900 choã ôû cuûa loaøi Naga, 2000 caên, 3000 caûnh ñòa nguïc, 36 traàn giôùi, 7 töôûng thai, 7 voâ töôûng thai, 7 tieát thai (sanh töø ñoát, hay ly heä thai) 7 loaøi Thieân, 7 loaøi Ngöôøi, 7 loaøi Quyû, 7 hoà nöôùc, 7 pavutas (nuùi hay hoà nhoû), 7000 pavutas, 700 papatas (vöïc thaúm), 7 moäng, 700 moäng coù 8.400.000 ñaïi kieáp, trong thôøi gian aáy keû ngu vaø ngöôøi trí, sau khi löu chuyeån, luaân hoài, seõ tröø taän khoå ñau. Khoâng coù lôøi nguyeän: "Vôùi giôùi naøy, vôùi giôùi caám naøy, vôùi khoå haïnh naøy, hay vôùi Phaïm haïnh naøy, toâi seõ laøm cho chín muoài nhöõng nghieäp chöa ñöôïc thuaàn thuïc, hoaëc tröø dieät nhöõng nghieäp ñaõ ñöôïc thuaàn thuïc, bôûi nhöõng nhaãn thoï lieân tuïc khoâng theå ño löôøng, khoå vaø laïc vôùi nhöõng vaät ño löôøng, trong luaân hoài khoâng coù taêng giaûm, khoâng coù cao thaáp. Ví nhö cuoän chæ ñöôïc tung ra seõ ñöôïc keùo daøi ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù. Cuõng nhö vaäy, keû ngu vaø ngöôøi trí, sau khi löu chuyeån luaân hoài seõ chaám döùt khoå ñau".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö nhö sau: "Vò Toân sö naøy coù lyù thuyeát nhö vaày, coù quan ñieåm nhö vaày: "Coù baûy thaân naøy... seõ chaám döùt khoå ñau". Neáu vò Toân sö naøy noùi ñuùng söï thaät, thôøi caùi gì ñaõ laøm ôû ñaây khoâng phaûi ta laøm, caùi gì ñöôïc soáng ôû ñaây khoâng phaûi ta soáng, nhöng caû hai chuùng ta ôû ñaây ñeàu ñoàng ñaúng khi chöùng Sa-moân quaû, vaø ta khoâng coù noùi: "Caû hai chuùng toâi, sau khi löu chuyeån luaân hoài seõ chaám döùt khoå ñau". Thaät söï laø quaù ñoä haïnh loõa theå, troïc ñaàu, tinh taán ngoài choû hoû, nhoå loâng toùc cuûa vò Toân sö naøy, trong khi ta soáng trong gia ñình, ñöôïc con caùi bao boïc ñoanh vaây, thoï duïng chieân-ñaøn Kasi, mang duøng voøng hoa, höông lieäu, phaán saùp, höôûng thoï vaøng baïc, vaø trong ñôøi sau ta seõ ñoàng ñaúng vôùi vò Toân sö naøy veà choã thoï sanh. Nhö vaäy ta bieát gì, ta thaáy gì maø ta seõ soáng theo haïnh aáy vôùi vò Ñaïo sö naøy?" Vò aáy sau khi bieát phi phaïm haïnh truù naøy, yeåm ly theo haïnh aáy vaø boû ñi.
Nhö vaäy, naøy Sandaka laø phi phaïm haïnh truù thöù tö, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A la haùn , Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän.
Naøy Sandaka, boán phi phaïm haïnh truù naøy ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây, ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp, vaø (chí) thieän.
-- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Ananda! Thaät hy höõu thay, Toân giaû Ananda! Boán phi phaïm haïnh truù naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baác A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá laø phi phaïm haïnh truù, vaø ôû ñaây, ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp, vaø (chí) thieän. Toân giaû Ananda, theá naøo laø boán phaùp baát an phaïm haïnh ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän?
