Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Trang Chuû] [ Index Vieät ] [Index Pali]
Trung Boä Kinh
Majjhima Nikaya146. Kinh Giaùo giôùi Nandaka
(Nandakovaøda sutta)
Nhö vaày toâi nghe.
Moät thôøi Theá Toân truù ôû Savatthi (Xaù-veä), Jetavana (Kyø-ñaø-laâm), taïi tinh xaù oâng Anathapindika (Caáp Coâ Ñoäc).
Roài Mahapajapati Gotami cuøng vôùi khoaûng naêm traêm Tyû-kheo-ni ñi ñeán beân Theá Toân; sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Mahapajapati Gotami baïch Theá Toân:
-- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy giaùo giôùi cho Tyû-kheo-ni! Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy giaûng daïy cho Tyû-kheo-ni! Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát phaùp cho Tyû-kheo-ni!
Luùc baáy giôø, caùc Thöôïng toïa (Tröôûng laõo) Tyû-kheo thay phieân giaùo giôùi Tyû-kheo-ni. Nhöng Toân giaû Nandaka khoâng muoán thay phieân giaùo giôùi Tyû-kheo-ni. Roài Theá Toân cho goïi Toân giaû Ananda vaø noùi:
-- Naøy Ananda, hoâm nay ñeán phieân ai giaùo giôùi Tyû-kheo-ni?
-- Baïch Theá Toân, chính laø phieân cuûa Nandaka thay phieân giaùo giôùi Tyû-kheo-ni. Baïch Theá Toân, Toân giaû Nandaka khoâng muoán thay phieân giaùo giôùi Tyû-kheo-ni.
Roài Theá Toân cho goïi Toân giaû Nandaka:
-- Naøy Nandaka, haõy giaùo giôùi Tyû-kheo-ni! Naøy Nandaka, haõy giaûng daïy Tyû-kheo-ni! Naøy Baø-la-moân, haõy thuyeát phaùp cho Tyû-kheo-ni!
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Toân giaû Nandaka aáy vaâng ñaùp Theá Toân, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Savatthi ñeå khaát thöïc. Sau khi khaát thöïc ôû Savatthi xong, sau buoåi aên, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, khoâng coù ngöôøi thöù hai cuøng ñi, ñi ñeán Rajakarama (Vöông Töï). Caùc Tyû-kheo-ni aáy thaáy Toân giaû Nandaka töø xa ñi ñeán, sau khi thaáy lieàn söûa soaïn choã ngoài vaø saép ñaët nöôùc röûa chaân. Toân giaû Nandaka ngoài treân choã ngoài ñaõ soaïn saün; sau khi ngoài, lieàn röûa chaân. Caùc Tyû-kheo-ni aáy sau khi ñaûnh leã Toân giaû Nandaka, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Nandaka noùi vôùi caùc Tyû-kheo-ni ñang ngoài moät beân:
-- Caùc Hieàn tyû, seõ coù cuoäc luaän thuyeát baèng caùch ñaët caâu hoûi. ÔÛ ñaây, nhöõng ai bieát, haõy traû lôøi: "Toâi bieát". Nhöõng ai khoâng bieát, haõy traû lôøi: "Toâi khoâng bieát". Neáu coù ai nghi ngôø hay nghi hoaëc, ôû ñaây, ta caàn ñöôïc hoûi nhö sau: "Thöa Toân giaû, söï vieäc naøy laø theá naøo? Y Ù nghóa vieäc naøy laø gì?"
-- Thöa Toân giaû, cho ñeán ñaây, chuùng con raát hoan hyû vaø thoûa maõn vôùi Toân giaû Nandaka, vì raèng Toân giaû ñaõ môøi chuùng con (hoûi).
-- Caùc Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Maét laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng, laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi xem caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Caùc Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Tai laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Muõi laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Löôõi laø thöôøng hay voâ thöôøng?.. Thaân laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Y Ù laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng, laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây, thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu noäi xöù naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Saéc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Tieáng laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Höông laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Vò laø thöôøng hay voâ thöôøng?.... Xuùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Phaùp laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi?"
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây, thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu ngoaïi xöù naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Nhaõn thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Naøy caùc Hieàn tyû, nhó thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Tyû thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Thaân thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Y Ù thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi?"
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu thöùc thaân naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, chö Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, chö Hieàn tyû, moät ngoïn ñeøn daàu ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; aùnh saùng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Chö Hieàn tyû, neáu coù ai noùi raèng: "Ngoïn ñeøn daàu naøy ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; nhöng aùnh saùng aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng khoâng chòu söï bieán hoaïi",; chö Hieàn tyû, noùi nhö vaäy laø coù noùi chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, ngoïn ñeøn daàu naøy ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Coøn noùi gì ñeán aùnh saùng, cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi!
