Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya92. Kinh Sela
(Sela sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân du haønh ôû Anguttarapa cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò, vaø ñi ñeán moät thò traán cuûa Anguttarapa teân laø Apana.
Beän toùc Keniya ñöôïc nghe: "Sa-moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø doøng hoï Sakya, du haønh ôû Anguttarapa cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò, vaø ñaõ ñeán Apana. Tieáng ñoàn toát ñeïp sau ñaây veà Toân giaû Gotama ñöôïc khôûi leân: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhôn Sö, Phaät, Theá Toân. Vôùi thaéng trí, Ngaøi töï thaân chöùng ngoä theá giôùi naøy cuøng vôùi Thieân giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, caùc loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi. Khi ñaõ chöùng ngoä, Ngaøi coøn tuyeân thuyeát ñieàu Ngaøi ñaõ chöùng ngoä. Ngaøi thuyeát phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän vaên nghóa ñaày ñuû. Ngaøi truyeàn daïy Phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû, trong saïch. Toát ñeïp thay söï chieâm ngöôõng moät vò A-la-haùn nhö vaäy!".
Roài beän toùc Keniya ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm vôùi Theá Toân, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân vôùi phaùp thoaïi khai thò cho beän toùc Keniya ñang ngoài moät beân, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû. Beän toùc Keniya sau khi ñöôïc Theá Toân vôùi phaùp thoaïi khai thò, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû, lieàn baïch Theá Toân:
-- Mong Toân giaû Gotama nhaän lôøi môøi cuûa con ngaøy mai duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo.
Ñöôïc nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi beän toùc Keniya:
-- Naøy Keniya, chuùng Tyû-kheo raát lôùn, ñeán moät ngaøn hai traêm naêm möôi Tyû-kheo, vaø OÂng coù loøng tín thaønh vôùi caùc Baø-la-moân.
Laàn thöù hai, beän toùc Keniya baïch Theá Toân:
-- Thöa Toân giaû Gotama, daàu chuùng Tyû-kheo raát lôùn, ñeán moät ngaøn hai traêm naêm möôi Tyû-kheo, vaø daàu con coù loøng tín thaønh vôùi caùc Baø-la-moân, mong Toân giaû Gotama nhaän lôøi môøi cuûa con, ngaøy mai duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo!
Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi beän toùc Keniya:
-- Naøy Keniya, chuùng Tyû-kheo raát lôùn, ñeán moät ngaøn hai traêm naêm möôi Tyû-kheo, vaø OÂng coù loøng tín thaønh vôùi caùc Baø-la-moân.
Laàn thöù ba, beän toùc Keniya baïch Theá Toân:
-- Thöa Toân giaû Gotama, daàu chuùng Tyû-kheo raát lôùn, ñeán moät ngaøn hai traêm naêm möôi Tyû-kheo, vaø daàu con coù loøng tín thaønh vôùi caùc vò Baø-la-moân, mong Toân giaû Gotama nhaän lôøi môøi cuûa con, ngaøy mai duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo!
Theá Toân im laëng nhaän lôøi. Beän toùc Keniya, sau khi ñöôïc bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi ñeán tònh xaù cuûa mình, sau khi ñeán lieàn baûo caùc thaân höõu, baø con huyeát thoáng:
-- Quyù vò Thaân höõu, baø con huyeát thoáng haõy nghe toâi. Sa-moân Gotama ñaõ ñöôïc toâi môøi ngaøy mai ñeán duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo. Vaäy Quyù vò haõy töï thaân giuùp vieäc cho toâi.
-- Thöa vaâng, Toân giaû.
Caùc thaân höõu, baø con huyeát thoáng cuûa beän toùc Keniya vaâng ñaùp beän toùc Keniya. Coù ngöôøi thôøi ñaøo hoá (laøm loø naáu); coù ngöôøi böûa cuûi; coù ngöôøi röûa cheùn baùt; coù ngöôøi saép ñaët gheø nöôùc; coù ngöôøi söûa soaïn gheá ngoài; coøn beän toùc Keniya töï mình döïng leân moät giaøn hoa hình troøn (Mandalamala).