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, coù baäc Ñaïo sö nhöùt thieát tri, nhöùt thieát kieán, töï xem ñaõ chöùng ñöôïc tri kieán hoaøn toaøn: "Khi ta ñi, ta ñöùng, ta nguû vaø ta thöùc, tri, kieán ñöôïc an truù ôû trong ta, lieân tuïc, khoâng giaùn ñoaïn". Vò aáy ñi vaøo moät nhaø troáng, khoâng nhaän ñöôïc ñoà aên khaát thöïc, vaø con choù caén vò aáy, vò aáy gaëp voi döõ, gaëp ngöôøi döõ, gaëp boø döõ, vaø vò aáy hoûi teân vaø hoï moät ngöôøi ñaøn baø, moät ngöôøi ñaøn oâng, vaø hoûi teân nhöõng con ñöôøng cuûa laøng, cuûa trò traán. Vò aáy ñöôïc hoûi: "Sao nhö theá naøy?", vaø traû lôøi: "Ta phaûi vaøo moät nhaø troáng, do vaäy ta ñaõ vaøo; ta phaûi khoâng nhaän ñöôïc ñoà aên khaát thöïc, do vaäy ta ñaõ khoâng nhaän ñöôïc ñoà aên khaát thöïc. (Coù ngöôøi) phaûi bò choù caén, do vaäy ta ñaõ bò choù caén. (Coù ngöôøi) phaûi gaëp voi döõ, do vaäy ta ñaõ gaëp; phaûi gaëp ngöïa döõ, do vaäy ta ñaõ gaëp, phaûi gaëp boø döõ, do vaäy ta ñaõ gaëp. Coù ngöôøi phaûi hoûi teân vaø hoï moät ngöôøi ñaøn baø, moät ngöôøi ñaøn oâng, do vaäy ta ñaõ hoûi. (Coù ngöôøi) phaûi hoûi teân nhöõng con ñöôøng cuûa laøng, cuûa thò traán, do vaäy ta ñaõ hoûi".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö nhö sau: "Vò Toân sö naøy laø nhaát thieát tri, nhöùt thieát kieán... , do vaäy ta ñaõ hoûi". Vò aáy sau khi bieát: "Haïnh naøy laø baát an", neân yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Naøy Sandaka, ñaây laø baát an phaïm haïnh thöù nhaát, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây, coù vò Ñaïo sö y cöù truyeàn thuyeát, (xem) truyeàn thuyeát laø chaân thaät, vò naøy thuyeát phaùp theo truyeàn thuyeát, theo töông truyeàn vaø truyeàn thoáng, theo uy tín (Thaùnh) taïng. Naøy Sandaka, neáu vò Ñaïo sö y cöù truyeàn thuyeát, xem truyeàn thuyeát laø chaân thaät, vò aáy (coù phaàn) kheùo nhôù, (coù phaàn) khoâng kheùo nhôù, (khi thì) nhö theá naøy, (khi thì) nhö theá khaùc.
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy tö: "Vò Toân sö naøy y cöù truyeàn thuyeát, xem truyeàn thuyeát laø chôn thaät, vò naøy thuyeát phaùp theo truyeàn thuyeát, theo töông truyeàn vaø truyeàn thoáng, theo uy tín (Thaùnh) taïng. Neáu vò Ñaïo sö y cöù truyeàn thuyeát, xem truyeàn thuyeát laø chôn thaät, vò aáy (coù phaàn) kheùo nhôù, (coù phaàn) khoâng kheùo nhôù, (khi thì) nhö theá naøy, (khi thì) nhö theá khaùc. Vò aáy sau khi bieát: "Haïnh naøy laø baát an", neân yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Naøy Sandaka, ñaây laø baát an phaïm haïnh thöù hai, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng, thôøi khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây coù vò Ñaïo sö laø nhaø lyù luaän, laø nhaø suy luaän. Do söï ñaû phaù cuûa lyù luaän vaø y cöù theo suy luaän, vò naøy thuyeát phaùp theo nguyeân taéc töï mình saùng taùc. Naøy Sandaka, neáu vò Ñaïo sö laø nhaø lyù luaän, laø nhaø suy luaän, vò aáy (coù phaàn) kheùo lyù luaän, (coù phaàn) khoâng kheùo lyù luaän, (khi thì) nhö theá naøy, (khi thì) nhö theá khaùc.
