Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya103. Kinh Nghó nhö theá naøo?
(Kinti sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kusinara, taïi khu röøng Baliharana. ÔÛ ñaây, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo", --"Thöa vaâng, baïch Theá Toân". Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Ta, caùc OÂng nghó nhö theá naøo? Coù phaûi vì nhaân y aùo, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp? Hay coù phaûi vì nhaân ñoà aên khaát thöïc, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp? Hay coù phaûi vì nhaân saøng toïa, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp? Hay coù phaûi vì nhaân thaønh baïi, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp?
-- Thöa khoâng phaûi vaäy, baïch Theá Toân! Chuùng con khoâng nghó raèng: "Vì nhaân y aùo, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp Hay vì nhaân ñoà aên khaát thöïc, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp. Hay nhaân saøng toïa, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp. Hay vì nhaân thaønh baïi, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp".
-- Vaø nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Ta, caùc OÂng khoâng nghó nhö sau: "Vì nhaân y aùo, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp... vì nhaân thaønh baïi, Sa-moân Gotama thuyeát phaùp". Vaäy naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi ta, caùc OÂng nghó nhö theá naøo?"
-- Nhö theá naøy, baïch Theá Toân, ñoái vôùi Theá Toân, chuùng con nghó nhö sau: "Vôùi töø taâm, vì lôïi tha vaø do loøng töø, Theá Toân thuyeát phaùp".
-- Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Ta, caùc OÂng nghó nhö sau: "Vôùi töø taâm, vì lôïi tha vaø do loøng töø, Theá Toân thuyeát phaùp".
Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng phaùp Ta giaûng cho caùc OÂng vôùi thöôïng trí, nhö laø Boán nieäm xöù, Boán chaùnh caàn, Boán nhö yù tuùc, Naêm caên, Naêm löïc, Baûy Boà ñeà phaàn, Thaùnh ñaïo taùm ngaønh. ÔÛ ñaây, caùc oâng phaûi hoïc taäp taát caû, trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän vôùi nhau. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc OÂng hoïc taäp trong caùc phaùp aáy, trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän vôùi nhau, coù theå coù hai vò Tyû-kheo noùi khaùc nhau veà Thaéng phaùp (Abhidhamma).
ÔÛ ñaây, neáu caùc OÂng nghó nhö sau: "Giöõa caùc vò Toân giaû naøy, coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên"; ôû ñaây, Tyû-kheo naøo caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên. Veà vaán ñeà naøy caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau". Roài moät Tyû-kheo naøo cuûa phaùi beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau". Nhö vaäy, caùi gì khoù naém giöõ, caàn phaûi thoï trì laø khoù naém giöõ. Sau khi thoï trì laø khoù naém giöõ caùi gì khoù naém giöõ, caùi gì thuoäc veà Phaùp, caùi gì thuoäc veà Luaät phaûi ñöôïc noùi leân.
ÔÛ ñaây, neáu caùc OÂng suy nghó nhö sau: "Giöõa caùc baäc Toân giaû naøy, coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï ñoàng nhaát veà vaên". ÔÛ ñaây, Tyû-kheo naøo caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau. "Giöõa caùc Toân giaû, coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï ñoàng nhaát veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï ñoàng nhaát veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau". Roài moät Tyû-kheo naøo cuûa phe beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï ñoàng nhaát veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï sai khaùc veà nghóa, coù söï ñoàng nhaát veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau". Nhö vaäy, caùi gì khoù naém giöõ, caàn phaûi thoï trì laø khoù naém giöõ, caùi gì deã naém giöõ phaûi thoï trì laø deã naém giöõ. Sau khi thoï trì laø khoù naém giöõ caùi gì khoù naém giöõ, sau khi thoï trì laø deã naém giöõ caùi gì deã naém giöõ, caùi gì thuoäc veà Phaùp, caùi gì thuoäc veà Luaät phaûi ñöôïc noùi leân.
