Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya97. Kinh Dhaønanjaøni
(Dhaønanjaøni sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Rajagaha (Vöông Xaù), Veluvana (Truùc Laâm), taïi Kalandakanivapa (choã nuoâi döôõng soùc).
Luùc baáy giôø, Toân giaû Sariputta ñang du haønh taïi Dakkhinagiri (Nam Sôn) cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Moät vò Tyû-kheo sau khi an cö muøa möa ôû Rajagaha (Vöông Xaù) ñi ñeán Dakkhinagiri ñi ñeán Toân giaû Sariputta, sau khi ñeán noùi leân vôùi Toân giaû Sariputta, nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Roài Toân giaû Sariputta noùi vôùi vò Tyû-kheo aáy ñang ngoài moät beân:
-- Naøy Hieàn giaû, Theá Toân coù ñöôïc khoâng beänh, maïnh khoûe khoâng?
-- Thöa Hieàn giaû, Theá Toân khoâng beänh vaø ñöôïc maïnh khoûe.
-- Thöa Hieàn giaû, coøn chuùng Tyû-kheo coù ñöôïc khoâng beänh vaø maïnh khoûe khoâng?
-- Thöa Hieàn giaû, chuùng Tyû-kheo cuõng khoâng beänh vaø ñöôïc maïnh khoûe.
-- ÔÛ ñaây, naøy Hieàn giaû, coù Baø-la-moân teân laø Dhananjani ôû taïi Tandulapala. Naøy Hieàn giaû, Baø-la-moân Dhananjani coù ñöôïc khoâng beänh vaø maïnh khoûe khoâng?
-- Thöa Hieàn giaû, Baø-la-moân Dhananjani cuõng khoâng beänh vaø ñöôïc maïnh khoûe.
-- Naøy Hieàn giaû, Baø-la-moân Dhanajani coù ñöôïc khoâng phoùng daät khoâng?
-- Thöa Hieàn giaû, laøm sao Baø-la-moân Dhannajani coù theå khoâng phoùng daät ñöôïc! Thöa Hieàn giaû, Baø-la-moân Dhananjani yû theá vua, boùc loät caùc Baø-la-moân gia chuû, yû theá caùc Baø-la-moân gia chuû, boùc loät vua. Ngöôøi vôï tröôùc cuûa Baø-la-moân coù thaønh tín, cöôùi töø moät gia ñình coù thaønh tín ñaõ töø traàn. Ngöôøi vôï sau khoâng coù thaønh tín vaø cöôùi töø moät gia ñình khoâng coù thaønh tín.
-- Naøy Hieàn giaû, thaät laø moät tin khoâng toát laønh! Naøy Hieàn giaû, thaät laø moät tin khoâng toát laønh khi chuùng ta ñöôïc nghe Baø-la-moân Dhananjani phoùng daät. Raát coù theå chuùng ta coù dòp gaëp Baø-la-moân Dhananjani, raát coù theå seõ coù moät cuoäc ñaøm thoaïi.
Roài Toân giaû Sariputta sau khi ôû taïi Dakkhinagiri cho ñeán khi vöøa yù, lieàn khôûi haønh ñi Rajagaha (Vöông Xaù), tuaàn töï du haønh vaø ñeán taïi Vöông Xaù. ÔÛ ñaây, Toân giaû Sariputta truù ôû Rajagaha, Veluvana, taïi Kalandakanivapa.
Roài Toân giaû Sariputta ñaép y vaøo buoåi saùng, caàm y baùt, ñi vaøo Vöông Xaù ñeå khaát thöïc. Luùc baáy giôø Baø-la-moân Dhananjani ñang cho vaét söõa boø ôû ngoaøi thaønh. Toân giaû Sariputta sau khi khaát thöïc ôû Vöông Xaù xong, sau buoåi aên, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, ñi ñeán Baø-la-moân Dhananjani. Baø-la-moân Dhananjani thaáy Toân giaû Sariputta töø xa ñi tôùi, sau khi thaáy, lieàn ñi ñeán Toân giaû Sariputta, sau khi ñeán lieàn thöa vôùi Toân giaû Sariputta:
-- Haõy uoáng söõa naøy vaø chôø cho ñeán giôø aên côm.
