Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya133. Kinh Ñaïi Ca-chieân-dieân Nhaát daï hieàn giaû
(Mahaøkaccaønabhaddekaratta sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù ôû Rajagaha (Vöông Xaù), taïi Tinh xaù Tapoda.
Luùc baáy giôø, Toân giaû Samiddhi, thöùc daäy vöøa luùc bình minh ñi ñeán Tapoda ñeå taém röûa tay chaân. Taém röûa tay chaân ôû Tapoda xong, sau khi leân khoûi (nöôùc), vò aáy ñöùng maëc moät y ñeå tay chaân cho khoâ. Roài sau khi ñeâm vöøa maõn, moät Thieân thaàn, choùi saùng vôùi dung saéc thuø thaéng caû vuøng Tapoda, ñi ñeán Toân giaû Samiddhi, sau khi ñeán, lieàn ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Thieân Thaàn aáy thöa Toân giaû Samiddhi:
-- Naøy Tyû-kheo, Ngaøi coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?
-- Naøy Hieàn giaû, toâi khoâng coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Nhöng naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?
-- Naøy Tyû-kheo, toâi cuõng khoâng coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Nhöng naøy Tyû-kheo, Ngaøi coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?
-- Naøy Hieàn giaû, toâi khoâng coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Nhöng naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?
-- Naøy Tyû-kheo, toâi khoâng coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Tyû-kheo, haõy hoïc toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Tyû-kheo, haõy hoïc cho thuaàn thuïc toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Tyû-kheo haõy thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Vì raèng, naøy Tyû-kheo, toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû laø lieân heä ñeán muïc ñích vaø caên baûn cuûa Phaïm haïnh.
Thieân thaàn aáy noùi nhö vaäy. Sau khi noùi vaäy, vò aáy bieán maát ôû ñaáy. Roài Toân giaû Samiddhi sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, lieàn ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân Toân giaû Samiddhi baïch Theá Toân :
-- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con thöùc daäy vöøa luùc bình mình ñi ñeán Tapoda ñeå taém röûa tay chaân. Taém röûa tay chaân ôû Tapoda xong, sau khi leân khoûi (nöôùc), con ñöùng maëc moät y ñeå tay chaân cho khoâ. Roài baïch Theá Toân, sau khi ñeâm vöøa maõn moät Thieân thaàn, choùi saùng vôùi dung saéc thuø thaéng caû vuøng Tapoda, ... vaø laø caên baûn Phaïm haïnh". Thieân thaàn aáy noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, vò aáy bieán maát ôû ñaáy. Laønh thay, baïch Theá Toân, neáu Theá Toân thuyeát giaûng cho toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû!
-- Vaäy naøy Tyû-kheo, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ Ta seõ noùi.
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Toân giaû Samiddhi vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau :
Quaù khöù khoâng truy tìmTheá Toân noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, Thieän Theä töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ñi vaøo tinh xaù,
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Roài caùc Tyû-kheo aáy, sau khi Theá Toân ñi khoâng bao laâu, lieàn suy nghó: "Naøy chö Hieàn, Theá Toân sau khi thuyeát giaûng phaàn toång thuyeát moät caùch vaén taét cho chuùng ta khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ñi vaøo tònh xaù :
Quaù khöù khoâng truy tìmNay khoâng bieát ai coù theå giaûi nghóa moät caùch roäng raõi toång thuyeát naøy, phaàn naøy chæ ñöôïc Theá Toân noùi leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi".
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Roài caùc Tyû-kheo aáy suy nghó nhö sau: "Toân giaû Mahakaccana (Ñaïi Ca-chieân-dieân) naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân taùn thaùn vaø ñöôïc caùc ñoàng Phaïm haïnh coù trí kính troïng; Toân giaû Mahakaccana coù theå giaûi nghóa moät caùch roäng raõi toång thuyeát naøy, phaàn naøy chæ ñöôïc Theá Toân noùi leân moät caùch vaén taét, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi. Vaäy chuùng ta haõy ñeán Toân giaû Mahakaccana, sau khi ñeán chuùng ta haõy hoûi Toân giaû Mahakaccana veà yù nghóa naøy".
