Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya106. Kinh Baát ñoäng lôïi ích
(Anenjasappaøya sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù giöõa daân chuùng Kuru (Caâu-laâu). Kammassadhamma (Kieàm-ma-saét-ñaøm) laø thò traán cuûa daân chuùng Kuru. Taïi ñaáy Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". -- "Thöa vaâng, baïch Theá Toân". Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc duïc laø voâ thöôøng, troáng roãng, giaû doái, thuoäc ngu si taùnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø lôøi chaøo xaùo cuûa keû ngu xaây döïng treân giaû doái. Caùc duïc hieän taïi, vaø caùc duïc töông lai, caùc duïc töôûng hieän taïi vaø caùc duïc töôûng töông lai, caû hai ñeàu thuoäc laõnh vöïc cuûa ma, laø caûnh giôùi cuûa ma, laø choã dinh döôõng cuûa ma, laø choã aên uoáng cuûa ma.
Baát ñoäng
ÔÛ ñaây, caùc aùc baát thieän yù naøy daãn ñeán tham duïc, saân haän, khích ñoäng, vaø chính nhöõng phaùp aáy taùc thaønh chöôùng ngaïi ôû ñaây cho Thaùnh ñeä töû hoïc taäp. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Caùc duïc hieän taïi vaø caùc duïc töông lai... cho Thaùnh ñeä töû hoïc taäp. Vaäy ta haõy an truù vôùi taâm quaûng ñaïi, ñaïi haønh, sau khi chieán thaéng theá giôùi, sau khi xaùc ñònh vò trí cuûa yù. Khi ta an truù vôùi taâm quaûng ñaïi, ñaïi haønh chieán thaéng theá giôùi, xaùc ñònh vò trí cuûa yù, caùc aùc baát thieän yù: tham duïc, saân haän, khích ñoäng seõ khoâng khôûi leân; vôùi caùc phaùp aáy ñöôïc ñoaïn tröø, taâm cuûa ta khoâng trôû thaønh haïn heïp, traùi laïi thaønh voâ löôïng, kheùo tu taäp". Trong khi aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trôû thaønh an tònh trong giôùi xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu baát ñoäng ngay hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán (samvattanikam vinnanam) coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Baát ñoäng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø ñeä nhaát haønh ñaïo veà lôïi ích Baát ñoäng".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Nhöõng duïc hieän taïi vaø nhöõng duïc töông lai, nhöõng duïc töôûng hieän taïi, vaø nhöõng duïc töôûng töông lai, phaøm baát cöù saéc phaùp gì, laø boán ñaïi chuûng vaø saéc do boán ñaïi taïo thaønh". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trôû thaønh an tònh trong giôùi xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu Baát ñoäng ngay trong hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Baát ñoäng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø ñeä nhò haønh ñaïo veà lôïi ích Baát ñoäng.
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Nhöõng duïc hieän taïi vaø nhöõng duïc töông lai, nhöõng duïc töôûng hieän taïi vaø nhöõng duïc töôûng töông lai, nhöõng saéc phaùp hieän taïi vaø nhöõng saéc phaùp töông lai, nhöõng saéc töôûng hieän taïi vaø nhöõng saéc töôûng töông lai, caû hai ñeàu voâ thöôøng. Caùi gì voâ thöôøng thôøi khoâng ñaùng ñeå ñöôïc hoan hyû, khoâng ñaùng ñeå ñöôïc hoan ngheânh, khoâng ñaùng ñeå ñöôïc chaáp tröôùc". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trí trôû thaønh an tònh trong giôùi xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu Baát ñoäng ngay trong hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Baát ñoäng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo ñöôïc goïi laø ñeä tam haønh ñaïo veà lôïi ích Baát ñoäng.
Voâ höõu xöù
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Nhöõng duïc hieän taïi... vaø nhöõng saéc töôûng töông lai, vaø nhöõng baát ñoäng töôûng, taát caû töôûng, choã naøo caùc töôûng aáy ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn, nhö vaäy laø tòch tònh, nhö vaäy laø thuø dieäu, töùc laø voâ sôû höõu". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trí trôû thaønh an tònh trong giôùi xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu Voâ sôû höõu xöù ngay trong hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Voâ sôû höõu xöù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo ñöôïc goïi laø ñeä nhaát haønh ñaïo veà lôïi ích Voâ sôû höõu xöù.