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, ngöôøi coù trí suy nghó: "Vò Toân sö naøy laø nhaø lyù luaän, laø nhaø suy luaän. Do söï ñaû phaù cuûa lyù luaän vaø y cöù theo suy luaän, vò naøy thuyeát phaùp theo nguyeân taéc töï mình saùng taùc. Neáu vò Ñaïo sö laø nhaø lyù luaän, laø nhaø suy luaän, vò aáy (coù phaàn) kheùo lyù luaän, (coù phaàn) khoâng kheùo lyù luaän, (khi thì) nhö theá naøy, (khi thì) nhö theá khaùc. Vò aáy sau khi bieát: "Haïnh naøy laø baát an" neân yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Naøy Sandaka ñaây laø baát an phaïm haïnh thöù ba, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng thì khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp, vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, ôû ñaây coù vò Ñaïo sö laø ngöôøi ñaàn ñoän, laø ngöôøi ngu si. Vì ñaàn ñoän ngu si, khi ñöôïc hoûi veà vaán ñeà naøy, vaán ñeà khaùc, vò aáy duøng nhöõng lôøi nguïy bieän tröôøn uoán nhö con löôn: "Theo toâi khoâng phaûi nhö vaäy, theo toâi khoâng phaûi nhö kia, theo toâi khoâng khaùc nhö theá, theo toâi khoâng phaûi nhö theá, theo toâi khoâng khoâng phaûi nhö theá".
ÔÛ ñaây, naøy Sandaka ngöôøi coù trí suy tö: "Vò Toân sö naøy laø ngöôøi ñaàn ñoän, laø ngöôøi ngu si... , theo toâi khoâng phaûi nhö theá". Vò aáy sau khi bieát: "Haïnh naøy laø baát an", neân yeåm ly haïnh aáy vaø boû ñi.
Naøy Sandaka, ñaây laø baát an phaïm haïnh thöù tö, ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy vaø neáu soáng thì khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Naøy Sandaka, boán baát an phaïm haïnh naøy ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá, vaø ôû ñaây ngöôøi coù trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng thì khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp vaø (chí) thieän.
-- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Ananda! Thaät hy höõu thay, Toân giaû Ananda! Boán phaùp baát an phaïm haïnh naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân, baäc Tri Giaû, Kieán Giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc tuyeân boá laø baát an phaïm haïnh, vaø ôû ñaây ngöôøi trí khoâng theå töï mình soáng theo haïnh aáy, vaø neáu soáng thì khoâng theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp, vaø (chí) thieän. Thöa Toân giaû Ananda, vò Ñaïo sö aáy daïy nhöõng gì, tuyeân boá nhöõng gì, maø ôû ñaây, ngöôøi coù trí coù theå töï mình soáng Phaïm haïnh, vaø khi soáng, coù theå thaønh ñaït (chaùnh) lyù, phaùp, vaø (chí) thieän?
-- ÔÛ ñaây, naøy Sandaka, Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi laø baäc A-la-haùn, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân. Nhö Lai sau khi rieâng töï chöùng ngoä vôùi thöôïng trí, theá giôùi naøy laø Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, goàm caû theá giôùi naøy vôùi Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân, Nhôn, laïi tuyeân boá ñieàu Ngaøi ñaõ chöùng ngoä. Ngaøi thuyeát phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, ñaày ñuû vaên nghóa, Ngaøi truyeàn daïy Phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh.
Ngöôøi gia tröôûng hay con ngöôøi gia tröôûng, hay moät ngöôøi sanh ôû giai caáp (haï tieän) nghe phaùp aáy, sau khi nghe phaùp, ngöôøi aáy sanh loøng tín ngöôõng Nhö Lai. Khi coù loøng tín ngöôõng aáy, ngöôøi aáy suy nghó: "Ñôøi soáng gia ñình ñaày nhöõng trieàn phöôïc, con ñöôøng ñaày nhöõng buïi ñôøi. Ñôøi soáng xuaát gia phoùng khoaùng nhö hö khoâng. Thaät khoâng deã gì cho moät ngöôøi soáng ôû gia ñình coù theå soáng theo Phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû, hoaøn toaøn thanh tònh, traéng baïch nhö voû oác. Vaäy ta neân caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø-sa, xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình". Moät thôøi gian sau, ngöôøi aáy boû taøi saûn nhoû, hay boû taøi saûn lôùn, boû baø con quyeán thuoäc nhoû, hay boû baø con quyeán thuoäc lôùn, caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø-sa, vaø xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình.