Luùc baáy giôø Baø-la-moân Sela truù taïi Apana, vò naøy tinh thoâng ba taäp Veda, vôùi töï vöïng, leã nghi, ngöõ nguyeân vaø thöù naêm laø caùc coå truyeän, thoâng hieåu töø ngöõ vaø vaên phaïm, thaâm hieåu Thuaän theá luaän vaø Ñaïi nhaân töôùng. Vò naøy daïy chuù thuaät (manta) cho ba traêm thanh nieân Baø-la-moân.
Luùc baáy giôø beän toùc Keniya coù loøng tín thaønh vôùi Baø-la-moân Sela. Roài Baø-la-moân Sela, vôùi ba traêm thanh nieân Baø-la-moân vaây quanh, taûn boä du haønh ñi ñeán tinh xaù cuûa beän toùc Keniya. Baø-la-moân Sela thaáy taïi tinh xaù cuûa beän toùc Keniya, coù ngöôøi thôøi ñaøo hoá (laøm loø naáu); coù ngöôøi böûa cuûi; coù ngöôøi röûa cheùn baùt; coù ngöôøi saép ñaët gheø nöôùc; coù ngöôøi söûa soaïn gheá ngoài; coøn beän toùc Keniya töï mình döïng leân moät giaøn hoa hình troøn. Thaáy vaäy, Baø-la-moân Sela beøn noùi vôùi beän toùc Keniya:
-- Coù phaûi beän toùc Keniya seõ röôùc daâu hay seõ ñöa daâu, hay moät ñaïi teá ñaøn ñöôïc chuaån bò, hay vua Seniya Bimbisara nöôùc Magadha ñöôïc môøi ngaøy mai vôùi caû binh löïc?
-- Thöa Toân giaû Sela, toâi khoâng coù röôùc daâu, cuõng khoâng ñöa daâu, vua Seniya Bimbisara nöôùc Magadha khoâng coù ñöôïc môøi ngaøy mai vôùi caû binh löïc, nhöng toâi chuaån bò moät ñaïi teá ñaøn. Sa-moân Gotama laø Thích töû, xuaát gia töø doøng hoï Sakya, du haønh ôû Anguttarapa cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò, vaø ñaõ ñeán Apana. Tieáng ñoàn toát ñeïp sau ñaây veà Toân giaû Gotama ñöôïc khôûi leân: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhôn Sö, Phaät, Theá Toân." Vò aáy ñöôïc con môøi ngaøy mai ñeán duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo.
-- Toân giaû Keniya, coù phaûi OÂng noùi ñöùc Phaät?
-- Toân giaû Sela, vaâng toâi noùi ñöùc Phaät.
-- Toân giaû Keniya, coù phaûi OÂng noùi ñöùc Phaät?
-- Toân giaû Sela, vaâng toâi noùi ñöùc Phaät.
Roài Toân giaû Baø-la-moân Sela suy nghó: "Chæ moät aâm thanh ñöùc Phaät naøy cuõng khoù tìm ñöôïc trong ñôøi. Theo Thaùnh ñieån cuûa chuùng ta ñöôïc truyeàn laïi veà ba möôi hai Ñaïi nhaân töôùng, nhöõng ai coù ba möôi hai töôùng aáy seõ choïn moät trong hai con ñöôøng, khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc: neáu laø taïi gia, seõ thaønh vò Chuyeån luaân Thaùnh vöông chinh phuïc moïi quoác ñoä, ñaày ñuû baûy moùn baùu. Baûy moùn baùu naøy laø xe baùu, voi baùu, ngöïa baùu, chaâu baùu, ngoïc nöõ baùu, cö só baùu vaø thöù baûy laø töôùng quaân baùu. Vaø vò naøy coù hôn moät ngaøn con trai laø nhöõng vò anh huøng, oai phong laãm lieät, chieán thaéng ngoaïi quaân. Vò naøy soáng thoáng laõnh quaû ñaát cuøng taän cho ñeán ñaïi döông, vaø trò vì vôùi Chaùnh phaùp, khoâng duøng gaäy, khoâng duøng ñao. Neáu vò naøy xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, vò naøy seõ chöùng quaû A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, queùt saïch meâ laàm ôû ñôøi." vaø oâng ta noùi:
-- Naøy Toân giaû Keniya, nay Toân giaû Gotama aáy, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc aáy truù ôû ñaâu?