-- Nhö vaäy laø phaûi, naøy caùc Hieàn tyû! Neáu coù ai noùi nhö sau: "Saùu ngoaïi xöù naøy laø voâ thöôøng, vaø do duyeân saùu ngoaïi xöù naøy, toâi coù caûm thoï, laïc thoï, khoå thoï hay baát khoå baát laïc thoï; caûm thoï aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu söï bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi moät caùch chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, do duyeân caùi naøy, caùi naøy caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy khôûi leân. Do dieät caùc duyeân nhö theá naøy, nhö theá naøy, caùc caûm thoï nhö theá naøy, nhö theå naøy cuõng bieán dieät.
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, naøy caùc Hieàn tyû, coù caây to lôùn ñöùng thaúng, coù loõi caây, vôùi reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi thaân caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi boùng caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Neáu coù ngöôøi noùi nhö sau: "Coù caây lôùn ñöùng thaúng coù loõi caây naøy, vôùi reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi thaân caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, nhöng boùng maùt cuûa caây aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi moät caùch chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, caây to lôùn ñöùng thaúng coù loõi caây naøy, coù reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, coù thaân caây voâ thöôøng; chòu söï bieán hoaïi, coù caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Coøn noùi gì ñeán boùng maùt, cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi!
-- Nhö vaäy laø phaûi, naøy chö Hieàn tyû! Neáu coù ai noùi nhö sau: "Saùu noäi xöù naøy laø voâ thöôøng, vaø do duyeân saùu ngoaïi xöù naøy toâi caûm thoï, laïc thoï, khoå thoï hay baát khoå baát laïc thoï; caûm thoï aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu söï bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, do duyeân caùi naøy, caùi naøy, caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy khôûi leân. Do dieät caùc duyeân nhö theá naøy, nhö theá naøy, caùc caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy cuõng bieán dieät.
-- Laønh thay, laønh thay, chö Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, naøy caùc Hieàn tyû, moät ngöôøi ñoà teå gieát boø thieän xaûo hay ngöôøi ñeä töû; sau khi gieát con boø, caét con boø vôùi con dao saéc beùn cuûa ngöôøi ñoà teå gieát boø, maø khoâng hö haïi phaàn thòt ôû trong, khoâng hö haïi phaàn da ngoaøi, roài vôùi con dao saéc beùn cuûa ngöôøi ñoà teå gieát boø, caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät moïi daây thòt phía trong; daây gaân phía trong, daây khôùp xöông phía trong; sau khi caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät vaø sau khi loät da ngoaøi, laïi bao truøm con boø aáy vôùi chính da boø aáy roài noùi: "Con boø naøy ñaõ ñöôïc dính lieàn vôùi da naøy nhö tröôùc"; naøy caùc Hieàn tyû, noùi nhö vaäy coù noùi moät caùch chôn chaùnh khoâng? "
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Daàu cho, thöa Toân giaû, ngöôøi ñoà teå gieát boø thieän xaûo aáy hay ngöôøi ñeä töû sau khi gieát con boø... laïi bao truøm con boø aáy vôùi chính da boø aáy laïi coù theå noùi nhö sau: "Con boø naøy ñaõ ñöôïc dính lieàn vôùi da naøy nhö tröôùc", con boø naøy ñaõ bò loät ra khoûi da aáy.
-- Ta laøm ví duï naøy, naøy caùc Hieàn tyû, laø ñeå neâu roõ yù nghóa. ÔÛ ñaây, yù nghóa naøy nhö sau: Chö Hieàn tyû, thòt ôû trong laø ñoàng nghóa vôùi saùu noäi xöù. Chö Hieàn tyû, da ôû ngoaøi laø ñoàng nghóa vôùi saùu ngoaïi xöù, Chö Hieàn tyû, daây thòt phía trong, daây gaân phía trong, daây khôùp xöông phía trong laø ñoàng nghóa vôùi duïc hyû vaø tham. Chö Hieàn tyû, con dao ñoà teå gieát boø saéc beùn laø ñoàng nghóa vôùi Thaùnh trí tueä. Vôùi Thaùnh trí tueä naøy caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät noäi phieàn naõo, noäi kieát söû, noäi trieàn phöôïc.