Vò aáy xuaát gia nhö vaäy, haønh trì caùc hoïc giôùi vaø haïnh soáng caùc Tyû-kheo, töø boû saùt sanh, traùnh xa saùt sanh, boû tröôïng, boû kieám, bieát xaáu hoå, sôï haõi, coù loøng töø, soáng thöông xoùt ñeán haïnh phuùc taát caû chuùng sanh vaø loaøi höõu tình. Vò aáy töø boû laáy cuûa khoâng cho, traùnh xa laáy cuûa khoâng cho, chæ mong nhöõng vaät ñaõ cho, töï soáng thanh tònh, khoâng coù troäm cöôùp. Vò aáy töø boû ñôøi soáng khoâng Phaïm haïnh, soáng theo Phaïm haïnh, soáng ñôøi soáng vieãn ly, traùnh xa daâm duïc haï lieät.
Vò aáy töø boû noùi laùo, noùi nhöõng lôøi chaân thaät, lieân heä ñeán söï thaät, chaéc chaén, ñaùng tin caäy, khoâng löôøng gaït ñôøi. Vò aáy töø boû noùi hai löôõi, traùnh xa noùi hai löôõi, nghe ñieàu gì ôû choã naøy, khoâng ñeán choã kia noùi ñeå sanh chia reõ ôû nhöõng ngöôøi naøy; nghe ñieàu gì ôû choã kia, khoâng ñi noùi vôùi nhöõng ngöôøi naøy ñeå sanh chuyeän chia reõ ôû nhöõng ngöôøi kia. Nhö vaäy, vò aáy soáng hoøa hôïp nhöõng keû ly giaùn, khuyeán khích nhöõng keû hoøa hôïp, hoan hyû trong hoøa hôïp, thích thuù trong hoøa hôïp, haân hoan trong hoøa hôïp, noùi nhöõng lôøi ñöa ñeán hoøa hôïp. Vò aáy töø boû noùi ñoäc aùc, traùnh xa lôøi noùi ñoäc aùc, noùi nhöõng lôøi noùi dòu hieàn, ñeïp tai, deã thöông, thoâng caûm ñeán taâm, tao nhaõ, ñeïp loøng nhieàu ngöôøi; vò aáy noùi nhöõng lôøi noùi nhö vaäy. Vò aáy töø boû lôøi noùi phuø phieám, traùnh xa lôøi noùi phuø phieám, noùi ñuùng thôøi, noùi chaân thaät, noùi coù yù nghóa, noùi phaùp, noùi luaät, noùi nhöõng lôøi ñaùng ñöôïc gìn giöõ, nhöõng lôøi hôïp thôøi, hôïp lyù coù maïch laïc heä thoáng, coù ích lôïi.
Vò aáy töø boû khoâng laøm haïi ñeán caùc haït gioáng vaø caùc loaïi caây coû, duøng moät ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm; töø boû caùc moùn aên phi thôøi; töø boû khoâng ñi xem muùa, haùt, nhaïc, caùc cuoäc trình dieãn; töø boû khoâng duøng voøng hoa, höông lieäu, daàu thoa, trang söùc, vaø caùc thôøi trang; töø boû khoâng duøng giöôøng cao vaø giöôøng lôùn; töø boû khoâng nhaän vaøng vaø baïc; töø boû khoâng nhaän caùc haït soáng; töø boû khoâng nhaän thòt soáng, töø boû khoâng nhaän ñaøn baø con gaùi; töø boû khoâng nhaän noâ tyø gaùi vaø trai; töø boû khoâng nhaän cöøu vaø deâ; töø boû khoâng nhaän gia caàm vaø heo; töø boû khoâng nhaän voi, boø, ngöïa vaø ngöïa caùi; töø boû khoâng nhaän ruoäng nöông ñaát ñai; töø boû khoâng duøng ngöôøi laøm moâi giôùi hoaëc töï mình laøm moâi giôùi; töø boû khoâng buoân baùn; töø boû caùc söï gian laän baèng caân, tieàn baïc vaø ño löôøng; töø boû caùc taø haïnh nhö hoái loä, gian traù, löøa ñaûo; töø boû khoâng laøm thöông toån, saùt haïi, caâu thuùc, böùc ñoaït, troäm caép, cöôùp phaù.
