Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [Home Page]           [ Index Vieät ]          [Index Pali]

Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya

77. Ñaïi kinh Sakuludaøyi
(Mahaøsakuludaøyin sutta)

Nhö vaày toâi nghe.

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Rajagaha (Vöông Xaù), Veluvana (Truùc Laâm), taïi Kalandakanivapa (choã nuoâi döôõng soùc).

Luùc baáy giôø, coù raát nhieàu vò du só, coù thôøi danh, coù danh tieáng truù ôû Moranivapa (Khoång Töôùc Laâm), tu vieän caùc du só, nhö Anugara, Varadhara, vaø du só Sakuludayi cuøng vôùi caùc vò du só thôøi danh, danh tieáng khaùc.

Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt ñi vaøo Rajagaha ñeå khaát thöïc. Roài Theá Toân suy nghó: "Nay coøn quaù sôùm ñeå ñi khaát thöïc ôû Rajagaha. Ta haõy ñeán Moranivapa, tu vieän caùc du só, ñi ñeán gaëp du só Sakuludayi". Roài Theá Toân ñi ñeán Moranivapa, tu vieän caùc du só.

Luùc baáy giôø du só Sakuludayi ñang ngoài cuøng vôùi ñaïi chuùng du só, ñang lôùn tieáng, cao tieáng, to tieáng, baøn luaän nhieàu vaán ñeà phuø phieám nhö vöông luaän, taëc luaän, ñaïi thaàn luaän, binh luaän, boá uùy luaän, chieán ñaáu luaän, thöïc luaän, aåm luaän, y luaän, saøng luaân, hoa man luaän, höông lieäu luaän, thaân toäc luaän, xa thöøa luaän, thoân luaän, traán luaän, thò luaän, quoác ñoä luaän, phuï nöõ luaän, anh huøng luaän, caâu chuyeän beân leà ñöôøng, caâu chuyeän taïi choã laáy nöôùc, caâu chuyeän veà ngöôøi ñaõ cheát, taïp thoaïi luaän, theá giôùi luaän, haûi döông luaän, hieän höõu, voâ hieän höõu luaän. Du só Sakuludayi thaáy Theá Toân töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy lieàn khuyeán caùo chuùng cuûa mình:

-- Caùc Toân giaû haõy nhoû tieáng! Caùc Toân giaû haõy laëng tieáng! Nay Sa-moân Gotama ñang ñeán, vò Toân giaû aáy öa meán an tònh, taùn thaùn an tònh, neáu bieát chuùng naøy an tònh, coù theå gheù taïi ñaây.

Caùc du só aáy ñeàu im laëng. Roài Theá Toân ñeán choã du só Sakuludayi. Du só Sakuludayi baïch Theá Toân:

-- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy ñeán! Baïch Theá Toân, thieän lai Theá Toân! Ñaõ laâu Theá Toân môùi taïo cô hoäi naøy, nghóa laø ñeán ñaây. Theá Toân haõy ngoài! Ñaây laø choã ngoài ñaõ soaïn saün.

Theá Toân ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Du só Sakuludayi laáy moät gheá thaáp khaùc roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi du só Sakuludayi ñang ngoài moät beân:

-- Naøy Udayi, nay caùc vò hoïp nhau ôû ñaây, ñang baøn vaán ñeà gì? Vaø caâu chuyeän gì giöõa caùc vò bò giaùn ñoaïn?

-- Baïch Theá Toân, haõy gaùc moät beân vaán ñeà chuùng toâi ñang hoäi hoïp baøn luaän. Veà sau Theá Toân nghe laïi cuõng khoâng khoù khaên gì! Baïch Theá Toân, trong nhöõng ngaøy tröôùc, nhieàu ngaøy tröôùc nöõa, khi caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân thuoäc nhieàu ngoaïi ñaïo sai khaùc, ngoài laïi vaø taäp hoïp taïi luaän nghò ñöôøng, ñoái thoaïi naøy ñöôïc khôûi leân: "Thaät lôïi ích thay cho daân chuùng Anga vaø Magadha thaät toát ñeïp thay cho daân chuùng Anga vaø Magadha khi ñöôïc nhöõng vò Sa-moân, Baø-la-moân nay laø nhöõng vò laõnh ñaïo hoäi chuùng, laõnh ñaïo ñoà chuùng, nhöõng vò sö tröôûng ñoà chuùng, nhöõng vò thôøi danh, nhöõng Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, ñaõ ñeán Rajagaha ñeå an cö trong muøa möa! Ngaøi Purana Kassapa (Baát-lan Ca-dieáp) naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, ñaõ ñeán Rajagaha ñeå an cö trong muøa möa. Ngaøi Makkhali Gosala naøy... Ngaøi Ajita Kesakambali... Ngaøi Pakudha Kaccayana... Ngaøi Saniaya Belatthiputta... Ngaøi Nigantha Nataputta naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, vò naøy ñaõ ñeán Rajagaha ñeå an cö trong muøa möa. Sa-moân Gotama naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, vò naøy ñaõ ñeán Rajagaha ñeå an cö trong muøa möa. Trong nhöõng baäc Toân giaû Sa-moân, Baø-la-moân naøy, nhöõng baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, nhöõng baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, nhöõng baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, nhöõng baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, vò naøo ñöôïc caùc ñeä töû cung kính toân troïng, kính leã, cuùng döôøng? Vaø caùc ñeä töû sau khi cung kính toân troïng ñaõ soáng nöông töïa nhö theá naøo?"

ÔÛ ñaây, coù moät soá ngöôøi ñaõ noùi nhö sau: "Vò Purana Kassapa naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng, vò aáy khoâng ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã cuùng döôøng. Vaø caùc ñeä töû, sau khi cung kính toân troïng ñaõ khoâng soáng nöông töïa Purana Kassapa. Thuôû xöa, Purana Kassapa thuyeát phaùp cho hoäi chuùng haøng traêm ngöôøi; ôû ñaáy, moät ñeä töû cuûa Purana Kassapa noùi lôùn tieáng nhö sau: "Chö Toân giaû, chôù coù hoûi Purana Kassapa veà yù nghóa naøy. Vò aáy khoâng bieát yù nghóa naøy, chuùng toâi bieát yù nghóa naøy. Haõy hoûi chuùng toâi veà yù nghóa naøy. Chuùng toâi seõ traû lôøi veà yù nghóa naøy cho chö Toân giaû". Thuôû xöa, Purana Kassapa dang tay, khoùc loùc nhöng khoâng ñöôïc nghe theo: "Chö toân giaû, haõy nhoû tieáng! Chö Toân giaû haõy laëng tieáng! Nhöõng vò aáy khoâng hoûi Chö Toân giaû. Nhöõng vò aáy hoûi chuùng toâi. Chuùng toâi seõ traû lôøi cho nhöõng vò aáy". Nhieàu ñeä töû cuûa Purana Kassapa, sau khi kích baùc Purana Kassapa, boû ñi vaø noùi: "OÂng khoâng bieát phaùp vaø luaät naøy. Ta bieát phaùp vaø luaät naøy. Laøm sao OÂng coù theå bieát phaùp vaø luaät naøy? OÂng theo taø haïnh. Ta theo chaùnh haïnh. Ñieàu ta noùi coù töông öng. Ñieàu OÂng noùi khoâng töông öng. Ñieàu ñaùng noùi tröôùc, OÂng laïi noùi nhö sau. Ñieàu ñaùng noùi sau ngöôi laïi noùi tröôùc. Chuû tröông cuûa OÂng ñaõ bò laät ngöôïc, caâu hoûi cuûa OÂng ñaõ bò baøi baùc. OÂng ñaõ bò thuyeát baïi. Haõy ñeán giaûi vaây lôøi noùi (aáy) neáu coù theå ñöôïc, gaéng thoaùt khoûi loái bí". Nhö vaäy, Purana Kassapa khoâng ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng. Vaø sau khi cung kính toân troïng, caùc ñeä töû ñaõ khoâng soáng nöông töïa Purana Kassapa. Traùi laïi, Purana Kassapa ñaõ bò maï lî vôùi nhöõng lôøi maéng nhieác vì haønh ñoäng cuûa mình.