Chö Hieàn tyû, coù baûy giaùc chi, do tu taäp, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi naøy, vò Tyû-kheo vôùi söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình chöùng tri ngay trong hieän taïi vôùi thöôïng trí; chöùng ñaït vaø an truù, voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Theá naøo laø baûy? ÔÛ ñaây, chö Hieàn tyû, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû; tu taäp traïch phaùp giaùc chi, tu taäp tinh taán giaùc chi, tu taäp hyû giaùc chi, tu taäp khinh an giaùc chi, tu taäp ñònh giaùc chi, tu taäp xaû giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Chö Hieàn tyû, baûy giaùc chi naøy, do tu taäp, laøm cho sung maõn, Tyû-kheo vôùi söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, sau khi töï mình chöùng tri ngay trong hieän taïi, vôùi thöôïng trí chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Roài Toân giaû Nandaka, sau khi giaùo giôùi caùc Tyû-kheo ni aáy vôùi lôøi giaùo giôùi, lieàn cho giaûi taùn: -- Chö Hieàn tyû, haõy ñi veà, giôø ñaõ ñeán roài.
Roài caùc Tyû-kheo ni aáy, sau khi hoan hyû tín thoï lôøi Toân giaû Nandaka daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Toân giaû Nandaka, thaân phía höõu höôùng veà Toân giaû, roài ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo-ni aáy ñang ñöùng moät beân: -- Naøy caùc Tyû-kheo-ni, haõy ñi. Giôø ñaõ ñeán roài.
Roài caùc Tyû-kheo-ni aáy, sau khi ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi roài ra ñi. Roài Theá Toân, sau khi caùc Tyû-kheo-ni aáy ra ñi khoâng bao laâu, goïi caùc vò Tyû-kheo vaø noùi:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö vaøo ngaøy Boá-taùt, ngaøy möôøi boán, quaàn chuùng khoâng coù nghi ngôø hay nghi hoaëc raèng maët traêng laø khoâng troøn hay maët traêng laø troøn vì khi aáy maët traêng chöa troøn; cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, daàu cho caùc Tyû-kheo-ni aáy hoan hyû vôùi baøi thuyeát phaùp cuûa Nandaka, nhöng taâm trí cuûa hoï chöa ñöôïc thoûa maõn.
Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Nandaka:
-- Vaäy naøy Nandaka, ngaøy mai, OÂng seõ giaùo giôùi cho caùc Tyû-kheo-ni aáy vôùi baøi giaùo giôùi.
-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Toân giaû Nandaka vaâng ñaùp Theá Toân.
Roài Toân giaû Nandaka, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Savatthi (Xaù-veä) ñeå khaát thöïc. Sau khi ñi khaát thöïc ôû Savatthi xong, sau buoåi aên, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, töï thaân moät mình ñi ñeán Rajarama. Caùc vò Tyû-kheo-ni aáy thaáy Toân giaû Nandaka töø xa ñi laïi; sau khi thaáy, lieàn söûa soaïn choã ngoài vaø saép ñaët nöôùc röûa chaân. Toân giaû Nandaka ngoài treân choã ñaõ soaïn saün; sau khi ngoài, lieàn röûa chaân. Caùc vò Tyû-kheo-ni aáy ñaûnh leã Toân giaû Nandaka roài ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Nandaka noùi vôùi caùc Tyû-kheo-ni aáy ñang ngoài moät beân:
-- Caùc Hieàn tyû, seõ coù cuoäc luaän thuyeát baèng caùch ñaët caâu hoûi. ÔÛ ñaây, nhöõng ai bieát haõy traû lôøi: "Toâi bieát". Nhöõng ai khoâng bieát, haõy traû lôøi "Toâi khoâng bieát". Neáu ai coù nghi ngôø hay do döï, ôû ñaây, ta caàn ñöôïc hoûi nhö sau: "Thöa Toân giaû, söï vieäc naøy laø theá naøo? " Y Ù nghóa vieäc naøy laø gì?"
-- Thöa Toân giaû, cho ñeán ñaây, chuùng con raát hoan hyû vaø thoûa maõn vôùi Toân giaû Nandaka, vì raèng Toân giaû ñaõ môøi chuùng con (hoûi)!
-- Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Maét laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng, laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi xem caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Caùc Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Tai laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Muõi laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Löôõi laø thöôøng hay voâ thöôøng?.. Thaân laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Y Ù laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng, laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây, thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu noäi xöù naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Saéc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Tieáng laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Höông laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Vò laø thöôøng hay voâ thöôøng?.... Xuùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?... Phaùp laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi?"
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây, thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu ngoaïi xöù naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Chö Hieàn tyû, caùc Hieàn tyû nghó theá naøo? Nhaõn thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû, laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi".?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû.
-- Naøy caùc Hieàn tyû, nhó thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Tyû thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Thaân thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Y Ù thöùc laø thöôøng hay voâ thöôøng?
