I. Nakulapitaø (Taïp, 5.5 Tröôûng Giaû, Ñaïi 2,33a) (Taêng 13.4, Ñaïi 2,573a) (S.iii,1) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân soáng giöõa daân chuùng Bhayga, taïi nuùi Caù Saáu, röøng Bhesaka, vöôøn Nai. 

2) Roài gia chuû Nakulapitaø ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, gia chuû Nakulapitaø baïch Theá Toân: 

-- Baïch Theá Toân, con ñaõ giaø, tuoåi lôùn, tröôûng laõo, cao nieân, ñaõ ñaït ñeán tuoåi thoï, thaân bònh hoaïn, luoân luoân oám ñau. Baïch Theá Toân, con khoâng ñöôïc thöôøng thaáy Theá Toân vaø caùc vò Tyû-kheo ñaùng kính. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân haõy giaùo giôùi cho con! Baïch Theá Toân, mong Theá Toân haõy giaûng daïy cho con! Nhôø vaäy, con ñöôïc haïnh phuùc, an laïc laâu daøi. 

4) -- Thaät söï laø vaäy, naøy Gia chuû. Thaät söï laø vaäy, naøy Gia chuû. Thaân cuûa Gia chuû, naøy Gia chuû, laø bònh hoaïn, oám ñau, bò nhieãm oâ che ñaäy. Ai mang caùi thaân naøy, naøy Gia chuû, laïi töï cho laø khoâng bònh, daàu chæ trong moät giaây phuùt; ngöôøi aáy phaûi laø ngöôøi ngu! Do vaäy, naøy Gia chuû, Gia chuû caàn phaûi hoïc taäp nhö sau: "Daàu cho thaân toâi coù bònh, taâm seõ khoâng bò bònh". Nhö vaäy, naøy Gia chuû, Gia chuû caàn phaûi hoïc taäp. 

5) Roài gia chuû Nakulapitaø sau khi hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi, ñi ñeán Toân giaû Saøriputta; sau khi ñeán, ñaûnh leã Toân giaû Saøriputta roài ngoài xuoáng moät beân. 

6) Toân giaû Saøriputta noùi vôùi gia chuû Nakulapitaø ñang ngoài moät beân: 

-- Naøy Gia chuû, tòch tònh laø caùc caên cuûa Gia chuû; thanh tònh vaø trong saùng laø saéc dieän cuûa Gia chuû. Coù phaûi hoâm nay Gia chuû ñoái dieän vôùi Theá Toân, ñöôïc nghe phaùp thoaïi? 

-- Laøm sao khoâng theå nhö vaäy ñöôïc, thöa Toân giaû? Hoâm nay, thöa Toân giaû, con ñöôïc röôùi vôùi nöôùc baát töû, nhôø Theá Toân giaûng cho phaùp thoaïi! 

-- Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, Gia chuû ñöôïc röôùi vôùi nöôùc baát töû, nhôø Theá Toân giaûng cho phaùp thoaïi? 

7) -- ÔÛ ñaây, thöa Toân giaû, con ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, thöa Toân giaû, con baïch Theá Toân: 

"-- Baïch Theá Toân, con ñaõ giaø, tuoåi lôùn, tröôûng laõo, cao nieân, ñaõ ñaït ñeán tuoåi thoï, thaân bònh hoaïn, luoân luoân oám ñau. Baïch Theá Toân, con khoâng ñöôïc thöôøng thaáy Theá Toân vaø caùc Tyû-kheo ñaùng kính. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân giaùo giôùi cho con! Baïch Theá Toân, mong Theá Toân giaûng daïy cho con! Nhôø vaäy con ñöôïc haïnh phuùc, an laïc laâu daøi!" 

Ñöôïc nghe noùi vaäy, thöa Toân giaû, Theá Toân noùi vôùi con: 

"-- Thaät söï laø vaäy, naøy Gia chuû. Thaät söï laø vaäy, naøy Gia chuû. Thaân cuûa Gia chuû, naøy Gia chuû, laø bònh hoaïn, oám yeáu, bò nhieãm oâ che ñaäy. Ai mang caùi thaân naøy, naøy Gia chuû, laïi töï cho laø khoâng bònh, daàu chæ trong moät giaây phuùt; ngöôøi aáy phaûi laø ngöôøi ngu! Do vaäy, naøy Gia chuû, Gia chuû caàn phaûi hoïc taäp nhö sau: 'Daàu thaân toâi coù bònh, taâm seõ khoâng bò bònh!" 

Nhö vaäy, thöa Toân giaû, con ñöôïc röôùi vôùi nöôùc baát töû, nhôø Theá Toân giaûng cho phaùp thoaïi. 

8) -- Nhöng naøy Gia chuû, Gia chuû coù hoûi theâm Theá Toân nhö sau: "Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, laø thaân bò bònh vaø taâm cuõng bò bònh? Cho ñeán nhö theá naøo laø thaân bò bònh, nhöng taâm khoâng bò bònh khoâng?" 

9) -- Thöa Toân giaû, con coù theå ñi ñeán thaät xa ñeå nghe taän maët Toân giaû Saøriputta yù nghóa cuûa lôøi noùi naøy. Laønh thay, neáu ñöôïc Toân giaû Saøriputta giaûi thích yù nghóa cuûa lôøi noùi naøy! 

10) -- Vaäy naøy Gia chuû, haõy laéng nghe vaø kheùo suy nghieäm, ta seõ noùi. 

-- Thöa vaâng, Toân giaû. 

Gia chuû Nakulapitaø vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. 

11) Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau: 

-- Theá naøo, naøy Gia chuû, laø thaân bònh vaø taâm bònh? 

12) ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù keû voâ vaên phaøm phu khoâng thaáy roõ caùc baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng thaáy roõ caùc baäc Chaân nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, quaùn saéc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù saéc, hay saéc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong saéc. Vò aáy bò aùm aûnh: "Saéc laø ta, saéc laø cuûa ta". Do bò aùm aûnh: "Saéc laø ta, saéc laø cuûa ta!" khi saéc bieán hoaïi, ñoåi khaùc; do saéc bieán hoaïi, ñoåi khaùc, neân vò aáy khôûi leân saàu, bi, khoå, öu naõo! 

13) Vò aáy quaùn thoï nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thoï, hay thoï ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thoï. Vò aáy bò aùm aûnh: "Thoï laø ta, thoï laø cuûa ta". Do bò aùm aûnh: "Thoï laø ta, thoï laø cuûa ta" khi thoï bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân do thoï bieán hoaïi, ñoåi khaùc, vò aáy khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

14) Vò aáy quaùn töôûng nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù töôûng, hay töôûng ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong töôûng. Vò aáy bò aùm aûnh: "Töôûng laø ta, töôûng laø cuûa ta". Do bò aùm aûnh: "Töôûng laø ta, töôûng laø cuûa ta" khi töôûng bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân do töôûng bieán hoaïi, ñoåi khaùc, vò aáy khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

15) Vò aáy quaùn caùc haønh nhö laø töï ngaõ hay töï ngaõ nhö laø coù caùc haønh, hay caùc haønh ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong caùc haønh. Vò aáy bò aùm aûnh: "Caùc haønh laø ta, caùc haønh laø cuûa ta". Do bò aùm aûnh: "Caùc haønh laø ta, caùc haønh laø cuûa ta" khi caùc haønh bieán hoaïi, ñoåi khaùc; do caùc haønh bieán hoaïi, ñoåi khaùc, vò aáy khôûi leân saàu, bi, khoå, öu naõo! 