-- Thoâi vöøa roài, Baø-la-moân. Hoâm nay ta ñaõ aên xong. Ta seõ ngoài nghó tröa ôû moät goùc caây. OÂng coù theå ñeán ñoù.
-- Thöa vaâng, Toân giaû.
Baø-la-moân Dhananjani vaâng ñaùp Toân giaû Sariputta. Roài Baø-la-moân Dhananjani sau khi aên saùng xong, lieàn ñi ñeán Toân giaû Sariputta, sau khi ñeán noùi leân vôùi Toân giaû Sariputta nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Sariputta noùi vôùi Baø-la-moân Dhananjani ñang ngoài moät beân:
-- Naøy Dhananjani, oâng coù khoâng phoùng daät khoâng?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, laøm sao chuùng toâi coù theå khoâng phoùng daät ñöôïc, khi chuùng toâi coøn cha meï phaûi phuïng döôõng, coøn vôï con phaûi nuoâi döôõng, coøn ñaày tôù, lao coâng phaûi nuoâi döôõng, coøn coù nhöõng traùch nhieäm baïn beø thaân höõu phaûi laøm ñoái vôùi baïn beø thaân höõu, coøn coù nhöõng traùch nhieäm baø con huyeát thoáng phaûi laøm ñoái vôùi baø con huyeát thoáng, coøn coù nhöõng traùch nhieäm taân khaùch phaûi laøm ñoái vôùi taân khaùch, coøn coù nhöõng traùch nhieäm toå tieân phaûi laøm ñoái vôùi toå tieân, coøn coù nhöõng traùch nhieäm chö Thieân phaûi laøm ñoái vôùi chö Thieân, coøn coù nhöõng traùch nhieäm vua chuùa phaûi laøm ñoái vôùi vua chuùa, laïi coøn thaân naøy caàn phaûi laøm cho thoûa maõn vaø tröôûng döôõng!
-- Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì cha meï laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Do nhaân duyeân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, caùc ñòa nguïc quaân keùo ngöôøi aáy ñeán ñòa nguïc. Ngöôøi aáy laøm ñöôïc gì khi noùi".Toâi vì cha meï ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo toâi ñeán ñòa nguïc"? Hay cha meï cuûa ngöôøi aáy laøm ñöôïc gì khi noùi: "Con chuùng toâi vì cha meï ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo noù ñeán ñòa nguïc"?
-- Thöa khoâng ñöôïc, Toân giaû Sariputta. Caùc ñòa nguïc quaân vaãn quaêng ngöôøi aáy xuoáng ñòa nguïc, daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
-- Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì vôï con laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Do nhaân duyeân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, caùc ñòa nguïc quaân keùo ngöôøi aáy ñeán ñòa nguïc. Ngöôøi aáy laøm ñöôïc gì khi noùi: "Toâi vì vôï con ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo toâi ñeán ñòa nguïc"? Hay vôï con ngöôøi aáy coù laøm ñöôïc gì khi noùi: " (Choàng, cha toâi) vì chuùng toâi ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo (choàng, cha toâi) ñeán ñòa nguïc"?
-- Thöa khoâng ñöôïc, Toân giaû Sariputta. Caùc ñòa nguïc quaân vaãn quaêng ngöôøi aáy xuoáng ñòa nguïc, daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
-- Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì ñaày tôù lao coâng laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Do nhaân duyeân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, caùc ñòa nguïc quaân keùo ngöôøi aáy ñeán ñòa nguïc. Ngöôøi aáy laøm ñöôïc gì khoù noùi: "Toâi vì caùc ñaày tôù lao coâng ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo toâi ñeán ñòa nguïc"? Hay caùc ñaày tôù lao coâng coù laøm ñöôïc gì khi noùi: " (Chuû chuùng toâi) vì chuùng toâi ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo (chuû chuùng toâi) ñeán ñòa nguïc"?