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû ñi ñeán khu röøng hay ñi ñeán döôùi goác caây vaø suy nghó nhö sau: "Troáng khoâng laø töï ngaõ hay ngaõ naøy sôû höõu". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trí trôû thaønh an tònh trong giôùi xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu Voâ sôû höõu xöù ngay trong hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Voâ sôû höõu xöù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø ñeä nhò haønh ñaïo veà lôïi ích Voâ sôû höõu xöù.
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Ta khoâng coù baát cöù choã naøo, cho ai vaø trong hình thöùc naøo, vaø sôû thuoäc cuûa ta khoâng coù baát cöù choã naøo, (cho ai) vaø trong hình thöùc naøo". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trí trôû thaønh an tònh trong truù xöù (cuûa noù). Vôùi taâm an tònh, vò aáy thaønh töïu Voâ sôû höõu xöù trong hieän taïi hay thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Voâ sôû höõu xöù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo ñöôïc goïi laø ñeä tam haønh ñaïo veà lôïi ích Voâ sôû höõu xöù.
Phi töôûng, phi phi töôûng xöù
Vaø laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Nhöõng duïc hieän taïi.. vaø nhöõng saéc töôûng vaø nhöõng Baát ñoäng töôûng, vaø nhöõng Voâ sôû höõu xöù töôùng, taát caû caùc töôûng, choã naøo caùc töôûng aáy ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn, nhö vaäy laø tòch tònh, nhö vaäy laø thuø dieäu, töùc laø Phi töôûng phi phi töôûng xöù". Trong khi vò aáy haønh trì nhö vaäy, an truù nhieàu laàn nhö vaäy, taâm trí trôû thaønh an tònh trong truù xöù (cuûa noù) . Vôùi taâm an tònh vò aáy coù theå thaønh töïu Phi töôûng phi phi töôûng xöù ngay trong hieän taïi, hoaëc thieân naëng veà trí tueä. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, söï tình naøy xaûy ra, thöùc dieãn tieán aáy coù theå tuøy theo ñaây ñaït ñeán Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø haønh ñaïo veà lôïi ích Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
Nieát-baøn
Khi ñöôïc noùi nhö vaäy, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:
-- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vò Tyû-kheo haønh trì nhö vaäy vaø suy nghó: "Neáu (tröôùc) khoâng coù nhö vaäy, thôøi coù theå khoâng laø cuûa ta; neáu (nay) khoâng coù nhö vaäy thôøi coù theå seõ khoâng laø cuûa ta. Ta ñoaïn tröø nhöõng gì hieän coù vaø nhöõng gì ñaõ coù". Vaø nhö vaäy vò aáy ñöôïc xaû. Baïch Theá Toân, moât vò Tyû-kheo nhö vaäy coù chöùng ñöôïc cöùu caùnh Nieát-baøn khoâng?
-- ÔÛ ñaây, naøy Ananda, moät soá Tyû-kheo coù theå chöùng ñöôïc cöùu caùnh Nieát-baøn, vaø ôû ñaây, moät soá Tyû-kheo coù theå khoâng chöùng ñöôïc cöùu caùnh Nieát-baøn.
-- Do nhaân gì, do duyeân gì, baïch Theá Toân, ôû ñaây, moät soá Tyû-kheo coù theå chöùng ñöôïc cöùu caùnh Nieát-baøn, vaø ôû ñaây, moät soá Tyû-kheo coù theå khoâng chöùng cöùu caùnh Nieát-baøn?
-- ÔÛ ñaây, naøy Ananda, moät Tyû-kheo haønh trì nhö vaäy vaø suy nghó: "Neáu (tröôùc) khoâng coù nhö vaäy thôøi coù theå khoâng laø cuûa ta. Neáu (nay) khoâng coù nhö vaäy, thôøi coù theå seõ khoâng laø cuûa ta. Ta ñoaïn tröø nhöõng gì hieän coù vaø nhöõng gì ñaõ coù". Vaø nhö vaäy vò aáy ñöôïc xaû. Vò aáy hoan hyû trong xaû aáy, hoan ngheânh, chaáp tröôùc xaû aáy. Do vò aáy hoan hyû trong xaû aáy, hoan ngheânh, chaáp tröôùc xaû aáy, thöùc leä thuoäc xaû aáy vaø thuû tröôùc xaû aáy. Coù thuû tröôùc, naøy Ananda, vò Tyû-kheo khoâng chöùng cöùu caùnh Nieát-baøn.