Vò aáy soáng bieát ñuû, baèng loøng vôùi taám y ñeå che thaân vôùi ñoà aên khaát thöïc ñeå nuoâi soáng, ñi taïi choã naøo cuõng mang theo (y vaø bình baùt). Nhö con chim bay ñeán choã naøo cuõng mang theo hai caùnh, cuõng vaäy, Tyû-kheo baèng loøng vôùi taám y ñeå che thaân, vôùi ñoà aên khaát thöïc ñeå nuoâi buïng, ñi taïi choã naøo cuõng mang theo. Vò aáy thaønh töïu Thaùnh giôùi uaån naøy, noäi taâm höôûng laïc thoï khoâng khuyeát phaïm.
Khi maét thaáy saéc, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì, vì con maét khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öuc bi, caùc aùc, baát thieän phaùp khôûi leân, vò aáy töï cheá ngöï caùc nguyeân nhaân aáy, hoä trì con maét, thöïc haønh söï hoä trì con maét. Khi tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng, nhöõng nguyeân nhaân gì, vì yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi, öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, vò aáy cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thöïc haønh söï hoä trì yù caên. Vò aáy thaønh töïu Thaùnh hoä trì caùc caên naøy noäi taâm höôûng laïc thoï khoâng ueá nhieãm.
Vò aáy khi ñi tôùi, khi ñi lui ñeàu tænh giaùc; khi nhìn thaúng, khi nhìn quanh ñeàu tænh giaùc; khi co tay, khi duoãi tay ñeàu tænh giaùc; khi mang y keùp, bình baùt, thöôïng y ñeàu tænh giaùc; khi aên, uoáng, nhai, nuoát ñeàu tænh giaùc; khi ñi ñaïi tieän, tieåu tieän ñeàu tænh giaùc; khi ñi, ñöùng, ngoài, naèm, thöùc, noùi, yeân laëng ñeàu tænh giaùc.
Vò aáy thaønh töïu Thaùnh giôùi uaån naøy, thaønh töïu Thaùnh hoä trì caùc caên naøy, thaønh töïu Thaùnh chaùnh nieäm tænh giaùc naøy, löïa moät truù xöù thanh vaéng, nhö khu röøng, goác caây, khe nuùi, hang ñaù, baõi tha ma, luøm caây ngoaøi trôøi, ñoáng rôm.
Sau khi aên xong vaø ñi khaát thöïc trôû veà, vò aáy ngoài kieát-giaø, löng thaúng taïi choã noùi treân, vaø an truù chaùnh nieäm tröôùc maët. Vò aáy töø boû duïc tham ôû ñôøi, soáng vôùi taâm thoaùt ly duïc tham, goät röûa taâm heát duïc tham. Töø boû saân haän, vò aáy soáng vôùi taâm khoâng saân haän, loøng töø maãn thöông xoùt taát caû chuùng sanh höõu tình, goät röûa taâm heát saân haän. Töø boû hoân traàm thuïy mieân, vò aáy soáng thoaùt ly hoân traàm thuïy mieân, vôùi taâm töôûng höôùng veà aùnh saùng, chaùnh nieäm tænh giaùc, goät röûa taâm heát hoân traàm thuïy mieân. Töø boû traïo cöû, hoái quaù, vò aáy soáng khoâng traïo cöû, noäi taâm traàm laëng, goät röûa taâm heát traïo cöû, hoái quaù. Töø boû nghi ngôø, vò aáy soáng thoaùt khoûi nghi ngôø, khoâng phaân vaân löôõng löï, goät röûa taâm heát nghi ngôø ñoái vôùi thieän phaùp.