Coù moät soá ngöôøi ñaõ noùi nhö sau: "Vò Makkhali Gosala naøy... Vò Ajita Kesakambali... Vò Pukudha Kaccayana... Vò Sanjaya Belatthiputta... Vò Nigantha Nataputta naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng. Vò aáy khoâng ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng. Vaø caùc ñeä töû sau khi cung kính, toân troïng ñaõ khoâng soáng nöông töïa Nigantha Nataputta. Thuôû xöa, Nigantha Nataputta thuyeát phaùp cho hoäi chuùng haøng traêm ngöôøi. ÔÛ ñaây, moät ñeä töû cuûa Nigantha Nataputta lôùn tieáng noùi nhö sau: "Chö Toân giaû, chôù coù hoûi Nigantha Nataputta veà yù nghóa naøy. Vò aáy khoâng bieát yù nghóa naøy. Chuùng toâi bieát yù nghóa naøy. Haõy hoûi chuùng toâi veà yù nghóa naøy. Chuùng toâi traû lôøi veà yù nghóa naøy cho chö Toân giaû". Thuôû xöa Nigantha Nataputta dang tay, khoùc loùc nhöng khoâng ñöôïc nghe theo: "Chö Toân giaû haõy nhoû tieáng! Chö Toân giaû haõy laëng tieáng! Nhöõng vò aáy khoâng hoûi chö Toân giaû. Nhöõng vò aáy hoûi chuùng toâi. Chuùng toâi seõ traû lôøi cho nhöõng vò aáy". Nhieàu ñeä töû cuûa Nigantha Nataputta, sau khi kích baùc Nigantha Nataputta, boû ñi vaø noùi: "OÂng khoâng bieát phaùp vaø luaät naøy. Ta bieát phaùp vaø luaät naøy. Laøm sao OÂng coù theå bieát phaùp vaø luaät naøy? OÂng theo taø haïnh. Ta theo chaùnh haïnh. Ñieàu ta noùi coù töông öng. Ñieàu OÂng noùi khoâng töông öng. Ñieàu ñaùng noùi tröôùc OÂng laïi noùi sau. Ñieàu ñaùng noùi sau, OÂng laïi noùi tröôùc. Chuû tröông cuûa OÂng ñaõ bò laät ngöôïc. Caâu noùi cuûa OÂng ñaõ bò baøi baùc. OÂng ñaõ bò thaát baïi. Haõy ñeán giaûi vaây lôøi noùi aáy. Neáu coù theå ñöôïc, gaéng thoaùt khoûi loái bí". Nhö vaäy, Nigantha Nataputta khoâng ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng. Vaø caùc ñeä töû khoâng coù sau khi cung kính, toân troïng soáng nöông töïa Nigantha Nataputta. Traùi laïi Nigantha Nataputta ñaõ bò maï lò vôùi nhöõng lôøi maéng nhieác vì haønh ñoäng cuûa mình.

Coù moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Sa-moân Gotama naøy laø baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, baäc laõnh ñaïo ñoà chuùng, baäc sö tröôûng ñoà chuùng, coù thôøi danh, baäc Toå sö coù thanh danh, ñöôïc quaàn chuùng toân suøng. Vaø vò naøy ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng. Vaø caùc ñeä töû sau khi cung kính toân troïng, soáng nöông töïa Sa-moân Gotama. Thuôû xöa, Sa-moân Gotama ñang thuyeát phaùp cho hoäi chuùng haøng traêm ngöôøi. ÔÛ ñaây, moät ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama ho (thaønh tieáng). Moät vò ñoàng Phaïm haïnh duøng ñaàu goái ñaäp (nheï) vaøo ngöôøi aáy vaø noùi: "Toân giaû haõy laëng tieáng! Toân giaû chôù coù laøm oàn! Theá Toân, baäc Ñaïo sö cuûa chuùng ta ñang thuyeát phaùp". Trong khi Sa-moân Gotama ñang thuyeát phaùp cho hoäi chuùng haøng traêm ngöôøi, trong khi aáy khoâng coù moät tieáng ñaèng haéng, khoâng coù moät tieáng ho giöõa caùc ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama. Töøng nhoùm ñaïi thính chuùng ñang soáng trong nhieät tình kyø voïng; nghó raèng: "Theá Toân seõ thuyeát phaùp cho ta vaø ta ñöôïc nghe". Ví nhö coù ngöôøi taïi ngaõ tö ñöôøng, ñang boùp vaét moät baùnh maät ong nhoû trong saïch, vaø ñaïi chuùng ñang soáng nhieät tình kyø voïng. Cuõng vaäy, trong khi Sa-moân Gotama ñang thuyeát phaùp cho hoäi chuùng haøng traêm ngöôøi, trong khi aáy khoâng coù moät tieáng ñaèng haéng, khoâng moät tieáng ho giöõa caùc ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama. Töøng nhoùm ñaïi thính chuùng ñang soáng trong nhieät tình kyø voïng nghó raèng: "Theá Toân seõ thuyeát phaùp cho ta vaø ta seõ ñöôïc nghe". Caùc ñeä töû cuûa Sa-moân Gotama sau khi caõi loän vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh töø boû tu hoïc, trôû laïi hoaøn tuïc, caùc vò aáy vaãn taùn thaùn baäc Ñaïo sö, taùn thaùn Phaùp, taùn thaùn Taêng, töï quôû traùch mình, khoâng quôû traùch ngöôøi khaùc: "Chính chuùng ta thaät baát haïnh, chính chuùng ta thaät thieáu phöôùc, daàu chuùng ta xuaát gia trong phaùp luaät ñöôïc kheùo giaûng nhö vaäy maø khoâng theå soáng theo Phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh cho ñeán troïn ñôøi". Hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi giöõ vöôøn, hay nhöõng ngöôøi cö só vaø soáng thoï trì naêm giôùi". Nhö vaäy Sa-moân Gotama ñöôïc caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng, vaø caùc ñeä töû sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa Sa-moân Gotama.

