Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya111. Kinh Baát ñoaïn
(Anupada sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù ôû Savatthi (Xaù-veä), taïi Jetavana (Kyø-ñaø-laâm), tinh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc). ÔÛ ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo" --"Thöa vaâng, baïch Theá Toân". Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta (Xaù-lôïi-phaát) laø baäc Hieàn trí; naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Ñaïi tueä; naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Quaûng tueä; naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Hyû tueä (Hasupanna); naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Tieäp tueä (javanapanna); naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Lôïi tueä (tikkhapanna); naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta laø baäc Quyeát traïch tueä (nibbedhikapanna). Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán nöûa thaùng, Sariputta quaùn baát ñoaïn phaùp quaùn. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø do baát ñoaïn phaùp quaùn cuûa Sariputta:
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta ly duïc, ly baát thieän phaùp, chöùng ñaït vaø an truù sô Thieàn, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm, coù töù.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Thieàn thöù nhaát nhö taàm, töù, hyû, laïc, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù; caùc phaùp aáy ñöôïc an truù baát ñoaïn. Caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi ñoaïn dieät. Sariputta bieát roõ nhö sau: "Nhö vaäy caùc phaùp aáy tröôùc khoâng coù nôi ta, nay coù hieän höõu, sau khi hieän höõu, chuùng ñoaïn dieät". Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy, caûm thaáy khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn nöõa".
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta dieät taàm vaø töù, chöùng ñaït vaø an truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm khoâng töù, noäi tónh nhöùt taâm. Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Thieàn thöù hai nhö noäi tónh, hyû, laïc, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù, nhöõng phaùp aáy ñöôïc an truù baát ñoaïn. Caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta bieát roõ nhö sau: "Nhö vaäy caùc phaùp aáy tröôùc khoâng coù nôi ta, nay coù hieän höõu, sau khi hieän höõu, chuùng ñoaïn dieät". Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy, khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø an truù Thieàn thöù ba.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Thieàn thöù ba, nhö xaû, laïc, nieäm, tænh giaùc, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, xaû, taùc yù; nhöõng phaùp aáy ñöôïc Sariputta an truù baát ñoaïn, caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy, khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm, thanh tònh.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Thieàn thöù tö, nhö xaû, baát khoå baát laïc thoï, thoï (passivedana), voâ quaùn nieäm taâm (Cetaso anabhogo), thanh tònh nhôø nieäm, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù; nhöõng phaùp aáy ñöôïc Sariputta an truù baát ñoaïn, caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy, khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta vöôït leân hoaøn toaøn saéc töôûng, dieät tröø moïi chöôùng ngaïi töôûng, khoâng taùc yù ñoái vôùi dò töôûng, nghó raèng: "Hö khoâng laø voâ bieân", chöùng vaø truù Khoâng voâ bieân xöù.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Khoâng voâ bieân xöù nhö hö khoâng, voâ bieân xöù töôûng, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù; nhöõng phaùp aáy ñöôïc Sariputta an truù baát ñoaïn, caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy, khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta vöôït leân hoaøn toaøn Khoâng voâ bieân xöù, nghó raèng: "Thöùc laø voâ bieân", chöùng vaø truù Thöùc voâ bieân xöù.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Thöùc voâ bieân xöù nhö Thöùc voâ bieân xöù töôûng, nhaát taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù; nhöõng phaùp aáy ñöôïc Sariputta an truù baát ñoaïn; caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta vöôït leân hoaøn toaøn Thöùc voâ bieân xöù, nghó raèng: "Khoâng coù vaät gì", chöùng vaø truù Voâ sôû höõu xöù.