-- Thöa khoâng ñöôïc, Toân giaû Sariputta. Caùc ñòa nguïc quaân vaãn quaêng ngöôøi aáy xuoáng ñòa nguïc, daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
-- Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì baïn beø thaân höõu... daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì caùc taân khaùch... daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vi toå tieân... daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì chö Thieân ... daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì vua chuùa... daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? ÔÛ ñaây, coù ngöôøi vì laøm cho thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh. Do nhaân duyeân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh naøy, caùc ñòa nguïc quaân keùo ngöôøi aáy ñeán ñòa nguïc. Ngöôøi aáy laøm ñöôïc gì khi ngöôøi aáy noùi: "Vì laøm cho thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân, toâi ñaõ laøm caùc ñieàu phi phaùp, ñaõ laøm ra caùc ñieàu baát chaùnh naøy. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo toâi ñeán ñòa nguïc"? Hay caùc ngöôøi khaùc coù laøm ñöôïc gì khi hoï noùi: "Vì laøm cho thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân, ngöôøi naøy laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh naøy. Chôù coù ñeå caùc ñòa nguïc quaân keùo noù ñeán ñòa nguïc"?
-- Thöa khoâng ñöôïc, Toân giaû Sariputta. Caùc ñòa nguïc quaân vaãn quaêng ngöôøi aáy xuoáng ñòa nguïc, daàu ngöôøi aáy coù khoùc than.
-- Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì cha meï laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay moät ngöôøi vì cha meï laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì cha meï laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì cha meï laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå phuïng döôõng cha meï, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì vôï con laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay moät ngöôøi vì vôï con, laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, moät ngöôøi vì vôï con laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, moät ngöôøi vì vôï con laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå nuoâi döôõng vôï con, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì ñaày tôù lao coâng laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay moät ngöôøi vì ñaày tôù lao coâng laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì ñaày tôù lao coâng laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì ñaày tôù lao coâng laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå nuoâi döôõng ñaày tôù lao coâng, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì baïn beø thaân höõu laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay laø ngöôøi vì baïn beø thaân höõu laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vò baïn beø thaân höõu laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì baïn beø thaân höõu laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå nuoâi döôõng baïn beø thaân höõu, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì baø con huyeát thoáng laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay moät ngöôøi vì baø con huyeát thoáng laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì baø con huyeát thoáng laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì baø con huyeát thoáng laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc, coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå nuoâi döôõng baø con huyeát thoáng, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì taân khaùch laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay moät ngöôøi vì taân khaùch laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì taân khaùch laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì taân khaùch laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå laøm caùc boån phaän taân khaùch ñoái vôùi taân khaùch, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì toå tieân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay ngöôøi vì toå tieân laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì toå tieân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì toå tieân laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå laøm ñöôïc nhöõng traùch nhieäm toå tieân phaûi laøm ñoái vôùi caùc toå tieân, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Moät ngöôøi vì chö Thieân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay ngöôøi vì chö Thieân laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì chö Thieân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì chö Thieân laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå laøm ñöôïc caùc traùch nhieäm chö Thieân, phaûi laøm ñoái vôùi chö Thieân, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Ngöôøi vì vua chuùa laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay ngöôøi vì vua chuùa laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì vua chuùa laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì vua chuùa laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, coù theå laøm caùc traùch nhieäm vua chuùa phaûi laøm ñoái vôùi vua chuùa, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh. Naøy Dhananjani, OÂng nghó theá naøo? Ngöôøi vì laøm thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân laøm ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, hay laø ngöôøi vì laøm thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân, laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ai toát ñeïp hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì laøm thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân laøm caùc ñieàu phi phaùp, laøm caùc ñieàu baát chaùnh, ngöôøi aáy khoâng toát ñeïp hôn. Vaø thöa Toân giaû Sariputta, ngöôøi vì laøm thoûa maõn, vì tröôûng döôõng caùi thaân laøm caùc ñieàu ñuùng phaùp, laøm caùc ñieàu chôn chaùnh, ngöôøi aáy toát ñeïp hôn. Thöa Toân giaû Sariputta, haønh trì ñuùng phaùp, haønh trì chôn chaùnh toát ñeïp hôn haønh trì phi phaùp, haønh trì baát chaùnh.