Roài caùc Tyû-kheo aáy ñi ñeán Toân giaû Mahakaccana, sau khi ñeán noùi leân vôùi Toân giaû Mahakaccana nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm; sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy thöa vôùi Toân giaû Mahakaccana :
-- Thöa Hieàn giaû Kaccana, Theá Toân sau khi ñoïc toång thuyeát naøy, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ñi vaøo tinh xaù :
Quaù khöù khoâng truy tìmNay khoâng bieát ai coù theå giaûi nghóa moät caùch roäng raõi toång thuyeát naøy, phaàn naøy chæ ñöôïc Theá Toân noùi leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi. Roài naøy Hieàn giaû Kaccana, chuùng toâi suy nghó nhö sau: "Toân giaû Mahakaccana naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân taùn thaùn ... chuùng ta haõy hoûi Toân giaû Mahakaccana veà yù nghóa naøy". Toân giaû Mahakaccana haõy giaûi thích cho.
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.-- Naøy chö Hieàn, ví nhö moät ngöôøi caàn thieát loõi caây, tìm caàu loõi caây, ñang ñi tìm caàu loõi caây, ñöùng tröôùc moät caây lôùn coù loõi caây. Ngöôøi aáy boû reã, boû thaân caây, nghó raèng loõi caây caàn phaûi tìm trong caùc nhaùnh caây, laù caây. Cuõng vaäy, laø vieäc laøm cuûa chö Toân giaû... Chö Toân giaû ñöùng tröôùc maët Theá Toân, chö Toân giaû laïi vöôït qua Theá Toân, vaø nghó raèng caàn phaûi hoûi toâi veà yù nghóa naøy. Nhöng naøy chö Hieàn, Theá Toân bieát nhöõng gì caàn bieát, thaáy nhöõng gì caàn thaáy, baäc coù maét, baäc Trí giaû, baäc Phaùp giaû, baäc Phaïm thieân, baäc Thuyeát giaû, baäc Tuyeân thuyeát giaû, baäc daãn ñeán muïc ñích, baäc ñem cho baát töû, baäc Phaùp chuû, baäc Nhö Lai. Nay ñaõ ñeán thôøi chö Hieàn haõy ñeán hoûi Theá Toân veà yù nghóa naøy. Theá Toân giaûi thích cho chö Hieàn nhö theá naøo, chö Hieàn haõy nhö vaäy thoï trì.
-- Thöa Hieàn giaû Kaccana, chaéc chaén Theá Toân bieát nhöõng gì caàn bieát, thaáy nhöõng gì caàn thaáy, baäc coù maét, baäc Trí giaû, baäc Phaùp giaû, baäc Phaïm thieân, baäc Thuyeát giaû, baäc Tuyeân thuyeát giaû, baäc daãn ñeán muïc ñích, baäc ñem cho baát töû, baäc Phaùp chuû, baäc Nhö Lai.. Nay ñaõ ñeán thôøi chuùng toâi ñeán hoûi Theá Toân veà yù nghóa naøy. Theá Toân giaûi thích cho chuùng toâi nhö theá naøo, chuùng toâi seõ nhö vaäy thoï trì. Nhöng Toân giaû Mahakaccana ñöôïc Theá Toân taùn thaùn, ñöôïc caùc vò ñoàng Phaïm haïnh kính troïng. Toân giaû Mahakaccana coù theå giaûi thích moät caùch roäng raõi toång thuyeát naøy, phaàn naøy chæ ñöôïc Theá Toân noùi leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi. Mong Toân giaû Mahakaccana giaûi thích cho neáu Toân giaû khoâng caûm thaáy phieàn phöùc.
-- Vaäy chö hieàn, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ, toâi seõ noùi.
-- Thöa vaâng, Hieàn giaû.
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Mahakaccana. Toân giaû Mahakaccana noùi nhö sau :
-- Naøy Hieàn giaû, phaàn toång thuyeát Theá Toân ñoïc leân moät caùch vaén taét, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ñaõ ñi vaøo trong tinh xaù:
Quaù khöù khoâng truy tìmVeà phaàn toång thuyeát naøy chæ ñöôïc Theá Toân ñoïc leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, naøy chö Hieàn, toâi hieåu yù nghóa moät caùch roäng raõi nhö sau :
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Naøy chö Hieàn, theá naøo laø truy tìm quaù khöù? "Maét cuûa toâi trong thôøi quaù khöù laø nhö vaäy, caùc saéc phaùp laø nhö vaäy", vaø thöùc ôû ñaây bò aùi vaø duïc troùi chaët. Vì thöùc bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy haân hoan trong aáy. Vì haân hoan trong aáy, vò aáy truy tìm quaù khöù. "Tai cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc tieáng laø nhö vaäy"... "Muõi cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc höông laø nhö vaäy"... "Löôõi cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc vò laø nhö vaäy"... "Thaân cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc xuùc laø nhö vaäy"... "Y Ù cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc phaùp laø nhö vaäy", vaø thöùc ôû ñaây, bò duïc vaø aùi troùi chaët. Vì raèng thöùc bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy haân hoan trong aáy. Vì haân hoan trong aáy, vò aáy truy tìm quaù khöù.