-- Baïch Theá Toân, vò Tyû-kheo aáy thuû tröôùc laø thuû tröôùc choã naøo?
-- Naøy Ananda, Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
-- Baïch Theá Toân, Tyû-kheo aáy thuû tröôùc, thuû tröôùc nhö vaäy laø thuû tröôùc toái thöôïng?
-- Naøy Ananda, Vò Tyû-kheo aáy thuû tröôùc, thuû tröôùc nhö vaäy laø thuû tröôùc toái thöôïng. Naøy Ananda, ñaây laø thuû tröôùc toái thöôïng, töùc laø Phi töôûng phi phi töôûng xöù. ÔÛ ñaây, naøy Ananda, vò Tyû-kheo haønh trì nhö vaäy vaø suy nghó: "Neáu (tröôùc) khoâng coù nhö vaäy thôøi coù theå khoâng laø cuûa ta. Neáu (nay) khoâng coù nhö vaäy, thôøi coù theå khoâng laø cuûa ta. Ta ñoaïn tröø nhöõng gì hieän coù vaø nhöõng gì ñaõ coù". Nhö vaäy, vò aáy ñöôïc xaû, vò aáy khoâng hoan hyû trong xaû aáy, khoâng hoan ngheânh, khoâng chaáp tröôùc xaû aáy. Do vò aáy khoâng hoan hyû trong xaû aáy, khoâng hoan ngheânh, khoâng thuû tröôùc xaû aáy, thöùc khoâng leä thuoäc xaû aáy vaø khoâng thuû tröôùc xaû aáy. Khoâng thuû tröôùc, naøy Ananda, vò Tyû-kheo chöùng cöùu caùnh Nieát-baøn.
-- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân! Chính möôøi y cöù söï naøy söï kia, baïch Theá Toân, söï vöôït thoaùt doøng nöôùc maïnh ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi leân. Nhöng baïch Theá Toân, theá naøo laø Thaùnh giaûi thoaùt?
-- ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû suy nghó nhö sau: "Nhöõng duïc hieän taïi vaø nhöõng duïc töông lai, nhöõng duïc töôûng hieän taïi vaø nhöõng duïc töôûng töông lai, nhöõng saéc phaùp hieän taïi vaø nhöõng saéc phaùp töông lai, nhöõng Baát ñoäng töôûng, nhöõng Voâ sôû höõu xöù töôûng, vaø nhöõng Phi töôûng phi phi töôûng xöù töôûng, caùi gì thuoäc töï thaân, laø töï thaân. Ñaây laø baát töû töùc laø taâm giaûi thoaùt khoâng thuû tröôùc". Naøy Ananda, ñaây laø ñaïo loä veà lôïi ích Baát ñoäng ñöôïc Ta thuyeát giaûng, ñaïo loä veà lôïi ích Voâ sôû höõu xöù ñöôïc Ta thuyeát giaûng, ñaïo loä veà lôïi ích Phi töôûng phi phi töôûng xöù ñöôïc Ta thuyeát giaûng, laø söï vöôït qua doøng nöôùc maïnh do y cöù söï naøy söï kia ñöôïc Ta thuyeát giaûng, Thaùnh giaûi thoaùt ñöôïc Ta thuyeát giaûng.
Nhöõng gì, naøy Ananda, vò Ñaïo sö caàn phaûi laøm, vì loøng töø maãn möu tìm haïnh phuùc cho caùc ñeä töû, nhöõng ñieàu aáy ñaõ ñöôïc Ta laøm, vì loøng töø maãn cuûa Ta ñoái vôùi OÂng. Naøy Ananda, ñaây laø nhöõng goác caây, ñaây laø nhöõng khoaûng troáng. Haõy tu Thieàn, naøy Ananda, chôù coù phoùng daät, chôù coù hoái haän veà sau. Ñaây laø lôøi daïy cuûa Ta cho OÂng.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Toân giaû Ananda hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
(11/99)
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]