-- Naøy Udayi, OÂng thaáy nôi ta coù bao nhieâu phaùp maø do caùc phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta?

-- Baïch Theá Toân, con thaáy nôi Theá Toân coù naêm phaùp maø do naêm phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Theá Toân. Theá naøo laø naêm? Baïch Theá Toân, Theá Toân aên ít vaø taùn thaùn haïnh aên ít. Baïch Theá Toân, Theá Toân aên ít vaø taùn thaùn haïnh aên ít. Chính phaùp naøy, baïch Theá Toân, laø phaùp thöù nhaát, con thaáy nôi Theá Toân. Do phaùp naøy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo. Baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo. Chính phaùp naøy, baïch Theá Toân laø phaùp thöù hai con thaáy nôi Theá Toân. Do phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo. Baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo. Chính phaùp naøy, baïch Theá Toân, laø phaùp thöù ba con thaáy nôi Theá Toân. Do phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo. Baïch Theá Toân, Theá Toân bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo. Chính phaùp naøy, baïch Theá Toân, laø phaùp thöù tö con thaáy nôi Theá Toân. Do phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Theá Toân soáng vieãn ly vaø taùn thaùn haïnh soáng vieãn ly. Baïch Theá Toân, Theá Toân soáng vieãn ly vaø taùn thaùn haïnh soáng vieãn ly. Chính phaùp naøy baïch Theá Toân, laø phaùp thöù naêm con thaáy nôi Theá Toân. Do phaùp naøy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

Chính naêm phaùp naøy, baïch Theá Toân, con thaáy nôi Theá Toân. Do naêm phaùp naøy, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Theá Toân, vaø sau khi cung kính, toân troïng soáng nöông töïa vaøo Theá Toân.

-- "Sa-moân Gotama aên ít vaø taùn thaùn haïnh aên ít"; naøy Udayi, neáu vì vaäy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, coù nhöõng ñeä töû cuûa Ta chæ aên vôùi moät baùt (kosa), chæ aên vôùi nöûa baùt, chæ aên vôùi traùi caây veluva, chæ aên vôùi nöûa traùi caây veluva, vaø naøy Udayi. Coøn Ta, coù khi Ta aên hôn moät bình baùt naøy, coù khi Ta aên nhieàu hôn nhö vaäy nöõa. "Sa-moân Gotama aên ít vaø taùn thaùn haïnh aên ít"; naøy Udayi, neáu vì vaäy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi toân troïng, cung kính soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, nhöõng ñeä töû aáy cuûa Ta, soáng nöông töïa vaøo Ta chæ aên vôùi moät baùt, chæ aên vôùi nöûa baùt, chæ aên vôùi traùi caây veluva, chæ aên vôùi nöûa traùi caây veluva; nhöõng vò aáy vì phaùp haïnh naøy ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø ñaùng leõ khoâng toân troïng cung kính khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

"Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo"; naøy Udayi, neáu vì vaäy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, coù nhöõng ñeä töû cuûa Ta soáng maëc phaán taûo y, maëc thoâ y. Nhöõng vò aáy löôïm töøng maûnh vaûi töø baõi tha ma, hay töøng ñoáng raùc, hay töø tieäm phoá, vaø sau khi laøm thaønh aùo sanghati (taêng-giaø-leâ), hoï mang loaïi aùo aáy. Coøn Ta, naøy Udayi, coù khi Ta maëc vaûi y cuûa cö só cuùng döôøng, caùc choã sôøn moûng ñöôïc beän chaéc laïi vôùi daây tô caây bí traéng. "Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù loaïi y naøo"; naøy Udayi, neáu vì vaäy caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi toân troïng cung kính, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, nhöõng vò ñeä töû aáy cuûa Ta, soáng maëc phaán taûo y, maëc thoâ y. Nhöõng vò aáy löôïm töøng maûnh vaûi töø baõi tha ma, hay töø ñoáng raùc, hay töø tieäm phoá, vaø sau khi laøm thaønh aùo sanghati, hoï mang loaïi aùo aáy; nhöõng vò aáy vì phaùp (haïnh) naøy ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

"Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo", neáu vì vaäy, naøy Udayi, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, coù nhöõng ñeä töû cuûa Ta chæ aên nhöõng moùn aên nhaän trong bình baùt khaát thöïc, chæ ñi khaát thöïc töøng nhaø moät (khoâng boû soùt nhaø naøo); töï thoûa maõn vôùi nhöõng moùn aên maûy muùn, khi ñi vaøo trong nhaø, daàu ñöôïc môøi ngoài, cuõng khoâng chaáp nhaän. Coøn Ta, naøy Udayi, ñoâi khi Ta nhaän aên nhöõng choã ñöôïc môøi, nhaän aên caùc thöù gaïo, chaùo trong aáy caùc haït ñen ñöôïc vöùt boû, caùc loaïi canh, caùc loaïi trôï vò. "Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù moùn aên khaát thöïc naøo"; naøy Udayi neáu vì vaäy, caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, nhöõng vò ñeä töû aáy cuûa Ta, chæ aên nhöõng moùn aên nhaän trong bình baùt khaát thöïc, chæ ñi khaát thöïc töøng nhaø moät, töï thoûa maõn vôùi nhöõng moùn aên maûy muùn, khi ñi vaøo trong nhaø, daàu ñöôïc môøi ngoài cuõng khoâng chaáp nhaän; nhöõng vò aáy vì phaùp (haïnh) naøy ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

"Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vaø baát cöù saøng toïa naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo"; neáu vì vaäy, naøy Udayi, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, coù nhöõng ñeä töû cuûa Ta soáng döôùi goác caây, soáng ôû ngoaøi trôøi. Nhöõng vò aáy trong taùm thaùng khoâng soáng döôùi maùi che naøo. Coøn ta, naøy Udayi, coù ñoâi khi Ta soáng döôùi nhöõng ngoâi laàu coù gaùc nhoïn, coù toâ voâi trong vaø ngoaøi, ñöôïc che gioù, coù then choát ñoùng laïi vaø coù caùc cöûa soå kheùp kín. "Sa-moân Gotama soáng bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo vaø taùn thaùn haïnh bieát ñuû vôùi baát cöù saøng toïa naøo" vaø neáu vì vaäy, naøy Udayi, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, caùc vò ñeä töû aáy cuûa Ta, soáng döôùi goác caây, soáng ôû ngoaøi trôøi, trong taùm thaùng khoâng soáng döôùi maùi che naøo; nhöõng vò aáy vì phaùp (haïnh) naøy ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø ñaùng leõ khoâng cung kính toân troïng, khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