16) Vò aáy quaùn thöùc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thöùc, hay thöùc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thöùc. Vò aáy bò aùm aûnh: "Thöùc laø ta, thöùc laø cuûa ta" khi thöùc bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân do thöùc bieán hoaïi, ñoåi khaùc, vò aáy khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

17) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø thaân coù bònh vaø taâm coù bònh. 

18) Theá naøo, naøy Gia chuû, laø thaân coù bònh nhöng taâm khoâng coù bònh? 

19) ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, vò ña vaên Thaùnh ñeä töû hieåu roõ caùc baäc Thaùnh, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, hieåu roõ caùc baäc Chaân nhaân, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng quaùn saéc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù saéc, hay saéc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong saéc. Vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Saéc laø ta, saéc laø cuûa ta". Do vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Saéc laø ta, saéc laø cuûa ta" khi saéc bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân khoâng do saéc bieán hoaïi, ñoåi khaùc maø khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

20) Khoâng quaùn thoï nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thoï, hay thoï ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thoï. Vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Thoï laø ta, thoï laø cuûa ta". Do vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Thoï laø ta, thoï laø cuûa ta" khi thoï bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân khoâng do thoï bieán hoaïi, ñoåi khaùc, maø khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

21) Khoâng quaùn töôûng nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù töôûng, hay töôûng ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong töôûng. Vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Töôûng laø ta, töôûng laø cuûa ta". Do vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Töôûng laø ta, töôûng laø cuûa ta" khi töôûng bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân khoâng do töôûng bieán hoaïi, ñoåi khaùc maø khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

22) Khoâng quaùn caùc haønh nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù haønh, hay caùc haønh ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong caùc haønh. Vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Caùc haønh laø ta, caùc haønh laø cuûa ta". Do vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Caùc haønh laø ta, caùc haønh laø cuûa ta" khi caùc haønh bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân khoâng do caùc haønh bieán hoaïi, ñoåi khaùc maø khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo! 

23) Khoâng quaùn thöùc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thöùc, hay thöùc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thöùc. Vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Thöùc laø ta, thöùc laø cuûa ta". Do vò aáy khoâng bò aùm aûnh: "Thöùc laø ta, thöùc laø cuûa ta" khi thöùc bieán hoaïi, ñoåi khaùc; neân khoâng do thöùc bieán hoaïi, ñoåi khaùc maø khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. 

24) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø thaân coù bònh, nhöng taâm khoâng coù bònh. 

25) Toân giaû Saøriputta thuyeát nhö vaäy, gia chuû Nakulapitaø hoan hyû, tín thoï lôøi Toân giaû Saøriputta thuyeát. 

II. Devadaha (Taïp 5.6, Taây, Ñaïi 2,33b) (Taêng 41.4, Ñaïi 2,745b) (S.iii,5) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû giöõa daân chuùng Sakka, taïi moät thò traán cuûa daân chuùng Sakka teân laø Devadaha. 

2) Luùc baáy giôø, moät soá ñoâng Tyû-kheo du haønh ôû phía Taây, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, caùc vò Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- Chuùng con muoán xin Theá Toân cho pheùp chuùng con ñi ñeán quoác ñoä phöông Taây. Chuùng con muoán truù ôû quoác ñoä phöông Taây. 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo ñaõ xin pheùp Saøriputta chöa? 

-- Baïch Theá Toân, chuùng con chöa xin pheùp Toân giaû Saøriputta. 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, vaäy haõy xin pheùp Saøriputta. Saøriputta, naøy caùc Tyû-kheo, laø baäc Hieàn trí, laø ngöôøi ñôõ ñaàu caùc vò Tyû-kheo ñoàng Phaïm haïnh. 

-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. 

4) Luùc baáy giôø, Toân giaû Saøriputta ñang ngoài döôùi caây ba ñaäu (elagalaø: cassia), khoâng xa Theá Toân bao nhieâu. 

5) Roài caùc Tyû-kheo aáy, sau khi hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi, roài ñi ñeán Toân giaû Saøriputta; sau khi ñeán, caùc vò aáy noùi leân vôùi Toân giaû Saøriputta nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. 

6) Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy noùi vôùi Toân giaû Saøriputta: 

-- Chuùng toâi muoán, thöa Hieàn giaû Saøriputta, ñi ñeán quoác ñoä phöông Taây. Chuùng toâi muoán truù ôû quoác ñoä phöông Taây. Baäc Ñaïo Sö ñaõ cho pheùp chuùng toâi. 

7) -- Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng ngöôøi ñaët caâu hoûi vôùi vò Tyû-kheo thöôøng ñi caùc quoác ñoä khaùc nhau: Caùc Saùt-ñeá-lò hieàn trí, caùc Baø-la-moân hieàn trí, caùc Gia chuû hieàn trí, caùc Sa-moân hieàn trí. Naøy chö Hieàn giaû, caùc baäc hieàn trí vôùi oùc öa quaùn saùt (seõ hoûi): "Baäc Ñaïo Sö cuûa Toân giaû noùi gì, tuyeân boá gì? Phaùp coù ñöôïc chö Toân giaû kheùo nghe, kheùo naém giöõ, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì, kheùo thaâm nhaäp vôùi trí tueä khoâng?" Ñeå khi traû lôøi, caùc Toân giaû coù theå laäp laïi caùc yù kieán cuûa Theá Toân, khoâng coù xuyeân taïc Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thaät, coù theå traû lôøi tuøy phaùp, ñuùng vôùi Chaùnh phaùp, vaø khoâng ñeå moät vò ñoàng phaùp naøo, noùi lôøi ñuùng phaùp, coù theå coù lyù do ñeå quôû traùch. 

8) -- Chuùng toâi coù theå ñi ñeán thaät xa, thöa Toân giaû, ñeå nghe taän maët Toân giaû Saøriputta noùi veà yù nghóa cuûa lôøi noùi naøy! Laønh thay, neáu ñöôïc Toân giaû Saøriputta giaûi thích yù nghóa cuûa lôøi noùi naøy! 

9) -- Vaäy naøy caùc Hieàn giaû, haõy laéng nghe vaø kheùo taùc yù, toâi seõ noùi. 