Vaø naøy chö Hieàn, theá naøo laø khoâng truy tìm quaù khöù? "Maét cuûa toâi trong thôøi quaù khöù laø nhö vaäy, caùc saéc phaùp laø nhö vaäy", vaø thöùc ôû ñaây khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët. Vì thöùc khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy. Vì khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng truy tìm quaù khöù. "Tai cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc tieáng laø nhö vaäy",... "Muõi cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc höông laø nhö vaäy",... "Löôõi cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc vò laø nhö vaäy",... "Thaân cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy, caùc xuùc laø nhö vaäy", ... "Y Ù cuûa toâi trong quaù khöù laø nhö vaäy. caùc phaùp laø nhö vaäy", vaø thöùc ôû ñaây khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët. Vì thöùc khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy. Vì khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng truy tìm quaù khöù. Nhö vaäy, naøy chö Hieàn, laø khoâng truy tìm quaù khöù.
Vaø naøy chö Hieàn, theá naøo laø öôùc voïng töông lai? "Mong raèng maét cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc saéc phaùp laø nhö vaäy", vaø vò aáy höôùng taâm laáy cho ñöôïc caùi gì chöa ñöôïc. Vì duyeân höôùng taâm nhö vaäy, vò aáy haân hoan trong aáy. Do haân hoan trong aáy, vò aáy öôùc voïng töông lai. "Mong raèng tai cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc tieáng laø nhö vaäy",... "Mong raèng muõi cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc höông laø nhö vaäy",... "Mong raèng löôõi cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc vò laø nhö vaäy",... "Mong raèng thaân cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc xuùc laø nhö vaäy",... "Mong raèng yù cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc phaùp laø nhö vaäy", vaø vò aáy höôùng taâm laáy cho ñöôïc caùi gì chöa ñöôïc. Vì duyeân höôùng taâm nhö vaäy, vò aáy haân hoan trong aáy. Do haân hoan trong aáy, vò aáy öôùc voïng töông lai. Nhö vaäy, naøy chö Hieàn laø öôùc voïng töông lai.
Vaø naøy chö Hieàn, theá naøo laø khoâng öôùc voïng töông lai? "Mong raèng maét cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc saéc phaùp laø nhö vaäy", vò aáy khoâng höôùng taâm laáy cho ñöôïc caùi gì chöa ñöôïc. Do duyeân khoâng höôùng taâm, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng coù öôùc voïng töông lai. "Mong raèng tai cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc tieáng laø nhö vaäy",... "Mong raèng muõi cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc höông laø nhö vaäy", ... "Mong raèng löôõi cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc vò laø nhö vaäy",... "Mong raèng thaân cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc xuùc laø nhö vaäy", ... "Mong raèng yù cuûa toâi trong töông lai seõ laø nhö vaäy, caùc phaùp laø nhö vaäy", vò aáy khoâng höôùng taâm laáy cho ñöôïc caùi gì chöa ñöôïc. Do duyeân khoâng höôùng taâm, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy. Do khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng coù öôùc voïng töông lai. Nhö vaäy, naøy chö Hieàn, laø khoâng öôùc voïng töông lai.
Vaø naøy chö Hieàn, theá naøo laø bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi? Naøy chö Hieàn, neáu maét vaø caùc saéc phaùp, caû hai ñeàu coù maët trong hieän taïi naøy, vaø thöùc cuûa vò aáy bò duïc vaø aùi troùi chaët cuõng trong hieän taïi naøy. Vì thöùc cuûa vò aáy bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy haân hoan trong aáy. Do haân hoan trong aáy, vò aáy bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi. Naøy chö Hieàn, neáu tai vaø caùc tieáng... neáu muõi vaø caùc höông ... neáu löôõi vaø caùc vò... neáu thaân vaø caùc xuùc... Naøy chö Hieàn neáu yù vaø caùc phaùp, caû hai ñeàu coù maët trong hieän taïi naøy, vaø thöùc cuûa vò aáy bò duïc vaø aùi troùi chaët cuõng trong hieän taïi naøy. Vì thöùc cuûa vò aáy bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy haân hoan trong aáy. Do haân hoan trong aáy, vò aáy bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi. Nhö vaäy, naøy chö Hieàn, laø bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi.