"Sa-moân Gotama laø vò soáng vieãn ly vaø taùn thaùn haïnh vieãn ly"; naøy Udayi, neáu vì vaäy caùc ñeä töû cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, coù nhöõng ñeä töû cuûa Ta soáng trong röøng nuùi, taïi caùc truù xöù xa vaéng. Sau khi ñi saâu vaøo trong röøng nuùi, trong caùc truù xöù xa vaéng, soáng taïi caùc choã aáy, vaø nöûa thaùng moät laàn môùi trôû veà giöõa Taêng chuùng ñeå tuïng ñoïc Giôùi boån. Coøn Ta, naøy Udayi, ñoâi khi ta soáng ñoanh vaây xung quanh bôûi caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo-ni, Cö só nam, Cö só nöõ, Quoác vöông, Ñaïi thaàn, Ngoaïi ñaïo, ñeä töû caùc ngoaïi ñaïo. "Sa-moân Gotama laø vò soáng vieãn ly vaø taùn thaùn haïnh vieãn ly"; vaø neáu vì vaäy, naøy Udayi, caùc ñeä töû cung kính, toân troïng kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta, thôøi naøy Udayi, caùc vò ñeä töû aáy cuûa Ta, soáng trong röøng nuùi, taïi caùc truù xöù xa vaéng. Sau khi ñi saâu vaøo trong nuùi, trong caùc truù xöù xa vaéng, soáng taïi caùc choã aáy vaø nöûa thaùng moät laàn, môùi trôû veà giöõa Taêng chuùng ñeå tuïng ñoïc Giôùi boån; nhöõng vò ñeä töû aáy vì phaùp (haïnh) naøy ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø ñaùng leõ khoâng cung kính, toân troïng, khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

Nhö vaäy, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta do naêm phaùp naøy khoâng cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø khoâng cung kính, toân troïng, khoâng soáng nöông töïa vaøo Ta.

Naøy Udayi, laïi coù naêm phaùp khaùc, do naêm phaùp naøy, caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa (vaøo Ta). Theá naøo laø naêm?

(I. Giôùi haïnh taêng thöôïng)

ÔÛ ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc Taêng thöôïng giôùi: "Sa-moân Gotama laø vò coù giôùi haïnh vaø thaønh töïu giôùi uaån toái thöôïng". Naøy Udayi, chính ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc Taêng thöôïng giôùi, nghó raèng: "Sa-moân Gotama laø vò coù giôùi haïnh vaø thaønh töïu giôùi uaån toái thöôïng", ñaây laø phaùp thöù nhaát, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính , toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

(II. Tri kieán vi dieäu)

Laïi nöõa, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc tri kieán vi dieäu. Khi noùi: "Ta bieát", nghóa laø Sa-moân Gotama coù bieát. Khi noùi: "Ta thaáy", nghóa laø Sa-moân Gotama coù thaáy. Sa-moân Gotama thuyeát phaùp vôùi thaéng trí, khoâng phaûi khoâng vôùi thaéng trí. Sa-moân Gotama thuyeát phaùp coù nhôn duyeân, khoâng phaûi khoâng coù nhôn duyeân. Sa-moân Gotama thuyeát phaùp coù thaàn thoâng löïc (Sappatihariyam), khoâng phaûi khoâng coù thaàn thoâng löïc. Naøy Udayi, chính ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc tri kieán vi dieäu vaø nghó raèng: "Khi noùi: "Ta bieát", nghóa laø Sa-moân Gotama coù bieát: Khi noùi: "Ta thaáy", nghóa laø Sa-moân Gotama coù thaáy. Sa-moân Gotama thuyeát phaùp vôùi thaéng trí, khoâng phaûi khoâng vôùi thaéng trí. Sa-moân thuyeát phaùp vôùi nhôn duyeân, khoâng phaûi khoâng coù nhôn duyeân. Sa-moân Gotama thuyeát phaùp coù thaàn thoâng löïc, khoâng phaûi khoâng coù thaàn thoâng löïc". Ñaây laø phaùp thöù hai naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

(III. Trí tueä taêng thöôïng)

Laïi nöõa, naøy Udayi, ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc Taêng thöôïng trí tueä vaø söï kieän naøy khoâng theå xaûy ra khi hoï nghó raèng: "Sa-moân Gotama laø vò coù trí tueä vaø thaønh töïu tueä uaån toái thöôïng. (Tuy vaäy) Ngaøi khoâng thaáy tröôùc moät luaän ñaïo naøo ôû töông lai, hay moät luaän naïn ngoaïi ñaïo naøo khôûi leân (trong hieän taïi) maø Ngaøi khoâng luaän phaù sau khi kheùo leùo naïn phaù vôùi Chaùnh phaùp". Naøy Udayi, OÂng nghó theá naøo? Caùc ñeä töû cuûa Ta, sau khi bieát nhö vaäy, thaáy nhö vaäy, coù theå laøm giaùn ñoaïn moät cuoäc ñaøm thoaïi ñang dieãn tieán nöûa chöøng khoâng?

-- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

-- Naøy Udayi, Ta khoâng chôø ñôïi söï giaùo giôùi töø nôi nhöõng ñeä töû cuûa Ta. Traùi laïi, chính nhöõng ñeä töû cuûa Ta chôø ñôïi söï giaùo giôùi töø nôi Ta. Do vaäy, naøy Udayi, söï kieän naøy khoâng theå xaûy ra khi caùc ñeä töû cuûa Ta thaùn phuïc Taêng thöôïng trí tueä vaø suy nghó: "Sa-moân Gotama laø baäc coù trí tueä vaø thaønh töïu tueä uaån toái thaéng. (Tuy vaäy) Ngaøi khoâng thaáy (tröôùc) moät luaän ñaïo naøo ôû töông lai, hay moät luaän naïn ngoaïi ñaïo naøo khôûi leân (trong hieän taïi) maø Ngaøi khoâng luaän phaù, sau khi kheùo leùo naïn phaù vôùi chaùnh phaùp". Ñaây laø phaùp thöù ba, naøy Udayi, maø caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta, vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

(IV. Töù dieäu ñeá)

Laïi nöõa, naøy Udayi, nhöõng ñeä töû cuûa Ta bò ñaém chìm trong ñau khoå, bò ñau khoå chi phoái, ñeán Ta vaø hoûi veà khoå Thaùnh ñeá. Ñöôïc hoûi veà Khoå Thaùnh ñeá, Ta traû lôøi cho hoï. Ta laøm cho taâm cuûa hoï thoûa maõn vôùi caâu traû lôøi cuûa Ta. Hoï hoûi Ta veà Khoå taäp, Khoå dieät, Khoå dieät ñaïo Thaùnh ñeá, Ta traû lôøi cho hoï. Ta laøm cho taâm cuûa hoï thoûa maõn vôùi caâu traû lôøi cuûa Ta. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy Udayi, maø caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