-- Naøy Dhananjani, coù nhöõng haønh ñoäng khaùc coù nhaân, ñuùng phaùp, vôùi nhöõng haønh ñoäng naøy coù theå laøm thoûa maõn, tröôûng döôõng caùi thaân, khoâng laøm caùc ñieàu aùc, laøm ñöôïc caùc thieän haønh.
Baø-la-moân Dhananjani hoan hyû tín thoï lôøi Toân giaû Sariputta daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi.
Baø-la-moân Dhananjani sau moät thôøi gian bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh. Roài Baø-la-moân Dhananjani cho goïi moät ngöôøi khaùc:
-- OÂng haõy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, haõy nhaân danh ta cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân theá Toân vaø thöa: "Baïch Theá Toân, Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò baïo beänh, xin cuùi ñaàu ñaûnh leã Theá Toân". Roài OÂng ñi ñeán Toân giaû Sariputta, sau khi ñeán, haõy nhaân danh ta cuùi ñaàu ñaûnh leã Toân giaû Sariputta, vaø thöa: "Thöa Toân giaû Sariputta, Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, cuùi ñaàu ñaûnh leã Toân giaû Sariputta vaø thöa: "Toân giaû, laønh thay neáu Toân giaû Sariputta ñi ñeán truù xaù cuûa Baø-la-moân Dhananjani".
-- Thöa vaâng, Toân giaû.
Ngöôøi aáy vaâng theo lôøi Baø-la-moân Dhananjani, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã chaân Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, ngöôøi aáy baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân.
Roài ñi ñeán Toân giaû Sariputta, sau khi ñeán ñaûnh leã Toân giaû Sariputta roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, ngöôøi aáy thöa vôùi Toân giaû Sariputta:
-- Thöa Toân giaû, Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, cuùi ñaàu ñaûnh leã Toân giaû Sariputta vaø thöa: "Thöa toân giaû, laønh thay neáu Toân giaû Sariputta vì loøng töø bi thöông xoùt, ñi ñeán truù xaù cuûa Baø-la-moân Dhananjani".
Toân giaû Sariputta im laëng nhaän lôøi. Roài Toân giaû Sariputta ñaép y, caàm y baùt ñi ñeán truù xaù Baø-la-moân Dhananjani, sau khi ñeán, lieàn ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Toân giaû Sariputta hoûi Baø-la-moân Dhananjani:
-- Ta mong, naøy Dhananjani, OÂng coù theå kham nhaãn; ta mong OÂng coù theå chòu ñöïng; ta mong khoå thoï ñöôïc giaûm thieåu, khoâng coù gia taêng, vaø söï giaûm thieåu ñöôïc roõ reät, khoâng coù gia taêng!