-- Thöa vaâng, Toân giaû. 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau: 

10) -- Naøy caùc Hieàn giaû, coù nhöõng ngöôøi ñaët caâu hoûi vôùi vò Tyû-kheo thöôøng ñi caùc quoác ñoä khaùc nhau: Caùc Saùt-ñeá-lò hieàn trí... caùc Sa-moân hieàn trí. Naøy caùc Hieàn giaû, caùc baäc hieàn trí vôùi oùc öa quaùn saùt (coù theå hoûi): "Baäc Ñaïo Sö cuûa Toân giaû noùi gì, tuyeân boá gì?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, caùc Hieàn giaû phaûi traû lôøi: "Naøy caùc Hieàn giaû, baäc Ñaïo Sö cuûa chuùng toâi noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham". 

11) Ñöôïc traû lôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, coù theå coù ngöôøi hoûi theâm caâu hoûi nhö sau: Coù nhöõng vò Saùt-ñeù-lò hieàn trí... coù nhöõng Sa-moân hieàn trí. Naøy chö Hieàn giaû, caùc baäc hieàn trí vôùi oùc öa quaùn saùt (coù theå hoûi): "Ñoái vôùi caùi gì, baäc Ñaïo Sö cuûa caùc Toân giaû noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham?" Ñöôïc hoûi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, caùc Hieàn giaû phaûi traû lôøi nhö sau: "Ñoái vôùi saéc, naøy caùc Hieàn giaû, baäc Ñaïo Sö chuùng toâi noùi veà söï ñieàu phuïc duïc vaø tham... ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh... ñoái vôùi thöùc, baäc Ñaïo Sö chuùng toâi noùi veà söï ñieàu phuïc duïc vaø tham". 

12) Ñöôïc traû lôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, coù theå coù ngöôøi hoûi theâm nhö sau: Caùc Saùt-ñeá-lò hieàn trí... caùc Sa-moân hieàn trí. Caùc vò hieàn trí coù oùc quaùn saùt, naøy caùc Hieàn giaû, (coù theå hoûi): "Nhöng thaáy söï nguy hieåm gì, baäc Ñaïo Sö caùc Toân giaû noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi saéc... ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh, baäc Ñaïo Sö caùc Toân giaû noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi thöùc?" Ñöôïc hoûi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi nhö sau: "Naøy caùc Hieàn giaû, ñoái vôùi saéc, ai chöa vieãn ly tham, chöa vieãn ly duïc, chöa vieãn ly aùi, chöa vieãn ly khaùt, chöa vieãn ly nhieät tình, chöa vieãn ly khaùt aùi, khi saéc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, seõ khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. Ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh... ñoái vôùi thöùc, ai chöa vieãn ly tham, chöa vieãn ly duïc, chöa vieãn ly aùi, chöa vieãn ly khaùt, chöa vieãn ly nhieät tình, chöa vieãn ly khaùt aùi, khi thöùc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, seõ khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. Naøy chö Hieàn giaû, do thaáy söï nguy hieåm naøy ñoái vôùi saéc maø baäc Ñaïo Sö cuûa chuùng toâi noùi leân söï ñieàu phuïc duïc vaø tham". 

13) Ñöôïc traû lôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, coù theå coù ngöôøi hoûi theâm nhö sau: Caùc Saùt-ñeá-lò hieàn trí... caùc Sa-moân hieàn trí. Caùc vò hieàn trí coù oùc quaùn saùt, naøy caùc Hieàn giaû, (coù theå hoûi): "Nhöng thaáy söï lôïi ích gì, baäc Ñaïo Sö caùc Toân giaû noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi saéc... ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh; baäc Ñaïo Sö caùc Toân giaû noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi thöùc?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, caùc Hieàn giaû phaûi traû lôøi nhö sau: "Ñoái vôùi saéc, naøy caùc Hieàn giaû, ai ñaõ vieãn ly tham, ñaõ vieãn ly duïc, ñaõ vieãn ly aùi, ñaõ vieãn ly khaùt, ñaõ vieãn ly nhieät tình, ñaõ vieãn ly khaùt aùi, khi saéc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, seõ khoâng khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. Ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh... ñoái vôùi thöùc, naøy caùc Hieàn giaû, ai ñaõ vieãn ly tham, ñaõ vieãn ly duïc, ñaõ vieãn ly aùi, ñaõ vieãn ly khaùt, ñaõ vieãn ly nhieät tình, ñaõ vieãn ly khaùt aùi, khi thöùc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, seõ khoâng khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. Do thaáy söï lôïi ích naøy, naøy caùc Hieàn giaû, baäc Ñaïo Sö cuûa chuùng toâi noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi saéc... ñoái vôùi thoï... ñoái vôùi töôûng... ñoái vôùi caùc haønh; baäc Ñaïo Sö cuûa chuùng toâi noùi ñeán söï ñieàu phuïc duïc vaø tham ñoái vôùi thöùc". 

14) Vaø naøy caùc Hieàn giaû, ñaït ñöôïc vaø an truù trong caùc baát thieän phaùp vaø ngay trong ñôøi soáng hieän taïi, soáng ñöôïc an laïc, khoâng bò chöôùng ngaïi, khoâng bò öu naõo, khoâng bò nhieät naõo, sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ ñöôïc sanh thieän thuù, ñaây khoâng phaûi laø söï ñoaïn taän caùc baát thieän phaùp ñöôïc Theá Toân taùn thaùn. 

15) Nhöng naøy caùc Hieàn giaû, vì raèng ñaït ñöôïc vaø an truù trong caùc baát thieän phaùp, vaø ngay trong ñôøi soáng hieän taïi, soáng bò ñau khoå, bò chöôùng ngaïi, bò öu naõo, bò nhieät naõo vaø sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ phaûi sanh aùc thuù. Do vaäy, ñaây laø söï ñoaïn taän caùc baát thieän phaùp ñöôïc Theá Toân taùn thaùn. 

16) Vaø naøy caùc Hieàn giaû, ñaït ñöôïc vaø an truù trong caùc thieän phaùp, vaø ngay trong ñôøi soáng hieän taïi, soáng ñau khoå, bò chöôùng ngaïi, bò öu naõo, bò nhieät naõo, vaø sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ phaûi sanh aùc thuù. Ñaây khoâng phaûi laø söï thaønh töïu caùc thieän phaùp ñöôïc Theá Toân taùn thaùn. 

17) Nhöng naøy caùc Hieàn giaû, vì raèng ñaït ñöôïc vaø an truù trong caùc thieän phaùp, vaø ngay trong ñôøi soáng hieän taïi, soáng ñöôïc an laïc, khoâng bò chöôùng ngaïi, khoâng bò öu naõo, khoâng bò nhieät naõo, vaø sau khi thaân hoaïi maïng chung, seõ ñöôïc sanh thieän thuù. Do vaäy, ñaây laø söï thaønh töïu caùc thieän phaùp, ñöôïc Theá Toân taùn thaùn. 

18) Toân giaû Saøriputta thuyeát nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû, tín thoï lôøi Toân giaû Saøriputta noùi. 