ÔÛ ñaây, neáu caùc OÂng nghó nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû naøy, coù söï ñoàng nhaát veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên". ÔÛ ñaây, Tyû-kheo naøo caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû, coù söï ñoàng nhaát nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï ñoàng nhaát veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên nhö theá naøy. Nhöng ñaây chæ laø moät vaán ñeà nhoû nhaët töùc laø vaên: Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau vì moät vaán ñeà nhoû nhaët". Roài moät Tyû-kheo naøo cuûa phe beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy nghó ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû, coù söï ñoàng nhaát veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï ñoàng nhaát veà nghóa, coù söï sai khaùc veà vaên nhö theá naøy. Nhöng ñaây chæ laø moät vaán ñeà nhoû nhaët, töùc laø vaên. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau, vì moät vaán ñeà nhoû nhaët" Nhö vaäy, caùi gì deã naém giöõ, phaûi thoï trì laø deã naém giöõ, caùi gì khoù naém giöõ, phaûi thoï trì laø khoù naém giöõ. Sau khi thoï trì laø deã naém giöõ caùi gì deã naém giöõ, sau khi thoï trì laø khoù naém giöõ caùi gì khoù naém giöõ, caùi gì thuoäc veà Phaùp, caùi gì thuoäc veà Luaät phaûi ñöôïc noùi leân.
ÔÛ ñaây, neáu caùc OÂng nghó nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû naøy coù söï ñoàng nhaát veà nghóa coù söï ñoàng nhaát veà vaên"; ôû ñaây, vò Tyû-kheo naøo caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû coù söï ñoàng nhaát veà nghóa vaø cuõng coù söï ñoàng nhaát veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï ñoàng nhaát veà nghóa vaø cuõng coù söï ñoàng nhaát veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän nhau". Roài moät Tyû-kheo naøo cuûa phe beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Giöõa caùc Toân giaû, coù söï ñoàng nhaát veà nghóa vaø coù söï ñoàng nhaát veà vaên. Veà vaán ñeà naøy, caùc Toân giaû phaûi bieát coù söï ñoàng nhaát veà nghóa vaø cuõng coù söï ñoàng nhaát veà vaên nhö theá naøy. Caùc Toân giaû chôù coù caõi loän vôùi nhau". Nhö vaäy, caùi gì deã naém giöõ phaûi thoï trì laø deã naém giöõ. Sau khi thoï trì laø deã naém giöõ caùi gì deã naém giöõ, caùi gì thuoäc veà Phaùp, caùi gì thuoäc veà Luaät haõy ñöôïc noùi leân".
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc OÂng hoïc taäp caùc phaùp aáy trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän vôùi nhau, coù theå coù moät Tyû-kheo khaùc phaïm giôùi, phaïm luaät.
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, chôù coù khieån traùch haáp taáp, caù nhaân ngöôøi kia caàn phaûi giaùc saùt. (Caùc OÂng phaûi suy nghó): "Seõ khoâng coù haïi gì cho ta, vaø seõ khoâng coù toån haïi gì cho ngöôøi kia. Neáu ngöôøi kia khoâng phaãn noä, khoâng uaát haän, coù yù kieán lanh lôïi, vaø deã thuyeát phuïc, vaø ta coù theå khieán ngöôøi aáy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng nghó nhö vaäy, thôøi caùc OÂng neân noùi laø phaûi.
Nhöng neáu, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng nghó nhö sau: "Seõ khoâng coù haïi gì cho ta, vaø seõ coù toån haïi cho ngöôøi kia. Ngöôøi kia phaãn noä, uaát haän, coù yù kieán chaäm chaïp, nhöng deã thuyeát phuïc, vaø ta coù theå khieán ngöôøi aáy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän. Nhöng ñaây chæ laø moät vaán ñeà nhoû nhaët, töùc laø söï toån haïi cho ngöôøi kia. Vaø ñaây laø söï vieäc to lôùn hôn, laø ta coù theå khieán ngöôøi naøy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng nghó nhö vaäy, thôøi caùc OÂng neân noùi laø phaûi.
Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng suy nghó nhö sau: "Seõ coù haïi cho ta vaø khoâng coù toån haïi cho ngöôøi kia. Ngöôøi kia khoâng coù phaãn noä, uaát haän, coù yù kieán lanh lôïi, nhöng khoù thuyeát phuïc, vaø ta coù theå khieán ngöôøi aáy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän. Nhöng ñaây chæ laø moät vaán ñeà nhoû nhaët, töùc laø söï toån haïi cho ta. Vaø ñaây laø söï vieäc to lôùn hôn, laø ta coù theå khieán ngöôøi naøy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng suy nghó nhö vaäy, thôøi caùc OÂng neân noùi laø phaûi.
Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng suy nghó nhö sau: "Seõ coù haïi cho ta vaø seõ coù toån haïi cho ngöôøi kia. Ngöôøi khaùc phaãn noä, uaát haän, coù yù kieán chaäm chaïp, khoù thuyeát phuïc vaø ta coù theå khieán ngöôøi naøy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän. Nhöng ñaây chæ laø moät vaán ñeà nhoû nhaët, töùc laø haïi cho ta vaø toån haïi cho ngöôøi kia. Vaø ñaây laø söï vieäc to lôùn hôn, laø ta coù theå khieán ngöôøi naøy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng suy nghó nhö vaäy, thôøi caùc OÂng neân noùi laø phaûi.
Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng suy nghó nhö sau: "Ta seõ bò haïi vaø ngöôøi kia cuõng bò toån haïi. Ngöôøi kia phaãn noä, uaát haän, coù yù kieán chaäm chaïp, khoù thuyeát phuïc, vaø ta khoâng coù theå khieán ngöôøi naøy vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän". Ñoái vôùi moät ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, haõy xaõ, chôù coù neân khinh mieät.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc OÂng hoïc taäp caùc phaùp aáy trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän vôùi nhau, coù theå khôûi leân giöõa caùc OÂng, moät khaåu haønh, moät yù kieán ngoan coá, moät taâm hieàm haän, öu naõo, phaãn noä. ÔÛ ñaây, moät Tyû-kheo naøo cuûa phe beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn, haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, daàu chuùng toâi hoïc taäp caùc phaùp aáy trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän nhau, coù khôûi leân moät khaåu haønh, moät yù kieán ngoan coá, moät taâm hieàm haän, öu naõo, phaãn noä. Neáu bieát ñöôïc nhö theá, vò Sa-moân seõ quôû traùch". Traû lôøi moät caùch chôn chaùnh, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi traû lôøi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, daàu cho, chuùng toâi hoïc taäp caùc phaùp aáy trong tinh thaàn hoøa ñoàng, hoan hyû, khoâng caõi loän nhau... , vò Sa-moân seõ quôû traùch."
Nhöng naøy Hieàn giaû, neáu khoâng töø boû ñieàu kieän aáy, Nieát-baøn coù theå chöùng ñöôïc chaêng?" Neáu traû lôøi moät caùch chôn chaùnh, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi traû lôøi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, neáu khoâng töø boû ñieàu kieän aáy, Nieát-baøn khoâng coù theå chöùng ñöôïc".
Roài moät Tyû-kheo naøo cuûa phe beân kia maø caùc OÂng nghó laø nhu thuaän deã noùi hôn haõy ñeán vò aáy vaø noùi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, daàu chuùng toâi hoïc taäp caùc phaùp aáy... ,vò Sa-moân seõ quôû traùch". Traû lôøi moät caùch chôn chaùnh, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi traû lôøi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, daàu cho chuùng toâi ... , vò Sa-moân seõ quôû traùch."
Nhöng naøy Hieàn giaû, neáu khoâng töø boû ñieàu kieän aáy, Nieát-baøn coù theå chöùng ñöôïc chaêng?" Neáu traû lôøi moät caùch chôn chaùnh, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi traû lôøi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, neáu khoâng töø boû ñieàu kieän aáy, Nieát-baøn khoâng coù theå chöùng ñöôïc".
Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc OÂng khaùc hoûi Tyû-kheo aáy, noùi raèng: "Caùc Tyû-kheo aáy coù ñöôïc Toân giaû khieán cho vöôït khoûi baát thieän, an truù vaøo thieän chaêng?" Neáu traû lôøi moät caùch chôn chaùnh, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi traû lôøi nhö sau: "ÔÛ ñaây, naøy Hieàn giaû, toâi ñi ñeán Theá Toân vaø Theá Toân thuyeát phaùp cuûa Ngaøi cho toâi. Sau khi nghe phaùp aáy, toâi ñaõ noùi laïi cho caùc Tyû-kheo aáy. Khi caùc Tyû-kheo aáy nghe phaùp aáy xong, caùc vò aáy töï vöôït khoûi baát thieän vaø an truù vaøo thieän". Traû lôøi nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng töï khen mình cheâ ngöôøi. Vò aáy giaûi thích tuøy phaùp ñuùng vôùi phaùp, vaø khoâng moät ai trong caùc Phaùp höõu noùi lôøi tuøy thuyeát, coù theå ñöa ñeán phæ baùng.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11/99
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]