-- Thöa Toân giaû, voâ thöôøng.
-- Caùi gì voâ thöôøng laø khoå hay laïc?
-- Thöa Toân giaû laø khoå.
-- Caùi gì voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, thôøi coù hôïp lyù chaêng khi quaùn caùi aáy: "Caùi naøy laø cuûa toâi, caùi naøy laø toâi, caùi naøy laø töï ngaõ cuûa toâi?"
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Tröôùc ñaây thöa Toân giaû, chuùng con ñaõ kheùo thaáy nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Saùu thöùc thaân naøy laø voâ thöôøng".
-- Laønh thay, laønh thay, chö Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn, vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, chö Hieàn tyû, moät ngoïn ñeøn daàu ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; aùnh saùng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Chö Hieàn tyû, neáu coù ai noùi raèng: "Ngoïn ñeøn daàu naøy ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; nhöng aùnh saùng aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng khoâng chòu söï bieán hoaïi",; chö Hieàn tyû, noùi nhö vaäy laø coù noùi chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng vaäy, Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, ngoïn ñeøn daàu naøy ñöôïc ñoát chaùy; daàu laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; baác cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi; ngoïn löûa cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Coøn noùi gì ñeán aùnh saùng, cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi!
-- Nhö vaäy laø phaûi, naøy caùc Hieàn tyû! Neáu coù ai noùi nhö sau: "Saùu ngoaïi xöù naøy laø voâ thöôøng, vaø do duyeân saùu ngoaïi xöù naøy, toâi coù caûm thoï, laïc thoï, khoå thoï hay baát khoå baát laïc thoï; caûm thoï aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu söï bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi moät caùch chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, do duyeân caùi naøy, caùi naøy caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy khôûi leân. Do dieät caùc duyeân nhö theá naøy, nhö theá naøy, caùc caûm thoï nhö theá naøy, nhö theå naøy cuõng bieán dieät.
-- Laønh thay, laønh thay, caùc Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, naøy caùc Hieàn tyû, coù caây to lôùn ñöùng thaúng, coù loõi caây, vôùi reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi thaân caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi boùng caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Neáu coù ngöôøi noùi nhö sau: "Coù caây lôùn ñöùng thaúng coù loõi caây naøy, vôùi reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi thaân caây voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, vôùi caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, nhöng boùng maùt cuûa caây aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi moät caùch chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, caây to lôùn ñöùng thaúng coù loõi caây naøy, coù reã voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi, coù thaân caây voâ thöôøng; chòu söï bieán hoaïi, coù caønh laù voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi. Coøn noùi gì ñeán boùng maùt, cuõng laø voâ thöôøng, chòu söï bieán hoaïi!
-- Nhö vaäy laø phaûi, naøy chö Hieàn tyû! Neáu coù ai noùi nhö sau: "Saùu ngoaïi xöù naøy laø voâ thöôøng, vaø do duyeân saùu ngoaïi xöù naøy toâi caûm thoï, laïc thoï, khoå thoï hay baát khoå baát laïc thoï; caûm thoï aáy laø thöôøng coøn, thöôøng truù, thöôøng haèng, khoâng chòu söï bieán hoaïi"; naøy caùc Hieàn tyû, ngöôøi aáy coù noùi chaân chaùnh khoâng?
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Thöa Toân giaû, do duyeân caùi naøy, caùi naøy, caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy khôûi leân. Do dieät caùc duyeân nhö theá naøy, nhö theá naøy, caùc caûm thoï nhö theá naøy, nhö theá naøy cuõng bieán dieät.
-- Laønh thay, laønh thay, chö Hieàn tyû! Chính phaûi laø nhö vaäy, laø caùi nhìn nhö chôn vôùi chaùnh trí tueä cuûa vò Thaùnh ñeä töû. Ví nhö, naøy caùc Hieàn tyû, moät ngöôøi ñoà teå gieát boø thieän xaûo hay ngöôøi ñeä töû; sau khi gieát con boø, caét con boø vôùi con dao saéc beùn cuûa ngöôøi ñoà teå gieát boø, maø khoâng hö haïi phaàn thòt ôû trong, khoâng hö haïi phaàn da ngoaøi, roài vôùi con dao saéc beùn cuûa ngöôøi ñoà teå gieát boø, caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät moïi daây thòt phía trong; daây gaân phía trong, daây khôùp xöông phía trong; sau khi caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät vaø sau khi loät da ngoaøi, laïi bao truøm con boø aáy vôùi chính da boø aáy roài noùi: "Con boø naøy ñaõ ñöôïc dính lieàn vôùi da naøy nhö tröôùc"; naøy caùc Hieàn tyû, noùi nhö vaäy coù noùi moät caùch chôn chaùnh khoâng? "
-- Thöa khoâng, thöa Toân giaû. Vì sao vaäy? Daàu cho, thöa Toân giaû, ngöôøi ñoà teå gieát boø thieän xaûo aáy hay ngöôøi ñeä töû sau khi gieát con boø... laïi bao truøm con boø aáy vôùi chính da boø aáy laïi coù theå noùi nhö sau: "Con boø naøy ñaõ ñöôïc dính lieàn vôùi da naøy nhö tröôùc", con boø naøy ñaõ bò loät ra khoûi da aáy.