Sau khi tröø boû naêm trieàn caùi naøy, caùc phaùp laøm taâm caáu ueá, laøm trí tueä trôû thaønh yeáu ôùt, vò aáy ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng ñaït vaø an truù Sô thieàn, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, vôùi taàm, vôùi töù. Naøy Sandaka, neáu moät ñeä töû chöùng ñöôïc öu thaéng ñaëc thuø nhö vaäy döôùi moät vò Ñaïo sö, thôøi ôû ñaây ngöôøi coù trí coù theå töï mình soáng Phaïm haïnh, vaø khi soáng coù theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän.
Laïi nöõa, naøy Sandaka, vò Tyû-kheo dieät taàm vaø töù, chöùng ñaït vaø an truù Nhò thieàn... chöùng ñaït vaø an truù Tam thieàn... chöùng ñaït vaø an truù Töù thieàn. Naøy Sandaka, neáu moät ñeä töû chieám ñöôïc öu thaéng ñaëc thuø nhö vaäy döôùi moät Ñaïo sö... thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän".
Vôùi taâm ñònh tónh, thanh tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeãn, deã söû duïng, vöõng chaéc baát ñoäng nhö vaäy, vò aáy, höôùng taâm ñeán tuùc maïng trí. Vò aáy nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù, nhö moät ñôøi, hai ñôøi... nhö vaäy, vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Naøy Sandaka, neáu moät ñeä töû chieám ñöôïc öu thaéng ñaëc thuø nhö vaäy döôùi moät vò Ñaïo sö... thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän.
Vôùi taâm ñònh tónh, thanh tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeãn, deã söû duïng, vöõng chaéc, baát ñoäng nhö vaäy, vò aáy höôùng taâm ñeán trí tueä veà sanh töû cuûa chuùng sanh. Vò aáy vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng, chuùng sanh ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh... ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Naøy Sandaka neáu moät ñeä töû chöùng ñöôïc öu thaéng ñaëc thuø nhö vaäy döôùi moät vò Ñaïo sö... thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp vaø (chí) thieän.
Vôùi taâm ñònh tónh thanh tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo, nhu nhuyeãn, deã söû duïng, vöõng chaéc, baát ñoäng nhö vaäy, vò aáy höôùng taâm ñeán laäu taän trí. Vò aáy nhö thaät bieát: "Ñaây laø Khoå"... vò aáy nhö thaät bieát: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán laäu hoaëc dieät".
Vò aáy do bieát vaäy, do thaáy vaäy, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi duïc laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi höõu laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi voâ minh laäu. Ñoái vôùi töï thaân ñaõ giaûi thoaùt nhö vaäy, khôûi leân söï hieåu bieát: "Ta ñaõ giaûi thoaùt". Vò aáy bieát: "Sanh ñaõ dieät, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc caàn laøm ñaõ laøm; sau ñôøi hieän taïi, khoâng coù ñôøi soáng naøo khaùc nöõa". Naøy Sandaka, neáu moät ñeä töû chöùng ñöôïc öu thaéng ñaëc thuø nhö vaäy döôùi moät Ñaïo sö naøo, thôøi ôû ñaây ngöôøi coù trí coù theå töï mình soáng Phaïm haïnh, vaø khi soáng coù theå thaønh ñaït (chaùnh) ñaïo, phaùp, vaø (chí) thieän.
-- Nhöng, thöa Toân giaû Ananda, moät Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, tu haønh thaønh maõn, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ thaønh ñaït lyù töôûng, ñaõ taän tröø höõu kieát söû, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, vò Tyû-kheo aáy coù theå thoï duïng caùc duïc voïng khoâng?