III. Haøliddikaøni (Taïp, 20.15, Kha-leâ, Ñaïi 2,144a) (S.iii,9) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Toân giaû Mahaø Kaccaøna (Ma-ha Ca-chieân-dieân) soáng giöõa caùc daân chuùng Avanti, taïi Kulaghara beân bôø moät vöïc nuùi. 

2) Roài gia chuû Haøliddikaøni ñi ñeán Toân giaû Mahaø Kaccaøna; sau khi ñi ñeán, ñaûnh leã Toân giaû Mahaø Kaccaøna roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, gia chuû Haøliddikaøni noùi vôùi Toân Giaû Mahaø Kaccaøna : 

- Thöa Toân Giaû , Theá Toân ñaõ noùi trong phaåm thöù taùm, trong taäp: "Caùc caâu hoûi cuûa Maøgandiya" nhö sau: 

"Baäc Thaùnh boû gia ñình, 
Du haønh khoâng truù xöù, 
Ñoái vôùi daân trong laøng, 
Khoâng taùc thaønh heä luïy. 
Tuyeät khoâng caùc duïc voïng, 
Khoâng öôùc voïng haõo huyeàn, 
Chaám döùt moïi tranh luaän, 
Baát cöù vôùi moät ai".

4) -- Saéc giôùi, naøy Gia chuû, laø nhaø cuûa thöùc. Thöùc bò loøng tham saéc giôùi troùi buoäc, naøy Gia chuû, ñöôïc goïi laø du haønh coù gia ñình. Thoï giôùi, naøy Gia chuû, laø nhaø cuûa thöùc. Thöùc bò loøng tham thoï giôùi troùi buoäc, naøy Gia chuû, ñöôïc goïi laø du haønh coù gia ñình. Töôûng giôùi, naøy Gia chuû, laø nhaø cuûa thöùc. Thöùc bò loøng tham töôûng giôùi troùi buoäc, naøy Gia chuû, ñöôïc goïi laø du haønh coù gia ñình. Haønh giôùi, naøy Gia chuû, laø nhaø cuûa thöùc. Thöùc bò loøng tham haønh giôùi troùi buoäc, naøy Gia chuû, ñöôïc goïi laø du haønh coù gia ñình. Thöùc giôùi, naøy Gia chuû, laø nhaø cuûa thöùc. Thöùc bò loøng tham thöùc giôùi troùi buoäc, naøy Gia chuû, ñöôïc goïi laø du haønh coù gia ñình. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø du haønh coù gia ñình. 

8) Vaø naøy Gia chuû, theá naøo laø du haønh khoâng gia ñình? 

9) Ñoái vôùi saéc giôùi, naøy Gia chuû, caùi goïi laø duïc, laø tham, laø hyû, laø khaùt aùi, nhöõng gì thuoäc chaáp thuû, taâm truù tröôùc, thieân chaáp tuøy mieân; Nhö Lai ñoaïn taän chuùng, caét ñöùt taän goác reã, laøm cho nhö thaân caây ta-la, laøm cho khoâng taùi sanh, khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Do vaäy, Nhö Lai ñöôïc goïi laø du haønh khoâng gia ñình. 

10) Ñoái vôùi thoï giôùi, naøy Gia chuû... 

11) Ñoái vôùi töôûng giôùi, naøy Gia chuû... 

12) Ñoái vôùi haønh giôùi, naøy Gia chuû... 

13) Ñoái vôùi thöùc giôùi, naøy Gia chuû, caùi goïi laø duïc, laø tham, laø hyû, laø khaùt aùi, nhöõng gì thuoäc chaáp thuû, taâm truù tröôùc, thieân chaáp tuøy mieân; Nhö Lai ñoaïn taän chuùng, caét ñöùt taän goác reã, laøm cho nhö thaân caây ta-la, laøm cho khoâng taùi sanh, khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Do vaäy, Nhö Lai ñöôïc goïi laø du haønh khoâng gia ñình. 

14) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø du haønh khoâng gia ñình. 

15) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø du haønh coù truù xöù? Bò troùi buoäc bôûi an truù chaáp tröôùc (niketa-visaøra) vaøo saéc töôùng, naøy Gia chuû, goïi laø du haønh coù truù xöù... vaøo thanh töôùng... vaøo höông töôùng... vaøo vò töôùng... vaøo xuùc töôùng. Bò troùi buoäc bôûi an truù chaáp tröôùc vaøo phaùp töôùng, naøy Gia chuû, goïi laø du haønh coù truù xöù. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø du haønh coù truù xöù. 

16) Nhö theá naøo laø du haønh khoâng truù xöù? Söï troùi buoäc bôûi an truù chaáp tröôùc vaøo saéc töôùng, naøy Gia chuû, ñoái vôùi Nhö Lai ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, caét ñöùt taän goác reã, laøm cho nhö thaân caây ta-la, laøm cho khoâng taùi sanh, khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Do vaäy, Nhö Lai ñöôïc goïi laø du haønh khoâng truù xöù. Söï troùi buoäc bôûi an truù chaáp tröôùc vaøo thanh töôùng... vaøo höông töôùng... vaøo vò töôùng... vaøo xuùc töôùng... vaøo phaùp töôùng, naøy Gia chuû, ñoái vôùi Nhö Lai ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, caét ñöùt taän goác reã, laøm cho nhö thaân caây ta-la, laøm cho khoâng taùi sanh, khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Do vaäy, Nhö Lai ñöôïc goïi laø du haønh khoâng truù xöù. 

17) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø du haønh khoâng truù xöù. 

18) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø taùc thaønh hò luïy trong laøng? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi soáng thaân maät vôùi gia chuû, cuøng vui, cuøng buoàn. Giöõa nhöõng ngöôøi sung söôùng, vò aáy sung söôùng. Giöõa nhöõng ngöôøi buoàn khoå, vò aáy buoàn khoå. Khi coù coâng vieäc phaûi laøm khôûi leân, töï lieân hò mình vaøo caùc coâng vieäc aáy. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø taùc thaønh hò luïy trong laøng. 

19) Vaø nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø khoâng taùc thaønh hò luïy trong laøng? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, vò Tyû-kheo khoâng soáng quaù thaân maät vôùi gia chuû, khoâng cuøng vui, khoâng cuøng buoàn, khoâng vui söôùng giöõa nhöõng ngöôøi sung söôùng, khoâng buoàn khoå giöõa nhöõng ngöôøi buoàn khoå. Khi coù coâng vieäc phaûi laøm khôûi leân, khoâng töï mình lieân hò vaøo caùc coâng vieäc aáy. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø khoâng taùc thaønh hò luïy trong laøng. 

20) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø khoâng tuyeät khoâng caùc duïc voïng? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi khoâng ly tham ñoái vôùi caùc duïc voïng, khoâng ly duïc, khoâng ly aùi, khoâng ly khaùt, khoâng ly nhieät naõo, khoâng ly khaùt aùi. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø khoâng tuyeät khoâng ñoái vôùi caùc duïc. 

21) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø tuyeät khoâng caùc duïc voïng? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi ly tham ñoái vôùi caùc duïc, ly duïc, ly aùi, ly khaùt, ly nhieät naõo, ly khaùt aùi. Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø tuyeät khoâng caùc duïc. 

22) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø hy voïng haõo huyeàn? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi suy nghó nhö sau: "Mong raèng coù saéc nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù thoï nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù töôûng nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù caùc haønh nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù thöùc nhö vaäy trong töông lai!" Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø hö voïng haõo huyeàn. 

23) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø khoâng hy voïng haõo huyeàn? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi khoâng coù suy nghó nhö sau: "Mong raèng coù saéc nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù thoï nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù töôûng nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù caùc haønh nhö vaäy trong töông lai! Mong raèng coù thöùc nhö vaäy trong töông lai!" nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø khoâng hy voïng haõo huyeàn.  

24) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø tranh luaän vôùi ngöôøi? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, coù ngöôøi noùi nhö sau: "OÂng khoâng bieát Phaùp vaø Luaät naøy. Ta bieát Phaùp vaø Luaät naøy. Sao OÂng coù theå bieát Phaùp vaø Luaät naøy? OÂng ñaõ phaïm vaøo taø kieán. Ta môùi thaät ñuùng chaùnh kieán. Nhöõng ñieàu ñaùng noùi tröôùc, OÂng laïi noùi sau. Nhöõng ñieàu ñaùng noùi sau, OÂng laïi noùi tröôùc. Lôøi noùi cuûa ta môùi töông öng. Lôøi noùi cuûa OÂng khoâng töông öng. Chuû kieán cuûa OÂng ñaõ bò baøi baùc. Caâu noùi cuûa OÂng ñaõ bò thaùch ñoá. Haõy ñeán maø giaûi vaây lôøi noùi aáy. OÂng ñaõ bò thuyeát baïi. Neáu coù theå ñöôïc, haõy gaéng thoaùt ra khoûi loái bí". Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø tranh luaän vôùi ngöôøi. 

25) Nhö theá naøo, naøy Gia chuû, laø khoâng tranh luaän vôùi ngöôøi? ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, vò Tyû-kheo khoâng noùi lôøi noùi nhö sau: "OÂng khoâng bieát Phaùp vaø Luaät naøy.... .. Haõy thoaùt ra khoûi loái bí". Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø khoâng tranh luaän vôùi ngöôøi. 

26) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, Theá Toân ñaõ noùi trong phaåm thöù taùm, trong taäp: "Caùc caâu hoûi cuûa Maøgandiya" nhö sau: 

"Baäc Thaùnh boû gia ñình, 
Du haønh khoâng truù xöù, 
Ñoái vôùi daân trong laøng, 
Khoâng taùc thaønh heä luïy. 
Tuyeät khoâng caùc duïc voïng. 
Khoâng öôùc voïng haõo huyeàn, 
Chaám döùt moïi tranh luaän, 
Baát cöù vôùi moät ai".

IV. Haøliddikaøni (Taïp 20.16 Kha-leâ, Ñaïi 2,144c) (S.iii,12) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Toân giaû Mahaø Kaccaøna soáng giöõa daân chuùng Avanti, taïi Kulaghara, beân bôø moät vöïc nuùi. 

2) Roài gia chuû Haøliddikaøni ñi ñeán Toân giaû Mahaø Kaccaøna... roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, gia chuû Haøliddikaøni noùi vôùi Toân giaû Mahaø Kaccaøna: 

4) -- Theá Toân ñaõ noùi trong taäp Caùc Caâu hoûi Cuûa Sakka nhö vaày: "Nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo ñöôïc giaûi thoaùt vôùi söï ñoaïn taän khaùt aùi, nhöõng vò aáy ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc toaøn thieän, ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc an oån khoûi caùc khoå aùch, ñaõ hoaøn toaøn haønh Phaïm haïnh, ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc muïc ñích, laø baäc toái thöôïng giöõa loaøi Trôøi, loaøi Ngöôøi". Vôùi lôøi noùi vaén taét naøy cuûa Theá Toân, thöa Toân giaû, yù nghóa caàn phaûi hieåu moät caùch roäng raõi nhö theá naøo? 

5) -- Ñoái vôùi saéc giôùi, naøy Gia chuû, caùi goïi laø duïc, laø tham, laø hyû, laø khaùt aùi, nhöõng gì thuoäc chaáp thuû, taâm truù tröôùc, thieân chaáp, tuøy mieân; söï ñoaïn taän chuùng, ly tham, ñoaïn dieät, töø boû, töø khöôùc chuùng moät caùch hoaøn toaøn; nhö vaäy goïi laø taâm kheùo giaûi thoaùt. 

6) Ñoái vôùi thoï giôùi, naøy Gia chuû... 

7) Ñoái vôùi töôûng giôùi, naøy Gia chuû... 

8) Ñoái vôùi haønh giôùi, naøy Gia chuû... 

9) Ñoái vôùi thöùc giôùi, naøy Gia chuû, caùi goïi laø duïc, laø tham, laø hyû, laø khaùt aùi, nhöõng gì thuoäc chaáp thuû, taâm truù tröôùc, thieân chaáp, tuøy mieân; söï ñoaïn taän chuùng, ly tham, ñoaïn dieät, töø boû, töø khöôùc chuùng moät caùch hoaøn toaøn; nhö vaäy goïi laø taâm kheùo giaûi thoaùt. 

10) Nhö vaäy, naøy Gia chuû, laø yù nghóa ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán trong taäp Caùc Caâu hoûi Cuûa Sakka: "Nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo ñöôïc giaûi thoaùt vôùi söï ñoaïn taän khaùt aùi, nhöõng vò aáy ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc toaøn thieän, ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc an oån khoûi caùc khoå aùch, ñaõ hoaøn toaøn haønh Phaïm haïnh, ñaõ hoaøn toaøn ñaït ñöôïc muïc ñích, laø baäc toái thöôïng giöõa loaøi Trôøi vaø loaøi Ngöôøi". 

V. Thieàn Ñònh (Taïp 3.7-8 Thoï, Ñaïi 2,17a) (Taïp 3.1. Sanh Dieät, Ñaïi 2,15b) (Taïp 3.2 Baát Thöøa, Ñaïi 2,15b) (S.iii,13) 

1) Moät thôøi Theá Toân truù taïi Saøvatthi... 

2) Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". -- "Thöa vaâng, baïch Theá Toân". Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, haõy tu taäp Thieàn ñònh. Vò Tyû-kheo coù Thieàn ñònh, naøy caùc Tyû-kheo, hieåu bieát moät caùch nhö thaät. 

3) Hieåu bieát gì moät caùch nhö thaät? Saéc taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; thoï taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; töôûng taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; caùc haønh taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; thöùc taäp khôûi vaø ñoaïn dieät. 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø saéc taäp khôûi? Theá naøo laø thoï taäp khôûi? Theá naøo laø töôûng taäp khôûi? Theá naøo laø caùc haønh taäp khôûi? Theá naøo laø thöùc taäp khôûi? 

5) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc roài an truù. Hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc vaø an truù gì? 

6) Hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc roài an truù saéc. Do vò aáy hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc roài an truù saéc, hyû ñoái vôùi saéc khôûi leân. Do hyû ñoái vôùi saéc, thuû ñoái vôùi saéc khôûi leân. Do duyeân thuû ñoái vôùi saéc, höõu khôûi leân. Do duyeân höõu, sanh khôûi leân. Do duyeân sanh, giaø cheát, saàu, bi, khoå, öu naõo khôûi leân. Nhö vaäy laø söï taäp khôûi cuûa toaøn boä khoå uaån naøy.  

7-10) Hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc roài an truù thoï... roài an truù töôûng... roài an truù caùc haønh... roài an truù thöùc. Do vò aáy hoan hyû, hoan ngheânh, ñaém tröôùc roài an truù thöùc, hyû khôûi leân. Do hyû ñoái vôùi thöùc, thuû ñoái vôùi thöùc khôûi leân. Do duyeân thuû ñoái vôùi thöùc, höõu khôûi leân. Do duyeân höõu, sanh khôûi leân. Do duyeân sanh, giaø cheát, saàu, bi, khoå, öu, naõo khôûi leân. Nhö vaäy laø söï taäp khôûi cuûa toaøn boä khoå uaån naøy. 

11) Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø saéc taäp khôûi, ñaây laø thoï taäp khôûi, ñaây laø töôûng taäp khôûi, ñaây laø haønh taäp khôûi, ñaây laø thöùc taäp khôûi. 

12) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø saéc ñoaïn dieät, theá naøo laø thoï ñoaïn dieät, theá naøo laø töôûng ñoaïn dieät, theá naøo laø caùc haønh ñoaïn dieät, theá naøo laø thöùc ñoaïn dieät? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò aáy khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù. 

13) Khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù gì? Khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù saéc. Do vò aáy khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù saéc, hyû ñoái vôùi saéc ñoaïn dieät. Do hyû ñoái vôùi saéc ñoaïn dieät neân thuû ñoaïn dieät. Do thuû ñoaïn dieät neân höõu ñoaïn dieät... Nhö vaäy laø söï ñoaïn dieät cuûa toaøn boä khoå uaån naøy. 

14) Khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù thoï. Do vò aáy khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù thoï, hyû ñoái vôùi thoï ñoaïn dieät. Do hyû ñoái vôùi thoï ñoaïn dieät neân thuû ñoaïn dieät. Do thuû ñoaïn dieät neân höõu ñoaïn dieät... Nhö vaäy laø söï ñoaïn dieät cuûa toaøn boä khoå uaån naøy. 

15-16) Khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù töôûng... khoâng ñaém tröôùc vaø an truù caùc haønh. Do vò aáy khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù caùc haønh, hyû ñoái vôùi caùc haønh ñoaïn dieät. Do hyû ñoái vôùi caùc haønh ñoaïn dieät neân thuû ñoaïn dieät. Do thuû ñoaïn dieät neân höõu ñoaïn dieät... Nhö vaäy laø söï ñoaïn dieät cuûa toaøn boä khoå uaån naøy. 

17) Khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù thöùc. Do vò aáy khoâng hoan hyû, khoâng hoan ngheânh, khoâng ñaém tröôùc vaø an truù thöùc, hyû ñoái vôùi thöùc ñoaïn dieät. Do hyû ñoái vôùi thöùc ñoaïn dieät neân thuû ñoaïn dieät. Do thuû ñoaïn dieät neân höõu ñoaïn dieät... Nhö vaäy laø söï ñoaïn dieät cuûa toaøn boä khoå uaån naøy. 

18) Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø saéc ñoaïn dieät, ñaây laø thoï ñoaïn dieät, ñaây laø töôûng ñoaïn dieät, ñaây laø caùc haønh ñoaïn dieät, ñaây laø thöùc ñoaïn dieät. 

VI. Tænh Maëc (Taïp, 3.7-8, Thoï, Ñaïi 2,17a) (S.iii,15) 

1) Nhaân duyeân taïi Saøvatthi... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, haõy truù taâm, daùn taâm vaøo tænh maëc. Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo coù tænh maëc hieåu bieát moät caùch nhö thaät. 

3) Hieåu bieát gì moät caùch nhö thaät? Saéc taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; thoï taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; töôûng taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; caùc haønh taäp khôûi vaø ñoaïn dieät; thöùc taäp khôûi vaø ñoaïn dieät ( Nhö kinh tröôùc, töø soá 4 ñeán soá 18 ). 

VII. Chaáp Thuû Vaø Öu Naõo (Taïp 2.11 Thuû Tröôùc, Ñaïi 2,10c) (S.iii,15) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà söï chaáp thuû vaø öu naõo, söï khoâng chaáp thuû vaø khoâng öu naõo. Haõy laéng nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ giaûng. 

-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. 

3) Theá Toân noùi nhö sau: 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaáp thuû vaø öu naõo? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, keû voâ vaên phaøm phu khoâng thaáy roõ caùc baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, khoâng thaáy roõ caùc baäc Chaân nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, ngöôøi aáy quaùn saéc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù saéc, hay saéc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong saéc. Ñoái vôùi vò aáy, saéc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi saéc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa saéc. Caùc phaùp öu naõo sanh khôûi do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa saéc sau khi xaâm nhaäp taâm vaø an truù. Do taâm bò xaâm chieám neân khuûng boá, chöôùng ngaïi, khaùt voïng ñöôïc sanh khôûi vaø öu naõo. 

5) Vò aáy quaùn thoï nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thoï, hay thoï trong töï ngaõ, hay töï ngaõ trong thoï. Ñoái vôùi vò aáy, thoï aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi thoï aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thoï. Caùc phaùp öu naõo sanh khôûi do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thoï sau khi xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm bò xaâm nhaäp neân khuûng boá (uttaøsavaø), chöôùng ngaïi, khaùt voïng ñöôïc sanh khôûi vaø öu naõo. 

6-7) Vò aáy quaùn töôûng nhö laø töï ngaõ... vò aáy quaùn caùc haønh nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù caùc haønh, hay caùc haønh trong töï ngaõ, hay töï ngaõ trong caùc haønh. Ñoái vôùi vò aáy, caùc haønh aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi caùc haønh aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa caùc haønh. Caùc phaùp öu naõo do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa caùc haønh sanh khôûi sau khi xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm bò xaâm chieám neân khuûng boá, chöôùng ngaïi, khaùt voïng ñöôïc sanh khôûi vaø öu naõo. 

8) Vò aáy quaùn thöùc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thöùc, hay thöùc trong töï ngaõ, hay töï ngaõ trong thöùc. Ñoái vôùi vò aáy, thöùc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi thöùc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thöùc. Caùc phaùp öu naõo do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thöùc sanh khôûi sau khi xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm bò xaâm chieám neân khuûng boá, chöôùng ngaïi, khaùt voïng ñöôïc sanh khôûi vaø öu naõo. 

9) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø chaáp thuû vaø öu naõo. 

10) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø khoâng chaáp thuû vaø khoâng öu naõo? 

11) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû thaáy roõ caùc baäc Thaùnh, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Thaùnh, kheùo tu taäp phaùp caùc baäc Thaùnh, thaáy roõ caùc baäc Chaân nhaân, thuaàn thuïc phaùp caùc baäc Chaân nhaân, kheùo tu taäp phaùp caùc baäc Chaân nhaân, khoâng quaùn saéc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù saéc, hay saéc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong saéc. Ñoái vôùi vò aáy, saéc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi saéc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc khoâng tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa saéc. Caùc phaùp öu naõo do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa saéc khoâng sanh khôûi, khoâng xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm khoâng bò xaâm chieám neân khoâng coù khuûng boá, khoâng coù chöôùng ngaïi, khoâng coù khaùt voïng khôûi leân vaø öu naõo. 

12) Khoâng quaùn thoï nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thoï, hay thoï ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thoï. Ñoái vôùi vò aáy, thoï aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi thoï aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc khoâng tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thoï. Caùc phaùp öu naõo do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thoï khoâng sanh khôûi, khoâng xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm khoâng bò xaâm chieám neân khoâng coù khuûng boá, khoâng coù chöôùng ngaïi, khoâng coù khaùt voïng khôûi leân vaø öu naõo. 

13) Khoâng quaùn töôûng nhö laø töï ngaõ... 

14) Khoâng quaùn caùc haønh nhö laø töï ngaõ... 

15) Khoâng quaùn thöùc nhö laø töï ngaõ, hay töï ngaõ nhö laø coù thöùc, hay thöùc ôû trong töï ngaõ, hay töï ngaõ ôû trong thöùc. Ñoái vôùi vò aáy, thöùc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc. Ñoái vôùi vò aáy, khi thöùc aáy bieán hoaïi vaø ñoåi khaùc, thöùc khoâng tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thöùc. Caùc phaùp öu naõo do thöùc tuøy chuyeån theo söï bieán hoaïi cuûa thöùc khoâng sanh khôûi, khoâng xaâm chieám taâm vaø an truù. Do taâm khoâng bò xaâm chieám neân khoâng coù khuûng boá, khoâng coù chöôùng ngaïi, khoâng coù khaùt voïng khôûi leân vaø öu naõo. 

16) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø söï khoâng chaáp thuû, khoâng öu naõo. 

VIII. Chaáp Thuû Vaø Öu Naõo (Taïp 2.12, Hò Tröôùc, Ñaïi 2,11a) (S.iii,18) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà söï chaáp thuû vaø öu naõo, söï khoâng chaáp thuû vaø khoâng öu naõo... 

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaáp thuû vaø öu naõo? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, keû voâ vaên phaøm phu quaùn saéc: "Ñaây laø cuûa toâi, ñaây laø toâi, ñaây laø töï ngaõ cuûa toâi". Saéc aáy cuûa vò naøy bieán hoaïi, ñoåi khaùc. Vò naøy khi saéc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. 

5) ... quaùn thoï... 

6) ... quaùn töôûng.... 

7) ... quaùn caùc haønh... 

8) ... quaùn thöùc: "Ñaây laø cuûa toâi, ñaây laø toâi, ñaây laø töï ngaõ cuûa toâi". Thöùc aáy cuûa vò naøy bieán hoaïi, ñoåi khaùc. Vò naøy khi thöùc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. 

9) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø chaáp thuû vaø öu naõo. 

10) Naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø khoâng chaáp thuû vaø khoâng öu naõo? 

11) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû quaùn saéc: "Ñaây khoâng phaûi cuûa toâi, ñaây khoâng phaûi laø toâi, ñaây khoâng phaûi laø töï ngaõ cuûa toâi". Saéc aáy cuûa vò naøy bieán hoaïi, ñoåi khaùc. Vò naøy, khi saéc bieán hoaïi, ñoåi khaùc, khoâng khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. 

12) ... quaùn thoï: "Ñaây khoâng phaûi cuûa toâi..". 

13) ... quaùn töôûng: "Ñaây khoâng phaûi cuûa toâi..". 

14) ... quaùn caùc haønh: "Ñaây khoâng phaûi cuûa toâi..".. 

15) ... quaùn thöùc: "Ñaây khoâng phaûi cuûa toâi, ñaây khoâng phaûi laø toâi, ñaây khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". Thöùc aáy cuûa vò naøy bieán hoaïi, ñoåi khaùc. Vò naøy, khi thöùc aáy bieán hoaïi, ñoåi khaùc, khoâng khôûi leân saàu, bi, khoå, öu, naõo. 

16) Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoâng chaáp thuû, khoâng öu naõo. 

IX. Ba Thôøi Laø Voâ Thöôøng (Taïp 1.8 Quaù Khöù, Ñaïi 2,1c. Taïp 3.29-30 Löôïc Thuyeát, Ñaïi 2,20a) (S.iii,19) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, saéc laø voâ thöôøng, trong quaù khöù, trong vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi saéc quaù khöù khoâng tieác nuoái (anapekkha), ñoái vôùi saéc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi saéc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, thoï laø voâ thöôøng... 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, töôûng laø voâ thöôøng... 

5) Naøy caùc Tyû-kheo, caùc haønh laø voâ thöôøng, trong quaù khöù, trong vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi caùc haønh quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi caùc haønh vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi caùc haønh hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 

6) Naøy caùc Tyû-kheo, thöùc laø voâ thöôøng trong quaù khöù, trong vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi thöùc quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi thöùc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi thöùc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 

X. Ba Thôøi Laø Khoå 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå, quaù khöù, vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû, ñoái vôùi saéc quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi saéc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi saéc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham ñoaïn dieät. 

3) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

4) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

5) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

6) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå, quaù khöù, vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi thöùc quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi thöùc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi thöùc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 

XI. Ba Thôøi Laø Voâ Ngaõ (S.iii,20) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ, quaù khöù, vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi saéc quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi saéc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi saéc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 

3) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... 

4) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... 

5) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... 

6) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ, quaù khöù, vò lai, coøn noùi gì ñeán hieän taïi. Vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû ñoái vôùi thöùc quaù khöù khoâng tieác nuoái, ñoái vôùi thöùc vò lai khoâng hoan hyû, ñoái vôùi thöùc hieän taïi höôùng ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät. 
 
 

I. Voâ Thöôøng (Taïp 1.1 Voâ thöôøng, Ñaïi 2,1a) (S.iii,21) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvathi... 

2) Taïi ñaáy... 

3-6) -- Naøy caùc Tyû-kheo, saéc laø voâ thöôøng..., thoï laø voâ thöôøng..., töôûng laø voâ thöôøng... caùc haønh laø voâ thöôøng..., thöùc laø voâ thöôøng. 

7) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc, yeám ly ñoái vôùi thoï, yeám ly ñoái vôùi töôûng, yeám ly ñoái vôùi caùc haønh, yeám ly ñoái vôùi thöùc... Do yeám ly, vò aáy ly tham. Do ly tham, vò aáy giaûi thoaùt. Trong söï giaûi thoaùt, trí khôûi leân: "Ta ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt". Vò aáy bieát : "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

II. Khoå (S.iii,21) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3-7) -- Naøy caùc Tyû-kheo, saéc laø khoå..., thoï laø khoå..., töôûng laø khoå..., caùc haønh laø khoå..., thöùc laø khoå... 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

III. Voâ Ngaõ (S.iii,21) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3-7) -- Naøy caùc Tyû-kheo, saéc laø voâ ngaõ..., thoï laø voâ ngaõ..., töôûng laø voâ ngaõ..., caùc haønh laø voâ ngaõ..., thöùc laø voâ ngaõ... 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc, yeám ly ñoái vôùi thoï, yeám ly ñoái vôùi töôûng, yeám ly ñoái vôùi caùc haønh, yeám ly ñoái vôùi thöùc. Do yeám ly, vò aáy ly tham. Do ly tham, vò aáy giaûi thoaùt. Trong söï giaûi thoaùt, trí khôûi leân: "Ta ñöôïc giaûi thoaùt". Vò aáy bieát: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

IV. Caùi Gì Voâ Thöôøng (Taïp 1.9, Voâ Thöôøng, Ñaïi 2,2a) (S.iii,22) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3)-- Saéc,naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng; caùi gì voâ thöôøng laø khoå; caùi gì khoå laø voâ ngaõ; caùi gì voâ ngaõ, caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

4) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng; caùi gì voâ thöôøng laø khoå; caùi gì khoå laø voâ ngaõ; caùi gì voâ ngaõ caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

5) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng... 

6) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng; caùi gì voâ thöôøng laø khoå; caùi gì khoå laø voâ ngaõ; caùi gì voâ ngaõ caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

V. Caùi Gì Khoå (Taïp 1.10 Voâ Thöôøng. Ñaïi 2,2a) (S.iii,22) 

1-2) Nhaân duyeân taïi Saøvatthi... 

3) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå. Caùi gì khoå laø voâ ngaõ; caùi gì voâ ngaõ caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

4) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

5) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

6) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå. Caùi gì khoå laø voâ ngaõ; caùi gì voâ ngaõ caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "...khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

VI. Caùi Gì Voâ Ngaõ (S.iii,22) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ. Caùi gì voâ ngaõ; caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

4-6) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ. Caùi gì voâ ngaõ caàn phaûi nhö thaät quaùn vôùi chaùnh trí tueä: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi; caùi naøy khoâng phaûi laø toâi; caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi". 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

VII. Coù Nhaân Laø Voâ Thöôøng (Taïp 1.11 Nhaân. Ñaïi 2,2a) (S.iii,23) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho saéc sanh khôûi; caùi aáy cuõng voâ thöôøng. Saéc ñaõ ñöôïc caùi voâ thöôøng laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu coù theå thöôøng ñöôïc? 

4) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho thoï sanh khôûi; caùi aáy cuõng voâ thöôøng. Thoï ñaõ ñöôïc caùi voâ thöôøng laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu coù theå thöôøng ñöôïc? 

5) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng... 

6) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ thöôøng. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho thöùc sanh khôûi; caùi aáy cuõng voâ thöôøng. Thöùc ñaõ ñöôïc caùi voâ thöôøng laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu coù theå thöôøng ñöôïc? 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "... khoâng coøn trôû lui vôùi traïng thaùi naøy nöõa". 

VIII. Coù Nhaân Laø Khoå (Taïp 1.12 Nhaân. Ñaïi 2,2b) (S.iii,23) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho saéc sanh khôûi; caùi aáy cuõng khoå. Saéc ñaõ ñöôïc caùi khoå laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu coù theå laïc ñöôïc? 

4) Thoï, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

5) Töôûng, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

6) Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø khoå. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho thöùc sanh khôûi; caùi aáy cuõng khoå. Thöùc ñaõ ñöôïc caùi khoå laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu coù theå laïc ñöôïc? 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

IX. Coù Nhaân Laø Voâ Ngaõ (S.iii,23) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) -- Saéc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho saéc sanh khôûi; caùi aáy cuõng voâ ngaõ. Saéc ñaõ ñöôïc caùi voâ ngaõ laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu laø ngaõ ñöôïc? 

4-6) Thoï... Töôûng... Caùc haønh, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ... 

7) Thöùc, naøy caùc Tyû-kheo, laø voâ ngaõ. Caùi gì laø nhaân, caùi gì laø duyeân cho thöùc sanh khôûi; caùi aáy cuõng voâ ngaõ. Thöùc ñaõ ñöôïc caùi voâ ngaõ laøm cho sanh khôûi, naøy caùc Tyû-kheo, töø ñaâu laø ngaõ ñöôïc? 

8) Thaáy vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Ña vaên Thaùnh ñeä töû yeám ly ñoái vôùi saéc... "... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 

X. Ananda (S.iii,24) 

1) ÔÛ taïi Saøvatthi... trong vöôøn... 

2) Luùc baáy giôø Toân giaû Ananda ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân: 

-- "Ñoaïn dieät, ñoaïn dieät", baïch Theá Toân, chuùng con ñöôïc nghe noùi ñeán. Do ñoaïn dieät nhöõng phaùp naøo, baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø ñoaïn dieät? 

4) -- Saéc, naøy Ananda, laø voâ thöôøng, höõu vi, do nhaân duyeân sanh khôûi, chòu söï ñoaïn taän, chòu söï hoaïi dieät, chòu söï ly tham, chòu söï ñoaïn dieät. Söï ñoaïn dieät cuûa saéc ñöôïc goïi laø ñoaïn dieät. 

5) Thoï, naøy Ananda, laø voâ thöôøng, höõu vi, do nhaân duyeân sanh khôûi, chòu söï ñoaïn taän, chòu söï hoaïi dieät, chòu söï ly tham, chòu söï ñoaïn dieät. Söï ñoaïn dieät cuûa thoï ñöôïc goïi laø ñoaïn dieät. 

6-7) Töôûng, naøy Ananda, laø voâ thöôøng... Caùc haønh, naøy Ananda, laø voâ thöôøng... 

8) Thöùc, naøy Ananda, laø voâ thöôøng, höõu vi, do nhaân duyeân sanh khôûi, chòu söï ñoaïn taän, chòu söï hoaïi dieät, chòu söï ly tham, chòu söï ñoaïn dieät. Söï ñoaïn dieät cuûa thöùc ñöôïc goïi laø ñoaïn dieät. 

9) Söï ñoaïn dieät cuûa nhöõng phaùp naøy, naøy Ananda, ñöôïc goïi laø ñoaïn dieät.