Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya88. Kinh Baøhitika
(Baøhitika sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân ôû Savatthi, Jetavana, taïi tònh xaù oâng Anathapindika (Caáp coâ ñoäc).
Roài Toân giaû Ananda vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Savatthi ñeå khaát thöïc. Ñi khaát thöïc ôû Savatthi xong, sau böõa aên, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, Toân giaû ñi ñeán laâu ñaøi Pubbarama Migaramatu (Ñoâng Vieân Loäc Maãu giaûng ñöôøng) ñeå nghæ tröa.
Luùc baáy giôø, vua Pasenadi nöôùc Kosala cöôõi treân con voi Ekapundarika vaø ñi ra khoûi thaønh Savatthi trong buoåi saùng sôùm. Vua Pasenadi nöôùc Kosala thaáy Toân giaû Ananda töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy lieàn noùi vôùi vò ñaïi thaàn Sirivaddha:
-- Vò Toân giaû aáy, naøy Sirivaddha, coù phaûi laø Ananda khoâng?
-- Thöa phaûi, taâu Ñaïi vöông, Toân giaû aáy laø Ananda.
Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala noùi vôùi moät ngöôøi khaùc:
-- Naøy Ngöôøi kia, haõy ñi ñeán Toân giaû Ananda, sau khi ñeán, nhaân danh ta cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Toân giaû Ananda, roài thöa nhö sau: "Thöa Toân giaû, neáu Toân giaû Ananda khoâng coù coâng vieäc gì phaûi laøm gaáp, thöa Toân giaû, mong Toân giaû haõy vì loøng töø chôø ñôïi moät laùt".
-- Thöa vaâng, taâu Ñaïi vöông.
Ngöôøi aáy vaâng ñaùp vua Pasenadi xöù Kosala, ñi ñeán Toân giaû Ananda, sau khi ñeán, ñaûnh leã Toân giaû Ananda roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, ngöôøi aáy thöa vôùi Toân giaû Ananda:
-- Thöa Toân giaû, vua Pasenadi nöôùc Kosala cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Toân giaû Ananda, vaø thöa nhö sau: "Thöa Toân giaû, neáu Toân giaû Ananda khoâng coù coâng vieäc gì phaûi laøm gaáp, thöa Toân giaû, mong Toân giaû haõy vì loøng töø chôø ñôïi moät laùt".
Toân giaû Ananda im laëng nhaän lôøi. Roài Toân giaû Ananda ñi ñeán bôø soâng Aciravati, sau khi ñeán, lieàn ngoài xuoáng treân choã ñaõ ñoaïn saün, döôùi moät goác caây. Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala, cöôõi voi cho ñeán choã naøo coù theå ñi voi ñöôïc, roài xuoáng voi ñi boä ñeán choã Toân giaû Ananda, sau khi ñeán, ñaûnh leã Toân giaû Ananda roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, vua Pasenadi nöôùc Kosala thöa vôùi Toân giaû Ananda:
-- Thöa Toân giaû, ôû ñaây, mong Toân giaû Ananda ngoài treân thaûm ngöïa.
-- Thoâi vöøa roài, Ñaïi vöông, Ñaïi vöông haõy ngoài. Toâi ñaõ ngoài treân choã ngoài cuûa toâi.
Vua Pasenadi nöôùc Kosala ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, vua Pasenadi nöôùc Kosala thöa vôùi Toân giaû Ananda:
-- Thöa Toân giaû Ananda, coù phaûi Theá Toân khoâng laøm caùc thaân haønh maø caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, Theá Toân khoâng laøm caùc thaân haønh maø caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thöa Toân giaû Ananda, coù phaûi Theá Toân khoâng laøm caùc khaåu haønh... khoâng laøm caùc yù haønh maø caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, Theá Toân khoâng laøm caùc khaåu haønh, yù haønh maø caùc baäc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû! Thaät hy höõu thay, thöa Toân giaû! Thöa Toân giaû, ñieàu maø toâi khoâng theå noùi leân moät caùch ñaày ñuû trong moät caâu hoûi, ñaõ ñöôïc Toân giaû Ananda noùi leân moät caùch ñaày ñuû trong caâu traû lôøi caâu hoûi. Thöa Toân giaû, khi ngöôøi ngu si, thieáu kinh nghieäm taùn thaùn hay huûy baùng nhöõng ngöôøi khaùc, maø khoâng chöùng nghieäm vaø suy xeùt, thì chuùng toâi khoâng y cöù vaøo ñaáy vaø xem nhö laø loõi caây. Nhöng thöa Toân giaû, khi ngöôøi coù trí, coù kinh nghieäm taùn thaùn hay huûy baùng nhöõng ngöôøi khaùc, coù chöùng nghieäm vaø suy xeùt, thì chuùng toâi y cöù vaøo ñaáy vaø xem nhö laø loõi caây.