(V. Con ñöôøng haønh trì)

(1. Töù Nieäm xöù)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù theo ñöôøng tu haønh naøy, tu taäp Boán Nieäm xöù. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo soáng quaùn thaân treân thaân, nhieät taâm tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham öu treân ñôøi, quaùn thoï treân caùc caûm thoï... quaùn taâm treân caùc taâm... quaùn phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm ñeå nhieáp phuïc tham öu treân ñôøi. Vaø ôû ñaây caùc ñeä töï cuûa Ta, phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(2. Töù Chaùnh caàn)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, tu taäp Boán Chaùnh caàn. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh khoâng cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp ñaõ sanh ra ñöôïc tröø dieät, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh nay cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán coá gaéng; tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp ñaõ ñöôïc sanh coù theå duy trì, khoâng coù muø môø, ñöôïc taêng tröôûng, ñöôïc quaûng ñaïi, ñöôïc tu taäp, ñöôïc vieân maõn, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm... Vaø ôû ñaây, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(3. Töù Thaàn tuùc)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù theo ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Boán Thaàn tuùc. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo tu taäp thaàn tuùc, caâu höõu vôùi duïc Thieàn ñònh tinh caàn haønh... tinh taán Thieàn ñònh... taâm Thieàn ñònh, tu taäp thaàn tuùc, caâu höõu vôùi tö duy Thieàn ñònh tinh caàn haønh. Vaø ôû ñaây, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(4. Nguõ caên)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù theo ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Naêm Caên. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo tu taäp tín caên höôùng ñeán an tònh, ñöa ñeán giaùc ngoä, tu taäp tinh taán caên... tu taäp nieäm caên... tu taäp ñònh caên... tu taäp tueä caên, höôùng ñeán an tònh, ñöa ñeán giaùc ngoä. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(5. Nguõ löïc)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù theo ñöôøng tu haønh naøy, tu taäp Naêm Löïc. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo tu taäp tín löïc, höôùng ñeán an tònh, ñöa ñeán giaùc ngoä, tu taäp tinh taán löïc... tu taäp nieäm löïc... tu taäp ñònh löïc...tu taäp tueä löïc, höôùng ñeán an tònh, ñöa ñeán giaùc ngoä. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí, vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(6. Thaát Giaùc chi)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, tu taäp Baûy Giaùc chi. ÔÛ ñaây, naøy caùc Udayi, vò Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ dieät, höôùng ñeán xaû, tu taäp traïch phaùp giaùc chi... tu taäp tinh taán giaùc chi... tu taäp hyû giaùc chi... tu taäp khinh an giaùc chi... tu taäp ñònh giaùc chi, tu taäp xaû giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ dieät, höôùng ñeán xaû. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí, vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(7. Baùt Chaùnh ñaïo)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán, tu taäp chaùnh tö duy, tu taäp chaùnh ngöõ, tu taäp chaùnh nghieäp, tu taäp chaùnh maïng, tu taäp chaùnh tinh taán, tu taäp chaùnh nieäm, tu taäp chaùnh ñònh. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc vò ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(8. Taùm Giaûi thoaùt)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Taùm Giaûi thoaùt. "Töï mình coù saéc, thaáy caùc saéc", ñoù laø giaûi thoaùt thöù nhaát. "Quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc ngoaïi saéc", ñoù laø giaûi thoaùt thöù hai. "Quaùn töôûng (saéc laø) tònh,, chuù taâm treân suy töôûng aáy", ñoù laø giaûi thoaùt thöù ba. Vöôït hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø caùc töôûng ñoái ngaïi, khoâng suy tö ñeán nhöõng töôûng khaùc bieät, vôùi suy tö "Hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù "Khoâng voâ bieân xöù", ñoù laø giaûi thoaùt thöù tö. Vöôït hoaøn toaøn Hö khoâng voâ bieân xöù, vôùi suy tö "Thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù "Thöùc voâ bieân xöù", ñoù laø giaûi thoaùt thöù naêm. Vöôït hoaøn toaøn "Thöùc voâ bieân xöù", vôùi suy tö "khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù "Voâ sôû höõu xöù", ñoù laø giaûi thoaùt thöù saùu. Vöôït hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù, ñoù laø giaûi thoaùt thöù baûy. Vöôït hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø truù Dieät thoï töôûng, ñoù laø giaûi thoaùt thöù taùm. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí, vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(9. Taùm Thaéng xöù)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Taùm Thaéng xöù. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc, coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng. "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù nhaát. Moät vò quaùn töôûng noäi saéc, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù hai. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc coù haïn löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù ba. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc voâ löôïng, ñeïp, xaáu. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù tö. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh... nhö boâng gai maøu xanh, saéc maøu xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh... nhö luïa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn, maøu xanh, saéc maøu xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu xanh, saéc maøu xanh, hình saéc xanh, aùnh saùng xanh. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta thaáy, ta bieát", ñoù laø thaéng xöù thöù naêm. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng... nhö boâng Kanikara maøu vaøng, saéc maøu vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng... nhö luïa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn maøu vaøng, saéc maøu vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu vaøng, saéc maøu vaøng, hình saéc vaøng, aùnh saùng vaøng, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù saùu. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, hình saéc maøu ñoû, aùnh saùng ñoû... nhö boâng Bandhujivaka maøu ñoû, saéc maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû... nhö luïa sa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn maøu ñoû, saéc maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu ñoû, saéc maøu ñoû, hình saéc ñoû, aùnh saùng ñoû, vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù baûy. Moät vò quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng... nhö sao mai Osadhi maøu traéng, saéc maøu traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng... nhö luïa sa Ba la naïi, caû hai maët laùng trôn maøu traéng, saéc maøu traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Nhö vaäy vò naøy quaùn töôûng voâ saéc ôû noäi taâm, thaáy caùc loaïi ngoaïi saéc maøu traéng, saéc maøu traéng, hình saéc traéng, aùnh saùng traéng. Vò aáy nhaän thöùc raèng: "Sau khi nhieáp thaéng chuùng, ta bieát, ta thaáy", ñoù laø thaéng xöù thöù taùm. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí, vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(10. Möôøi Bieán xöù)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Möôøi Bieán xöù. Moät vò bieát ñöôïc ñaát bieán xöù: treân döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng. Moät vò bieát ñöôïc nöôùc bieán xöù... Moät vò bieát ñöôïc löûa bieán... Moät vò bieát ñöôïc gioù bieán... Moät vò bieát ñöôïc xanh bieán... Moät vò bieát ñöôïc vaøng bieán... Moät vò bieát ñöôïc ñoû bieán... Moät vò bieát ñöôïc traéng bieán... Moät vò bieát ñöôïc hö khoâng bieán... Moät vò bieát ñöôïc thöùc bieán xöù: treân, döôùi, ngang, baát nhò, voâ löôïng. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí, vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(11. Boán Thieàn-na)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy tu taäp Boán Thieàn. ÔÛ ñaây, naøy Udayi, vò Tyû-kheo ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng vaø truù Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, vôùi taàm, vôùi töù. Vò Tyû-kheo thaám nhuaàn taåm öôùt, laøm cho sung maõn, traøn ñaày thaân mình vôùi hyû laïc do ly duïc sanh, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng coù hyû laïc do ly duïc sanh aáy thaám nhuaàn. Naøy Udayi, nhö moät ngöôøi haàu taém laõo luyeän, hay ñeä töû ngöôøi haàu taém, sau khi raéc boät taém trong thau baèng ñoàng, lieàn nhoài boät aáy vôùi nöôùc, cuïc boät taém aáy ñöôïc thaám nhuaàn nöôùc öôùt, traøo troän vôùi nöôùc öôùt, thaám öôùt caû trong laãn ngoaøi vôùi nöôùc, nhöng khoâng chaûy thaønh gioït, cuõng vaäy, naøy Udayi, vò Tyû-kheo thaám nhuaàn, taåm öôùt, laøm sung maõn, traøn ñaày thaân mình vôùi hyû laïc do ly duïc sanh, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc hyû laïc do ly duïc sanh aáy thaám nhuaàn.