-- Naøy Sandaka, vò Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, tu haønh thaønh maõn, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ thaønh ñaït lyù töôûng, ñaõ taän tröø höõu kieát söû, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, vò aáy khoâng theå vi phaïm naêm ñieàu: Vò Tyû-kheo, caùc laäu ñaõ taän khoâng coù theå coá yù saùt haïi maïng soáng chuùng sanh; vò Tyû-kheo caùc laäu ñaõ taän khoâng coù theå laáy cuûa khoâng cho, ñöôïc goïi laø aên troäm; vò Tyû-kheo caùc laäu ñaõ taän khoâng coù theå haønh daâm duïc; vò Tyû-kheo caùc laäu ñaõ taän khoâng coù theå coá yù noùi laùo; vò Tyû-kheo caùc laäu ñaõ taän khoâng coù theå höôûng thoï caùc duïc ñoái vôùi caùc vaät ñöôïc taøng tröõ nhö tröôùc khi coøn taïi gia. Naøy Sandaka, moät vò Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, tu haønh thaønh maõn, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ thaønh ñaït lyù töôûng, ñaõ taän tröø höõu kieát söû, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, vò aáy khoâng coù theå vi phaïm naêm ñieàu naøy.
-- Thöa Toân giaû Ananda, vò Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, tu haønh thaønh maõn, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ thaønh ñaït lyù töôûng, ñaõ taän tröø höõu kieát söû, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, khi vò aáy ñi, ñöùng, nguû vaø thöùc, coù phaûi tri kieán vò aáy ñöôïc an truù moät caùch lieân tuïc, khoâng giaùn ñoaïn: "Caùc laäu hoaëc cuûa ta ñaõ ñöôïc ñoaïn taän"?
-- Naøy Sandaka, toâi seõ cho OÂng moät ví duï, nhôø ví duï ôû ñaây, moät soá ngöôøi coù trí seõ bieát yù nghóa caâu noùi. Ví nhö, naøy Sandaka, moät ngöôøi tay chaân bò chaët; khi ngöôøi aáy ñi, ñöùng, nguû vaø thöùc, tay chaân bò chaët moät caùch lieân tuïc, khoâng giaùn ñoaïn, vaø khi ngöôøi aáy suy tö veà vaán ñeà naøy, ngöôøi aáy bieát: "Tay chaân cuûa ta bò chaët". Cuõng vaäy, naøy Sandaka, vò Tyû-kheo naøo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, tu haønh thaønh maõn, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ thaønh ñaït lyù töôûng, ñaõ taän tröø höõu kieát söû, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí, khi vò aáy ñi, ñöùng, nguû vaø thöùc, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn taän moät caùch lieân tuïc, khoâng giaùn ñoaïn, vaø khi vò aáy suy tö veà vaán ñeà naøy, vò aáy bieát: "Caùc laäu hoaëc ta ñaõ ñöôïc ñoaïn taän".
-- Nhöng thöa Toân giaû Ananda, coù bao nhieâu vò laõnh ñaïo toái thaéng trong phaùp vaø luaät naøy?
-- Naøy Sandaka, khoâng phaûi chæ coù moät traêm, hai traêm, ba traêm, boán traêm, naêm traêm, maø coøn nhieàu vò laõnh ñaïo toái thaéng hôn nöõa trong Phaùp vaø Luaät naøy.
-- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Ananda! Thaät hy höõu thay, Toân giaû Ananda! Khoâng coù söï töï taùn phaùp cuûa mình, khoâng coù söï huûy baùng phaùp cuûa ngöôøi khaùc, nhöng caû hai söï thuyeát phaùp vôùi caùc haønh trì (ayatane) vaø raát nhieàu vò laõnh ñaïo toái thaéng nhö vaäy ñaõ ñöôïc thaáy (ôû ñaây). Coøn caùc taø maïn ngoaïi ñaïo naøy laø nhöõng ñöùa con cuûa ngöôøi meï khoâng con, hoï töï taùn khen mình cheâ ngöôøi, vaø hoï chæ coù ba vò laõnh ñaïo toái thaéng, töùc laø Nanda Vaccha, Kisa Sankicca vaø Makkhali Gosala.
Roài du só Sandaka noùi vôùi ñoà chuùng cuûa mình:
-- Chö Toân giaû, haõy ñi vaø soáng Phaïm haïnh döôùi Sa-moân Gotama, tuy raèng nay khoâng coù deã gì cho chuùng ta töø boû quyeàn lôïi, toân kính vaø danh tieáng.
Nhö vaäy du só Sandaka ñaõ ñöa ñoà chuùng cuûa mình soáng Phaïm haïnh döôùi Sa-moân Gotama.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]