Nhöng thöa Toân giaû Ananda, theá naøo laø thaân haønh maø caùc vò Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thaân haønh gì baát thieän.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh baát thieän?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thaân haønh gì coù toäi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh coù toäi?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thaân haønh gì coù haïi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh coù haïi?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thaân haønh naøo coù khoå baùo.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh coù khoå baùo?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm thaân haønh gì ñöa ñeán töï haïi, ñöa ñeán haïi ngöôøi, ñöa ñeán haïi caû hai, töø nôi thaân haønh aáy, caùc baát thieän phaùp taêng tröôûng, caùc thieän phaùp thoái giaûm. Thöa Ñaïi vöông, thaân haønh nhö vaäy bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø khaåu haønh... theá naøo laø yù haønh bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù yù haønh gì baát thieän.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh baát thieän?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh gì coù toäi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh coù toäi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh gì coù haïi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh coù haïi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh naøo coù khoå baùo.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh coù khoå baùo?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh gì ñöa ñeán töï haïi, ñöa ñeán haïi ngöôøi, ñöa ñeán haïi caû hai, töø nôi yù haønh aáy caùc baát thieän phaùp taêng tröôûng, caùc thieän phaùp thoái giaûm. Thöa Ñaïi vöông, yù haønh nhö vaäy bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thöa Toân giaû Ananda, coù phaûi Theá Toân taùn thaùn söï ñoaïn tröø taát caû baát thieän phaùp?
-- Thöa Ñaïi vöông, Nhö Lai ñaõ ñoaïn tröø taát caû baát thieän phaùp vaø thaønh töïu caùc thieän phaùp.
-- Nhöng thöa Toân giaû Ananda, theá naøo laø thaân haønh khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thieän thaân haønh naøo.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thieän thaân haønh?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm thaân haønh naøo khoâng coù toäi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh khoâng coù toäi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm thaân haønh naøo khoâng coù haïi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thaân haønh khoâng coù haïi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm thaân haønh naøo coù laïc baùo.
-- Thöa toân giaû, theá naøo laø thaân haønh coù laïc baùo?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm thaân haønh naøo khoâng ñöa ñeán töï haïi, khoâng ñöa ñeán haïi ngöôøi, khoâng ñöa ñeán haïi caû hai, töø nôi thaân haønh aáy, caùc baát thieän phaùp thoái giaûm, caùc thieän phaùp taêng tröôûng. Thöa Ñaïi vöông, thaân haønh nhö vaäy khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thöa Toân giaû Ananda, theá naøo laø khaåu haønh... theá naøo laø yù haønh khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch?
-- Thöa Ñaïi vöông, baát cöù thieän yù haønh naøo.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø thieän yù haønh?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh naøo khoâng coù toäi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh khoâng coù toäi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh naøo khoâng coù haïi.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh khoâng coù haïi?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh naøo coù laïc baùo.
-- Thöa Toân giaû, theá naøo laø yù haønh coù laïc baùo?
-- Thöa Ñaïi vöông, phaøm yù haønh naøo khoâng ñöa ñeán töï haïi, khoâng ñöa ñeán haïi ngöôøi, khoâng ñöa ñeán haïi caû hai, töø nôi yù haønh aáy, caùc baát thieän phaùp thoái giaûm, caùc thieän phaùp taêng tröôûng. Thöa Ñaïi vöông, yù haønh nhö vaäy khoâng bò caùc Sa-moân, Baø-la-moân coù trí quôû traùch.