-- Thöa Toân giaû Sariputta, toâi khoâng coù theå kham nhaãn, toâi khoâng coù theå chòu ñöïng. Söï khoå thoáng cuûa toâi gia taêng, khoâng coù giaûm thieåu. Vaø söï gia taêng ñöôïc roõ reät, khoâng coù giaûm thieåu. Thöa Toân giaû Sariputta, ví nhö moät ngöôøi löïc só cheùm ñaàu (moät ngöôøi khaùc) vôùi moät thanh kieám saéc beùn; cuõng vaäy, thöa Toân giaû Sariputta, nhöõng ngoïn gioù kinh khuûng thoåi leân ñau nhoùi trong ñaàu toâi. Thöa Toân giaû Sariputta, toâi khoâng coù theå kham nhaãn, toâi khoâng coù theå chòu ñöïng. Nhöõng khoå thoáng cuûa toâi gia taêng, khoâng coù giaûm thieåu, söï gia taêng ñöôïc roõ reät, khoâng coù giaûm thieåu. Thöa Toân giaû Sariputta, nhö moät ngöôøi löïc só laáy moät daây nòt baèng da cöùng quaán troøn quanh ñaàu roài sieát chaët; cuõng vaäy, thöa Toân giaû Sariputta, toâi bò caûm ñau ñaàu moät caùch kinh khuûng. Thöa Toân giaû Sariputta, toâi khoâng coù theå kham nhaãn, toâi khoâng coù theå chòu ñöïng. Nhöõng khoå thoáng cuûa toâi gia taêng, khoâng coù giaûm thieåu, söï gia taêng ñöôïc roõ reät, khoâng coù giaûm thieåu. Thöa Toân giaû Sariputta, nhö moät ngöôøi ñoà teå thieän xaûo hay ñeä töû ngöôøi ñoà teå caét ngang buïng vôùi con dao caét thòt boø saéc beùn; cuõng vaäy, thöa Toân giaû Sariputta, moät ngoïn gioù kinh khuûng caét ngang buïng cuûa toâi. Thöa Toân giaû Sariputta, toâi khoâng coù theå kham nhaãn, toâi khoâng coù theå chòu ñöïng. Nhöõng thoáng khoå cuûa toâi gia taêng, khoâng coù giaûm thieåu, söï gia taêng ñöôïc roõ reät, khoâng coù giaûm thieåu. Thöa Toân giaû Sariputta, ví nhö hai ngöôøi löïc só, sau khi naém caùnh tay cuûa moät ngöôøi yeáu hôn, nöôùng ngöôøi aáy, ñoát ngöôøi aáy treân moät hoá than höøng; cuõng vaäy, thöa Toån giaû Sariputta, moät söùc noùng kinh khuûng khôûi leân trong thaân toâi. Thöa Toân giaû Sariputta, toâi khoâng coù theå kham nhaãn, toâi khoâng coù theå chòu ñöïng. Nhöõng khoå thoáng cuûa toâi gia taêng, khoâng coù giaûm thieåu, söï gia taêng ñöôïc roõ reät, khoâng coù giaûm thieåu.
-- Naøy Dhananjani, ñòa nguïc hay baøng sanh, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, baøng sanh toát hôn ñòa nguïc.
-- Naøy Dhananjani, baøng sanh hay caûnh ngaï quyû, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, caûnh ngaï quyû toát hôn baøng sanh.
-- Naøy Dhananjani, caûnh giôùi ngaï quyû hay loaøi Ngöôøi, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, loaøi Ngöôøi toát hôn caûnh giôùi ngaï quyû.
-- Naøy Dhananjani, loaøi Ngöôøi hay Töù thieân vöông thieân, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Töù thieân vöông thieân toát hôn loaøi Ngöôøi.
-- Naøy Dhananjani, Töù thieân vöông thieân hay Tam thaäp tam thieân, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Tam thaäp tam thieân toát hôn Töù thieân vöông thieân.
-- Naøy Dhananjani, Tam thaäp tam thieân hay Daï-ma Thieân, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Daï-ma thieân toát hôn Tam thaäp tam thieân.
-- Naøy Dhananjani, Daï-ma thieân hay Ñaâu-suaát-ñaø thieân (Tusita), choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Ñaâu-Suaát-ñaø thieân toát hôn Daï-ma thieân.
-- Naøy Dhananjani, Ñaâu-suaát-ñaø thieân hay Hoùa laïc thieân (Nimmanarati), choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Hoùa laïc thieân toát hôn Ñaâu-suaát-ñaø thieân.