-- Ta laøm ví duï naøy, naøy caùc Hieàn tyû, laø ñeå neâu roõ yù nghóa. ÔÛ ñaây, yù nghóa naøy nhö sau: Chö Hieàn tyû, thòt ôû trong laø ñoàng nghóa vôùi saùu noäi xöù. Chö Hieàn tyû, da ôû ngoaøi laø ñoàng nghóa vôùi saùu ngoaïi xöù, Chö Hieàn tyû, daây thòt phía trong, daây gaân phía trong, daây khôùp xöông phía trong laø ñoàng nghóa vôùi duïc hyû vaø tham. Chö Hieàn tyû, con dao ñoà teå gieát boø saéc beùn laø ñoàng nghóa vôùi Thaùnh trí tueä. Vôùi Thaùnh trí tueä naøy caét ñöùt, caét ñoaïn, caét tieät noäi phieàn naõo, noäi kieát söû, noäi trieàn phöôïc.
Chö Hieàn tyû, coù baûy giaùc chi, do tu taäp, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi naøy, vò Tyû-kheo vôùi söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình chöùng tri ngay trong hieän taïi vôùi thöôïng trí; chöùng ñaït vaø an truù, voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Theá naøo laø baûy? ÔÛ ñaây, chö Hieàn tyû, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû; tu taäp traïch phaùp giaùc chi, tu taäp tinh taán giaùc chi, tu taäp hyû giaùc chi, tu taäp khinh an giaùc chi, tu taäp ñònh giaùc chi, tu taäp xaû giaùc chi, y chæ vieãn ly, y chæ ly tham, y chæ ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Chö Hieàn tyû, baûy giaùc chi naøy, do tu taäp, laøm cho sung maõn, Tyû-kheo vôùi söï ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, sau khi töï mình chöùng tri ngay trong hieän taïi, vôùi thöôïng trí chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Roài Toân giaû Nandaka, sau khi giaùo giôùi caùc Tyû-kheo ni aáy vôùi lôøi giaùo giôùi, lieàn cho giaûi taùn: -- Chö Hieàn tyû, haõy ñi veà, giôø ñaõ ñeán roài.
Roài caùc Tyû-kheo ni aáy, sau khi hoan hyû tín thoï lôøi Toân giaû Nandaka daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Toân giaû Nandaka, thaân phía höõu höôùng veà Toân giaû, roài ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo-ni aáy ñang ñöùng moät beân: -- Naøy caùc Tyû-kheo-ni, haõy ñi. Giôø ñaõ ñeán roài.
Theá Toân, sau khi caùc Tyû-kheo-ni aáy ra ñi khoâng bao laâu, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo vaø noùi:
-- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö vaøo ngaøy Boá-taùt, ngaøy raèm, quaàn chuùng khoâng coù nghi ngôø hay phaân vaân raèng maët traêng laø khoâng troøn hay maët traêng laø troøn, vì khi aáy maët traêng ñaõ troøn; cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo-ni aáy hoan hyû vôùi baøi thuyeát phaùp cuûa Toân giaû Anandaka, vaø taâm tö cuûa hoï ñöôïc thoûa maõn. Naøy caùc Tyû-kheo, trong naêm traêm Tyû-kheo-ni aáy, Tyû-kheo-ni cuoái cuøng chöùng döôïc Döï löu, khoâng coøn bò ñoïa laïc, vaø chaéc chaén ñaït ñeán chaùnh giaùc.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät
Chaân thaønh caùm ôn anh HDC vaø nhoùm Phaät töû VH ñaõ coù thieän taâm göûi taëng aán baûn ñieän töû.
(Bình Anson hieäu ñính, döïa theo baûn Anh ngöõ "The Middle Length Discourses of the Buddha", Tyø kheo Nanamoli vaø Tyø kheo Bodhi dòch, 1995).
11-10-2003
Source = BuddhaSasana
[Muïc luïc kinh Trung Boä]