Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [Home Page]           [ Index Vieät ]          [Index Pali]

Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya

134. Kinh Lomasakangiya Nhaát daï hieàn giaû
(Lomasakangiyabhaddekaratta sutta)

Nhö vaày toâi nghe.

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Savatthi (Xaù-veä), Jetavana (Kyø-ñaø Laâm), taïi tinh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc).

Luùc baáy giôø, Toân giaû Lomasakangiya truù ôû giöõa doøng hoï Sakya (Thích-ca), taïi Kapilavatthu (Ca-tyø-la-veä), ôû tinh xaù Nigrodha (Ni Caâu Luaät). Roài Thieân töû Candana sau khi ñeâm vöøa maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng caû vuøng tinh xaù Nigrodha, ñi ñeán Toân giaû Lomasakangiya, sau khi ñeán lieàn ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Thieân töû Candana thöa vôùi Toân giaû Lomasakangiya:

-- Naøy Tyû-kheo, Ngaøi coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?

-- Naøy Hieàn giaû, toâi khoâng thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?

-- Naøy Tyû-kheo, toâi cuõng khoâng thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Nhöng naøy Tyû-kheo, Ngaøi coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?

-- Naøy Hieàn giaû, toâi khoâng thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?

-- Naøy Tyû-kheo, toâi coù thoï trì baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû.

-- Naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû thoï trì nhö theá naøo baøi keä veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû?

-- Moät thôøi naøy Tyû-kheo, Theá Toân truù giöõa chö Thieân Tam thaäp tam thieân, döôùi caây Paricchattaka (Truù ñoä thoï), treân hoøn ñaù Pandukambala (Voâ caáu baïch thaïch). Taïi ñaáy Theá Toân ñoïc leân toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû cho chö Thieân ôû Tam thaäp tam thieân:

Quaù khöù khoâng truy tìm
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.
Naøy Tyû-kheo, toâi thoï trì veà baøi keä Nhöùt Daï Hieàn Giaû nhö vaäy. Naøy Tyû-kheo, haõy hoïc toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Tyû-kheo, haõy hoïc cho thuaàn thuïc toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Naøy Tyû-kheo, haõy thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû. Vì raèng naøy Tyû-kheo, toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû lieân heä ñeán muïc ñích, laø caên baûn cuûa Phaïm haïnh.

Roài Toân giaû Lomasakangiya, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, doïn deïp saøng toïa, laáy y aùo vaø leân ñöôøng ñi ñeán Savatthi. Tuaàn töï du haønh, (Toân giaû) ñi ñeán Savatthi, Jetavana, tinh xaù oâng Anathapindika, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Lomasakangiya baïch Theá Toân :

-- Baïch Theá Toân, moät thôøi con truù giöõa doøng hoï Sakya, taïi Kapilavatthu, tinh xaù oâng Anathapindika. Roài baïch Theá Toân, moät Thieân töû, sau khi ñeâm vöøa maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng caû vuøng tinh xaù Nigrodha, ñeán con vaø ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, baïch Theá Toân, Thieân töû aáy thöa vôùi con: "Naøy Tyû-kheo, Ngaøi coù thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû khoâng?" Ñöôïc noùi vaäy, baïch Theá Toân, con noùi vôùi Thieân töû aáy: "Naøy Hieàn giaû, toâi khoâng thoï trì toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà Nhöùt Daï Hieàn Giaû". "-- Naøy Hieàn giaû, Hieàn giaû coù thoï trì... laø caên baûn cuûa Phaïm haïnh.

Baïch Theá Toân, Thieân töû aáy noùi nhö vaäy. Noùi nhö vaäy xong, vò aáy bieán maát taïi ñaáy. Laønh thay baïch Theá Toân, neáu Theá Toân giaûng cho con toång thuyeát vaø bieät thuyeát veà baøi keä Nhöùt Daï Hieàn Giaû.

-- Naøy Tyû-kheo, OÂng coù bieát Thieân töû aáy khoâng? Baïch Theá Toân, con khoâng bieát Thieân töû aáy.

-- Naøy Tyû-kheo, Thieân töû aáy teân laø Candana. Naøy Tyû-kheo, Candana laø Thieân töû, sau khi chuù taâm, sau khi taùc yù, sau khi taäp trung noäi taâm, loùng tai nghe phaùp. Vaäy naøy Tyû-kheo, haõy nghe vaø suy nghieäm kyõ Ta seõ noùi.

-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân, Toân giaû Lomasakangiya vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:

Quaù khöù khoâng truy tìm
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.
Vaø naøy Tyû-kheo, theá naøo laø truy tìm quaù khöù? Vò aáy nghó: "Nhö vaäy laø saéc cuûa toâi trong quaù khöù", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Nhö vaäy laø thoï cuûa toâi trong quaù khöù", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Nhö vaäy laø töôûng cuûa toâi trong quaù khöù", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Nhö vaäy laø haønh cuûa toâi trong quaù khöù", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy, "Nhö vaäy, laø thöùc cuûa toâi trong quaù khöù", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø truy tìm quaù khöù.