Khi nghe noùi vaäy, beän toùc Keniya, duoãi caùnh tay maët, noùi vôùi Baø-la-moân Sela:
-- Toân giaû Sela, taïi ngoâi röøng xanh kia.
Roài Baø-la-moân Sela, vôùi ba traêm thanh nieân ñi ñeán Theá Toân. Baø-la-moân baûo nhöõng thanh nieân aáy:
-- Quyù vò haõy ñeán moät caùch im laëng, ñaët chaân xuoáng töøng böôùc moät, caùc baäc Theá Toân aáy nhö con sö töû soáng moät mình, raát khoù ñeán gaàn (hay öa thích an tònh -- Durasada). Neáu ta coù thaûo luaän vôùi Sa-moân Gotama, chö Toân giaû chôù ngaét lôøi ta. Chö Toân giaû haõy chôø ta noùi xong.
Roài Baø-la-moân Sela ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Baø-la-moân Sela tìm xem ba möôi hai Ñaïi nhaân töôùng treân thaân Theá Toân, Baø-la-moân Sela thaáy phaàn lôùn ba möôi hai Ñaïi nhaân töôùng treân thaân Theá Toân, tröø hai töôùng. Ñoái vôùi hai Ñaïi nhaân töôùng aáy, nghi hoaëc sanh, do döï sanh, chöa ñöôïc thoûa maõn, chöa ñöôïc haøi loøng, töùc laø töôùng maõ aâm taøng vaø töôùng löôõi roäng daøi.
Roài Theá Toân suy nghó: "Baø-la-moân Sela naøy thaáy treân thaân Ta phaàn lôùn ba möôi hai Ñaïi nhaân töôùng, tröø hai töôùng, ñoái vôùi hai Ñaïi nhaân töôùng aáy, nghi hoaëc sanh, do döï sanh, chöa ñöôïc thoûa maõn, chöa ñöôïc haøi loøng, töùc laø töôùng maõ aâm taøng vaø töôùng löôõi roäng daøi".
Theá Toân lieàn duøng thaàn thoâng khieán Baø-la-moân Sela thaáy ñöôïc töôùng maõ aâm taøng cuûa Theá Toân, vaø Theá Toân le löôõi, rôø ñeán, lieám ñeán hai loã tai; rôø ñeán, lieám ñeán hai loã muõi, vaø duøng löôõi le khaép caû vuøng traùn.
Roài Baø-la-moân Sela suy nghó: "Sa-moân Gotama thaønh töïu ba möôi hai Ñaïi nhaân töôùng moät caùch ñaày ñuû, khoâng phaûi khoâng ñaày ñuû, nhöng ta chöa bieát vò aáy laø Phaät hay khoâng phaûi Phaät. Tuy vaäy, ta coù nghe caùc vò Baø-la-moân nieân cao, laïp lôùn, caùc baäc Toân sö, Ñaïi Toân sö, noùi nhö sau: "Caùc Theá Toân aáy, nhöõng baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, khi nhöõng lôøi taùn thaùn cuûa nhöõng baäc aáy ñöôïc noùi ñeán, caùc baäc aáy töï hieän hình ra". Vaäy ta haõy tröôùc maët Theá Toân taùn thaùn nhöõng baøi keä xöùng ñaùng". Roài Baø-la-moân Sela, taùn thaùn tröôùc maët Sa-moân Gotama nhöõng baøi keä xöùng ñaùng nhö sau:
Thaân troïn ñuû choùi saùng,Theá Toân lieàn traû lôøi:
Kheùo sanh vaø ñeïp ñeõ,
Theá Toân saéc vaøng choùi,
Raêng trôn, laùng, tinh caàn.
Ñoái vôùi ngöôøi kheùo sanh,
Nhöõng töôùng toát trang troïng,
Ñeàu coù treân thaân Ngaøi,
Taát caû Ñaïi nhaân töôùng.
Maét saùng, maët troøn ñaày,
Caân ñoái, thaúng, hoaøn myõ,
Giöõa chuùng Sa-moân Taêng,
Ngaøi choùi nhö maët trôøi.
Ñeïp maét vò Tyû-kheo,
Da saùng nhö vaøng choùi,
Vôùi haïnh Sa-moân, Ngaøi
Caàn gì saéc toái thöôïng.