Vaø naøy chö Hieàn, theá naøo laø khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi? Naøy chö Hieàn, neáu maét vaø caùc saéc phaùp, caû hai ñeàu coù maët trong hieän taïi naøy, vaø thöùc cuûa vò aáy khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët cuõng trong hieän taïi naøy. Vì thöùc cuûa vò aáy khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy. Do khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi. Naøy chö Hieàn, neáu tai vaø caùc tieáng... Naøy chö Hieàn, neáu muõi vaø caùc höông... Naøy chö Hieàn, neáu löôõi vaø caùc vò... Naøy chö Hieàn, neáu thaân vaø caùc xuùc... Naøy chö Hieàn, neáu yù vaø caùc phaùp, caû hai ñeàu coù maët trong hieän taïi naøy, vaø thöùc cuûa vò aáy khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët cuõng trong hieän taïi naøy. Vì thöùc cuûa vò aáy khoâng bò duïc vaø aùi troùi chaët, vò aáy khoâng haân hoan trong aáy. Do khoâng haân hoan trong aáy, vò aáy khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi. Nhö vaäy, naøy chö Hieàn laø khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi.
Naøy chö Hieàn, phaàn toång thuyeát Theá Toân ñoïc leân moät caùch vaén taét, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ñaõ ñi vaøo trong tinh xaù :
Quaù khöù khoâng truy tìmPhaàn toång thuyeát naøy, naøy chö Hieàn, ñöôïc Theá Toân ñoïc leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi; naøy chö Hieàn, toâi hieåu yù nghóa moät caùch roäng raõi nhö vaäy. Vaø neáu chö Toân giaû muoán, haõy ñi ñeán Theá Toân vaø hoûi yù nghóa naøy. Theá Toân giaûi thích caùc Toân giaû nhö theá naøo, haõy nhö vaäy thoï trì.
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Roài caùc Tyû-kheo aáy, sau khi hoan hyû tín thoï lôøi Toân giaû Mahakaccana giaûng, töø choã ngoài ñöùng daäy ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân :
-- Baïch Theá Toân, Theá Toân sau khi ñoïc phaàn toång thuyeát moät caùch vaén taét cho chuùng con, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, töø choã ngoài ñöùng daäy, vaø ñi vaøo tinh xaù :
Quaù khöù khoâng truy tìmBaïch Theá Toân, sau khi Theá Toân ñi khoâng bao laâu, chuùng con suy nghó nhö sau : "Theá Toân sau khi ñoïc phaàn toång thuyeát moät caùch vaén taét cho chuùng con, khoâng giaûi nghóa moät caùch roäng raõi, vaø ñaõ ñi vaøo tinh xaù :
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Quaù khöù khoâng truy tìmNay khoâng bieát ai coù theå giaûi nghóa moät caùch roäng raõi toång thuyeát naøy, phaàn naøy chæ ñöôïc Theá Toân ñoïc leân moät caùch vaén taét, khoâng ñöôïc giaûi nghóa moät caùch roäng raõi".
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.Roài baïch Theá Toân, chuùng con suy nghó nhö sau : "Toân giaû Mahakaccana (Ñaïi Ca chieân dieân) naøy... chuùng ta haõy hoûi Toân giaû Mahakaccana veà yù nghóa naøy. "Roài baïch Theá Toân, chuùng con ñi ñeán Toân giaû Mahakaccana, sau khi ñeán chuùng con hoûi Toân giaû Mahakaccana veà yù nghóa naøy. Y Ù nghóa cuûa nhöõng (chöõ) aáy ñaõ ñöôïc Toân giaû Mahakaccana giaûi thích cho chuùng con vôùi nhöõng phöông phaùp naøy, caùc nhöõng caâu naøy, vôùi nhöõng chöõ naøy.
-- Naøy caùc Tyû-kheo, Mahakaccana laø baäc Hieàn trí. Naøy caùc Tyû-kheo, Mahakaccana laø baäc Ñaïi trí tueä. Naøy caùc Tyû-kheo neáu caùc OÂng hoûi Ta veà yù nghóa naøy, Ta cuõng giaûi thích cho caùc OÂng nhö vaäy, nhö Mahakaccana ñaõ giaûi thích. Thaät söï yù nghóa aáy laø vaäy, vaø caùc OÂng haõy thoï trì nhö vaäy.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
(11/99)
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]