-- Naøy Dhananjani, Hoùa laïc thieân hay Tha hoùa töï taïi thieân, choã naøo toát hôn?
-- Thöa Toân giaû Sariputta, Tha hoùa töï taïi thieân toát hôn Hoùa laïc thieân.
-- Naøy Dhananjani, Tha hoùa töï taïi thieân hay Phaïm thieân giôùi, choã naøo toát hôn?
-- Toân giaû Sariputta ñaõ noùi: "Phaïm thieân giôùi". Toân giaû Sariputta ñaõ noùi: "Phaïm thieân giôùi".
Roài Toân giaû Sariputta suy nghó: "Caùc vò Baø-la-moân naøy raát aùi luyeán Phaïm thieân giôùi. Vaäy ta haõy thuyeát giaûng con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân".
-- Naøy Dhananjani, ta seõ thuyeát giaûng cho OÂng con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân. Haõy nghe kheùo taùc yù, ta seõ giaûng.
-- Thöa vaâng.
Baø-la-moân Dhananjani vaâng ñaùp Toân giaû Sariputta. Toân giaû Sariputta thuyeát nhö sau:
-- Naøy Dhananjani, theá naøo laø con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân? ÔÛ ñaây, naøy Dhananjani, vò Tyû-kheo an truù, bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi töø, cuõng vaäy phöông thöù hai, cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi töø quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän, khoâng saân. Naøy Dhananjani, nhö vaäy laø con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân.
Laïi nöõa, naøy Dhananjani, vò Tyû-kheo an truù bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi bi... an truù bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi hyû... an truù bieán maõn moät phöông vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, cuõng vaäy phöông thöù hai cuõng vaäy phöông thöù ba, cuõng vaäy phöông thöù tö. Nhö vaäy cuøng khaép theá giôùi, treân, döôùi, beà ngang, heát thaûy phöông xöù, cuøng khaép voâ bieân giôùi, vò aáy an truù bieán maõn vôùi taâm caâu höõu vôùi xaû, quaûng ñaïi, voâ bieân, khoâng haän khoâng saân. Naøy Dhananjani, nhö vaäy laø con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân.
-- Vaäy thöa Toân giaû Sariputta, haõy nhaân danh toâi cuùi ñaàu ñaûnh leã Theá Toân vaø thöa: "Baïch Theá Toân Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân".
Roài Toân giaû Sariputta, daàu cho coù nhöõng caûnh giôùi cao thöôïng hôn caàn phaûi chöùng, sau khi an truù Baø-la-moân vaøo Phaïm thieân giôùi thaáp keùm, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi. Vaø Baø-la-moân Dhananjani, sau khi Toân giaû Sariputta ra ñi khoâng bao laâu, lieàn meänh chung vaø ñöôïc sanh leân Phaïm thieân giôùi.
Roài Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, daàu cho coù nhöõng caûnh giôùi cao thöôïng hôn caàn phaûi chöùng, Sariputta sau khi an truù Baø-la-moân Dhananjani vaøo Phaïm thieân giôùi thaáp keùm, ñaõ töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi.
Roài Toân giaû Sariputta ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân vaø ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Sariputta baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, Baø-la-moân Dhananjani bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân.
-- Naøy Sariputta, vì sao, daàu cho coù nhöõng caûnh giôùi cao thöôïng hôn caàn phaûi chöùng, OÂng sau khi an truù Baø-la-moân Dhananjani vaøo Phaïm thieân giôùi thaáp keùm, ñaõ töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ra ñi?
-- Baïch Theá Toân, con nghó nhö sau: "Nhöõng vì Baø-la-moân naøy raát luyeán aùi Phaïm thieân giôùi". Do vaäy con môùi thuyeát giaûng con ñöôøng ñöa ñeán coïng truù vôùi Phaïm thieân.
-- Vaø naøy Sariputta, Baø-la-moân Dhananjani ñaõ meänh chung vaø sanh leân Phaïm thieân giôùi.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]