Vaø nhöõng phaùp thuoäc veà Voâ sôû höõu xöù, nhö Voâ sôû höõu xöù töôûng, nhöùt taâm, vaø xuùc, thoï, töôûng, tö, taâm, duïc, thaéng giaûi, tinh taán, nieäm, xaû, taùc yù; nhöõng phaùp aáy ñöôïc Sariputta an truù baát ñoaïn; caùc phaùp aáy ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng khôûi leân, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng an truù, ñöôïc Sariputta bieát ñeán khi chuùng ñoaïn dieät. Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng coù haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta vöôït leân hoaøn toaøn Voâ sôû höõu xöù, chöùng vaø truù Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
Vôùi chaùnh nieäm, Sariputta xuaát khoûi ñònh aáy. Sau khi vôùi chaùnh nieäm xuaát khoûi ñònh aáy, Sariputta thaáy caùc phaùp aáy thuoäc veà quaù khöù, bò ñoaïn dieät, bò bieán hoaïi: "Nhö vaäy caùc phaùp aáy tröôùc khoâng coù nôi ta, nay coù hieän höõu, sau khi hieän höõu chuùng ñoaïn dieät". Sariputta ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy caûm thaáy khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng haïn cheá. Sariputta bieát: "Coøn coù söï giaûi thoaùt hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, coøn coù nhieàu vieäc phaûi laøm hôn theá nöõa".
Laïi nöõa naøy caùc Tyû-kheo, Sariputta vöôït khoûi hoaøn toaøn Phi töôûng phi phi töôûng xöù, chöùng vaø an truù Dieät thoï töôûng (ñònh). Sau khi thaáy vôùi trí tueä, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn taän.
Vôùi chaùnh nieäm, Sariputta xuaát khoûi ñònh aáy. Sau khi vôùi chaùnh nieäm xuaát khoûi ñònh aáy, Sariputta thaáy caùc phaùp aáy thuoäc veà quaù khöù, bò ñoaïn dieät, bò bieán hoaïi: "Nhö vaäy caùc phaùp aáy, tröôùc khoâng coù nôi ta, sau coù hieän höõu, sau khi hieän höõu, chuùng ñoaïn dieät". Sariputta ñoái vôùi caùc phaùp aáy caûm thaáy khoâng luyeán aùi, khoâng choáng ñoái, ñoäc laäp, khoâng troùi buoäc, giaûi thoaùt, khoâng heä luïy, an truù vôùi taâm khoâng haïn cheá. Sariputta bieát: "Khoâng coù söï giaûi thoaùt naøo voâ thöôïng hôn theá nöõa. Ñoái vôùi Sariputta, khoâng coù vieäc phaûi laøm nhieàu hôn theá nöõa".
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu noùi moät caùch chôn chaùnh, moät ngöôøi coù theå noùi veà ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh giôùi, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh ñònh, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh tueä, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh giaûi thoaùt. Noùi moät caùch chôn chaùnh veà Sariputta, ngöôøi aáy coù theå noùi nhö sau: "Sariputta ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh giôùi, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh ñònh, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh tueä, ñöôïc töï taïi, ñöôïc cöùu caùnh trong Thaùnh giaûi thoaùt".
Naøy caùc Tyû-kheo, neáu noùi moät caùch chôn chaùnh, moät ngöôøi coù theå noùi veà ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy laø con chaùnh toâng cuûa Theá Toân, sanh ra töø mieäng, sanh ra töø Phaùp, do Phaùp hoùa thaønh, thöøa töï Chaùnh phaùp, khoâng thöøa töï vaät chaát". Noùi moät caùch chôn chaùnh veà Sariputta, ngöôøi aáy coù theå noùi nhö sau: "(Sariputta) laø con chaùnh toâng cuûa Theá Toân, sanh ra töø mieäng, sanh ra töø Phaùp, do Phaùp hoùa thaønh, thöøa töï Chaùnh phaùp, khoâng thöøa töï vaät chaát".
Sariputta, naøy caùc Tyû-kheo, chôn chaùnh chuyeån Phaùp luaân voâ thöôïng ñaõ ñöôïc Nhö Lai chuyeån vaän.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc vò Tyû-kheo hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]