-- Thöa Toân giaû Ananda, coù phaûi Theá Toân taùn thaùn söï thaønh töïu taát caû thieän phaùp?
-- Thöa Ñaïi vöông, Nhö Lai ñaõ ñoaïn tröø taát caû baát thieän phaùp, vaø thaønh töïu caùc thieän phaùp?
-- Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû! Thaät hy höõu thay, thöa Toân giaû! Thaät kheùo noùi thay vieäc naøy, thöa Toân giaû. Do Toân giaû Ananda maø chuùng toâi, thöa Toân giaû, ñöôïc hoan hyû vaø thoûa maõn vôùi nhöõng lôøi kheùo noùi cuûa Toân giaû Ananda. Ñöôïc hoan hyû vaø thoûa maõn, thöa Toân giaû, vôùi nhöõng lôøi kheùo noùi cuûa Toân giaû Ananda, chuùng toâi vui loøng taëng moät con voi baùu cho Toân giaû Ananda, neáu Toân giaû Ananda ñöôïc pheùp nhaän con voi baùu. Chuùng toâi vui loøng taëng con ngöïa baùu cho Toân giaû Ananda, neáu Toân giaû Ananda ñöôïc pheùp nhaän con ngöïa baùu. Chuùng toâi vui loøng taëng moät laøng aân töù cho Toân giaû Ananda, neáu Toân giaû Ananda ñöôïc pheùp nhaän moät laøng aân töù. Nhöng thöa Toân giaû, chuùng toâi ñöôïc bieát nhö sau: "Vieäc naøy Toân giaû Ananda khoâng ñöôïc pheùp". Thöa Toân giaû, coù cuoän vaûi ngoaïi hoùa naøy, ñöôïc gaén vaøo trong moät caùn duø, do vua Ajatasattu, con baø Videhi nöôùc Magadha gôûi cho toâi, daøi möôøi saùu khuyûu tay, roäng taùm khuyûu tay. Thöa Toaân giaû, mong Toân giaû Ananda vì loøng töø bi naïp thoï cho.
-- Thoâi vöøa roài, Ñaïi vöông! Toâi ñaõ ñuû ba y.
-- Thöa Toân giaû, sau côn möa lôùn treân söôøn nuùi, caû Toân giaû vaø toâi ñaõ thaáy luùc aáy soâng Aciravati chaûy maïnh, traøn qua hai beân bôø nhö theá naøo. Cuõng vaäy, thöa Toân giaû, Toân giaû Ananda coù theå laøm cho mình ba y, töø nôi taám vaûi ngoaïi hoùa naøy. Coøn ba y cuõ, Toân giaû Ananda coù theå ñem phaân phaùt cho caùc ñoàng Phaïm haïnh. Nhö vaäy söï boá thí naøy cuûa chuùng toâi ñöôïc troâi chaûy, nhö nöôùc lan traøn qua bôø. Thöa Toân giaû, mong Toân giaû nhaän cho taám vaûi ngoaïi hoùa naøy.
Roài Toân giaû Ananda nhaän laáy taám vaûi ngoaïi hoùa. Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala thöa vôùi Toân giaû Ananda:
-- Thöa Toân giaû Ananda, nay chuùng toâi phaûi ñi. Chuùng toâi coù nhieàu coâng vuï, coù nhieàu traùch nhieäm phaûi laøm.
-- Thöa Ñaïi vöông, nay Ñaïi vöông haõy laøm gì Ñaïi vöông nghó laø hôïp thôøi.
Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala hoan hyû, tín thoï lôøi Toân giaû Ananda daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, thaân beân höõu höôùng veà ngaøi, roài ra ñi.
Toân giaû Ananda, sau khi vua Pasenadi nöôùc Kosala ra ñi khoâng bao laâu, lieàn ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda töôøng thuaät leân Theá Toân taát caû cuoäc ñaøm thoaïi vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala roài daâng taám vaûi ngoaïi hoùa leân Theá Toân.
Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
-- Thaät haïnh phuùc thay cho vua Pasenadi nöôùc Kosala! Thaät toát ñeïp thay cho vua Pasenadi nöôùc Kosala! Vua ñaõ ñöôïc yeát kieán Toân giaû Ananda vaø ñöôïc cuùng döôøng.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
10/99
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]