Vaø naøy Tyû-kheo, theá naøo laø khoâng truy tìm quaù khöù? Vò aáy nghó: "Nhö vaäy laø saéc cuûa toâi trong quaù khöù", vaø khoâng truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Nhö vaäy laø thoï cuûa toâi trong quaù khöù", vaø khoâng truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Nhö vaäy laø töôûng cuûa toâi... Nhö vaäy laø haønh cuûa toâi... Nhö vaäy laø thöùc cuûa toâi trong quaù khöù"; vaø khoâng truy tìm söï haân hoan trong aáy. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø khoâng truy tìm quaù khöù.

Vaø naøy Tyû-kheo, theá naøo öôùc voïng töông lai? Vò aáy nghó: "Mong raèng nhö vaäy seõ laø saéc cuûa toâi trong töông lai", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Mong raèng nhö vaäy seõ laø thoï cuûa toâi trong töông lai", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy; "Mong raèng nhö vaäy laø töôûng cuûa toâi... laø haønh cuûa toâi... Nhö vaäy laø thöùc cuûa toâi trong töông lai", vaø truy tìm söï haân hoan trong aáy. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø öôùc voïng trong töông lai.

Vaø naøy Tyû-kheo, theá naøo laø khoâng öôùc voïng trong töông lai? Vò aáy nghó: "Mong raèng nhö vaäy seõ laø saéc cuûa toâi trong töông lai", vaø khoâng truy tìm haân hoan trong aáy; "Mong raèng nhö vaäy seõ laø thoï cuûa toâi trong töông lai", vaø khoâng truy tìm haân hoan trong aáy; "Mong raèng nhö vaäy seõ laø töôûng... seõ laø haønh... seõ laø thöùc cuûa toâi trong töông lai, "vaø khoâng truy tìm haân hoan trong aáy. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø öôùc voïng trong töông lai.

Vaø naøy Tyû-kheo, nhö theá naøo laø bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi? ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, coù keû voâ vaên phaøm phu khoâng ñi ñeán caùc baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh; khoâng ñi ñeán caùc baäc Chaân nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân; quaùn saéc laø töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø coù saéc, hay quaùn saéc laø trong töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø trong saéc, hay vò aáy quaùn thoï laø töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø coù thoï; hay quaùn thoï laø trong töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø trong thoï, hay vò aáy quaùn töôûng laø trong töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø coù töôûng, hay vò aáy quaùn töôûng laø töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø coù töôûng, hay vò aáy quaùn haønh laø töï ngaõ, hay vò aáy quaùn töï ngaõ laø coù haønh, hay vò aáy quaùn haønh laø trong töï ngaõ, hay vò aáy quaùn töï ngaõ laø trong haønh; hay vò aáy quaùn thöùc laø töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø coù thöùc, hay quaùn thöùc laø trong töï ngaõ, hay quaùn töï ngaõ laø trong thöùc. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi.

Vaø naøy Tyû-kheo, theá naøo laø khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi? ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, coù vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñi ñeán caùc baäc Thaùnh, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, ñi ñeán caùc baäc Chaân nhaân, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân. Vò naøy khoâng quaùn saéc laø töï ngaõ, khoâng quaùn töï ngaõ laø coù saéc, khoâng quaùn saéc laø trong töï ngaõ, khoâng quaùn töï ngaõ trong saéc; khoâng quaùn thoï... khoâng quaùn töôûng... khoâng quaùn haønh... khoâng quaùn thöùc laø töï ngaõ, khoâng quaùn töï ngaõ laø coù thöùc, khoâng quaùn thöùc trong töï ngaõ, khoâng quaùn töï ngaõ trong thöùc. Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, laø khoâng bò loâi cuoán trong caùc phaùp hieän taïi.

Quaù khöù khoâng truy tìm
Töông lai khoâng öôùc voïng,
Quaù khöù ñaõ ñoaïn taän,
Töông lai laïi chöa ñeán,
Chæ coù phaùp hieän taïi,
Tueä quaùn chính ôû ñaây.
Khoâng ñoäng, khoâng rung chuyeån,
Bieát vaäy neân tu taäp
Hoâm nay nhieät taâm laøm
Ai bieát cheát ngaøy mai?
Khoâng ai ñieàu ñình ñöôïc
Vôùi ñaïi quaân thaàn cheát,
Truù nhö vaäy nhieät taâm
Ñeâm ngaøy khoâng meät moûi,
Xöùng goïi Nhöùt daï Hieàn,
Baäc an tònh, traàm laëng.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Toân giaû Loma-sakangiya hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
(11/99)
Source = BuddhaSasana

[Muïc luïc kinh Trung Boä]