Laïi nöõa, naøy Udayi, vò Tyû-kheo aáy dieät taàm vaø töù, chöùng vaø truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm, khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Vò Tyû-kheo aáy thaám nhuaàn, taåm öôùt, laøm cho sung maõn, traøn ñaày thaân mình vôùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc hyû laïc do ñònh sanh aáy thaám nhuaàn. Naøy Udayi, ví nhö moät hoà nöôùc, nöôùc töø trong daâng leân, phöông Ñoâng khoâng coù loã nöôùc chaûy ra, phöông Taây khoâng coù loã nöôùc chaûy ra, phöông Baéc khoâng coù loã nöôùc chaûy ra, phöông Nam khoâng coù loã nöôùc chaûy ra, vaø thænh thoaûng trôøi laïi möa lôùn. Suoái nöôùc maùt töø hoà nöôùc aáy phun ra thaám nhuaàn, taåm öôùt, laøm cho sung maõn traøn ñaày hoà nöôùc aáy, vôùi nöôùc maùt laïnh, khoâng moät choã naøo cuûa hoà nöôùc aáy khoâng ñöôïc nöôùc maùt laïnh aáy thaám nhuaàn; cuõng vaäy, naøy Udayi, vò Tyû-kheo thaám nhuaàn; taåm öôùt, laøm cho sung maõn traøn ñaày thaân mình vôùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc hyû laïc do ñònh sanh aáy thaám nhuaàn.

Laïi nöõa, naøy Udayi, vò Tyû-kheo ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï vaø caùc baäc Thaùnh goïi laø "xaû nieäm laïc truù", chöùng vaø an truù vaøo Thieàn thöù ba. Vò Tyû-kheo thaám nhuaàn, taåm öôùt, laøm cho sung maõn, traøn ñaày thaân mình vôùi laïc thoï khoâng coù hyû aáy, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc laïc thoï khoâng coù hyû aáy thaám nhuaàn. Naøy Udayi, ví nhö trong hoà sen xanh, hoà sen hoàng, hoà sen traéng, coù nhöõng sen xanh, sen hoàng hay sen traéng; nhöõng boâng sen aáy sanh trong nöôùc, lôùn leân trong nöôùc, khoâng vöôït khoûi nöôùc, nuoâi soáng döôùi nöôùc, töø ñaàu ngoïn cho ñeán goác reã ñeàu thaám nhuaàn taåm öôùt, ñaày traøn thaáu suoát bôûi nöôùc maùt laïnh aáy, khoâng moät choã naøo cuûa toaøn theå sen xanh, sen hoàng hay sen traéng khoâng ñöôïc nöôùc maùt laïnh aáy thaám nhuaàn; cuõng vaäy, naøy Udayi, vò Tyû-kheo thaám nhuaàn, taåm öôùt, laøm cho sung maõn, traøn ñaày thaân mình vôùi laïc thoï khoâng coù hyû aáy, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc laïc thoï khoâng coù hyû aáy thaám nhuaàn.

Laïi nöõa, naøy Udayi, vò Tyû-kheo xaû laïc xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh. Vò Tyû-kheo aáy ngoài thaám nhuaàn toaøn thaân mình vôùi taâm thuaàn tònh trong saùng, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc taâm thuaàn tònh trong saùng aáy thaám nhuaàn. Naøy Udayi, ví nhö moät ngöôøi ngoài, duøng taám vaûi traéng truøm ñaàu, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc vaûi traéng aáy che thaáu; cuõng vaäy, naøy Udayi, vò Tyû-kheo ngoài thaám nhuaàn toaøn thaân mình vôùi taâm thuaàn tònh, trong saùng, khoâng moät choã naøo treân toaøn thaân khoâng ñöôïc taâm thuaàn tònh trong saùng aáy thaám nhuaàn. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.