Ngaøi xöùng baäc Ñaïi vöông,
Chuyeån Luaân, baäc Ñieàu Ngöï,
Chieán thaéng khaép thieân haï,
Baäc toái thöôïng Dieâm-phuø.
Vöông toäc, haøo phuù vöông,
Laø chö haàu cuûa Ngaøi,
Laø vua giöõa caùc vua,
Laø Giaùo chuû loaøi Ngöôøi.
Haõy trò vì quoác ñoä,
Toân giaû Gotama!Sela, Ta laø vua,(Sela):
Baäc Phaùp vöông voâ thöôïng,
Ta chuyeån baùnh xe phaùp,
Baùnh xe chöa töøng chuyeån.Ngaøi töï nhaän Giaùc giaû(Theá Toân):
Sela laïi hoûi theâm,
"Baäc Phaùp vöông voâ thöôïng,
Ta chuyeån baùnh xe Phaùp",
Ngaøi traû lôøi nhö vaäy.Toân giaû Gotama,
Ai seõ laø töôùng quaân ?
Laø Toân giaû ñeä töû ?
Vò ñeä töû tín thaønh ?
Xöùng ñaùng baäc Ñaïo sö ?
Sau Ngaøi, ai seõ chuyeån,
Phaùp luaân Ngaøi ñaõ chuyeån ?Naøy Sela,(Sela):
Ta chuyeån baùnh xe Phaùp,
Baùnh xe Phaùp voâ thöôïng.
Chính Sariputta,
Chuyeån baùnh xe Chaùnh Phaùp,
Thöøa töï Nhö Lai vò.Caàn bieát, Ta ñaõ bieát,
Caàn tu, Ta ñaõ tu,
Caàn boû, Ta ñaõ boû.
Do vaäy Ta laø Phaät,
OÂi, Toân giaû Phaïm chí!Coøn gì nghi ôû Ta,
Haõy gaùc boû moät beân,
Haõy giaûi thoaùt khoûi chuùng,
OÂi, Toân giaû Phaïm chí!Thaáy ñöôïc baäc Chaùnh Giaùc,
Thaät thieân nan vaïn nan,
Baäc Chaùnh Giaùc ra ñôøi,
Thaät thieân nan vaïn nan!Ta laø baäc Chaùnh Giaùc,
Baäc Y vöông voâ thöôïng,
OÂi, Toân giaû Phaïm chí!Laø Phaïm thieân khoù saùnh,
Nhieáp phuïc caùc ma quaân.
Haøng phuïc moïi ñoái nghòch,
Ta soáng taâm hoan hyû,
Khoâng sôï haõi moät ai,
Khoâng töø ñaâu run sôï.Chö Toân giaû, haõy nghe!(Caùc Baø-la-moân):
Nhö baäc coù maét giaûng,
Baäc Y vöông, Anh huøng,
Sö töû roáng röøng saâu.Thaáy Phaïm thieân voâ tyû,
Nhieáp phuïc caùc ma quaân,
Ai laïi khoâng tín thaønh,
Cho ñeán keû haï tieän.Ai muoán, haõy theo Ta,
Khoâng muoán, haõy ra ñi,
ÔÛ ñaây, Ta xuaát gia,
Baäc Trí Tueä toái thöôïng!Neáu Toân giaû tín thaønh,(Sela):
Giaùo phaùp baäc Chaùnh Giaùc,
Chuùng con cuõng xuaát gia,
Baäc Trí Tueä toái thöôïng!Ba traêm Phaïm chí aáy,Theá Toân ñaùp:
Chaép tay xin ñöôïc pheùp:
Chuùng con soáng Phaïm haïnh,
Do Theá Toân laõnh ñaïo!Naày Sela,Baø-la-moân Sela cuøng vôùi hoäi chuùng ñöôïc xuaát gia döôùi söï laõnh ñaïo Theá Toân, ñöôïc thoï ñaïi giôùi.
Phaïm haïnh ñöôïc kheùo giaûng,
Thieát thöïc ngay hieän taïi,
Vöôït khoûi thôøi gian tính.