(12. Tueä tri)
Laïi nöõa, naøy Udayi. Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy tueä tri nhö sau: "Thaân naøy cuûa ta laø saéc phaùp, do boán ñaïi thaønh, do cha meï sanh, nhôø côm chaùo nuoâi döôõng, voâ thöôøng, bieán hoaïi, phaán toaùi, ñoaïn tuyeät, hoaïi dieät, trong thaân aáy thöùc ta laïi nöông töïa vaø bò troùi buoäc. Ví nhö, naøy Udayi, moät hoøn löu ly baûo chaâu, ñeïp ñeõ, trong suoát, coù taùm maët, kheùo duõa, kheùo maøi, saùng choùi, khoâng ueá tröôïc, ñaày ñuû taát caû myõ töôùng. Vaø moät sôïi daây ñöôïc xaâu qua hoøn ngoïc aáy, sôïi daây maøu xanh, maøu vaøng, maøu ñoû, maøu traéng, hay maøu vaøng nhaït. Moät ngöôøi coù maét caàm hoøn ngoïc aáy treân tay seõ thaáy: "Hoøn löu ly baûo chaâu naøy, ñeïp ñeõ, trong suoát, coù taùm maët, kheùo duõa, kheùo maøi, saùng choùi, khoâng ueá tröôïc, ñaày ñuû taát caû myõ töôùng. Vaø sôïi daây naøy ñöôïc xaâu qua hoøn ngoïc aáy, sôïi daây maøu xanh, maøu vaøng, maøu ñoû, maøu traéng hay maøu vaøng nhaït". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy bieát ñöôïc nhö sau: "Thaân naøy cuûa ta laø saéc phaùp, do boán ñaïi thaønh, do cha meï sanh, nhôø côm chaùo nuoâi döôõng, voâ thöôøng, bieán hoaïi, phaán toaùi, ñoaïn tuyeät, hoaïi dieät, trong thaân aáy thöùc ta laïi nöông töïa vaø bò troùi buoäc. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(13. Thaân do yù)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy chuù taâm, höôùng taâm ñeán söï hoùa hieän moät thaân do yù laøm ra. Vò aáy taïo moät thaân khaùc töø nôi thaân naøy, cuõng laø saéc phaùp, do yù laøm ra, ñaày ñuû caùc chi tieát lôùn nhoû, khoâng thieáu moät caên naøo. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi ruùt moät caây lau ra ngoaøi voû, ngöôøi aáy nghó: "Ñaây laø voû, ñaây laø caây lau, voû khaùc, caây lau khaùc, vaø caây lau töø voû ruùt ra". Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi ruùt thanh kieám töø bao kieám. Ngöôøi aáy nghó: "Ñaây laø thanh kieám, ñaây laø bao kieám; thanh kieám khaùc, bao kieám khaùc; vaø thanh kieám töø nôi bao kieám ruùt ra. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi loät xaùc moät con raén. Ngöôøi aáy nghó: "Ñaây laø con raén, ñaây laø xaùc raén; con raén khaùc, xaùc raén khaùc; vaø con raén töø nôi xaùc raén ñöôïc loät ra". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû . Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, chuù taâm, höôùng taâm ñeán söï hoùa hieän moät thaân do yù laøm ra. Vò aáy taïo moät thaân khaùc töø nôi thaân naøy, cuõng laø saéc phaùp, do yù laøm ra, ñaày ñuû caùc chi tieát lôùn nhoû,khoâng thieáu moät caên naøo. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(14. Thaàn tuùc thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy daãn taâm, höôùng taâm ñeán caùc thaàn thoâng. Vò aáy chöùng ñöôïc caùc loaïi thaàn thoâng, moät thaân hieän ra nhieàu thaân, nhieàu thaân hieän ra moät thaân; hieän hình, bieán hình ñi ngang qua vaùch, qua töôøng, qua nuùi nhö ñi ngang hö khoâng; ñoän thoå, troài leân ngang qua ñaát lieàn, nhö ôû trong nöôùc; ñi treân nöôùc khoâng chìm nhö treân ñaát lieàn; ngoài kieát giaø ñi treân hö khoâng nhö con chim; vôùi baøn tay chaïm vaø rôø maët traêng vaø maët trôøi, nhöõng vaät coù ñaïi oai löïc, ñaïi oai thaàn nhö vaäy; coù theå töï thaân bay ñeán coõi Phaïm thieân. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi thôï goám kheùo tay, hay ñeä töû ngöôøi thôï goám, vôùi ñaát seùt kheùo nhoài nhuyeãn, coù theå laøm caùc loaïi ñoà goám tuøy theo sôû thích. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi thôï ngaø kheùo tay, hay ñeä töû ngöôøi thôï ngaø, vôùi ngaø kheùo ñeõo kheùo duõa, coù theå laøm caùc loaïi ñoà ngaø tuøy theo sôû thích. Ví nhö, naøy Udayi, ngöôøi thôï vaøng kheùo tay, hay ñeä töû ngöôøi thôï vaøng, vôùi vaøng kheùo tinh nhuyeãn coù theå laøm caùc loaïi ñoà vaøng tuøy theo sôû thích; cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, daãn taâm, höôùng taâm ñeán caùc thaàn thoâng. Vò aáy chöùng ñöôïc caùc thaàn thoâng, moät thaân hieän ra nhieàu thaân, nhieàu thaân hieän ra moät thaân; hieän hình bieán hình ñi ngang qua vaùch, qua töôøng, qua nuùi, nhö ñi ngang qua hö khoâng; ñoän thoå, troài leân ngang qua ñaát lieàn nhö ôû trong nöôùc; ñi trong nöôùc khoâng chìm nhö ñi treân ñaát lieàn; ngoài kieát gia ñi treân hö khoâng nhö con chim; vôùi baøn tay chaïm vaø rôø maët trôøi vaø maët traêng, nhöõng vaät coù ñaïi oai löïc, ñaïi oai thaàn nhö vaäy; coù theå töï thaân bay ñeán coõi Phaïm thieân. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(15. Thieân nhó thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, vôùi thieân nhó thanh tònh sieâu nhaân, coù theå nghe ñöôïc hai loaïi tieáng, chö Thieân vaø Ngöôøi, xa vaø gaàn. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi ñang ñi qua ñöôøng, nghe tieáng troáng lôùn, tieáng troáng nhoû, tieáng loa, tieáng xaäp xoûa vaø tieáng kieång. Ngöôøi aáy nghó: "Ñaây laø tieáng troáng lôùn, ñaây laø tieáng troáng nhoû, ñaây laø tieáng loa, tieáng xaäp xoûa, tieáng kieång. Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta, y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, vôùi thieân nhó, thanh tònh, sieâu nhaân, coù theå nghe ñöôïc hai loaïi tieáng, chö Thieân vaø Ngöôøi, xa vaø gaàn. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(16. Tha taâm thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, sau khi ñi saâu vaøo taâm cuûa chuùng sanh, cuûa loaøi ngöôøi vôùi taâm cuûa mình ñöôïc bieát nhö sau: "Taâm tham bieát laø taâm tham; taâm khoâng tham, bieát laø taâm khoâng tham. Taâm saân, bieát laø taâm saân; taâm khoâng saân, bieát laø taâm khoâng saân. Taâm si, bieát laø taâm si; taâm khoâng si, bieát laø taâm khoâng si. Taâm chuyeân chuù, bieát laø taâm chuyeân chuù; taâm khoâng chuyeân chuù, bieát laø taâm khoâng chuyeân chuù. Taâm ñaïi haønh, bieát laø taâm ñaïi haønh; taâm khoâng ñaïi haønh, bieát laø taâm khoâng ñaïi haønh. Taâm chöa voâ thöôïng, bieát laø taâm chöa voâ thöôïng; taâm voâ thöôïng bieát laø taâm voâ thöôïng. Taâm Thieàn ñònh, bieát laø taâm Thieàn ñònh; taâm khoâng Thieàn ñònh, bieát laø taâm khoâng Thieàn ñònh. Taâm giaûi thoaùt, bieát laø taâm giaûi thoaùt; taâm khoâng giaûi thoaùt, bieát laø taâm khoâng giaûi thoaùt. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi ñaøn baø, moät ngöôøi ñaøn oâng, moät thieáu nieân treû hay moät thanh nieân öa trang söùc, nhìn maët cuûa mình trong taám göông trong saïch saùng suoát, hay moät chaäu nöôùc trong; neáu maët coù tyø veát, lieàn bieát maët coù tyø veátaø; neáu maët khoâng coù tyø veát, lieàn bieát maët khoâng coù tyø veát". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta, y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, sau khi ñi saâu vaøo taâm cuûa chuùng sanh, cuûa loaøi ngöôøi vôùi taâm cuûa mình ñöôïc bieát nhö sau: "Taâm tham, bieát laø taâm tham; taâm khoâng tham bieát laø taâm khoâng tham. Taâm saân, bieát laø taâm saân; taâm khoâng saân, bieát laø taâm khoâng saân. Taâm si bieát laø taâm si; taâm khoâng si bieát laø taâm khoâng si. Taâm chuyeân chuù, bieát laø taâm chuyeân chuù; taâm khoâng chuyeân chuù; bieát laø taâm khoâng chuyeân chuù. Taâm ñaïi haønh, bieát laø taâm ñaïi haønh; taâm khoâng ñaïi haønh, bieát laø taâm khoâng ñaïi haønh. Taâm chöa voâ thöôïng, bieát laø taâm chöa voâ thöôïng; taâm voâ thöôïng bieát laø taâm voâ thöôïng. Taâm Thieàn ñònh, bieát laø taâm Thieàn ñònh; taâm khoâng Thieàn ñònh, bieát laø taâm khoâng Thieàn ñònh. Taâm giaûi thoaùt; bieát laø taâm giaûi thoaùt; taâm khoâng giaûi thoaùt, bieát laø taâm khoâng giaûi thoaùt". Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(17. Tuùc maïng thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù nhö moät ñôøi, hai ñôøi, ba ñôøi, boán ñôøi, naêm ñôøi, möôøi ñôøi, hai möôi ñôøi, ba möôi ñôøi, boán möôi ñôøi, naêm möôi ñôøi, moät traêm ñôøi, hai traêm ñôøi, moät ngaøn ñôøi, moät traêm ngaøn ñôøi, nhieàu hoaïi kieáp, nhieàu thaønh kieáp, nhieàu hoaïi vaø thaønh kieáp. Vò aáy nhôù raèng: "Taïi choã kia, ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã kia, ta ñöôïc sanh ra taïi choã noï. Taïi choã aáy, ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã noï, ta ñöôïc sanh ra ôû ñaây". Nhö vaäy caùc vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Ví nhö, naøy Udayi, moät ngöôøi ñi töø laøng mình ñeán laøng khaùc, töø laøng aáy ñi ñeán moät laøng khaùc nöõa, vaø töø laøng naøy laïi trôû veà laøng cuûa mình. Ngöôøi aáy nghó: "Ta töø laøng cuûa mình ñi ñeán laøng kia, nôi ñaây ta ñaõ ñöùng nhö theá naøy, ñaõ ngoài nhö theá naøy, ñaõ noùi nhö theá naøy, ñaõ yeân laëng nhö theá naøy. Töø nôi laøng noï, ta ñaõ trôû veà laøng cuûa ta". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù nhö moät ñôøi, hai ñôøi... Nhö vaäy caùc vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(18. Thieân nhaõn thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø cheát cuûa chuùng sanh. Nhöõng vò aáy bieát roõ raèng chuùng sanh ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh, ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Nhöõng chuùng sanh naøo laøm nhöõng aùc haïnh veà thaân, lôøi vaø yù, phæ baùng caùc baäc Thaùnh, theo taø kieán, taïo caùc nghieäp theo taø kieán; nhöõng ngöôøi naøy sau khi thaân hoaïi maïng chung phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Coøn nhöõng chuùng sanh naøo laøm nhöõng thieän haïnh veà thaân, lôøi vaø yù, khoâng phæ baùng caùc baäc Thaùnh, theo chaùnh kieán, taïo caùc nghieäp theo chaùnh kieán; nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh leân caùc thieän thuù, coõi Trôøi, treân ñôøi naøy. Nhö vaäy, caùc vò aáy vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh sieâu nhaân, thaáy söï soáng cheát cuûa chuùng sanh. Nhöõng vò aáy bieát roõ raèng chuùng sanh ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh, ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Ví nhö, naøy Udayi, moät toøa laàu coù thöôïng ñaøi giöõa ngaõ tö ñöôøng, moät ngöôøi coù maét ñöùng treân aáy, seõ thaáy nhöõng ngöôøi ñi vaøo nhaø, ñi töø nhaø ra, ñi qua laïi treân ñöôøng, ngoài ôû giöõa ngaõ tö hay treân ñaøi thöôïng. Ngöôøi aáy nghó: "Nhöõng ngöôøi naøy ñi vaøo nhaø, nhöõng ngöôøi naøy ñi töø nhaø ra, nhöõng ngöôøi naøy ñi qua laïi treân ñöôøng, nhöõng ngöôøi naøy ngoài giöõa ngaõ tö hay treân ñaøi thöôïng". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø söï cheát cuûa chuùng sanh. Nhöõng vò aáy bieát roõ raèng chuùng sanh, ngöôøi haï lieät keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén keû baát haïnh...  ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.
(19. Laäu taän thoâng)
Laïi nöõa, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, sau khi ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù ngay trong hieän taïi voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Ví nhö, naøy Udayi, taïi daõy nuùi lôùn coù moät hoà nöôùc thuaàn tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm, moät ngöôøi coù maét ñöùng treân bôø soâng thaáy con heán, con soø, nhöõng hoøn ñaù, hoøn saïn, nhöõng ñaøn caù bôi qua laïi, hay ñöùng moät choã. Vò aáy nghó: "Ñaây hoà nöôùc, thuaàn tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm. Ñaây laø nhöõng con heán, con soø, nhöõng hoøn ñaù, hoøn saïn, nhöõng ñaøn caù ñang bôi qua laïi hay ñöùng yeân moät choã". Cuõng vaäy, naøy Udayi, Ta thuyeát giaûng con ñöôøng tu haønh cho caùc ñeä töû. Vaø caùc ñeä töû cuûa Ta y cöù con ñöôøng tu haønh naøy, sau khi ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù ngay trong hieän taïi voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Vaø ôû ñaây, naøy Udayi, caùc ñeä töû cuûa Ta phaàn ñoâng an truù, sau khi chöùng ngoä nhôø thaéng trí vaø chöùng ñaéc cöùu caùnh vieân maõn.

Naøy Udayi, ñaây laø phaùp thöù naêm, do phaùp naøy caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

Naøy Udayi, do naêm phaùp naøy, caùc ñeä töû cuûa Ta cung kính, toân troïng, kính leã, cuùng döôøng Ta vaø sau khi cung kính, toân troïng, soáng nöông töïa vaøo Ta.

Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Du só Sakuludayi hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy.

Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
10/99

Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]