ÔÛ ñaây söï xuaát gia,
Khoâng uoång coâng hoang phí,
Vôùi ai khoâng phoùng daät,
Tinh taán chuyeân tu hoïc.Roài Baø-la-moân Keniya, sau ñeâm aáy, taïi tinh xaù cuûa mình, sau khi cho söûa soaïn caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm xong, lieàn baùo thôøi giôø leân Theá Toân: "Toân giaû Gotama, ñaõ ñeán giôø! Côm ñaõ söûa soaïn xong". Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi ñeán tinh xaù cuûa beän toùc Keniya, sau khi ñeán, lieàn ngoài treân choã ñaõ soaïn saün cuøng vôùi chuùng Tyû-kheo. Roài beän toùc Keniya sau khi töï tay môøi chuùng Tyû-kheo vôùi ñöùc Phaät laø vò caàm ñaàu vaø laøm cho thoûa maõn vôùi caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm. Roài beän toùc Keniya, sau khi Theá Toân aên xong, tay ñaõ rôøi khoûi baùt, lieàn laáy moät gheá ngoài thaáp khaùc vaø ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi beän toùc Keniya lôøi tuøy hyû coâng ñöùc vôùi nhöõng baøi keä sau ñaây:
Teá ñaøn laø toái thöôïng,Theá Toân sau khi duøng baøi keä naøy noùi nhöõng lôøi tuøy hyû coâng ñöùc vôùi beän toùc Keniya, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi.
Trong caùc leã teá löûa,
Savitti laø toái thöôïng,
Giöõa baøi thô Veda.Vua laø baäc toái thöôïng,
Giöõa theá giôùi loaøi Ngöôøi,
Ñaïi döông laø toái thöôïng,
Giöõa caùc loaïi soáng ngoøi.Maët traêng laø toái thöôïng,
Giöõa caùc vì sao saùng,
Chuùng Taêng thaät toái thöôïng,
Vôùi nhöõng ai boá thí,
Taâm mong öôùc nguyeän caàu,
(Gaët haùi nhieàu) coâng ñöùc.Roài Toân giaû Sela vôùi hoäi chuùng soáng moät mình an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, caàn maãn. Vaø khoâng bao laâu, Toân giaû chöùng ñöôïc muïc ñích toái cao maø caùc Thieän nam töû ñaõ xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình höôùng ñeán. Ñoù laø voâ thöôïng Phaïm haïnh ngay trong hieän taïi, töï chöùng ñaït vaø an truù. Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng gì neân laøm ñaõ laøm, sau ñôøi naøy seõ khoâng coù ñôøi soáng khaùc nöõa. Vò naøy bieát nhö vaäy vaø Toân giaû Sela vôùi hoäi chuùng trôû thaønh caùc vò A-la-haùn.
Roài Toân giaû Sela vôùi hoäi chuùng ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaép y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng ñeán Theá Toân vaø ñoïc leân Theá Toân baøi keä sau ñaây:
Kính baïch baäc Phaùp Nhaõn,
Caùch ñaây tröôùc taùm ngaøy,
Chuùng con ñaõ ñeán Ngaøi,
Xin (phaùt nguyeän) quy y.Theá Toân trong baûy ñeâm,
Ñaõ nhieáp phuïc chuùng con,
(Ñaõ cheá ngöï chuùng con),
Trong giaùo lyù cuûa Ngaøi.Ngaøi laø baäc Giaùc Giaû,
Ngaøi laø baäc Ñaïo Sö,
Ngaøi laø baäc Maâu-ni,
Ñaõ chieán thaéng quaàn ma.Sau khi Ngaøi ñoaïn tröø,
Vöôït qua (bieån sanh töû),
Ngaøi giuùp quaàn sanh naøy,
Cuøng vöôït qua (beå khoå).Sanh y Ngaøi vöôït qua,
Laäu hoaëc Ngaøi nghieàn naùt,
Ngaøi laø Sö töû (chuùa),
Khoâng chaáp, khoâng sôï haõi.Ba traêm Tyû-kheo naøy,
Ñoàng chaép tay ñöùng thaúng,
OÂi anh huøng chieán thaéng,
Haõy duoãi chaân böôùc tôùi.
Haõy ñeå caùc Ñaïi nhaân
Ñaûnh leã baäc Ñaïo Sö.Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11/99
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]